Natur eta nekazal paisaiak, nekazal paisaiaren elementuak eta iruzkina egiteko urratsak, nekazaritza tradizionalaren eta garatuaren ezaugarriak, nekazal paisaiak, nekazaritzaren arazoak eta konponbideak, nekazaritza ekologikoa.

1. LEHENENGO SEKTOREA
MENTXU GANDARIAS IPIÑA

2. Naturatik zuzenean, eraldatu gabe, baliabideak ematen dituzten
jarduera ekonomikak 1.SEKTOREAK bilduta daude.
Nekazaritza
Abeltzantza
Basogintza
Arrantza
NEKAZARITZA da horien artean garrantzitsuena. Gizakiaren
oinarrizko premia ELIKATZEA da. Edozein gizartetan herritarrentzako
elikagaiak eskuratzea ezinbestekoa da.
Lehen sektorea gaur egun

3. Lehen sektorea gaur egun
1.sektorean lanean dagoen POPULAZIO AKTIBOAren datuak murriztuz
doaz etengabe. Beste sektoreko zifrak, ordea, gora doaz.
Herrialde / estatu garatuetan populazio
aktiboaren %1 - %5ak dihardu 1.sektorean.
Ekarpen txikia egiten dio aberastasun
nazionalari (BPGari).
Garatu gabeko herrialde/estatuetan populazio
aktiboaren %80ak dihardu 1.sektorean.
Ekarpen askoz handiagoa (%24tik gora)
egiten dio aberastasun nazionalari (BPGari)
HERRIALDE GARATUETAN HERRIALDE EZ GARATUETAN

4. Lehen sektorea gaur egun
HERRIALDE
GARATUETAN
NEKAZAL IRAULTZA
ONDOREN

5. Lehen sektorea gaur egun
LANDA MUNDUAN
GERO ETA JENDE
GUTXIAGO BIZI DA
ALDAKETAK NEKAZAL
MUNDU GARATUAN LANALDI
PARTZIALEKO
NEKAZARITZA
AGERTU DA
POPULAZIOA
ZAHARTZEN ARI DA
BESTE SEKTOREAK
AGERTU DIRA

6. Lehen sektorea gaur egun
GARATU GABEKO
HERRIALDEETAN
Nekazaritza
tradizionala,
atzeratua
Ongarrien
erabilpen
eskasa
Sektorea
modernizatzeko
baliabide falta
Mekanizazio
urria, eskuz
egiten da lan
Herritarren
etsipena
aukera
gabeko
etorkizunean
Produktibitate
oso txikia

7. Natur eta nekazal paisaiak
Natur paisaia: Ingurune fisikoan ez da aldaketa handirik izan, faktore
fisikoak nagusi dira. Honetan ez da gizakion eragina apenas somatzen.
Nekazal/nekazaritza paisaia: 1.sektoreko jarduerak egitearen ondorioz
sortzen den paisaia. Gizakiak espazio naturala laborantza/abeltzaintza
jarduerak egiteko aldatu du. Honetan etxeak, abereak, soroak eta
baratzeak ikus daitezke eta hor nabarmentzen da gizakiak naturan esku
hartu eta eraldatu egin duela.
NATUR ETA NEKAZAL PAISAIAK

8. NEKAZAL
PAISAIETAN
ERAGITEN DUTEN
FAKTOREAK
FAKTORE
FISIKOAK
ERLIEBEA
Altitudea
Maldak
KLIMA
Prezipitazioak
Tenperaturak
LURZORUA
GIZA
FAKTOREAK
TEKNOLOGIA
Lursailen
mekanizazioa
Ureztatzeko
teknikak
Ongarriak
POPULAZIOAREN
HAZKUNDEA
POLITIKA
EKONOMIKOAK
Nekazal paisaiak. Faktoreak

9. NEKAZAL PAISAIETAN
ERAGITEN DUTEN
FAKTOREAK
FAKTORE
FISIKOAK
ERLIEBEA
Altitudea
Maldak
KLIMA
Prezipitazioak
Tenperaturak
LURZORUA
Nekazal paisaiak. Faktoreak

10. NEKAZAL PAISAIETAN
ERAGITEN DUTEN
FAKTOREAK
GIZA
FAKTOREAK
TEKNOLOGIA
Lursailen
mekanizazioa
Ureztatzeko
teknikak
Ongarriak
POPULAZIOAREN
HAZKUNDEA
POLITIKA
EKONOMIKOAK
Nekazal paisaiak. Faktoreak

11. NEKAZARITZA PAISAIAK
AZTERTZEKO GIDOITXOA
LURSAILEN EGITURA
PARTZELAK:
Tamainaren arabera
• txikiak
• ertainak
• handiak
Itxuraren arabera
• erregularrak
• irregularrak
mugaren arabera
• openfield
• bocage
HABITAT-A
•Sakabanatua
•Bildua
Nekazal paisaiak aztertzeko elementuak PRODUKZIOA (LABOREAK)
Ugaritasunaren arabera
• monolaborantza
• polilaborantza
Tamainaren arabera
• belarkiak
• zuhaixkak
•zuhaitzak
Ura eskuratzeko moduaren arabera
• lehorrekoak
•ureztatuak
Produktuen helburuaren arabera
• gizakiak elikatzea
• abereak elikatzea
• industriarako landareak
PRODUKTIBITATEA
•Nekazaritza intentsiboa:
•Nekazaritza estentsiboa:
•tradizionala
•garatua
LURJABETZA
•Jabetza pribatua
•Latifundioak
•Minifundioak
•Jabetza komunala
•Estatuaren jabetza
LURRAREN USTIAPENA EDO EDUKITZA
ERREGIMENA
•Zuzeneko ustiapena
•Zeharkako ustiapena
•Partzuergoa eta maizterra

12. Tamainaren arabera
txikiak
ertainak
handiak
Itxuraren arabera
erregularrak
irregularrak
mugaren arabera
openfield
bocage
Nekazal paisaiak aztertzeko elementuak
PARTZELAK

13. Nekazal paisaiak aztertzeko elementuak
HABITAT-A
SakabanatuaBildua

14. Nekazal paisaiak aztertzeko elementuak
ZELAKOAK DIRA NEKAZAL PAISAIA HAUEK
PARTZELEN ETA HABITATEN ARABERA?

15. Ugaritasunaren arabera
monolaborantza
polilaborantza
Tamainaren arabera
belarkiak
zuhaixkak
zuhaitzak
Ura eskuratzeko moduaren
arabera
lehorrekoak
ureztatuak
Produktuen helburuaren arabera
gizakiak elikatzea
abereak elikatzea
industriarako landareak
Nekazal paisaiak aztertzeko elementuak
PRODUKZIOA (LABOREAK)

16. Nekazal paisaiak aztertzeko elementuak
SAILKATU PAISAIA HAU LABOREEN ARABERA
Ugaritasunaren arabera
monolaborantza
polilaborantza
Tamainaren arabera
belarkiak
zuhaixkak
zuhaitzak
Ura eskuratzeko moduaren arabera
lehorrekoak
ureztatuak
Produktuen helburuaren arabera
gizakiak elikatzea
abereak elikatzea
industriarako landareak

17. Nekazal paisaiak aztertzeko elementuak
SAILKATU PAISAIA HAU LABOREEN ARABERA
Ugaritasunaren arabera
monolaborantza
polilaborantza
Tamainaren arabera
belarkiak
zuhaixkak
zuhaitzak
Ura eskuratzeko moduaren arabera
lehorrekoak
ureztatuak
Produktuen helburuaren arabera
gizakiak elikatzea
abereak elikatzea
industriarako landareak

18. Nekazal paisaiak aztertzeko elementuak
SAILKATU PAISAIA HAU LABOREEN ARABERA
Ugaritasunaren arabera
monolaborantza
polilaborantza
Tamainaren arabera
belarkiak
zuhaixkak
zuhaitzak
Ura eskuratzeko moduaren arabera
lehorrekoak
ureztatuak
Produktuen helburuaren arabera
gizakiak elikatzea
abereak elikatzea
industriarako landareak

19. Nekazal paisaiak aztertzeko elementuak
SAILKATU PAISAIA HAU LABOREEN ARABERA
Ugaritasunaren arabera
monolaborantza
polilaborantza
Tamainaren arabera
belarkiak
zuhaixkak
zuhaitzak
Ura eskuratzeko moduaren arabera
lehorrekoak
ureztatuak
Produktuen helburuaren arabera
gizakiak elikatzea
abereak elikatzea
industriarako landareak

20. Nekazal paisaiak aztertzeko elementuak
APROBETXAMENDU MAILA
=
PRODUKTIBITATEA
EKOIZTURIKO KANTITATE ZEHATZA
=
PRODUKZIOA
PRODUKZIOA ≠ PRODUKTIBITATEA

21. EKOIZPENA ETA PRODUKTIBITATEA
Ekoitzi denaren eta ekoizteko
erabili diren bitartekoen
(natura-baliabideak, energia,
makinak, langileak…) arteko
erlazioa produktibitatea da.
•Bitarteko gutxi erabiliz
asko ekoizten bada,
produktibitatea handia
dela esaten da (lehen
irudia).
•Bitarteko asko erabiliz
gutxi ekoizten bada,
berriz, produktibitatea
txikia dela esaten da
(bigarren irudia).
Nekazal paisaiak aztertzeko elementuak

22. Nekazaritza
intentsiboa
Nekazal paisaiak aztertzeko elementuak
APROBETXAMENDUA
PRODUKTIBITATEA
Nekazaritza
estentsiboa
Bizi-
iraupenekoa
Komertziala,
garatua

23. LABOREEN UGARITASUNAREN ARABERA
monolaborantza
polilaborantza PRODUKTIBITATEA
Nekazaritza intentsiboa
Nekazaritza estentsiboa
Nekazal paisaiak aztertzeko elementuak
SAILKATU PAISAIA HAU BI ELEMENTU HAUEN ARABERA

24. Lurjabetza pribatua
Nekazal paisaiak aztertzeko elementuak
LURJABETZA
Estatuaren jabetza
latifundioa minifundioa
Jabetza komunala

25. Nekazal paisaiak aztertzeko elementuak
LURRAREN USTIAPENA
EDUKITZA MOTA
Zuzeneko ustiapena
Zeharkako ustiapena
partzuergoa
maizterra

26. PRODUKTIBITATEA
•Nekazaritza intentsiboa:
•Nekazaritza estentsiboa: tradizionala edo
garatua
LURJABETZA
•Latifundioak
•Minifundioak
LURRAREN USTIAPENA EDO
EDUKITZA ERREGIMENA
•Zuzeneko ustiapena
•Zeharkako ustiapena
Nekazal paisaiak aztertzeko elementuakNekazal paisaiak aztertzeko elementuak
SAILKATU PAISAIA HAU ELEMENTU HAUEN ARABERA

27. BANAKETA
PARTZELAK:
Tamainaren arabera
txikiak
ertainak
handiak
Itxuraren arabera
erregularrak
irregularrak
mugaren arabera
openfield
bocage
HABITAT-A
bildua
Sakabanatua
Nekazal paisaiak aztertzeko elementuak

28. PRODUKZIOA (LABOREAK)
Ugaritasunaren arabera
monolaborantza
polilaborantza
Tamainaren arabera
belarkiak
zuhaixkak
zuhaitzak
Ura eskuratzeko moduaren arabera
lehorrekoak
ureztatuak
Produktuen helburuaren arabera
gizakiak elikatzea
abereak elikatzea
industriarako landareak
Nekazal paisaiak aztertzeko elementuak

29. NEKAZARITZA PAISAIAK
AZTERTZEKO GIDOITXOA
LURSAILEN EGITURA
PARTZELAK:
Tamainaren arabera
• txikiak
• ertainak
• handiak
Itxuraren arabera
• erregularrak
• irregularrak
mugaren arabera
• openfield
• bocage
HABITAT-A
•Sakabanatua
•Bildua
Nekazal paisaiak aztertzeko elementuak PRODUKZIOA (LABOREAK)
Ugaritasunaren arabera
• monolaborantza
• polilaborantza
Tamainaren arabera
• belarkiak
• zuhaixkak
•zuhaitzak
Ura eskuratzeko moduaren arabera
• lehorrekoak
•ureztatuak
Produktuen helburuaren arabera
• gizakiak elikatzea
• abereak elikatzea
• industriarako landareak
PRODUKTIBITATEA
•Nekazaritza intentsiboa:
•Nekazaritza estentsiboa:
•tradizionala
•garatua
LURJABETZA
•Jabetza pribatua
•Latifundioak
•Minifundioak
•Jabetza komunala
•Estatuaren jabetza
LURRAREN USTIAPENA EDO EDUKITZA
ERREGIMENA
•Zuzeneko ustiapena
•Zeharkako ustiapena
•Partzuergoa eta maizterra

30. Nekazaritza motak

31. Nekazaritza motak
NEKAZARITZA
MOTAK
ABERATSA
ESTENTSIBOA
EUROPAKO
MENDEBALDEA
ETA ERDIALDEA
AEB
KANADA
AUSTRALIA
PLANTAZIO
TROPIKALAK
INTENTSIBOA
NEGUTEGIAK
MEDITERRANEOKO
NEKAZARITZA
TRADIZIONALA
ESTENTSIBOA
ERRAUTS GAINEKO
NEKAZARITZA
IBILTARIA
LEHORREKO
NEKAZARITZA
SEDENTARIOA
INTENTSIBOA
MONTZOI-
NEKAZARITZA

32. Nekazaritza motak

33. Nekazaritza motak
NEKAZARITZA GARATUA
EREMU GEOGRAFIKOAK
HELBURU NAGUSIA
POPULAZIO AKTIBOAREN GARRANTZIA
TRESNERIA-MAKINARIA
BITARTEKO KIMIKOAK
(ongarriak, pestizidak,…)
PRODUKTUAK
(kantitatearen arabera)
IKERKUNTZA
PRODUKTIBITATEA/
ERRENDIMENDUA
JABETZA MOTA
EDUKITZA ERREGIMENA
PAISAIA MOTAK

34. Nekazaritza motak

35. Nekazaritza motak
•NON? Ipar Amerikan, mendebaldeko Europan, Mediterraneo inguruan,
Japonian, Australian, Zeelanda Berrian eta Argentinako zenbait gunetan
aurkituko dugu.
•Produktuak merkatuan saltzen dituena da. Helburua saltzea denez,
merkataritzari begirako produkzioa du.
•Ahalik eta etekin altuena lortzea da helburua: salmentak handitzea
eta kostuak gutxitzea. HORI LORTZEKO, ZER EGITEN DU?

36. Nekazaritza motak
ESPEZIALIZAZIOALANEN MEKANIZAZIOA EKOIZPEN HANDIAK
BILTEGI-, GARRAIO- ETA
MERKATURATZE-SISTEMA
EGOKIAK
NEKAZARITZA-TEKNIKA
AURRERATUEN ERABILPENA
INBERTSIO HANDIAK

37. Nekazaritza motak
NEKAZARITZA-TEKNIKA
AURRERATUEN ERABILPENA
pestizidak eta ongarri kimikoak
negutegiak
ureztaketa sistema artifizialak
Labore transgenikoak
hareaztatzea
Labore hidroponikoak

38. Nekazaritza motak
NEKAZARITZA
MOTAK
ABERATSA
ESTENTSIBOA
EUROPAKO
MENDEBALDEA
ETA ERDIALDEA
AEB
KANADA
AUSTRALIA
PLANTAZIO
TROPIKALAK
INTENTSIBOA
NEGUTEGIAK
MEDITERRANEOKO
NEKAZARITZA

39. Nekazaritza motak

40. EUROPA ATLANTIARRA
Nekazaritza motak

41. EUROPA KONTINENTALA
NEKAZARITZA ESTENTSIBOA
Nekazaritza motak

42. NEKAZARITZA MEDITERRANEARRA NEKAZARITZA INTENTSIBOA
Nekazaritza motak

43. IPAR AMERIKA NEKAZARITZA ESTENTSIBOA
Nekazaritza motak

44. NEGUTEGIKO NEKAZARITZA ZIENTIFIKOA
NEKAZARITZA INTENTSIBOA.
Nekazaritza motak

45. PLANTAZIO NEKAZARITZA. NEKAZARITZA ESTENTSIBOA
Nekazaritza motak

46. NEKAZARITZA GARATUA
EREMU GEOGRAFIKOAK
Mundu aberatsa.
Europa, Kanada eta AEBetako eremu zabalak, Australia eta Zeelanda
Berria, Japonia, Hego Amerikako Argentina, Txile eta Brasilgo eskualde
batzuetan.
HELBURU NAGUSIA
Merkatuetan saltzeko ekoizpena lortzea. Merkatuari begirako nekazaritza
Ahalik eta etekin altuena lortzea da helburua
POPULAZIO AKTIBOAREN
GARRANTZIA
Populazio aktiboaren oso portzentai txikia . (-%10) aritzen da 1.sektorean.
TRESNERIA-MAKINARIA
Makineria ugari eta sofistikatua, aurreratua (murrizten dira lan orduak eta
langileak)
BITARTEKO KIMIKOAK Ongarri kimikoak, pestizidak, plagizidak erabiltzen dira.
PRODUKTUAK
(kantitatearen arabera)
Espezializazioa merkatuari begirako monolaborantza bilatzen da.
IKERKUNTZA
Hazkuntza hobetzeko ikerketa genetikoak garrantzi handia izan du.
Espezien hautaketa, labore transgenikoak.
Labore hidroponikoak, ureztaketa sistema modernoak, negutegiak, …
PRODUKTIBITATEA Oso altua, etekin handiko nekazaritza
JABETZA MOTA
Jabetza pribatua
Latifundioak (batzuetan multinazionalen esku)
Minifundioak ere izan daitezke.
EDUKITZA ERREGIMENA
Zeharkakoa latifundioen kasuan,
Zuzenekoa tamaina ertain eta txikiko ustiapenetan.
PAISAIA MOTAK
Europako paisaia atlantiarra eta kontinentala, AEBetako nekazaritza
estentsiboa , Mediterraneoko nekazaritza intentsiboa , negutegiak, eremu
beroko plantazioak.

47. Nekazaritza motak
ONDORIO POSITIBOAK ONDORIO NEGATIBOAK

48. Nekazaritza motak
ONDORIO POSITIBOAK ONDORIO NEGATIBOAK

49. Nekazaritza motak
ONDORIO POSITIBOAK ONDORIO NEGATIBOAK
 Horniketa erregularra merkatuetan
 Laboreen prezioaren jeitsiera
 Laboreak arinago merkaturatzen
dira eta egoera hobean (garraio
espezializatuak, kontserbazio-teknika
modernoak).
 Nekazal langileen kualifikazio altua
 Garatzen ari diren herrialdeetako
ekonomiek ezin dute lehiatu.
Ezberdintasunak handituz doaz.
 Ongarri eta pestizida kimikoen
gehiegizko erabilpenaren ondorioz
lurzoruak eta akuiferoak kutsatzen ari
dira.
 Ez dakigu zeintzuk diren labore
transgenikoen ondorioak
 Akuiferoen ustiapen basatia
(ureztaketa sistemengatik)
 Landa munduko populazioaren
zahartze-prozesua
http://www.berria.eus/albisteak/92864/transgenikoak_baimentzea_edo_debekatzea_
estatuen_esku_utzi_du_europak.htm

50. Nekazaritza motak
NEKAZARITZA
MOTAK
ABERATSA
ESTENTSIBOA
EUROPAKO
MENDEBALDEA
ETA ERDIALDEA
AEB
KANADA
AUSTRALIA
PLANTAZIO
TROPIKALAK
INTENTSIBOA
NEGUTEGIAK
MEDITERRANEOKO
NEKAZARITZA

51. Nekazaritza motak

52. EUROPA ATLANTIARRA
Nekazaritza motak

53. EUROPA KONTINENTALA
NEKAZARITZA ESTENTSIBOA
Nekazaritza motak

54. NEKAZARITZA MEDITERRANEARRA NEKAZARITZA INTENTSIBOA
Nekazaritza motak

55. IPAR AMERIKA NEKAZARITZA ESTENTSIBOA
Nekazaritza motak

56. PLANTAZIO NEKAZARITZA. NEKAZARITZA ESTENTSIBOA
Nekazaritza motak

57. NEGUTEGIKO NEKAZARITZA ZIENTIFIKOA
NEKAZARITZA INTENTSIBOA.
Nekazaritza motak

58. PLANTAZIO NEKAZARITZA. NEKAZARITZA ESTENTSIBOA
Nekazaritza motak

59. PLANTAZIO NEKAZARITZA (82.orr)
Nekazaritza motak
PLANTAZIOAK
KOKAPEN
GEOGRAFIKOA
LABOREAK HELBURUA EZAUGARRIAK
Ustiapenen
tamaina
Jabeak
Langileak
Lan-baldintzak
Espezializazioa

60. PLANTAZIO NEKAZARITZA (82.orr)
Nekazaritza motak
PLANTAZIOAK
KOKAPEN GEOGRAFIKOA
LABOREAK
HELBURUA

61. NEKAZARITZA-PAISAIA GARATUAK
Nekazaritza motak

62. PLANTAZIO NEKAZARITZA (82.orr)
Nekazaritza motak
PLANTAZIOAK
EZAUGARRIAK
Ustiapenen
tamaina
Jabeak
Langileak
Lan-baldintzak
Espezializazioa

63. Nekazaritza motak
ALDE POSITIBOAK ALDE NEGATIBOAK

64. Nekazaritza motak
ALDE POSITIBOAK ALDE NEGATIBOAK

65. Nekazaritza motak
ALDE POSITIBOAK ALDE NEGATIBOAK
Bertako ekonomia suspertzeko
laguntza
 Enplegoaren sorkuntza,
langabeziaren jeitsiera
Azpiegituren modernizazioa
Lan egiteko teknika modernoen
ezagutza
Lana antolatzeko era
eraginkorrak
Etekinak ez dira lurraldean
geratzen, multinazionalen eskuetan
baizik
Sorturiko enplegoa txarto ordaindua
izaten da, baldintza salagarrietan
egiten da lan askotan.
Landutako produktuak esportatzen
dira, merkatuari begirako nekazaritza
da. Laboreak ez dira bertako
populazioa elikatzeko.
Ustiapen intentsiboak eragin
negatiboa du ingurumenean (basoen
desagerpena, lurren agorpena,…)

66. NEKAZARITZA GARATUA
EREMU GEOGRAFIKOAK
Mundu aberatsa.
Europa, Kanada eta AEBetako eremu zabalak, Australia eta Zeelanda
Berria, Japonia, Hego Amerikako Argentina, Txile eta Brasilgo eskualde
batzuetan.
HELBURU NAGUSIA
Merkatuetan saltzeko ekoizpena lortzea. Merkatuari begirako nekazaritza
Ahalik eta etekin altuena lortzea da helburua
POPULAZIO AKTIBOAREN
GARRANTZIA
Populazio aktiboaren oso portzentai txikia . (-%10) aritzen da 1.sektorean.
TRESNERIA-MAKINARIA
Makineria ugari eta sofistikatua, aurreratua (murrizten dira lan orduak eta
langileak)
BITARTEKO KIMIKOAK Ongarri kimikoak, pestizidak, plagizidak erabiltzen dira.
PRODUKTUAK
(kantitatearen arabera)
Espezializazioa merkatuari begirako monolaborantza bilatzen da.
IKERKUNTZA
Hazkuntza hobetzeko ikerketa genetikoak garrantzi handia izan du.
Espezien hautaketa.
Labore hidroponikoak, ureztaketa sistema modernoak, negutegiak, …
PRODUKTIBITATEA Oso altua, etekin handiko nekazaritza
JABETZA MOTA
Jabetza pribatua
Latifundioak (batzuetan multinazionalen esku)
Minifundioak ere izan daitezke.
EDUKITZA ERREGIMENA
Zeharkakoa latifundioen kasuan,
Zuzenekoa tamaina ertain eta txikiko ustiapenetan.
PAISAIA MOTAK
Europako paisaia atlantiarra eta kontinentala, AEBetako nekazaritza
estentsiboa , Mediterraneoko nekazaritza intentsiboa , negutegiak, eremu
beroko plantazioak.

67. Nekazaritza motak

68. Nekazaritza motak
NEKAZARITZA TRADIZIONALA
EREMU GEOGRAFIKOAK
HELBURU NAGUSIA
POPULAZIO AKTIBOAREN GARRANTZIA
TRESNERIA-MAKINARIA
BITARTEKO KIMIKOAK
(ongarriak, pestizidak,…)
PRODUKTUAK
(kantitatearen arabera)
IKERKUNTZA
PRODUKTIBITATEA/
ERRENDIMENDUA
JABETZA MOTA
EDUKITZA ERREGIMENA
PAISAIA MOTAK

69. NEKAZARITZA-PAISAIA TRADIZIONALAK
Nekazaritza motak

70. Nekazaritza motak

71. EGURALDIAREN
MENPEKOA
Nekazaritza motak
POLILABORANTZAMEKANIZAZIO EZA,
TRESNERIA ZAHARKITUA,
ESKUZ EGITEN DA LAN
LURSAILTXIKIAK
NEKAZARITZA-TEKNIKA
AURRERATURIK EZ
INBERTSIORIK EZ

72. Nekazaritza motak
NEKAZARITZA
MOTAK
ABERATSA
ESTENTSIBOA
EUROPAKO
MENDEBALDEA
ETA ERDIALDEA
AEB
AUSTRALIA
ETA KANADA
PLANTAZIO
TROPIKALAK
INTENTSIBOA
NEGUTEGIAK
MEDITERRANEOKO
NEKAZARITZA
TRADIZIONALA
ESTENTSIBOA
ERRAUTS GAINEKO
NEKAZARITZA
IBILTARIA
LEHORREKO
NEKAZARITZA
SEDENTARIOA
INTENTSIBOA
MONTZOI-
NEKAZARITZA

73. Nekazaritza motak
NEKAZARITZA
MOTAK
TRADIZIONALA
ESTENTSIBOA
ERRAUTS GAINEKO
NEKAZARITZA
IBILTARIA
LEHORREKO
NEKAZARITZA
SEDENTARIOA
INTENTSIBOA
MONTZOI-NEKAZARITZA
UREZTATUA

74. Nekazaritza motak
NEKAZARITZA
TRADIZIONALA
edo
BIZI-IRAUPENEKOA
NEKAZARITZA
IBILTARIA
LEHORREKO
NEKAZARITZA
SEDENTARIOA
MONTZOI-
NEKAZARITZA

75. ERRAUTS GAINEKO NEKAZARITZA IBILTARIA
Nekazaritza motak

76. IRAUPENEKO NEKAZARITZA SEDENTARIOA
Nekazaritza sedentarioan, artatxikia (mijo), kakahueteak eta lugorria txandakatuz
Nekazaritza motak

77. Nekazaritza motak

78. Nekazaritza motak
NEKAZARITZA TRADIZIONAL INTENTSIBO MONTZONIKOA

79. Nekazaritza motak
NEKAZARITZA TRADIZIONAL INTENTSIBO MONTZONIKOA

80. NEKAZARITZA TRADIZIONAL INTENTSIBO MONTZONIKOA
Nekazaritza motak

81. Nekazaritza motak
NEKAZARITZA TRADIZIONALA
EREMU GEOGRAFIKOAK
Hirugarren Munduko herrialdeak, Afrika, Hego Asia eta
Latinoamerikako herrialdeak
Tropiko inguruko zonaldeak eta eskualde subdesertikoak
HELBURU NAGUSIA
Biztanleen gosea asetzeko elikagaiak lortzea.
Bizi-iraupenekoa.
POPULAZIO AKTIBOAREN GARRANTZIA
1.sektoreak-nekazaritzak populazio aktibo gehien okupatzen
duena da. Eskulan ugari behar dute eskuz lan egiten baita.
TRESNERIA-MAKINARIA Oso tresneria tradizionala, xumea, garapen urrikoa.
BITARTEKO KIMIKOAK
(ongarriak, pestizidak,…)
Ez da uztak hobetzeko bitarteko kimiko edo mekanikorik erabiltzen
PRODUKTUAK
(kantitatearen arabera)
Familiaren kontsumoari begirako polilaborantza
IKERKUNTZA Ez da erabiltzen, ez dago inbertitzeko dirurik
PRODUKTIBITATEA/
ERRENDIMENDUA
Oso txikia, eskasa. Soberakinak urriak dira eta tokiko merkatuan
saltzen dira.
JABETZA MOTA
Minifundioak, ustiapen familiarrak, txikiak.
Hainbatetan herri-lurrak ere badira.
EDUKITZA ERREGIMENA Zuzenekoa edo zeharkakoa
PAISAIA MOTAK
Errauts gaineko nekazaritza ibiltaria
Lehorreko estentsibo sedentarioa
Nekazaritza intentsibo montzonikoa

82. NEKAZARITZA TRADIZIONALA NEKAZARITZA GARATUA
EREMU GEOGRAFIKOAK
HELBURU NAGUSIA
POPULAZIO AKTIBOAREN
GARRANTZIA
TRESNERIA-MAKINARIA
BITARTEKO KIMIKOAK
PRODUKTUAK
IKERKUNTZA
PRODUKTIBITATEA/
ERRENDIMENDUA
JABETZA MOTA
EDUKITZA ERREGIMENA
PAISAIA MOTAK

83. NEKAZARITZA TRADIZIONALA NEKAZARITZA GARATUA
EREMU
GEOGRAFIKOAK
Hirugarren Munduko herrialdeak, Afrika, Hego
Asia eta Latinoamerikako herrialdeak
Tropiko inguruko zonaldeak eta eskualde
subdesertikoak
Mundu aberatsa, Europa, Ipar Amerikako
zona epel eta hotzetako herrietan, Australiako
zati batean eta Hego Amerikako Argentina,
Txile eta Brasilgo eskualde batzuetan
HELBURU NAGUSIA
Biztanleen gosea asetzeko elikagaiak lortzea.
Biziraupenekoa.
Merkatuetan saltzeko ekoizpena lortzea
POPULAZIO
AKTIBOAREN
GARRANTZIA
1.sektoreak-nekazaritzak populazio aktibo
gehien okupatzen duena da. Eskulan ugari behar
dute eskuz lan egiten baita.
Populazio aktiboaren oso portzentai txikia
(-%10) aritzen da 1.sektorean.
TRESNERIA-
MAKINARIA
Oso tresneria tradizionala, xumea, garapen
urrikoa.
Makineria ugari eta sofistikatua, aurreratua
(murrizten dira lan orduak eta langileak)
BITARTEKO
KIMIKOAK
Ez da uztak hobetzeko bitarteko kimiko edo
mekanikorik erabiltzen
Ongarri kimikoak, hazi transgenikoak,
pestizidak, plagizidak erabiltzen dira
PRODUKTUAK
(kantitatearen arabera)
Familiaren kontsumoari begirako polilaborantza
Espezializazioa merkatuari begirako
monolaborantza.
IKERKUNTZA Ez da erabiltzen
Hazkuntza hobetzeko ikerketa genetikoak
garrantzi handia izan du. Espezien hautaketa
PRODUKTIBITATEA/
ERRENDIMENDUA
Oso txikia, eskasa. Soberakinak urriak dira eta
tokiko merkatuan saltzen dira.
Oso altua, etekin handiko nekazaritza
JABETZA MOTA
Minifundioak, ustiapen familiarrak, txikiak.
Hainbatetan herri-lurrak ere badira.
Latifundioak (batzuetan multinazionalen
esku) baina minifundioak ere izan daitezke.
EDUKITZA
ERREGIMENA
Zuzenekoa edo zeharkakoa
Zeharkakoa latifundioen kasuan, zuzenekoa
tamaina ertain eta txikiko ustiapenetan.
PAISAIA MOTAK
Nekazaritza ibiltaria
Lehorreko estentsibo sedentarioa
Nekazaritza intentsibo montzonikoa
Plantazio nekazaritza
Europako paisaia atlantiarra eta kontinentala
AEBetako nekazaritza estentsiboa
Mediterraneoko nekazaritza intentsiboa
Negutegiak

84. Nekazaritza motak
NEKAZARITZA
MOTAK
ABERATSA
ESTENTSIBOA INTENTSIBOA
TRADIZIONALA
ESTENTSIBOA INTENTSIBOA

85. Nekazaritza motak
NEKAZARITZA
MOTAK
ABERATSA
ESTENTSIBOA
EUROPAKO
MENDEBALDEA
ETA ERDIALDEA
AEB
AUSTRALIA
ETA KANADA
PLANTAZIO
TROPIKALAK
INTENTSIBOA
NEGUTEGIAK
MEDITERRANEOKO
NEKAZARITZA
TRADIZIONALA
ESTENTSIBOA
ERRAUTS GAINEKO
NEKAZARITZA
IBILTARIA
LEHORREKO
NEKAZARITZA
SEDENTARIOA
INTENTSIBOA
MONTZOI-
NEKAZARITZA

86. Nekazaritzaren arazoak
NEKAZARITZAREN
ARAZOAK
HERRIALDE
ABERATSENEN
KONTROLA
IPARRAREN ETA
HEGOAREN ARTEKO
ALDEAK HANDITZEN ARI
DIRA
LABOREEN BANAKETAK
SORTURIKO DESOREKAK
ETA GOSEA
INGURUGIROAREN
HONDAPENA
KUTSADURA
EROSIOA/HIGADURA
DESERTIZAZIOA

87. Nekazaritzaren arazoak
KONPONBIDEAK

88. Nekazaritzaren arazoak
KONPONBIDEAK

89. Nekazaritzaren arazoakNekazaritzaren arazoak
KONPONBIDEAK

90. VIDEO: NEKAZARITZA EKOLOGIKOA GEURE ESKURA
KONPONBIDEAK
Nekazaritzaren arazoak