Stara praca zaliczeniowa naszej grupy ze studiów w dziedzinie zarządzania w administracji publicznej

1. 1
Tworzenie Metropolii
Warszawskiej
ujęcie teoretyczne
1. Krzysztof Falkowski
2. Maciej Maciejowski
3. Marek Makuch
4. Artur Marczewski
5. Tomasz Zdzikot
Warszawa 2007
Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego
w Warszawie
Praca dyplomowa
Podyplomowego Studium Zarządzanie w Administracji Publicznej
Napisana pod kierunkiem Nikolaya Kirova

2. 2
Zagadnienia
 Czym jest metropolia?
 Metropolizacja. Rola i znaczenie metropolii
 Metropolia Warszawska
 Obszar
 Potrzeba Metropolii Warszawskiej
 Stan Prawny
 Koncepcja prawnego uregulowania funkcjonowania obszarów
metropolitarnych
 Finansowanie obszarów metropolitarnych z funduszy europejskich
 Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej
 Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko
 Regionalne Programy Operacyjne
 Europejska Współpraca Terytorialna
 Fundusz Spójności
 Programy Operacyjne perspektywy finansowej 2004-2006

3. 3
Celem niniejszej pracy jest ukazanie
potrzeby utworzenia bytu administracyjno-
prawnego jakim jest Metropolia
Warszawska, przedstawienie płynących z
tego rozwiązania korzyści oraz
przedstawienie i zaproponowanie w tej
materii rozwiązań niezbędnych do
realizacji tego projektu – rozwiązania
legislacyjne

4. 4
Dlaczego Metropolia Warszawska?
 Sprawniejsze zarządzanie
 Powstanie jednego jednolitego,
efektywnego ośrodka administracyjnego
integrującego działania prawne,
organizacyjne, gospodarcze i społeczne
 Możliwość pozyskiwania funduszy
europejskich na potrzeby obszarów
metropolitarnych

5. 5
Czym jest Metropolia?
Metropolia (metropolis) to termin pochodzenia
greckiego, powstały w wyniku złożenia dwóch słów:
meter – „matka” i polis – „miasto”. Metropolia
oznacza „miasto macierzyste”, czyli inaczej
centralne, czy stołeczne, dominujące nad pewnym
obszarem lub opiekujące się nim. W tradycji
greckiej metropolią określano państwo-miasto,
którego obywatele zakładali miasta-kolonie
połączone z nim gospodarczo i kulturowo.
Metropolią było miasto o charakterze nadrzędnym
w stosunku do tych kolonii. W Kościele zaś
metropolią jest prowincja złożona z kilku diecezji
podległa metropolicie.

6. 6
Cechy obszaru metropolitarnego - prof. Bohdan Jałowiecki
Obszar metropolitarny to jednostka charakteryzująca się następującymi cechami
 przyjmuje przychodzące z zagranicy czynniki produkcji, inwestycje, siłę roboczą oraz towary i
usługi;
 gości zagraniczne firmy, siedziby oraz filie międzynarodowych korporacji, banków, instytucje
pozarządowe, naukowe i oświatowe (szkoły) oraz uniwersytety o znacznym udziale studentów
cudzoziemców a także placówki dyplomatyczne;
 eksportuje czynniki produkcji: przedsiębiorstwa, banki i inne instytucje społeczno-
gospodarcze, kulturalne i naukowe;
 jest bezpośrednio połączone siecią transportu i komunikacji z zagranicą, systemem autostrad,
szybkiej kolei, lotniska międzynarodowego;
 ma rozbudowaną „infostrukturę” i cechuje się intensywną komunikacją z zagranicą przez ruch
pocztowy, telekomunikacyjny i turystyczny;
 ma rozwinięty sektor usług nastawionych na zagranicznych klientów, centra kongresowe i
wystawiennicze, luksusowe hotele, szkoły międzynarodowe, wysokiej jakości pomieszczenia
biurowe, międzynarodowe kancelarie prawnicze, międzynarodowe instytucje naukowe;
 znajdują się na jego obszarze środki masowego przekazu o zasięgu międzynarodowym
(gazety, magazyny, radio, telewizja);
 organizowane się różnego typu międzynarodowe spotkania, kongresy, wystawy, festiwale,
imprezy sportowe i artystyczne z udziałem zagranicznych zespołów;
 znajdują się instytucje krajowe i regionalne zajmujące się relacjami zagranicznymi i mające
międzynarodową markę, jak np. stowarzyszenia, kluby sportowe itp.;
 przez miejskie instytucje publiczne lub prywatne uprawiana jest za pośrednictwem własnych
przedstawicieli w innych miastach za granicą paradyplomacja, czemu służy także członkostwo
w organizacjach międzynarodowych, jak np. stowarzyszenia miast bliźniaczych, metropolii itp

7. 7
Typologia Funkcji metropolitarnych
Finansowa - Związana jest z sektorem bankowym, ubezpieczeniowym i
ośrodkami dyspozycji finansowej. W metropolii lokalizują się centra
biznesowo – finansowe
Gospodarcza - Związana jest z bazą ekonomiczną i gospodarczą.
Metropolia jako biegun wzrostu skupia naukochłonne gałęzie
przemysłu i zaawansowane technologie, centra handlu i usług;
stanowi centrum współpracy międzynarodowej
Informacyjna - Związana jest z centrami telekomunikacyjnymi,
informacyjnymi i multimedialnymi (w tym tradycyjne mass – media).
Metropolia jest ośrodkiem rozwoju branży medialnej

8. 8
Typologia Funkcji metropolitarnych – cd.
Komunikacyjna - Związana jest z wielkością i rangą węzłów
transportowo – logistycznych. Metropolia wyposażana jest w
najlepiej rozwiniętą infrastrukturę transportową, która jest
niezmiernie istotna dla prawidłowego jej funkcjonowania
Naukowa - Związana jest z rozwojem technologii i procesów
innowacyjnych. W metropolii skupiają się ośrodki uniwersyteckie i
naukowo – badawcze, centra naukowo – techniczne, parki
technologiczne i placówki rozwojowe
Edukacyjna - Związana zazwyczaj z występującą w metropolii tradycją
akademicką i wysokim poziomem kształcenia w szkołach i
uczelniach

9. 9
Typologia Funkcji metropolitarnych – cd.
Polityczna - Związana jest z ustrojem prawno - politycznym. Metropolia
wypełnia tę funkcję stając się siedzibą m. in. placówek
dyplomatycznych i instytucji międzynarodowych
Administracyjna - Związana jest z ustrojem administracyjnym i
wykonywaniem zadań publicznych o zasięgu regionalnym, a także
krajowym i międzynarodowym. Metropolia jest siedzibą władz, np.
wojewódzkich oraz innych urzędów, instytucji administracyjnych i
gospodarczych
Kulturalna - Metropolia stanowi ośrodek kultury poprzez posiadanie
potencjału twórczego, lokalizację teatrów, filharmonii, opery, a także
muzeów, galerii, centrów wystawowych o znaczeniu krajowym i
międzynarodowym.

10. 10
Typologia Funkcji metropolitarnych – cd.
Duchowa i dziedzictwa kulturowego - Związana jest z dziedzictwem
kulturowym, tradycją i historią miasta, np. może być miejscem kultu
różnych religii.
Turystyczna - Związana jest z przestrzenią kulturową i przyrodniczą.

11. 11
Cechy Metropolii:
 Doskonałość usług, instytucji i wyposażenia
 Potencjał innowacyjny
 Specyfika miejsca
 Co najmniej 0,5 mln mieszkańców

12. 12
Stanowisko Unii Metropolii Polskich 23.06.2003
”Obszar metropolitarny to obszar wielkiego
miasta oraz powiązanego funkcjonalnie
bezpośredniego otoczenia, ustalonego w
koncepcji przestrzennego zagospodarowania
kraju, zgodnie z zasadniczym podziałem
terytorialnym państwa na powiaty, stanowiący
kompleks osiedleńczy zamieszkały przez ponad
500 tys. osób, skupiający instytucje współpracy
międzynarodowej”

13. 13
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym
Obszar metropolitarny to „obszar wielkiego
miasta oraz powiązanego z nim funkcjonalnie
bezpośredniego otoczenia, ustalony w
koncepcji przestrzennego zagospodarowania
kraju”

14. 14
Proponowana definicja - nowelizacja ustawy
„obszar wielkiego miasta lub wzajemnie
zależnych wielkich miast oraz powiązanego z
nim lub nimi funkcjonalnie bezpośredniego
otoczenia, ustalony w koncepcji przestrzennego
zagospodarowania kraju zgodnie z zasadniczym
podziałem terytorialnym państwa na powiaty,
stanowiący kompleks osiedleńczy zamieszkały
przez ponad 500 tys. osób, skupiający instytucje
współpracy międzynarodowej”

15. 15
Przyjmując kryteria z tej definicji w Polsce
występują następujące obszary metropolitarne:
1. Warszawa
2. Konurbacja katowicka
3. Konurbacja gdańska
4. Bydgoszcz
5. Toruń
6. Kraków
7. Łódź
8. Poznań
9. Szczecin
10. Wrocław

16. 16
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny:
Obszar metropolitarny składa się z wielkiego
miasta lub aglomeracji miejskiej stanowiącej
centrum metropolii oraz otaczających go gmin, z
których znaczna część mieszkańców codziennie
dojeżdża do pracy w centrum metropolii, a liczba
mieszkańców takiego obszaru powinna
przekraczać 500 tys.

17. 17
Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju
Obszar metropolitarny to układ przestrzenny
składający się z dużego miasta i otaczających je
terenów ściśle z nimi funkcjonalnie powiązanych.
Wyznaczenie miasta rdzeniowego, które wraz ze
swoim obszarem liczy ponad 500 tys. mieszkańców
Warszawa, Łódź, Kraków, Wrocław, Poznań,
Gdańsk, Szczecin, Bydgoszcz, Lublin, Katowice

18. 18
Narodowa Strategia Rozwoju Lokalnego:
„Tylko Warszawa wraz z otaczającym
ją pierścieniem ok. 30 km. może być
uznana za obszar metropolitarny”

19. 19
Metropolizacja:
 Proces przekształcania się miejskich
przestrzeni
 Polegający na zmianie relacji między
miastem centralnym i jego zapleczem
 Dążący do osłabienia związków regionalnych
na rzecz wzmacniania więzi z innymi
metropoliami

20. 20
Znaczenie Metropolii:
- Główny ośrodek rozwoju gospodarczego,
technologicznego, kulturalnego (lokalizacja
inwestycji, siedziby firm, banków, rozwinięty
transport, komunikacja, turystyka, kongresy,
festiwale, imprezy sportowe
- Stanowi węzeł globalnych sieci (centra nauki,
usług, wiedzy, zasoby wykwalifikowanych
pracowników

21. 21
Metropolia Warszawska
 WARSZAWSKI
 LEGIONOWSKI
 NOWODWORSKI
 WARSZAWSKI
ZACHODNI
 PRUSZKOWSKI
 GRODZISKI
 PIASECZYŃSKI
 OTWOCKI
 MIŃSKI
 WOŁOMIŃSKI
Warszawski Obszar Metropolitarny to 10 powiatów*
wg. ustawy o policji

22. 22
Metropolia Warszawska

23. 23
Warszawski Obszar Metropolitarny:
2.735.000 osób
w tym Warszawa – 1.707.000 osób
Obszar - 4.900 km2

24. 24
Stan Prawny
 Okres II Rzeczypospolitej (po 1928r)- Warszawa
ma status Metropolii Stołecznej
 Lata 1975-1998 – istnieje województwo
warszawskie obejmujące obszar metropolii
warszawskiej i kilkanaście innych gmin
 Rok 1999 – reforma administracyjna, planowano
powołanie Warszawskiego Zespołu Miejskiego,
obejmującego Warszawę oraz 7 powiatów –
Prezydent RP A. Kwaśniewski nie podpisuje
ustawy powołującej WZM

25. 25
Korzyści z powołania metropolii
Polityka przestrzenna i ochrona środowiska – bardziej
racjonalne i funkcjonalne zagospodarowanie terenami,
kompleksowa ochrona środowiska
Polityka społeczna – stworzenie całościowej polityki w
dziedzinie ochrony zdrowia i opieki społecznej.
Skuteczniejsza pomoc bezdomnym. Skoordynowana
walka z patologiami społecznymi

26. 26
Korzyści z powołania metropolii – cd.
Polityka Gospodarcza – zwiększenie atrakcyjności
inwestowania. Stworzenie warunków zwiększających
możliwości finansowania ze środków unijnych rozwoju
subregionu, turystyka, rekreacja
Bezpieczeństwo – możliwość stworzenia warunków do
koordynacji działań służb porządku publicznego na
większym obszarze

27. 27
Korzyści z powołania metropolii – cd.
Integracja mieszkańców regionu - wzmocnienie efektu
synergii ze względu na zwiększoną skalę wielkości metropolii
w przedsięwzięciach gospodarczych, społecznych i
kulturalnych. Większe możliwości tworzenia warunków do
budowy więzi mieszkańców (patriotyzm lokalny - tworzenie
podstaw identyfikacji z „Małą Ojczyzną”)
Polityka oświatowa i kulturalna - większe możliwości
tworzenia lokalnych centrów kulturalnych. Tworzenie
zracjonalizowanych podstaw do budowy sieci szkolnictwa
podstawowego i ponadpodstawowego. Wzmocnienie silnych
uczelni

28. 28
Korzyści z powołania metropolii – cd.
System Komunikacyjny:
- stworzenie sprawnego spójnego systemu komunikacyjnego,
planowanie rozbudowy sieci dróg, powiązanie komunikacyjne
miast powiatowych z Warszawą, rozbudowa Szybkiej Kolei
Miejskiej
- Oszczędności jednej spójnej sieci komunikacyjnej –
optymalizacja kosztów
- możliwość związania z metropolią warszawską
międzynarodowego lotniska i jego infrastruktury,

29. 29
Schemat połączeń SKM

30. 30
Zaniechanie powołania Metropolii
Warszawskiej może spowodować przez
Warszawę przegranie rywalizacji o
pozycję krajowego lidera a także stratę
dystansu do prężnie rozwijających się
metropolii Unii Europejskiej

31. 31
Silna identyfikacja mieszkańców warszawskiego
obszaru metropolitarnego z ich regionem
1. 66% mieszkańców Warszawy i sąsiednich gmin czuje
się członkami metropolii
2. 53,3% ankietowanych uważa, że metropolia powinna
obejmować stolicę i sąsiednie gminy
3. 86% ankietowanych uważa, że sieć kolejowa powinna
być osią całej metropolii

32. 32
Koncepcja prawnego uregulowania
funkcjonowania obszarów metropolitarnych
 Konieczność ustawowego określenia
ustroju obszarów metropolitarnych
 Nadanie im statusu prawnego
 Sprecyzowanie zadań i kompetencji,
określenie władz metropolitarnych, zasad
finansowania

33. 33
3 styczeń 2007 – powołanie przez Ministra Spraw
Wewnętrznych i Administracji resortowego Zespołu ds.
Uregulowania Funkcjonowania Obszarów
Metropolitarnych.
20 marca 2007r. - przyjęcie przez Zespół założeń do
projektu ustawy metropolitarnej

34. 34
Założenia do ustawy:
Zdefiniowanie zakresu terytorialnego obszarów
metropolitarnych – forma prawna oparta o
mechanizm „ustawowego związku
metropolitarnego” wchodzących w jego skład
jednostek samorządu terytorialnego, bez zmiany
ich granic i bez tworzenia nowego szczebla
podziału terytorialnego kraju.

35. 35
Organy związku metropolitarnego:
1. Stanowiący np. rada związku, zgromadzenie
związku (wójtowie, burmistrzowie, prezydencji
miast)
2. Wykonawczy – jednoosobowy organ, o
charakterze quasi menedżerskim np. dyrektor
wykonawczy lub regionalny
3. Organ arbitrażowy – rozstrzyganie sporów
sądowych pomiędzy ustawowym związkiem
metropolitarnym a jego uczestnikami
4. Organ nadzoru – Prezes Rady Ministrów,
Wojewoda, RIO

36. 36
Główny cel związku metropolitarnego –
zapewnienie zrównoważonego rozwoju całego
obszaru metropolitarnego, poprzez:
1. Koordynację i wykonywanie wybranych zadań
publicznych o znaczeniu ponadlokalnym.
2. Realizację różnego rodzaju wspólnych
przedsięwzięć

37. 37
Dochody związku metropolitarnego:
- Transfer dochodów z jednostek które przekażą
zadania (PIT, CIT)
- Subwencja metropolitarna z budżetu państwa,
- Dotacja celowa z budżetu państwa
- Dobrowolne składki członkowskie,
- Środki unijne,
- Dochody z majątku ustawowego związku,
- Dochody z realizowanych przez związek zadań
- Dochody z usług, dostaw
- Kredyty, pożyczki

38. 38
Finansowanie obszarów metropolitarnych z
funduszy europejskich
Konieczność powstania tzw. obszarów
współpracy między stolicą a gminami
ościennymi.
Stworzenie obszaru metropolitarnego umożliwi
skuteczne konkurowanie z innymi podmiotami
o fundusze europejskie

39. 39
W latach 2007-2013 możliwość korzystania z
następujących programów operacyjnych:
1. Infrastruktura i Środowisko
2. Innowacyjna Gospodarka
3. Kapitał Ludzki
4. Rozwój Polski Wschodniej
5. Pomoc Techniczna
6. Europejska Współpraca Terytorialna
7. Regionalne Programy Operacyjne

40. 40
Program operacyjny „Infrastruktura i Środowisko”
Lata 2007-2013 – 36 mld euro
Przykłady projektów indykatywnych,
związanych z metropolią warszawską:
 Rozwiązanie problemów gospodarki odpadami
w Warszawie
wartość projektu: 148,44 mln euro
 Południowa obwodnica Warszawy S2, odcinek
Konotopa-Puławska
 wartość projektu: 599,25 mln euro

41. 41
 Połączenie Gdańska za Warszawą za pomocą
drogi ekspresowej S7
wartość projektu: 1 247,27 mln euro
 Połączenie Krakowa z Warszawą za pomocą
drogi ekspresowej S-7 oraz
wartość projektu: 1 525,96 mln euro
 Połączenie Wrocławia z Warszawą za pomocą
drogi ekspresowej S8 oraz
wartość projektu: 2 005,84 mln euro

42. 42
 Port lotniczy Warszawa – Integracja Terminalu 1 z
Terminalem 2 wraz z modernizacją Terminalu T1
wartość projektu: 64,00 mln euro
 Połączenie kolejowe Gdańska z Warszawą za
pomocą modernizacji linii E65 oraz modernizacja
linii E65/C-E65 na odcinku łączącym Katowice z
Czechami i Słowacją
wartość projektu: 1 385,00 mln euro
 Modernizacja linii E75 Rail Baltica Warszawa-
Białystok-granica z Litwą (I etap)
wartość projektu: 285,00 mln euro

43. 43
Regionalne Programy Operacyjne
16 programów regionalnych
- Budowa centrów targowych
- Rozbudowa centrów turystycznych lub
atrakcji turystycznych
- Modernizacja transportu miejskiego

44. 44
Europejska Współpraca Terytorialna
Program przeznaczony dla obszarów
metropolitarnych, które swym zasięgiem
terytorialnym przekraczają granice państw
Lata 2007-2013 – 7,75 mld euro
W tym Polska – 557,8 mln euro

45. 45
Program Europejskiej Współpracy
Terytorialnej:
- Wspieranie innowacyjności,
- Poprawę dostępności do obszaru
programowego oraz wewnątrz obszaru
programowego
- Zwiększenie atrakcyjności i konkurencyjności
miast i regionów
- Korzystanie oraz zarządzanie środowiskiem
naturalnym

46. 46
Metropolia Warszawska
 Autorzy pracy:
1. Krzysztof Falkowski
2. Maciej Maciejowski
3. Marek Makuch
4. Artur Marczewski
5. Tomasz Zdzikot
Dziękują za uwagę