Goedemorgen ik ben Yael de Haan, onderzoeker op de Hogeschool Utrecht bij het project ‘EveryPicureTells a Story’, waarin wij met 4 andere onderzoekers het maakproces van infographics of visualisaties analyseren. Ik heb zelf een wetenschappelijke achtergrond en als het een ding is waar de wetenschap behoefte aan is, is het vertalen van de onderzoeksresultaten in begrijpelijke taal.En als er een ideaal middel is om complexe informatie goed over te brengen is het visualiseren van de informatie en daarom voelde ik me ook aangetrokken tot dit onderzoek.
Uit verschillende oriënterende gesprekken met infographic makers bleef de vragen hangen, wat werkt eigenlijk? Komt het over bij de doelgroep? Hoe weet je welke visualisatie effect heeft? Of dat jouw visualisatie overkomt bij doelgroep.Er zijn veel verschillende onderzoeken gedaan naar het effect van infographics. Vaak wordt er losse onderdelen onderzocht, zoals het effect van bepaalde kleuren, de mate van tekst en beeld in een visualisatie, het gebruik van specifieke diagrammen etc. Maar wat doe je dan als infographic maker, als je een 10 regel lijstje krijgt? Ga je dan nooit meer een cirkels te gebruiken om hoeveelheden aan te geven? En zeker niet onbelangrijk, waar blijft jouw persoonlijke handtekening? Wat onderscheidt jou van andere visualisatiemakers?
Er zijn veel verschillende onderzoeken gedaan naar het effect van infographics. Vaak wordt er losse onderdelen onderzocht, zoals het effect van bepaalde kleuren, de mate van tekst en beeld in een visualisatie, het gebruik van specifieke diagrammen etc. Maar wat doe je dan als infographic maker, als je een 10 regel lijstje krijgt? Ga je dan nooit meer een cirkels te gebruiken om hoeveelheden aan te geven? En zeker niet onbelangrijk, waar blijft jouw persoonlijke handtekening? Wat onderscheidt jou van andere visualisatiemakers?
Maar wat wellicht nog belangrijker is dat al die losse onderdelen van een visualisatie is welke verhaal je wil vertellen. En in het proces van infographics maken dat een samenwerking is van veel verschillende disciplines is, blijkt dat het verhaal wat men wil vertellen niet altijd helder is. Visualisaties sluiten niet altijd aan bij wat mensen willen vertellen en dan gaat het effect verloren. De boodschap wat je wil vertellen is belangrijk en om dat scherp te krijgen is het van uiterst belang dat de verschillende disciplines goed op elkaar zijn afgestemd.
Daarom hebben wij de productieproces van 4 verschillende visualisaties onderzocht. Als een fly on the wall hebben we briefings met de klant bijgewoond, emailcontact met klant, brainstormsessies, vergaderingen tussen designers en ondezoekers of journalisten en interviews gehouden me de betrokkenen in het proces. De visualisaties verschilden zowel in tijdsduur, de ene wordt binnen een paar uur gemaakt, de andere duurt een paar maanden als type organisatie. Voor overheid, of mediabedrijf, commerciele partij.Wat we hebben gezien dat het maakproces van visualisaties vaak niet ideaal of soms zelf stroef verloopt. We zagen dat het proces soms langer duurer dan gepland, dat visualisaties uiteindelijk niet gebruikt werden ,dat proces gestaakt werd. Dat is ook niet zo verwonderlijk als jij kijkt hoeveel verschillende mensen soms ermee gemoeid zijn. Niet alleen de vormgever en journalist of tekstschrijver, maar ook de opdrachtgever, soms de wetenschappelijke onderzoeker, projectmanager, data-analist, programmeur etc. Wij hebben vier verschillende vormen van samenwerking gezien.
Eerste is de gestuurde samenwerking. Het feit dat veel bedrijven graag visualisaties willen laten maken, betekent ook dat directies of hoofdredactie de druk op leggen om teams bij elkaar te brengen om samen te werken, zonder dat verschillende teams dat gewend zijn. En vaak zonder duidelijke structuur of arbeidsverdeling waardoor je ziet dat iedereen nog in eilandjes bijft werken. Zoals een directielid van een overheidsadviesorgaan aangaf, het feit dat een politici hier rondliep en meteen enthousiast raakte toen hij een visualisatie zag, was voor de directielid aanleiding om zo veel mogelijk te gaan visualiseren zonder duidelijk voor doel hoe dat moest gaan gebeuren. Dat hoeft niet altijd negatief te zijn. Zeker bij kleine, informele organisaties kan dat werken, zeker waar design top of mind is. Maar dat geldt dus zeker niet voor alle organisaties.
Deze vorm van gestuurde samenwerking zie je vaak terug als mensen beginnen met visualisaties. En dat gaat dan vaak over in een verdeelde samenwerking of dat ieder team op zichzelf is. Er is wel een wil om samen te werken maar ze denken eeerder vanuit eigen expertise en niet vanuit einddoel. Bij een nieuwsorganisatie maakt de journalist de tekst en daarna gaat de inforgraphic maker aan de slag met een infographic. Zij komen nauwelijks bij elkaar. Of we zagen in een gemeentevergadering waar de verschillende partijen bij elkaar waren, sprak iedereen vanuit eigen experitse, zo sprak de designer over de vorm, de techneut over de software, maar niemand had het over welke verhaal men wilde vertellen en het was ook niet duidelijk voor welk doelgroep het bedoeld was. Het is niet dudelijk wat hun eigen expertise bijdraagt aan eindproduct.
Het kan ook anders: Een derde variant die wij zagen is het vrijwillig samenwerken Dan wordt er gedacht vanuit het eindproduct in gezamenlijkheid. Wat daarvoor nodig is, is experimenteerruimte, iets nieuws opzetten en natuurlijk tijd. Daarbij moeten we wel zeggen, dat dit niet vaak voorkwam. Het is vaak een individuele initiatief van een iemand die graag met iemand wil samenwerken. Zo zagen wij bij de nieuwsorganisatie dat een journalist en vormgever die het goed met elkaar konden vinden, veel meer voor elkaar kregen wat leidde tot tevreden producties. Maar dit was eerder ad hoc en op initiatief van een enkel indidividu.
Maar wat wij het meest zagen is een ondergeschikte of opgelegde samenwerking. We zagen hierarchische verschillen waarbij tekst mensen nog steeds een duidelijkere dominante rol heeft boven beeld. Dus het feit dat er meer aandacht is voor beeld, dat organisaties zitten te springen op beeld, betekent niet dat infographic makers gezien worden als experts. Integendeel, ze hebben vaak een ondergeschikte en uitvoerende rol. “Zo gaf een infographic maker aan: het is heel typisch, de journalist die komt naar mij toe en heeft precies in zijn hoofd wat hij wil. Hij staat en ik zit achter mijn pc waarbij hij meekijkt hoe ik het precies uitvoer.” Dat geldt natuurlijk niet alleen voor de relatie tekst en beeld mensen, maar ook met de oprachtgever die vaak denkt te weten wat werkt, wat mooi is, en moeite heeft met in zijn perceptie een versimpelde weergave van zijn boodschap. Dus hoewel er meer behoefte is aan het visualiseren van info, toch wordt het maken van infographics of de infographic maker vaak aan het eind van het proces betrokken en vaak als de uitvoerder gezien of zoals iemand zei: ‘ ik word niet meer dan de Indesign expert genoemd, maar ik kan meer dan het gebruik maken van die software”
Wat hierbij van belang is dat niet een vorm van samenwerking beter is dan de ander. Een verdeelde samenwerking zou goed werken als infographics veelal in gestandaardiseerde vormen wordt afgeleverd. Maar hoe complexer, hoe meer mensen ermee gemoeid, hoe moeilijker de samenwerking, hoe beter van te voren te expliciteren hoe we die samenwerking op elkaar af gaan stemmen. Daarbij zijn een aantal mogelijkheden
Wat hierbij van belang is dat niet een vorm van samenwerking beter is dan de ander. Een verdeelde samenwerking zou goed werken als infographics veelal in gestandaardiseerde vormen wordt afgeleverd. Maar hoe complexer, hoe meer mensen ermee gemoeid, hoe moeilijker de samenwerking, hoe beter van te voren te expliciteren hoe we die samenwerking op elkaar af gaan stemmen. Daarbij zijn een aantal mogelijkheden 1. Identificatie: weten wat de ander doet. Weten welk doel een ander heeft. Begrip voor elkaars werk. Begrip voor elkaars taal. En gemeenschappelijk doel moet duidelijk zijn. Bijvoorbeeld bij klant en vraagarticulatie De betrokken partijen scherp heeft wat een ieder kan betekenen in het process en bij wie welke expertise is om het verhaal te kunnen vertellen.
2. Coordinatie; op elkaar afstemmen wat wie doet en wie waarvoor verantwoordelijk is. Het lijkt wellicht dat de ideale samenwerking bestaat uit alles samen te doen, maar dat is vaak verre van efficiënt en duur. Op moment dat je weet welk verhaal je wil vertellen en hoe het ontwerpproces gaat, kun je de taken beter coordineren.
3. en tot slot reflectie, waarin je nadenkt wat er zou moeten veranderen, : wat wil je bereiken, vanuit management, welke middelne heb je nodig. Als iets gestandaardiseerd, rollen zijn duidelijk, maar toch klant niet helemaal tevreden. Hoe zit dat? evaluatie met kklatn heel belangrijk volgende keer als ik met vraag naar mij toe komen, dan kan ik het zo uitwerken. Wat moet je hier nou mee als infographic maker of opdrachtgever? Wat ten eerste belangrijk is, is dat het maakproces duidelijk wordt en inzichtelijk. Booming en groeiende business. Daarom goed om te expliciteren aan jezelf en zeker aan buitenwereld hoe het proces in elkaar steekt. Wat er allemaal bij komt kijken en vooral wie…
We zijn samen met aantal infographic makers zoals John Verhoeven, Imke Pas en Paul maas bezig om een compentiekaart te maken waarin we ene aantal zaken voor ogen hebben:-in een oogopslag laten zien aan bijvoorbeeld opdrachtgever hoe het maakproces in elkaar zit en welke mensen ermee gemoeid zijn op het moment dat je te maken hebt met ene complex vraagstuk. Om in het toch redelijk nieuw vakgebied dat steeds meer booming business te laten zien wat het eigenlijk behelst. -Voor vormgevers en andere betrokken bij het maakproces na te gaan wie heb je wanneer nodig. Welke vaardigheden heeft bijvoorbeeld een vormgever nodig op het moment dat de infographics kortdurend zijn en vaak in een vaste format. Dit vergt een andere type dan bijvoorbeeld een freelancer die met complexe data nieuwe visualisaties maakt. -Voor betrokken keuzes laten maken over je teamsamenstelling. We zijn daarnaast bezig met een aantal andere uitwerkingen n.a.v het onderzoek. Wie het interessant vindt hier over mee te denken, dan horen wij het graag.