2. PËRMBAJTJA
1.Përkufizimi i ndermarrsis
2.Profili i ndërmarrësit
3.Mjedisi/Rrethina e biznesit të vogël dhe të
mesëm
4.Menagjimi i rrezikut në biznes
5.Llojet e rreziqeve
6.Mundësit për parandalimin e rrezikut
3. PËRKUFIZIMI I NDËRMARRËSIS
Nga definicionet e shumta ne do te perkufizoj ndermarrsin ne menyr te pershtatshme.
Ndermarrsia shihet si aktivitet ekonomik ne kushte te pasiguris.
Ndermarresi ndermarrsin e paraqet si biznes qe organizohet dhe kryhet ne menyr
sistematike dhe te efektshme.Sipas Ndermarresit,ekonomia ndermarrse eshte fenomen
kulturor dhe psikologjik,po aq sa eshte fenomen ekonomik,paraqitet si nje resurs i rralle,si
agjent i ndryshimeve shoqerore (dhe politike).Arma kryesore e ndermarrsise eshte
“destruksioni kreativ” dhe novatorizmi sistematik.
Ndermarresi numeron disa nga keto antribute:
a.Rreziku (Risku)
b.Efektiviteti dhe eficienca – ndermarrsi siguron eficienc ekonomike nepermjet krijimit te
fitimit e qe paraqet nje shpaguarje/kthim te inestimeve shperblimin per sakrificen
Inovacioni
4 Karakteristikat qenësore te ndermarrsis:
1.Njohja e shansave ne treg
2.Gadishmeria per pranimin e rrezikut
3.Aftesia per te siguruar resurset (burimet) per investim
4.Aftesia per te menaxhuar biznesit
4. PROFILI I NDËRMARRËSIT
Nje person qe krijon nje biznes duke u synuar
realizimin e fitimit dhe rritjen e biznesit duke
perfituar nga shansat dhe aftesia per te siguruar
dhe menagjuar resurset (burimet).
Ndermarresi i leviz burimet nga nje fushë me
fitim me te ulet ne nje fushë me fitim me te lart
perfshir ketu njerzit,objektet,materialet dhe
paranë.
5. MJEDISI/RRETHINA E BIZNESIT TE VOGEL DHE TE MESEM
Mjedisi miqsor dhe kercenues
Mjedisi makro(niveli nacional shtetror dhe
nderkombetar) dhe mjedisi mikro (niveli lokal).
Mjedisi nacional nderkombetar ka te beje me politikat
ekonomike te nje vendi
(taksat,kredia,valuta,satabiliteti,makroekonomik,inflac
ioni,valuta ,punesimi,ndryshimet teknologjike).
Mjedisi lokal (mikro)nderlidhet me kushtet sociale
dhe ekonomike ne lokalitete te caktuara apo ne
sektor specifik si dhe me nevojat e konsumatoreve.
6.
7. MENAGJIMI I RREZIKUT NE NJE BIZNES
Risku eshte definuar si nje ngjarje e mundeshme qe ndodh dhe qe ka implikime
negative ne ndermarrje
Rreziku eshte elementi faktual fundamental i jetes se nje biznesi
Rreziku mund te kete domethenjie te ndryshme per njerez te ndryshem,por
qdonjera nga keto rreziqe mund te ket e pasoja te pa-evitueshme financiare.
Rreziqet janë ose te mbrendshme ose te jashtme per organizaten dhe se disa
nga keto rreziqe eshte e pamundur te kontrollohen.
Menagjmenti i riskut eshte proces i cili merret me menagjimin e propabilitetit
ose ashpersis negative te rasteve apo brenda kufinjeve te percaktuar nga
ndermarrja
RREZIKU:Eshte definuar si nje ekspozim i gjasave(shanseve)per
humbje.Rreziku gjithashtu eshte definuar si nje mundesi e paraqitjes se nje
ngjarjeje jo te favorshme si dhe potencialit te mundshem per implikimet e saj ne
ndermarrje.
Menagjimi i rrezikut eshte proces i menagjimit te mundesis se paraqitjes se nje
ngjarje jo te favorshme deri ne nje shkall te pa-pranueshme apo mbrenda
kufinjeve te caktuar nga nje ndermarrje.
8. LLOJET E RREZIQEVE
Ngjarjet natyrore
Rrethanat politike
Rrethanat ekonomike
Teknologjia
Sjellja e njerzeve
Marrdhenjiet legale dhe komerciale
Shtrirja,struktura menaxheriale dhe kontrolli
9.
Cilat burime te vlerave duhet te mbrohen?
Asetet Fizike-Toka,ndertesa paisjet dhe
inventari(malli)
Asetet Fizike-Parat e gatshme,parat e
pritshme,borgji,investimet etj...
Cilat burime tjera duhet te mbrohen?
Punëtori dhe furnizuesi i aseteve-Punetoret dhe
partneret
Organizimi i aseteve
Strategjia,njohurit,vlerat,sistemet,inovacionet dhe
emrat e firmave
10.
11. TRE RREZIQET ME TE MEDHA NE BIZNES
Rreziku Operativ
Rreziku Financiar
Rreziku Strategjik
Rreziku Operacional-Perfshihen:Rreziku i
kredive,trasaksioneve,mashtrimit etj...
Rreziku i kredis:permbledh humbjen e te ardhurave qe
rezultojn nga ndermarrja dhe te ardhurat e
parashikuar te interesit si dhe humbjen e kapitalit.
Rreziku i transaksioneve ngritet ne baza ditore ne
ndermarrje si transaksionet qe jane proceduar,ato
jane te larta per ndermarrjet ato trajtojn nje volum te
lart te transaksioneve te vogla te perditshme
12.
Rreziku i mashtrimit:I referuar si rrezik
integriteti,rreziku i mashtrimit eshte rreziku i humbjes i
te ardhurave ose te kapitalit,si rezultat i qellimshem
mashtrim nga nje klient apo punonjes.
Rreziku Financiar
Rreziku i likuiditetit eshte mundesia e efekteve
negative ne interesin e pronave,konsumatoreve dhe te
partnereve tjere te institucioneve mikrofinanciare.
Rreziku i tregut perfshin rrezikun e normes se
interesit,rrezikun e valutes se huaj dhe rrezikun e
investimeve.
13. MUNDESIT PER PARANDALIMIN E RREZIKUT
Egzistojn kater menyra sesi ti pergjigjemi rrezikut:
Shmangia
Pakesimi
Transferi dhe
Pranimi i tij
14. SHMANIGA E RREZIKUT
Shmangia e rrezikut e eliminon rrezikun përmes
shmangies ose heqjes dorë nga aktivitetet të cilat
janë në rrezik.Disa rreziqeve nuk mund të ju
shmangemi por ato mund të reduktohen me
veprime të kujdesshme të parandalimit,siq ndodh
me përdorimin e masave mbrojtëse dhe masave të
siguris,kur të përdorim materiale të rrezikshme.
15. PAKESIMI I RREZIKUT
Pakësimi i rrezikut e minimizon rrezikun,duke
përdorur metoda të ndryshme,për më teper
për të pakësuar gjasat e ndodhive të
dëmshme.
16. TRANSFERI I RREZIKUT
Transferi i rrezikut i kalon pasojat e rrezikut në një
individ apo organizat tjeter,të cilët janë jasht
biznesit tuaj.Sigurimet janë forma më e mirë e
transferit të rrezikut,kur një kompani tjetër do të
paguaj në rast të dëmit.
17. PRANIMI I RREZIKUT
Pranimi i rrezikut përfshin pranimin e rrezikut dhe të
pasojave,në rast te ndodhive jo të
mira.Teorikisht,pranimi i rrezikut është zgjedhje e
planifikuar dhe e menduar .Në përgjithsi,pranimi i
rrezikut është i menduar atëher kur, për më
tepër,rreziku i humbjes së mundshme,financiarisht
nuk është edhe aq e rëndësishme për
biznesin,ose kur kostoja e sigurimit nga dëmi është
shumë e kushtueshme.
18. Egzistojn katër kategori të rrezikut të cilat duhet
te studijohen:
Rreziku operacional
Rreziku pronesor
Rreziku i personelit(te punesuarit) dhe
Rreziku që ka në qendër konsumatorin
Secila kategori e rrezikut përmban rrezik me
potencial humbës,i cili mund ta shkaterroj
biznesin tuaj.
19. RREZIQET OPERACIONALE
Në rreziqet operacionale bëjnë pjesë:
Trajtimi i kombinuar i puntoreve
Sigurimi i puntorëve kyq
Mbrojtja e sistemeve dhe shenimeve kompjuterike.
20. RREZIQET NE PASURI
Në rreziqet e pasuris bëjnë pjesë:
Alternativat e sigurimit per katastrofa
natyrore,vjedhje dhe dëmtime.
Sistemet kunder vjedhjeve dhe demtimeve fizike.
Dalja nga perdorimi.
21. RREZIQET E FOKUSUARA NE TE PUNSUARIT
Në rreziqet e të punsuarit bëjnë pjesë:
Zgjedhja e kujdesshme,trajnimi dhe mbikëqyrja e
puntorëve
Mjedisi i sigurt në punë.
Procedurat e kontrollit të mbrendshëm dhe
Marrdhenjiet me puntor.
22. RREZIQET E FOKUSUARA NE KONSUMATOR
Në rreziqet e fokusuara në konsumator bëjnë
pjesë:
Lëndimet e konsumatorëve
Qështjet e të metave të produktit/shërbimit
Borgjet e konsumatorëve dhe qështjet e varësisë
nga një konsumator.
23. PLANI GJITHE PERFSHIRES I PASIGURIVE
Në planin gjithëperfshirës bëjnë pjesë:
Strategjit vepruese për zbutjen e rreziqeve
Veprimet të cilat duhet ndërmarr në rast te
paraqitjes së dëmit(një apo më shum raste).