Energieneutraal Bouwen; waarom doen we wat we doen Mensen weten bijna altijd wat ze doen. Veel mensen weten ook nog hoe ze het doen. Het komt minder vaak voor dat iemand onmiddellijk antwoord kan geven op de vraag waarom hij iets doet.

1. Energieneutraal Bouwen; waa
Mensen weten bijna altijd wat ze doen. Veel mensen weten bedoelen. Bijna altijd kwam als eerste de
vraag of ik dat ding nog ging terugverdie-
ook nog hoe ze het doen. Het komt minder vaak voor dat
nen. Om eerlijk te zijn wist ik dat niet en
iemand onmiddellijk antwoord kan geven op de vraag waar- weet ik het nog steeds niet. Het is name-
lijk nooit mijn motivatie geweest om de
om hij iets doet. Een ondernemer geeft vaak als antwoord dat
zonneboiler aan te schaffen. Ik vond het
meer omzet of winst de reden is. Recent zag ik in een filmpje gewoon leuk om een deel van mijn warm-
tapwaterbehoefte met behulp van de zon
op YouTube iemand vertellen dat omzet of winst de oorzaak
op te warmen, zonder dat dit ruimte kost
is en niet de reden (Simon Sinek). in de berging van mijn nieuwe opbouw. Ik
deed het omdat het kon en omdat ik er een
Ik ben mij daardoor gaan afvragen waarom ik dingen doe.
goed gevoel bij heb. Niet omdat het geld
Bijvoorbeeld waarom schrijf oplevert. De winst (besparing) is het resul-
taat en niet de reden. Als leuke bijvangst
ik hier thuis op de bank dit artikel? kan ik nu af en toe aan mijn buren vertellen
Het antwoord is vrij eenvoudig. Ik stond er wat ik hoop en wat ik doe. Deze winter
kreeg ik op een zonnige dag bij -10 graden
alleen niet bij stil dat dit mijn motivatie is. buitentemperatuur 30 graden water uit de
boiler. Dat vind ik nou leuk.
Auteur: Yuri Pelser
BETROKKEN INDIVIDU
Organisaties bouwen niets. Het zijn de
mensen in een organisatie die een project
laten slagen. Het zijn ook de mensen in
het project die leren van hun fouten en die
Ik geloof dat wij met elkaar het verschil MIJN BESCHEIDEN BIJDRAGE met die ervaring het volgend project weer
kunnen maken waardoor we voor onszelf, Om de daad bij het woord te voegen, tot een groter succes weten te maken.
onze kinderen en kleinkinderen een mooie, vertel ik u wat ik kon doen om mijn (kleine) Waarom zouden we samenwerken? Om
gezonde en leefbare wereld kunnen steentje bij te dragen. Ik liet een opbouw elkaar te leren kennen en te ontmoeten,
maken. Ik geloof ook dat het helpt om dit op mijn huis bouwen waarvoor ik heel veel zodat de ervaring van elk individu de
met regelmaat tegen elkaar te zeggen, (duurzame) wensen had geformuleerd. kennis wordt van de groep. Kennis delen,
zodat de kleine beetjes hoop die daar uit Helaas liet mijn budget het niet toe om aan samenwerken, open communiceren en
voortkomen samen voldoende zijn om u al die wensen tegemoet te komen. Het was met gezond verstand inspelen op veran-
en mij aan te sporen zelf in actie te komen. net of ik bij Ymere aan een project werkte. deringen zijn de sleutelwoorden die ik met
In de Trendrede 2012 staat te lezen, dat Daar merken we ook regelmatig dat we vallen en opstaan heb leren waarderen.
de uitspraak “ik zeg wat ik doe en ik doe meer willen dan we kunnen betalen. Mijn Om de uitdagingen die zich nu op ons pad
wat ik zeg” wordt vervangen door “ik zeg budget liet het wel toe om een zonneboi- bevinden met succes te kunnen oppakken,
wat ik hoop en ik doe wat ik kan”. (www. ler aan te schaffen en op het dak van de ga ik met heel veel inspiratie, passie en
trendrede.nl) nieuwe opbouw te plaatsen. Helaas was de betrokkenheid aan de slag.
Ik spreek hierbij de hoop uit dat u na het subsidie op zonneboilers net afgeschaft. De tijdgeest is ons volgens de eerder
lezen van deze editie van ThemaTech doet Die tegenvaller heb ik opgelost door zelf genoemde Trendrede 2012 gunstig gezind.
wat u kunt om onze wereld onafhankelijk de plaatsing en installatie uit te voeren. Mensen willen zich steeds vaker betrok-
te maken van fossiele brandstoffen en Ik ben niet voor niets als 6-jarig jochie bij ken voelen bij wat ze doen en verbinden
van grondstoffen die niet aan de Cradle 2 mijn vader in de leer gegaan. De buren zich echt aan de mensen waarmee ze in
Cradle (C2C) uitgangspunten voldoen. Als kwamen al snel vragen wat dat voor rare projecten werken en waar ze enthousi-
u het niet doet, wie doet het dan? Spreek badkuip was op mijn dak. Voor wie het ast over zijn. Thema’s als duurzaamheid,
zo nu en dan uw hoop eens uit en laat beeld niet kent, gewoon even op Itho ecologie en energiebesparing spreken tot
anderen weten wat u doet. Solior Googelen, dan weet u wat de buren de verbeelding en weten steeds vaker de
22 ISSO ThemaTech - april 2012 - Energieneutraal Bouwen

2. rom doen we wat we doen
goede professionals aan te trekken. mooi en gezond zijn. De weerstand onder konden de bewoners in een proefwoning
Mensen beïnvloeden hun omgeving bewoners was groot. Ymere moest vooral laten zien en ervaren dat mechanische
steeds intensiever en directer. Hierdoor niet denken dat ze maar even mechanische ventilatie ook aan hun wensen kan vol-
verandert de manier waarop corporaties ventilatie konden komen aanleggen. De doen. De bewoners hebben zelf voor een
met hun klant omgaan. Waar het tot voor boodschap was duidelijk en de meningen systeem gekozen en het innovatieteam
kort heel gewoon was om als corporatie waren scherp. Door in gesprek te gaan met kon de uitwerking zodanig optimaliseren
met een kant-en-klaar renovatieplan naar de bewoners en samen te zoeken naar de dat we nu met trots kunnen zeggen dat
de huurders te stappen, verrichten we nu reden voor de weerstand tegen mechani- we woningen renoveren die aantoonbaar
grote inspanningen om de klant bij de sche ventilatie hebben we nu een bijzonder een gezond en comfortabel binnenklimaat
planvorming te betrekken. geslaagd renovatieproject. Met een in- hebben. Zonder de samenwerking tussen
Projecten op de school van de kinderen novatieteam, samengesteld uit de project- alle belanghebbenden was dit nooit gelukt.
uit de buurt, een speciaal spel voor het partners, zijn we aan de slag gegaan. We (www.woneninolympia.nl/buurt)
in beeld brengen van de verschillende
belangen, mensen die zich specialiseren
in het organiseren van betrokken klant-
participatie en zelfs het actief uitnodigen
van initiatiefnemers om met hun eigen
initiatief in een project aan de slag te gaan
zijn nu de regel in plaats van de uitzonde-
ring. Deze manier van werken zorgt ervoor
dat de maatschappelijke mores van een
buurt het project steeds meer beïnvloedt.
Een buurt wordt daardoor niet alleen maar
technisch opgelapt maar krijgt ook een
positieve boost.
VERANDERINGEN VAN BINNENUIT
Het gaat pas werken wanneer je elkaar
ontmoet, is één van de lessen die ik heb ge-
leerd. De echte verandering in onze manier
van werken, waardoor we de grote uitda-
gingen van deze tijd aan kunnen, zal vanuit
u en mij tot stand moeten komen. Organi-
saties bouwen niets, overheden organise-
ren niets en bedrijven leveren niets. Het zijn
de mensen die het doen. De persoonlijke
motivatie en drijfveer van deze mensen
maakt dat zij de dingen doen zoals ze wor-
den gedaan. Lopen ze een stapje harder als
nodig is of gaan ze met de hakken in het
zand bij elke verandering. De hoofdvraag
is waarom? Als je dat weet kun je ook beter
inspelen op het hoe en het wat.
Het E- en F-label renovatieproject Olym-
pia in de Marathonbuurt (1924 - 1926) van
Amsterdam Oud-Zuid levert elke week
een trappenhuis af waaraan de wonin-
gen energiezuinig (A-label), comfortabel, Gevel Olympiaweg
23

3. Beeld van het gebied in vogelvlucht
1+1+1 IS ONGEVEER 5 ervaringen omzetten in kennis en kennis voor niets dat Ymere in dit project kiest
CO2-neutraal bouwen of zelfs in 2050 overdragen van mens tot mens. Kennis om te werken volgens co-making met een
een CO2-neutrale gebouwde omgeving vertegenwoordigt geen macht meer. bouwbedrijf, en zo het gebied in te vullen.
creëren is een dermate grote en complexe Kennis ligt via de moderne communicatie- Alleen wanneer je bereid bent om op een
uitdaging die we als wereldbevolking nog technieken voor het oprapen. Kennis delen bijzondere manier naar je werk en je manier
niet eerder zijn aangegaan. Om deze uitda- zorgt er voor dat je invloed kunt uitoefe- van samenwerken te kijken, bereik je ook
gende ambitie waar te maken, zullen veel nen. De persoon die zijn ervaring en kennis bijzondere resultaten. Dit vraagt veel van de
meer partijen dan alleen de corporatieme- het beste weet te delen, heeft de meeste medewerkers die aan het project werken.
dewerker en zijn klanten vroegtijdig met invloed. Kennis was macht, kennis delen Wij moeten het leren terwijl we het doen.
elkaar in gesprek moeten gaan. De som der geeft kracht.
doelen wordt alleen maar meer als we de
doelen ook echt goed op elkaar aan laten Voor het project Nobelhorst in Almere
sluiten. 1+1+1=5 is het doel. 1+1+1=2 komt wordt in circa 10 jaar een sociaal en fysiek
nog vaak voor. duurzame wijk ontwikkeld en gebouwd
Ik was op de dag dat ik dit artikel schreef (www.nobelhorst.nl). De ambities zijn
in gesprek met mensen uit het vakgebied hoog en de uitdagingen zijn groot. Dit is
die er toe doen. Zij zijn allemaal ervaren een gebied waarin we 1+1+1=5 moeten
en hebben veel invloed op hun omgeving. waarmaken om aan alle ambities te kun-
Met deze groep zochten we naar een nen voldoen en het ook nog betaalbaar te
manier om de verbinding tussen energie- houden. Wanneer je start met in het begin
besparing en een gezonde woning (bin- van het project 1+1+1=2 te bouwen, dan
nenmilieu) voor de buitenwereld duidelijk zal je verderop in het gebied ook een keer
zichtbaar te maken. Als dat lukt, groeit het 1+1+1=8 moeten maken om de punten die
collectieve bewustzijn over dit onderwerp je hebt laten liggen te compenseren.
en kun je van 1+1=2 en 1+1=3 maken. Je Nobelhorst is in elk opzicht een bijzon-
kunt namelijk met weinig extra moeite en der gebied. De plannen die Ymere en de
kosten gelijktijdig met energiebesparende gemeente Almere samen in het gebied
maatregelen er ook voor zorgen dat de willen uitwerken, kenmerken zich door
woning gezonder wordt. Deze uitspraak samenwerking en kennis delen. We zoeken
bevindt zich in de categorie ‘als je het weet actief naar initiatiefnemers die met ons
is het simpel’. Het gaat er om dat al die het gebied willen invullen en vormen. De
mensen de volgende dag actie onderne- grondhouding waarbij je er vanuit gaat dat
men en dingen anders gaan doen waar- alles wat je doet afwijkt van wat je gewend
door er ook echt zichtbaar iets verandert. was, is er één die niet zomaar breed ge-
dragen wordt. In dit geval gaat het cliché
OPNIEUW UITVINDEN op dat, als je doet wat je altijd deed, je dan
Om tot wel overwogen keuzes te komen is krijgt wat je al hebt. En dat is nu net wat in Stadsdorp Nobelhorst
het nodig dat we kennis delen. We moeten Nobelhorst niet de bedoeling is. Het is niet
24 ISSO ThemaTech - april 2012 - Energieneutraal Bouwen

4. WEG VAN VEILIGE ROUTINES gen met industriële precisie in een fabriek Over de auteur:
Door ons zelf steeds te vragen waarom we maken? Ik weet het niet. De kwaliteit die we Yuri Pelser ging als 6-jarige jongen voor het eerst
iets doen, vinden we betere antwoorden moeten realiseren om aan alle prestaties te met zijn vader, die loodgieter was, ‘op klus’. Daar
op de vragen wat we doen en hoe doen kunnen voldoen, leidt er volgens mij in ie- heeft hij een ‘besmetting’ voor het installatievak
we het. Die antwoorden hebben we heel der geval toe dat we op een andere manier opgelopen. Jaren later studeerde hij Hogere Instal-
hard nodig, omdat het duidelijk maakt dat gaan bouwen. De manier waarop we het nu latietechniek aan de Hogeschool Utrecht om na zijn
je als persoon invloed moet uitoefenen op doen is anders niet meer betaalbaar. studie in het adviesvak aan de slag te gaan. Ook
de dingen die we dagelijks uit gewoonte Wie durft morgen alles helemaal anders te werkte hij als productmanager bij een ketelfabri-
en routine doen. Deze manier van werken doen dan vandaag? Ik niet. Ik durf wel te kant en in de praktijk van een installatiebedrijf.
staat haaks op de druk die we in elk bouw- zeggen wat ik hoop en te doen wat ik kan. Het grootste deel van zijn werkervaring deed hij op
project voelen. Geld en tijd zijn de grote Als u en ik daarmee beginnen dan kunnen bij een afdeling planmatig onderhoud van een Am-
argumenten om terug te vallen in veilige we met elkaar morgen al veel meer, dan we sterdamse Woningstichting. Op dit moment werkt
routines. Je kunt dan sneller de onzekere vandaag hebben gedaan. Yuri Pelser bij Ymere waar hij het bedrijfsonderdeel
situatie verlaten. Gebieds- & Projectontwikkeling ondersteunt. Zijn
John van Beek laat op de website over het EXCUSES collega’s kunnen bij hem terecht met vragen over
nieuwe boek van Anne-Marie Rakhorst het Sorry dat ik in dit artikel de techniek en energie, installaties, binnenmilieu, comfort en
volgende aan de wereld weten. “Mensen de uitvoering van bouwprojecten niet duurzaamheid. Ymere ontwikkelt kleine en grote
worden opgeleid om te zoeken naar de uitvoerig heb beschreven. Ik verwacht dat projecten waarbij bijvoorbeeld een monumentaal
enige juiste oplossing en risico uit de weg de andere auteurs u daarin niet teleurstel- grachtenpand wordt gerenoveerd, maar ook ver-
te gaan. We moeten juist leren om te gaan len. Ik geloof dat als ik de motivatie en laten bedrijventerrein worden omgetoverd tot een
met onzekerheid en een continu proces bereidheid van het individu (van u dus) nieuw sociaal duurzaam stadsdorp.
van verbetering op gang te brengen. Dit weet op te wekken, dat de techniek en de
vraagt dus om een andere aanpak dan een uitvoering dan vanzelf zal volgen.
klassieke business case aanpak.” Waarom doet u wat u doet?
Gaan we in de nabije toekomst de wonin-
25