โดย นางสาวอินทิรา เหล่าธรรมทัศน์ ผู้ช่วยวิจัยสถาบัน DUKE MEDICAL SCHOOL

1. ถอดความจากการนําเสนอในที่ประชุมเวทีวิชาการ เรื่อง "เด็กไทยในวงการวิทยาศาสตร์ระดับโลก: โอกาสและความสําเร็จ" จัดโดยโครงการ
คลังปัญญาเพื่ออภิวัฒน์ประเทศไทยในยุคบูรพาภิวัตน์ วิทยาลัยรัฐกิจ มหาวิทยาลัยรังสิต เมื่อวันอังคารที่ 14 กรกฎาคม 2558 เวลา 15.00 – 18.00 น. ณ
ห้องประชุม ชั้น 4 อาคารพร้อมพันธุ์ 1 ลาดพร้าว กรุงเทพมหานครฯ ภายใต้การสนับสนุนของสํานักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และ
มูลนิธิสถาบันสร้างสรรค์ปัญญาสาธารณะ (สปส.)
โครงการคลังปัญญาเพื่อการอภิวัตน์ประเทศไทยในยุคบูรพาภิวัตน์ สถาบันคลังปัญญาด้านยุทธศาสตร์ชาติ
วิทยาลัยรัฐกิจ มหาวิทยาลัยรังสิต
วิทยาลัยรัฐกิจ มหาวิทยาลัยรังสิต
น.ส. อินทิรา เหลาธรรมทัศน
ผูชวยวิจัยสถาบัน DUKE MEDICAL SCHOOL
เมื่อกล่าวถึงการเรียนวิทยาศาสตร์ อาจเป็นเรื่องที่ยากสําหรับเด็กไทยหลายคน แต่ในอีก
แง่มุมหนึ่งก็มีเด็กไทยจํานวนไม่น้อยที่เรียนรู้วิทยาศาสตร์อย่างสนุกและสร้างสรรค์จนประสบ
ความสําเร็จในการเรียนและการประกอบอาชีพได้ อินทิรา เหล่าธรรมทัศน์เป็นตัวอย่างของ
นักเรียนไทยที่ไปศึกษาต่อด้านวิทยาศาสตร์ในต่างประเทศและมีโอกาสได้ร่วมงานกับ
นักวิทยาศาสตร์ระดับโลก ซึ่งประสบการณ์ด้านการเรียนและการทํางานของอินทิราเป็น
ประโยชน์อย่างยิ่งต่อการนํามาทบทวนระบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ในประเทศไทยให้
พัฒนาไปในทางที่ดีขึ้น อีกทั้งองค์ความรู้ที่ได้จากการวิจัยของอินทิราก็ยังมีประโยชน์ต่อการ
พัฒนาด้านวิทยาศาสตร์สาธารณสุขในประเทศไทยด้วยเช่นกัน
1
วิจัยทางการแพทยสมัยใหม

2. อินทิรา เหล่าธรรมทัศน์เป็นนักศึกษาชาวไทยที่มีโอกาสไปศึกษาด้านวิทยาศาสตร์ในต่างประเทศตั้งแต่ระดับ
ปริญญาตรี ตลอดทั้งยังได้ร่วมงานกับนักวิจัยชั้นนําระดับโลกที่มหาวิทยาลัยดุ๊ก (Duke University)
ในการทําวิจัยเรื่องธาตุเหล็กเป็นเวลา 2 ปี และปัจจุบันกําลังจะเรียนต่อในสาขาแพทย์ของมหาวิทยาลัยการแพทย์
เจฟเฟอร์สัน (Jefferson medical University)
จุดเริ่มตนการทํางานวิจัยดานการแพทยสมัยใหมที่ Duke University
ขณะเรียนในระดับปริญญาตรีคุณอินทิราได้เห็นแบบอย่างจากอาจารย์ในสาขาวิทยาศาสตร์ จึงเริ่มเกิด
ความสนใจว่าการเรียนวิทยาศาสตร์น่าจะมีช่องทางหลากหลายที่จะสามารถนําความรู้ไปใช้ในการประกอบอาชีพ
ได้ หลังจากที่จบปริญญาตรีจึงยังไม่ศึกษาต่อในทันที แต่เลือกที่จะทดสอบว่าความรู้ที่ได้จากการเรียนที่ผ่านมาจะ
สามารถนําไปใช้ในการทํางานได้มากน้อยเพียงใด คุณอินทิราจึงได้สมัครเป็นผู้ช่วยนักวิจัยของโครงการทดลอง
ด้านวิทยาศาสตร์ที่ Duke University จนกระทั่งได้รับคัดเลือกและตัดสินใจร่วมงานในที่สุด
ประสบการณการทํางานวิจัยที่ Duke University
คุณอินทิราได้ร่วมงานกับ Nancy Andrews ซึ่งเป็นหัวหน้าโครงการวิจัยที่มีชื่อเสียงด้านวิทยาศาสตร์
การแพทย์ โดยหัวข้อการวิจัยคือการศึกษาว่าธาตุเหล็กสําคัญอย่างไรต่ออวัยวะต่างๆ ในร่างกายและธาตุเหล็ก
สามารถนําไปใช้ในกล้ามเนื้อได้อย่างไร ซึ่งกระบวนการทดลองเริ่มด้วยการทดสอบย้ายธาตุเหล็กออกจากเซลล์
กล้ามเนื้อของหนูทดลองเพื่อหาคําตอบว่าหากร่างกายขาดธาตุเหล็กไปจะเป็นอย่างไรด้วย โดยผลการทดลอง
พบว่าหนูที่ไม่มีธาตุเหล็กในเซลล์กล้ามเนื้อจะมีขนาดตัวเล็กลงจากปกติมากเนื่องจากกล้ามเนื้อไม่สามารถผลิต
พลังงานได้อย่างเพียงพอ อีกทั้งยังมีผลกระทบต่อการทํางานของตับด้วย จนในที่สุดหนูจะตายภายใน 6-8 วัน
ผลการวิจัยครั้งนี้ทําให้ทราบว่าธาตุเหล็กถูกใช้ในไมโทรคอนเดรียซึ่งเป็นแหล่งพลังงานของเซลล์ของกล้ามเนื้อ
(ดูภาพที่ 1) ทีมนักวิจัยคาดว่าข้อค้นพบในการวิจัยดังกล่าวจะเป็นประโยชน์อย่างมากต่อวงการสาธารณสุขในแง่
ของการรักษาโรคขาดธาตุเหล็ก เนื่องจากปัจจุบันมีประชากรทั่วโลกมากถึง 15% ที่ป่วยเป็นภาวะโลหิตจางจาก
การขาดธาตุเหล็ก(Iron Deficiency Anemia)
ภาพที่ 1 ภาพเปรียบเทียบระหว่างเซลล์ที่มีธาตุเหล็กและไม่มีธาตุเหล็ก
โครงการคลังปัญญาเพื่อการอภิวัตน์ประเทศไทยในยุคบูรพาภิวัตน์ สถาบันคลังปัญญาด้านยุทธศาสตร์ชาติ
วิทยาลัยรัฐกิจ มหาวิทยาลัยรังสิต 2
มุมมองและประสบการณการเรียนวิทยาศาสตรการแพทยสมัยใหมในสหรัฐอเมริกา
โดย นางสาว อินทิรา เหลาธรรมทัศน
ที่มา : นางสาว ออินทิรา เหล่าธรรมทัศน์ ผู้ช่วยวิจัยสถาบัน DUKE MEDICAL SCHOOL

3. สําหรับบรรยากาศการทํางานในห้องทดลองของ Duke University เนื่องจากการวิจัยที่ทํามีลักษณะเป็น
ห้องทดลองเล็ก มีนักวิจัยเพียง 6 คน จึงทําให้ความสัมพันธ์ของคุณอินทิราและนักวิจัยคนอื่นๆ ค่อนข้างใกล้ชิด
มีการปรึกษาหารือและแลกเปลี่ยนความรู้ด้านการทําวิจัยกันเสมอ อีกทั้งยังมีการนัดพบปะ(Lab Meeting) กัน
เป็นประจําทุกสัปดาห์ นอกจากนั้น แม้คุณอินทิราจะเข้าไปทํางานในฐานะผู้ช่วยนักวิจัยเพียงชั่วคราว 1-2 ปี
ก่อนที่จะไปศึกษาต่อ แต่ก็ได้รับการสนับสนุนและปฏิบัติอย่างดีจากนายจ้างและเพื่อนร่วมงานซึ่งเป็นนักวิจัยมือ
อาชีพ ตลอดทั้งยังได้รับการสอนและถ่ายทอดความรู้ที่ดีจากบุคคลเหล่านี้อีกด้วย
การเรียนแพทยศาสตรในประเทศสหรัฐอเมริกา
ในสหรัฐอเมริกา การเรียนแพทยศาสตร์จะเริ่มต้นอย่างจริงจังในระดับปริญญาโท ดังนั้นก่อนที่นักศึกษาจะ
เริ่มเรียนแพทย์ได้จะต้องเรียนปริญญาตรีมาก่อนเป็นเวลา 4 ปี ซึ่งในระดับปริญญาตรีจะเรียนในสาขาใดก็ได้ ไม่
ว่าจะเป็นสาขาด้านวิทยาศาสตร์หรือแม้แต่สาขาด้านสังคมศาสตร์ - มนุษยศาสตร์ก็ตาม แต่มีเงื่อนไขว่าจะต้อง
ผ่านการเรียนในหลักสูตรเตรียมแพทย์ (Pre-Medicine) ก่อนซึ่งต้องเรียน 3 วิชาหลักได้แก่เคมี ชีววิทยาและ
อินทรีย์เคมีวิชาละ 2 ปี และเรียนวิชารองได้แก่ฟิสิกส์ อังกฤษ และคณิตศาสตร์อีกวิชาละ 1 ปี ซึ่งหลักสูตร
เตรียมแพทย์นี้นักศึกษาสามารถเรียนควบคู่ไปกับการเรียนระดับปริญญาตรีในสาขาหลักของตนเองหรือเริ่ม
เรียนหลังจากจบปริญญาตรีแล้วก็ได้ ความรู้ที่ได้จากการเรียนปรับพื้นฐานในวิชาทั้งหมดเหล่านี้จะเป็นประโยชน์
อย่างมากต่อการสอบเทียบเข้าสาขาแพทยศาสตร์(MCAT)
สําหรับหลักสูตรแพทย์ใช้เวลาเรียนทั้งหมด 4 ปี โดยในปี 1-2 จะเป็นการเรียนแบบบรรยายในห้อง และใน
ปี 3-4 นักศึกษาจะได้เข้าไปฝึกงานในโรงพยาบาลเพื่อทดลองทํางานในแผนกและสาขาที่หลากหลาย ซึ่งจะทํา
ให้นักศึกษาได้ทราบว่าตนเองชอบหรือสนใจสาขาเฉพาะในด้านใด และภายหลังจากศึกษาจบหลักสูตรแพทย์ 4
ปีก็จะเป็นการศึกษาต่อในสาขาแพทย์เฉพาะทางต่อไป ซึ่งในการสมัครเรียนจะต้องยื่นหลักฐานได้แก่ เกรดเฉลี่ย
คะแนนสอบเทียบ (MCAT) และหลักฐานแสดงกิจกรรมต่างๆ ที่นักศึกษาเคยเข้าร่วม นอกจากนี้ผู้สมัครจะต้อง
เขียนรายงานเกี่ยวกับประวัติตนเองเพื่อเสนอให้คณะกรรมการพิจารณาด้วย
อย่างไรก็ตามการเรียนการสอนหลักสูตรแพทยศาสตร์ในสหรัฐอเมริกาก็มีปัญหาเช่นกันคือตลอดเวลาที่
เรียน นักศึกษาจะไม่ได้มีปฏิสัมพันธ์ใกล้ชิดกับคนไข้มากเท่านักศึกษาแพทย์ในประเทศไทยและประเทศอื่นๆ
จึงจําเป็นที่สถานศึกษาจะต้องสร้างกลไกเพื่อเพิ่มทักษะด้านการสื่อสารและความเข้าใจในสังคมให้แก่นักศึกษา
เหล่านี้ โดยในอนาคตจะมีการปรับข้อสอบให้เชื่อมโยงไปยังมิติสังคมศาสตร์ จิตวิทยา และการคิดเชิงวิเคราะห์
มากขึ้น นอกจากนั้นวิทยาลัยการแพทย์เจฟเฟอร์สันยังสนับสนุนให้นักศึกษาได้ทํากิจกรรมควบคู่การเรียนไป
ด้วย เช่น การให้นักศึกษาก่อตั้งและขับเคลื่อนคลินิกเล็กๆ ด้วยตนเองเพื่อรักษาผู้อพยพและคนด้อยโอกาสโดย
ไม่คิดค่าใช้จ่าย
ขอดีของการเรียนวิทยาศาสตรในสหรัฐอเมริกา
คุณอินทิรากล่าวว่าการเรียนในสาขาวิทยาศาสตร์รวมไปถึงแพทยศาสตร์ในสหรัฐอเมริกามีข้อดีที่เด่นชัดใน
2 ประการ โดยประการแรก การเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ในสหรัฐอเมริกาเป็นระบบที่สนุกและไม่น่าเบื่อ และ
ข้อดีประการที่สองคือ นักศึกษาสามารถนําความรู้และทฤษฎีที่ได้จากการเรียนไปใช้ประโยชน์ในการทํางานได้
จริง ตลอดทั้งยังมั่นใจได้ว่าเมื่อจบการศึกษาจะได้ทํางานตรงตามสาขาที่เรียนมาแน่นอน
3โครงการคลังปัญญาเพื่อการอภิวัตน์ประเทศไทยในยุคบูรพาภิวัตน์ สถาบันคลังปัญญาด้านยุทธศาสตร์ชาติ
วิทยาลัยรัฐกิจ มหาวิทยาลัยรังสิต
3

4. บทส่งท้าย
ความสําเร็จรวมถึงประสบการณ์ในการเรียนและการคลุกคลีอยู่ในแวดวงวิทยาศาสตร์ระดับโลก
ของอินทิราเหล่าธรรมทัศน์เป็นสิ่งที่สะท้อนให้เห็นว่าเด็กไทยก็สามารถพัฒนาตนเองจนเก่งและเชี่ยวชาญ
ในด้านวิทยาศาสตร์ได้หากได้รับการปลูกฝังระบบการเรียนรู้อย่างเหมาะสม ซึ่งหากมองย้อนกลับมาที่
ประเทศไทยจะพบว่าระบบการศึกษายังไม่ได้รับการปรับเปลี่ยนให้เอื้อต่อการเรียนรู้ของเด็กอย่างแท้จริง
อีกทั้งการเรียนยังคงยึดผู้สอนเป็นศูนย์กลาง จึงทําให้ยังมีเด็กไทยจํานวนมากที่ไม่สามารถเรียน
วิทยาศาสตร์ได้ดีและยังรู้สึกว่าเป็นวิชาที่ยาก ดังนั้น การปฏิรูปเชิงนโยบายให้ระบบการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
เป็นกระบวนการที่สนุกและสร้างสรรค์จึงเป็นสิ่งที่หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรหันมาให้ความสําคัญเพื่อ
ส่งเสริมให้เด็กไทยพัฒนาสู่การเป็นบุคลากรด้านวิทยาศาสตร์ที่มีศักยภาพ
4

5.
5
ผู้อํานวยการสถาบันคลังปัญญาฯ : ศ.ดร.เอนก เหล่าธรรมทัศน์
บรรณาธิการ: น.ส.ยุวดี คาดการณ์ไกล
ถอดความและเรียบเรียง: น.ส.จุฑามาศ พูลสวัสดิ์
ผู้ประสานงาน: น.ส. อนันญลักษณ์ อุทัยพิพัฒนากุล
ปีที่พิมพ์: ตุลาคม 2558
สํานักพิมพ์: มูลนิธิสร้างสรรค์ปัญญาสาธารณะ
เพิ่มเติมได้ที่ www.rsu-brain.com
ที่อยู่ติดต่อ
วิทยาลัยรัฐกิจ มหาวิทยาลัยรังสิต 52/347 พหลโยธิน 87 ตําบลหลักหก อําเภอเมือง จังหวัดปทุมธานี 12000
โทรศัพท์ 02-997-2200 ต่อ 1283 โทรสาร 02-997-2200 ต่อ 1216
สถาบันคลังปัญญาด้านยุทธศาสตร์ชาติ อาคารพร้อมพันธุ์ 1 ชั้น 4 637/1 ถนนลาดพร้าว เขตจตุจักร กทม. 10900
โทรศัพท์ 02-930-0026 โทรสาร 02-930-0064
โครงการคลังปัญญาเพื่อการอภิวัตน์ประเทศไทยในยุคบูรพาภิวัตน์ สถาบันคลังปัญญาด้านยุทธศาสตร์ชาติ
วิทยาลัยรัฐกิจ มหาวิทยาลัยรังสิต
ผู้ข้าร่วมประชุมแลกเปลี่ยน:
ศ.ดร.เอนก เหล่าธรรมทัศน์ , ศ.พญ.จิราพร เหล่าธรรมทัศน์ , คุณอินทิรา เหล่าธรรม
ทัศน์ , คุณอิศรา เหล่าธรรมทัศน์, รศ.ดร.จํานง สรพิพัฒน์, อ.ทนงศักดิ์วิกุล,
คุณวรวรรณ อาภารัตน์,คุณ สุทธิดา วงศ์เธียรชัย, คุณ นิธิชัย คาดการณ์ไกล
คุณ ธนพล พงศ์สุวโรจน์
5