SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 30
Baixar para ler offline
Uitkomsten enquête
Expertisepunt Open Overheid
11 juni 2014
Samenvatting
 In totaal hebben 143 mensen de vragenlijst ingevuld. De meeste hiervan
zijn werkzaam bij de Rijksoverheid (39%), gevolgd door gemeenten (21%).
 Het thema dat het vaakst als meest relevant genoemd wordt, is Open
samenwerken (39 keer), gevolgd door Openlijk werken (22 keer), Open
overheidsinformatie en Open communiceren (beide 20 keer).
 Meer dan de helft van de respondenten plaatst zichzelf in de categorie ‘Ik
ben hier al mee bezig’ als het om Open Overheid gaat. Van deze groep
geeft 53% aan ook bereid te zijn anderen te helpen. Daarna volgen de
categorieën ‘Ik wil doen’ en ‘Ik wil meer weten’.
 De meeste meerwaarde wordt gezien in aansprekende voorbeelden van
bestaande initiatieven, het zelf kunnen inbrengen van ervaringen en
ideeën om anderen op die manier te inspireren en een toolkit met
praktische handreikingen en do’s en don’ts.
 Op de vraag wat meer aandacht voor Open Overheid op kan leveren
komen verschillende waardevolle reacties. Zie pagina 4 voor een
bloemlezing en pagina 11 tot en met 29 voor een indeling per thema.
2
Thema’s
“Welk thema met betrekking tot Open Overheid is voor
jou het meest relevant?”
(N=143)
3
29 39
22
20
20
18
14
10
Open samenwerken (bijvoorbeeld: burgerparticipatie, co-creatie)
Openlijk werken (bijvoorbeeld: laten zien wat je doet en vragen durven
stellen via social media)
Open overheidsinformatie (bijvoorbeeld: actief openbaarmaken, WOB,
initiatiefwet Wet Open Overheid)
Open communiceren (bijvoorbeeld: informeel contact aangaan en
menselijk gezicht tonen)
Open innovatie (bijvoorbeeld: innovatieve overheidsprojecten zoeken
actief de dialoog met ondernemers)
Open data (bijvoorbeeld: data beschikbaar stellen of toepassen)
Overig
“Als er extra aandacht komt voor dit thema,
wat kan dit dan volgens jou opleveren?”
“Vertrouwen, innovatie en kennistoename”
“Minder afstand tussen publieke professionals en publiek”
“Duidelijkheid over welke informatie de overheid waarom van burgers vastlegt en
welke organisaties hier waarom bij betrokken zijn. Een open overheid.”
“Meerwaarde aan data laten ontlenen zonder dat daar door overheid in
wordt geïnvesteerd (nl door anderen ermee aan de haal te laten gaan)”
“Meer openheid leidt uiteindelijk tot
betere kwaliteit overheid, omdat er meer
verantwoordelijkheidsgevoel, controle,
dialoog en samenwerking aan te pas komt,
waardoor betere oplossingen ontstaan.”
“In het begin minder vertrouwen in de overheid,
later een overheid om trots op durven te zijn”
“Meer creativiteit en verbondenheid”
4
Gebruikersgroepen
“Tot welke groep reken jij jezelf als het om Open Overheid gaat?”
(N=143)
5
Ik ben hier al mee bezig en wil anderen daar bij helpen (n=39)
Ik ben hier al mee bezig (n=34)
Ik wil doen (n=25)
Ik wil meer weten (n=18)
Ik weet nog niet of ik er iets mee wil doen (n=13)
Ik wil in gesprek (n=9)
Overig (n=5)
Meest genoemde wensen
“Wanneer heeft het Expertisepunt Open Overheid meerwaarde voor jou?”
6
45
44
40
32
30
29
25
25
18
14
12
Als ik aansprekende voorbeelden van bestaande initiatieven kan bekijken
Als ik zelf ervaringen en ideeën kan inbrengen en anderen op die manier kan
inspireren
Als ik er een toolkit is met praktische handreikingen en do’s en dont’s
Als ik er contactgegevens vind van anderen die kennis en ervaring willen
uitwisselen
Als ik kan deelnemen aan bijeenkomsten georganiseerd voor het netwerk en voor
inhoudelijke uitwisseling
Als ik een overzicht vind van welke initiatieven er al zijn rond Open Overheid
Als ik meer informatie vind over de dilemma’s en risico’s rond Open Overheid
Als ik er kan vinden welke bijeenkomsten er allemaal zijn rond dit thema
Als ik begeleiding van pilots krijg aangeboden
Als ik online in gesprek kan gaan met anderen om kennis en ervaringen te delen
Als ik een online zelfevaluatie kan doen, deze met anderen kan vergelijken en
daarover in gesprek kan gaan
0 5 10 15 20 25 30 35 40
Aansprekende voorbeelden van bestaande initiatieven
Zelf ervaringen en ideeën inbrengen om anderen te inspireren
Toolkit met praktische handreikingen en do’s en don'ts
Contactgegevens van anderen die kennis en ervaring willen uitwisselen
Bijeenkomsten voor het netwerk en voor inhoudelijke uitwisseling
Overzicht van bestaande initiatieven
Informatie over dilemma’s en risico’s rond Open Overheid
Overzicht van bijeenkomsten rond dit thema
Begeleiding van pilots
Online in gesprek om kennis en ervaringen te delen
Online zelfevaluatie
Wil helpen
Mee bezig
Wil doen
Wil meer
weten
Wil in
gesprek
*Omdat de gebruikersgroep ‘Overig’ in deze grafiek is uitgesloten, zijn de aantallen lager dan in voorgaande grafiek (slide 6)
Meerwaarde per gebruikersgroep*
“Wanneer heeft het Expertisepunt Open Overheid meerwaarde voor jou?”
7
Werkplek
“Waar werk je?”
(N=143)
8
40%
39%
21%
13%
10%
10%
8%
Rijksoverheid (n=56)
Gemeente (n=30)
Overig (n=18)
Bedrijfsleven (n=14)
Combinatie van opties (n=14)
Overige overheid (n=11)
0 5 10 15 20 25 30
Aansprekende voorbeelden van bestaande initiatieven
Zelf ervaringen en ideeën inbrengen om anderen te inspireren
Toolkit met praktische handreikingen en do’s en don'ts
Contactgegevens van anderen die kennis en ervaring willen uitwisselen
Bijeenkomsten voor het netwerk en voor inhoudelijke uitwisseling
Informatie over dilemma’s en risico’s rond Open Overheid
Overzicht van bestaande initiatieven
Overzicht van bijeenkomsten rond dit thema
Begeleiding van pilots
Online in gesprek om kennis en ervaringen te delen
Online zelfevaluatie
Rijksoverheid (n=56)
Gemeenten (n=30)
Bedrijfsleven (n=14)
Meerwaarde per werkplek
“Wanneer heeft het Expertisepunt Open Overheid meerwaarde voor jou?”
9
Vragen, opmerkingen,ideeën?
Laat het ons weten!
Zo kun je Mikis bereiken
06- 55692893
mikis.winter@minbzk.nl
Twitter: @micowico
Zo kun je Marieke bereiken
marieke.schenk@ictu.nl
Twitter: @MariekeSchenk
10
11
Wat meer aandacht voor Open Overheid op kan
leveren, geordend naar thema
Open Samenwerken
“Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?”
12
“Meer transparantie en kennis van
buiten naar binnen halen”
“Beter begrip voor wat de
overheid doet en beter begrip
voor wat burgers willen”
“Meer innovatieve overheid waarin de krachten
van alle partners kunnen worden benut, niet
belemmerd door bestaande structuren of
bureaucratie”
“Beleid kan beter worden als inwoners erover
meedenken. Inwoners kennen hun eigen omgeving
goed en kunnen expertise en kennis inbrengen”
“Burgers/ondernemers
krijgen meer
verantwoordelijkheid
voor en zeggenschap over
hun eigen buurt/wijk”
“Innovatie. Slimmer
samenwerken. Kosten
besparend mogelijk.”
“Oplossingsrichtingen die gedragen worden
door de samenleving. Daarbij denk ik aan
samenwerking tussen burgers, overheid,
wetenschap en bedrijfsleven en niet beperken
tot “burgerparticipatie””
“Input burger bij e-overheidsbouwstenen
binnen het burgerdomein”
Open Samenwerken
“Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?”
13
“Meer overheden (en overheidsmedewerkers) die
durven samenwerken met anderen, om zo duurzaam
beleid te maken en uit te voeren. En zonder angst dat
een taak of een baan zal verdwijnen.”
“Meer vaardigheid om het uiteindelijke doel
van een activiteit niet zelf te bepalen maar te
co-creëren met andere belanghebbenden”
“Verbetering van besluitvorming
doordat betrokkenen kunnen
participeren”
“Niet bij iedere gemeente hetzelfde
wiel uitvinden, 400+ keer. Hoeveel tijd
zou het kunnen schelen als de
gemeenten meer kennis met elkaar
delen en dan de hoofdstukken die
specifiek zijn aanpassen naar de eigen
situatie.”
“Heel veel: dé ware
participatiemaatschappij. Combinatie
van denkkracht, draagvlak en betere
afstemming op behoeftes. Om zo
stappen te zetten van aanbodgericht
naar vraaggestuurd. Maar wel sturend
op eigen verantwoordelijkheden!”
“Transparante overheid; verbinding; in contact”
“Begrip over en weer + draagvlak voor het resultaat”
“Mijn doel zou zijn dat ambtenaren stoppen met
denken dat ze beter zijn dan de rest. Ik hoop op
faciliterend ipv de dwingelanderigheid en
gelijkhebberigheid van nu. Kortom dat
ambtenaren normaal gaan doen.”
Open Samenwerken
“Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?”
14
“Burgers die verantwoordelijkheid nemen voor de
maatschappij, die niet afwachten, of mopperen,
op 'De Overheid' maar die samen maken en er
mede voor zorgen dat we in een prettige,
menselijke, goed georganiseerde maatschappij
leven met elkaar. Omdat ze zelf voelen dat ze
invloed hebben. Dat het aan hen (ons) is.”
“Nieuwe manieren van
samenwerken. Snelle
innovatieve oplossingen.
Meer begrip tussen burgers,
bedrijven en overheid.”
“Burger betrokkenheid. In het
verleden hadden we een
verzorgingsstaat en regelde de
overheid alles. Inmiddels is de
samenleving aan het veranderen. Als
je de open overheid goed regelt komt
er energie los om dit te regelen”
“Dichter bij huis oplossingen,
zichtbaarheid van
samenwerking, meer
vertrouwen en meer samen
doen”
“Een overheid die weer wordt
ervaren als het besluit- en
uitvoeringsorgaan van de
samenleving”
“Kwalitatief betere overheid, geen
wielen meer uitvinden, kansen voor
medewerkers, imago-verbetering als
werkgever en voor de burger.”
“Overheid sluit beter
aan op de
netwerksamenleving,
burgers participeren
actief in
besluitvorming en
beschikken over de
juiste informatie om
mee te kunnen
sturen.”
Open Samenwerken
“Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?”
15
“Waarom als overheid met beperkte capaciteit energie steken in ontwikkelingen en
het overtuigen van de burgers, als het samen (vanuit de burgers) oppakken maakt dat
je het doet met en voor de burgers.”
“Begrip, toenadering en vertrouwen”“De overheid benut de netwerksamenleving
onvoldoende. In netwerken liggen veel goede
ideeën verborgen. Deze ideeën kun je verzilveren
als het netwerk op massale schaal met elkaar
gaat cocreëren. Het netwerk wisselt ideeën uit,
bepaald de koers en bepaald met elkaar wie wat
moet doen om te innoveren.”
“Meer betrokkenheid en verantwoordelijkheidsgevoel
bij de burgers voor eigen meebedachte oplossingen of
toevoegingen aan hun leefomgeving. Dat kunnen
objecten, inrichten openbare ruimte maar ook
ontmoetingsplekken en activiteiten zijn.”
“Het richting overheid en burgers
(in- en extern) afpellen van waar
het eigenlijk om gaat en wat de
(on)mogelijkheden zijn.”
“Dan zal de overheid veranderen, niet
meer te afstandelijk, maar ruimte
gevend.”
Openlijk werken
“Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?”
16
29
“Betere samenwerking tussen ambtenaren en
tussen ambtenaren en 'burgers'
hogere efficiëntie in de werkprocessen een
betere werksfeer waar mensen leren van elkaar
en van hun fouten”
“Dat in het samenwerken (intern en extern) steeds helder is wat we doen,
waarom we het doen en hoe we het doen. Zodat bij signalen die afwijken van
de verwachting, we adequater kunnen reageren”
“Als eenvoudig stagiair bij de gemeente Utrecht merk ik hoe deze organisatie enorme
programma's optuigt met de beste bedoelingen: open en transparant zijn, elkaar aanspreken op
resultaat, de stad naar binnen halen etc. Voor ieder ding een programma. Toch worstelt de
organisatie zelf met zich open en kwetsbaar op te stellen: agenda's blijven dicht, er wordt enorm
veel gemaild en communicatie gaat al gauw via CC's en over verschillende schijven. Een open
overheid begint bij medewerkers die werken op basis van eerlijkheid, openheid, vertrouwen en
resultaat. Met medewerkers die fouten durven en mogen maken als de intentie goed was,
zonder dat gezichtsverlies ontstaat of een deuk in de carrière.”
“Minder afstand tussen
publieke professionals
en publiek”
Openlijk werken
“Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?”
17
“Dat er meer ambtenaren op deze manier
gaan werken en er de meerwaarde van in
gaan zien. Nu is het beperkt tot een klein
clubje voorlopers die ermee stoeien, maar
ook pionieren, soms tegen veel weerstand
in. Meer aandacht betekent denk ik, meer
begrip onder een grote groep wat het op
kan leveren.”
“Inzet van andere competenties is
essentieel, zoals:
- durf
- improviseren
- kwetsbaar opstellen / hulp
vragen
- netwerken
- verantwoord risico nemen
etc.”
“Dat mensen meer vertrouwen krijgen in de
overheid. Nu vinden ze dat zij zich te veel met
alles bemoeien en er te veel regels zijn. Uitleg
waarom de regels zo zijn en het lang duurt
voordat er een beslissing komt is nodig. Het
lijkt soms wel alsof ze bij de overheid geen
beslissingen durven nemen, maar er wel over
praten. Snellere besluitvorming zal ook ten
goede komen van de overheid.”
“Meer verbinding tussen overheidslagen
en burger, betere aansluiting bij
beschikbare ervaring en kennis in de
maatschappij en creëren van grotere
betrokkenheid bij overheidswerk.”
Openlijk werken
“Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?”
18
29
“Meer vertrouwen in de overheid. Meer
professionele ontwikkeling van ambtenaren.
Meer inzicht in werking van mechanismen en
waarheidsgehalte van eigen aannames.”
“Echte openbaarheid van bestuur”
“Afstand overheid en inwoners verkleinen;
gebruik maken van de kennis in de
samenleving voor maatschappelijke
problemen.”
“Verkleining van de afstand burger-
overheid; algehele imago-verbetering
van de overheid; bewustwording bij de
burger van de spending van zijn/haar
belastingpenningen”
“Snelheid van werk en met namen innovatie neemt toe. Leidt tot nieuwe kontakten en
inzichten. Verbinding tussen systeem en alledaagse.”
“Kennisdeling en daardoor betere overheidsprojecten.
Innovatiekennis verspreiden en netwerken tussen
overheid, ondernemers, kennisintensiever en
burgerinitiatieven”
Meer openheid leidt uiteindelijk tot betere
kwaliteit overheid, omdat er meer
verantwoordelijkheidsgevoel, controle, dialoog
en samenwerking aan te pas komt, waardoor
betere oplossingen ontstaan.
Openlijk werken
“Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?”
19
29
“Openlijk werken & transparant zijn over
wat je doet levert naar mijn idee
verschillende voordelen op:
- Imagoverbetering van de overheid
richting burgers en partners
- Kennisdeling uit onverwachte hoek
- Effectiever en efficiënter (en leuker!)
werken”
“Doorbreken van verkokering omdat je
weet waar collega's mee bezig zijn.”
“Meer begrip voor de complexe context waarbinnen ambtenaren vaak
hun werk doen en daarmee meer sympathie. Dit zorgt er vervolgens voor
dat het rijk eerder aangehaakt blijft bij initiatieven in de samenleving (de
participatiemaatschappij?) Die anders buiten de overheid om waren
georganiseerd. Het rijk heeft immers een gezicht gekregen.”
“Begrip. Betrokkenheid. Meedenkkracht”
“Paradigmawisseling”
Open Overheidsinformatie
“Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?”
20
“Duidelijkheid over welke informatie de
overheid waarom van burgers vastlegt en
welke organisaties hier waarom bij betrokken
zijn. Een open overheid.”
“Meer vertrouwen in de overheid. Vanuit
overheid minder wantrouwen naar de
omgeving.”
“Zorgvuldigere, met meer in acht neming van
belanghebbenden, besluitvorming door
bestuursorganen (want actief openbaar) en
daardoor meer vertrouwen in de
besluitvorming van bestuursorganen door
burgers”
“Vreemde ogen dwingen, doelgerichter
handelen”
“Meer tegenmacht....”
“Dan stimuleert dit open (samen)werken en
openlijk werken”
“Al de andere opties kunnen bereikt worden
met 100% open data/overheidsinformatie”
“Grotere betrokkenheid van
de "klant" (burger,
bedrijfsleven, media) bij
openbaar bestuur.”
Open Overheidsinformatie
“Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?”
21
“Open Overheid levert co-creatie op en interactie tussen burger, markt, kenniswereld
en overheid. Alle partijen komen dichter bij hun werkelijke rol. Daarbij zijn data van
cruciaal belang. Een open overheid maakt deels een einde aan ongewenste
autonomiën en doorgeslagen verantwoording. Er ontstaat meer gelijkwaardigheid.
Competenties (diplomatekst) maken plaats voor talenten. Complementair en
horizontaal. Minder harkjes. Een open samenwerking leidt volgens mij tot Rijnlandse
management modellen. Nog los van de innovatie kracht die wordt gegenereerd.”
“Niet zo veel. Er is al veel
aandacht voor.”
“Open overheidsinformatie is een voorwaarde voor meer
participatie. Open data wordt al enige tijd goed
aangepakt en de mensen daarvan zijn goed bereikbaar.
Nu is het tijd om te werken aan de ombuiging van een
"Nee, tenzij" houding naar een "Ja, mits" houding op niet
direct data gerelateerde onderwerpen.”
“Beter begrijpen waar men mee bezig is”
Open Overheidsinformatie
“Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?”
22
“Een transparante overheid is een overheid met een menselijk gezicht. Want de
overheid wordt gedwongen om haar feilbaarheid te laten zien, wat zij wel en niet
kan en de foutjes die ze soms maakt.
Vanuit het perspectief van de burger kan dit tot meer begrip leiden. Daarnaast wordt
het beter mogelijk om de overheid op haar handelen (en falen) aan te spreken, wat
tot een hogere kwaliteit van overheidsoptreden kan leiden.”
“Transparanter opererende overheid die
gedwongen wordt zich af te vragen waarvoor
(en voor wie) ze dingen doen...”
“In het begin minder
vertrouwen in de overheid,
later een overheid om trots
op durven te zijn”
Begrip van de samenleving van het
werk van ambtenaren, begrip van
ambtenaren voor wat leeft in de
samenleving
Open Communiceren
“Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?”
23
“'Een gezicht' hebben bij de overheid met wie je korte lijnen kunt onderhouden. Deze
persoon besteedt bv dagelijks een uur aan contact met inwoners, organisaties etc. Dat
kan vertrouwenwekkend zijn, wederzijds meer (in)zicht opleveren en bovendien op termijn
meer transparantie opleveren door de wisselwerking tussen inwoners en een
beroepsbeoefenaar van de overheid. Nadrukkelijk gaat het dan om een 'uitvoerder' bij de
overheid en niet om iemand specifiek aangesteld voor de communicatie.”
“Het wegnemen van angst bij de overheid”
“Een overheid die toegankelijker wordt en meer
gezicht krijgt”
“Dat de burger de overheid makkelijker
benaderd en omgekeerd”
“Meer begrip (over en weer), weten wat er
echt speelt zodat overheid en burgers elkaar
echt kunnen vinden en elkaar echt kunnen
versterken.”
“Open communiceren kan leiden tot
een sterker vertrouwen in de overheid
en het vergoten van het gevoel van
veiligheid en gezamenlijke
verantwoordelijkheid.”
Open Communiceren
“Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?”
24
“Minder accent op regels meer op wat burgers en
bedrijven willen. Waar hebben zij behoefte aan,
wat werkt wel wat werkt niet. En dan niet
vrijblijvend. Bureaucratie moeten we vooral intern
houden, daar hoeft de buitenwereld geen last van
te hebben.”
“Vertrouwen in de overheid”
“Betere samenwerking; afstemmen van
werkzaamheden”
“Burgers krijgen realistischer beeld van de
overheid. Overheid krijgt realistischer beeld
van bedrijven/burgers. Betrokken
bedrijven/burgers.”
“Beter begrip voor de overheid (met vooroordelen over overheid om mij heen)”
“Minder agressie (bijvoorbeeld t.a.v.
aanvragen en handhaving WWB) en
meer wederzijds begrip voor klant en
ambtenaar.”
“Beter contact met klanten zoals ik”
“Inzicht”
Open Innovatie
“Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?”
25
“Inspiratie, netwerken die zich verder
uitbreiden en ontwikkelen, synergie”
“De kennis van velen buiten de overheid is
groot. We zijn er nog niet goed in om dat te
ontsluiten. Ook omdat we nog niet
voldoende durven loslaten. Door er verder
mee te experimenteren bewijs je misschien
dat het kan en dat 1 + 1 echt 3 is.”
“Verandering van cultuur, afbreken
samengeknepen billen benadering”
Co-creatie met ondernemers: meedenken,
meewerken en meefinancieren. Het levert een
'ding' op dat ondernemers en overheid helpt te
doen waar ze goed in zijn.
“Netwerkvorming en netwerksturing vanuit
gelijkwaardigheid en gericht op visievorming. Vooral
niet vanuit traditionele overheidsrollen”
“Onder open innovatie versta ik dan ook innovatieve overheidsprojecten die ook
van toegevoegde waarde kunnen zijn bij andere overheden. Dit levert op dat
andere overheden niet zelf het wiel hoeven uit te vinden doordat uitdagingen waar
zij tegenaan lopen al zijn opgelost door anderen.”
Open Innovatie
“Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?”
26
29
“Ontwikkeling van beleid dat gedragen wordt
door diegenen tot wie het gericht is/over wie
het gaat. Ontwikkeling van beleid dat op de
best mogelijke manier kan worden ingebed in
de samenleving/systemen van diegenen tot wie
het beleid is gericht/over wie het beleid gaat.”
“Ik denk dat Open Innovatie de start is voor
meer "Open ...". De resultaten zijn dat de
overheid betere aansluiting krijgt op het
bedrijfsleven, dat belangen van overheid en
bedrijfsleven (en hopelijk ook de burger) op een
lijn komen, en dat het werk van de overheid
transparanter wordt. Dat maakt dat geld beter
besteed wordt en minder verspild, dat
aanbestedingen makkelijker worden, en delen
van "overheidswerk" door het bedrijfsleven
opgepakt kunnen worden.”
“Ik zie geen rol voor een klein
clubje die hier zelf mee aan de
slag gaat, wel voor steun aan de
verschillende clubs die hier aan
mee bezig zijn een duwtje kunnen
gebruiken (mn. lokaal)”
“Een gezondere samenwerking
tussen marktpartijen en overheden
kan leiden tot meer innovatie, een
gezondere uitgedaagde markt en
efficiëntere besteding van
overheidsmiddelen (waarom zelf
doen als het ook in een slimme
partnership kosteneffectiever kan)”
Open Innovatie
“Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?”
27
“Grotere economie”
“Daar waar de overheid vaak achterloopt
kan beter samen met de rest van de BV
Nederland worden ontwikkeld. De overheid
kan dan ook beter anticiperen op wet- en
regelgeving die voor de vooruitgang
belangrijk is en nu vaak op zich laat
wachten.”
“Dat er meer publiek private
samenwerking van de grond komt en er
meer rendement komt op via de overheid
geïnvesteerde gelden.”
“Innovatie (duh!). Alle andere bolletjes zijn
instrumenten voor, of culmineren in innovatie
van ons bestuur.”
Een open innovatielabnetwerk bij
overheden kan bijdragen aan het
slechten van de spagaat waarin de
overheid zich bevindt: enerzijds
standaardisatie (overheid als
printplaat waar standaard
functionaliteit op ingeplugd wordt
vanwege uitwisselbaarheid etc)
anderszijds 180 graden kanteling
naar een flexibel wendbare,
faciliterende en participerende
overheid.
“Meer creativiteit en verbondenheid”
Open Data
“Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?”
28
“Beter inzicht in het klantgedrag”
“Vertrouwen, innovatie en
kennistoename”
“Nieuwe businesses”
“Niets”
“Als eerste is er dan sprake van transparantie en ook de mogelijkheid van democratische
controle op een detail niveau wat anders niet bereikt kan worden. Ten tweede kan er dan
buiten de overheid om nieuwe producten en diensten ontwikkeld worden (Innovatie),
zodat de overheid alleen nog zaken hoeft te doen waar de markt tekort schiet. Dit leidt tot
efficiëntie en verbeterde effectiviteit van de overheidsdiensten. Bijkomend voordeel:
inzicht in gecombineerde gegevensbronnen en patronen in grote hoeveelheden gegevens
leveren beter beleid op.”
“Een beter functionerende overheid (beter gebruik
van eigen data) en kansen voor de economie
(gebruik open data voor innovatie). Ik focus dan
dus even op open data...”
“Verder gaande standaardisatie van gegevensuitwisselingsformaten en van digitale
informatiestromen. Transparantie welke gegevens van en naar welke (overheids)
organisatie gaan terwijl informatieveiligheid wordt geborgd. Regie inwoners over
eigen persoonlijke gegevens en het vertrouwen dat de gegevens niet worden gedeeld
met partijen als hiervoor geen toestemming is gegeven.”
“Data als nieuw beleidsinstrument. Van sturen op gevoel (ik denk
dat het zo is) naar sturen op data (ik zie/weet) dat het zo is.”
Open Data
“Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?”
29
29
“In ons nieuwe coalitie akkoord is dit een
belangrijk speerpunt. Open data leidt tot meer
economische bedrijvigheid, betrokkenheid van
burgers en een efficiëntere overheid.”
“Meer inzicht in overheidsdata en -processen;
meerwaarde aan data laten ontlenen zonder dat
daar door overheid in wordt geïnvesteerd (nl door
anderen ermee aan de haal te laten gaan). Goed
voorbeeld is de datablog van de Guardian.”
“- onverwachte en verrassende
meerwaarde van (het toepassen
van) data, doordat er met een
frisse blik naar de bruikbaarheid
van de data gekeken wordt en er
nieuwe verbindingen gelegd
worden;
- aanzwengelen van het verhogen
van de kwaliteit van de
overheidsdata, omdat zal blijken
dat deze in veel gevallen laag is;
- aanzwengelen van het debat over
nut en noodzaak van het wel/niet
verzamelen van data en over de
wijze waarop deze verzameld
worden;
- openheid over welke data
overheid verzamelt en waarom.”
“Er is al genoeg informatie over Open Data
(althans wat mij betreft), maar het zou meer
moeten worden bezien in relatie tot Open
Overheid. Dat zou benadrukken dat Open Data
een instrument is wat beleidsdoelstellingen kan
ondersteunen en in het kielzog waarvan
verbinding gemaakt kan worden met de
omgeving.”
Overig
“Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?”
30
“Kwaliteit van overheidshandelen neemt toe
als tekortkomingen (integriteitsschendingen,
mismanagement, misreorganisaties,
ziekmakende organisaties) eerder worden
onderkend en aangepakt.”
“Over de denkbeeldige en arbitraire grenzen
van wetten, regels, instituten en rolverdelingen
heen de samenleving faciliteren. Van voor en
door mensen waar maken.”
“Verbetering”
“Betere kwaliteit, betere legitimiteit, een
betrouwbare overheid die als zodanig gezien
en beleefd wordt is essentieel”
“Modernisering van de democratie.”
“Er zijn heel erg veel toepassingen
denkbaar op het gebied van
veiligheid, leefbaarheid, ruimtelijk
ordening, onderwijs, zorg etc.
Belangrijkste opbrengst is dat er
heel erg veel informatie al is (in
databases of uit onderzoeken),
maar die informatie wordt niet
gedeeld en dus niet efficiënt
gebruikt. Zo blijven we steeds van
alles opnieuw in kaart brengen
(wat erg kosteninefficiënt is) en
benutten we beschikbare kennis
onvoldoende.”
“Minder in de lucht grijpen. Weten waar je
naartoe wilt en met elkaar en voor elkaar
Nederland verder opbouwen.”

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Rapport een wereld te winnen sociale media en de politie, een eerste verkenning
Rapport een wereld te winnen sociale media en de politie, een eerste verkenningRapport een wereld te winnen sociale media en de politie, een eerste verkenning
Rapport een wereld te winnen sociale media en de politie, een eerste verkenningFrank Smilda
 
Burgers tonen lef masterthese definitief 3 h
Burgers tonen lef masterthese definitief 3 hBurgers tonen lef masterthese definitief 3 h
Burgers tonen lef masterthese definitief 3 hMieke Sanden, van der
 
Sogeti het appeffect
Sogeti het appeffectSogeti het appeffect
Sogeti het appeffectFrank Smilda
 
Presentatie raak schalkhaar
Presentatie raak schalkhaarPresentatie raak schalkhaar
Presentatie raak schalkhaarOvercom
 
Publicatie nieuwe media_kans_voor_dienstverlening_en_interactie
Publicatie nieuwe media_kans_voor_dienstverlening_en_interactiePublicatie nieuwe media_kans_voor_dienstverlening_en_interactie
Publicatie nieuwe media_kans_voor_dienstverlening_en_interactieTwittercrisis
 
Bundel ambtenaar 2.0 en Ambtenaar 2.0 beta
Bundel ambtenaar 2.0 en Ambtenaar 2.0 betaBundel ambtenaar 2.0 en Ambtenaar 2.0 beta
Bundel ambtenaar 2.0 en Ambtenaar 2.0 betaTwittercrisis
 
Wanneer werkt participatie? Een ontwikkelmodel voor inspraak en interactie
Wanneer werkt participatie? Een ontwikkelmodel voor inspraak en interactieWanneer werkt participatie? Een ontwikkelmodel voor inspraak en interactie
Wanneer werkt participatie? Een ontwikkelmodel voor inspraak en interactieBart Litjens
 
Portfolio Serious Ambtenaar II
Portfolio Serious Ambtenaar IIPortfolio Serious Ambtenaar II
Portfolio Serious Ambtenaar IIseriousambtenaar
 
Co-creatie 2.0 Strategische kansen voor de innovatieve politiepraktijk
Co-creatie 2.0 Strategische kansen voor de innovatieve politiepraktijkCo-creatie 2.0 Strategische kansen voor de innovatieve politiepraktijk
Co-creatie 2.0 Strategische kansen voor de innovatieve politiepraktijkTwittercrisis
 
Portfolio Serious Ambtenaar II (beeldscherm versie)
Portfolio Serious Ambtenaar II (beeldscherm versie)Portfolio Serious Ambtenaar II (beeldscherm versie)
Portfolio Serious Ambtenaar II (beeldscherm versie)Jonas Piet
 
Bachelor Scriptie Niels Honders
Bachelor Scriptie Niels HondersBachelor Scriptie Niels Honders
Bachelor Scriptie Niels HondersNiels Honders
 
11 12-13 wie niet verbonden is, is gezien
11 12-13 wie niet verbonden is, is gezien11 12-13 wie niet verbonden is, is gezien
11 12-13 wie niet verbonden is, is gezienWouter Slob
 
Congres Succesvol de gemeentelijke organisatie vernieuwen - De workshops
Congres Succesvol de gemeentelijke organisatie vernieuwen - De workshopsCongres Succesvol de gemeentelijke organisatie vernieuwen - De workshops
Congres Succesvol de gemeentelijke organisatie vernieuwen - De workshopsBerenschot
 
Betrokken burgers, bewogen bestuur - MinBZK
Betrokken burgers, bewogen bestuur - MinBZKBetrokken burgers, bewogen bestuur - MinBZK
Betrokken burgers, bewogen bestuur - MinBZKTwittercrisis
 

Mais procurados (19)

Rapport een wereld te winnen sociale media en de politie, een eerste verkenning
Rapport een wereld te winnen sociale media en de politie, een eerste verkenningRapport een wereld te winnen sociale media en de politie, een eerste verkenning
Rapport een wereld te winnen sociale media en de politie, een eerste verkenning
 
Burgers tonen lef masterthese definitief 3 h
Burgers tonen lef masterthese definitief 3 hBurgers tonen lef masterthese definitief 3 h
Burgers tonen lef masterthese definitief 3 h
 
Sogeti het appeffect
Sogeti het appeffectSogeti het appeffect
Sogeti het appeffect
 
Presentatie raak schalkhaar
Presentatie raak schalkhaarPresentatie raak schalkhaar
Presentatie raak schalkhaar
 
Publicatie nieuwe media_kans_voor_dienstverlening_en_interactie
Publicatie nieuwe media_kans_voor_dienstverlening_en_interactiePublicatie nieuwe media_kans_voor_dienstverlening_en_interactie
Publicatie nieuwe media_kans_voor_dienstverlening_en_interactie
 
Discussienota Inspiratielab Zwolle
Discussienota Inspiratielab ZwolleDiscussienota Inspiratielab Zwolle
Discussienota Inspiratielab Zwolle
 
Bundel ambtenaar 2.0 en Ambtenaar 2.0 beta
Bundel ambtenaar 2.0 en Ambtenaar 2.0 betaBundel ambtenaar 2.0 en Ambtenaar 2.0 beta
Bundel ambtenaar 2.0 en Ambtenaar 2.0 beta
 
Wanneer werkt participatie? Een ontwikkelmodel voor inspraak en interactie
Wanneer werkt participatie? Een ontwikkelmodel voor inspraak en interactieWanneer werkt participatie? Een ontwikkelmodel voor inspraak en interactie
Wanneer werkt participatie? Een ontwikkelmodel voor inspraak en interactie
 
Participedia
Participedia Participedia
Participedia
 
Portfolio Serious Ambtenaar II
Portfolio Serious Ambtenaar IIPortfolio Serious Ambtenaar II
Portfolio Serious Ambtenaar II
 
Co-creatie 2.0 Strategische kansen voor de innovatieve politiepraktijk
Co-creatie 2.0 Strategische kansen voor de innovatieve politiepraktijkCo-creatie 2.0 Strategische kansen voor de innovatieve politiepraktijk
Co-creatie 2.0 Strategische kansen voor de innovatieve politiepraktijk
 
Portfolio Serious Ambtenaar II (beeldscherm versie)
Portfolio Serious Ambtenaar II (beeldscherm versie)Portfolio Serious Ambtenaar II (beeldscherm versie)
Portfolio Serious Ambtenaar II (beeldscherm versie)
 
Bachelor Scriptie Niels Honders
Bachelor Scriptie Niels HondersBachelor Scriptie Niels Honders
Bachelor Scriptie Niels Honders
 
11 12-13 wie niet verbonden is, is gezien
11 12-13 wie niet verbonden is, is gezien11 12-13 wie niet verbonden is, is gezien
11 12-13 wie niet verbonden is, is gezien
 
Buurtbox
BuurtboxBuurtbox
Buurtbox
 
Open overheid
Open overheidOpen overheid
Open overheid
 
Society30
Society30Society30
Society30
 
Congres Succesvol de gemeentelijke organisatie vernieuwen - De workshops
Congres Succesvol de gemeentelijke organisatie vernieuwen - De workshopsCongres Succesvol de gemeentelijke organisatie vernieuwen - De workshops
Congres Succesvol de gemeentelijke organisatie vernieuwen - De workshops
 
Betrokken burgers, bewogen bestuur - MinBZK
Betrokken burgers, bewogen bestuur - MinBZKBetrokken burgers, bewogen bestuur - MinBZK
Betrokken burgers, bewogen bestuur - MinBZK
 

Semelhante a 2014-06-12 Definitieve uitkomsten enquête Expertisepunt Open Overheid

Tussenstand uitkomsten enquête Expertisepunt Open Overheid
Tussenstand uitkomsten enquête Expertisepunt Open OverheidTussenstand uitkomsten enquête Expertisepunt Open Overheid
Tussenstand uitkomsten enquête Expertisepunt Open OverheidMariekeSchenk
 
De valse romantiek van cocreatie - Het openbaar Ministerie en de burger
De valse romantiek van cocreatie - Het openbaar Ministerie en de burgerDe valse romantiek van cocreatie - Het openbaar Ministerie en de burger
De valse romantiek van cocreatie - Het openbaar Ministerie en de burgerTwittercrisis
 
Presentatie raak schalkhaar
Presentatie raak schalkhaarPresentatie raak schalkhaar
Presentatie raak schalkhaarOvercom
 
Open Innovatie Festival 2010 Amersfoort
Open Innovatie Festival 2010 AmersfoortOpen Innovatie Festival 2010 Amersfoort
Open Innovatie Festival 2010 AmersfoortOtto Thors
 
Trefdag Pulse 2018 sessie: participeren als voedingsbodem
Trefdag Pulse 2018 sessie: participeren als voedingsbodemTrefdag Pulse 2018 sessie: participeren als voedingsbodem
Trefdag Pulse 2018 sessie: participeren als voedingsbodempulsenetwerk
 
Enquete doe-democratie voor Kabinetsstandpunt
Enquete doe-democratie voor KabinetsstandpuntEnquete doe-democratie voor Kabinetsstandpunt
Enquete doe-democratie voor KabinetsstandpuntBart Litjens
 
Verkorte presentatie participatie, doel of middel
Verkorte presentatie participatie, doel of middelVerkorte presentatie participatie, doel of middel
Verkorte presentatie participatie, doel of middelOvercom
 
Werkboek help-een-burgerinitiatief
Werkboek help-een-burgerinitiatiefWerkboek help-een-burgerinitiatief
Werkboek help-een-burgerinitiatiefTwittercrisis
 
Presentatie Sociale media bij de overheid aan VDP
Presentatie Sociale media bij de overheid aan VDPPresentatie Sociale media bij de overheid aan VDP
Presentatie Sociale media bij de overheid aan VDPOtto Thors
 
Belangstellingsbijeenkomst 3 juli
Belangstellingsbijeenkomst 3 juliBelangstellingsbijeenkomst 3 juli
Belangstellingsbijeenkomst 3 juliIrini Salverda
 
KvU Summerschool 2023 - Team 2
KvU Summerschool 2023 - Team 2KvU Summerschool 2023 - Team 2
KvU Summerschool 2023 - Team 2GJRrr
 
scriptie A.van Breugel 377889 definitieve versie
scriptie A.van Breugel 377889 definitieve versiescriptie A.van Breugel 377889 definitieve versie
scriptie A.van Breugel 377889 definitieve versieArjen van Breugel
 
Deel je-rijk-relevante-trends-voor-overheidscommunicatie
Deel je-rijk-relevante-trends-voor-overheidscommunicatieDeel je-rijk-relevante-trends-voor-overheidscommunicatie
Deel je-rijk-relevante-trends-voor-overheidscommunicatieGewoon Groen
 
KINGcongres2015 Jos van der Lans King 2015
KINGcongres2015 Jos van der Lans King 2015KINGcongres2015 Jos van der Lans King 2015
KINGcongres2015 Jos van der Lans King 2015KING
 

Semelhante a 2014-06-12 Definitieve uitkomsten enquête Expertisepunt Open Overheid (20)

Tussenstand uitkomsten enquête Expertisepunt Open Overheid
Tussenstand uitkomsten enquête Expertisepunt Open OverheidTussenstand uitkomsten enquête Expertisepunt Open Overheid
Tussenstand uitkomsten enquête Expertisepunt Open Overheid
 
Rapport deel-je-rijk
Rapport deel-je-rijkRapport deel-je-rijk
Rapport deel-je-rijk
 
De valse romantiek van cocreatie - Het openbaar Ministerie en de burger
De valse romantiek van cocreatie - Het openbaar Ministerie en de burgerDe valse romantiek van cocreatie - Het openbaar Ministerie en de burger
De valse romantiek van cocreatie - Het openbaar Ministerie en de burger
 
Presentatie raak schalkhaar
Presentatie raak schalkhaarPresentatie raak schalkhaar
Presentatie raak schalkhaar
 
Open Innovatie Festival 2010 Amersfoort
Open Innovatie Festival 2010 AmersfoortOpen Innovatie Festival 2010 Amersfoort
Open Innovatie Festival 2010 Amersfoort
 
Wij de overheid
Wij de overheidWij de overheid
Wij de overheid
 
Zie de-heelheid
Zie de-heelheidZie de-heelheid
Zie de-heelheid
 
Trefdag Pulse 2018 sessie: participeren als voedingsbodem
Trefdag Pulse 2018 sessie: participeren als voedingsbodemTrefdag Pulse 2018 sessie: participeren als voedingsbodem
Trefdag Pulse 2018 sessie: participeren als voedingsbodem
 
Participatie
ParticipatieParticipatie
Participatie
 
Enquete doe-democratie voor Kabinetsstandpunt
Enquete doe-democratie voor KabinetsstandpuntEnquete doe-democratie voor Kabinetsstandpunt
Enquete doe-democratie voor Kabinetsstandpunt
 
Verkorte presentatie participatie, doel of middel
Verkorte presentatie participatie, doel of middelVerkorte presentatie participatie, doel of middel
Verkorte presentatie participatie, doel of middel
 
Werkboek help-een-burgerinitiatief
Werkboek help-een-burgerinitiatiefWerkboek help-een-burgerinitiatief
Werkboek help-een-burgerinitiatief
 
Presentatie Sociale media bij de overheid aan VDP
Presentatie Sociale media bij de overheid aan VDPPresentatie Sociale media bij de overheid aan VDP
Presentatie Sociale media bij de overheid aan VDP
 
Belangstellingsbijeenkomst 3 juli
Belangstellingsbijeenkomst 3 juliBelangstellingsbijeenkomst 3 juli
Belangstellingsbijeenkomst 3 juli
 
KvU Summerschool 2023 - Team 2
KvU Summerschool 2023 - Team 2KvU Summerschool 2023 - Team 2
KvU Summerschool 2023 - Team 2
 
scriptie A.van Breugel 377889 definitieve versie
scriptie A.van Breugel 377889 definitieve versiescriptie A.van Breugel 377889 definitieve versie
scriptie A.van Breugel 377889 definitieve versie
 
Deel je-rijk-relevante-trends-voor-overheidscommunicatie
Deel je-rijk-relevante-trends-voor-overheidscommunicatieDeel je-rijk-relevante-trends-voor-overheidscommunicatie
Deel je-rijk-relevante-trends-voor-overheidscommunicatie
 
ppt sessie 29- beleidsparticipatie waar is dat goed voor?
ppt sessie 29- beleidsparticipatie waar is dat goed voor?ppt sessie 29- beleidsparticipatie waar is dat goed voor?
ppt sessie 29- beleidsparticipatie waar is dat goed voor?
 
Essay studiereis new york 2011 .
Essay studiereis new york 2011 .Essay studiereis new york 2011 .
Essay studiereis new york 2011 .
 
KINGcongres2015 Jos van der Lans King 2015
KINGcongres2015 Jos van der Lans King 2015KINGcongres2015 Jos van der Lans King 2015
KINGcongres2015 Jos van der Lans King 2015
 

2014-06-12 Definitieve uitkomsten enquête Expertisepunt Open Overheid

  • 2. Samenvatting  In totaal hebben 143 mensen de vragenlijst ingevuld. De meeste hiervan zijn werkzaam bij de Rijksoverheid (39%), gevolgd door gemeenten (21%).  Het thema dat het vaakst als meest relevant genoemd wordt, is Open samenwerken (39 keer), gevolgd door Openlijk werken (22 keer), Open overheidsinformatie en Open communiceren (beide 20 keer).  Meer dan de helft van de respondenten plaatst zichzelf in de categorie ‘Ik ben hier al mee bezig’ als het om Open Overheid gaat. Van deze groep geeft 53% aan ook bereid te zijn anderen te helpen. Daarna volgen de categorieën ‘Ik wil doen’ en ‘Ik wil meer weten’.  De meeste meerwaarde wordt gezien in aansprekende voorbeelden van bestaande initiatieven, het zelf kunnen inbrengen van ervaringen en ideeën om anderen op die manier te inspireren en een toolkit met praktische handreikingen en do’s en don’ts.  Op de vraag wat meer aandacht voor Open Overheid op kan leveren komen verschillende waardevolle reacties. Zie pagina 4 voor een bloemlezing en pagina 11 tot en met 29 voor een indeling per thema. 2
  • 3. Thema’s “Welk thema met betrekking tot Open Overheid is voor jou het meest relevant?” (N=143) 3 29 39 22 20 20 18 14 10 Open samenwerken (bijvoorbeeld: burgerparticipatie, co-creatie) Openlijk werken (bijvoorbeeld: laten zien wat je doet en vragen durven stellen via social media) Open overheidsinformatie (bijvoorbeeld: actief openbaarmaken, WOB, initiatiefwet Wet Open Overheid) Open communiceren (bijvoorbeeld: informeel contact aangaan en menselijk gezicht tonen) Open innovatie (bijvoorbeeld: innovatieve overheidsprojecten zoeken actief de dialoog met ondernemers) Open data (bijvoorbeeld: data beschikbaar stellen of toepassen) Overig
  • 4. “Als er extra aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?” “Vertrouwen, innovatie en kennistoename” “Minder afstand tussen publieke professionals en publiek” “Duidelijkheid over welke informatie de overheid waarom van burgers vastlegt en welke organisaties hier waarom bij betrokken zijn. Een open overheid.” “Meerwaarde aan data laten ontlenen zonder dat daar door overheid in wordt geïnvesteerd (nl door anderen ermee aan de haal te laten gaan)” “Meer openheid leidt uiteindelijk tot betere kwaliteit overheid, omdat er meer verantwoordelijkheidsgevoel, controle, dialoog en samenwerking aan te pas komt, waardoor betere oplossingen ontstaan.” “In het begin minder vertrouwen in de overheid, later een overheid om trots op durven te zijn” “Meer creativiteit en verbondenheid” 4
  • 5. Gebruikersgroepen “Tot welke groep reken jij jezelf als het om Open Overheid gaat?” (N=143) 5 Ik ben hier al mee bezig en wil anderen daar bij helpen (n=39) Ik ben hier al mee bezig (n=34) Ik wil doen (n=25) Ik wil meer weten (n=18) Ik weet nog niet of ik er iets mee wil doen (n=13) Ik wil in gesprek (n=9) Overig (n=5)
  • 6. Meest genoemde wensen “Wanneer heeft het Expertisepunt Open Overheid meerwaarde voor jou?” 6 45 44 40 32 30 29 25 25 18 14 12 Als ik aansprekende voorbeelden van bestaande initiatieven kan bekijken Als ik zelf ervaringen en ideeën kan inbrengen en anderen op die manier kan inspireren Als ik er een toolkit is met praktische handreikingen en do’s en dont’s Als ik er contactgegevens vind van anderen die kennis en ervaring willen uitwisselen Als ik kan deelnemen aan bijeenkomsten georganiseerd voor het netwerk en voor inhoudelijke uitwisseling Als ik een overzicht vind van welke initiatieven er al zijn rond Open Overheid Als ik meer informatie vind over de dilemma’s en risico’s rond Open Overheid Als ik er kan vinden welke bijeenkomsten er allemaal zijn rond dit thema Als ik begeleiding van pilots krijg aangeboden Als ik online in gesprek kan gaan met anderen om kennis en ervaringen te delen Als ik een online zelfevaluatie kan doen, deze met anderen kan vergelijken en daarover in gesprek kan gaan
  • 7. 0 5 10 15 20 25 30 35 40 Aansprekende voorbeelden van bestaande initiatieven Zelf ervaringen en ideeën inbrengen om anderen te inspireren Toolkit met praktische handreikingen en do’s en don'ts Contactgegevens van anderen die kennis en ervaring willen uitwisselen Bijeenkomsten voor het netwerk en voor inhoudelijke uitwisseling Overzicht van bestaande initiatieven Informatie over dilemma’s en risico’s rond Open Overheid Overzicht van bijeenkomsten rond dit thema Begeleiding van pilots Online in gesprek om kennis en ervaringen te delen Online zelfevaluatie Wil helpen Mee bezig Wil doen Wil meer weten Wil in gesprek *Omdat de gebruikersgroep ‘Overig’ in deze grafiek is uitgesloten, zijn de aantallen lager dan in voorgaande grafiek (slide 6) Meerwaarde per gebruikersgroep* “Wanneer heeft het Expertisepunt Open Overheid meerwaarde voor jou?” 7
  • 8. Werkplek “Waar werk je?” (N=143) 8 40% 39% 21% 13% 10% 10% 8% Rijksoverheid (n=56) Gemeente (n=30) Overig (n=18) Bedrijfsleven (n=14) Combinatie van opties (n=14) Overige overheid (n=11)
  • 9. 0 5 10 15 20 25 30 Aansprekende voorbeelden van bestaande initiatieven Zelf ervaringen en ideeën inbrengen om anderen te inspireren Toolkit met praktische handreikingen en do’s en don'ts Contactgegevens van anderen die kennis en ervaring willen uitwisselen Bijeenkomsten voor het netwerk en voor inhoudelijke uitwisseling Informatie over dilemma’s en risico’s rond Open Overheid Overzicht van bestaande initiatieven Overzicht van bijeenkomsten rond dit thema Begeleiding van pilots Online in gesprek om kennis en ervaringen te delen Online zelfevaluatie Rijksoverheid (n=56) Gemeenten (n=30) Bedrijfsleven (n=14) Meerwaarde per werkplek “Wanneer heeft het Expertisepunt Open Overheid meerwaarde voor jou?” 9
  • 10. Vragen, opmerkingen,ideeën? Laat het ons weten! Zo kun je Mikis bereiken 06- 55692893 mikis.winter@minbzk.nl Twitter: @micowico Zo kun je Marieke bereiken marieke.schenk@ictu.nl Twitter: @MariekeSchenk 10
  • 11. 11 Wat meer aandacht voor Open Overheid op kan leveren, geordend naar thema
  • 12. Open Samenwerken “Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?” 12 “Meer transparantie en kennis van buiten naar binnen halen” “Beter begrip voor wat de overheid doet en beter begrip voor wat burgers willen” “Meer innovatieve overheid waarin de krachten van alle partners kunnen worden benut, niet belemmerd door bestaande structuren of bureaucratie” “Beleid kan beter worden als inwoners erover meedenken. Inwoners kennen hun eigen omgeving goed en kunnen expertise en kennis inbrengen” “Burgers/ondernemers krijgen meer verantwoordelijkheid voor en zeggenschap over hun eigen buurt/wijk” “Innovatie. Slimmer samenwerken. Kosten besparend mogelijk.” “Oplossingsrichtingen die gedragen worden door de samenleving. Daarbij denk ik aan samenwerking tussen burgers, overheid, wetenschap en bedrijfsleven en niet beperken tot “burgerparticipatie”” “Input burger bij e-overheidsbouwstenen binnen het burgerdomein”
  • 13. Open Samenwerken “Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?” 13 “Meer overheden (en overheidsmedewerkers) die durven samenwerken met anderen, om zo duurzaam beleid te maken en uit te voeren. En zonder angst dat een taak of een baan zal verdwijnen.” “Meer vaardigheid om het uiteindelijke doel van een activiteit niet zelf te bepalen maar te co-creëren met andere belanghebbenden” “Verbetering van besluitvorming doordat betrokkenen kunnen participeren” “Niet bij iedere gemeente hetzelfde wiel uitvinden, 400+ keer. Hoeveel tijd zou het kunnen schelen als de gemeenten meer kennis met elkaar delen en dan de hoofdstukken die specifiek zijn aanpassen naar de eigen situatie.” “Heel veel: dé ware participatiemaatschappij. Combinatie van denkkracht, draagvlak en betere afstemming op behoeftes. Om zo stappen te zetten van aanbodgericht naar vraaggestuurd. Maar wel sturend op eigen verantwoordelijkheden!” “Transparante overheid; verbinding; in contact” “Begrip over en weer + draagvlak voor het resultaat” “Mijn doel zou zijn dat ambtenaren stoppen met denken dat ze beter zijn dan de rest. Ik hoop op faciliterend ipv de dwingelanderigheid en gelijkhebberigheid van nu. Kortom dat ambtenaren normaal gaan doen.”
  • 14. Open Samenwerken “Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?” 14 “Burgers die verantwoordelijkheid nemen voor de maatschappij, die niet afwachten, of mopperen, op 'De Overheid' maar die samen maken en er mede voor zorgen dat we in een prettige, menselijke, goed georganiseerde maatschappij leven met elkaar. Omdat ze zelf voelen dat ze invloed hebben. Dat het aan hen (ons) is.” “Nieuwe manieren van samenwerken. Snelle innovatieve oplossingen. Meer begrip tussen burgers, bedrijven en overheid.” “Burger betrokkenheid. In het verleden hadden we een verzorgingsstaat en regelde de overheid alles. Inmiddels is de samenleving aan het veranderen. Als je de open overheid goed regelt komt er energie los om dit te regelen” “Dichter bij huis oplossingen, zichtbaarheid van samenwerking, meer vertrouwen en meer samen doen” “Een overheid die weer wordt ervaren als het besluit- en uitvoeringsorgaan van de samenleving” “Kwalitatief betere overheid, geen wielen meer uitvinden, kansen voor medewerkers, imago-verbetering als werkgever en voor de burger.” “Overheid sluit beter aan op de netwerksamenleving, burgers participeren actief in besluitvorming en beschikken over de juiste informatie om mee te kunnen sturen.”
  • 15. Open Samenwerken “Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?” 15 “Waarom als overheid met beperkte capaciteit energie steken in ontwikkelingen en het overtuigen van de burgers, als het samen (vanuit de burgers) oppakken maakt dat je het doet met en voor de burgers.” “Begrip, toenadering en vertrouwen”“De overheid benut de netwerksamenleving onvoldoende. In netwerken liggen veel goede ideeën verborgen. Deze ideeën kun je verzilveren als het netwerk op massale schaal met elkaar gaat cocreëren. Het netwerk wisselt ideeën uit, bepaald de koers en bepaald met elkaar wie wat moet doen om te innoveren.” “Meer betrokkenheid en verantwoordelijkheidsgevoel bij de burgers voor eigen meebedachte oplossingen of toevoegingen aan hun leefomgeving. Dat kunnen objecten, inrichten openbare ruimte maar ook ontmoetingsplekken en activiteiten zijn.” “Het richting overheid en burgers (in- en extern) afpellen van waar het eigenlijk om gaat en wat de (on)mogelijkheden zijn.” “Dan zal de overheid veranderen, niet meer te afstandelijk, maar ruimte gevend.”
  • 16. Openlijk werken “Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?” 16 29 “Betere samenwerking tussen ambtenaren en tussen ambtenaren en 'burgers' hogere efficiëntie in de werkprocessen een betere werksfeer waar mensen leren van elkaar en van hun fouten” “Dat in het samenwerken (intern en extern) steeds helder is wat we doen, waarom we het doen en hoe we het doen. Zodat bij signalen die afwijken van de verwachting, we adequater kunnen reageren” “Als eenvoudig stagiair bij de gemeente Utrecht merk ik hoe deze organisatie enorme programma's optuigt met de beste bedoelingen: open en transparant zijn, elkaar aanspreken op resultaat, de stad naar binnen halen etc. Voor ieder ding een programma. Toch worstelt de organisatie zelf met zich open en kwetsbaar op te stellen: agenda's blijven dicht, er wordt enorm veel gemaild en communicatie gaat al gauw via CC's en over verschillende schijven. Een open overheid begint bij medewerkers die werken op basis van eerlijkheid, openheid, vertrouwen en resultaat. Met medewerkers die fouten durven en mogen maken als de intentie goed was, zonder dat gezichtsverlies ontstaat of een deuk in de carrière.” “Minder afstand tussen publieke professionals en publiek”
  • 17. Openlijk werken “Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?” 17 “Dat er meer ambtenaren op deze manier gaan werken en er de meerwaarde van in gaan zien. Nu is het beperkt tot een klein clubje voorlopers die ermee stoeien, maar ook pionieren, soms tegen veel weerstand in. Meer aandacht betekent denk ik, meer begrip onder een grote groep wat het op kan leveren.” “Inzet van andere competenties is essentieel, zoals: - durf - improviseren - kwetsbaar opstellen / hulp vragen - netwerken - verantwoord risico nemen etc.” “Dat mensen meer vertrouwen krijgen in de overheid. Nu vinden ze dat zij zich te veel met alles bemoeien en er te veel regels zijn. Uitleg waarom de regels zo zijn en het lang duurt voordat er een beslissing komt is nodig. Het lijkt soms wel alsof ze bij de overheid geen beslissingen durven nemen, maar er wel over praten. Snellere besluitvorming zal ook ten goede komen van de overheid.” “Meer verbinding tussen overheidslagen en burger, betere aansluiting bij beschikbare ervaring en kennis in de maatschappij en creëren van grotere betrokkenheid bij overheidswerk.”
  • 18. Openlijk werken “Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?” 18 29 “Meer vertrouwen in de overheid. Meer professionele ontwikkeling van ambtenaren. Meer inzicht in werking van mechanismen en waarheidsgehalte van eigen aannames.” “Echte openbaarheid van bestuur” “Afstand overheid en inwoners verkleinen; gebruik maken van de kennis in de samenleving voor maatschappelijke problemen.” “Verkleining van de afstand burger- overheid; algehele imago-verbetering van de overheid; bewustwording bij de burger van de spending van zijn/haar belastingpenningen” “Snelheid van werk en met namen innovatie neemt toe. Leidt tot nieuwe kontakten en inzichten. Verbinding tussen systeem en alledaagse.” “Kennisdeling en daardoor betere overheidsprojecten. Innovatiekennis verspreiden en netwerken tussen overheid, ondernemers, kennisintensiever en burgerinitiatieven” Meer openheid leidt uiteindelijk tot betere kwaliteit overheid, omdat er meer verantwoordelijkheidsgevoel, controle, dialoog en samenwerking aan te pas komt, waardoor betere oplossingen ontstaan.
  • 19. Openlijk werken “Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?” 19 29 “Openlijk werken & transparant zijn over wat je doet levert naar mijn idee verschillende voordelen op: - Imagoverbetering van de overheid richting burgers en partners - Kennisdeling uit onverwachte hoek - Effectiever en efficiënter (en leuker!) werken” “Doorbreken van verkokering omdat je weet waar collega's mee bezig zijn.” “Meer begrip voor de complexe context waarbinnen ambtenaren vaak hun werk doen en daarmee meer sympathie. Dit zorgt er vervolgens voor dat het rijk eerder aangehaakt blijft bij initiatieven in de samenleving (de participatiemaatschappij?) Die anders buiten de overheid om waren georganiseerd. Het rijk heeft immers een gezicht gekregen.” “Begrip. Betrokkenheid. Meedenkkracht” “Paradigmawisseling”
  • 20. Open Overheidsinformatie “Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?” 20 “Duidelijkheid over welke informatie de overheid waarom van burgers vastlegt en welke organisaties hier waarom bij betrokken zijn. Een open overheid.” “Meer vertrouwen in de overheid. Vanuit overheid minder wantrouwen naar de omgeving.” “Zorgvuldigere, met meer in acht neming van belanghebbenden, besluitvorming door bestuursorganen (want actief openbaar) en daardoor meer vertrouwen in de besluitvorming van bestuursorganen door burgers” “Vreemde ogen dwingen, doelgerichter handelen” “Meer tegenmacht....” “Dan stimuleert dit open (samen)werken en openlijk werken” “Al de andere opties kunnen bereikt worden met 100% open data/overheidsinformatie” “Grotere betrokkenheid van de "klant" (burger, bedrijfsleven, media) bij openbaar bestuur.”
  • 21. Open Overheidsinformatie “Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?” 21 “Open Overheid levert co-creatie op en interactie tussen burger, markt, kenniswereld en overheid. Alle partijen komen dichter bij hun werkelijke rol. Daarbij zijn data van cruciaal belang. Een open overheid maakt deels een einde aan ongewenste autonomiën en doorgeslagen verantwoording. Er ontstaat meer gelijkwaardigheid. Competenties (diplomatekst) maken plaats voor talenten. Complementair en horizontaal. Minder harkjes. Een open samenwerking leidt volgens mij tot Rijnlandse management modellen. Nog los van de innovatie kracht die wordt gegenereerd.” “Niet zo veel. Er is al veel aandacht voor.” “Open overheidsinformatie is een voorwaarde voor meer participatie. Open data wordt al enige tijd goed aangepakt en de mensen daarvan zijn goed bereikbaar. Nu is het tijd om te werken aan de ombuiging van een "Nee, tenzij" houding naar een "Ja, mits" houding op niet direct data gerelateerde onderwerpen.” “Beter begrijpen waar men mee bezig is”
  • 22. Open Overheidsinformatie “Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?” 22 “Een transparante overheid is een overheid met een menselijk gezicht. Want de overheid wordt gedwongen om haar feilbaarheid te laten zien, wat zij wel en niet kan en de foutjes die ze soms maakt. Vanuit het perspectief van de burger kan dit tot meer begrip leiden. Daarnaast wordt het beter mogelijk om de overheid op haar handelen (en falen) aan te spreken, wat tot een hogere kwaliteit van overheidsoptreden kan leiden.” “Transparanter opererende overheid die gedwongen wordt zich af te vragen waarvoor (en voor wie) ze dingen doen...” “In het begin minder vertrouwen in de overheid, later een overheid om trots op durven te zijn” Begrip van de samenleving van het werk van ambtenaren, begrip van ambtenaren voor wat leeft in de samenleving
  • 23. Open Communiceren “Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?” 23 “'Een gezicht' hebben bij de overheid met wie je korte lijnen kunt onderhouden. Deze persoon besteedt bv dagelijks een uur aan contact met inwoners, organisaties etc. Dat kan vertrouwenwekkend zijn, wederzijds meer (in)zicht opleveren en bovendien op termijn meer transparantie opleveren door de wisselwerking tussen inwoners en een beroepsbeoefenaar van de overheid. Nadrukkelijk gaat het dan om een 'uitvoerder' bij de overheid en niet om iemand specifiek aangesteld voor de communicatie.” “Het wegnemen van angst bij de overheid” “Een overheid die toegankelijker wordt en meer gezicht krijgt” “Dat de burger de overheid makkelijker benaderd en omgekeerd” “Meer begrip (over en weer), weten wat er echt speelt zodat overheid en burgers elkaar echt kunnen vinden en elkaar echt kunnen versterken.” “Open communiceren kan leiden tot een sterker vertrouwen in de overheid en het vergoten van het gevoel van veiligheid en gezamenlijke verantwoordelijkheid.”
  • 24. Open Communiceren “Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?” 24 “Minder accent op regels meer op wat burgers en bedrijven willen. Waar hebben zij behoefte aan, wat werkt wel wat werkt niet. En dan niet vrijblijvend. Bureaucratie moeten we vooral intern houden, daar hoeft de buitenwereld geen last van te hebben.” “Vertrouwen in de overheid” “Betere samenwerking; afstemmen van werkzaamheden” “Burgers krijgen realistischer beeld van de overheid. Overheid krijgt realistischer beeld van bedrijven/burgers. Betrokken bedrijven/burgers.” “Beter begrip voor de overheid (met vooroordelen over overheid om mij heen)” “Minder agressie (bijvoorbeeld t.a.v. aanvragen en handhaving WWB) en meer wederzijds begrip voor klant en ambtenaar.” “Beter contact met klanten zoals ik” “Inzicht”
  • 25. Open Innovatie “Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?” 25 “Inspiratie, netwerken die zich verder uitbreiden en ontwikkelen, synergie” “De kennis van velen buiten de overheid is groot. We zijn er nog niet goed in om dat te ontsluiten. Ook omdat we nog niet voldoende durven loslaten. Door er verder mee te experimenteren bewijs je misschien dat het kan en dat 1 + 1 echt 3 is.” “Verandering van cultuur, afbreken samengeknepen billen benadering” Co-creatie met ondernemers: meedenken, meewerken en meefinancieren. Het levert een 'ding' op dat ondernemers en overheid helpt te doen waar ze goed in zijn. “Netwerkvorming en netwerksturing vanuit gelijkwaardigheid en gericht op visievorming. Vooral niet vanuit traditionele overheidsrollen” “Onder open innovatie versta ik dan ook innovatieve overheidsprojecten die ook van toegevoegde waarde kunnen zijn bij andere overheden. Dit levert op dat andere overheden niet zelf het wiel hoeven uit te vinden doordat uitdagingen waar zij tegenaan lopen al zijn opgelost door anderen.”
  • 26. Open Innovatie “Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?” 26 29 “Ontwikkeling van beleid dat gedragen wordt door diegenen tot wie het gericht is/over wie het gaat. Ontwikkeling van beleid dat op de best mogelijke manier kan worden ingebed in de samenleving/systemen van diegenen tot wie het beleid is gericht/over wie het beleid gaat.” “Ik denk dat Open Innovatie de start is voor meer "Open ...". De resultaten zijn dat de overheid betere aansluiting krijgt op het bedrijfsleven, dat belangen van overheid en bedrijfsleven (en hopelijk ook de burger) op een lijn komen, en dat het werk van de overheid transparanter wordt. Dat maakt dat geld beter besteed wordt en minder verspild, dat aanbestedingen makkelijker worden, en delen van "overheidswerk" door het bedrijfsleven opgepakt kunnen worden.” “Ik zie geen rol voor een klein clubje die hier zelf mee aan de slag gaat, wel voor steun aan de verschillende clubs die hier aan mee bezig zijn een duwtje kunnen gebruiken (mn. lokaal)” “Een gezondere samenwerking tussen marktpartijen en overheden kan leiden tot meer innovatie, een gezondere uitgedaagde markt en efficiëntere besteding van overheidsmiddelen (waarom zelf doen als het ook in een slimme partnership kosteneffectiever kan)”
  • 27. Open Innovatie “Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?” 27 “Grotere economie” “Daar waar de overheid vaak achterloopt kan beter samen met de rest van de BV Nederland worden ontwikkeld. De overheid kan dan ook beter anticiperen op wet- en regelgeving die voor de vooruitgang belangrijk is en nu vaak op zich laat wachten.” “Dat er meer publiek private samenwerking van de grond komt en er meer rendement komt op via de overheid geïnvesteerde gelden.” “Innovatie (duh!). Alle andere bolletjes zijn instrumenten voor, of culmineren in innovatie van ons bestuur.” Een open innovatielabnetwerk bij overheden kan bijdragen aan het slechten van de spagaat waarin de overheid zich bevindt: enerzijds standaardisatie (overheid als printplaat waar standaard functionaliteit op ingeplugd wordt vanwege uitwisselbaarheid etc) anderszijds 180 graden kanteling naar een flexibel wendbare, faciliterende en participerende overheid. “Meer creativiteit en verbondenheid”
  • 28. Open Data “Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?” 28 “Beter inzicht in het klantgedrag” “Vertrouwen, innovatie en kennistoename” “Nieuwe businesses” “Niets” “Als eerste is er dan sprake van transparantie en ook de mogelijkheid van democratische controle op een detail niveau wat anders niet bereikt kan worden. Ten tweede kan er dan buiten de overheid om nieuwe producten en diensten ontwikkeld worden (Innovatie), zodat de overheid alleen nog zaken hoeft te doen waar de markt tekort schiet. Dit leidt tot efficiëntie en verbeterde effectiviteit van de overheidsdiensten. Bijkomend voordeel: inzicht in gecombineerde gegevensbronnen en patronen in grote hoeveelheden gegevens leveren beter beleid op.” “Een beter functionerende overheid (beter gebruik van eigen data) en kansen voor de economie (gebruik open data voor innovatie). Ik focus dan dus even op open data...” “Verder gaande standaardisatie van gegevensuitwisselingsformaten en van digitale informatiestromen. Transparantie welke gegevens van en naar welke (overheids) organisatie gaan terwijl informatieveiligheid wordt geborgd. Regie inwoners over eigen persoonlijke gegevens en het vertrouwen dat de gegevens niet worden gedeeld met partijen als hiervoor geen toestemming is gegeven.” “Data als nieuw beleidsinstrument. Van sturen op gevoel (ik denk dat het zo is) naar sturen op data (ik zie/weet) dat het zo is.”
  • 29. Open Data “Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?” 29 29 “In ons nieuwe coalitie akkoord is dit een belangrijk speerpunt. Open data leidt tot meer economische bedrijvigheid, betrokkenheid van burgers en een efficiëntere overheid.” “Meer inzicht in overheidsdata en -processen; meerwaarde aan data laten ontlenen zonder dat daar door overheid in wordt geïnvesteerd (nl door anderen ermee aan de haal te laten gaan). Goed voorbeeld is de datablog van de Guardian.” “- onverwachte en verrassende meerwaarde van (het toepassen van) data, doordat er met een frisse blik naar de bruikbaarheid van de data gekeken wordt en er nieuwe verbindingen gelegd worden; - aanzwengelen van het verhogen van de kwaliteit van de overheidsdata, omdat zal blijken dat deze in veel gevallen laag is; - aanzwengelen van het debat over nut en noodzaak van het wel/niet verzamelen van data en over de wijze waarop deze verzameld worden; - openheid over welke data overheid verzamelt en waarom.” “Er is al genoeg informatie over Open Data (althans wat mij betreft), maar het zou meer moeten worden bezien in relatie tot Open Overheid. Dat zou benadrukken dat Open Data een instrument is wat beleidsdoelstellingen kan ondersteunen en in het kielzog waarvan verbinding gemaakt kan worden met de omgeving.”
  • 30. Overig “Als er meer aandacht komt voor dit thema, wat kan dit dan volgens jou opleveren?” 30 “Kwaliteit van overheidshandelen neemt toe als tekortkomingen (integriteitsschendingen, mismanagement, misreorganisaties, ziekmakende organisaties) eerder worden onderkend en aangepakt.” “Over de denkbeeldige en arbitraire grenzen van wetten, regels, instituten en rolverdelingen heen de samenleving faciliteren. Van voor en door mensen waar maken.” “Verbetering” “Betere kwaliteit, betere legitimiteit, een betrouwbare overheid die als zodanig gezien en beleefd wordt is essentieel” “Modernisering van de democratie.” “Er zijn heel erg veel toepassingen denkbaar op het gebied van veiligheid, leefbaarheid, ruimtelijk ordening, onderwijs, zorg etc. Belangrijkste opbrengst is dat er heel erg veel informatie al is (in databases of uit onderzoeken), maar die informatie wordt niet gedeeld en dus niet efficiënt gebruikt. Zo blijven we steeds van alles opnieuw in kaart brengen (wat erg kosteninefficiënt is) en benutten we beschikbare kennis onvoldoende.” “Minder in de lucht grijpen. Weten waar je naartoe wilt en met elkaar en voor elkaar Nederland verder opbouwen.”