1. Hypnose als stabilisatie in acute situatiesHypnose als stabilisatie in acute situaties
Erik De Soir, PhDErik De Soir, PhD
Psycholoog-PsychotherapeutPsycholoog-Psychotherapeut
De Weg WijzerDe Weg Wijzer
www.dewegwijzer.orgwww.dewegwijzer.org
www.erikdesoir.bewww.erikdesoir.be
2. Achtergrond en historiekAchtergrond en historiek
Eigen ervaringen als vrijwillig brandweerman enEigen ervaringen als vrijwillig brandweerman en
ambulancier tussen 1994-2004.ambulancier tussen 1994-2004.
Militair psycholoog in operationele contextMilitair psycholoog in operationele context
(Somalië 1993, Bosnië/Kroatië 1996-1998)(Somalië 1993, Bosnië/Kroatië 1996-1998)
Crisispsycholoog in de acute fase bij zwareCrisispsycholoog in de acute fase bij zware
ongevallen of collectieve urgentiesongevallen of collectieve urgenties
Terreinervaringen m.b.t. goedbedoeldeTerreinervaringen m.b.t. goedbedoelde
boodschappen of ongewenste negatieveboodschappen of ongewenste negatieve
suggesties aan slachtoffers in DGH.suggesties aan slachtoffers in DGH.
Met dank aan en gebruik van de inzichten van Éva Bányai, Nicole Ruysschaert, LucMet dank aan en gebruik van de inzichten van Éva Bányai, Nicole Ruysschaert, Luc
Bouteligier, Koen Goffings en de collega’s brandweerpsychologen van de AssociationBouteligier, Koen Goffings en de collega’s brandweerpsychologen van de Association
Européenne de Psychologie Sapeur-PompierEuropéenne de Psychologie Sapeur-Pompier
3. Ontwikkeling van eigenOntwikkeling van eigen
methode alsmethode als eekhoorneekhoorn
Vorming als hypnotherapeut in 2006-2008Vorming als hypnotherapeut in 2006-2008
Eerste ‘eekhoornfilm’ voor de brandweerEerste ‘eekhoornfilm’ voor de brandweer
(met supervisie van Nicole Ruysschaert en Luc Boutelogier)(met supervisie van Nicole Ruysschaert en Luc Boutelogier)
4. Specieke toestand waarin gewondeSpecieke toestand waarin gewonde
VKO slachtoffers zich bevindenVKO slachtoffers zich bevinden
Regressief denken:Regressief denken: ““Ik ga dood, niemandIk ga dood, niemand
komt me redden, de wereld stort in”.komt me redden, de wereld stort in”.
Veranderd bewustzijn – vaak door angst,Veranderd bewustzijn – vaak door angst,
pijn en verwonding:pijn en verwonding:
vernauwde aandachtvernauwde aandacht
verdoofd/afwezig gevoelverdoofd/afwezig gevoel
verhoogde vatbaarheid voor suggestiesverhoogde vatbaarheid voor suggesties
5. Spontane reacties van hulpverlenersSpontane reacties van hulpverleners
brandweer-, ambulance-, politie- en urgentiedienstenbrandweer-, ambulance-, politie- en urgentiediensten
First responders van brandweer- en hulpdienstenFirst responders van brandweer- en hulpdiensten
(onder elkaar, onder invloed van eigen opwinding):(onder elkaar, onder invloed van eigen opwinding):
““Aie! We hebben problemen hier, dit komt niet goed, weAie! We hebben problemen hier, dit komt niet goed, we
hebben dringend een MUG nodig”hebben dringend een MUG nodig”
““Kom snel hier, deze ziet al helemaal blauw”Kom snel hier, deze ziet al helemaal blauw”
““Als we niet snel zijn, gaat het hier verkeerd aflopen”Als we niet snel zijn, gaat het hier verkeerd aflopen”
““Ik heb dringend de reanimatiezak nodig” (…)Ik heb dringend de reanimatiezak nodig” (…)
6. Verbale en nonverbale ‘cues’ die de (spontane)Verbale en nonverbale ‘cues’ die de (spontane)
regressie in dringende hulpverlening verhogenregressie in dringende hulpverlening verhogen
OnpersoonlijkeOnpersoonlijke behandeling door hulpverlenersbehandeling door hulpverleners
TijdsdistortiesTijdsdistorties (veranderde tijdsbeleving, verlies van(veranderde tijdsbeleving, verlies van
tijdsbeleving) door psychologische impacttijdsbeleving) door psychologische impact
WeigeringWeigering vanvan te luisterente luisteren naar de onmiddellijke noden vannaar de onmiddellijke noden van
het slachtoffer (of de patiënt)het slachtoffer (of de patiënt)
Vernederende (non)verbale communicatieVernederende (non)verbale communicatie – slachtoffers– slachtoffers
worden vaak aanzien als “gevallen” (voelen zich n°X)worden vaak aanzien als “gevallen” (voelen zich n°X)
““VergetenVergeten” om het slachtoffer” om het slachtoffer in te lichtenin te lichten over deover de
verschillende stappen in de hulpverlening.verschillende stappen in de hulpverlening.
HetHet slachtofferslachtoffer te lang (te lang (alleenalleen) in de uitrusting of het) in de uitrusting of het
materiaalmateriaal laten liggenlaten liggen, bijvoorbeeld na het aankomen op, bijvoorbeeld na het aankomen op
de spoeddienst (gedepersonaliseerde ende spoeddienst (gedepersonaliseerde en
gedehumaniseerde aanpak) -> n°X in de “ziekenfabriek”gedehumaniseerde aanpak) -> n°X in de “ziekenfabriek”
7. Welke “boodschap” schuilt er achter al dezeWelke “boodschap” schuilt er achter al deze
negatieve suggesties?negatieve suggesties?
““Het maakt niet uit wie je bent”Het maakt niet uit wie je bent”
““Het maakt niet uit wie je was voor je aankomst hier”Het maakt niet uit wie je was voor je aankomst hier”
““Het maakt niet uit hoe lang je nog te leven hebt”Het maakt niet uit hoe lang je nog te leven hebt”
““Het maakt niet uit hoe je je voelt”Het maakt niet uit hoe je je voelt”
““Het maakt niet uit wat je denkt”Het maakt niet uit wat je denkt”
““Het maakt niet uit dat je bang bent”Het maakt niet uit dat je bang bent”
““Het maakt niet uit wat je zou willen”Het maakt niet uit wat je zou willen”
““Het maakt niet uit wat je hooptHet maakt niet uit wat je hoopt
““Het maakt niet uit wat je wenst”Het maakt niet uit wat je wenst”
8. DUS:DUS:
““Wij, je hulpverleners, zijn niet in je geïnteresseerd”Wij, je hulpverleners, zijn niet in je geïnteresseerd”
““Je bent een probleem dat stoort”Je bent een probleem dat stoort”
““Wij zijn dit soort gevallen beu”Wij zijn dit soort gevallen beu”
““Wij hebben weinig te maken met jou als mensen”Wij hebben weinig te maken met jou als mensen”
““Je bent hopeloos”Je bent hopeloos”
““We doen al genoeg door je te redden of je uit jeWe doen al genoeg door je te redden of je uit je
hachelijke situatie te halen”hachelijke situatie te halen”
9. PositiPositieeveve mogelijkemogelijke suggestisuggestieses
Vanuit brandweer-, politie- of urgentiepersoneelVanuit brandweer-, politie- of urgentiepersoneel
– ““We zullen je redden, je gaat niet dood, we laten jeWe zullen je redden, je gaat niet dood, we laten je
niet alleen, we laten je niet aan je lot over”niet alleen, we laten je niet aan je lot over”
Niet: MAAK JE GEEN ZORGEN…Niet: MAAK JE GEEN ZORGEN…
Hypnose: Het is OK om bezorgd of opgewonden te zijnHypnose: Het is OK om bezorgd of opgewonden te zijn
maar niet meer dan nu nodig is.maar niet meer dan nu nodig is.
Vanuit acuut stabiliserend standpuntVanuit acuut stabiliserend standpunt
– ““Ik ben (…) en ik blijf de hele tijd bij je gedurende jeIk ben (…) en ik blijf de hele tijd bij je gedurende je
bevrijding, je zal mijn stem horen en je kan mijnbevrijding, je zal mijn stem horen en je kan mijn
hand op je schouder/arm voelen (…)”hand op je schouder/arm voelen (…)”
12. Definities van suggestieDefinities van suggestie
Suggestion isSuggestion is
…… an event through which an idea is introduced into the mind and acceptedan event through which an idea is introduced into the mind and accepted
by it – Bernheim, 1892by it – Bernheim, 1892
…… the act of utilizing the abthe act of utilizing the abiility which a subject has to transform an idea,lity which a subject has to transform an idea,
once accepted, into action – Bérillon, 1898once accepted, into action – Bérillon, 1898
…… an idea that, because of its intensity, realizes itself with an instinct-likean idea that, because of its intensity, realizes itself with an instinct-like
necessity – Bergmann, 1894necessity – Bergmann, 1894
…… psychophysical phenomena as manifest the abnormally intensivepsychophysical phenomena as manifest the abnormally intensive after-after-
effects of purposive ideas – Vogt, 1896effects of purposive ideas – Vogt, 1896
…… simply an idea awoken in us in various ways by events in the outer world,simply an idea awoken in us in various ways by events in the outer world,
which fowhich forrm the starting point for further thought processes without the causalm the starting point for further thought processes without the causal
connection between them coming clearly to consciousness – Stoll, 1904connection between them coming clearly to consciousness – Stoll, 1904
…… the production by another individual of a dynamic alteration in a person’sthe production by another individual of a dynamic alteration in a person’s
nervous system, or in functions dependent upon it, through the calling forthnervous system, or in functions dependent upon it, through the calling forth
of theof the cconscious or unconscious idea that this alteration is taking place, hasonscious or unconscious idea that this alteration is taking place, has
taken place, or will take place – Forel, 1897taken place, or will take place – Forel, 1897
Based on Gauld, A. (1992)Based on Gauld, A. (1992) History of hypnotism,History of hypnotism, Cambridge University Press.Cambridge University Press.
13. SuggestiSuggestiee
““…… zal een boodschap of een reeks boodschappen zijn aanzal een boodschap of een reeks boodschappen zijn aan
een individu met de eerste bedoeling om eeneen individu met de eerste bedoeling om een
observeerbare of openlijke acties (of geheel van acties)observeerbare of openlijke acties (of geheel van acties)
teweeg te brengen. Suggesties kunnen ook gebruiktteweeg te brengen. Suggesties kunnen ook gebruikt
worden om niet-observeerbare, onrechtstreekseworden om niet-observeerbare, onrechtstreekse
responsen uit te lokken (…). Het gedragsresultaat bestaatresponsen uit te lokken (…). Het gedragsresultaat bestaat
niet uit vrijwillig of spontane acties (maar om doorniet uit vrijwillig of spontane acties (maar om door
suggestie geïnduceerde acties)”suggestie geïnduceerde acties)”
WEITZENHOFFER, A. M. (1989)WEITZENHOFFER, A. M. (1989)
The practice of hypnotism. Vol. 1. Traditional and semi-traditional techniques andThe practice of hypnotism. Vol. 1. Traditional and semi-traditional techniques and
phenomenology.phenomenology. New York, etc.: John Wiley & Sons, p. 28.New York, etc.: John Wiley & Sons, p. 28.
14. SuggestiesSuggesties
Zijn gebaseerd opZijn gebaseerd op ((veelal interpersoonlijkeveelal interpersoonlijke)) primingpriming
processen die ons op een bepaalde manierprocessen die ons op een bepaalde manier
beïnvloeden zonder dat we er ons van bewust zijn;beïnvloeden zonder dat we er ons van bewust zijn;
Beïnvloeden onze attitude, motivatie, emoties,Beïnvloeden onze attitude, motivatie, emoties,
cognitieve processen en gedragsmanifestaties;cognitieve processen en gedragsmanifestaties;
Zorgen voor observeerbaar, open gedrag (of openZorgen voor observeerbaar, open gedrag (of open
acties) én niet-observeerbaar, verborgen gedrag.acties) én niet-observeerbaar, verborgen gedrag.
LUNDH, L. G. (2000) Suggestion as interpersonal priming. Paper presented at tLUNDH, L. G. (2000) Suggestion as interpersonal priming. Paper presented at thhe 15e 15thth
International Congress of Hypnosis, October 2-7, 2000 Munich, GermanyInternational Congress of Hypnosis, October 2-7, 2000 Munich, Germany
15. In (levens)bedreigende ofIn (levens)bedreigende of
kritieke situatieskritieke situaties
Plotse, onverwachte levensveranderingenPlotse, onverwachte levensveranderingen
– een verkeersongeval, een aanranding, heteen verkeersongeval, een aanranding, het
overlijden van een dierbareoverlijden van een dierbare
Levensbedreigende ervaringenLevensbedreigende ervaringen
– een plotse hospitalisatie, hartinfarct, - diagnoseeen plotse hospitalisatie, hartinfarct, - diagnose
Collectieve urgenties of rampenCollectieve urgenties of rampen
– een uitslaande brand, ontploffingeen uitslaande brand, ontploffing,, majeur ongevalmajeur ongeval
16. Kenmerken van ingrijpende en/ofKenmerken van ingrijpende en/of
kritieke gebeurtenissenkritieke gebeurtenissen
SStresstress,, angst, ruptuur van continuïteitangst, ruptuur van continuïteit,, agitatie,agitatie,
verlies, pijn, onvoorspelbaarheid, etc.verlies, pijn, onvoorspelbaarheid, etc.
Abrupte verandering van cognitieve schema’sAbrupte verandering van cognitieve schema’s
Bewustzijnsverandering -> spontane “trance”Bewustzijnsverandering -> spontane “trance”
Plotse afhankelijkheid van (eerstaanwezige)Plotse afhankelijkheid van (eerstaanwezige)
redders, hulpverleners, artsen, etc.redders, hulpverleners, artsen, etc.
Plotse instorting van de controlefunctie ->Plotse instorting van de controlefunctie ->
plotse toename van suggestibiliteitplotse toename van suggestibiliteit
– ZOWEL VOOR POSITIEVE ALS NEGATIEVE SUGGESTIES!ZOWEL VOOR POSITIEVE ALS NEGATIEVE SUGGESTIES!
17. Ingrijpende of kritiekeIngrijpende of kritieke
gebeurtenissengebeurtenissen
Creëren ogenblikken een suggestief klimaatCreëren ogenblikken een suggestief klimaat
⇓⇓
Bepaalde ideeën, gedachten, emoties enBepaalde ideeën, gedachten, emoties en
wensen zijn meer onderheving aanwensen zijn meer onderheving aan
‘priming’ processen dan andere.‘priming’ processen dan andere.
18. Suggestief climaat in ingrijpende ofSuggestief climaat in ingrijpende of
kritieke situatieskritieke situaties
Spoed/IntensieveSpoed/IntensieveOngeval Hulpverlening
Door de specifieke context worden negatieve emoties
(zoals hulpeloosheid, onmacht en ontreddering) en ook
negatieve interpretaties of verwachtingen opgeroepen.
19. Cognitieve processen in trance- ofCognitieve processen in trance- of
regressieve toestandenregressieve toestanden
Denken op basis van primaire processenDenken op basis van primaire processen
Verlaagd realiteitsbesef/Peritraumatische dissociatieVerlaagd realiteitsbesef/Peritraumatische dissociatie
Trance-logiTrance-logikaka
Letterlijke interpretatiesLetterlijke interpretaties
De wet van de “negatieve interpretatie”De wet van de “negatieve interpretatie”
Ego-centrische (“paranoïde”) houdingEgo-centrische (“paranoïde”) houding
20. Onvrijwillige suggestieOnvrijwillige suggestie
niet-intentioneel geïnduceerde suggestiesniet-intentioneel geïnduceerde suggesties
door ‘gezagsfiguren’ bij individuen indoor ‘gezagsfiguren’ bij individuen in
kritieke (levensbedreigende) situaties –kritieke (levensbedreigende) situaties –
waarbij de slachtoffers in een spontanewaarbij de slachtoffers in een spontane
trance zitten –trance zitten – kunnen enorm negatieve ofkunnen enorm negatieve of
positieve effecten teweegbrengenpositieve effecten teweegbrengen
21. ““Nocebo”Nocebo”
Nocebo = een steeds meer verspreide term die alsNocebo = een steeds meer verspreide term die als
het tegengestelde van placebo kan gezien wordenhet tegengestelde van placebo kan gezien worden
Nocebo beschrijft het negatieve effect van iemandNocebo beschrijft het negatieve effect van iemand
die als ‘gezagsfiguur’ tijdens of onmiddellijk na eendie als ‘gezagsfiguur’ tijdens of onmiddellijk na een
ingrijpende gebeurtenis of een crisis een ongewildeingrijpende gebeurtenis of een crisis een ongewilde
invloed uitoefent op een suggestief individu (in crisis)invloed uitoefent op een suggestief individu (in crisis)
– ““Het zal erg veel pijn doen als de verdoving uitgewerkt is”Het zal erg veel pijn doen als de verdoving uitgewerkt is”
– ““Als je beweegt, ga je veel meer pijn voelen”Als je beweegt, ga je veel meer pijn voelen”
– ““Geef je een teken als je pijn voel waar ik duw”Geef je een teken als je pijn voel waar ik duw”
22. HypnosetrainingHypnosetraining
Helpt je als hulpverlener de spontane toestandenHelpt je als hulpverlener de spontane toestanden
van trance, die optreden in kritieke situaties of bijvan trance, die optreden in kritieke situaties of bij
ingrijpende (levensbedreigende) gebeurtenisseningrijpende (levensbedreigende) gebeurtenissen
herkennen en in je voordeel aan te wendenherkennen en in je voordeel aan te wenden
Helpt om je een terminologie te gebruiken en jeHelpt om je een terminologie te gebruiken en je
op een wijze uit te drukken waardoor je geenop een wijze uit te drukken waardoor je geen
ongewilde bijkomende ‘schade’ toebrengtongewilde bijkomende ‘schade’ toebrengt
Helpt om doeltreffende positieve formuleringen teHelpt om doeltreffende positieve formuleringen te
gebruiken en onmiddellijk effect te bereikengebruiken en onmiddellijk effect te bereiken
23. Het principe van het formuleren vanHet principe van het formuleren van
effectieve positieve suggestieseffectieve positieve suggesties
Bewerkstellig een relatie vanBewerkstellig een relatie van
vertrouwen en samenwerkingvertrouwen en samenwerking
Gebruik de wet van negatieveGebruik de wet van negatieve
interpretatie in omgekeerde zininterpretatie in omgekeerde zin
Gebruik het ‘wortelprincipe’Gebruik het ‘wortelprincipe’
Gebruik permanente positieveGebruik permanente positieve
bekrachting in je aanpakbekrachting in je aanpak
Zorg voor een inbedding vanZorg voor een inbedding van
de suggestie in je totaalaanpakde suggestie in je totaalaanpak
Zorg voor aanvaarding van jeZorg voor aanvaarding van je
suggestie van spontaneïteitsuggestie van spontaneïteit
Gebruik een consequentGebruik een consequent
schema van suggestieschema van suggestie
Herhaal en werk met eenHerhaal en werk met een
langzame benaderinglangzame benadering
Creëer een positieve verwachtingCreëer een positieve verwachting
Wet van geconcentreerde aandacht:Wet van geconcentreerde aandacht:
herhaling van de suggestieherhaling van de suggestie
Wet van het dominantie effectWet van het dominantie effect
Principe van positieve verwoordingPrincipe van positieve verwoording
van devan de ssuggestiesuggesties
Creëren van een aanvaarding ofCreëren van een aanvaarding of
yes-setyes-set
Principe van het gebruik van cuesPrincipe van het gebruik van cues
vanwege de hypnotisantvanwege de hypnotisant
Principe van visualisatie van hetPrincipe van visualisatie van het
gewenste effectgewenste effect
Gebruik van het woord DOE i.p.v.Gebruik van het woord DOE i.p.v.
PROBEER/TRACHTPROBEER/TRACHT
HAMMOND, D. C. (1990) Hypnotic suggestions and metaphors. Norton & Co, New York
24. Training in suggestieve communicatieTraining in suggestieve communicatie
Is nuttig voorIs nuttig voor
LeerkrachtenLeerkrachten
Hulp/zorgverlenersHulp/zorgverleners
Studenten geneeskundeStudenten geneeskunde
ArtsenArtsen
VerpleegkundigenVerpleegkundigen
VroedvrouwenVroedvrouwen
BrandweerluiBrandweerlui
ReddingswerkersReddingswerkers
PoliticiPolitici
BeroemdhedenBeroemdheden
etc.etc.
25. Kritiek zieke of gewonde patiënten zijn reeds inKritiek zieke of gewonde patiënten zijn reeds in
een hypnotische staat of trance (Cheek, 1969)een hypnotische staat of trance (Cheek, 1969)
Op onbewuste wijzeOp onbewuste wijze , d, dooroor
– Traumatisering (peritraumatische of pertraumatische dissociatie)Traumatisering (peritraumatische of pertraumatische dissociatie)
– Effecten van infectieEffecten van infectie
– Endogene effecten van toxische substanties, ofEndogene effecten van toxische substanties, of
– Algemene verdoving.Algemene verdoving.
Schijnbaar onbewuste wijzeSchijnbaar onbewuste wijze,, door spontane trancetoestand.door spontane trancetoestand.
Indien ze niet goed reageren op chirurgische of medischeIndien ze niet goed reageren op chirurgische of medische
behandelingbehandeling..
Constante of afwisselende “Constante of afwisselende “onverklaarde koortsonverklaarde koorts".".
Ontwaken uit bewusteloosheidOntwaken uit bewusteloosheid
– Ademen door een tracheostomieAdemen door een tracheostomie
– Aan een bloedtransfuus liggenAan een bloedtransfuus liggen,, ofof
– Bij het vinden van een onverklaarbare katheter (in nek).Bij het vinden van een onverklaarbare katheter (in nek).
Plotse bloedingPlotse bloeding vanuit een lichaamsopening.vanuit een lichaamsopening.
BewustBewust,, maarmaar onvermogenonvermogen tot beweging of coördinatie vantot beweging of coördinatie van
bewegingen of ledematen.bewegingen of ledematen.
BewustBewust,, maarmaar onvermogen om te zien of te horenonvermogen om te zien of te horen..
CHEEK, D. B. (1969) Communication with the critically ill.CHEEK, D. B. (1969) Communication with the critically ill. American Journal of ClinicalAmerican Journal of Clinical
Hypnosis, 12Hypnosis, 12, 75-85., 75-85.
26. Behoeften van de patiënt in kritieke of ingrijpende situatiesBehoeften van de patiënt in kritieke of ingrijpende situaties
Patiënt isPatiënt is
niet-voorbereidniet-voorbereid
Uiterlijk opUiterlijk op
de grens van de paniek of panische angstde grens van de paniek of panische angst
zou eraan herinnerd moeten worden datzou eraan herinnerd moeten worden dat
ER IETS BEHULPZAAM WORDT AANGEBODENER IETS BEHULPZAAM WORDT AANGEBODEN
ingelicht of toekomstigeingelicht of toekomstige
POSITIEVE OF OPTIMISTISCHE VERWACHTINGENPOSITIEVE OF OPTIMISTISCHE VERWACHTINGEN
CHEEK, D. B. (1969) Communication with the critically ill.CHEEK, D. B. (1969) Communication with the critically ill. American Journal of ClinicalAmerican Journal of Clinical
Hypnosis, 12Hypnosis, 12, 75-85., 75-85.
27. Werkprincipes met patiënten inWerkprincipes met patiënten in
“kritieke trance”“kritieke trance”
Deze patiënten mogen beschouwd worden alsDeze patiënten mogen beschouwd worden als in hypnosein hypnose..
VermijdVermijd elke conversatie of actie dieelke conversatie of actie die pessimismepessimisme kan doen
vermoeden of suggereren.
Orden je gedachtenOrden je gedachten en werk een actieplan uiten werk een actieplan uit vooraleervooraleer (!)(!)
actie te ondernemen of de patiënten aan te spreken of aanactie te ondernemen of de patiënten aan te spreken of aan
te rakente raken
VertelVertel de patiëntde patiënt wat er gebeurd is/gebeurtwat er gebeurd is/gebeurt en stel gerusten stel gerust
door te zeggen dat alles goed komt.door te zeggen dat alles goed komt.
VertelVertel wat je nu doetwat je nu doet enen wat je reden daarvoor is.wat je reden daarvoor is.
Geef indien mogelijkGeef indien mogelijk pijnmedicatiepijnmedicatie of werk rechtstreeks opof werk rechtstreeks op
de pijnbeleving in.de pijnbeleving in.
Laat de patiënt zelf pratenLaat de patiënt zelf praten over zijn werk, hobbies of gezin.over zijn werk, hobbies of gezin.
CHEEK, D. B. (1969) Communication with the critically ill.CHEEK, D. B. (1969) Communication with the critically ill. American Journal of Clinical Hypnosis, 12American Journal of Clinical Hypnosis, 12, 75-85., 75-85.
28. Onderwerpen die je moet aansnijden in deOnderwerpen die je moet aansnijden in de
context van operatieve ingrepencontext van operatieve ingrepen
(Bejenke, 1996)(Bejenke, 1996)
De beleving van de patiënt m.b.t.De beleving van de patiënt m.b.t.
HulpeloosheidHulpeloosheid enen afhankelijkheidafhankelijkheid
ControleverliesControleverlies
OnvermogenOnvermogen om alle complexiteiten van hunom alle complexiteiten van hun
ziekte en de nodige onderzoeken te begrijpenziekte en de nodige onderzoeken te begrijpen
HunHun zelfperceptiezelfperceptie alsals slachtofferslachtoffer met eenmet een
gevaarlijke ziekte in een vijandig systeemgevaarlijke ziekte in een vijandig systeem
Het passief moeten ondergaanHet passief moeten ondergaan, zonder een, zonder een
stem die telt in een complex medisch systeemstem die telt in een complex medisch systeem
BEJENKE, C. J. (1996) Painful medical procedures. In Barber, J. (ed.)BEJENKE, C. J. (1996) Painful medical procedures. In Barber, J. (ed.) Hypnosis andHypnosis and
suggestion in the treatment of pain.suggestion in the treatment of pain. New York: Norton, 209-265.New York: Norton, 209-265.
29. Doelstellingen in de voorbereiding opDoelstellingen in de voorbereiding op
heelkundige ingrepenheelkundige ingrepen
HerstelHerstel of behoud het gevoel of de indruk vanof behoud het gevoel of de indruk van
competentiecompetentie van de patiëntvan de patiënt
VerhoogVerhoog hethet gevoel van controlegevoel van controle van de patiëntvan de patiënt
BewerkBewerk zelfcontrolezelfcontrole enen onafhankelijkheidonafhankelijkheid
Zorg voor hetZorg voor het behoudbehoud vanvan waardigheidwaardigheid
Betrek deBetrek de patiëntpatiënt als eenals een integrale en actieveintegrale en actieve
partner in zijn eigen zorg/hulpverleningpartner in zijn eigen zorg/hulpverlening inin
plaats van hem/haar als een passieve recipiëntplaats van hem/haar als een passieve recipiënt
van hulp te aanzienvan hulp te aanzien
30. Mogelijkheden voor hypnose in kritieke ofMogelijkheden voor hypnose in kritieke of
ingrijpende omstandighedeningrijpende omstandigheden
Intensieve en diepe (noodzakelijke) communicatie tussen deIntensieve en diepe (noodzakelijke) communicatie tussen de
hulpverlener en de patiënthulpverlener en de patiënt
De patiënt of hulpbehoevende krijgt de mogelijkheid om zijnDe patiënt of hulpbehoevende krijgt de mogelijkheid om zijn
eigen “helende kracht” te activeren (met of zonder suggestieseigen “helende kracht” te activeren (met of zonder suggesties
om dat te doen)om dat te doen)
De ”subjectieve realiteit” gebaseerd op hypnotische inductieDe ”subjectieve realiteit” gebaseerd op hypnotische inductie
– i.p.v. op de “objectieve realiteit” van de SP/IZ– i.p.v. op de “objectieve realiteit” van de SP/IZ
Hypnotisch contact tussen hulpverlener en patiënt behoren totHypnotisch contact tussen hulpverlener en patiënt behoren tot
de meest intense menselijke relatiesde meest intense menselijke relaties
De hypnotische inductie is het voorteken dat er zelfs inDe hypnotische inductie is het voorteken dat er zelfs in
vreselijke of moeilijke omstandigheden iets apart en mooisvreselijke of moeilijke omstandigheden iets apart en moois
kan gebeuren.kan gebeuren.
31. Suggestief klimaat in situaties van acuteSuggestief klimaat in situaties van acute
redding/hulpverlening of collectieve urgentieredding/hulpverlening of collectieve urgentie
