7 p để đột phá & thành công trong sự nghiệp ở kỷ nguyên 4.0
1. 7P ĐỂ ĐỘT PHÁ & THÀNH CÔNG TRONG SỰ NGHIỆP Ở KỶ NGUYÊN 4.0
Khi tôi lái xe ra phi trường ở Atlanta, thì trên radio vừa công bố bài hát hit song của ca sĩ
Beyonce, khi đến Seoul Hàn Quốc tôi đã nghe bài hát được chơi ở sân bay, sau đó vừa đến
Bangkok Thái Lan thì bài hát đó đã ngân nga ở sảnh khách sạn Pullman. Đến Sài Gòn Vietnam
thì bài hát được chơi tưng bừng khắp các quán cà phê.
Hồi thời tôi còn trẻ, phải mất năm hay bảy năm thì một trào lưu, một bài hát, một sự ảnh hưởng
mới có thể lan truyền từ một châu lục này sang châu lục khác. Ha ha… nhưng ngày nay… Khi
anh Đỗ Năm Trung Trump vừa “long thể bất an” vì anh “hách xì” vào Twitter thì một em thiếu niên
ở một hẽm nghèo Bangalore Ấn Độ có thể chỉ dẫn anh Trung nên đi khám bác sĩ nào cho gần
cho tiện.
Trong xã hội hôm nay, một xã hội công nghệ cao, sự cách chia về lãnh thổ, biên giới hầu như
không còn. Và tuyệt vời hơn nữa như tôi đã trình bày trong bài 6D, công nghệ sẽ dần xóa đi
khoảng cách về kinh tế xã hội. Nếu chúng ta hiểu tầm nhìn và cố gắng phát triển thì cơ hội thật
rộng mở và mênh mông. Tuy nhiên, chúng ta nhận được quá nhiều thông tin và có quá nhiều sự
chọn lựa, thì chúng ta cũng gặp những thách thức mới. Đó là COMPETITION- sự cạnh tranh
mãnh liệt . Ngày nay, có khả năng, làm việc tốt, đưa ra sản phẩm dịch vụ tốt thì vẫn chưa đủ, vì
đó chỉ là điều kiện cần. Vì công nghệ và dân trí quá cao, nên nếu bạn không có sản phẩm dịch vụ
tốt; bạn không có khả năng thì bạn không tồn tại được trên thị trường. Xin nhớ: Nếu bạn có thì đó
chỉ là điều kiện cần!
Các quản lý trong lớp học Leadership hay hỏi tôi “Cô ơi, tại sao em đạt hết các chỉ tiêu công ty
giao cho mà sao em không được tiến cử lên chức? Câu trả lời “Vì em chỉ làm hết những cái
“expectation” những mong đợi và chuẩn mực được đưa ra, chứ em không vượt trội và đột phá
những chỉ tiêu đó. Xếp chỉ lên chức cho những ai vượt ngoài sự mong đợi và thể hiện tìm năng.”
Để nổi trội bạn phải nổ lực vượt lên những tiếng ồn ào, sự chi phối và những chuẩn mực truyền
thống. Nếu bạn ước ao đột phá trong sự nghiệp thì đây là một model giúp bạn xây dựng sự
nghiệp.
Hãy tưởng tượng đi vào một siêu thị bạn muốn mua bánh mứt Tết.Trên kệ hàng có hàng trăm
loại kẹo bánh thì bạn sẽ chọn lựa như thế nào? Đặc biệt là bạn đang rất bận rộn và nhiều việc
khác phải làm?
Đó cũng là cách người khác chọn lựa bạn, chọn lựa dịch vụ hay sản phẩm của bạn.
Tôi thiết kế ra model 7P và giảng dạy ở Mỹ và các quốc gia mà tôi đến. Đây là sự trải nghiệm với
kinh nghiệm sống và làm việc ở cả hai phần của thế giới Á Âu. Có 7 yếu tố bạn nên ghi nhớ:
1.PRESENCE, 2.PUBLICITY, 3.PEOPLE, 4.PARTICIPATION, 5.PERFORMANCE,
6.PROSPERITY & 7.PURPOSE
Chúng ta sẽ dần trả lời những câu hỏi sau:
1. PRESENCE: Thần thái, diện mạo, tương tác của bạn ra sao?
Sự thành công của chúng ta, đặc biệt càng lên cao trong nấc thang quản lý, lãnh đạo và xã hội,
thì lệ thuộc rất nhiều vào điều này. Nói ra thì có phần nông cạn, nhưng theo khảo sát và nghiên
cứu thì nó chiếm 30% của sự thành công.
Khả năng bạn có tạo động lực, khơi gợi, ảnh hưởng và tạo lửa cho người khác được nhiều hay
không tùy thuộc rất nhiều vào “presence”.
Trong thế giới thật, chúng ta thể hiện qua cái bắt tay, ánh mắt, nói, viết, phong cách và thể hiện
chính mình, thể hiện quan điểm.
Trong thế giới cyber ảo thì cũng không khác nhiều. Từ cách bạn thể hiện avatar, cách bạn
comment, cách bạn tham gia, tương tác “engage”, cách bạn đại diện chính mình trong trang cá
nhân của mình. Hãy nhớ rằng nếu mình không tự tin, không hãnh diện với hình ảnh của chính
bản thân mình thì ai sẽ tin mình? Ai sẽ theo mình? Ai sẽ “buy-in” mình và sản phẩm dịch vụ của
mình?
Tất cả phải bắt đầu từ SELF(chính bản thân mình) trước tiên.
2. PUBLICITY: Làm sao người khác biêt đến bạn với cương vị là chuyên gia, chủ doanh nghiệp,
quản lý hay lãnh đạo?
Bạn muốn xây dựng hình ảnh gì? Có chuyên môn gì? Người ta biết đến mình như thế nào với
cương vị gì? Ngày nay chúng ta không cần thuê một PR agent để làm điều này. Chúng ta không
cần nhiều tiền để thuê bao quảng cáo trên báo đài TV…. Cách đánh du kích mang lại hiệu quả
không kém. Tất cả là do tầm nhìn, chiến lược và chiến thuật củng với nổ lực không ngơi nghĩ của
2. chính bản thân bạn. Bạn chỉ cần môt cái phone hay một cái laptop… VOILA! Bạn có thể lên núi
hay xuống chùa ẩn dật… nhưng vẫn tạo một hình ảnh PR cho cá nhân, cho thương hiệu, cho sản
phẩm và dịch vụ của mình. Bạn có thể viết, chụp hình, làm phim, edit hậu kỳ, launch… tất cả đều
miễn phí.
3. PEOPLE: Hệ thống mối quan hệ của bạn ở tầm cỡ nào? Bạn dùng mối quan hệ để giúp người
khác và đòn bẫy sự nghiệp mình ra sao? Ai giúp mình? Mình giúp ai? Bạn biết ai? Và điều quan
trọng hơn nữa là ai biết bạn?
Bạn than thở “Em còn nhỏ bé quá làm sao em quen biết người có ảnh hưởng hay thành đạt
được?” “Em không tên tuổi làm sao em quen với người có tên tuổi?” Có rất nhiều cách. Ngày xưa
ta gọi là thuyết “6 độ phân chia”(6 degrees separation), bây giờ nhờ mạng xã hội chỉ cần một “cái
nhấp chuột”.
Rất nhiều người tham gia nhiều hiệp hôi nhưng chẳng có kết quả gì. Bởi vì họ không hiểu rằng
khi nói đến con người và mối quan hệ thì chất lượng vượt qua số lượng. Một nghiên cứu của
Linkedin viết rằng: một anh kỹ sư có 200 contacts mà anh ta thật sự tương tác tìm được nhiều cơ
hội hơn khi anh ta có 5000 contacts mà anh ta không biết ai và không tương tác với ai.
Sự chân thành, dành thời gian cho người khác, luôn tâm niệm mình giúp gì làm gì được cho ai,
đem lại đóng góp gì cho nhóm… sẽ giúp bạn kết nối được với ngôi sao, ở gần ngôi sao, và dần
dần phát triển trở thành ngôi sao… dù bạn ở bất cứ level nào.
Ở các cuộc họp networking như BNI… bạn nên hiểu rằng đừng nên bước vào, đem 100
namecards và chia vòng vòng như chia bài mà không biết ai là ai. Người ta sẽ đem về quăng vào
sọt rác vì chẳng còn nhớ bạn là ai, đem lại lợi ích gì cho họ. Nếu trong đầu mình chỉ có nghĩ “I…
me and myself” và “ sell, sell, sell…” thì bạn sẽ thất bại. Hãy để ý người khác cần gì, muốn gì và
quan tâm điều gì…và mình đem lại giá trị gì.
4. PARTICIPATION: Bạn có tham gia vai trò đóng góp lãnh đạo ở trong cũng như ngoài nơi làm
việc?
Trong công ty bạn có tích cực tham gia những hoạt động, dự án ngoài cái phạm trù trách nhiệm
và “job description” của mình?
Những hoạt động tự nguyện xung phong trong và ngoài nơi làm việc sẽ giúp bạn phát triển năng
lực, nâng tầm lãnh đạo, tạo thêm năng lượng và kết nối với những nhân vật ảnh hưởng và quan
trọng. Ngoài ra, nó sẽ giúp bạn vượt ra khỏi khuôn khổ “cơm áo gạo tiền”, để nâng tầm suy nghĩ
chiến lược.
Tôi rất thích một câu tiếng Anh “Don’t be a wallflower!” Đừng làm một kẻ mờ nhạt, ngoài vòng! Mà
hãy là một hạt nhân, một thành phần cùng thúc đẩy sự nghiệp chung. Vì khi sự nghiệp chung
thăng tiến thì cũng kéo bạn đi theo.
5. PERFORMANCE: Sức mạnh, khả năng và điểm khác biệt của bạn là gì? Bạn rèn luyện, không
ngừng học hỏi ra sao?
Thành tích tốt thì không có gì mới mẽ ở đây. Đây là điều kiện cần nhưng không bao giờ đủ. Tôi
đã gặp gỡ, huấn luyện rất nhiều quản lý có chuyên môn giỏi, nhưng họ bị nhu mờ trong tổ chức
và không có tiếng nói. Bởi vì sao? Ta quay lại câu chuyện đi mua bánh kẹo Tết ở cửa hàng.
Trong hàng trăm món hàng cùng giá, cùng những lời hứa hẹn và thành phần như nhau. Bạn sẽ
chọn làm sao? Lúc này cái não mình nó mệt mỏi vì nhiều thông số quá, giống như một hệ thống
vi tính bị quá tải “loading”… “overloading”… và nó “crash” và nó “shut down”. Và cuối cùng nó
chọn đại. Chọn lựa một (chọn cái gì mình biết rồi, quen rồi, có uy tín rồi cho ăn chắc); hoặc chọn
một bao bì nào bắt mắt nhất, nổi trội nhất, pop-out và làm mình chú ý nhất. Ok… xong nhe! Bộ
máy não shut down lâu rồi.
Khi về nhà mình lỡ mua cái hứa hẹn rất nhiều, bao bì hâp dẫn nhưng chất lượng quá tệ. Mình
cảm thấy bị lừa gạt và mình thề sẽ không bao giờ “nhìn mặt” cái thương hiệu đó nữa. À, ghét
quá!!! Được rồi mình lên Facebook, Zalo, Yelp, công ty website, Linkedin, Twitter ( còn cài nào
nữa ta để “tui” copy and paste cho trọn luôn) để mình vừa “chửi” cho đỡ tức, vừa giúp người khác
tránh bị lừa gạt.
Chúng ta sống trong thế giới như thế. Chúng ta phải xây dựng cả chất và bề ngoài – cả bao bì và
chất lượng.
Làm sao bạn liên tục cải thiện chất lượng, nâng cao tay nghề, theo dõi xu hướng mới và không
ngừng học hỏi. Làm sao chúng ta có lòng can đảm LEARN cái mới và UNLEARN những gì không
còn hiệu quả nữa?
Tất cả các ngành nghề ở Mỹ như luật sư, bác sĩ, nha sĩ, HR, giáo viên, môi giới bất động sản…
đều phải bị bắt buộc đi học mỗi năm để nhận đủ CEU (continuing education unit) là số điểm tín
3. chỉ để họ tiếp tục duy trì bằng hành nghề của mình. Nếu họ bỏ xót năm nào thì bị mất bằng hành
nghề. Ví dụ như tôi dạy một lớp ở hội nghị Luật Sư Đoàn Tố Tụng Hoa Kỳ. Trong chương trình
họ sẽ ghi: lớp Mrs Lan Bercu 101 (3 CEUs); lớp 102 Mr Don Klein (3.5 CEUs); lớp 103 Mr Liam
Johnson ( 2 CEUs). Một người có thể chọn bất cứ lớp nào tại các hội nghị xảy ra trong năm để
cho đủ CEUs. Ví dụ 40 CEUs/ năm.
6. PROSPERITY: Làm sao bạn liên tục nâng cao, phát triển và đỡ đầu người khác cũng như tìm
người thành công hơn để dẫn dắt và đỡ đầu cho mình?
Ngày nay, đừng nghĩ rằng chỉ có người lớn tuổi hơn, thành công hơn và trải nghiệm nhiều hơn thì
mới “ truyền dạy” cho người khác. Quan niệm đó rất sai. Người quá thành công và trải nghiệm
cũng có thể bị vướng vào con đường mòn. Đó là nỗi sợ của những cổ đông trong các công ty
khổng lồ. Các anh CEO quá giỏi, quá giàu thì nghĩ mình lúc nào cũng đúng. Và kết quả là có
những lúc anh ta đưa cả con thuyền công ty lao vào băng như Titanic. Để tránh điều đó, công ty
quy định các anh triệu tỉ phú CEO đó, cũng phải có mentor. Mentor là ai? Mentor là những sinh
viên mới ra trường vào làm trong công sở. Ta gọi là “ reserve mentorship”. Microsoft toàn cầu và
Việt Nam đã áp dụng chương trình này. Một em 22 tuổi sẽ mentor cho anh CEO triệu phú 60 tuổi
bằng cách nào? Em sẽ vào ngồi kế xếp trong các cuộc họp. Em được quyền hỏi “ Why? Tại sao
sếp nhắm vào thị phần đó”; rồi “Why? Tại sao sếp không mua bông mà mua bắp?”; “Why? Tại
sao sếp không dùng game Sim City để huấn luyện mà bắt nhân viên đọc những cái manual khô
khan chán ngắt vậy xếp? Em đọc mà em hiểu thì em chết liền.”; “Why? Tại sao lại không làm
được sếp? Em và thằng bạn “hack” vô đó hoài mà?”
Hai thằng nhóc nhà tôi cũng thường xuyên nói những câu nói vô tư mà thay đổi cách nhìn nhận
và hướng giải quyết vấn đề của tôi trong business.
Đến đây chắc mệt rồi. Sao nhiều quá, sao cực vậy?
Chúng ta có sự chọn lựa. Đi hay không đi. Đứng yên hay lùi bước… tất cả là sự chọn lựa cá
nhân. Không có gì đúng hay sai. Đó là sự chọn lựa của riêng bạn. Nhưng nếu bạn muốn đi tiếp
thì …
7. PURPOSE: Mục đích cuộc sống của bạn là gì?
Về khoa học, trong não ta có RAS (Reticular Activating System), tạm dịch cơ chế kích não. Cơ
chế này giúp ta sàng lọc và thâu nhận thông tin. Nếu cái gì cũng vô đầu mình hết thì não sẽ “xẹt”
cháy mất rồi. Nếu ta vạch ra rõ ràng ta muốn điều gì, cần gì… thì RAS phát sóng và giúp ta thu
nhặt những thông tin gần đó nhất. Lúc mình có con thì đi đâu cũng thấy bà mẹ và trẻ em. Mình
khởi nghiệp đi đâu cũng thấy khởi nghiệp… Mình quan tâm đến chiếc Lamborghini… mình sẽ vô
tình gặp nhiều người chạy, sỡ hữu Lamborghini hơn.
Bạn muốn là ai? Bạn mơ ước là ai? Bạn muốn đạt điều gì? Mục đích này cao cả hơn cả chính
bản thân mình? Ao ước mãnh liệt bao nhiêu? Nếu bạn có nó thì bạn như có một kim chỉ nam soi
đường cho bạn, một ngọn lửa luôn cháy trong tim dù cho có mưa bão vẫn không thể dập tắt.
Have an amazing year 2017, and many more to come!
Lan Bercu
Tác giả 36 Kế Trong Kinh Doanh Hiện Đại
Nhà sáng lập LanBercu TV