2. ADDIE Modeli, eğitimde Analiz, Tasarım, Geliştirme, Uygulama ve
Değerlendirme süreçlerine sistematik bir yaklaşım modelidir.
Analysis (Analiz) A
Design (Tasarım) T
Development (Geliştirme) G
Implementation (Uygulama) U
Evaluation (Değerlendirme) D
3. Eğitim modeli öğrenen merkezli olduğu için yukarıdaki her süreç öğrenme
sonuçlarına göre tasarlanır ve aslında bu sonuçlar da ihtiyaç analizinden gelir.
Bu aşamalar çoğu zaman iç içe geçer ve her biri birbiriyle ilişkilidir. Bu
bağlamda ADDIE modeli etkili eğitimler tasarlamak için esnek bir yol haritası
görevi görür.
4.
5. ANALİZ: Analiz aşamasında ihtiyaç analizi yapılarak, mevcut öğretim problemleri,
öğrenenlerin (çalışanların) beklentileri, ön bilgileri (varolan), mevcut beceri ve yeterlilikleri,
öğrenme ortamı, öğretim amaçları ve hedefleri belirlenir. Bunlar belirlenirken aşağıdaki
sorular irdelenebilir. Tabii ki bu sorular değişebilir veya bu soruların yenileri oluşturulabilir.
•Öğrenenler kimler? ve bu kişilerin karakteristik özellikleri neler?
•Bu kişilerin sahip olması istenilen yeni davranış kalıpları neler?
•Öğrenmeyi engelleyen etmenler var mı? Varsa bunlar nelerdir?
•Yetişkin öğrenme modelleri neler? Hangileri kullanılabilir?
•Bu eğitim sürecinin zaman kısıtlaması var mı? Varsa nedir?
•Eğitim alacak kişilerin görev tanımları nelerdir?
•İş analizi nasıldır?
•Performans sistemi nasıldır ve kriterleri nelerdir?
6. TASARIM: Tasarım aşaması da öğrenme hedefleri, ölçme araçları, alıştırmalar ve
etkinlikler, içerik, konu analizi, ders planlama ve materyal seçimi ile ilgilidir.
Tasarım aşaması sistematik ve belirli olmalıdır. Öğretim tasarım planı her bir
unsuru detaylara dikkat edilerek hazırlanmalı ve ihtiyaç analizini dikkate alarak
planlanmalıdır. Bu aşamadaki adımlar:
•Bilişsel, duyuşsal ve psikomotor hedef davranışlara göre içeriklerin oluşturulması
•Tüm kaynakların incelenmesi (Media, internet, kaynak kitap, uzman kişi,
prosedür vb.), hedef davranış ve içerik doğrultusunda öğretim stratejisinin
oluşturulması.
•Etkinliklerin ve materyallerin hazırlanması (interaktif veya sınıf)
•Ölçme ve değerlendirme araçlarının hazırlanması
•Tasarımın küçük gruplarda denenmesi
7. GELİŞTİRME: Bu aşamada, tasarımın test edilmesi sonucunda elde edilen
veriler (öğrenen yorumları, deneme uygulamasında karşılaşılan problemler ve
tüm gözlem sonuçları) kullanılır. Tasarım aşamasında oluşturulan içerik ve
konular, etkinlikler, alıştırmalar, zamanlama, sınıf düzeni, materyaller ve
ölçme-değerlendirme araçları tekrar gözden geçirilerek gerekli iyileştirme ve
düzeltmeler yapılır.
8. UYGULAMA: Uygulama aşamasında, öğretmen (eğitmen) kılavuz kitabı veya
materyali (interaktif de olabilir) ve öğrenci (öğrenen) kılavuzu (aynı şekilde
interaktif olabilir) geliştirilir ve uygulanır. Geliştirilmiş olan tasarımın nasıl
uygulanacağı konusunda eğitmenlere yol göstermek ve eğitime katılacak
olanlara da bu eğitimde neleri nasıl yapacaklarına dair yardımcı olmak
amaçtır.
Eğitmen kılavuzunda; eğitim stratejisi ve modeli, hedef davranışlar (eğitime
katılanlardan, eğitimden sonra kazanmalarını beklediğimiz davranışlar), içerik
ve konular, etkinlikler, alıştırmalar, materyaller, ölçme-değerlendirme araçları,
süre, sınıf düzeni yer alır. En önemlisi de tüm bunların nasıl uygulanacağı
anlatılır ve uygulaması yapılır.
9. Öğrenci kılavuzunda, kendilerinden beklenen hedef davranışlar, eğitimin
amacı, içerik ve konular, eğitimde neler yapacakları, kullanacakları araç ve
materyaller, uygulayacakları değerlendirme araçları anlatılır ve uygulanır.
Bu aşamada artık sınıfa inilir. Gerek sınıf eğitimi, gerek saha eğitimi, gerekse
web tabanlı bir öğretim olsun. Uygulama yapılarak sonucunda özellikle
aşağıdaki sorular irdelenir;
•Ne işe yaradı / ne işe yaramadı?
•Neleri değiştirmem gerekiyor? (Eklemeler ve çıkarmalar)
•Daha başka hangi etkinlikleri kullanabilirim veya hangi değerlendirmeleri
yapabilirim?
10. DEĞERLENDİRME: Öğretim tasarımının verimliliği ve etkililiğini ölçmek için
oluşturulan bir değerlendirme sürecidir. Değerlendirme iki bölümden oluşur;
şekillendirici yada biçimlendirici olarak tanımlanan ADDIE tasarımının her
aşamasında gerçekleştirilen ara değerlendirmeler ve diğeri de özet
değerlendirme olarak adlandırılan sürecin sonunda gerçekleştirilen ve ADDIE
tasarımının bir bütün olarak değerlendirildiği bölümdür.