1. 1 DEKABR ÜMUMDÜNYA AĠDS-LƏ MÜBARIZƏ
GÜNÜDÜR

2. MÖVZULAR
 HĠV/AĠDS nədir
 Xəstəlik niyə QazanılmıĢ Ġmmun ÇatıĢmazlığı
Sindromu adlanır?
 HĠV/AĠDS infeksiyasının mərhələləri və əlamətləri
 HĠV-ə yoluxma yolları
 Statistika
 Ailədə HĠV-in ötürülməsinin qarĢısının alınması
 HĠV/AĠDS-in qarĢısının alınması yolları
 QiçĢlə bağlı maraqlı məlumatlar

3. HİV/AİDS NƏDIR
 HİV (İİV) - İnsanın İmmunçatışmazlığı Virusu
 AİDS (QİÇS) - Qazanılmış İmmun Çatışmazlığı
Sindromu deməkdir

4. XƏSTƏLIK NIYƏ QAZANıLMıġ ĠMMUN
ÇATıġMAZLıĞı SINDROMU ADLANıR?
 Qazanılmış - çünki xəstəlik virusla yoluxma
nəticəsində baĢ verir, bu hal anadangəlmə deyil
 İmmun - çünki virus orqanizmin xəstəliklərə
mübarizə aparan immun (müdafiə) sistemini
zədələyir.
 Çatışmazlıq - çünki immun sistemi lazımi
qaydada fəaliyyət göstərmir.
 Sindrom - çünki virus insan orqanizminin
müdafiə sistemini zədələdiyindən, xəstələrdə bir
sıra müxtəlif simptomlar (əlamətlər) və
xəstəliklər üzrə çıxır.

5. HĠV/AĠDS INFEKSIYASıNıN MƏRHƏLƏLƏRI VƏ
ƏLAMƏTLƏRI
 Ġnkubasiya (gizli) dövrü: müəyyən müddət heç bir əlamət
olmadan xəstəlik orqanizmdə inkiĢaf edir. Bu dövr bir neçə ilə
qədər davam edə bilər
 Ġlkin əlamətlər mərhələsi: bu zaman orqanizmdə iltihabi proses
gedir, limfa düyünlərində pozuntular baĢ verir. Virus sayca art
 Ġkincili xəstəlik mərhələsi: arıqlama, dəridə fəsadlar
(səpgi, qaĢınma, qıcıqlanma və s.), qarın iĢləməsi, sinir
sistemində və daxili orqanlarda pozuntular meydana çıxır.
 Terminal mərhələ: yəni bu mərhələ xəstəliyin
kulminasiya dövrü olaraq, bir neçə ay müddətində
xəstənin məhv olması ilə nəticələnir

6. HĠV-Ə YOLUXMA YOLLARI
 HĠV-ə yoluxmuĢ Ģəxslə cinsi əlaqədə olduqda
 HĠV-ə yoluxmuĢ Ģəxsə məxsus iynə Ģprisindən istifadə
etdikdə
 HĠV-ə yoluxmuĢ qadından doğuĢ zamanı qan vasitəsilə
və ya əmizdirərkən ana südü vasitəsilə uĢağın yoluxması
 Orqanların transplantasiyası zamanı (HĠV/AĠDS-ə
tutulmuĢ xəstədən orqanlar istifadə edildikdə)
 HĠV-ə yoluxmuĢ Ģəxsin qanı sağlam insana
köçürüldükdə
 Sterilizə olunmamıĢ tibbi və digər alətlər vasitəsilə

7. STATISTIKA
 2011-ci ildə Azərbaycanda 548 insanda İİV-ə
yoluxma halı aşkarlanıb.
 Onların 537-si (98,0%) Azərbaycan, 11-i (2%) isə
əcnəbi vətəndaşdır.
 537 Azərbaycan vətəndaşından 403-ü (75%)
kişi, 134-ü (25%) qadındır
 57,7%-i inyeksion yolla, 34,8%-i cinsi əlaqə
nəticəsində, 9 uşaq isə anadan İİV-ə yoluxub
 548 insandan QİÇS mərhələsinə keçən insanların
sayı 195 nəfər olub. Onlardan 190-ı Azərbaycan
vətəndaşıdır.

8. HİV/AİDS-IN QARŞıSıNıN ALıNMASı YOLLARı
 Təhlükəsiz cinsi əlaqə (qorunma vasitələri: prezervativ)
 Başqasının şprisindən istifadə etməmək
 Bütün hamilə qadınlar HİV/AİDS testindən keçməli
 Donor orqan və qan alarkən HİV/AİDS testindən
keçməsini tələb etmək.

9.  Ümumiyyətlə, hər bir xəstəliyin qarĢısını almaq onu müalicə
etməkdən daha asandır. Bu digər xəstəliklərə nisbətən AĠDS
üçün daha vacibdir. Çünki onun aqibəti 100% ölümlə
nəticələnir. Buna görə də, hər kəs HĠV/AĠDS-in qarĢısının
alınmasında tam məsuliyyətli olmalıdır. HĠV/AĠDS barədə hər
hansı bir sualınız meydana çıxsa, müayinə olunmaq və ya
sadəcə məsləhət almaq üçün Bakıda Milli AĠDS-lə Mübarizə
Mərkəzinə və ya ölkənin müxtəlif regionlarında yerləĢən AĠDS
laboratoriyalarına müraciət edə bilərsiniz. Məsləhət və müayinə
pulsuz aparılır və sizin istəyinizlə anonim olaraq da həyata
keçirilə bilər.

11.  TƏŞƏKKÜRLƏR 