Ekonomia e kosoves dhe be s kapitulli 1 adriatik hoxha
•
0 gostou•1,559 visualizações
Ekonomia e kosoves dhe be s kapitulli 1 adriatik hoxha
Recomendados
Mais conteúdo relacionado
Mais procurados
Mais procurados (20)
Destaque
Destaque (17)
Mais de Menaxherat
Mais de Menaxherat (20)
Ekonomia e kosoves dhe be s kapitulli 1 adriatik hoxha
- 1. 1 © Baldwin & Wyplosz 2006 Ekonomia e Kosoves dhe BE-së © Baldwin & Wyplosz 2006 Kapitulli 1 Historia © Baldwin & Wyplosz 2006 Periudha e hershme e pas-luftës • Paraqitet një klimë për ndryshime radikale: – Faktet: Death toll The Economic Set-Back: Pre- war year when GDP equalled that of 1945 Austria 525,000 1886 Belgium 82,750 1924 Denmark 4,250 1936 Finland 79,000 1938 France 505,750 1891 Germany 6,363,000 1908 Italy 355,500 1909 Netherlands 250,000 1912 Norway 10,250 1937 Sweden 0 GDP grew during WWII Switzerland 0 GDP grew during WWII UK 325,000 GDP grew during WWII © Baldwin & Wyplosz 2006 – Imazhet Reichstag, 1945 Frankfurter Allee, 1945 •Një klimë për ndryshime radikale:
- 2. 2 © Baldwin & Wyplosz 2006 Brandenburg Gate – Imazhet • Një klimë për ndryshime radikale: © Baldwin & Wyplosz 2006 Unter der Linden, 1945 Unter der Linden, 1997 – Imazhet • Një klimë për ndryshime radikale: © Baldwin & Wyplosz 2006 Berlin Cathedral, 1945 Berlin Cathedral, 1997 – Imazhet • Një klimë për ndryshime radikale: © Baldwin & Wyplosz 2006 – Imazhet • Një klimë për ndryshime radikale:
- 3. 3 © Baldwin & Wyplosz 2006 – Imazhet • Një klimë për ndryshime radikale: Rotterdam, 1940 © Baldwin & Wyplosz 2006 – Imazhet • Një klimë për ndryshime radikale: Verona 1945 © Baldwin & Wyplosz 2006 – Imazhet • Një klimë për ndryshime radikale: Londra 1940 © Baldwin & Wyplosz 2006 – Imazhet • Një klimë për ndryshime radikale: Londra 1940
- 4. 4 © Baldwin & Wyplosz 2006 – Imazhet • Një klimë për ndryshime radikale: Londra Lindore, 1940 © Baldwin & Wyplosz 2006 Pyetja kryesore në vitin 1945 • “Si mundet Europa të shmang një luftë tjetër?” – Çka ka shkaktuar luftën? 3 përgjigje • Fajësimi i humbësit • Kapitalizmi • Nacionalizmi destruktiv – Këto kanë implikuar 3 zgjidhje të pasluftës • ‘Neuter’ Germany , Plani i Morgenthau, 1944 • Adaptimi i komunizmit • Ndjekja e integrimit Europian • Përfundimisht ka fituar integrimi Europian, mirëpo kjo ka qenë larg të qenit e qartë në fund të viteve 1940. © Baldwin & Wyplosz 2006 Shfaqja e një Europe të ndarë • Lufta e ftohtë fillon. • BRSS-USSR e shtyen komunizmin në Lindje. • Zonat e UK, Francës dhe US bashkohen më 1948 • Lëvizje drejt krijimit të qeverisë së Gjermanisë Perendimore – Bllokada e Berlinit, 1948. • Zgjidhja e “Neuter Germany” braktiset në favor të Gjermanisë Perendimore të fortë plus Integrimit Europian. Bllokada e Berlinit Gjermania dhe Berlini ndahen në 4 zona © Baldwin & Wyplosz 2006 Një Europë e ndarë
- 5. 5 © Baldwin & Wyplosz 2006 © Baldwin & Wyplosz 2006 © Baldwin & Wyplosz 2006 Kullat e Rojeve të Gjermanisë Lindore © Baldwin & Wyplosz 2006 Pika e kontrollit Charlie, 1961
- 6. 6 © Baldwin & Wyplosz 2006 © Baldwin & Wyplosz 2006 Hapat e Parë • Hapat e parë: OEEC and EPU – OEEC (Organizata për Bashkëpunim Ekonomik Europian), dhe EPU (Unioni i Pagesave Europiane) – OEEC dhe EPU janë themeluar në konjuksion me Planin e Marshall në vitin 1948. – OEEC ka koordinuar shpërndarjen e ndihmës dhe e ka nxitur liberalizimin e tregtisë. – EPU ka lehtësuar pagesat dhe se ka nxitur liberalizimin tregtar. © Baldwin & Wyplosz 2006 Nevoja për një integrim Europian më të thellë • Pasi që Lufta e Ftohtë i gjasonte më shumë luftës, u bë i nevojshëm armatimi i Gjermanisë Perëndimore. – Në vitin 1949 u themelua Republika Federative e Gjermanisë 1949. – Mirëpo Gjermania e fuqishme dhe e pavarur ishte një ide e frikshme për shumë, madje edhe për shumë Gjermanë. – Ndjenja më e përhapur: më së miri ishte që në superstrukturën Europiane të vendosej një Gjermani Perendimore e fortë ekonomikisht dhe ushtarakisht. – Problemi: OEEC ishte shumë e dobët për të penguar luftën ndërmjet fuqive të Europës Perëndimore. © Baldwin & Wyplosz 2006 Dy drejtimet e integrimit Europian • Federalizimi dhe Ndër-qeveritarizmi – Mosmarrëveshje e menjëhershme mbi thellësinë e integrimit Europian • Federalizmi – institucionet supranacionale • Ndër-qeveritarizmi – kombet mbajnë të gjithe sovranitetin • Iniciativat ndërqeveritare • OEEC (1948), Këshilli i Europës (1949), EFTA (1960) • Iniciativa Federale • ECSC (1951), EEC (1958)
- 7. 7 © Baldwin & Wyplosz 2006 1960-1973, dy qarqet jo- bllokuese E GR IR L FIN IS EFTA-7 EEC-6 Arranzhmanet Tregtare të Europës Perëndimore në vitet 1960: EFTA-7 dhe EEC-6 formojnë dy qarqe jo-bllokuese N S P CH A UKI D F B L NL DK © Baldwin & Wyplosz 2006 Evolucioni në dy Qarqe Përqëndruese • Ka vazhduar liberalizmi preferencial në EEC dhe EFTA – (Unioni doganor i EEC’s FTA e EFTA’s është kompletuar deri më 1968) • Janë shfaqur efektet diskrimunese që i ka çuar EFTA-t e reja t’i bashkohen EEC – Shmanja e tregtisë krijon forca për përfshirje – Përderisa EEC zgjerohet, përforcohen forcat për përfshirje • Kur UK vendos që të aplikojë në EEC (1961), 3 EFTA të tjera gjithashtu e ndërrojnë mendjen. – De Gaulle’s thotë ‘JO’ (dy herë) © Baldwin & Wyplosz 2006 Evolucioni në dy Qarqe Përqëndruese • Zgjerimi i parë, 1973 • Pranohen UK, Danimarka, Irlanda & Norvegjia (Norvegjezët thojnë jo në referendum) • Zgjerimi i EEC përforcon ‘forcën e përfshirjes’ mbi EFTA të tjera – EFTA të mbetura nënshkruajnë marrëveshje FTA me EEC-9 – Pse nuk u nënshkruan FTA më parë? • Efekti Domino i zvogëlimit të barierrave • I pari brenda EEC6 → zgjerimi → EEC-EFTA FTAs © Baldwin & Wyplosz 2006 Qy qarqet përqëndruese E GR Arranzhmanet Tregtare të Europës Perëndimore në mesin e viteve-1970s: I D F B L NL IRL P UK CH A FIN N S IS DK EEC-9 EFTA-7
- 8. 8 © Baldwin & Wyplosz 2006 Euro-pesimizmi, 1975-1986 • Shoket politike: – ‘Kompromisi i Luksemburgut’ (1966) + zgjerimi çon deri tek bllokimi i vendim-marrjes. • Shoket ekonomike: – Bretton Woods rrënohet, 1971-1973. • Sekmat e integrimit monetar dështojnë (përveq brenda bllokut të DM). – Shoket e ofertës së vitit 1973 dhe 1979 janë të shoqëruara me stagflacion. – Dështimi i integrimit më të thellë tregtar. – Rritja e kostove të Politikës së Përbashkët të Bujqësisë krijon fërkime në lidhje me buxhetin. © Baldwin & Wyplosz 2006 Pikat e ndritshme • Demokracia në Spanjë, Portugali dhe Greqi • Greqia bashkohet më 1981 • Spanja dhe Portugalia bashkohen më 1986 pas bisedimeve të gjata dhe të vështirra • Vendoset EMS në vitin 1979 dhe se punon mirë • Traktatet e Buxhetit • Vendimi i vitit 1979 në Cassis de Dijon ndërtohet mbi vendimin e vitit 1974 në Dassonville – Ka sfiduar validitetin e rregullave nacionale të cilat prezentojnë barierra jo-tarrifore ndaj tregtisë. – Prezantohet Parimi i Njohjes Reciproke. © Baldwin & Wyplosz 2006 Qarqet më të thella: programi i tregut të vetëm • Njohja reciproke si një kërcënim ndaj kontrollit të rregullatorit nacional? • Si të kthehet qeveria përsëri në kontroll? • Delor e lanson kompletimin e tregut të brendshëm me Aktin e Vetëm Europian – Krijimi i një hapësire pa frontierë (kufij, barriera) të brendshëm në të cilën sigurohet lëvizja e të mirave, personave, shërbimeve dhe kapitalit. • Ndryshimet e rendësishme institucionale, posaçërisht lëvizja kah votimi maxhoritar në lidhje me çështjet e Tregut të Vetëm. – Njohja reciproke disciplinohet me harmonizimin minimal – Procedurat vendim-marrëse më efikase lejojnë marrëveshje mbi standardet minimale Direktiva mbi “Qasjen e Re”. © Baldwin & Wyplosz 2006 Programi i Tregut të Vetëm, EC92 • Elementet bazë –Liberalizimi i tregtisë së të mirave • Përshpejtimi ose eliminimi i formaliteteve kufitare, • Harmonizimi i normave të TVSH brenda intervaleve të gjera • Liberalizimi i prokurimit qeveritar • Harmonizimi dhe njohja reciroke e standardeve teknike të prodhimit, paketimit dhe marketingut –Liberalizimi i Tregtisë së Faktorëve • Heqja e të gjitha kontrolleve të kapitalit (!!!), dhe integrimi më i thellë i tregut të kapitalit • Liberalizimi i politikave ndërkufitare të hyrjes në treg,
- 9. 9 © Baldwin & Wyplosz 2006 Efekti Domino, pjesa II • Integrimi më i thellë në EC-12 ka përforcuar ‘forcën e përfshirjes’ së EFTA- ve të mbetura • Fundi i Luftës së Ftohtë e ka dobësuar rezistencën e EFTA-ve ndaj anëtarësimit në EC. • Rezultatet e ‘forcës së përfshirjes’ – EEA – iniciativa të zgjerohet në tregun e vetëm të EFTAs. – Aplikacionet për anëtarësi nga të gjitha EFTA-t, përveq Islandës. • Qarqet e përqëndruara, por të dyja më të thella. © Baldwin & Wyplosz 2006 Zgjerimi i katërt • 1994, Pranohen, Austria, Finlanda, Norvegjia (Norvegjezët votojnë kundër përsëri). Cyprus Malta 1958 1973 1994 2004 1973 1981 © Baldwin & Wyplosz 2006 Dështimi i ngadalshëm i Komunizmit dhe kollapsi spektakular • Kah vitet 1980, sistemi i Europës Perendimore u tregua si superior, për shkak të dështimit të ngadaltë të ekonomisë së planifikuar (socialiste). • Deri më 1980, Sovjetikët i shmangën përpjekjet e reformave (presioni ekonomik dhe ushtarak). • Fillojnë ndryshime në BRSS për shkak të papërshtatshmërive të sistemit ekonomik. – Reformat e turpshme pro-tregut (perestroika). – Hapja (glasnost). © Baldwin & Wyplosz 2006 Revolucionet në vendet CEEC – Qershor 1989 lëvizja e punëtorëve “Solidariteti’ detyroi zgjedhje të lira parlamentare në Poloni në të cilat komunistët humbën • Moska e pranoi qeverinë e re Polake. – Qasja e Moskës e të mbajturit larg të duarve ndaj zgjedhjeve në Poloni shkaktoi një zingjir të ngjarjeve. • Reformistët në partinë komuniste hungareze bënë presion për demokraci dhe Hungaria i hapi kufijtë e saj me Austrinë, kështu pra mijëra Gjermano Lindorë lëvizën në Gjermaninsë Perendimore përmes Hungarisë dhe Austrisë. • Protesta masive në Gjermaninë Lindore; Muri i Berlinit bie më 9 Nëntor 1989. • Fundi i vitit 1989: demokracia në Poloni, Hungari, Çekosllovaki, Gjermani Lindore (unifikimi më 1990).
- 10. 10 © Baldwin & Wyplosz 2006 © Baldwin & Wyplosz 2006 BRSS kollapson • 1990, Estonia, Latvia and Lituania – e deklarojnë pavarësinë e tyre nga BRSS. • Fundi i vitit 1991,Bashkimi Sovjetik ndahet vetë. • Përfundon Lufta e Ftohtë pa asnjë të shtënë. • Përfundon ndarja ushtarake e Europës. © Baldwin & Wyplosz 2006 EU-ja reagon • Unioni Europan ka reaguar me shpejtësi ndaj këtij termeti gjeopolitik duke siguruar ndihma dhe hua emergjente ndaj demokracive fluturuese. • Nënshkrimi i ‘Marrëveshjeve të Europës’ me kombet e lira të reja në Europën Qëndrore dhe Lindore – Këto janë marrëveshjet e tregtisë së lirë me premitimin e integrimit më të thellë dhe të ndimës së mëtutjeshme. © Baldwin & Wyplosz 2006 Prej Kopenhagës në Kopenhagë • EU thotë se vendet e CEE mund t’i bashkohen EU- së (Qershor 1993). – Vendosen kriteret e famshme të Kopenhagës për anëtarësim. • stabiliteti i institucioneve që garantojnë demokracinë, • sundimi i ligjit, • të drejtat e njeriut dhe respekt për dhe mbrojten e minoriteteve, • Ekzistenca e një ekonomie funksionale të tregut si edhe të kapacitetit për tu ballafaquar me presionet konkurruese dhe forcës së tregut brenda Unionit. • Samiti i Kopenhagës në Dhjetor të vitit 2002 thotë se 10 vende të CEE mund të bashkohen më 2004. • Zgjerimi i 5-të në Maj 2004
- 11. 11 © Baldwin & Wyplosz 2006 Unifikimi Gjerman dhe Maastricht-i • Unifikimi Gjerman i vjerrur në vitet 1990 i hap derën ‘pazarit të madh’ (Mitterrand, Kohl). – Gjermania e jep DM për Unionin Monetar Europian dhe Gjermania Lindore i bashkohet EU-së pa negociata. • Jacques Delors propozon rritjen e 2-të radikale në integrimin ekonomik Europian. – Formimin e një unioni monetar. – Idenë e kanë përkrahur Kryetari Francez Francois Mitterrand dhe Kancelari Gjerman Helmut Kohl. • Traktati i Maastricht, nënshkruhet më 1992 – Një union monetar nga 1999, dhe valutë të vetme nga 2002 – Gjithashtu përcakton strukturën prej ‘tri shtyllave’ në EU në mënyrë që të zvogëlohet ‘zvarritja e kompetencave’ në EU • Kriza e kursit të këmbimit ERM, 1992-1994. © Baldwin & Wyplosz 2006 Përgatitja për Zgjerimin Lindor • Zgjerimi i pashmangshëm i kërkonte EU- së që të reformonte institucionet e saj • Katër përpjekje: – Traktati i Amsterdamit, 1997 – Traktati i Nice, 2000 – Drafti Traktatit Kushtetues, 2003 • Rikonsideruar nga IGC më 2003 – Traktati Kushtetues, Qershor 2004. © Baldwin & Wyplosz 2006 Traktati i Amsterdamit • Ka dështuar të reformojë institucionet kryesore • E ka pastruar Traktatin e Maastricht – Më shumë politika sociale, fuqitë e Parlamentit janë përforcuar në mënyrë modeste – Integrim fleksibil, është prezantuar bashkëpunimi më i afërt • Mbetjet e Traktatit të Amsterdamit – Rregullat e votimit në Këshillin e Ministrave, – Numri i komisionerëve, – Zgjerimi i çështjes së mbuluar nga votimi maxhoritar © Baldwin & Wyplosz 2006 Traktati i Nice • Janë pajtuar reformat e institucioneve kryesore, por janë kryer dobët – Rregullat e votimit të këshillit mbetën shumë komplekse dhe se ato e reduktojnë aftësinë e EU-së që të veprojë me më shumë anëtarë – Asnjë zgjerim i rëndësishëm i votimit maxhoritar – Bërja e zgjidhjeve të ndryshme për Komisionerë – Asnjë reformë në vendim-marrjen e ECB-së • Përgjithësisht, shihet si një dështim • Ndryshimet kryesore rivizitohen në draftin e Traktatit Kushtetues, 2003
- 12. 12 © Baldwin & Wyplosz 2006 Traktati Kushtetues • Rregulla të përmirësuara të vendim- marrjes për Këshillin e Ministrave dhe më shumë votim maxhoritar. • Përfshirja e Kartës së të Drejtave Fundamentale. • Gjërat e tjera ku Traktati Kushtetues nuk kërkohet strikt: – Shumë ‘gjeste’ dhe pastrime. – Lëviz në drejtim të vendim-marrjes së kuptimtë në politikën e jashtme. – Shumë pika de facto janë kthyer në de jure. © Baldwin & Wyplosz 2006 Problemet e Traktatit Kushtetues • Franca dhe Holanda refuzojnë Traktatin Kushtetues në verë të vitit 2005. • Liderët e EU suspendojnë afatin e ratifikimit. Hapat e ardhshëm janë të pasigurtë që nga fillimi i 2006.