3. Abestiak, orain eta beti
Bizitza osoan milaka abesti
entzungo dituzue, batzuk
gogoratuko dituzue eta asko ez.
Musika entzuten dugunean,
normalean abestiak entzuten
ditugu.
Abestia, kantutako poema da.
Musika tresnez launtzen zaio.
Mundu osoan aurkitzen dira
abestiak, aintzinako Grezian,
duela 2.000 urte, konposatzen
ziren.
4. Abestien egitura
Sinplea da.
Bi zati garrantzitsuak,
txandakatzen direnak,
daude:
Ahapaldia (estrofa)
errepikatzen da testi
ezberdinekin.
Errepika (estribillo) beti
errepikatzen da modu
berean.
5. Abestien eduki literarioa
Ugaria izan daiteke.
Normalean maitasuna
izaten da gaia.
Beste batzuk:
erligiosoa, lanerakoa,
sehaskakoa,
umoretsua, satirikoa,
dantzatzekoa eta
abarrekoa.
6. 2. Hamaika abesti mota
Abestia eta gizakia bezain zaharrak dira.
Gizakion zirrarak, sentimenduak eta pasioak adierazten
dute.
Mota asko daudenez gero hiru multzotan sailkatuko ditugu:
7. Abesti tradizionalak
Nekazaritza eremuan sortzen
dira.
Musikologoek kantutegietan
bildu dituzte.
Hauetako abesti asko
dantzatzen dira: jota eta isa.
Gizakion bizitzari daude lotuta:
jaiotza, haurtzaroa, ezkontza,
heriotza...eta urteko aroei:
urteberri eguna, uzta, udako
solstizioa...
8. Herri-abestiak
Hirietan egiten dira eta hiriko
gizakiari lotuta daude.
Irratia, telebista, zinea eta
batez ere egun, interneta dira
bere hedabideak.
50eko hamarkadan hasi zen
rock&rolla eta honekin musika
modernoa herri musika aldatuz.
Abesti modernoak gazteek
egiten eta kontsumitzen dituzte.
9. Abesti landuak
Musika landua: konpositoreek egin dutena.
Adibidez: Bach, Mozart, Beethoven,
Schubert...
Musika landuan ere abestiak egin eta egiten
dira.
Erdi aroan hasi ziren konposatzen eta
erligiosoak ziren.
Bostehun urte ondoren profanoak
(erligiosoak ez direnak) konposatzen hasi
ziren.
Abestiaren urrezko aroa XIX mendea da.
Lied generoa garatzen hasi zelako.
Lied-ek: abestia esan nahi du alemanieraz,
eta ahotsa pianoarekin, normalean, izaten
da.
10. Kantutegiak
Liburuak dira.
Hauetan abestien testuak
agertzen dira.
Batzuetan ere partiturak.
Mota batzuk daude:
folklorikoak, antzinak
musikakoak,
haurrentzakoak,
Gabonetakoak...
11. Denontzako musika
Zer dira? Oraingo kantutegiak.
Non aurkitu? Musika
dendetan.
Zeri buruz? Genero, talde edo
artista bati buruz.
Zer agertzen da? Testua,
melodia eta akordeak.
Zailak dira? Ez.
Hasiberrientzat dira.
Motibatzeko.
12. Biltzaile nekaezina:
Gabriel García Matos 1912-1974
Folklorista: Espainako folklorea
bildu zuen hainbat kantutegitan.
Herri asko bisitatu zuen folklorea
ikertuz.
10.000 abesti eta dantza baino
gehiago bildu zituen.
Oraindik ez dute bere lan osoa
argitaratu.
Matosen lanik gabe gaur egun
abesti asko galduta egongo
lirateke
15. Zer egin zuten?
Baserriz baserri joan ziren aiton amonengandik
kantak jasotzera.
Horrela, abesti hauen partiturak egin eta
kantutegietan jaso zituzten.
Galdera bat:
Noiz izango luke musika honek aldatzeko edo gaizki
transmititzeko arriskua, idatzi aurretik edo idatzi
ondoren?
Behin idatzita musika finko geratzen da.
18. Gure musika-sistema
Gure musika sisteman bi
eskala mota
garrantzitsuenak dira:
maiorra eta minorra.
Minorrean ere 7 nota
daude.
Eta zertan datza
desberdintasina?
Tonu eta tonuerdien
kokapenean.
19. Tonu eta tonuerdien
kokapena
Eskala maiorrean tonuerdiak III-IV eta VII-VIII graduen artean daude
Eskala minorrean tonuerdiak II-III eta V-VI graduen artean daude
20. Beste nota bat
abiapuntutzat hartuz
Tonu eta tonuerdien kokapena errespetatuz gero eskala
maior bat sortzen da.
21. Eskala bakoitzak bere
sonoritatea du
Eskala maiorra
normalean alaia da
Eskala minorra aldiz,
tristeagoa.
22. Rap bat konposatuko
dugu
27 orrialdean arauak
dituzue rap bateko testu
bat kosposatzeko.
Taldeka (4-5) pentsatu
eta idatzi.
Pertsona bakoitzak abesti
behar du esaldi bat.
Gero klasean grabatuko
dugu.
