2. ცოფი
ცოფი ( ლათ. rabies - სიგიჟე
) არის ნეიროტროპული ვირუსით
გამოწვეული მწვავე ინფექციური
დაავადება
, ვლინდება ცენტრალური
ნერვული სისტემის ფუნქციის
დარღვევებით და ხასიათდება
100% ლეტალობით .
ადამიანი შეიძლება
დააინფიცირდეს ძაღლის , კატის ,
მგლის ნაკაწრით ან კბენით.
შესაძლებელია გადამდები იყოს
ძროხა.
3. დაავადების მახასიათებლები
ცხოველებში:
დაავადება ვლინდება
სხვადასხვაგვარად.
შესაძლოა გამოიწვიოს ცხოველში
აგრესიულობა , ცხოველი თავს
ესხმის ადამიანს , კაწრავს ან
კბენს მას.
ცოფით დაავადებული ძროხა
ღმუის , ეტაკება კედელს ,არ ჭამს
ცხვრები და თხები კბენენ სხვა
ცხოველებს,
ადამიანებს ან ძაღლებს, ახტებიან
კედელს.
ცოფით დასნებოვნება ხდება
დაავადებული ცხოველის კბენით
ან ნაკაწრით ჭრილობაში მათი
ნერწყვის მოხვედრით.
4. დაავადებული ცხოველი ზოგჯერ დათრგუნულია , იმალება ბნელ კუთხეში
და არ გამოეხმაურება პატრონს.
ძაღლი ყეფს ჩახლეჩილი ხმით , კვნეტს ჯოხებს , ყლაპავს ქვებს , პირიდან
მოდის ნერწყვი, შესამჩნევია სიელმე , უკანა ფეხებს ვერ ამოძრავებს.
შესაძლებელია მიეპაროს პატრონს და უკბინოს.
ჰიდროფობია შესაძლოა არ გამოვლინდეს.
5. • საინკუბაციო პერიოდი
გრძელდება რამოდენიმე დღიდან
რამოდენიმე თვემდე.
• ამიტომ ცხოველის კბენის შემთხვევაში
აუცილებელია ადამიანმა მიმართოს
სამედიცინო დაწესებულებას სამედიცინო
დახმარების მისაღებად.
6. უსაფრთხოების ზომები
• თუ ცხოველმა გიკბინათ ან გაგკაწრათ დაუყოვნებლივ
ჩამოიბანეთ ჭრილობა გამდინარე წყლით და საპნით
არანაკლებ 15 წუთისა .
• ჭრილობა დაამუშავეთ იოდით , სპირტით.
• სასწრაფოდ მიმართეთ ექიმს , რომელიც დაგინიშნავთ
პროფილაქტიკურ აცრებს.
• აცრა- ცოფისგან გადარჩენის ერთადერთი გზაა.
7. მიმართვა ცხოველეთა პატრონებს.
• გაუკეთეთ ცხოველებს დროული პროფილაქტიკური ვაქცინაცია
• არ დაყაროთ ნაგავი ეზოში , რაც იზიდავს მღრღნელებს და უპატრონო
ცხოველებს.
• თუ შეამჩნიეთ ცხოველი , რომელიც საეჭვოდ გამოიყურება (უჭირს
მოძრაობა , მოსდის ნერწყვი ) დაუყოვნებლივ აცნობეთ ვეტერინალურ
დაწესებულებას.
8. გახსოვდეთ:
• ცოფის მკურნალობა არ არსებობს!
• ცოფი საშიშია როგორც ცხოველებისთვის , ისე ადამიანებისთვის .
• შექმენი ოჯახის წევრებისთვის და შინაური ცხოველებისთვის
უსაფრთხო გარემო.
9. ბრუცელოზი
ბრუცელოზი - არის შინაური და გარეული ცხოველის ქრონიკული დაავადება.
ადამიანი ავადდება დაავადებული ცხოველის ხორცის საკვებად გამოყენებით.
დაავადების ყველაზე გავრცელებული წყაროა სოფლის მეურნეობის პროდუქტები : ხორცი , რძე
და რძის პროდუქტები.
10. • დაავადების გამომწვევია:
B. abortus - მსხვილი ჩლიქოსანი ცხოველები;
B. melitensis - თხა ,ცხვარი
B. suis - ღორი
B.canis - ძაღლი.
11. დასნებოვნა ხდება :
• ინფიცირებული ცხოველის ექსკრემენტების უშუალო კონტაქტით
• საკვებად , თერმულად არასაკმარისად დამუშავებული ხორცის,
რძის ,რძის პროდუქტების მიღებისას , რომლებიც შეიცავენ ცოცხალ
ბაქტერიებს;
• იშვიათად ადამიანიდან ადამიანზე ტრანსმისიით.
12. • ბრუცელოზი არის ვეტერინარების, ფერმერების , მონადირეების
, მიკრობიოლოგიური ლაბორატორიის მუშაკების გავრცელებული
დაავადება.
• ხასიათდება მძიმე მიმდინარეობით და ორგანოების დაზიანებით .
ადამიანს აღენიშნება ცხელება , ტემპერატურა 40 გრადუსამდე , თავის
ტკივილი , კუნთების ტკივილი , დიარეა.
• ინკუბაციური პერიოდი გრძელდება საშუალოდ 2 კვირა.
• ლეტალურად სრულდება პაციენტების 5% - ზე
ნაკლებისთვის , ცენტრალური ნერვული სისტემის ფუნქციონირების
დროს წარმოქმნილი გართულებების გამო.
13. • დიაგნოსტიკა : სისხლის , ძვლის ტვინის ნიმუშის დათესვა.
• მკურნალობა : ანტიბიოტიკოთერაპია.
• პროფილაქტიკა:
• საკვებად გამოიყენეთ პასტერიზებული რძე
• არ გამოიყენოთ საკვებად 3 თვეზე მეტი დაძველების ყველი
• ცხოველებთან კონტაქტის დროს, ხორც-პროდუქტების დამუშავებისას
გამოიყენეთ ხელთათმანები , სათვალეები.
14. გახსოვდეთ!
• არ არსებობს ადამიანის ვაქცინა
ბრუცელოზის წინააღმდეგ
• დროულად აცერი ცხოველი , ამით დაიცავ
შინაური ცხოველის და ადამიანების
ჯანმრთელობას.
15. ჯილეხი (ციმბირის წყლული)
არის განსაკუთრებით საშიში
ინფექციური დაავადება.
ძირითადად ავადდებიან
შინაური და გარეული
ბალახისმჭამელი ცხოველები.
სიკვდილიანობა მაღალია.
16. • ადამიანი ავადდება დაავადებული ცხოველის მოვლის, დაკვლის , ხორცის ,
ტყავის ,ბეწვის დამუშავების დროს ,თერმულად დაუმუშავებელი ხორცის
საკვებად გამოყენებით.
• ჯილეხის სპორებს ვერ გაანადგურებს ხორცის დამარილება , შებოლვა ,
გამოშრობა.
• საქართველოში ძირითადად ადამიანებში გვხვდება ჯილეხის კანის ფორმა.
• აუცილებელია ექიმის დროული კონსულტაცია და მკურნალობა.
• დაგვიანებული მიმართვის შემთხვევაში ინფექცია შესაძლოა გართულდეს
და დასრულდეს სიკვდილით.
17. გავრცელება
• დაავადებული ცხოველის სიკვდილის შემდეგ , დაავადების გამომწვევი
მიკრობი ხვდება ნიადაგში, გარდაიქმნება სპორად.
• ასეთი სახით შეუძლია იარსებოს მრავალი წელი.
• ცხოველის დასნებოვნება ხდება ნიადაგში , ბალახზე ან წყალში
არსებული სპორების გადაყლაპვით/შესუნთქვით.
18. • სიმპტომები.
• ცხოველს აღენიშნება მადის დაკარგვა , ქოშინი , მაღალი ტემპერატურა ,
სუნთქვის გაძნელება , ლორწოვანი გარსის შეშუპება. მკურნალობის
გარეშე იღუპებიან. ლეში გაბერილია.
• თუ შეამჩნევ სიმპტომებს, უნდა მოახდინოთ სხვა ცხოველებისგან
იზოლაცია და ვეტერინალური სამსახურის ინფორმირება.
• დაუშვებელია დაავადებული ცხოველის დაკვლა, მკვდარი პირუტყვის
ლეშის გადაგდება.
• ეს იწვევს ახალი კერის წარმოქმნას. ექვემდებარება დაწვას/დამარხვას.
19. • დიაგნოსტიკა.
• ფრთხილად უნდა იქნეს აღებული სისხლის ან სხვა ქსოვილის ნიმუში
და ჩაუტარდეს ლაბორატორიული კვლევა.
• მკურნალობა.
• გამოიყენება ჰიპერიმუნური შრატი,ანტიბიოტიკოთერაპია.
20. პრევენცია.
იმისათვის, რომ თავიდან ავიცილოთ ჯილეხით ინფიცირება ,
აუცილებელია ცხოველის დროული ვაქცინაცია!
რა ღონისძიებებს ახორციელებს სახელმწიფო ჯილეხის
საწინააღმდეგოდ?ყოველწლიურად ქვეყნის მთელ ტერიტორიაზე
იგეგმება და ხორციელდება ჯილეხის პროფილაქტიური ვაქცინაცია.
