1. I Change praktijkdag 7 februari 2013
Werken met de Onderstroom Erica Koch en Joke Vriesema
Stadium Waarneembare kenmerken Wat te doen om deze fase te doorlopen
- weifelende deelnemers
Structuur aanbrengen
- beleefde communicatie
- bezorgdheid over de De groep invloed geven op werkwijze
1. Forming
groepsdoelen
Mensen uitnodigen zich uit te spreken
- een (te) actieve leider
- meegaande leden Zelf openheid geven
- kritiek op ideeën Aandacht aan verschillen geven
- matige aandacht
2. Storming Verschillen waarderen
- vijandigheid
- polarisatie en coalitievorming Rondjes maken
- overeenkomen van afspraken
Duidelijke rol afspraken maken
3. Norming - afname van rolambiguïteit
- toegenomen wij-gevoel Ieders bijdrage waarderen
- besluitvormingsgericht Resultaten formuleren
- probleemoplossingsgericht
4. Performing Af en toe stil staan bij hoe het gaat
- wederzijdse samenwerking
- productiegericht Vieren van succes
- ontbinding
5. Adjourning - terugtrekking Aandacht geven aan afscheid nemen Naar het model van Tuckman
- toegenomen onafhankelijkheid
Parresia* training en advies Erica Koch en Joke Vriesema www.parresia.nl www.vriesemaconsultancy.nl 1

2. I Change praktijkdag 7 februari 2013
Werken met de Onderstroom Erica Koch en Joke Vriesema
Vier niveaus van communicatie Hoe kun je sturen in een groep Interveniëren stap voor stap
Samenvatten
- Ik voel
Inhoud Waar het over gaat Toetsen of ik het begrijp
bovenstroom
- Ik benoem mijn gevoel
Ordenen en doorvragen
- Ik check bij de anderen
Concrete agenda
- Ik vraag wat er nodig is
Procedure De ‘verkeersregels' Rondjes maken
- We gaan het doen!
Voorstel voor tijdpad
De hier en nu samenwerking aan
Inhoud
de orde stellen
Interactie Hoe we het bespreken Observaties maken over het
gedrag
onderstroom
Procedure
Reflecteren op de voortgang
Aangeven hoe ik mij zelf voel
Interactie
Benoem het gevoel van de ander
Gevoel Wat het bij ons oproept
Reflecteer op gevoelens in de
Gevoel
groep
Parresia* training en advies Erica Koch en Joke Vriesema www.parresia.nl www.vriesemaconsultancy.nl 2