3. Acidi acetik (etanoik)
Acidi acetik (etanoik) është një ndër
acidet e para organike të njohura prej
njeriut. Emri acetik rrjedh nga gjuha
latine (acetum = uthull). Uthulla
formohet vetvetiu nëse do të lihet
vera hapur. Por ky proces ndodh në
prani të oksigjenit. Formulat e Acidit
acetik janë: Formula molekulare,
strukturale dhe 3D.
5. Përfitimi
• Acidi acetik (etanoik) përfitohet me disa
metoda:
1. Me oksidimin ose thartimin acetik të alkoolit të
verës, i cili shndërrohet në acid acetik ose
etanoik sipas reaksionit:
2. Me distilimin e thatë të drurit.
7. Vetitë Fizike
• Acidi acetik është substancë e lëngët, me erë
karakteristike të uthullës. Në temperatur mbi
16,7°C është në gjendje agregate të lëngët. Acidi
acetik me përqëndrim (98-100%), në
temperaturë më të ulët, shfaqet në gjendje
agregate të ngurtë, në formë kristalore, prandaj
edhe quhet acid acetik “glacial”. Acidi acetik vjen
në treg me përqëndrim 80% dhe është helmues,
prandaj për përgatitjen e melmesave përdoret
tretësira me përqëndrim 4-9%.
9. Vetitë Kimike
• Acidi etanoik radhitet ndër acidet e
dobëta, sepse shumë pak
shpërbashkohen në jone dhe është
përques i dobët i rrymës elektrike.
Acidet në tretësira ujore
shpërbashkohen në jone hidrogjen ose
hidronium dhe në mbetje acidike.
10. Vetitë Kimike +
• Acidi etanoik bashkëvepron me
hidroksidin e natriumit dhe formon
etanoatin e natriumit dhe ujin sipas
reaksionit:
11. Vetitë Kimike +
• Acidi etanoik bashkëvepron aktivisht me
metale, si p.sh me zinkun, duke formuar
kripëra etanoate ose acetate, me ç`rast
lirohet hidrogjeni në gjendje agregate të
gaztë.
• Acidi etanoik bashkëvepron me alkool,
me ç`rast formon esteret përkatëse dhe
lirohet uji.
12. Përdorimi
• Acidi etanoik përdoret në industrinë
ushqimore për konservimin e perimeve,
në industrinë farmaceutike, për
përfitimin e ngjyrave, të fijeve sintetike,
të lëndëve plastike, në kozmetikë, si
tretës etj.
