1. PENILAIAN FORMATIF
DAN SUMATIF
Nordin Tahir
IPG Kampus Ipoh
Nordin Tahir, IPIP

2.  3 jenis aktiviti penilaian :
 Penilaian Mengesan Penguasaan : semasa guru
mengajar utk kesan kelemahan dlm kemahiran dan
dibetulkan serta merta.
 Penilaian Mengesan Kemajuan : selepas beberapa
kemahiran diajar, utk mengesan kemajuan (penilaian)
dan tentukan MM yg perlukan pemulihan / pengayaan. /
dilakukan secara formal / tdk formal
 Penilaian Mengesan Pencapaian : selepas beberapa
topik diajar, utk kesan pencapaian MM dan tentukan
kedudukan dlm kumpulan. Libatkan banyak kemahiran /
dilakukan secara formal
Nordin Tahir, IPIP

3. PENILAIAN MENGESAN PENCAPAIAN
Bila : selepas mengajar beberapa topik / penggal
Tujuan : mengesan pencapaian MM dlm topik / tentukan
kedudukan / menilai pencapaian
Cara : Formal / markah dan gred direkodkan
PENILAIAN MENGESAN KEMAJUAN
Bila : selepas beberapa kemahiran dlm satu topik
Tujuan : kesan kemajuan ttg kemahiran yg telah diajar /
adakan aktiviti pemulihan / pengayaan
Cara : formal / tdk formal (pemerhatian, lisan, hasil kerja)
PENILAIAN MENGESAN PENGUASAAN
Bila : semasa mengajar
Tujuan : mengesan kelemahan penguasaan dlm sesuatu
kemahiran
Cara : tidak formal / betulkan kelemahan serta merta
#. 3 aktiviti penilaian di atas boleh dikelaskan kpd 2 iaitu :
€ - Penilaian Formatif
€ - Penilaian Sumatif
Nordin Tahir, IPIP

4. PENILAIAN FORMATIF
 Pentaksiran sistematik semasa P&P dlmsatu unit /
topik utk baiki proses P&P
 Dijalankan sepanjang masa / P&P
 Maklumat digunakan dlm P&P utk bantu guna / MM
capai HP
 Cara :
 A. Infomal : melalui pemerhatian, latihan, soal-
jawab.
: guru betul kelemahan MM ketika
aktiviti / semasa P&P berjalan.
Nordin Tahir, IPIP

5.  Formal : penyediaan item ujian libat langkah berikut :
* tentukan unit / topik pbj yg dinilai
* tetapkan pkat pencapaian yg mahu di capai.
* senaraikan aspek yg diuji dlm unit itu
* membetulkan item ujian.
 Ujian dianggap sbg rangsangan pbj
 MM yg berkembang positif rasa kejayaan ujian beri
rangsangan berterusan m.kala MM yg lemah patut
diberi bimbangan penyediaan
 Contoh PF : Penilaian berterusan di sekolah /
Penilaian Kendalian Sekolah / Penilaian Portfolio.
Nordin Tahir, IPIP

6. PENILAIAN SUMATIF
 Proses pengumpulan maklumat utk kesan
tahap pencapaian MM secara keseluruhan
ikut kursus, unit pbj / program dlm masa
tertentu.
 Dijalankan secara berkala (akhir /
pertengahan semester, akhir kursus /
tahun) dgn beri markah / gred
Nordin Tahir, IPIP

7.  Kepentingan PS kpd guru / murid :
 Bukti keberkesanan P&P
 Maklum balas tahap prestasi pencapaian pelajar
 Data penting buat analisis statistik utk tujuan
laporan
 Buat ramalan kerjaya / potensi MM utk kursus
akan dtg
 Pengiktirafan kerjaya (beri sijil / ijazah)
 Contoh PS :
 Peperiksaan Pertengahan Tahun / Semseter
 Peperiksaan Akhir Tahun / Semester
 UPSR, PMR, SPM, STPM, Akhir Kursus
Nordin Tahir, IPIP

8. PERBEZAAN ANTARA PENILAIAN FORMATIF
DAN PENILAIAN SUMATIF
JENIS
PERBEZAAN PENILAIAN FORMATIF PENILAIAN SUMATIF
CIRI-CIRI
Ujian formal @ tidak formal
Ujian formal utk mengesan
utk mengesan penguasaan
PENGERTIAN pencapaian dlm sesuatu
dan kemajuan pelajaran
tahap persekolahan
dalam BD
Mengesan penguasaan / Mengesan pencapaian murid
kemajuan pelajar utk berdasarkan beberapa unit
TUJUAN
membaiki kelemahannya dgn pembelajaran dan
serta merta pemeringkatan gred murid
Ujian formal / tdk formal Ujian formal dlm beberapa
AKTIVITI semasa P&P secara individu, waktu pelajaran secara
kumpulan atau kelas kelas atau tingkatan
Nordin Tahir, IPIP

9. Semasa mengajar sesuatu Selepas mengajar beberapa
MASA
atau beberapa kemahiran unit pembelajaran
Tdk Formal (pemerhatian / soal Formal : Ujian kertas-pensil
BENTUK jawab). Formal (ujian kertas ujian lisan dlm masa yg
pensil dlm masa singkat) sesuai
Secara individu / kumpulan /
SASARAN Secara kelas / tingkatan
kelas
Meliputi sesuatu kemahiran Meliputi beberapa unit
LIPUTAN (ujian tdk formal) / Beberapa pembelajaran @ sesuatu
kemahiran (ujian formal) tahap persekolahan
Nordin Tahir, IPIP

10. Tiada (bg ujian tdk formal) dan
Penggunaan rekod profil
REKOD penggunaan senarai semak /
atau pensijilan
rekod prestasi (ujian formal)
Membetulkan kelemahan dgn Menempatkan MM dlm kelas
serta merta @ menjalankan yg sesuai / Merancang @ ubah
TINDAKAN
aktiviti pemulihan / pengayaan suai pelajaran, kurikulum /
dlm kelas Pensijilan ikut pencapaian
CONTOH
Nordin Tahir, IPIP