ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Η ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΑΚΜΗΣ : ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ ΩΣ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ (843-1054) ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

1. 7. Οικονομία και κοινωνία στη Δυτική Ευρώπη
Το σύστημα της Φεουδαρχίας
Μπαθάιεο Κψζηαο
history-logotexnia.blogspot.com
 Μηθξνγξαθία πνπ
εηθνλίδεη κηα πξνζθύλεζε.
Ζ πξνζθύλεζε όξηδε
επίζεκα ηελ ππνηέιεηα ζ’
έλαλ άξρνληα θαη
δεκηνπξγνύζε ακνηβαίεο
ππνρξεώζεηο αλάκεζα
ζηνλ άξρνληα θαη ηνλ
ππνηειή. Ο ππνηειήο
γνλάηηδε κπξνζηά ζηνλ
άξρνληά ηνπ, έβαδε ηα
ρέξηα ηνπ ζηα δηθά ηνπ θαη
νξθηδόηαλ ζην Δπαγγέιην
ή ζε ηεξά ιείςαλα πίζηε
θαη αθνζίσζε. 13νο
αηώλαο, Βηέλλε, Δζληθή
Βηβιηνζήθε ηεο Απζηξίαο.

2. Α. ΥΑΡΑΚΣΗΡΙ΢ΣΙΚΑ ΚΑΙ ΔΞΔΛΙΞΗ

3. ΠΡΩΤΟ ΣΤΑΔΙΟ ΤΗΣ ΦΕΟΥΔΑΡΦΙΑΣ: ΓΕΝΕΣΗ
•Ζ θνηλσλία ηνπ Φξαγθηθνχ Κξάηνπο ήηαλ κηα θνηλσλία θπξίσο αγξνηηθή.
 Σε κεγάιε κάδα ηνπ πιεζπζκνχ απνηεινχζαλ νη αγξόηεο.
 Με ηε
κεηαλάζηεπζε
ησλ ιαώλ
θαηαιύζεθε,
δειαδή έπαςε
λα ππάξρεη, ην
δπηηθό
ξσκατθό
θξάηνο (476).
Σηε ζέζε ηνπ
ηδξύζεθαλ κηα
ζεηξά από λέα
βαζίιεηα.

4. Ο Χισδνβίθνο Α΄ βαζηιηάο ηεο Γαιιίαο από ηνλ
François-Louis Dejuinne(1786–1844)
ΑΙΤΙΑ
Οη ζπλζήθεο
αλαζθάιεηαο πνπ
θπξηαξρνχζαλ ηελ επνρή
ησλ Μεξνβηγγείωλ ζηελ
Δπξψπε
 νδήγεζαλ ηνπο
αδύλακνπο λα αλαδεηήζνπλ
ηελ πξνζηαζίαησλ
ηζρπξώλ, δειαδή ησλ
αξρφλησλ

5. Η αλαζθάιεηα ηεο Μεξνβίγγεηαο
Δπνρήο
Αο θέξνπκε ζην κπαιό καο ηελ θνηλσλία
ηεο Μεξνβίγγεηαο Δπνρήο (5νο-7νο αη.).
Ούηε ην θξάηνο νύηε ην γέλνο
πξνζέθεξαλ πηα επαξθέο θαηαθύγην.
Παληνύ ν αδύλαηνο έλησζε ηελ αλάγθε
λα εκπηζηεύεηαη ηνλ εαπηό ηνπ ζε έλαλ
ηζρπξόηεξν από απηόλ. Ο δπλαηόο, κε ηε
ζεηξά ηνπ, δελ κπνξνύζε λα δηαηεξήζεη
ην θύξνο ηνπ θαη ηελ πεξηνπζία ηνπ, νύηε
θαλ λα θαηνρπξώζεη ηελ αζθάιεηά ηνπ,
αλ δελ έβξηζθε κε ηελ πεηζώ ή ηε βία, ηελ
ππνζηήξημε θαηώηεξσλ
εμαλαγθαζκέλσλ λα ηνλ βνεζήζνπλ? Καη
θαζώο νη έλλνηεο ηεο δύλακεο θαη ηεο
αδπλακίαο είλαη πάληα ζρεηηθέο,
βιέπνπκε, ζε πνιιέο πεξηπηώζεηο, ηνλ
ίδην ηνλ άλζξσπν λα γίλεηαη ηαπηόρξνλα
πξνζηαηεπόκελνο ελόο ηζρπξόηεξνπ θαη
πξνζηάηεο ησλ ηαπεηλόηεξώλ ηνπ.
M.Bloch, Ζ θενπδαιηθή θνηλσλία,
κεη. Μπ. Λπθνχδεο, Αζήλα 1987.
Κχξηα πξνυπφζεζε γέλεζεο ηεο θενπδαξρίαο
είλαη ε επηζηξνθή ζηε θπζηθή νηθνλνκία
(θαηεμνρήλ αγξνηηθή) θαη ε αλαζθάιεηα ζηελ
Δπξψπε κεηά ηελ πηψζε ηνπ Υισδνβίθνπ,
γελάξρε ηεο δπλαζηείαο ησλ Μεξνβηγγείσλ.
Καίξηα επηζήκαλζε: Ζ θενπδαξρία
πξνυπνζέηεη
ακθίδξνκεο ππνρξεώζεηο θαη
δεκηνπξγεί κηα θνηλσληθή ππξακίδα θάζεησλ
ηεξαξρηθά ζρέζεσλ.
Υαξαθηεξίδεηαηδε,
απφ αλίζρπξε θεληξηθή εμνπζία,
πνιηηηθφ θαηαθεξκαηηζκφ
θαη απφιπηε θπξηαξρία ησλ
ζρέζεσλ πξνζηαζίαο θαη
ππνηέιεηαο.

6. Πώο ζπλδένληαη νη δηάθνξεο θνηλωληθέο νκάδεο ;
Έηζη νη δηάθνξεο θνηλσληθέο νκάδεο ζπλδέζεθαλ κεηαμχ ηνπο κε δεζκνύο εμάξηεζεο.
Οη ηεξαξρηθά
αλώηεξνη
άξρνληεο
παξαρσξνχζαλ ζε άιινπο επλννχκελνπο ππνηειείο ηνπο
(βαζάινπο)
1. εθηάζεηο γεο,
2. γηα ηηο νπνίεο απαηηνχζαλ σο αληάιιαγκα  πίζηε,
 ππνηέιεηα θαη  δηάθνξεο ππεξεζίεο,
3. ελψ αλέιαβαλ ηελ ππνρξέσζε λα ηνπο παξέρνπλ πξνζηαζία
θαη θάζε είδνπο βνήζεηα.
Ζ γε πνπ παξαρσξνχληαλ νλνκαδφηαλ θένπδν θαη απφ ηε ιέμε απηή  νιφθιεξε ε
επξσπατθή κεζαησληθή θνηλσλία απνθιήζεθε θενπδαξρηθή θαη νη άξρνληέο ηεο
θενπδάξρεο.
Με ηε ιεγφκελε ηειεηή
ηεο πεξηβνιήο.
Γηλφηαλ ε επίζεκε αλαγλψξηζε ελφο άξρνληα σο ππνηεινχο
ελφο άιινπ ηζρπξφηεξνπ άξρνληα.
Ζ παξακέιεζεησλ ππνρξεψζεσλ εθ κέξνπο ησλ ππνηειψλ
 ζπλεπαγφηαλ ηελ αθαίξεζεηνπ θένπδνπ.

7. Σν θένπδν κπνξνχζε λα είλαη έλα νιφθιεξν ρσξηφ ή κηα πεξηνρή κε ρσξάθηα,
βνζθνηφπηα, ιηβάδηα, δάζε θηι. Όπνηνο είρε ην θένπδν έπαηξλε ηα έζνδα απφ ηηο
θαιιηέξγεηεο θαη ηε δνπιεηά ησλ αγξνηψλ πνπ δνχζαλ εθεί. Μπνξνχζε λα ην δψζεη ζηνπο
θιεξνλφκνπο ηνπ, πνπ έπξεπε θαη εθείλνη λα ππαθνχνπλ ζηνλ άξρνληα. Αλ ν ππνηειήο δελ
έθαλε φ,ηη έπξεπε απέλαληη ζηνλ άξρνληα, ηφηε εθείλνο κπνξνχζε λα ηνπ πάξεη πίζσ ην
θένπδν.

8. Το θεοσδαρτικό ζσμβόλαιο
΢ηα κέζα ηνπ Απξηιίνπ, κηα Πέκπηε (ηνπ έηνπο 1127) δφζεθε
φξθνο ππνηαγήο ζηνλ θφκε ηεο Φιάλδξαο, σο έθθξαζε
ζεβαζκνχ θαη πίζηεο, κε ηελ ηάμε πνπ ζα ηζηνξήζνπκε ζηε
ζπλέρεηα. Πξψηα έθαλαλ φξθν έηζη: ν θφκεο ξσηνχζε ηνλ
κέιινληα ππνηειή αλ ζέιεη αλεπηθχιαθηα λα γίλεη αθφινπζνο
ηνπ θαη εθείλνο απαληνχζε "ζέισ". Ύζηεξα αδειθψλνληαλ κ'
έλαλ αζπαζκφ ελψ ν ππνηειήο είρε βάιεη ηα ρέξηα ηνπ ζηα ρέξηα
ηνπ θφκε. ΢' έλα δεχηεξν ζηάδην ν ππνηειήο έηαδε αθνζίσζε
ζηνλ ηειεηάξρε ηνπ θφκε κ' απηά ηα ιφγηα: "Οξθίδνκαη ζηελ
πίζηε κνπ φηη απφ απηή ηε ζηηγκή ζα είκαη πηζηφο ζηνλ θφκε
Γνπιηέικν θαη ζα θξαηήζσ ηνλ φξθν κνπ ζε θάζε πεξίζηαζε, κε
θαιή πίζηε θαη ρσξίο δφιν". ΢' έλα ηξίην ζηάδην ν ππνηειήο
νξθηδφηαλ ην ίδην ζηα ηεξά ιείςαλα ησλ αγίσλ. Μεηά ην κέξνο
απηφ ηεο ηειεηήο ν θφκεο κε ηε ξάβδν, πνπ θξαηνχζε ζηα ρέξηα
ηνπ, έθαλε ηε βεβαίσζε ηεο πεξηβνιήο ηνπ αμηψκαηνο ζε φινπο
εθείλνπο πνπ έηαμαλ ζ' απηφλ πίζηε θαη ζεβαζκφ θαη πήξαλ
φξθν, κε ηνλ ηξφπν πνπ ηζηνξήζακε.
Απφζπαζκα απφ ην έξγν ηνπ ρξνλνγξάθνπ Galbert de
Bruges, Ηζηνξία ηνπ θόλνπ ηνπ Καξόινπ ηνπ Καινύ, θόκε ηεο
Φιάλδξαο.
Πόζα και ποια ζηάδια περιλάμβανε η 'ηελεηή ηης περιβολής';
Σσμβοσλεσηείηε ηο ζτεηικό παράθεμα και ηην εικόνα.
 Ο όξθνο πίζηεο
θαη ππνηαγήο
(Homagium). Ο
ππνηειήο βάδεη ηα
δύν ρέξηα ηνπ ζηα
ρέξηα ηνπ θενπδάξρε.
Από κηα ηειεηή
πεξηβνιήο.
Μηθξνγξαθία ηνλ
13νπ αη. Αξρεία
Γηακεξίζκαηνο
Αλαηνιηθώλ
Ππξελαίσλ.
Perpignan.

9. Πόζα και ποια ζηάδια περιλάμβανε η 'ηελεηή ηης περιβολής';
1. Σελ απνδνρή ηεο ππνηέιεηαο εθ κέξνπο ηνπ
ππνηεινχο
2. Σνλ φξθν πίζηεο
3. Καη ηελ πεξηβνιή, ηελ εθρψξεζε δειαδή θένπδνπ
απφ ηνλ θενπδάξρε.
Οη ζρέζεηο ππνηέιεηαο θαη πξνζηαζίαο θαζαγηάδνληαη ζην πιαίζην κηαο επίζεκεο
Σειεηήο, ηεο ηειεηήο ηεο πεξηβνιήο. Ζ ηειεηή πεξηιακβάλεη ηξία ζηάδηα:

10. • ΢ηελ θνξπθή ηεο θνηλσληθήο ππξακίδαο ήηαλ ν βαζηιηάο.
• Οη άκεζνη ππνηειείο ηνπ (θνκήηεο, βαξώλνη, καξθήζηνη θ.ά), πνπ ήηαλ ζπγρξφλσο
θαη θενπδάξρεο, απνηεινχζαλ ηελ αξηζηνθξαηία.  Κάηνρνη θένπδσλ κπνξνχζαλ λα
είλαη θαη νη εθθιεζηαζηηθνί άξρνληεο.
• Απφ απηνχο εμαξηηφληαλ νη θαηώηεξνη ππνηειείο, νη νπνίνη έπαηξλαλ επίζεο γαίεο
σο αληάιιαγκα γηα ηηο ππεξεζίεο ηνπο.
ΒΑ΢ΙΛΙΑ΢ - ΑΡΙ΢ΣΟΚΡΑΣΙΑ
• Σν ππφινηπν ηκήκα ηεο θνηλσληθήο ππξακίδαο ζπγθξνηνχζαλ νη ειεύζεξνη γεωξγνί,
πνπ ήηαλ κηθξνϊδηνθηήηεο,
• νη πάξνηθνη πνπ απνηεινχζαλ ηελ πιεηνλόηεηαησλ αγξνηψλ θαη απνιάκβαλαλ κηα
πεξηνξηζκέλε ειεπζεξία, ε νπνία θαηά ηφπνπο παξνπζίαδε δηαβαζκίζεηο ( ήηαλ
δεκέλνη κε ηε γε,  θαηέβαιιαλ ηέιε ζην θενπδάξρε ηεο πεξηνρήο θαη  δελ
κπνξνχζαλ ρσξίο ηελ άδεηά ηνπ λα λπκθεπζνχλ).
ΛΑΟ΢
• πνπ ραξαθηεξίδνληαλ απφ λνκηθή άπνςε σο θηλεηά αληηθείκελα.
ΓΟΤΛΟΙ
ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΩΣΗ ΦΕΟΥΔΑΡΧΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

11.  Αλ βάινπκε
καδί όινπο
απηνύο ηνπο
θόξνπο θαη ό,ηη
έβαδαλ ζηελ
άθξε γηα ην
ζπόξν, έκελε
ζηνπο αγξόηεο
πεξίπνπ ην έλα
ηέηαξην από ηελ
παξαγσγή ηνπο.
Με απηό έπξεπε
λα δήζνπλ θαη λα
πάξνπλ
θαηλνύξηα
εξγαιεία ή δώα.
Ζ αγξνηηθή δσή
ινηπόλ ήηαλ
γεκάηε
δπζθνιίεο θαη
ζηεξήζεηο.

12.  Μηθξνγξαθία κε ηππόηεο ζε θπλήγη. Οη ηππόηεο έκελαλ
ζηνπο πύξγνπο ηνπο ή θνληά ζηνπο άξρνληεο πνπ
ππεξεηνύζαλ. Όηαλ δελ πνιεκνύζαλ, πεξλνύζαλ ηνλ θαηξό
ηνπο κε ην θπλήγη θαη ηνπο έθηππνπο αγώλεο. Δθεί
κνλνκαρνύζαλ κε άιινπο ηππόηεο. 1482--1483, Παξίζη,
Δζληθή Βηβιηνζήθε ηεο Γαιιίαο.
ΜΔ΢ΑΗΩΝΗΚΟ ΣΡΗΠΣΤΥΟ:
1. Ο θιήξνο πξνζεχρεηαη
2. Οη ηππφηεο πνιεκάλε
3. Οη δνπινπάξνηθνη εξγάδνληαη
 Μηθξνγξαθία πνπ εηθνλίδεη έλα
θάζηξν ζηελ ύπαηζξν. 15νο αηώλαο,
Σαληηγί (Γαιιία), Μνπζείν Κνληέ.

13.  Γνπινπάξνηθνη ζηε θενπδαξρηθή Αγγιία,1310
http://eranistis.net/wordpress/2014/01/09/eur
omed/
Οη νκάδεο απηέο (ειεχζεξνη γεσξγνί, δνπινπάξνηθνη,
δνχινη):
1. Ενχζαλ , γεληθά, ζε άζιηεο ζπλζήθεο.
2. Πιήξσλαλ θόξνπο θαη δηθαηώκαηα ζην θενπδάξρε.
3. Δθηεινχζαλ αγγαξείεο.
4. Σξέθνληαλ θη ελδύνληαλ αλεπαξθώο
Γνπινπάξνηθνο ήηαλ απηφο
πνπ απφ ηελ θαηαγσγή ηνπ
θαη ηε ζρέζε πνπ είρε κε ηε
γε ηνπ ήηαλ άκεζα
εμαξηεκέλνο απφ ην
ρσξνδεζπφηε. Αληίζεηα κε
ην δνχιν ζηελ αξραηφηεηα,
κπνξνχζε λα έρεη δηθά ηνπ
θάπνηα πξάγκαηα. Ωζηφζν
νη ειεπζεξίεο ηνπ ήηαλ ιίγεο
θαη νη ππνρξεψζεηο ηνπ
πνιιέο. Οη ππεξεζίεο ησλ
δνπινπάξνηθσλ ζηνπο
άξρνληέο ηνπο ήηαλ
δηαθνξεηηθέο αλάινγα κε ηελ
πεξηνρή θαη ηελ επνρή πνπ
δνχζαλ. Γηα ηηο ππνρξεψζεηο
πνπ είραλ ην 13ν αηψλα νη
δνπινπάξνηθνη ζηελ Αγγιία
δηαβάδνπκε ζην παξαθάησ
απφζπαζκα απφ ηα
θαηάζηηρα ηνπ αβαείνπ ηνπ
Μπεθ. 

14. Ο Εαλ Μπάηεξπ θαηέρεη ελάκηζη ζηξέκκα γεο, γηα
ην νπνίν νθείιεη θάζε ρξόλν δεθαπέληε δελάξηα
[λόκηζκα ηεο επνρήο] […]. Τξεηο κέξεο ηελ
εβδνκάδα πξέπεη λα αιέζεη ζηάξη ή λα θάλεη
θάπνηα άιιε δνπιεηά, ό,ηη επηζπκεί ν άξρνληαο.
Κάζε ρξόλν, ην ρεηκώλα, όπνηε ηνλ θσλάδνπλ, ζα
πξέπεη λα νξγώλεη δπόκηζη ζηξέκκαηα θαη λα ηα
ζβαξλίδεη. Θα ηνλ ηξέθεη ν άξρνληαο […]. Σηε
γηνξηή ηνπ Αγίνπ Μαξηίλνπ πξέπεη λα νξγώζεη
ηέζζεξα ζηξέκκαηα γεο. Καη αλ ηύρεη έλαο [άιινο]
άξρνληαο λα έιζεη ζην Μπεθ πεξλώληαο ηε
ρσξνδεζπνηεία ρσξίο ππνδύγην ή ηππνθόκν, ζα
πξέπεη λα ηνλ αθνινπζήζεη, ηππεύνληαο καδί ηνπ
γηα κηα κέξα, δειαδή ηξηάληα ιεύγεο. Δπίζεο ζα
πξέπεη λα πιέλεη ηα πξόβαηα, λα ζθάβεη ην ιηβάδη
ηνπ άξρνληα […], λα καδεύεη ηελ θνπξηά θαη λα ηε
κεηαθέξεη κε ην θάξν […], θαη ζηελ εβδνκάδα ηνπ
ζεξηζκνύ δε ζα έρεη άιιεο δνπιεηέο εθηόο από
απηή […]. Γελ κπνξεί λα παληξέςεη ηελ θόξε ηνπ
αλ δελ πεη ην «λαη» ν άξρνληαο, νύηε λα πνπιήζεη
ρσξίο ηελ άδεηά ηνπ έλα αξζεληθό άινγν ή έλα
βόδη από ηα δώα ηνπ […]. Πξέπεη λα πεγαίλεη ζην
κύιν ηνπ άξρνληα.
Έγγξαθν απφ ην αβαείν ηνπ Μπεθ, 13νο αηψλαο
Γηαβάζηε ηελ πεγή. α) Πφηε γξάθηεθε ε
πεγή; Δίλαη κηα πεγή ζχγρξνλε κε ηα
γεγνλφηα πνπ αλαθέξεη ή κεηαγελέζηεξε; β)
Υξεζηκνπνηήζηε ηηο πιεξνθνξίεο πνπ
παίξλεηε απφ ηελ πεγή γηα λα ζπκπιεξψζεηε
ζην παξαθάησ εκεξνιφγην ηηο δνπιεηέο πνπ
έρεη λα θάλεη ν Εαλ Μπάηεξπ. www.
museduc. gr

15. Πνηεο απφ ηηο παξαθάησ ζπληαγέο πξννξίδνληαη γηα ηα ηξαπέδηα ησλ πινπζίσλ θαη
πνηεο γηα ηα ηξαπέδηα ησλ θησρψλ; Γηθαηνινγήζηε ηελ απάληεζή ζαο.
www. museduc. gr

16. Ζ ΔΞΔΓΔΡ΢Ζ ΣΩΝ
ΓΟΤΛΟΠΑΡΟΗΚΩΝ ΣΟΤ VIRY
Καηά ην έηνο 1067, φηαλ βαζίιεπε ζηε
Γαιιία ν Φίιηππνο θαη ήηαλ
επίζθνπνο ζην Παξίζη ν Godefroid,
…μεζεθψζεθαλ νη δνπινπάξνηθνη ηεο
Παλαγίαο ησλ Παξηζίσλ. Μ’ απηφ ηνλ
ηξφπν ππνγξάκκηζαλ φηη δελ ήηαλ πηα
δηαηεζεηκέλνη λα αληαπνθξηζνχλ ζηηο
ππνρξεψζεηο, ηηο νπνίεο είραλ
απνδεδεηγκέλα εθπιεξψζεη νη
πξνπάηνξέο ηνπο. Έηζη αξλήζεθαλ λα
θπιάλε ζην εμήο λπρηεξηλή ζθνπηά θαη
αθφκε απαίηεζαλ λα λπκθεχνληαη
ζχκθσλα κε ηα δηθά ηνπο γνχζηα,
ρσξίο ηελ έγθξηζε ηνπ δηαρεηξηζηή θαη
ησλ θενπδαξρψλ. Δμαηηίαο ηεο
εμέγεξζεο αλαγθαζηήθακε λα πάκε ζε
δίθε…
Απφ ηα αξρεία ηεο Παλαγίαο ησλ
Παξηζίσλ, G. Duby, Europa im Mitt
elalter, γεξκ. Μεη. U.
Her, ΢ηνπηγθάξδε 1986, 10

17. Η ρωξνδεζπνηεία
Απφ ηηο κηθξνγξαθίεο ζηα ρεηξφγξαθα θαη απφ ηα θηίζκαηα πνπ ζψδνληαη γλσξίδνπκε
πψο ήηαλ ε χπαηζξνο ζηε δπηηθή Δπξψπε γχξσ ζην έηνο 1100: νη άλζξσπνη ήηαλ
ζπγθεληξσκέλνη ζε ρσξηά, ζηνπο πξφπνδεο ελφο πςψκαηνο, γχξσ απφ κηα εθθιεζία.
Σν θάζηξν μερσξίδεη ζηελ χπαηζξν: ζπκβνιίδεη ηελ πνιηηηθή θαη νηθνλνκηθή εμνπζία
ηνπ άξρνληα, αιιά είλαη θαη νρπξφ γηα πξνζηαζία. Μέζα ζην θάζηξν έκελε ν άξρνληαο.
Ο πχξγνο ηνπ θαηλφηαλ ζε φιε ηελ πεξηνρή. Σν ρσξηφ κε ηελ πεξηνρή ηνπ θαη ην
θάζηξν κε ηνλ πχξγν ηνπ άξρνληα απνηεινχζαλ κηα ρσξνδεζπνηεία. Ζ ρσξνδεζπνηεία
κπνξνχζε λα αλήθεη ζ’ έλαλ άξρνληα γαηνθηήκνλα (θνζκηθή ρσξνδεζπνηεία) ή ζ’ έλα
κνλαζηήξη (εθθιεζηαζηηθή ρσξνδεζπνηεία).

19. Β. Η ΔΠΙΚΡΑΣΗ΢Η ΣΟΤ ΢Τ΢ΣΗΜΑΣΟ΢ ΣΗ΢ ΦΔΟΤΓΑΡΥΙΑ΢

20. ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΤΑΔΙΟ ΤΗΣ ΜΕΟΥΔΑΡΦΙΑΣ: ΣΦΗΛΑΤΟΠΟΙΗΣΗ
Σν ζχζηεκα ηεο θενπδαξρίαο
•αλαπηχρζεθε ζηε δηάξθεηα ηνπ 8νπ αηψλα,
•κεηά ηελ θαηάξξεπζε ηεο δπλαζηείαο ησλ Μεξνβηγγείωλ.
΢ηαζκφ ζηε δηακφξθσζε ηνπ ζπζηήκαηνο απνηέιεζαλ νη κεηαξξπζκίζεηο ηνπ
Καξινκάγλνπ.
Ο ζηξαηόο,
 ηνλ νπνίν παιαηόηεξα απνηεινχζαλ ειεύζεξνη αγξόηεο ππφ ηελ εγεζία ηνπ
απηνθξάηνξα,
 αιιάδεη ραξαθηήξα, γίλεηαη θενπδαξρηθόο, Σίζεηαη, δειαδή, ππφ ηελ εγεζία
ησλ θενπδαξρψλ, θαζέλαο απφ ηνπο νπνίνπο ζπκκεηέρεη κε ηνπο ππνηειείο ηνπ θαη
ηνλ νπιηζκφ ηνπο.
Σε δπλαηφηεηα απηή απνθηνχλ νη θενπδάξρεο ράξε ζηελ νηθνλνκηθή θαη
πνιηηηθή δύλακε πνπ ζε ηνπηθφ επίπεδν ηνπο εμαζθαιίδεη ην θένπδν.
Αλάινγα απνηειέζκαηα είρε ε δηνηθεηηθή κεηαξξχζκηζε ηνπ Καξφινπ, δηφηη
ζηνπο βαζηιηθνύο αμηωκαηνύρνπο παξαρσξνχληαλ γαίεο.

22. Οη ηξεηο απηέο απηέο ιεηηνπξγίεο ηεο
θενπδαξρίαο (ζηξαηησηηθή,
νηθνλνκηθνθνηλσληθή θαη πνιηηηθή)
•αλαπηχρζεθαλ πιήξσο
 ζην θξάηνο ηνπ Καξφινπ θαη
 ζηα θξάηε πνπ ην δηαδέρζεθαλ.
Έηζη, θαηά ηνπο δύν επόκελνπο αηώλεο (10ν θαη 11ν) ην θενπδαξρηθό
ζύζηεκα γεληθεύζεθε.
νπφηε
1. ε δηάιπζε ησλ θξαηψλ ησλ Καξνιηδψλ
2. θαη νη ερζξηθέο επηδξνκέο
δεκηνχξγεζαλ
• θιίκα αλαζθάιεηαο
•θαη ελίζρπζαλ ηελ αλάγθε πξνζηαζίαο ησλ θαηνίθσλ.
ΤΡΙΤΟ ΣΤΑΔΙΟ ΤΗΣ ΜΕΟΥΔΑΡΦΙΑΣ: ΓΕΝΙΚΕΥΣΗ

23. ΔΡΩΣΖ΢ΔΗ΢
1. Πνηα ήηαλ ηα θπξηφηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηεο θενπδαξρίαο;
2. Πφζα θαη πνηα ζηάδηα πεξηειάκβαλε ε «ηειεηήηεο πεξηβνιήο»; Να ιάβεηε ππ’ φςηλ ηε
κηθξνγξαθία ηεο ζει. 50 θαη ην παξάζεκα ηεο ζει. 51 ηνπ ζρνιηθνχ βηβιίνπ.
3. Πνηα ππήξμαλ ηα θχξηα ζηάδηα ηεο θενπδαξρίαο;
1ν ζηάδην : Γέλεζε ηεο θενπδαξρίαο
Δπνρή Μεξνβηγγείσλ – επηζηξνθή ζηελ αγξνηηθή νηθνλνκία, αλαζθάιεηα  αλαδήηεζε
πξνζηαζίαο, δεζκνί εμάξηεζεο, παξαρσξήζεηο γεο, φξθνη πίζηεο – ππνηέιεηα –
ππεξεζίεο, παξνρή πξνζηαζίαο θαη βνήζεηαο.
2ν ζηάδην : ΢ρεκαηνπνίεζε ηεο θενπδαξρίαο
Δπνρή Καξνιηδψλ – κεηαξξπζκίζεηο Καξφινπ  αλάπηπμε βαζηθψλ ιεηηνπξγηψλ ηεο
θενπδαξρίαο (ζηξαηησηηθήο, νηθνλνκηθνθνηλσληθήο θαη πνιηηηθήο).
3ν ζηάδην : Οξηζηηθή δηακφξθσζε θενπδαξρίαο – Κιαζηθή θενπδαξρία
Μεηά ην 843 - ζπλζήθε Βεξληέλ = δηακειηζκφο  ε θεληξηθή εμνπζία εμαζζελεί
νη θενπδάξρεο απνθηνχλ κεγάιε δχλακε, ζπγθξνχνληαη κε ηελ θεληξηθή εμνπζία
 νη απινί άλζξσπνη αηζζάλνληαη πεξηζζφηεξν αλαζθαιείο θαη αλαδεηνχλ κεγαιχηεξε
πξνζηαζία.
Σππηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο θιαζηθήο θενπδαξρίαο είλαη : ε αλίζρπξε θεληξηθή εμνπζία,
ν πνιηηηθφο θαηαθεξκαηηζκφο, ε θπξηαξρία ησλ ζρέζεσλ εμάξηεζεο (πξνζηαζία –
ππνηέιεηα).
4. Πνηα ήηαλ ε θνηλσληθή δηαζηξσκάησζε ηεο θενπδαξρηθήο Δπξψπεο;