two.

1. Ortograpiyang Filipino 2009
Surian , Linangan,Komisyon ng Wikang
Filipino

2. Pansinin ang mga pamatnubay
Ipinagdiriwang ng Paaralang Elizabeth
Seton ang
Linggo ng Wika noong Agosto 23,2011. Ang
nasabing pagdiriwang ay idaraos sa gym ng
paaralan.

3. Pansinin ang mga pamatnubay
Kakaiba ang naging ayos ng palatuntunan
nitong nakaraang selebrasyon ng Linggo ng
Wika. Ang mga patimpalak ay hindi naging
tradisyunal ang pagtatanghal,

4. Pansinin ang mga pamatnubay
Limang Mag-iina ang nasangkot sa sakuna
kahapon sa lungsod ng Nueva Ecija, ayon sa
mga opisyales ng pamahalaang bayan, wala
pang opisyal na pahayag ang Mayor ng Lungsod.

5. Pansinin ang mga pamatnubay
Dumarami na ang mga kabataan na
nalululong sa masamang bisyo. Ayon mismo sa
tagapagsalita ng PNP maraming mga kabataan
ang addict na sa pinagbabawal na gamot.

6. Pansinin ang mga pamatnubay
“ Tapat na Paglilingkod Nagmumula sa Diyos at
sa Kapwa”.
Ito ang naging islogan ng CCF sa kanilang
kampanya tungo sa
halaga ng pakikipagkapwa.

7. Pansinin ang mga pamatnubay
Ayon sa buletin na ipinalabas ng
paaralan, nararapat na mag-ingat ang mga mag-
aaral sa kanilang mga gadyets lalong higit ang
mga celpon at Aypad.

8. Kasaysayan ng
Ortograpiya ng Wikang
Filipino

9. Ang Alibata

10. Ang Abakadang Tagalog
 Binuo ni Lope K. Santos nang isulat ni ang
Balarila ng Wikang Pambansa noong 1940
 Lima ang patinig : a e i o
u
 Labinlima ang katinig: b d g h l
m n ng p r
s t w y

11. Ang Bagong Alpabetong Pilipino
 Pagdaragdag ng labing-isang letra sa sa
alpabetong Pilipino.
C F J N Q V Y
CH LL RR

12. 1987 Alpabetong Filipino
 Ang Alpabetong Filipino
Aa Bb Cc Dd Ee Ff Gg
( ey) (bi) (si) (di) (I ) ( ef) (ji)
Hh Jj Kk Ll Mm Nn Ññ
( eych) ( jey) ( key) ( el) ( em) ( en) (enye)
NGng Oo P Q R S
( enji) ( o) ( pi) ( Kyu) (ar) (es)
T U V W X Y Z
(ti) ( yu) (Vi) (dobolyu) ( eks) ( way) (zi)

13. 2001 REVISYON NG Alpabetong
Filipino
 Pinaluwag na 2001 Alpabeto ang gamit ng
walong dagdag na letra. Nangangahulugan na
maari ring gamitin sa lahat ng hiram na
salita, pormal o teknikal na barayti, o sa mga
karaniwang salita

14. Gabay sa Ortograpiya ng Wikang
Filipino
 Mga Grapema
A. Letra.-Ang serye ng letra ay tinatawag na alpabeto.
binubuo ng 28 letra at binibigkas sa tunog-Ingles
maliban sa Ññ.
B. Hindi letra
1. Paiwa ( ` ), at pakupya ( ^ )
2. Tuldik na pahilis ( ´ ) na sumisimbolo sa diin at o/
haba
3. Bantas,gaya ng tuldok ( . ), pananong ( ? ),
padamdam ( ! ), kuwit ( , ), tuldok-kuwit ( ; ), tutuldok
( : ), kudlit ( ‟ ), at gitling ( - ).

15. Gabay sa Ortograpiya ng Wikang
Filipino
 Pasalitang Pagbaybay
Pasulat Pabigkas
Salita boto /bi-o-ti-o/
plano / pi-el-ey-en-o/
Fajardo / kapital ef-ey-jey-
ey-ar-di-o/
Pantig kon /key-o-en/
trans / ti-ar-ey-en-es/
tsart /ti-es-ey-ar-ti/

16. Gabay sa Ortograpiya ng Wikang
Filipino
 Akronim
MERALCO ( Manila Electrical Company ) /em-i-ar-
ey-el-si-o/
ARMM ( Autonomous Region of Muslim Mindanao )
ey/ar/em/em

17. Daglat
 Bb ( Binibini ) / kapital bi-bi /
 G. ( Ginoo ) / kapital ji /
 Gng. ( Ginang ) / kapital ji-en-ji/
 Kgg ( kagalang-galang ) / kapital key-
ji-ji /

18. Inisyal ng Tao
 MLQ ( Manuel L. Quezon ) /em-el-kyu/
 CPR ( Carlos P. Romula ) / si-pi-ar /
 LKS ( Lope K. Santos ) / el-key-es/

19. Simbolong Pang-agham
 Fe ( Iron ) / ef-i/
 H2O ( water ) / eych-tu-o/
 Lb ( pound ) / key-ji /

20. Pasulat na Pagbaybay
1. Panatilihin ang orihinal na anyo ng mga salitang
mula sa ibang katutubong wika sa Pilipinas .
a. „vakul‟ ( Ivatan )
b. „ payyo/payew ( Ifugaw) pangkalahatang tawag
sa palayan ng mga Ifugaw.
c. bananu ( hudhud ) sa halip na hagdang-
hagdang palayan ( rice terraces )
d. butanding ( Bikol ) sa halip na “whale shark”
e. cabalen ( Pampango ) kababayan

21. Pasulat na Pagbaybay
2. Sa pagbaybay ng mga hiram na salita mula sa
mga banyagang wika, panatilihin ang orihinal
nitong anyo
status quo pizza pie
bouquet french fries
samurai

22. Pasulat na Pagbaybay
3. Sa pagbaybay ng mga salitang mula sa
Espanyol, baybayin ito ayon sa ABAKADA.
familia - pamilya
Bano - banyo
Cheque - tseke
Maquina - makina

23. Pasulat na Pagbaybay
4. Sa pag-uulit ng salitang-ugat na “nagtatapos sa
patinig na “e” hindi ito pinapalitan ng letrang “I”.
Kinakabitan ng pang-ugnay /linker ( -ng) at gagamitia
ng gitling ng salitang-ugat.
bérde - berdeng-bérde
kapé - kapeng-kapé
karné - karneng-karné
libré - - libreng-libré

24. Pasulat na Pagbaybay
5. Sa pag-uulit ng salitang-ugat na nagtatapos sa
patinig na “o” hindi ito pinapalitan ng letrang “u”.
Ginagamit ng gitling sa pagitan ng salitang-ugat.
ano - ano-ano
sino - sino-sino
pito - pito-pito
halo - halo-halo

25. Pasulat na Pagbaybay
6. Kapag hinuhulapian ang huling pantig ng
salitang-ugat na nagtatapos sa “e” ito ay nagiging
“i” at ang”o” ay “u”.
kórte - kortihan
atáke - atakihin
salbahé - salbahihin

26. Pasulat na Pagbaybay
* Gayunman, may mga salitang nananatili ang “e”
kahit hinuhulipian.
sine - sinehan
bote - botehan
onse - onsehan

27. Pasulat na Pagbaybay
7. Makabuluhan ang tunog na “e” at “o” kapag
inihahambing ang mga hiram na salita sa mga
katutubo o hiram na salita.
mésa : mísa
úso : óso
téla : tíla

28. Pasulat na Pagbaybay
8. Gayunman, hindi puwedeng palitan ng “i” ang
“e” at “o” ng “u”. Dapat pa ring gamitin ang
baybay na matagl na o lagi nang ginagamit.
babáe, hindi babái
búhos,hindi búhus
sampû,sampô

29. Ang Panghihiram
Ang mga tuntunin sa panghihiram at pagbabaybay ng
mga hiram na salita ay ang sumusunod:
1. Tumbasan ng kasalukuyang leksikon sa Filipino
ang mga salitang hiram o banyaga.
rule = tuntúnin
narrative = salaysay
skill = kasanayan

30. Ang Panghihiram
2. Gamitin ang natatanging mga salita mula sa mga
katutubong wika sa Pilipinas at panatilihin ang
orihinal na baybay.
“bana” ( Hiligaynon at Sugbuanong Binisiya )
tawag sa asawang lalaki
“ butanding “ ( Bikol ) whale shark
“Imam” ( Tausug ) panseremonyang sayaw
“ Banhaw” ( Visaya ) muling pagkabuhay
“ Chidwai “ ( Ivatan) biloy ( dimple )
“ Gahum” ( Cebuano, Hiligaynon,Waray )
kapangyarihan

31. Ang Panghihiram
3. Mga salitang hiram sa Español
Baybayin ang salita ayon sa ABAKADA
vocabulario - bokabularyo
telefono - telepono
celebacion - selebrasyon

32. Ang Panghihiram
 Sa mga salitang hiram na español na may
“e”, panatihin ang”e”.
estudyante - hindi istudyante
estilo - hindi istilo
espiritu - hindi ispiritu
estruktura - istruktura
desgrasya - hindi disgrasya

33. Ang Panghihiram
 Sa mga salitang Espanyol na may “o”, panatilihin
ang “o”.
politika - hindi pulitika
opisina - hindi opisina
tradisyonal - hindi tradisyunal
koryete - hindi kuryente

34. Ang Panghihiram
 May mga salitang hiram sa Español na
nagbabago ang kasunod na katinig, ang “o” ay
nagiging “u” sa ilang mga salitang sinusundan ng
“n” o pailong na katinig. At ang “n” ay nagiging
“m”.
convencion - kumbensiyon
conferencia - kumperensiya
Convento - kumbento

35. Ang Panghihiram
 Mga salitang Español at Ingles : kung hindi tiyak
ang pagtutumbas, hiramin ang orhinal na Español
at Ingles.
Español Ingles Filipino
imagen image imahen
dialogo dialogue diyalogo
prioridad priority priyoridad

36. Ang Panghihiram
Panghihiram sa Wikang Ingles: kung wikang Ingles
at iba pang wikang dayuhan ang
pinaghiraman, panatilihin ang orihinal na ispeling
kung makalilito ang pagsasa-Filipino ng baybay.
habeas corpus spaghetti
bouquet resevoir
depot toupee

37. Ang Panghihiram
Panatilihin ang orihinal na baybay ng mga salitang
pantangi,teknikal,pang-agham at mga simbolong
pang-agham at matematika.
Manuel L. Quezon - hindi Manwel
L. Kezon
chemotheraphy - hindi chemoterapi
x-ray - hindi eks-rey
Fe ( Iron) - hindi ef ey( ayorn )
Velocity - hindi velositi

38. Karagdagang Tuntunin
A. Ginigitlingan ang pangalang pantangi at salitang
hiram kapag-unuunlapian.
maka-Diyos
maka-Ingles
pa-Davao

39. Karagdagang Tuntunin
B. Sa paglalapi at pag-uulit ng mga salitang
hiram, idinurugtong ang tunog ng KP sa unlapi.
magju-juice
magdu-duty
magfo-photocopy
magfo-ford
magdo-drawing

40. Karagdagang Tuntunin
C. Pangmaramihang anyo ng mga salita sa
pagsulat
1. Ginagamit ang “mga” sa pagsulat ng
maramihang anyo ng salita.
mga painting
mga opisyal
mga computer

41. Karagdagang Tuntunin
2. Hindi ginagamitan ng “mga” ang salitang hiram
na nasa anyong maramihan.
paintings - hindi” mga paintings”
opisyal - hindi”mga opisyal”
computer - hindi “ mga computer”

42. Karagdagang Tuntunin
3. Hindi ginagamitan ng “pamiling” at “mga” ang
mga salitang nasa anyong maramihan.
kalalakihan - hindi “mga kalalakihan”
hindi” limang kalalakihan”
kaguruan - hindi” mga kaguruan”
hindi “ sampung kaguruan”
kabataan - hindi “mga kabataan”
hindi” tatlong kabataan”

43. Karagdagang Tuntunin
 Pagbuo ng pang-uri
Ginagamit ang panlaping makauri sa salitang-uri na
hindi orihinal na pang-uri.
pang-akademya - hindi”pang-
akademiko”
pangkultura -
hindi”pangkultural
panligguwistika -
hindi”panlingguwistik

44. Mga Salitang may Digrapo
1. Sa mga salitang Ingles na nagtatapos sa “ct”,
ang “ct” ay nagiging “k” kapag binabaybay sa
Filipino.
abstract - abstrak
impact - impak
addisct - adik

45. Mga Salitang may Digrapo
2. Sa mga salitang hiram na may “Ch” tatlong
paraan ang maaring gamitin.
a. panatilihin ang orihinal na anyo
chunks chess
chat
chips

46. Mga Salitang may Digrapo
b. palitan ng ts ang ch at baybayin sa Filipino
chinelas - tsinelas
chapter - tsapter
chart - tsart

47. Mga Salitang may Digrapo
c. Palitan ng k ang ch at baybayin sa Filipino
machine - makina
scholar - iskolar
chemical - kemikal

48. Mga Salitang may Digrapo
3. Mga salitang may sh
a. Panatilihin ang orihinal na anyo
shower
shop
showcase

49. Mga Salitang may Digrapo
b. palitan ng sy ang sh at baybayin sa Filipino
workshop - worksyap
shooting - syuting
censorship - sensorsyip

50. Mga Salitang hiram na may “S”
4. Mga salitang hiram na nagsisimula sa letrang “s”
ay maaring baybayin sa dalawang paraan.
a. Panatilihin ang orihinal na anyo
scarf
slogan
script

51. Mga Salitang hiram na may “S”
b. Lagyan ng “I” sa unahan kapag binabaybay sa
Filipino
schedule - iskedyul
sport - isport
scout - iskawt

52. Mga Salitang may magkasunod na
parehong katinig
Kinakaltas ang isa sa dalawang magkasunod na
parehong katinig.
bulletin - buliten
grammar - gramar
pattern - patern

53. Mga salitang may Kambal-Patinig
Sa mga salitang hiram sa Español na may kambal-
patinig
1. Nananatili ang a + ( e,i,o,u ) at e + ( a,i,o,u)
a + ( e,i,o,u )=
maestro,aorta,bailarina,baul,laurel
e+(
a,i,o,u)=teatro,teorya,oleo,beinte,neutral,neurosi
s

54. Mga salitang may Kambal-Patinig
2. Kinakaltas ang unang patinig at pinapalitan ito ng
y o w.
i ( a,e,o) = barbery( barberia ), akasya ( acacia )
= Disyembre ( Deciembre ), serye (
serie )
= bisyo ( vicio ) ambisyon ( ambicion )

55. Mga salitang may Kambal-Patinig
3. Sinisingitan ng y o w sa mga sumusunod na
posisyon.:
a. Kung ang kambal-patinig ay nasa unang pantig
ng salita,
ia = diyabetes ( diabetes ) biyahe ( viaje )
ie = piyesta ( fiesta ), siyete ( siete)
io = Diyos ( Dios )
ua = awto( auto )
ue = kuwenta ( cuenta ), kuwerdas (
cuerdas )

56. Mga salitang may Kambal-Patinig
b. Kung ang kambal-patinig ay sumusunod sa
dalawa o mahigit pang mga katinig.
ia = diperensya ( diferencia )
ie = impeyerno ( infierno )
io = edipisyo ( edificio )
ua = guwapo ( guapo )

57. Mga salitang may Kambal-Patinig
ue = sarsuwela ( zarzuela )
ui = buwitre ( buitre )
Uo = oblikwo ( oblique )

58. Mga salitang may Kambal-Patinig
c. Kung ang kambal-patinig ay sumusunod sa H.
Lohiya ( logia )
Kolehiyala ( collegial )
rehiyon ( region )
kolehiyo ( colegio )
perhuwisyo ( perjuicio )