Paul Verhaagen van Hannover Milieu- en Veiligheidstechniek BV (HMVT) gaat in op de biologische aanpak van bodemverontreinigingen, de rol, de kansen, de mogelijkheden en onmogelijkheden van constructed wetlands bij de aanpak van grondwaterverontreinigingen.

1. Inzet biologie in het saneringsspectrum
Van bodemsanering tot constructed wetlands

2. Vooraf
Een biologische aanpak is niet ‘niets doen’. In de meeste gevallen
is ‘niets doen’ het probleem opschuiven naar een volgende
generatie of naar een andere partij.

3. In historisch perspectief
We zijn nu circa 25-30 jaar bezig met biologische methodieken bij
bodemsaneringen:
• Van bio-venting van minerale olie producten in 1990
• Via sequentiële afbraak van chloorkoolwaterstoffen rond 2000
• Naar constructed wetlands in 2015
• Etc.

4. In historisch perspectief
De toepassing van biologische methodieken heeft nu zijn plaats gevonden
bij saneringen en zuiveringen.
Goed om nu te kijken wat we zoal geleerd hebben en wat er aan komt. Om
te beginnen, wanneer werkt een biologische aanpak:
• Niet (en waarom dan)
• Wel (en waarom dan wel)

5. Wanneer werkt een biologische aanpak niet…
• Er is sprake van een acuut risico (voor mens en milieu);
• Locatie moet snel een ander gebruik krijgen (risico moet snel weg) en/of naar
een andere eigenaar (administratief / uit de boeken);
• De bodemproblematiek is niet goed benaderbaar voor biologie (technisch);
• (te) groot deel van de verontreiniging is aanwezig aan de grond;
• De bodemproblematiek is biologisch niet afbreekbaar (biologie).

6. Wanneer werkt biologie wel…
• Bodemproblematiek behelst geen acuut risico;
• Saneringsduur is niet kritisch;
• Het gebied hoeft niet direct beschikbaar te zijn voor een ander, meer
kritisch gebruik;
• De bodemproblematiek is benaderbaar voor biologische methodieken;
• De verontreinigingen zijn evident biologisch afbreekbaar.

7. Verduidelijking
Niet doen
Wel doen
Niet
bereikbaar

8. Verduidelijking
Kiezen van de
juiste methodiek:
Waar pas je
biologie het
beste toe

9. Een constructed wetlands, wat kan wel:
• Biologisch afbreekbare verontreinigingen (aeroob/anaeroob/combinaties):
• VOCl en andere gechloreerde
• BETXN
• Thiocynaat
• Zware metalen (vastlegging)
• Afbraak (overschot) nutriënten (sulfaat, fosfaat, stikstofverbindingen)
• ???
Huidige toepassingen zijn veelal:
• Grondwaterzuivering pluim/ rand brongebied (beheersing)
• Grondwaterzuivering van een (grond)depot of stortplaats
• Als Polishingstap bedrijfswaterzuivering

10. Een constructed wetland, wat kan niet:
• Drijflagen & zaklagen
• Logisch: niet biologisch afbreekbare stoffen
• Hoge concentraties van bijvoorbeeld naftaleen en andere sterk
geurende stoffen (stank)
Het te verwerken debiet en te bereiken effluent gehalten bepalen de
grootte van een constructed wetland. Dit impliceert een beperking.

11. Typologieën Constructed Wetlands
Ontwikkeling in de typologie
Amersfoort
Doorn

12. Locatie
 Wat is de
verontreiniging
 Wat zijn de risico’s
 Bodemopbouw
 Het gebied beschouwen
 De toekomstige
ontwikkelingen
meenemen
Omgeving
 De ontwikkelingen:
ontwerp als onderdeel
van het geheel
 Volledig passend in het
gebied (geïntegreerd)
 Geen overlast (ook niet
visueel)
 Bijdragen aan de
omgeving
 Educatief
Biologie
 Stoffen waar het om
gaat
 De biologie begrijpen
 Vertalen naar
Wetlandontwerp
 Optie: biologie uit
wetland laten
bijdragen aan
biologische processen
in de bodem
Energie
 Lokaal opwekken !
 Kritische behoefte
wetland bepalen
 Mogelijkheden zon of
wind optimaal
 Doel: energieneutraal
 Surplus afzet
 Doel: kostenreductie
instandhouding
Onderhoud
 Maak het regulier
werk
 De mensen die er zijn
moeten het kunnen
doen
 Onderhoud moet
passen binnen het
standaard beheer van
het gebied
 Doel: lage
onderhoudskosten
Ontwerp parameters Wetland

13. De toekomst
De mogelijkheden van biologie gaan de komende jaren sterk toenemen.
Waar liggen de interessantste mogelijkheden voor constructed wetlands ?
• Locatie beheer
• Waterbeheer
• Koppeling met energie

14. Locatie beheer
Grote (industriële) locaties kunnen niet alle bodemverontreinigingen
definitief saneren.
Constructed wetlands kunnen dan een oplossing zijn voor de controle /
beheersing van de grondwaterverontreinigingen en/of een deel van het
afvalwater.
Deze locaties hebben tijd en ruimte.

15. Waterbeheer
Water in een gebied is vaak belast met macro en micro verontreinigingen.
Het integreren van een constructed wetland kan een
deel van de verontreinigingen in het gebied wegnemen.
Dit kan ook bij stedelijke ontwikkeling en is zo een goede
aanvulling op de infiltratie-wadi

16. Kleinschalig waterbeheer
Kantoor boot in Antwerpen
Wetland op achtersteven

17. Energie
Constructed wetlands zijn eenvoudig te combineren met energie opwekking.
Dit geeft mogelijkheden voor:
• Energetisch neutraal maken van de constructed wetland
• Versnellen afbraak van het constructed wetland (stabiele temperatuur)
• Energie voor omgeving
• Rendement voor het gebruikte gebied

18. Dank u !
HMVT
Innovating Environmental Engineering