Problemy polskich przedsiębiorstw. raport z badania

Problemy polskich przedsiębiorców
Tytułem wstępu
Patronat nad badaniami problemów polskich przedsiębiorców objęła firma pkt.pl. Zapraszamy do lektury
komentarza Piotra Strzałkowskiego, Prezesa Zarządu pkt.pl, który przedstawi ideę przyświecającą badaniu.
„Misją pkt.pl jest wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw poprzez
doradztwo oraz dostarczanie efektywnych rozwiązań biznesowych. Sektor MŚP
odgrywa bowiem kluczową rolę w kształtowaniu polskiej gospodarki. Jest źródłem
wzrostu i innowacyjności we wszystkich branżach oraz zapewnia miejsca pracy
dla milionów obywateli. Małe i średnie przedsiębiorstwa są jednak podatne na
negatywne wpływy otoczenia, zarówno w wymiarze biznesowym, prawnym jak
i polityczny.
Skomplikowane przepisy, długie procedury urzędowe, nadmierne obciążenia
fiskalne, braki w infrastrukturze, problemy ze znalezieniem wykwalifikowanej kadry
pracowniczej, to tylko nieliczne z czynników ograniczających rozwój
przedsiębiorczości, a wraz z nim wzrost PKB. Już dziś, dzięki dużemu
potencjałowi oraz bogatej wiedzy i doświadczeniu pkt.pl, jesteśmy w stanie
zaoferować firmom z sektora MŚP nowoczesne, kompleksowe i skuteczne
rozwiązania biznesowe. Wierzymy jednak, że dzięki badaniu przyczynimy się
do intensyfikacji konstruktywnej debaty na forum publicznym na temat problemów
i potrzeb polskich przedsiębiorców”
2bizneswpotrzebie.pl
Piotr Strzałkowski
Prezes Zarządu pkt.pl

Tytułem wstępu
Do zapoznania się z treścią raportu zachęca również Prezes Polski Przedsiębiorczej - pan Dariusz Żuk.
3
„Przedsiębiorczość to kluczowa gałąź gospodarki gwarantująca wzrost PKB
i poziom życia. Szczególnie w dobie światowego kryzysu widać, że to nie kreatywna
księgowość, jak również wątpliwe instrumenty finansowe i inne często fikcyjne czynniki
generujące sztucznie wzrost gospodarczy stanowią podstawę gospodarek ale
aktywność ludzi, czyli przedsiębiorczość. Dlatego też oprócz ciężkiej pracy
przedsiębiorców powinniśmy wymagać od polityków odpowiednich zmian.
Dlatego doceniam fakt zaangażowania PKT w stworzenie raportu, który naświetla
problemy, z którymi na co dzień stykają się przedsiębiorcy.
W Polsce są pomysły i ludzie, którzy stworzą projekty na skalę Skype’a,
a zadaniem Polski Przedsiębiorczej jest ich odnalezienie i stworzenie najlepszych
warunków do rozwoju biznesu. Od wielu lat realizujemy swoją wizję poprzez 3 główne
instytucje: Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości, AIP Seed Capital i AIP Business
Link. Każda z nich wspiera start upy najpierw umożliwiając przetestowanie pomysłu na
biznes, następnie jego sfinansowania aż po dynamiczny rozwój. Tworzymy i wdrażamy
strategię Droga do Polski Przedsiębiorczej – system wspierania start upów.
Zachęcam do lektury wyników badań oraz włączenia się w dalsze elementy naszej
akcji kreujące Polskę Przedsiębiorczą.”
bizneswpotrzebie.pl
Dariusz Żuk
Prezes Zarządu Polski Przedsiębiorczej

raport z badania
TNS OBOP
Monika Zielenkiewicz
Piotr Chojnowski
PKT.pl
7 wrze nia 2011 r.
T19ACT/11 | © TNS
s 4
s 15
s 23
s 28
s 34
s 40
s 43
s 45
s 48
s 52
s 55
s 58
s 68

Informacje o badaniu
cel badania
•
•
•

Podsumowanie

Podsumowanie
Obowiązki zarządzających firmą
Typowy tydzień pracy polskiego przedsiębiorcy / osoby zarządzającej firmą polega przede wszystkim na
spotkaniach z klientami, dostawcami czy też współpracownikami (43% czasu z przeciętnego tygodnia pracy).
Ponad jedna trzecia czasu pracy (38%) przeznaczana jest na czynności biurowe, księgowe i urzędowe.
Na inne czynności, w tym nie związane bezpośrednio z pracą, respondenci przeznaczają około jednej piątek
czasu pracy (19%).
Blisko co trzeci badany (30%) stwierdził, że poświęca za mało czasu na spotkania / kontakty z klientami.
Na zbyt małą liczbę spotkań ze współpracownikami narzeka co czwarty respondent (24%), ale wśród
przedstawicieli małych przedsiębiorstw, odsetek tych osób rośnie do 33%.
Co trzeci badany (32%) ma poczucie, że za dużo czasu poświęca na wypełnianie dokumentów dla urzędów
i instytucji. Natomiast co czwarty reprezentant badanej grupy docelowej stwierdził, że zbyt dużo czasu
przeznacza na czynności administracyjne oraz wizyty w urzędach i instytucjach.
Przedstawiciele mikroprzedsiębiorstw czyli najmniejszych firm, częściej twierdzą, że prace administracyjne
czy też związane z biurokracją zajmują za dużo czasu, który mógłby być przeznaczony na zdobywanie czy też
obsługę klientów. Właściciele małych firm w dużej mierze samodzielnie wykonują wiele czynności, które
w większych firmach są rozdzielane pomiędzy pracowników, natomiast z racji kosztów nie jest to możliwe
w mikroprzedsiębiorstwach.

Podsumowanie
Prawo
Największym utrudnieniem przy prowadzeniu biznesu są kwestie związane z prawem. Ponad trzy czwarte
badanych (79%) uznało ten czynnik za mający największy wpływ na jakość prowadzenia działalności.
W tym zakresie najgorzej badani oceniają wysokość stawek ubezpieczenia społecznego (67%). Ten aspekt jest
oceniany znacznie słabiej przez przedstawicieli najmniejszych przedsiębiorstw (0-9 zatrudnionych), dla których
pozycja ta stanowi wysoki koszt prowadzenia działalności. Dodatkowo należy pamiętać, że wysokość stawek
ubezpieczenia społecznego nie jest powiązana z wysokością uzyskiwanego dochodu i jest płatna
obowiązkowo nawet przy jego braku.
Połowa badanych (52%) negatywnie ocenia stabilność przepisów prawa, które podlegają ciągłym
nowelizacjom i powodują, że najważniejsze akty prawne (np. ustawa o VAT), stają się bardzo skomplikowane
i nieczytelne dla przeciętnego przedsiębiorcy. Na niestabilność prawa częściej wskazują przedstawiciele
małych przedsiębiorstw (59%).
Co drugi respondent (49%) zwraca także uwagę na niespójność przepisów a także niezrozumiałość
przepisów (41%), które z racji wielu modyﬁkacji dokonywanych często szybką ścieżką legislacyjną, niestety
ma wpływ na jakość tworzonego przez ustawodawców prawa. Co z kolei powoduje, że zarządzający ﬁrmami
muszą bardzo dokładnie śledzić wszystkie zmiany, a w wielu przypadkach także zaciągać opinii specjalistów
od prawa podatkowego, co powoduje dodatkowe koszty.

Podsumowanie
Urzędy
W drugiej kolejności badani wskazali na problemy w kontaktach z urzędami i instytucjami (55%). Najwięcej
ocen negatywnych respondenci przyznali Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (18%), który wydaje się
najwolniej zmieniać swoje nastawianie do klientów. Natomiast nieliczni badani negatywnie oceniają pozostałe
urzędy, z którymi mają najczęstsze kontakty.
Być może będzie to zaskoczeniem, ale najwięcej ocen pozytywnych otrzymały urzędy skarbowe (63%),
które nie są już takie straszne dla przedsiębiorców. Badani także pozytywnie oceniają samorządy (urzędy
miast, gmin, starostwa powiatowe).
Prawdopodobnie dobra ocena urzędów wynika ze zmian, które zachodzą w urzędach (godziny pracy,
dedykowane „okienka” dla przedsiębiorców, etc.), ale nadal największym problemem są kolejki, z którymi
często spotyka się jedna czwarta badanych (25%). Głównie na ten problem zwracają uwagę przedstawiciele
mikroprzedsiębiorstw, którzy często osobiście odwiedzają urzędy w celu załatwienia potrzebnych formalności.
Także co czwarty badany (25%) często spotyka się z opieszałością urzędników, która w wielu przypadkach
pewnie nie wynika z niechęci urzędników do wykonywania swoich obowiązków, ale raczej ze
skomplikowanych przepisów i konieczności przygotowywania pism, decyzji, etc. Wciąż niewiele urzędów
wdrożyło elektroniczny obieg dokumentów, który z pewnością przyspieszyłby pracę urzędników.

Nieco ponad jedna piąta respondentów (22%) często spotyka się z niekompetencją urzędników.
Ten problem jest raczej trudno jednoznacznie ocenić, ponieważ wynika z czysto subiektywnych kwestii.
Prawdopodobnie część przedsiębiorców, otrzymując niepomyślne decyzje, stwierdza, że wynikają one
z niekompetencji urzędników. W dużej mierze należałoby za winnego uznać ustawodawcę, który stworzył
skomplikowane i niespójne przepisy prawne.
Co dziesiąty badany (10%) odpowiedział, że spotyka się ze strony urzędników z propozycjami
o charakterze korupcyjnym.
Klienci
Wydawać by się mogło, że klienci to największe dobro dla przedsiębiorców, dzięki którym osiąga się
dochody. Jednak blisko co trzeci przedstawiciel badanych przedsiębiorstw (29%) stwierdził, że także klienci
utrudniają prowadzenie działalności.
Prawdopodobnie związane jest to głównie z nieterminowością płatności dokonywanych przez klientów.
Dwóch na pięciu badanych (40%) odpowiedziało, że z taką sytuacją spotyka się często. Jedynie 15%
badanych (i tylko 7% średnich przedsiębiorstw) w ogóle nie ma problemów z nieterminowymi klientami.
Podsumowanie

Podsumowanie
Banki
Co piąty badany reprezentant firm (21%) uważa, że także banki przyczyniają się do tego, że prowadzenie
działalności nie jest łatwe.
Respondenci najczęściej (28%) negatywnie oceniają formalności, jakie banki stawiają przed prowadzącymi
firmy. Co piąty badany (22%) źle ocenia dostępność oferty kredytowej, czyli warunki jakie należy spełnić, aby
uzyskać kredyt w banku.
Ogólnie więcej zastrzeżeń do banków mają przedstawiciele małych i średnich przedsiębiorstw, którzy
zapewne częściej i w szerszej formie korzystają z oferty banków niż mikroprzedsiębiorcy.
Współpracownicy
Na poziomie ogólnym badani dobrze oceniają relacje ze współpracownikami. To z czym najczęściej
spotykają się przedstawiciele kadry zarządzającej to wysokie oczekiwania płacowe (36% często) oraz brakiem
wykwalifikowanej kadry (27% spotyka się często). Respondenci wskazują także na niekompetencje
pracowników (19% często), ale w tym wypadku wina raczej leży po stronie zarządzających, którzy
prawdopodobnie zbyt beztrosko podchodzą do rekrutacji i prawidłowego doboru załogi.

Podsumowanie
Dostawcy
Nieliczni badani (6%) wskazali na problemy we współpracy z dostawcami, które negatywnie oddziałują
na prowadzenie działalności. Jednak po szczegółowym dopytaniu respondentów okazuje się, że jednak
większa grupa napotyka na trudności.
Co czwarte przedsiębiorstwo (27%) często spotyka się z krótkimi terminami płatności, które w połączeniu
z długimi terminami oferowanymi klientom, mogą wpływać na destabilizację płynności firmy.
Dostawcy, z mniejszą lub większą częstotliwością, wykazują się nieterminowością realizacji zleceń oraz niską
jakością dostarczonych towarów / usług co z kolei może mieć wpływ na niekorzystny wizerunek firmy wśród
swoich klientów.
Problemy z dostawcami, w największym stopniu dotyczą średnich przedsiębiorstw, które częściej
korzystają z usług zewnętrznych firm. W najmniejszym stopniu problem dostawców dotyczy
mikroprzedsiębiorstw, które być może rzadziej korzystają z ich usług, lub ograniczają współpracę
do niewielkiej, sprawdzonej liczby dostawców.

Podsumowanie
Otoczenie lokalne
Przyglądając się kwestiom związanym z otoczeniem lokalnym, można zauważyć, że badani najgorzej
oceniają infrastrukturę drogową (32%) oraz przyjazność miasta dla prowadzenia biznesu (33%) rozumianą jako
np. oferowanie zwolnienia przedsiębiorstw z podatków lokalnych. Co czwarty badany (26%) negatywnie
ocenia także lokalny rynek pracy.
Przyszłość
Większość badanych przedstawicieli przedsiębiorstw (56%) z optymizmem patrzy na przyszłość swojej
firmy. Im większa firma, tym częściej badani pozytywnie oceniają przyszłość.
Natomiast nieco gorzej respondenci oceniają zmiany zachodzące w Polsce (40% pozytywnych ocen).
W tym wypadku gorsze nastroje częściej występują w mniejszych firmach.

Podsumowanie
Źródła informacji
Badani, przy poszukiwania informacji potrzebnych do prowadzenia działalności, najczęściej korzystają
z internetowych portali branżowych (46%), prasy fachowej (41%) oraz gazet codziennych (41%).
Internetowe portale branżowe nieco częściej używane są przez zarządzających mikroprzedsiębiorstwami,
natomiast przedstawiciele małych i średnich ﬁrm częściej korzystają z prasy fachowej i gazet codziennych.
Za najbardziej przydatne źródło informacji badani uznali prasę fachową (73% spośród korzystających z tego
źródła), internetowe portale branżowe (61%) oraz książki (59%).

Podsumowanie
W tabeli prezentujemy, w podziale na rodzaj przedsiębiorstwa, zestawienie najważniejszych kwestii
poruszanych w badaniu:
i spójno

Podsumowanie

Obowiązki przedsiębiorców

Typowy dzień
Obowiązki zarządzających firmą
Większość badanych (na podstawie badania jakościowego)
bez względu na wielkość firmy najwięcej pracy ma rano zaraz po
przyjściu do pracy.
W tym czasie pracujący w większych organizacjach włączają
pocztę mailową i na jej podstawie opracowują plan działań.
Wtedy też ustalane są priorytety na dany dzień. Jednakże dzień
pracy dla większości badanych zaczyna się zdecydowanie
wcześniej, gdyż część osób jeszcze przed pojawieniem się w
pracy telefonuje i rozwiązuje pierwsze problemy zawodowe.
Badani reprezentujący firmy SOHO, mają również dużo pracy
pod koniec dnia, zaś zadania te polegają głównie na
przygotowaniach do kolejnego dnia, planowaniu i ustalaniu zadań
i priorytetów.
Większość przedsiębiorców obserwuje jednak, że praca i jej
natężenie w dużej mierze kumuluje się chwilę po przyjściu do
biura i na godzinę przed wyjściem. Zaś w ciągu dnia, można
realizować bieżące, bądź wcześniej zaplanowane zadania.
Specyfika pracy ulega zmianie
głównie w grupie osób zajmujących
się rozliczeniami. Dla nich kluczowym
momentem jest koniec miesiąca,
kiedy trzeba rozliczyć pracowników,
czy przygotować zestawienia dla
zarządu np. bilans

Dzień bez spotkań, dniem straconym
Spotkania wewnętrzne
zazwyczaj nieplanowane – spontaniczne,
szczególnie jeśli chodzi o rozwiązywanie spraw
pojawiających się danego dnia i wymagających
szybkich reakcji
planowane – tylko z zarządem, organizowane
cyklicznie, w niektórych większych
przedsiębiorstwach organizowane codziennie
rano, w większości zaś ﬁrm organizowane raz
w tygodniu
o nieograniczonej liczbie – czasami
dochodzące do kilkunastu dziennie z uwagi
na ich nieformalny i spontaniczny charakter
Spotkania zewnętrzne
planowane – organizowane z wyprzedzeniem,
zazwyczaj z kontrahentami, dlatego też musza
być odpowiednio przygotowan
o ograniczonej liczbie – w ciągu jednego dnia
najwyżej 1-2 spotkania, nie wliczając w to
odwiedzin przedstawicieli handlowych pod
koniec miesiąca
formalne – z wcześniejszym przygotowaniem
materiałów, zaproszeniem gości, czasami
również swoich zwierzchników, w zależności
od rangi spotkania

Spotkania z klientami i praca biurowa… (1/2)
P1. Jak zazwyczaj wygląda Pana(i) przeciętny tydzień pracy? Proszę podzielić
100% pomiędzy poszczególne czynności związane z pracą zawodową.
Przeciętny tydzień pracy przedsiębiorcy polega przede wszystkim na kontaktach z klientami, zwłaszcza dotyczy to mikroprzedsiębiorstw, gdzie właściciel
ﬁrmy więcej zadań wykonuje samodzielnie. Praca biurowa zajmuje przeciętnie jedną piątą tygodniowego czasu pracy (czyli przeciętnie około 1 dnia w tygodniu).
Więcej czasu na czynności administracyjne przeznaczają zarządzający małymi i średnimi przedsiębiorstwami niż przedstawiciele mikroprzedsiębiorstw, którzy
mogą prowadzić uproszczoną księgowość lub zlecają takie czynności biurom rachunkowym. A ograniczona liczba współpracowników (lub ich brak) powoduje,
że badani mogą przeznaczać mniej czasu na spotkania. Prowadzenie ﬁrmy zatrudniającej pracowników wiąże się także ze spotkaniami ze współpracownikami,
na które przeciętnie poświęcane jest jedna dziesiąta czasu pracy.
25%
26%
16%
15%
20%
19%
22%
25%
10%
10%
15%
18%
8%
8%
11%
10%
8%
8%
8%
8%
6%
6%
7%
6%
4%
4%
5%
5%
19%
19%
16%
14%
ogó em
mikroprzedsi biorstwa (0-9
zatrudnionych)
ma e przedsi biorstwa (10-49
zatrudnionych)
rednie przedsi biorstwa (50-
249 zatrudnionych)
spotkania / kontakty z klientami czynno ci administracyjne / praca biurowa
spotkania wewn trzne ze wspó pracownikami sprawy zwi zane z finansami / ksi gowo ci
spotkania / kontakty z dostawcami wype nianie dokumentów dla urz dów / instytucji
wizyty w urz dach / instytucjach inne czynno ci

Spotkania z klientami i praca biurowa… (2/2)
P1. Jak zazwyczaj wygląda Pana(i) przeciętny tydzień pracy? Proszę podzielić
100% pomiędzy poszczególne czynności związane z pracą zawodową.
Agregując poszczególne czynności w 3 główne kategorie, można zauważyć iż, mniej niż połowa czasu pracy zarządzających przedsiębiorstwami
przeznaczana jest na czynności związane z zarabianiem (obsługa klientów, dostawców, zarządzanie współpracownikami). Na czynności administracyjne badani
poświęcają nieco ponad jedną trzecią całego tygodniowego czasu pracy. Warto zwrócić uwagę, że przedstawiciele małych i średnich przedsiębiorstw
na czynności biurowe poświęcają znacznie więcej czasu niż przedstawiciele mikroprzedsiębiorstw.
43%
43%
40%
40%
38%
38%
45%
46%
19%
19%
16%
14%
ogó em
zatrudnionych)
zatrudnionych)
249 zatrudnionych)
spotkania z klientami / dostawcami / wspó pracownikami
czynno ci biurowe / ksi gowe / urz dowe
inne czynno ci

Za mało kontaktów, za dużo biurokracji… (1/3)
P2. Czy poświęca Pan(i) za mało, za dużo czy też wystarczająco czasu na te czynności?
Blisko co trzeci przedstawiciel badanych przedsiębiorstw stwierdził, że za mało czasu poświęca na kontakty z klientami – szczególnie na ten problem
uwagę zwracają przedstawiciele firm o zasięgu międzynarodowym (43% przedsiębiorstw). Co czwarty badany uważa, że za mało czasu przeznacza
na spotkania ze współpracownikami (głównie przedstawiciele firm działających na rynku poniżej 16 lat). Natomiast zbyt dużo, zdaniem badanych, poświęca się
czasu na wypełnianie dokumentów (głównie firmy o zasięgu co najmniej regionalnym oraz firmy działające na rynku do 10 lat). Respondenci uważają, że za dużo
czasu poświęcają na czynności administracyjne (częściej firmy o zasięgu ogólnopolskim lub międzynarodowym) a także na wizyty w urzędach i instytucjach
(częściej firmy o zasięgu co najmniej regionalnym).
30%
24%
19%
14%
8%
66%
74%
78%
75%
65%
65%
72%
4%
2%
3%
11%
27%
13%
32%
26%
3%
2%
6% 81%
spotkania / kontakty z klientami
spotkania wewn trzne ze wspó pracownikami
spotkania / kontakty z dostawcami
czynno ci nie zwi zane bezpo rednio z prac
czynno ci administracyjne / praca biurowa
sprawy zwi zane z finansami / ksi gowo ci
wype nianie dokumentów dla urz dów / instytucji
wizyty w urz dach / instytucjach
za ma o wystarczaj co za du o

Na kolejnym slajdzie przedstawione zostały oceny badanych dotyczące poświęcania czasu na różne
czynności związane z zarządzaniem przedsiębiorstwem.
Wyniki przedstawione zostały za pomocą indeksu, który przybiera wartości od -100 do +100.
Indeks powstał w oparciu o nadanie wag poszczególnym odpowiedziom:
Jako wynik otrzymujemy jedną wartość, która mówi o tym czy na daną czynność poświęcane jest za dużo
czasu (wartość ze znakiem „-”) czy też za mało czasu (wartość dodatnia).
odpowied waga oceny
za du o po wi canego czasu -1
wystarczaj co 0
za ma o po wi canego czasu 1

Niezależnie od wielkości
przedsiębiorstwa, badani stwi-
erdzili, że poświęcają za mało
czasu na spotkania z klientami /
dostawcami. Także za mało czasu
przeznaczanego jest na spotkania
ze współpracownikami – częściej
takie poczucie mają przedsta-
wiciele małych przedsiębiorstw.
Optymalną ilość czasu badani
przeznaczają na czynności nie
związane bezpośrednio z pracą.
Za dużo czasu przedsiębiorcy
przeznaczają przede wszystkim
na wypełnianie dokumentów,
wizyty w urzędach oraz czynności
administracyjne.
25
23
16
3
-7
-24
-29
25
22
16
3
-8
-20
-24
-29
32
31
18
1
-4
-17
-19
-28
32
18
18
0
3
-20
-20
-31
-19
ogó em
mikroprzedsi biorstwa
ma e przedsi biorstwa
rednie przedsi biorstwa

Czynniki mające wpływ na jakość
prowadzenia działalności

czyli co utrudnia pracę i irytuje
Badani w trakcie grupy dyskusyjnej wyodrębnili
3 główne kategorie problemów:
mentalność ludzka niedotrzymywanie terminów, brak
szacunku dla czyjegoś czasu, podejście do powierzo-
nych zadań i pracy samej w sobie; „ja wiem,
że te panie to cały dzień za przeproszeniem pierdzą
w stołek przez cały dzień, a jak wiedzą, że mam przyjść
to biorą się piętnaście minut wcześniej do pracy”
przepisy niejasne, ciągle się zmieniające i wymagające
interpretacji
urzędy państwowe które nie współdziałają
z przedsiębiorcą, nie są pomocne, a czasami wręcz
utrudniają pracę
W badaniu ilościowym lista została rozszerzona
o nowe kategorie…

Skomplikowane prawo… (1/2)
P3. Jak ocenia Pan/i wpływ następujących elementów na prowadzenie działalności
przez Pana(i) przedsiębiorstwo?
Zdaniem badanych, czynnikiem mającym najbardziej negatywny wpływ na bezproblemowe prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce, są przepisy
prawne. Na drugim miejscu respondenci wskazują na współpracę z urzędami i instytucjami (częściej taką opinię wyrażają przedstawiciele firm o zasięgu
międzynarodowym). Nie zawsze dobrze układa się współpraca z klientami. Blisko co trzecie przedsiębiorstwo uważa, że klienci utrudniają prowadzenie firmy
(częściej taką opinię przedstawiają firmy o zasięgu ogólnopolskim). Natomiast najmniej zastrzeżeń badani mają w stosunku do współpracowników oraz
dostawców.
14%
13%
29%
13%
34%
46%
59%
47%
51%
41%
26%
18%
8%
6%
28%
14%
3%
3%
6%
8%
11%
7%
16%
13%
3%
2%
23% 58%
przepisy prawne
urz dy i instytucje
klienci
banki
wspó pracownicy
dostawcy
zdecydowanie u atwiaj raczej u atwiaj raczej utrudniaj zdecydowanie utrudniaj Nie wiemtrudno powiedzie

Skomplikowane prawo… (2/2)
Mikroprzedsiębiorstwa nieznacznie
rzadziej wskazują na problemy
z urzędami i instytucjami.
Prawdopodobnie ma to związek
z przekazywaniem zadań związanych
z obsługą księgową
i prawną do wyspecjalizowanych
kancelarii podatkowych.
Przedstawiciele ﬁrm średniej
wielkości rzadziej niż pozostali,
wskazywali na problemy z klientami.
Problem współpracy z klientami
raczej dotyczy mniejszych
podmiotów, które muszą silniej
walczyć o klientów.
P3. Jak ocenia Pan/i wpływ następujących elementów na prowadzenie działalności
przez Pana(i) przedsiębiorstwo?
84%
59%
33%
23%
8%
84%
59%
33%
22%
8%
6%
87%
63%
30%
28%
13%
11%
86%
67%
23%
22%
13%
13%
6%
przepisy prawne (n=845)
urz dy i instytucje
(n=830)
klienci (n=802)
banki (n=834)
wspó pracownicy (n=756)
dostawcy (n=780)
ogó em

Ciężki kawałek chleba…
P13. Biorąc pod uwagę wszystkie czynniki, czy Pana(i) zdaniem prowadzenie działalności
gospodarczej w Polsce jest:
Ponad połowa badanych przedstawicieli ﬁrm stwierdziło, iż prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce nie jest łatwe. Nieco częściej ten pogląd
wyrażają reprezentanci małych przedsiębiorstw.
Warto zwrócić uwagę, że kobiety (zajmujące kierownicze stanowiska) częściej uważają, że prowadzenie działalności gospodarczej jest zdecydowanie
skomplikowane.
9% 31%
31%
26%
32%
47%
47%
50%
44%
12%
12%
18%
16%
1%
1%
1%
1%
9%
5%
7%
ogó em
zatrudnionych)
zatrudnionych)
249 zatrudnionych)
zdecydowanie atwe raczej atwe
ani atwe, ani skomplikowane raczej skomplikowane
zdecydowanie skomplikowane

Prawo

Przepisy
Nieustannie zmieniające się, nie dające
szansy na planowanie biznesu przepisy prawne
i podatkowe są zmorą przedsiębiorców.
Szczególnie dotkliwie zmiany odczuwają
przedstawiciele segmentu MŚP, na których
każda zmiana wymusza przebudżetowania.
Właściciele segmentu SOHO zmiany przepisów
podatkowych odczuwają lżej, gdyż ich biznesy
oparte są na prostych rozliczeniach –
najczęściej książkach przychodu i rozchodu.
Poza tym, większość posiada własne biura
rachunkowo-księgowe, które zajmują się
formalnościami związanymi podatkami.
Niemniej każda z grup uważa, że największą
wadą polskich przepisów jest brak
jednoznacznej interpretacji, która dawałaby
poczucie bezpieczeństwa w prowadzeniu
biznesu.

Wysokie stawki ubezpieczenia społecznego… (1/2)
Jak ocenia Pan/i następujące kwestie związane z prawem?
Tylko nieliczni badani przedstawiciele przedsiębiorstw, dobrze oceniają polskie prawodawstwo.
Jedynie co szósty respondent pozytywnie ocenił wysokość podatków PIT/CIT.
Dwie trzecie badanych negatywnie ocenia wysokość stawek ubezpieczeniowych, które ich zdaniem są za
wysokie. Co drugi badany reprezentant mikro, małych i średnich przedsiębiorstw negatywnie ocenia stabilność
przepisów oraz ich spójność (częściej dotyczy to ﬁrm o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym).
32
18%
16%
11%
44%
33%
31%
25%
24%
24%
34%
38%
41%
44%
44%
7%
11%
8%
15%
11%
16%
1%
1%
1%
2%
3%
5%
9%
19%
23%
8% 27%
2%
4%
wysoko stawek na
ubezpieczenie spo eczne
stabilno przepisów prawa
spójno przepisów
zrozumia o przepisów
wysoko stawek podatków
lokalnych
wysoko podatków (PIT,
CIT)
bardzo le le przeci tnie dobrze bardzo dobrze Nie wiemtrudno powiedzie
bizneswpotrzebie.pl

Wysokie stawki ubezpieczenia społecznego… (2/2)
Dla mikroprzedsiębiorstw
największym obciążeniem jest
wysokość składek na ubezpieczenie
społeczne, które należy opłacać
niezależnie od wysokości
uzyskanych przychodów.
Reprezentanci małych i średnich
ﬁrm, częściej niż reprezentanci
mikroprzedsiębiorstw negatywnie
oceniają stabilność i spójność prawa
oraz jego zrozumiałość.
Warto zwrócić uwagę, że wysokość
stawek podatku CIT/PIT nie jest
najbardziej istotnym czynnikiem,
który wpływa na prowadzenie
działalności.
33
% 20% 40% 60% 80% 100%
Ogó em
bottom2boxes
(negatywna ocena)
bizneswpotrzebie.pl

Nie wtrącać się
czyli główne oczekiwania względem państwa
Przedsiębiorcy niezależnie od segmentu,
który reprezentują, nie widzą pomocowej roli
państwa. Zdaniem większości, państwo nic nie
ułatwia, wręcz odwrotnie, utrudnia głównie przez
niejasne przepisy, które wymagają interpretacji.
Ponad to przedsiębiorcy, czują się pozostawieni
sami sobie, zostawieni bez pomocy i czują się
traktowani jako ci, z których najwięcej da się
wycisnąć.
Na ich niezadowolenie wpływają głównie koszty
utrzymania pracowników, które zdaniem większości
są zbyt wysokie i nieatrakcyjne, a tym samym
zmuszają pracodawców do szukania rozwiązań
na granicy prawa. W segmencie SOHO zatrudnia
się głownie emerytów i studentów, zaś w większych
ﬁrmach tworzą się szare strefy, oﬁcjalnie
odprowadzające podatki tylko od części dochodów.

Oczekiwania przedsiębiorców
Oczekiwania przedsiębiorców czyli co mogłoby zrobić państwo
Podstawowym elementem, na który zwracają uwagę
przedsiębiorcy to krótkowzroczność Państwa, która
bezpośrednio przekłada się na wysokość odprowadzanych
podatków. Przedsiębiorcy chcieliby obniżenia kosztów
prowadzenia działalności:
Przedsiębiorcy nie wierzą jednak w możliwość takich
zmian, ich oczekiwania skupiają się więc przede
wszystkim na wprowadzaniu jasnych i klarownych
przepisów, które obowiązywałyby przez co najmniej
2-3 lata, co pozwoliłoby skutecznie planować strategię
biznesową.
zmniejszenia wysokości płaconych podatków
reformy opłat odprowadzanych do ZUS’u – możliwość
samodzielnego decydowania o wysokości składki
i elementach składki, które trzeba / powinno się płacić
np. samo ubezpieczenie chorobowe, bez ubezpieczenia
emerytalnego

Urzędy

Nie taki urząd straszny… (1/2)
P7. Jak ocenia Pan/i współpracę z następującymi urzędami / instytucjami?
Blisko dwie trzecie badanych pozytywnie ocenia współpracę z Urzędem Skarbowym (częściej pozytywną ocenę wystawiają ﬁrmy o zasięgu lokalnym
i regionalnym). Najwięcej negatywnych ocen (18%) zebrał Zakład Ubezpieczeń Społecznych (częściej oceny negatywne przypisywały ﬁrmy o zasięgu ogólnopol-
skim). Najmniej ocen negatywnych badani przyznali jednostkom samorządu terytorialnego (Urzędy Gminy / Miasta, Starostwo Powiatowe) a także Sanepidowi
(podlegającemu Starostwom Powiatowym), z którym jednak przedsiębiorcy mają prawdopodobnie najmniejszy kontakt.
1%
12% 32%
20%
26%
24%
17%
21%
38%
36%
52%
45%
27%
32%
7%
6%
11%
11%
6%
9%
5%
32%
4%
47%
2%
2%
3%
6%
1%
2%
4%
5%
3%
3%
14%
34%
Zak ad Ubezpiecze
Spo ecznych
Pa stwowa Inspekcja Pracy
Urz d Skarbowy
Urz d Gminy / Miasta
Sanepid
Starostwo Powiatowe

Nie taki urząd straszny… (2/2)
P7. Jak ocenia Pan/i współpracę z następującymi urzędami / instytucjami?
Zdaniem badanych współpraca
z urzędami nie wygląda najgorzej.
Jedynie ZUS wyróżnia się
„in minus” w zestawieniu,
aczkolwiek warto zauważyć,
że negatywną opinię na temat tej
instytucji przedstawia jedynie
co piąty respondent.
Przedstawiciele średnich
przedsiębiorstw nieco lepiej,
iż inne segmenty ﬁrm, oceniają
ZUS. Natomiast częściej wyrażają
się negatywnie na temat
współpracy z Sanepidem.
19%
10%
7%
6%
6%
19%
10%
7%
6%
6%
6%
20%
8%
7%
5%
4%
6%
14%
9%
7%
6%
9%
2%
6%
Zak ad Ubezpiecze
Spo ecznych (n=855)
Pa stwowa Inspekcja
Pracy (n=609)
Urz d Skarbowy (n=866)
Urz d Gminy / Miasta
(n=767)
Sanepid (n=478)
Starostwo Powiatowe
(n=585)
ogó em

Przedsiębiorcy wiedzą o odpowiedzialności ﬁnan-
sowej urzędników, ale warszawiacy nie chcieliby
z tego korzystać w myśl zasady „nie skarży się na
kelnera przed podaniem zupy’. Poznaniacy
uważają, że takie działanie mogłoby przynieść
korzyści i wpłynąć na pozytywne rozwiązywanie
spraw w urzędzie.
Urzędy państwowe…
…to niedostępne instytucje, w których pracują
najczęściej osoby niekompetentne o ograniczonym
zakresie wiedzy i umiejętności.
Pracownicy urzędów zdaniem przedsiębiorców
są niesamowicie sfrustrowani i to jest główną przyczyną
ich zachowania. Większość z nich nie posiada
kompetencji do udzielania porad i rozwiązywania spraw,
dlatego najczęstszą sytuacją jest odsyłanie klienta od
okienka do okienka. Drugim schematem jest radzenie się
koleżanki i czasami w efekcie udzielanie błędnej porady.

Cierpliwość potrzebna… (1/2)
P9. Czy we współpracy / kontaktami z urzędami spotyka się Pan(i) z:
Największą bolączką polskich urzędów jest czas, który tak istotny dla przedsiębiorców, nie jest szanowany przez urzędników. Badani najczęściej spotykają
się z kolejkami (częściej firmy o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym) oraz opieszałością urzędników.
Nadal respondenci spotykają się z niekompetencją urzędników, być może ten stan poprawi ustawa o odpowiedzialności majątkowej urzędników państwowych,
która weszła w życie w maju b.r. Nieliczni badani, ale jednak pojawiający się, odpowiedzieli, że spotykają się z propozycjami korupcyjnymi ze strony urzędników
(częściej dotyczy to firm o zasięgu międzynarodowym oraz firm produkcyjnych).
88%
27% 26%
29%
30%
30%
25%
25%
22%
9%
6%
2%
2%
1%
17%
15%
19%
16%
9%
45%
29%
25%
1%
2%
kolejkami
opiesza o ci urz dników (d ugim czasem oczekiwania na
za wiadczenia, decyzje, etc.)
niekompetencj urz dników
kontrolami ze strony urz dów
propozycjami o charakterze korupcyjnym
w ogóle rzadko czasami cz sto Nie wiemtrudno powiedzie

Cierpliwość potrzebna… (2/2)
P9. Czy we współpracy / kontaktami z urzędami spotyka się Pan(i) z:
Problem kolejek w urzędach
dotyczy przede wszystkim
przedstawicieli najmniejszych
przedsiębiorstw, którzy
w większym stopniu osobiście
są odpowiedzialni za kontakty
z urzędami.
Z kontrolami ze strony urzędów
częściej mają do czynienia małe
i średnie przedsiębiorstwa
i wynika to przede wszystkim
z polityki ﬁskalnej i planów
kontroli przygotowywanych przez
Ministerstwo Finansów.
odpowiedzi: „czasami + „cz sto
55%
55%
53%
38%
1%
55%
56%
53%
37%
1%
54%
52%
53%
53%
3%
42%
59%
52%
64%
1%
kolejkami (n=848)
opiesza o ci urz dników
(n=881)
niekompetencj
urz dników (n=871)
kontrolami ze strony
urz dów
propozycjami o
charakterze korupcyjnym
(n=886)
ogó em

Otoczenie lokalne

Infrastruktura i przyjazność miasta… (1/2)
P10. Jak ocenia Pan(i) następujące elementy w mieście, w którym Pana(i)
przedsiębiorstwo ma siedzibę?
Najczęściej badani negatywnie oceniają infrastrukturę drogową w mieście, w którym ﬁrma ma siedzibę oraz przyjazność miasta dla prowadzenia biznesu
(np. zwolnienie z podatków lokalnych). Co czwarty przedstawiciel badanych przedsiębiorstw negatywnie ocenia rynek pracy w mieście czyli dostępność
wykwaliﬁkowanej kadry. Badani oczekiwaliby także większej troski lokalnych władz, które poprzez promocję miasta mogłyby także wspomóc przedsiębiorców
działających na terenie miasta. Pozytywnie respondenci oceniają poziom bezpieczeństwa, który także może mieć istotny wpływ na prowadzenie działalności
gospodarczej.
19% 37%
33%
49%
39%
37%
26%
16%
20%
25%
50%
4%
3%
1%
4%
6%1%
8%
5%
11%
13%
5%
17%
18%
22%
1%
15%
4%
1%
10%
infrastruktura drogowa
przyjazno miasta dla prowadzenia biznesu
rynek pracy
nastawienie w adz do prowadzenia biznesu (np. promocja
miasta, spotkanie w adz z przedsi biorcami)
poziom bezpiecze stwa

Nieco bardziej krytyczni wobec
oferty polskich miast są
przedstawiciele małych
przedsiębiorstw, którzy częściej
wystawiają negatywne oceny
infrastrukturze drogowej czy
też przyjazności miasta dla
prowadzenia biznesu.
Infrastruktura i przyjazność miasta… (2/2)
P10. Jak ocenia Pan(i) następujące elementy w mieście, w którym Pana(i)
przedsiębiorstwo ma siedzibę?
32%
39%
26%
25%
6%
32%
39%
26%
25%
6%
37%
45%
29%
25%
7%
32%
33%
27%
21%
8%
infrastruktura drogowa
(n=891)
przyjazno miasta dla
prowadzenia biznesu
(n=763)
rynek pracy (n=857)
nastawienie w adz do
prowadzenia biznesu
(n=813)
poziom bezpiecze stwa
(n=891)
ogó em

Klienci

Nieterminowe płatności…
P5. Czy Pana(i) firma spotyka się z problemem nieterminowych płatności
przez klientów za zamówione towary / usługi?
W dalszym ciągu większość przedsiębiorstw (85%) spotyka się z nieterminową realizacją płatności za zamówione przez klientów towary i usługi.
Ten problem w głównym stopniu dotyczy firm o zasięgu regionalnym lub większym oraz przedsiębiorstw o profilu produkcyjnym lub usługowym.
Im większa firma, tym problem nieterminowych płatności jest częstszym zjawiskiem.
7%
21% 24%
24%
21%
40%
39%
48%
41%
2%15%
13%
15%
22%
18%
21%
30%
ogó em
zatrudnionych)
zatrudnionych)
249 zatrudnionych)

Banki

Litości! Znowu formalności… (1/2)
P12. Jak ocenia Pan/i następujące elementy współpracy z bankami?
Także banki niejednokrotnie przyczyniają się do tego, że prowadzenie ﬁrmy staje się mniej przyjemnym zajęciem. Respondenci najbardziej krytycznie
oceniają konieczność wypełniania dużej liczby wniosków i składania dokumentów poświadczających status przedsiębiorstwa. Także dostępność oferty kredy-
towej, czyli stawiane przez banki wymagania są często oceniane negatywnie. Najczęściej negatywne oceny dla tych elementów przyznają przedstawiciele ﬁrm
o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym. Ponad połowa badanych pozytywnie ocenia dostępność oferty rachunków bieżących dla przedsiębiorstw.
19% 37%
31%
32%
33%
31%
27%
29%
30%
25%
48%
3%
5%
4%
2%
9%2%
5%
5%
6%
9%
7%
13%
10%
16%
5%
13%
19%
3%
22%
formalno ci (liczba dokumentów, wniosków)
dost pno oferty kredytowej (wymagane zabezpieczenia,
wymogi stawiane przez banki)
oferta kredytów dla przedsi biorstw
oferta lokat dla przedsi biorstw
oferta rachunków bie cych dla przedsi biorstw

Litości! Znowu formalności… (2/2)
P12. Jak ocenia Pan/i następujące elementy współpracy z bankami?
Małe i średnie przedsiębiorstwa
zwracają głównie uwagę
na formalności, które bank stawia
przed klientami biznesowymi oraz
dostępność oferty kredytowej,
czyli warunki konieczne
do pozytywnego rozpatrzenia
wniosku.
Mikroprzedsiębiorcy nieco
krytyczniej oceniają ofertę lokat
i rachunków bankowych dla
przedsiębiorstw.
odpowiedzi: „ le + „bardzo le
29%
26%
23%
19%
10%
29%
25%
23%
19%
10%
34%
33%
16%
20%
6%
31%
28%
12%
16%
7%
formalno ci (n=854)
dost pno oferty
kredytowej (n=783)
oferta lokat dla
przedsi biorstw (n=707)
oferta kredytów dla
oferta rachunków
bie cych dla
ogó em

Współpracownicy

Mentalność…
...to element na który badani mają najmniejszy wpływ, ale starają się z nim walczyć.
Głównie składa się na nią brak odpowiedzialności,
brak umiejętności samodzielnego podejmowania
decyzji, ale także typowe z punktu widzenia
pracodawcy „obijanie się w pracy”, na które uwagę
zwracają głównie przedstawiciele segmentu SOHO.
Największy problem, z ludźmi mają prowadzący
małe biznesy, a ich pracownicy rekrutują się
ze studentów, bądź emerytów, których koszt
utrzymania (jako pracowników) jest zdecydowanie
niższy od pracowników pełnoetatowych.
Do walki z ludzkimi cechami najlepszą metodą
jest kontrola, dzięki której można zapanować nad
pracownikami i nakłonić ich do bardziej wydajnej
i samodzielnej pracy.

Płace… (1/2)
P4. Czy zarządzając firmą spotyka się Pan(i) z:
Najczęściej zarządzający firmami, spotykają się z wysokimi oczekiwaniami płacowymi pracowników (w większym stopniu problem ten dotyczy
przedsiębiorstw o profilu produkcyjnym lub usługowym). Co trzeci badany stwierdził, że firma często ma problemy z brakiem wykwalifikowanej kadry (często
z tym problemem spotykają się firmy o zasięgu międzynarodowym). W dobie ogólnoświatowego spowolnienia gospodarczego, najmniejszym problemem
dla firm, jest brak stabilność kadry.
22%
21% 31%
20%
30%
14%
36%
30%
19%
10%
8%
2%
2%
1%
1%
18%
38%
27%
10%
45%
37%
32%
21%
24%
1%
wysokimi oczekiwaniami
p acowymi
brakiem wykwalifikowanych
pracowników
niekompetencj pracowników
brakiem stabilno ci kadry
szkodami wyrz dzanymi
przez pracowników
n=736 – przedsiębiorstwa, w których zatrudnieni są pracownicy

Przedstawiciele średnich
przedsiębiorstw najczęściej
spotykają się z problemami
dotyczącymi pracowników (płace,
kwalifikacje).
Z niekompetencją pracowników
częściej spotykają się większe
firmy.
Mniejsze firmy rzadziej dotykają
kwestie pracownicze, bo często
są to firmy rodzinne, a także
łatwiej zarządzać i kontrolować
mniejszy zespół.
Płace… (1/2)
P4. Czy zarządzając firmą spotyka się Pan(i) z:
odpowiedzi: „cz sto + „czasami
68%
51%
49%
33%
24%
67%
51%
49%
33%
24%
70%
50%
54%
33%
23%
81%
59%
54%
34%
29%
wysokimi oczekiwaniami
p acowymi (n=721)
brakiem
wykwalifikowanych
pracowników (n=722)
niekompetencj
pracowników (n=726)
szkodami wyrz dzanymi
przez pracowników
(n=729)
brakiem stabilno ci kadry
(n=721)
ogó em

Dostawcy

Terminy płatności… (1/2)
P6. Jak często przy współpracy z dostawcami spotyka się Pan(i) z:
Badani przedstawiciele przedsiębiorstw najczęściej w kontaktach z dostawcami, spotykają się ze zbyt krótkimi terminami płatności (przeważnie dotyczy
to ﬁrm handlowych). W mniejszości są także przedsiębiorstwa, które nie spotkały się z nieterminową realizacją zamówień czy też niską jakością zamówionych
towarów / usług.
n=901
26% 21%
10%
22%
27%
27%
12%
9%
6%
8%
9%
6%
6%
20%
19%
38%
18%
42%
43%
31%
krótkimi terminami p atno ci
z konieczno ci wnoszenia
zabezpiecze
nieterminowo ci realizacji
zamówie
nisk jako ci zamówionych
towarów / us ug

Średnie ﬁrmy częściej spotykają się
z większymi wymaganiami dostawców
(np. krótkie terminy płatności czy też
konieczność wnoszenia zabezpieczeń).
Ale także dostawcy wobec większych
ﬁrm często nie wywiązują się z terminów
czy też dostarczają produkty niskiej
jakości.
W najmniejszym stopniu problem
dostawców dotyczy
mikroprzedsiębiorstw, które z zapewne
składają mniejsze zamówienia, a także
być może częściej polegają na tych
samych, sprawdzonych dostawcach,
z którymi utrzymują bliższe relacje.
Terminy płatności… (1/2)
P6. Jak często przy współpracy z dostawcami spotyka się Pan(i) z:
53%
24%
33%
35%
51%
24%
33%
34%
58%
32%
39%
35%
62%
44%
50%
46%
krótkimi terminami
p atno ci (n=834)
z konieczno ci
wnoszenia zabezpiecze
(n=826)
nieterminowo ci
realizacji zamówie
(n=842)
nisk jako ci
zamówionych towarów /
us ug (n=847)
ogó em

Ocena przyszłości

Pozytywnie o przyszłości firmy…
P14. Jak ocenia Pan(i) przyszłość swojego przedsiębiorstwa?
Ponad połowa badanych pozytywnie ocenia przyszłość swojego przedsiębiorstwa. Warto zauważyć, że pozytywna ocena jest tym wyższa im większe
przedsiębiorstwo. Reprezentanci mikroprzedsiębiorstw z większą ostrożnością podchodzą do oceny przyszłości. Także przedstawiciele firm handlowych oraz
o lokalnym zasięgu mniej pozytywnie oceniają przyszłość swoicj przedsiębiorstw. Natomiast najbardziej pozytywnie patrzą w przyszłość właściciele najkrócej
działających firm (do 10 lat).
n=901
11% 28%
29%
18%
18%
46%
45%
58%
58%
10%
10%
10%
15%
4%
4%
2%
1%
1%
1%
11%
10%
7%
3%
ogó em
zatrudnionych)
zatrudnionych)
249 zatrudnionych)
zdecydowanie negatywnie raczej negatywnie
ani pozytywnie, ani negatywnie raczej pozytywnie
zdecydowanie pozytywnie nie wiem trudno powiedzie

Większe obawy o Polskę…
P15. W jakim kierunku, Pana(i) zdaniem, idą zmiany w Polsce?
Nieco ostrożniej badani wypowiadają się o kierunku zmian w Polsce. Czterech na pięciu respondentów pozytywnie ocenia zachodzące zmiany (częściej
przedstawiciele średnich przedsiębiorstw). Co trzeci przedstawiciel ﬁrm zatrudniających do 9 pracowników negatywnie ocenia zachodzące w Polsce przemiany.
n=901
23% 26%
25%
31%
28%
36%
36%
36%
42%
4%
4%
2%
6%
2%
1%
10%
8%
3%
10%
23%
20%
20%
1%
3%
ogó em
zatrudnionych)
zatrudnionych)
249 zatrudnionych)
zdecydowanie w kierunku negatywnym raczej w kierunku negatywnym
zmiany nie s ani pozytywne, ani negatywne raczej w kierunku pozytywnym
zdecydowanie w kierunku pozytywnym nie wiem trudno powiedzie

Źródła informacji

Internet w służbie przedsiębiorcy
czyli jak szukają
Zdaniem badanych Internet jest źródłem, bez którego ciężko było by się obejść w dzisiejszych czasach.
Potwierdza to badanie ilościowe, z którego wynika, że niemal wszyscy badani (91%) często lub czasami
sięga do Internetu w poszukiwaniu informacji przydatnych do pracy.
Jednak najczęściej korzystają tam ze stron zaufanych:
W badaniu ilościowym zbadaliśmy także korzystanie i użyteczność innych źródeł informacji…
strony urzędów – skąd pobierają wzory pism i druków, czytają o najnowszych zmianach w przepisach
strony ministerstw – które służą do poszukiwania przepisów i ich interpretacji
portale dla przedsiębiorców – jak money.pl, e-prawnik, gdzie badani poszukują informacji i rozwiązań dla
bieżących spraw
fora – na które zazwyczaj przekierowuje ich wyszukiwarka, w którą wpisali określoną frazę. Podejście do
wypowiedzi na forach jest mało ufne, przedsiębiorcy nie wiedzą, kto się wypowiada i jakie ma kompetencje,
dlatego też czytają zazwyczaj kilka forów, aby raczej nakreślić sobie dalszą ścieżkę, a następnie udają się do
urzędu, bądź dzwonią do przyjaciela.

Internet oraz prasa… (1/3)
P16. Proszę powiedzieć, jak często korzysta Pan(i) z poniższych źródeł
do pozyskiwania informacji przydatnych w pracy zawodowej?
Respondenci do poszukiwania informacji
przydatnych w pracy zawodowej,
najczęściej wykorzystują internetowe
portale branżowe (częściej przedstawiciele
ﬁrm o zasięgu co najmniej regionalnym,
osoby z wyższym wykształceniem).
Popularna jest także prasa fachowa,
szczególnie wśród reprezentantów małych
i średnich przedsiębiorstw, osób
z wykształceniem wyższym). Równie
często badani sięgają po prasę codzienną
(częściej przedstawiciele średnich ﬁrm,
posiadający średnie bądź wyższe
wykształcenie). Rzadko badane
przedsiębiorstwa korzystają, raczej
z kosztownych, usług zewnętrznych
doradców czy też kancelarii prawnych.
22%
21%
20%
15%
11%
8%
7%
41%
34%
33%
41%
46%
30%
28%
32%
25%
internetowe portale bran owe
prasa fachowa
gazety codzienne
strony internetowe urz dów
internetowe portale o tematyce finansowej / gospodarce
ksi ki
radio
opinia znajomych
telewizja
internetowe portale prawne
kancelaria podatkowa (zewn trzna)
internetowe fora / grupy dyskusyjne
stowarzyszenia bran owe / organizacje przedsi biorców
urz dy (porady urz dników, ale nie oficjalne interpretacje)
kancelaria prawne (zewn trzna)
niezale ni doradcy / eksperci

Przedstawiciele małych
i średnich przedsiębiorstw,
częściej niż pozostali,
korzystają z prasy fachowej
i gazet codziennych.
W tej grupie popularne są
także internetowe portale
o tematyce ﬁnansowej
/ gospodarce.
Z drugiej strony,
reprezentujący średnie
przedsiębiorstwa,rzadziej
korzystają z radia czy też
opinii znajomych.
odpowiedzi: „cz sto
46%
41%
41%
34%
33%
30%
28%
47%
41%
40%
34%
32%
32%
31%
28%
40%
55%
47%
36%
36%
26%
28%
28%
42%
63%
66%
36%
45%
32%
20%
21%
32%
prasa fachowa
gazety codzienne
internetowe portale o tematyce finansowej /
gospodarce
ksi ki
radio
opinia znajomych
ogó em
cz 1

Badani, zarządzający średnimi
ﬁrmami, znacznie częściej niż
reprezentanci mniejszych ﬁrm,
korzystają z internetowych
portali prawnych oraz usług
zewnętrznych kancelarii
prawnych.
Im większe przedsiębiorstwo,
tym częściej korzysta się
(bądź raczej przynależy) z
pomocy stowarzyszeń lub
organizacji branżowych.
odpowiedzi: „cz sto
25%
22%
21%
20%
15%
8%
7%
26%
22%
21%
20%
14%
11%
7%
7%
18%
27%
18%
14%
18%
12%
20%
6%
23%
34%
10%
17%
22%
6%
35%
4%
11%
telewizja
stowarzyszenia bran owe / organizacje
przedsi biorców
urz dy (porady urz dników, ale nie oficjalne
interpretacje)
ogó em
cz 2

Przydatna jest prasa fachowa… (1/4)
P17. Jak ocenia Pan/i przydatność poniższych źródeł informacji
wykorzystywanych w pracy zawodowej?
Trzy czwarte, spośród
korzystających z prasy fachowej,
uznało to źródło na przydatne
(częściej przez osoby ze średnim
bądź wyższym wykształceniem).
Ponad połowa respondentów,
korzystających z poszczególnych
źródeł informacji, uznała za
przydatne internetowe portale
branżowe oraz książki (częściej
osoby ze średnim i wyższym
wykształceniem). Osoby
z podstawowym / zawodowym
wykształceniem, częściej niż
pozostali, za najbardziej przydatne
uznają opinie znajomych oraz
internetowe fora dyskusyjne.
39%
34%
33%
32%
31%
31%
27%
59%
48%
48%
61%
73%
43%
41%
44%
40%
prasa fachowa
ksi ki
internetowe portale o tematyce finansowej / gospodarce
opinia znajomych
gazety codzienne
radio
stowarzyszenia bran owe / organizacje przedsi biorców
urz dy (porady urz dników, ale nie oficjalne interpretacje)
telewizja

Badani, którzy zarządzają średnimi
przedsiębiorstwami, częściej niż
pozostali, pozytywnie oceniają
książki, internetowe portale
o tematyce ﬁnansowej / gosp-
odarcze oraz gazety codzienne.
Warto zauważyć, że im większa
ﬁrma, tym ocena przydatności opinii
znajomych maleje.
odpowiedzi: „bardzo
dobrze + „dobrze
73%
61%
59%
48%
48%
43%
41%
72%
61%
59%
48%
48%
44%
44%
41%
77%
54%
55%
50%
50%
43%
37%
46%
78%
58%
66%
61%
51%
49%
30%
60%
44%
prasa fachowa
ksi ki
internetowe portale o tematyce finansowej /
gospodarce
opinia znajomych
gazety codzienne
ogó em
cz 1

Przedstawiciele mikroprzedsiębiorstw,
częściej niż inni badani, pozytywnie
oceniają przydatność informacji
usłyszanych w radiu czy też informacji
uzyskanych zewnętrznych kancelarii
podatkowych.
Respondenci wywodzący się z małych
i średnich przedsiębiorstw, częściej niż
najmniejsze ﬁrmy, pozytywnie oceniają
kancelarie prawne oraz porady
niezależnych doradców / ekspertów
a także informacje pozyskane
w stowarzyszeniach i organizacjach
branżowych.
odpowiedzi: „bardzo
dobrze + „dobrze
40%
39%
34%
33%
32%
31%
27%
41%
39%
34%
33%
32%
31%
31%
26%
26%
34%
38%
33%
21%
44%
25%
36%
28%
32%
46%
33%
26%
53%
24%
41%
31%
radio
stowarzyszenia bran owe / organizacje
przedsi biorców
urz dy (porady urz dników, ale nie oficjalne
interpretacje)
telewizja
ogó em
cz 2

0
20
40
60
80
100
0 20 40 60 80 100
1 ksi ki
2 prasa fachowa
3 gazety codzienne
4 radio
5 telewizja
6 opinia znajomych
7 kancelaria prawne (zewn trzna)
8 kancelaria podatkowa (zewn trzna)
9 urz dy (porady urz dników, ale nie oficjalne
interpretacje)
10 niezale ni doradcy / eksperci
11 stowarzyszenia bran owe / organizacje
przedsi biorców
12 internetowe fora / grupy dyskusyjne
13 internetowe portale bran owe
14 internetowe portale prawne
15 internetowe portale o tematyce finansowej /
gospodarce
16 strony internetowe urz dów
Jak cz sto korzysta Pan(i) ze wskazanych róde do pozyskiwania
informacji przydatnych w pracy zawodowej?
odsetek odpowiedzi „cz sto

Kogo się poradzić
czyli do kogo zadzwonić
Większość badanych (w trakcie badań jakościowych) deklarowała, że w rozwiązywaniu spraw często
posiłkuje się rodziną, bądź przyjaciółmi, pracującymi na podobnych stanowiskach w innych ﬁrmach, bądź
pracującymi w urzędach.
Kontakt z innymi osobami, szczególnie przyjaciółmi, do których mają zaufanie jest postrzegany jako
wiarygodny.
Wierzą, że osoby te zawsze chętnie im pomogą i w przeciwieństwie do informacji z internetu, bądź nawet
z urzędu, znajomi gdy nie będą znać rozwiązania, przyznają się do tego i nie wprowadzą w błąd.
Jednakże znajomi do których można zadzwonić, to ściśle określony krąg, czasami zawężony do jednej bądź
dwóch osób. Są to albo członkowie rodziny „ciotkę mam, w kadrach ponad 25 lat pracuje, to mi pomaga”,
albo przyjaciółki z lat studiów, albo znajome sąsiadki, bądź też poznane na szkoleniach koleżanki / koledzy
po fachu.
Istotnym elementem mieszczącym się również w telefonie do przyjaciela, są szkoleniowcy, autorytety
z danej dziedziny, których poznają na szkoleniach i którzy niejednokrotnie dają do siebie telefon kontaktowy
bądź maila i tym samym dają prawo do zgłaszania się w kwestiach spornych.

Opis badanych

Opis badanych przedsiębiorstw
Liczba zatrudnionych Proﬁl ﬁrmy
18%
19%
77%
81%
100%
100%
4%
1%ogó em
(0-9 zatrudnionych)
(10-49 zatrudnionych)
rednie
przedsi biorstwa (50-
249 zatrudnionych)
nie zatrudniam adnych pracowników
1-9 pracowników
10-49 pracowników
50-249 pracowników
26%
26%
39%
45%
41%
41%
35%
38%
33%
25%
17%
32%ogó em
(0-9 zatrudnionych)
rednie
249 zatrudnionych)
produkcyjny us ugowy handlowy

Długość funkcjonowania
przedsiębiorstwa
Zasięg działalności ﬁrmy
12%
13%
5%
3%
19%
19%
16%
15%
33%
31%
27%
35%
48%
55%
33% 36%ogó em
(0-9 zatrudnionych)
rednie
249 zatrudnionych)
poni ej 10 lat 11-15 lat 16-20 lat powy ej 20 lat
14%
15%
9%
6%
13%
10%
22%
17%
17%
24%
23%
31%
21%
18%
18%
27%
41%
6%
4%
10%
9%
12%
13% 21%ogó em
(0-9 zatrudnionych)
rednie
249 zatrudnionych)
lokalnie - w obr bie wsi miasta
lokalnie - w obr bie gminy
lokalnie - w obr bie powiatu
regionalnie - w obr bie województwa
ogólnokrajowo lub na obszarze kilku województw
krajowo jak i poza granicami Polski

Płeć respondenta Wiek respondenta
bizneswpotrzebie.pl
65%
65%
69%
66%
35%
35%
31%
34%
ogó em
(0-9 zatrudnionych)
rednie
249 zatrudnionych)
m czyzna kobieta
21%
21%
27%
23%
39%
35%
19%
22%
21%20%
17%
21%
21%
34%
38% 19%ogó em
(0-9 zatrudnionych)
rednie
249 zatrudnionych)
do 39 lat 40-49 lat 50-59 lat 60 lat i wi cej

Wykształcenie respondenta Wykorzystanie Internetu
do pracy zawodowej
bizneswpotrzebie.pl
37%
38% 58%
68%
87%
1%
2%
4%
4%
12%
30%
59%ogó em
(0-9 zatrudnionych)
rednie
249 zatrudnionych)
podstawowe / zawodowe
rednie
wy sze
91%
91%
95%
96%
81%
94%
65%
72%
76%
57%
56%
74%
77%97%
97%
89%
89%
86%
81% 65%
51%
41%
41%
45%
ogó em
(0-9 zatrudnionych)
rednie
249 zatrudnionych)
wysy anie odbieranie poczty
poszukiwanie informacji
bankowo elektroniczna
reklamowanie firmy
kontakty z urz dami
sprzeda swoich us ug produktów

Problemy polskich przedsiębiorstw. raport z badania

Recomendados

Recomendados

Mais conteúdo relacionado

Semelhante a Problemy polskich przedsiębiorstw. raport z badania

Semelhante a Problemy polskich przedsiębiorstw. raport z badania (20)

Mais de Stowarzyszenie Wspierania Przedsiębiorczości Loża Biznesu

Mais de Stowarzyszenie Wspierania Przedsiębiorczości Loża Biznesu (20)

Problemy polskich przedsiębiorstw. raport z badania