Edgard Eeckman geeft op 20 maart 2017 een presentatie over sociale media tijdens de Congresweek van het NVKVV (Nationaal Verbond van Katholieke Vlaamse Verpleegkundigen en Vroedvrouwen) in Kursaal Oostende. Het is een inleidende presentatie, twee andere sprekers zoomen erna in op aspecten van privacy & medisch geheim en sociale media in de zorgsector.

1. 20-3-2017 | 1
Hoe sociaal zijn
sociale media?
Edgard Eeckman
Wetenschappelijk medewerker VUB
Communicatiemanager UZ Brussel

2. Ter inleiding
Deel 1
20-3-2017 | 2
1. Hoe sociaal zijn sociale media?
2. De Handreiking: hoe gebruik je sociale media
op een verantwoorde manier?
3. Sociale media en gezondheidszorg

3. De definitie
Een verzamelbegrip voor online platformen
waar de gebruikers,
zonder of met minimale tussenkomst van een redactie,
de inhoud verzorgen.
Hoofdkenmerken zijn interactie
en dialoog tussen de gebruikers.
Wikipedia
19/11/2015

4. Twee uitersten
Cyber-
utopians
Cyber-
sceptics
20-3-2017 | 4
“The empowering nature
of being digital”
“The internet
is not the answer”
Negroponte - Keen

5. Sociale media …
• Zijn trendgevoelig
• Zijn doorlopend in evolutie
• Zijn het product
van commerciële organisaties
(ook al maken ze geen winst)
• Richten zich tot uiteenlopende
maar overlappende doelgroepen
20-3-2017 | 5

6. Voordelen 1
• “Time & Space distanciation”
• Snelheid & Onmiddellijkheid & Continuïteit & Gratis
• Geen face-to-face, uiterlijk minder relevant – Anonimiteit
• Status equalization - Minder sociale ‘cues’
• Doorbreken sociaal isolement
• Netwerken – Samenwerken – Verbinding creëren
• User-generated content (ook door een organisatie)
20-3-2017 | 6
Anthony Giddens, 1990

7. Voordelen 2
• Crowd sourcing: delen van ervaringen, emoties, informatie
en kennis – Collectieve intelligentie (ook intern!)
• ‘Activism’ - Grassroots - Invloed uitoefenen - Kan leiden tot
verbeteringen (door reacties, klachten, …)
• Empowerment – eDemocracy
• Big data
• Commercialisering - Branding
• Wetenschappelijk onderzoek
20-3-2017 | 7
Rozenblum et al. - Millenson et al.

8. Het klassieke communicatiemodel
20-3-2017 | 8

9. 19de VVS Symposium 2014 - 4-2-201408
9

10. Nadelen 1
• Impression management – Hyperpersoonlijk - Authenticiteit?
• Surveillance - Controle
• Privacy/Medisch geheim?
• Wettelijke en ethische vragen
• Commercialisering – e-commerce
• Weinig visuele aanwijzingen bij berichten
• Weinig verantwoordelijkheidsgevoel
• Door anonimiteit
• Door afstand
• Door een gevoel van straffeloosheid
20-3-2017 | 10
Goffman

11. De stijl
20-3-2017 | 11

12. De stijl
20-3-2017 | 12

13. Mondigheid?
“De artillerie van meningen duidt
vooral op onmondigheid
en een gebrek
aan zich grondig en kritisch informeren”.
Katleen Gabriels
20-3-2017 | 13

14. Ode aan de mening
“There are as many opinions as there are experts”
Franklin D. Roosevelt
There are as many opinions
as there are people.
20-3-2017 | 14

15. Nadelen 2
• De onuitwisbaarheid
• Altruisme = ‘clickism’?
• Doorzichtigheid van de gebruiker ↔ Ondoorzichtigheid
van sociale media
• Grensvervaging werk-privé / publiek-privaat
• Meer uiting van meningsverschillen dan overeenkomsten
• Aandachtsblindheid
• Groupies – conformity – polarization – ingroups/outgroups - law
of attraction – Confirmation bias
20-3-2017 | 15
Wallace – Bhargava

16. Nadelen 3
• Digitale kloof
• Internet-verslaving
• Iedereen roept almaar luider – Luisteren?
• Expert-ism (cues of expertise?)
20-3-2017 | 16

17. 20-3-2017 | 17

18. 20-3-2017 | 18
“Alternative facts
are not facts”

19. Fake news – Alternative facts
20-3-2017 | 19

20. Al gaat de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt hem wel.
“De leugen gaat tegenwoordig zo snel,
de waarheid achterhaalt hem nooit meer.”
Freek De Jonge
Verkiezingsshow 13 maart 2017
20-3-2017 | 20

21. De verschuiving van informatiebron
20-3-2017 | 21
Massa media
Sociale media
Van primaire →
tertiaire infobron

22. Sociale media beïnvloeden zorgbeslissingen
• 45% van de ondervraagde US-consumenten verklaarde
dat informatie op sociale media een invloed zou
uitoefenen op hun beslissing om een tweede mening te
vragen.
• Meer dan 40% van de ondervraagden verklaarden dat
de informatie op sociale media een invloed zou
uitoefenen op de manier waarop ze zouden omgaan
met een chronische ziekte of hoe ze zouden diëten of
bewegen.
20-3-2017 | 22
PWC Health Research Institute April 2012

23. Als zorgorganisatie kan je niet niet deelnemen
If you can’t beat them,
join them.
20-3-2017 | 23

24. • Edgard Eeckman
eeeckman@vub.ac.be
• On twitter: #eeckman
• Over hoe het is om patiënt te worden
en te zijn:
https://patientzijn.wordpress.com/author/doctoraat/
20-3-2017 | 24