ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΩΤΗΡΙΟΥ ΚΛΕΑΝΘΗΣ

1. ΠΡΟ΢ ΜΙΑ ΦΙΛΟ΢ΟΦΙΑ ΣΗ΢
ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΑ΢
ΚΛΕΑΝΘΗ΢ ΢ΩΣΗΡΙΟΤ

2. VILEM FLUSSER
 Φηιόζνθνο, ζεσξεηηθόο ηεο επηθνηλσλίαο θαη
θξηηηθόο ηεο ηέρλεο θαη ηεο ηερλνινγίαο.
 Γελλήζεθε ζηελ Πξάγα, αλαγθάζηεθε όκσο ην
1939 λα κεηαλαζηεύζεη ζην ΢άν Πάνιν ηεο
Βξαδηιίαο όπνπ εξγάζηεθε σο δεκνζηνγξάθνο θαη
θαζεγεηήο θηινζνθίαο.
 ΢ηνράζηεθε θαη έγξαςε ζε πέληε γιώζζεο
απνθηώληαο κεηαμύ άιισλ ηε θήκε ηνπ θαη' εμνρήλ
ζηνραζηή ησλ Μέζσλ αιιά θαη ελόο κείδνλα
ζηηιίζηα ηεο γξαθήο.

3. ΢ΗΜΑΝΣΙΚΟΣΔΡΑ ΣΟΤ ΔΡΓΑ :
 ΢ην ζύκπαλ ησλ ηερληθώλ εηθόλσλ (1985)
 Υεηξνλνκίεο-Γνθίκην θαηλνκελνινγίαο (1991)
 Άπαηξηο-Μηα θηινζνθηθή απηνβηνγξαθία (1992)
 Δγθώκηνλ ηεο επηθαλεηαθόηεηαο-Γηα κηα
θαηλνκελνινγία ησλ Μέζσλ (1995).
 Πξνο κηα θηινζνθία ηεο θσηνγξαθίαο (1998)
 Μεηά-ηζηνξίεο (1990)

4. ΔΙΚΟΝΔ΢,ΝΟΗΜΑ,΢ΤΜΒΟΛΙ΢ΜΟ΢
 Eηθόλεο = ζεκαίλνπζεο επηθάλεηεο.
 ΢πκβνιίδνπλ θάηη „εθεί έμσ‟.
 Σν λόεκα ηεο εηθόλαο ,ζύλζεζε δύν πξνζέζεσλ :
 1) Απηήο πνπ εθδειώλεηαη κέζα από ηελ ίδηα ηελ
εηθόλα. 2) Δθείλεο ηνπ παξαηεξεηή.

5. ΣΔΥΝΙΚΗ ΔΙΚΟΝΑ,ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΑ
 Σερληθή εηθόλα = Η εηθόλα πνπ παξάγεηαη από κηα
ζπζθεπή.
 ΢πζθεπέο = πξντόληα είλαη εθαξκνζκέλσλ
επηζηεκνληθώλ θεηκέλσλ.
 Ο παξαηεξεηήο ηηο θνηηάδεη ζαλ έλα παξάζπξν ζηνλ
θόζκν. Σηο εκπηζηεύεηαη όπσο εκπηζηεύεηαη ηα κάηηα
ηνπ.

6. ΣΔΥΝΙΚΗ ΔΙΚΟΝΑ,ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΑ
 Η ηερληθή εηθόλα είλαη κηα αλαπαξάζηαζε ηεο
πξαγκαηηθόηεηαο. Απνηπγράλεη λα δώζεη ηηο άμηεο
θαη ηελ καγεία ηεο θπζηθήο εηθόλαο.
 Δίλαη πξνγξακκαηηζκόο από ηνλ ίδην ηνλ άλζξσπν
ζε κηα κεηαγελέζηεξε εθζπγρξνληζκέλε ηζηνξία θαη
δελ παξάγεη ηα αληίζηνηρα κελύκαηα όπσο ε εηθόλα.
Αλαθπθιώλεηαη κέζα από ηελ ίδηα ηελ θνηλσλία αληί
λα ηελ πξνβάιιεη.

7. ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΚΗ ΢Τ΢ΚΔΤΗ
 Apparatus = Πνιηηηζηηθό αληηθείκελν
 Γύν είδε πνιηηηζηηθώλ αληηθεηκέλσλ :
 1) Πξνζθέξεηαη γηα θαηαλάισζε (Καηαλαισηηθά
αγαζά)
 2) Παξαγσγή ηέηνησλ αγαζώλ ( Δξγαιεία)

8. ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΚΗ ΢Τ΢ΚΔΤΗ
 Σα εξγαιεία, κε ηελ ζπλεζηζκέλε έλλνηα, απνηεινύλ
πξνεθηάζεηο ησλ αλζξώπηλσλ νξγάλσλ.
 Η θσηνγξαθηθή κεραλή είλαη κηα κεραλή επεηδή
πξνζνκνηώλεη ην αλζξώπηλν κάηη θαη πξνζθεύγεη
ζε κηα νπηηθή ζεσξία : Μηα “κεραλή ηεο όξαζεο”.
 Κάζε θσηνγξαθία απνηειεί ηελ πξαγκαηνπνίεζε
θάπνηαο πηζαλόηεηαο πνπ εκπεξηέρεηαη ζε απηό ην
πξόγξακκα.

9. ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΚΗ ΢Τ΢ΚΔΤΗ
 Η ζπζθεπή εμνπζηάδεη ηνλ θσηνγξάθν :
πξνγξακκαηίδεη ηεο ρεηξνλνκίεο ηνπ.
 Η κεηαηόπηζε ηεο εμνπζίαο από ην πξαγκαηηθό ζην
ζπκβνιηθό είλαη ην αιεζηλό ραξαθηεξηζηηθό απηνύ
πνπ νλνκάδνπκε “θνηλσλία ηεο πιεξνθόξεζεο” .
 Σα εξγαιεία απηά θάλνπλ ηελ δνπιεηά απηή πνπ δελ
είλαη εηο γλώζε ηνπ ηδίνπ ηνπ ρεηξηζηή άξα λα
πξνθύπηεη έλα απνηέιεζκα ρσξίο λα πεξλά από
απηή ηελ δηαδηθαζία ν ρεηξηζηήο ζθεπηόκελνο σο
επί ην ειάρηζην θαζαπηό.

10. Η ΥΔΙΡΟΝΟΜΙΑ ΣΗ΢ ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΚΗ΢ ΠΡΑΞΗ΢
 Ο θσηνγξάθνο ε απηόο ν νπνίνο είλαη
εθνδηαζκέλνο κε κηα θσηνγξαθηθή κεραλή είλαη
έλαο θπλεγόο ν νπνίνο πξνζπαζεί λα θπλεγήζεη ην
ζήξακα ηνπ.
 Οη ρώξν-ρξνληθόη ηνκείο είλαη απνζηάζεηο θαη
πξννπηηθέο γσληέο ηνπ θσηνγξαθηθνύ ζεξάκαηνο
πνπ πξόθεηηαη λα ζπιιεθζεί θαη ην νπνίν βξίζθεηαη
ζην θέληξν ηνπ ρώξν-ρξόλνπ .

11. Η ΥΔΙΡΟΝΟΜΙΑ ΣΗ΢ ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΚΗ΢ ΠΡΑΞΗ΢
 Η θσηνγξαθία είλαη κηα εηθόλα ελλνηώλ θαη όια ηα
θξηηήξηα ηνπ θσηνγξάθνπ απνηεινύλ νπζηαζηηθά
κέξνο ησλ πηζαλνηήησλ πνπ εκπεξηέρνληαη ζην
πξόγξακκα ηεο ζπζθεπήο.
 Η ρεηξνλνκία ηεο θσηνγξαθηθήο πξάμεο ζπληίζεηαη
από κηα δηαδνρή αικάησλ κε ηα νπνία ν
θσηνγξάθνο ππεξληθά ηα δηάθνξα αόξαηα
θξάγκαηα πνπ δηαρσξίδνπλ ηνπο ηνκείο ηνπ
θσηνγξαθηθνύ ρώξν-ρξόλνπ.

12. Η ΥΔΙΡΟΝΟΜΙΑ ΣΗ΢ ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΚΗ΢ ΠΡΑΞΗ΢
 Η θσηνγξαθηθή πξάμε είλαη κηα ρεηξνλνκία
θαηλνκελνινγηθήο ακθηβνιίαο.
 ΢ην βαζκό πνπ επηρεηξεί λα πξνζεγγίζεη ην
θαηλόκελν απ‟ όζα πεξηζζόηεξα ζεκεία
παξαηήξεζεο γίλεηαη κόλν πνπ ε κάζεζε ηεο
ακθηβνιίαο απηήο πξνδηαγξάθεηαη από ην
πξόγξακκα ηεο ζπζθεπήο

13. ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΑ
 Οη θσηνγξαθίεο όπσο θαη νη άιιεο ηερληθέο εηθόλεο
είλαη έλλνηεο νη νπνίεο έρνπλε θσδηθνπνηεζεί ζε
θαηαζηάζεηο, έλλνηεο νη νπνίεο εθδειώλνληαη δηα
κέζνπ ηνπ ηδίνπ ηνπ θσηνγξάθνπ αιιά θαη από ην
ίδην ην πξόγξακκα ιεηηνπξγίαο ηεο ζπζθεπήο.
 Η ζπζθεπή θσδηθνπνηεί ηηο έλλνηεο πνπ
ζπκπεξηιακβάλεη θαη ζηεξίδεηε ην ινγηζκηθό απηό
κεηαθξάδνληαο ην ζε εηθόλεο πνπ ζθνπόο ηνπο είλαη
λα πξνγξακκαηίζνπλ ηελ θνηλσλία ζαλ κεραληζκό
αλάδξαζεο κε ζθνπό ηελ ζπλερή βειηίσζε ησλ
ζπζθεπώλ.

14. ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΑ,ΓΙΑΝΟΜΗ
 Οη θσηνγξαθίεο είλαη βνπβέο θαη αθίλεηεο
επηθάλεηεο πνπ πεξηκέλνπλ ππνκνλεηηθά ηε δηαλνκή
ηνπο κέζσ αλαπαξαγσγήο.
 Ωο αληηθείκελα ζεσξνύληαη επηειήο θαη ε αμία ηνπο
βξίζθεηαη ζηηο πιεξνθνξίεο πνπ ππάξρνπλ ζηηο
επηθάλεηεο ηνπο.
 Η θσδηθνπνίεζε είλαη απνηέιεζκα απηήο ηεο πάιεο
αλάκεζα ζην θσηνγξάθν θαη ηελ ζπζθεπή δηαλνκήο
.

15. Η ΤΠΟΓΟΥΗ ΣΗ΢ ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΑ΢
 Αληίζεηα όκσο ζπκβαίλεη κε ηελ γξαθή. Όηαλ έλαο
άλζξσπνο ζέιεη λα γξάςεη ρξεηάδεηαη λα γλσξίδεη
ηνπο θαλόλεο ηεο νξζνγξαθίαο θαη ηεο γξακκαηηθήο.
 Δπίζεο γηα απηόλ πνπ ζέιεη λα ηξαβήμεη
θσηνγξαθίεο ρξεηάδεηαη κόλν λα αθνινπζήζεη ηηο
νδεγίεο πνπ πξνζθέξνληαη από ηελ κεραλή.
 Η θσηνγξαθία ιεηηνύξγεη σο πξόηππν
ζπκπεξηθνξάο ζηνλ δέθηε ηεο, αληηδξώληαο
ηειεηνπξγηθά ζηα κελύκαηα πνπ εκπεξηέρνληαη ζε
απηήλ.

16. ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΚΟ ΢ΤΜΠΑΝ
 Έρνπκε ζπλεζίζεη ζ‟απηέο θαη δελ ηηο
αληηιακβαλόκαζηε πιένλ αθνύ απνθξύπηνληαη από
ηελ ζπλήζεηα.
 Η αιιαγή είλαη πνπ εκπεξηέρεη ηηο πιεξνθνξίεο ,ην
ζπλεζηζκέλν είλαη πιενλάδνλ. Πεξηβαιιόκαζηε
ινηπόλ από πιενλάδνπζεο θσηνγξαθίεο.
 Σν λα βξίζθεηαη θαλείο κέζα ζην θσηνγξαθηθό
ζύκπαλ ζεκαίλεη λα βηώλεη λα γλσξίδεη θαη λα
αμηνινγεί ηνλ θόζκν ζαλ ζπλάξηεζε ησλ
θσηνγξαθηώλ.