Pancreas cystic neoplasm_ch_lee_vietnam

1. Chang Hee LEE M.D.
Department of Radiology
Korea University Guro Hospital, Seoul, Korea

2. ! Tần suât:
Giải phẫu xác: 24%
CT/MRI : ~ 14%
! Bệnh lý của công nghệ : do sự phát triển của các
phương tiện chẩn đoán hình ảnh
! Dạng ác tính : tiên lượng tốt hơn ung thư biểu mô ống
tuyến (ductal adenocarcinoma)

3. ! Tổn thương dạng nang không phải u
! Nang giả tụy (80-90% các khối dạng nang )
• Nang bẩm sinh
! U dạng nang (10-15%)
! IPMN(u nhầy nhú nội ống tuyến ( ~ 50%)
! U nang dịch nhầy ( ~ 30%)
! U tuyến nang thanh dịch ( ~ 10%)
Brugge WR et al. NEJM 2004;351:1218-26

4. ! U đặc giả nhú
! NET (u thần kinh-nội tiết) dạng nang
! Ung thư biểu mô ống tuyến dạng nang
! Nang biểu mô bạch mạch

5. ! Chẩn đoán cụ thể loại u
! Nhận biết các loại tổn thương tiền ung thư hoặc đánh
giá nguy cơ ung thư
! Phát hiện tổn thương ung thư

6. ! Siêu âm
! MDCT có dựng hình
! MRI +MRCP
! Siêu âm có chất tương phản
! Siêu âm nội soi kèm chọc hút nang

7. ! Phân loại hình thái
! IPMN (u nhầy nhú nội ống tuyến )
! MCN (u nang dịch nhày)
! SCN (u nang thanh dịch)
! Pseudocyst (nang giả tuỵ)
! CT so với MRI

8. 1 thùy
Nhiều nang nhỏ
Nhiều nang lớn
Nang & đặc
Nang giả tụy
IPMN
MCN
SCA
SCA MCN
IPMN
Macrocystic SCA
IPMN, MCN
U đặc giả nhú
U TK-NT thoái hóa
dạng nang,adenoca
I. PHÂN LOẠI HÌNH THÁI (1)
Radiographics 2005;25:1471-84.

9. AJR 2006;187:1192-8.

10. ! Tuổi TB: 60-70, hay ở nam giới
! Giãn ống tụy chính hoặc nhánh tụy phụ bên trong chứa
chất nhầy
! Điển hình chỉ nhìn thấy chất nhầy, không thấy khối u (vi thể)
! Tiềm năng ung thư : loạn sản đọ thấp- loạn sản độ cao – ung
thư biểu mô xâm lấn
! Ống tụy chính (30%), nhánh bên (45%), kết hợp (25%)

11. Ống tụy chính
! 62% - ác tính
! 44% - xâm lấn
! Nội soi:dấu hiệu nhú dạng
miệng cá
Nhánh bên
! 24% - ác tính
! 17% - xâm lấn
! 30% - đa ổ

12. ! Thể nhánh bên : ở đầu tụy (móc tụy ) các nang tập hợp
lại tạo hình ảnh chùm nho
! Thể ống tụy chính : giãn lan tỏa của ống tụy
! Nguy cơ ung thư :nốt ngấm thuốc ở thành
giãn ống tụy chính (>1cm )
kích thước u (> 3cm)
J Gastroenterol 2005;40:669-675

13. Intraductal Papillary Mucinous Neoplasm (IPMN)
/ Main Duct Type
54/M

14. Intraductal Papillary Mucinous Tumor (IPMT) / Thể nhánh bên

15. M/50
Intraductal papillary mucinous adenoma

16. M/71
IPMN (low grade dysplasia)

17. Papillary-mucinous carcinoma
M/66

18. Các dấu hiệu đáng lo ngại
! Nang > 3 cm
! Thành nang dày
! Nốt ở thành không ngấm
thuốc
! Ống tụy chính 5-9mm
Siêu âm nội noi
Các dấu hiệu có nguy cơ cao
! Tắc mật
! Nốt ngấm thuốc ở thành
! Ống tụy chính > 10mm
Phẫu thuật

19. ! 40-50 tuổi (khối u của mẹ), 97% ở nữ giới
! Hay gặp ở thân và đuôi tụy (75%)
! Mô học tương tự IPMN , mô đệm buồng trứng(+)
! Nang lớn (KT > 2 cm)
! Ít nang (số nang < 6)
! Thành dày , có vách
! Không thông với ống tụy

20. ! Nang lớn (80%)
! Tròn/bầu dục, bờ ngoài nhẵn
! 1 thùy, hoặc nhiều thùy :có vách- “nang trong nang “
! Phần đặc ở ngoại vi, nốt ở thành
! Vôi hóa ở ngoại vi (10-25%)

21. ! < 20%
! U tuyến nang" tổn thương ranh giới" ung thư biểu
mô
! Dấu hiệu ác tính
! Kích thước :nang lớn (3-8cm)
! Nốt ngấm thuốc ở thành/ thành phần đặc
! Vôi hóa

22. F/52
NECT
PVP
Mucinous cystadenoma

23. MRI : Macrocystic Cystadenoma

24. MRI: Macrocystic Cystadenocarcinoma

25. ! 60-80 tuổi, nữ (75%)
! Khối u của bà
! Gặp nhiều ở đầu tụy (> 50%) Morphologic patterns
! nang nhỏ: mc (70%)
1 tập hợp nhiều nang nhỏ (< 2cm )
Thường có nhiều hơn 6 nang
Sẹo xơ trung tâm có vôi hóa hình sao (25%)
Hình tổ ong: do có nhiều nang nhỏ" trông như khối đặc
trên CT
• Ít nang : có ít ( 1 nang),nang lớn

26. ! Dấu hiệu hình ảnh – Đa nang nhỏ (2/3)
! Khối dạng nang có bờ thùy múi
! Biểu hiện khối đặc trên siêu âm-CT
" CHT đánh giá tốt hơn
! Sẹo xơ trung tâm hình sao có vôi hóa
" đặc hiệu
! Tổn thương lành tính
! Thoái hóa ác tính :rất hiếm

27. F/72
NECT PVP

28. T1WI T2WI

29. 64/F

30. Microcystic Cystadenoma

31. ! Biến thể ít nang -- 10%
1. 1 ~ 2 nang lớn
2. Hay gặp ở namgiới
3. Đôi khi giống u nang dịch nhầy

32. F/54

33. ! Khối dạng nang phổ biến nhất
! Dịch giàu amylase
! Biến chứng sau viêm tụy cấp hoặc phẫu thuật, chấn
thương
! Giới hạn rõ, thành đều
! Co nhỏ dần qua thời gian
! ** Amylase , không có chất nhầy
CEA

34. # CT
! 1 thùy, không có vách hoặc nối ở thành
! Bờ không đều (sớm)" giới hạn rõ, thành dày và ngấm thuốc sa
u tiêm (muộn hơn )
! Thông với ống tụy
# MR
! Đặc trưng của dịch bên trong nang
! Dịch giàu protein " tăng trên T1
! Cặn " dấu hiệu lắng cặn trên T2 (rất đặc hiệu )
# CĐPB : U nang dịch nhày
$ Chụp kiểm tra qua các giai đoạn " tiến triển và tồn tại dai d
ẳng
$ Có hoặc không tiền sử viêm tụy cấp hoặc mạn

35. Tiền sử viêm tụy
M/49
Nang giả tụy

36. 59/M Pseudocyst

37. 52/F
1yr fu
2yr fu
MCN
Pseudocyst

38. ! Độ chính xác tương đối của CT và MRI trong chẩn đoán phân
biệt tổn thương tụy dạng nang lành hay ác tính
" MDCT và MRI có giá trị chẩn đoán đúng tương đương trong chẩn đoán
phân biệt tổn thương dạng nang lành hay ác tính
HJ Lee et al Clinical Radiology 2011;66:315-321
! Mô tả đặc điểm của khối dạng nang của tụy : độ chính xác t
ương đối của CT so với MRI
" CT và MRI có giá trị tương đương và có ý nghĩa trong việc xác định đặ
c điểm của u tụy dạng nang là lành tính hay ác tính
Visser et al. AJR 2007;189:648–656

39. CT MRI and MRCP
Phương pháp đầu tiên để c
hẩn đoán tổn thương tụy d
ạng nạng
1. Đánh giá đáng tin cậy về hình
thái của nang
2. Có thể thấy những tổn thương t
ạo bởi các nang nhỏ mà không th
ấy rõ trên CT
Đặc tính của tổn thương tụ
y dạng nang
Độ chính xác, 39-71% Độ chính xác, 39-81%
Phân biệt lành tính hay ác
tính
Độ chính xác, 71-79% Độ chính xác, 85-91%
Phân biệt dịch nhày và khô
ng phải dịch
Độ chính xác, 71-84% Độ chính xác 78-81%
Phát hiện được
Vách
Nốt ở thành
Thông với ống tụy chính
Độ nhạy, 73-93%
71.4%
85.7%
Độ nhạy 91%
?
100%
AJR 2013;200:343-54.

40. ! Nang đơn thuần, nang giả tụy: đồng tín hiệu trên b cao (ADC
cao)
! Áp xe, u nang, nang sán chó: tăng tín hiệu trên b cao " ADC
giảm
Inan et al. AJR 2008;191:1115-1121
! U nang dịch nhầy(MCN) so với IPMN
1. MCN: ADC thấp " hạn chế dòng chảy do không thông với ống r
estricted flow
2. IPMN: ADC cao " Dòng chảy tự do do thông với ống tụy
ADC value “2.9 vs 2.1” (p<0.001)
Fatima et al. Clinical Radiology 2011;66:108-111

41. ADC " 2.49
ADC " 3.2
Serous Cystadenoma
IPMN
F/48
MCN
M/45
IPMN

42. ! Ngày càng tăng do sự phát triển của các phương ph
áp chẩn đoán hình ảnh
! Nhiều khi phát hiện tình cờ
! Tiên lượng tốt
! Có thể trở thành ung thư
! Chẩn đoán hình ảnh là phương pháp cơ bản để phâ
n tầng nguy cơ để cắt bỏ hay theo dõi

43. Acknowledgement
Yang Shin Park, Jongmee Lee, Jae Woong Choi,
Kyeong Ah Kim, Cheol Min Park
E-mail: chlee86@korea.ac.kr
Thank You