Gentrit Kastrati Fakulteti i Edukimit dega Teknologji-Informatikë, Prishtinë,2014

2. UNIVERSITETI I PRISHTINËS
FAKULTETII EDUKIMIT-PRISHTINË
Lënda: Psikologji e Përgjithshme
Tema: Motivacionet
Mentori:
Dr. Rrezarta Avdyli
Ass. Edona Berisha Kida
Prishtinë, Maj 2014
Studenti:
Gentrit Kastrati

3. Ç’ËSHTË MOTIVACIONI ?
Ajo pjesë e psikologjisë që përpiqet të
shpjegojë se pse bëjmë ato gjëra që
bëjmë quhet motivacion....
Vëmendje e madhe i është kushtuar
motiveve të urisë, seksit, kureshtjes dhe
suksesit.
Psikologët e kanë studiuar motivacionin
nga shumë këndvestrime si: nga ana e
impulsve të brëndshme, e shtresave të
jashtme, e nivelit të nxitshmërisë dhe e
trashigimisë.
.....................................
MOTIVACIONI

4.  Teoritë biologjike
 Teoria e impulsit
 Teoria e shtysës
 Teoria e nivelit të nxitshmërisë
 Teoria humaniste Maslow
 Teoria kognitive
CILAT JANË TEORITË E MOTIVACIONIT ?
TEORIT E MOTIVACIONIT

5.  Motivet biologjike
 Motivet stimuluse
 Motivet e mësuara sociale
KATEGORIT KRYESORE MOTIVESH

6. Termi motiv rrjedh nga gjuha latine motivus, që do të thotë nxitës, shtytës të lëvizjes.
Motivet nxisni dhe drejtojnë sjeljen e individit për arritjen e disa qëllimeve.
Motivacioni mund të mendohet se është forca që nis (inicon) dhe drejton sjelljen si dhe
faktorët që përcaktojnë intensitetin dhe qëndrushmërinë e asaj sjelljeje.
Për shembull, kur jemi të uritur ne nisem të kërkojmë ushqime dhe kur jemi të mërzitur
fillojmë të veprojmë për të hequr mërzinë
Këto veprime nisëse inicuese, mund të komandohen e të udhërohen nga brënda individit
ose nga mjedisi i jashtëm.
MOTIVACIONI

7. Teoria Instinktive
Teoria e Ethologjis
 Modele Veprimesh Fikse (MVF)
Teoria Sociobiologjike
Teoria Motivacionale e Ferud (FROJD)
TEORITË BIOLOGJIKE

8. Instinktet janë impulse që krijojn sjellje. William James (1890)
Ai i shihte instiktet më shumë si prirje për të vepruar në nje mënyre të
dhënë sesasi reagime absolute,reflektuseose si gjëra të mësuara.
Disa nga instinktetqë përmend Jamesjanë:
TEORIA INSTINKTIVE (BIOLOGJIKE)

9. Ethologjia është shkenca e sjelljes së kafshëve në mjedisin e tyre natyrore.
Ajo përqëndrohet më shumë në sjelljen e trashiguar sesa në atë të mësuar.
Qëllimi përfundimtar i ethologëve është të zbulojnë sesi ka evoluar sjellja instinktive e
specieve të afërta dhe sesi ndikon ajo për të mbijetuar
Hapi i parë për ethologistët është formimi i një ethogramë, e cila është një përshkrim i
detajuar i të gjitha sjelljeve që kryejnë speciet.
Konrad Lorenz
TEORIA E ETHOLOGJIS

10. MVF janë sjellje të pamësuara, të trashiguara dhe steriotipike të cilat janë karakteristike
për specie të caktuara ose kryhen nga të gjithe anëtaret e një specieje (Alcick, 1984).
MVF shkaktohen nga sinjale specifike të mjedisit, të cilat janë quajtur çlirues (sinjale
stimujsh). Çliruesit janë të rëndësishëm sidomos në sjelljet sociale si agresioni ose
dashuria.
MODELE VEPRIMESH FIKSE (MVF)

11. Sociobiologjia është studimi i bazës gjenetike të sjelljes sociale.
Një koncept kyç në këtë teori është se individi është i programuar gjenetikisht për t’u
sjellë në mënyre të tille që genet e tij të trashëgohen në gjeneratën tjetër.
Sociobiologjia është kontradiktore sepse shpall se bazë gjenetike ka jo vetëm biologjia
njerëzore, por edhe sjellja sociale e tyre.
TEORIA SOCIOBIOLOGJIKE

12. Frojdi besonte se sjellja shkaktohet nga instinktet e bërendshme (fjala gjermane treib
mund të interpretohet si instinkt, ose impuls).
Ai besonte gjithashtu se ekzistojn dy instinkte kryesore : instinkti i jetës dhe i vdekjes.
Instinkti i jetës ose erosi, shërben për ta ndihmuar individin dhe speciet për të
mbijetuar. Instinkti i vdekjes ose thanatosi përfshin agresionin dhe shkatërrimin.
Frojdi bën të ditur se instinktet kanë katër karakteristika: burimin, forcën shtytëse,
qëllimin dhe objektin.
TEORIA MOTIVACIONALE E FREUD

13. Termi impuls u përdor për here të pare në vitin 1918 nga Woodworth për të përshkruar
forcat e bërendshme që na shtyejnë ne të bejmë diçka.
Ai argumentoj se impulse të ndryshme motivojnë sjellje të ndryshme.
Për shëmbull, impulsi i urisë motivon të ngrënit dhe impulsi i etjes motivon të piret.
Woodworthi i përshkroj karakteristikat e impulseve: drejtimi, intensiteti dhe
qëndrushmëria ose këmbëgulja.
Koncepti i impulsit shpesh lidhet me procesin e homeostazës.
TEORIA E IMPULSIT

14. Nëse ju e fshihni urinë, do të vini re se ajo shfaqet periodikisht (tre ose katër herë në
ditë).
Motivi i urisë ndjek një cikël që shpjegon konceptin e homeostazës. Ky koncept u
paraqit nga Walter Cannon në vitin 1939 për të shpjeguar sesi proceset e brëndshme
trupore mbahen në një gjëndje të qëndrushme ekuilibri.
Shëmbulli më i lehtë i mekanizmit homeostatik është temperatura.
Kur temperatura e trupit tonë ngrihet, ne djersijmë që ta ftohim trupin dhe, kur
temperatura e trupit na bie, ne dridhemi ta ngrohim atë.
HEOMESTAZA

15. Sipas kësaj teorie ngacmus të jashtëm, të
quajtur “shtysa” e shtyjnë individin drejt disa
qëllimeve.
Po ashtu një buzëqeshje e partneres suaj mund
të jetë një shtysë pozitive që t’ju motivojë t’i
afroheni asaj.
Midis impulseve e shtysave ekzistojnë disa
dallime. Impulset krijohen së brendshmi, ato
janë të pamësuara, biologjikedhe ciklike.
Shtysat, nga ana tjetër, krijohen së jashtmi,
janë të mesuara dhe nuk varen nga mungesat.
Hedonizmi është në thelb, kërkim i kënaqësisë
dhe shmangia e dhimbjes.
Teoria e hedonizmit bën të ditur se ngacmusit e
jashtëm e motivojnë individin sepse ato
shoqërohen me plotesimin e kënaqësisë dhe
shmangiene ndëshkimit (Petri,1986).
TEORIA E SHTYSËS

16. Teoria e motivacionit e nivelit të nxitshmërisë e vë theksni në
nvelin e energjisë së nevojshme për të rregulluar
nxitshmërinë tonë të përgjithshme.
Disa herë ne kemi nevojë të rrisim nivelin e nxitshmërisë me
anë të të ecurit, soditjes, të ndjerit ose me sjellje të tjera
aktive ndijore.
Herë të tjera ne mund të kemi nxitshmëri të lartë dhe nevojë
për ta ulur nivelin e saj me anë të gjumit, pushimit, ose duke
u marrë me forma të tjera qetësimi.
TEORITË E NIVELIT TË NXITSHMËRISË

17. Donald Hebb (1955) bëri të ditur se ne jemi të motivuar të ruajmë një nivel optimal
nxitshmërie. Nëse niveli ynë i nxitshmërisë bie shumë, ne jemi të motivuar të bëjmë diçka
për ta rritur atë. Dhe, nëse niveli ynë i nxitshmërisë rritet shumë, ne përpiqemi ta ulim
atë.
Njerëzi me nivele optimale nxitshmërie janë të prirur të kërkojnë eksitim të madh dhe
aventura. Këta njerëz mund t’iu ngjiten maleve, të ngasin makina garash, të ngasin mjetet
tatëpjetë kodrave dhe të pëlqejnë filma aksion.
NIVELI OPTIMAL I NXITSHMËRISË

18. Maslow deklaroi se çdo teori mbi motivacionin duhet ta shohë individin si një të tërë dhe
duhet të bazohet në një hierarki nevojash, të cilat, nëse plotësohen në mënyre të
kënaqshme bëjnë që njeriu ta realizojë plotësidht potencialin e vet. “Motivacioni dhe
Personaliteti” (Maslow, 1970-1987)
TEORIA HUMANISTE E MASLOW
Hirarkiea e nevojave sipas Maslow:
 Nevojat psikologjike
 Nevoja për siguri
 Nevoja përkatëse dhe dashurie
 Nevoja për vlerësim
 Vetaktualizimi

19. Teoria kognitive për motivacionin e vë theksni tek interpretimi i të menduarit dhe
përceptimit.
Teorit kognitive:
 Teoria e sjelljes së qëllmshme, ekspektacione kognitive, e Tolman (1932)
 Teoria motivacinoale, ekspektacion-vlerë. e Julian Rotter (1954)
 Teoria e psikologjisë naive, e Fritz Heider (1958)
Atribuimi është proces kognetiv i përcaktimit të motiveve të sjelljes së dikujt.
TEORIA KOGNITIVE

20. Organizmat janë të përgaditura biologjikisht që
të kryejnë sjellje të tilla që letësojnë mbijetësën.
Motivet bilolgjike kanë një bazë të përcaktuar
fiziologjikisht. Këto motive janë biologjikisht të
domosdoshme për mbijetesën e individit ose të
specieve.
CILAT JANË MOTIVET BIOLOGJIKE ?
MOTIVET BIOLOGJIKE
URINË
ETJEN
SHMANGIEN E DHIMBJES
RREGULLIMIN E TEMPERATURËS SË TRUPIT
DËSHIREN SEKSUALE
ATO PËRFSHIJN:

21. Ekzistojn faktorë të caktuar motivues të sjelljes që janë të brënsshëm dhe të
pamësuar, por që nuk kanë bazë fiziologjike.
Motivet stimuluse bëjnë që individi të kërkojë stimulim ndijor përmes
bashkëveprimit me mjedisin.
MOTIVET STIMULUESE
Motivet stimuluse janë:
 Stimulimi ndijor
 Kërkimi dhe kurioziteti (kureshtja)
 Kompetenca
• Motivacion i brendshëm
• Motivacion i jashtëm

22. Motivet e mësuara sociale përcaktohen
kryesisht nga të mësuarit dhe kanë lidhje me
përvojat sociale.
Henri Murray (1938) hartoj një listë të nevojave
njerëzore, të cilat janë kryesisht motive të
mësuara sociale.
MOTIVET E MËSUARA SOCIALE
DOMINIMI
LOJA
EDUKIMI
SUKSESI
ATASHIMI
AUTONOMIA
AGRESIVITETI
TË KUPTUARIT

23. FUND