2. Panimula
Makabayan
Manggagamot
Manunulat
Pambansang Bayani ng Pilipinas
3. Ano Ang Ibig Sabihin ng Kanyang Pangalan?
Jose – pangalan ng patron ng kanyang ina na si San Jose.
Protacio – ang pangalan ng patron sa kalendaryo kung
saan natapat ang pista ni San Protacio sa kaarawan ni
Jose.
Mercado – hango sa espanol na salita na mercado na ibig
sabihin ay palengke.
Rizal – hango sa espanol na salita na Recial na ibig sabihin
ay luntiang bukirin.
4. Alonzo – ang unang apilyedo ni Dona Teodora
Alonzo Realonda.
Realonda – ang kinuhang bagong apilyedo ni
Dona Teodora noong ipinatupad ang utos ni
Gobernador-Heneral Narciso Claveria na ipapalit
ang lahat ng apilyedo at ang kinuha niya ay ang
pangalan ng kanyang ninang na Realonda
5. Pamilya
Francisco Engracio Rizal Mercado y Alejandro
Teodora Morales Alonzo Realonda y Quintos
Mga Kapatid – Saturnina (Nena), Paciano, Narcissa (Sisa),
Olimpia (Ypia), Lucia, Maria (Biang), Jose (Ute, Pepe),
Concepcion (Concha), Josefa (Panggoy), Trinidad
(Trining) at Soledad (Choleng)
10. Mga Ninuno
Mula sa kanyang Ama
Domino Lam-Co (isang purong Intsik mula sa
Amoy, China) - - Ines de la Rosa (kalahating Intsik)
Francisco Mercado - - Bernarda Monicha (21 anak)
Juan Mercado - - Cirila Alejandra (14 anak)
Francisco Mercado Rizal
11. Mula sa kanyang Ina
Regina Ursua/Ochoa– Manuel de Quintos (2 anak)
Brigida de Quintos - - Lorenzo Alberto Alonzo (7
anak)
Teodora Alonzo
13. Mga Miyembro ng Pamilya
Ama (Francisco Engracio Rizal Mercado y Alejandro)
- nag-aral ng Latin at Pilosopiya sa Colegio ng San Jose sa
Maynila
- “modelo ng mga ama”
-magsasaka
-mahilig sa libro
Ina (Teodora Morales Alonzo Realonda y Quintos)
- ipinanganak sa Meisik, Sta. Cruz Mla.
- talentado at kapansin-pansing babae
- unang guro ni Jose
- magaling sa Matematika
14. “My mother is not a woman of ordinary culture. She
knows literature and speaks Spanish better than I do.
She even corrected my poems and gave me wise advice
when I was studying rhetoric. She is a mathematician
and has read many books.”
15. Mga Impluwensya sa Batang Rizal
Sinabi ng kanyang ina na isa-berso niya ang mga
kaisipan at prinsipyo sa buhay
Ang Kwento ng Gamu-gamo ang nagbigay sa kanya
ng ideolohiyang “Kung kailangang
magtagumpay, dapat matutong sumugal sa buhay”;
“Kung walang katapangan, walang tagumpay.”
16. Kabataan
Sa Calamba, Laguna:
Ipinanganak noong ika-19 ng Hunyo 1861
Bininyagan noong ika-22 ng Hunyo 1861 ni Rufino
Collantes
Noong 1864 natutunan niya ang alpabeto
Noong 1865 namatay ang kanyang kapatid na si
Concepcion (Concha) –tinawag itong “Unang
Dalamhati ni Rizal”
17. Kabataan
1865 – 1867 – tinuruan siya ng kanyang ina na sumulat at
magbasa
Leon Monroy – tinuruan si Rizal ng basikong Latin
Tiyo Manuel Alberto – tinuruang mahalin ang kapaligiran
Usman – aso ni Rizal
Tiyo Gregorio – itinimo kay Rizal ang pagmamahal sa
edukasyon
1869 - "Sa Aking Mga Kabata."
18. Kabataan
Sa Biñan, Laguna :
1870 – Dinala siya ng kanyang kapatid na si
Paciano sa Biñan, Laguna
Justiniano Aquino Cruz – tinuruan si Rizal ng Latin at
Espanyol
Juancho Carrera – tinuruan siya ng pagpipinta
17 December 1870 – Bumalik si Rizal sa Calamba
pagkatapos tapusin ang kanyang pag-aaral sa Biñan
19. Kabataan
Pagbalik sa Calamba:
1871 – Ang kanyang ina ay nakulong sa Sta. Cruz
Laguna dahil sa akusasyong panlalason
1872 - Cavite Mutiny noong Enero 20, 1872;
ipinagbawal ng kanyang ama ang mga salitang:
Burgos
filibustero
Cavite
20. Pormal na Edukasyon sa Pilipinas
Sa Ateneo Municipal:
Nakakuha ng matataas na marka
Nag-aaral ng Bachiller en artes noong 1877
Nagtapos bilang isang sobresaliente
Unang Propesor: Fr. Jose Bech
21. Pormal na Edukasyon sa Pilipinas
Sa UST:
Nakakuha ng mababang marka dahil sa diskriminasyon
Nag-aral ng Pilosopiya at Panitikan
Nag-aral din ng medisina (optalmolohiya) – ngunit hindi
tinapos
22. Edukasyon
Nang sumunod na taon, nakamit niya ang titulo sa
Pilosopiya-at-Titik. Naglakbay siya sa Pransya at
nagpakadalubhasa sa paggamot ng sakit sa mata sa isang
klinika roon. Pagkatapos ay tumungo siya sa
Heidelberg, Alemanya, kung saan natamo pa ang isang
titulo.
23. Edukasyon
Isang dalubwika si Rizal na nakaaalam ng
Arabe, Katalan, Tsino, Inggles, Pranses, Aleman, Griyego, E
breo, Italyano, Hapon, Latin, Portuges, Ruso, Sanskrit, Esp
anyol, Tagalog, at iba pang mga katutubong wika ng
Pilipinas.
24.
25. Pagkatapos ng pag-aaral ng apat na taong
pag-aaral sa UST ng medisina…
Yuck! Mga matapobreng
Dominikano!
26. WOW!! Punta
Na lang ako
Espanya
At dun ako
Magtatapos ng
Pag-aaral!
27. Pero hindi ninyo alam, mayroon akong
Sikretong misyon! Bwahahaha!…..
28. Ang magmasid at matutunan
ang Kultura ng Europa!
Bwahahahahaha!
NYEK! :|
42. 3 dahilan kung bakit sa london manirahan
panandalian:
Para mas matuto ng Ingles
Upang mapag-aralan ang librong Sucesos de las Islas
Filipinas ni Morga na sinasabing sa British Museum
lang matatagpuan at
Sa tingin nya ang London ay isang ligtas na lugar sa
pagpaplano ng pagtulogsa sa Espanya
48. Mga dahilan sa
pag-alis sa Paris:
Masyadong mahal ang bilihin dahil sa Universal
Exposition
Ang madalas nyang paglabas kasama ng mga kaibigan
ay nakaapekto sa kanyang pagsulat ng El Fili
49. Baka Hindi nu!
Bakit kaya
Umalis ng
London ang
Mokong na yun?
50. Gusto mo sa akin Huwag na, kaya ko
muna tira? Naman e. (kahit
hindi)
Dignidad!
53. Sa Universidad Central de Madrid
nag-aral siya rito noong magtungo siya sa
Madrid, Espanya
nagtapos ng Medisina at Pilosopiya
nag-aral ng Eskultura, Artes, Pagpinta, at lengguwahe
61. Bakit bumalik sa Hong Kong si
Rizal?
Di na nya masyadong makasundo ang mga
kasama sa Europa
Upang maging mas malapit sa mga mahal sa
buhay
62.
63.
64. Mga makabuluhang gawain ni Rizal sa
Dapitan:
pagiging doktor
pagsasaliksik sa siyensya
pagsulat
pinalawak ang kaalaman sa mga lenggwahe
nagtayo ng paaralan para sa mga lalaki
gumawa ng mga proyekto sa ikauunlad ng
bayan
nag-imbento ng kahoy na makinang paggawa
ng mga bloke
nagsaka at nagnegosyo
68. Pag-ibig ni Rizal
Si Segunda Katigbak ang unang pag-ibig ni Rizal. Mag-
aalok na sana si Rizal ng kasal ngunit ito ay nobyo na ni
Manuel Luz.
Noon nag-aaral siya sa UST, nakilala niya si Miss L ngunit
ang kanyang pag-ibig dito ay hindi natuloy dahil ang mga
alaala ni Segunda ay hindi pa nawawala at hindi gusto ng
kanyang ama ang pamilya ni Miss L.
69. Pag-ibig ni Rizal
Sumunod kay Miss L ay si Leonor Valenzuela at si Leonor
Rivera. Si Leonor Rivera ay ang kanyang unang totoong
pag-ibig; hindi niya alam na ito pala ay malayong pinsan
niya. Ang sumunod niyang nakilala ay si Vicenta
Ybardaloza; naantig nito ang puso ni Rizal dahil sa
pagiging mahusay maglaro ng instrumentong harp.
70. Mga Pamana/ambag sa bayan
Si Rizal ay nakilala sa
dalawang nobelang kanyang
isinulat, ang Noli me Tangere
na nilimbag sa
Berlin, Alemanya (1886) at
ang El Filibusterismo sa
Gante, Belgica (1891).
71. Mga pamana/ambag sa bayan
Pinahiram siya ni Dr. Maximo Viola ng 300 piso sa
pagpapalimbag ng Noli Me Tangere. Naglalaman ang mga
ito ng mga paglalarawan at pagpuna sa mga nagaganap
sa lipunang Pilipino ng mga panahong iyon at naging
daan upang magising ang pagkakaisang-diwa at katauhan
ng mga Pilipino, na nauwi sa Rebolusyon ng 1896.
72. Mga pamana/ambag sa bayan
Noong siya'y walong taong gulang pa, naisulat niya ang Sa
Aking mga Kabata na naging Sa Aking mga Kababata.
Tumutukoy ang tulang ito sa pagmamahal sa bayan. Nang
malapit na siyang bitayin, sinulat niya ang Mi Ultimo Adios
(Huling Pamamaalam). Kabilang sa iba niyang naisulat ay
ang Awit ni Maria Clara, Pinatutula Ako, Ang Ligpit Kong
Tahanan atbp.
73. Mga pamana/ambag sa bayan
Dagdag dito, si Rizal din ang masugid na tagaambag ng
mga sulatin sa La Solidaridad, isang pahayagang inilunsad
ng mga Pilipinong repormista sa Espanya. Sumulat siya sa
ilalim ng pangalang Dimasalang at Laong-laan.
74. • Si Rizal ay isang repormista para sa isang lipunang malaya.
Bilang pinuno ng Kilusan ng Pagbabago ng Pilipinas na
itinatag ng mga Pilipino sa Barcelona, Espanya, nagbigay
siya ng ambag-sulatin sa La Solidaridad.
75. Ang kanilang mga mithiin:
ang Pilipinas ay maging bahaging-lalawigan ng
Espanya
magkaroon ng mga kinatawan sa Batasan ng Espanya
magkaroon ng mga namumunong paring Pilipino
kalayaan sa pagtitipun-tipon at pamamahayag
pantay na karapatan sa harap ng batas, maging
Pilipino man o Kastila.
76. Hindi matanggap ng mga maykapangyarihang opisyal
ang mga pagbabagong iyon. Kaya pinaratangan siya
ng paghahasik ng gulo dahil sa pagtatatag ng La Liga
Filipina; nilitis at ipinatapon sa Dapitan, Zamboanga
noong 1892. Doon, nagtayo siya ng isang paaralang
pambata, at isang pagamutan. Bukod dito, nagsagawa
rin siya ng isang pambayang sistema ng padaloy-
tubig.
77. Mga Wikang Alam
Tagalog, Ilokano, Bisaya, Suban
on, Spanish, Dutch, German, P
ortuguese, English, Hebrew, Ch
inese, Latin, Arabic, Catalan, S
wedish, Greek, Malaysian, Italia
n, Russian, French, Sanskrit, Ja
panese
78. Mga Katangian
Manunulat
Doktor (surihano sa mata)
Makata
Mandudula
Mananalaysay
Arkitekto
Pintor
Eskultor
83. Noli Me Tangere
Inspirasyon:
•Circulo Hispano Filipino – hinangad ni Rizal na
makasulat siya at ang mga kasama niya ng isang
aklat tungkol sa iba’t ibang mukha ng buhay sa
Pilipinas
•Wandering Jew – hinangaan niya ang nobelang
ito
•Uncle Tom’s Cabin – nadama niya ang
pagkaalipin ng mga Negro sa Amerika
84. Inalay para sa Inang Bayan.
Isinulat sa Madrid, Paris at Berlin
Tinulungan ni Maximo Viola at ni Paciano para
mapalimbag ang Noli
Natapos ito isulat sa Berlin noong Marso 29, 1887 at
ipinalimbag sa Berliner Buchdruckrei-Action
Gesselschaft.
85. Katumbas sa English: The Social Cancer
Katumbas sa Filipino: Huwag Mo Akong Salingin
Nilalaman:Nobelang panlipunan na tumatalakay sa
pamumuhay, pag-uugali at ang mga "sakit" ng mga
mamamayan noon.
87. El Filibusterismo
Karugtong ng Noli Me Tangere
Inaalay sa GomBurZa
Sinulat niya ang Fili sa Londres, Bruselas at Gantes.
Tinulungan ni Valentin Ventura para mapalimbag ang Fili.
Tinapos ang Fili sa Gantes noong
Setyembre 18, 1891 at pinalimbag ito sa F. Meyer-Van
Loo Press sa Gantes.
88. Katumbas sa Filipino: Ang Manghihimagsik
Katumbas sa Engles: The Reign of Greed
Nilalaman: Nobelang pampulitika na pumupuksa sa
pamahalaan ng Kastila.
90. Mi Ultimo Adios
Sinulat niya bago mamatay
Nilagay sa lampara at ibinigay kay Trinidad. Sinabi ni
Rizal kay Trining, “There’s something inside.”
Isinulat ng walang pamagat.
91. Mga Sagisag Panulat
P. Jacinto – ginamit sa pagsulat ng “Mga Alaala Ng
Isang Magaaral sa Maynila”
Laong-Laan – ginamit sa pagsulat ng “Amor Patrio”.
Dimasalang – ginamit sa pagsulat ng “La Vision de
Fray Rodriguez”.
92. Ang Paglilitis
Ang kanyang abogado ay si Luis Taviel de Andrade.
Nilitis siya sa Cuartel de Espana.
Hinatulan siya ng kamatayan.