پوهنتون لکچر نوټ

1. 4 Lecture Hypothyroidism by Dr Akhtar Totakhail
Hypothyroidism
Hypothyroidism‫تقریبا‬ ، ‫کیږي‬ ‫لیدل‬ ‫سره‬ ‫ډول‬ ‫معمول‬ ‫په‬٪۱‫تقریبا‬ ‫او‬ ‫نفوس‬ ‫عمومی‬٪۱‫اشخاص‬ ‫هغه‬
‫له‬ ‫یی‬ ‫عمر‬ ‫چې‬۰۶‫د‬ . ‫کوي‬ ‫متاثره‬ ‫وي‬ ‫لوړ‬ ‫څخه‬ ‫کلونو‬Thyroid Hormone‫دندې‬ ‫بدن‬ ‫ټول‬ ‫د‬ ‫کفایه‬ ‫عدم‬
‫یو‬ ‫له‬ ‫ېې‬ ‫درجه‬ ‫وخامت‬ ‫د‬ . ‫کوي‬ ‫متاثره‬‫خ‬‫تر‬ ‫نیولې‬ ‫څخه‬ ‫حالت‬ ‫شوي‬ ‫تشخیص‬ ‫نه‬ ‫حتی‬ ‫فیف‬Myxedema
coma‫په‬ . ‫کوي‬ ‫فرق‬ ‫پورې‬Myxedema coma‫بین‬ ‫په‬ ‫بدن‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫دی‬ ‫دا‬ ‫سبب‬ ‫احتباس‬ ‫مایعاتو‬ ‫د‬ ‫کې‬
‫اودا‬ ‫کیږي‬ ‫جمع‬ ‫سکرایدونه‬ ‫پولي‬ ‫موکو‬ ‫هایدروفیلیک‬ ‫د‬ ‫کې‬ ‫برخو‬ ‫الخاللي‬.‫راوړی‬ ‫ته‬ ‫منځ‬ ‫حتباس‬‫د‬ ‫باالخره‬
.‫کیږي‬‫سبب‬ ‫ادیما‬ ‫لمف‬Hyponatrimia‫له‬ ‫کیدلو‬ ‫مختل‬ ‫د‬ ‫جذب‬ ‫دوباره‬ ‫د‬ ‫سودیم‬ ‫د‬ ‫کې‬‫تیوبولونو‬ ‫د‬ ‫پښتورګو‬ ‫د‬
‫چې‬ ‫ځکه‬ ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ ‫کبله‬‫ی‬ ‫سبب‬‫د‬ ‫ې‬Na + - K+ ATPase‫كموالي‬.‫دی‬ ‫شوی‬ ‫بلل‬
‫د‬Hypothyroidism‫په‬ ‫کفایې‬ ‫عدم‬ ‫د‬ ‫غدې‬ ‫نخامیه‬ ‫اویا‬ ‫دایستلو‬ ‫دهغه‬ ‫یا‬ ‫او‬ ‫کفایی‬ ‫عدم‬ ‫هغه‬ ‫د‬ ‫خپله‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬
‫شي‬ ‫ته‬ ‫رامنځ‬ ‫کې‬ ‫نتیجه‬‫وظیفوي‬ ‫د‬ ‫باید‬ ‫حالت‬ ‫دغه‬ ،Hypothyroidism‫ناروغیو‬ ‫وخیمو‬ ‫نورو‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫څخه‬
‫د‬ ‫دا‬ ‫چې‬ ‫ځکه‬ ، ‫شي‬ ‫تفریقي‬ ‫تشخیص‬ ‫نلري‬ ‫اړیکه‬ ‫سره‬ ‫تایراید‬ ‫له‬ ‫چې‬ ‫کې‬ ‫نتیجه‬ ‫په‬Thyroxin‫درملنې‬‫ته‬
‫نلري‬ ‫اړتیا‬.
Maternal hypothyroidism‫چ‬‫د‬ ‫دماشوم‬ ‫چې‬ ‫داد‬ ‫یې‬ ‫سبب‬ ‫راځي‬ ‫ته‬ ‫منځ‬ ‫کې‬ ‫زمان‬ ‫په‬ ‫حمل‬ ‫د‬ ‫ې‬IQ‫ښکته‬
‫و‬. ‫ي‬
Goiter‫له‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬Thyroiditis‫جنیتیکي‬ ‫د‬ ‫انزایمونو‬ ‫د‬ ‫غد‬ ‫تایراید‬ ‫د‬ ، ‫کفایې‬ ‫عدمې‬ ‫له‬ ‫ایودین‬ ‫د‬ ،
، ‫تشوشاتو‬Goiterogenic( ‫درملونو‬lithium،iodide،propylthiouracil‫یا‬methimazole
،sulfonamides،amiodarone،interferon-alpha،interferon-beta،interleukin-2، )
Goiterogenic‫خواړو‬)‫کاهو‬ ‫او‬ ‫(شلغم‬ ‫لکه‬‫د‬ ‫یا‬ ،ThyroidHormone‫مقاومت‬ ‫محیطي‬ ‫وړاندې‬ ‫په‬‫یا‬
‫ناروغی‬ ‫ارتشاحی‬‫ډول‬ ‫په‬ ‫بیلګي‬ ‫د‬ (cancer‫یا‬sarcoidosis‫کیدلی‬ ‫مرحله‬ ‫هایپوتایراید‬ ‫د‬ .‫وي‬ ‫یوځای‬ ‫سره‬ )
( ‫شکل‬ ‫په‬ ‫حاد‬ ‫تحت‬ ‫د‬ ‫شي‬deQuervain‫ابتدایی‬ ‫په‬ ‫تایرودیت‬ ‫ویروسي‬ ‫په‬ )Hyperthyroidism‫را‬ ‫کې‬
‫شي‬ ‫منځته‬.‫د‬Hypothyroidism‫سبب‬ ‫معمول‬ ‫ډیر‬Hashimoto thyroiditis.‫دی‬ ‫عبارت‬ ‫څخه‬
‫کې‬ ‫صورت‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫وي‬ ‫شوې‬ ‫تخریب‬ ‫واسطه‬ ‫په‬ ‫عملیې‬ ‫جراحي‬ ‫د‬ ‫غده‬ ‫تایراید‬ ‫د‬ ‫چیرې‬ ‫که‬Goiter‫لیدل‬ ‫نه‬
‫تراپي‬ ‫شیمو‬ ‫ایودین‬ ‫یا‬ ) ‫ته‬ ‫برخو‬ ‫اوږو‬ ‫سینې‬ ، ‫غاړې‬ ، ‫سر‬ ‫(مثال‬ ‫وي‬ ‫شوې‬ ‫سره‬ ‫تر‬ ‫ترافي‬ ‫رادیو‬ ،‫کیږي‬
‫اود‬ ‫کړی‬ ‫کمه‬ ‫را‬ ‫دنده‬ ‫تایراید‬ ‫د‬ ‫شي‬ ‫کوالی‬Hypothyroidism، ‫وګرځي‬ ‫سبب‬Sunitinib, protein-
tyrosine kinase inhibitor‫اخستل‬ ‫کار‬ ‫ورڅخه‬ ‫کې‬ ‫درملنه‬ ‫په‬ ‫تومورونو‬ ‫د‬ ‫سیستم‬ ‫معایی‬ ‫معدی‬ ‫د‬ ‫چې‬
‫په‬ ‫کیږي‬۱٪۶‫ګذري‬ ‫د‬ ‫شي‬ ‫کیدالی‬ ‫کې‬ ‫ناروغانو‬ ‫شویو‬ ‫تداوی‬Hypothyroidism.‫شي‬ ‫سبب‬
‫د‬ ‫له‬ ، ‫لري‬ ‫کې‬ ‫ترکیب‬ ‫خپل‬ ‫په‬ ‫ایودین‬ ‫کچه‬ ‫زیاته‬ ‫په‬ ‫چې‬ ‫کیږي‬ ‫سبب‬ ‫ناروغی‬ ‫ددې‬ ‫ځکه‬ ‫امیودارون‬‫په‬ ‫کبله‬ ‫ې‬
٪۶۱‫کلینیکي‬ ‫د‬ ‫وی‬ ‫ورسیدلی‬ ‫ته‬ ‫درمل‬ ‫دا‬ ‫چې‬ ‫کې‬ ‫ناروغانو‬Hypothyroidism‫هغو‬ ‫په‬ .‫کیږي‬ ‫سبب‬
‫ونلري‬ ‫کفایه‬ ‫عدم‬ ‫ایودین‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫هم‬ ‫څه‬ ‫که‬ ‫ولري‬ ‫تایرودیت‬ ‫ایمیون‬ ‫اوتو‬ ‫چې‬ ‫کې‬ ‫ناروغانو‬
Hypothyroidism‫د‬ ‫کې‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫کیږي‬ ‫لیدل‬ ‫پکې‬T4‫یا‬ ‫نورماله‬ ‫كچه‬‫د‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫اود‬ ، ‫وی‬ ‫ټیټه‬TSH‫کچه‬
‫له‬ ‫تقریبا‬ ‫او‬ ، ‫وي‬ ‫لوړه‬٪۶‫تقریبا‬ ‫او‬ ‫وي‬ ‫لوړه‬ ‫څخه‬ ‫لیتر‬ ‫دیسی‬ ‫فی‬ ‫ګرام‬ ‫ننو‬٪۷۱‫د‬ ‫شی‬ ‫کیدالی‬ ‫چې‬ ‫ناروغان‬
TSH. ‫وي‬ ‫عرضي‬ ‫غیر‬ ‫شی‬ ‫کیدلی‬ ‫وي‬ ‫لوړه‬ ‫سره‬ ‫ډول‬ ‫متوسط‬ ‫په‬ ‫پکې‬ ‫کچه‬‫نادرا‬ ‫دوز‬ ‫ټیټ‬ ‫امیودارون‬ ‫د‬
‫د‬ ‫شی‬ ‫کوالی‬Hypothyroidism‫پکې‬ ‫کبله‬ ‫له‬ ‫امیودارون‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫ناروغان‬ ‫دزړه‬ . ‫وګرځي‬ ‫سبب‬
Hypothyroidism‫ته‬ ‫رامنځ‬ ‫هغه‬ ‫د‬ ‫ترڅو‬ ‫شی‬ ‫کیدلی‬ ‫درمل‬ ‫واسطه‬ ‫په‬ ‫تایروکسین‬ ‫د‬ ‫یوازې‬ ‫کړي‬ ‫رامنځته‬
‫یوسي‬ ‫منځه‬ ‫له‬ ‫نښانې‬ ‫نښې‬ ‫شوي‬.Hypothyroidism‫څومیاشتې‬ ‫څخه‬ ‫کولو‬ ‫قطع‬ ‫د‬ ‫امیودارون‬ ‫د‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬
. ‫شي‬ ‫اصالح‬ ‫وروسته‬Hypothyroidism‫څخه‬ ‫مقدار‬ ‫لوړ‬ ‫له‬ ‫ایودین‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫کې‬ ‫ناروغانو‬ ‫هغو‬ ‫په‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬

2. 5
‫لمفوسایتیک‬ ‫چې‬ ‫کې‬ ‫اشخاصو‬ ‫هغه‬ ‫په‬ ‫ډول‬ ‫ځانګړی‬ ‫په‬ ‫وکړي‬ ‫استفاده‬ ‫وي‬ ‫موجود‬ ‫کې‬ ‫منابعو‬ ‫نورو‬ ‫په‬ ‫چې‬
‫ولري‬ ‫تایرودیت‬.‫شي‬ ‫رامنځته‬
Hepatitis C‫لو‬ ‫له‬ ‫تایرودیت‬ ‫اوتوایمیون‬ ‫د‬‫څخه‬ ‫جملې‬ ‫دې‬ ‫له‬ ‫چې‬ ‫وي‬ ‫یوځای‬ ‫سره‬ ‫ریسک‬ ‫ړ‬٪٪۱‫ناروغان‬
‫او‬ ‫ولری‬ ‫بادي‬ ‫انتي‬ ‫تایراید‬ ‫انتي‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬٪۳۱‫شي‬ ‫کیدلی‬Hypothyroidism‫عدم‬ ‫د‬ ‫تایراید‬ ‫د‬ . ‫ولري‬
‫د‬ ‫کله‬ ‫چې‬ ‫دی‬ ‫زیات‬ ‫هم‬ ‫کې‬ ‫ناروغانو‬ ‫هغه‬ ‫په‬ ‫خطر‬ ‫کفایې‬Interferon.‫کیږي‬ ‫تداوی‬ ‫ذریعه‬ ‫په‬Interferon
Alpha‫او‬Beta‫کیدلی‬ ‫هم‬‫په‬ ‫شی‬۰۱‫اکثرا‬ ( ‫شي‬ ‫سبب‬ ‫کفایې‬ ‫دعدم‬ ‫تایراید‬ ‫د‬ ‫کې‬ ‫ناروغانو‬
Hypothyroidism‫وختونه‬ ‫ځینې‬Hyperthyroidism. )‫په‬٪۶۱‫چې‬ ‫کله‬ ‫کې‬ ‫ناروغانو‬Interferon
‫شي‬ ‫ته‬ ‫رامنځ‬ ‫برګشت‬ ‫بنفسه‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫شي‬ ‫قطع‬.
:‫نښانې‬ ‫نښې‬ ‫کلینیکی‬
‫عامی‬:‫نښانې‬ ‫نښې‬
‫خفیف‬Hypothyroidism‫له‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬Screening( ‫پرته‬ ‫څخه‬‫مثال‬TSH‫د‬ .‫نشي‬ ‫تشخیص‬ ‫هیڅ‬ )
Hypothyroidism، ‫تخریشیت‬ ، ‫کسالت‬ ، ‫زیاتوالی‬ ‫وزن‬ ‫د‬ : ‫له‬ ‫دي‬ ‫عبارت‬ ‫عالیم‬ ‫او‬ ‫اعراض‬ ‫ډیرمعمول‬
، ‫کې‬ ‫وخت‬ ‫په‬ ‫فعالیت‬ ‫د‬ ‫ډول‬ ‫ځانګړي‬ ‫په‬ ‫عسرت‬ ‫تنفسي‬ ، ‫ضعیفي‬ ، ‫انحطات‬ ‫دماغي‬Arthralgia‫عضلي‬ ،
، ‫دردونه‬Menorrhagia،Constipation، ‫سردردي‬ ، ‫وچوالی‬ ‫پوستکي‬ ‫د‬ ،Parasthesia،Carpal
tunnel syndrome‫او‬ ‫تحمل‬ ‫عدم‬ ‫وړاندې‬ ‫په‬ ‫یخ‬ ‫د‬ ،Raynaud syndrome.
، ‫کاردي‬ ‫برادي‬ ‫له‬ ‫دي‬ ‫عبارت‬ ‫یې‬ ‫نښانې‬ ‫نښې‬ ‫فزیکي‬Diastolic Hypertension،، ‫نوکان‬ ‫خشن‬ ‫نازک‬
، ‫ادیما‬ ‫محیطي‬ ، ‫ویښتان‬ ‫نري‬ ‫او‬ ‫نازک‬puff face‫پوستکی‬ ‫زیړ‬ ‫یا‬ ‫پوستکی‬ ‫خاسف‬ ،‫ګان‬ ‫باڼ‬ ‫او‬
(carotenemai.‫شي‬ ‫رامنځته‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫کیدل‬ ‫موخر‬ ‫ریفلکسونو‬ ‫تندون‬ ‫ژورو‬ ‫د‬ .)‫یوه‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫ناروغان‬
Goiteric‫اود‬ ‫وي‬ ‫وړ‬ ‫جس‬ ‫چې‬ ‫کتله‬TSH‫لو‬ ‫له‬‫د‬ ‫یې‬ ‫منشه‬ ‫چې‬ ‫سره‬ ‫سطحې‬ ‫ړې‬Thyroid‫ولیدل‬ ‫پتولوژي‬
.‫شي‬
:‫نښانې‬ ‫نښې‬ ‫معمول‬ ‫لږ‬
‫معمول‬ ‫کمې‬ ‫ډیرې‬‫کموال‬ ‫اشتها‬ ‫د‬ ‫یې‬ ‫نښانې‬ ‫نښې‬‫ی‬، ‫کموالی‬ ‫وزن‬ ‫د‬ ،hoarseness‫د‬ ‫مزې‬ ‫او‬ ‫بویایی‬ ‫د‬ ،
.‫دي‬ ‫عبارت‬ ‫څخه‬ ‫کموالی‬ ‫حسونو‬‫د‬ ‫شي‬ ‫کیدل‬ ‫ناروغان‬ ‫ځینې‬Dysphagia‫څخه‬ ‫ناراحتی‬ ‫له‬ ‫غاړې‬ ‫اود‬
‫وکړي‬ ‫شکایت‬‫د‬ ‫چې‬ ‫ښځې‬ ‫هغه‬ ‫ډیرې‬menses‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫وي‬ ‫کې‬ ‫دوره‬ ‫په‬menorrhagia‫ښځې‬ ‫ځینې‬ ‫او‬
‫کیدل‬‫اویا‬ ‫غیرمنظم‬ ‫شي‬ ‫ی‬amenorrhea‫د‬ ، ‫نازکیدل‬ ‫دابرو‬ ‫دسترګو‬ ‫له‬ ‫عبارت‬ ‫یې‬ ‫نښانې‬ ‫نښې‬ ‫فزیکي‬ .‫ولري‬
، ‫کیدل‬ ‫ضخیم‬ ‫ژبې‬hard pitting odema‫ایفیو‬ ‫او‬‫په‬ ‫چې‬ ‫ژن‬Pleural‫او‬Peritoneal cavity‫او‬ ‫کې‬
.‫کیږي‬ ‫لیدل‬ ‫کې‬ ‫مفصلونو‬ ‫په‬ ‫همدارنګه‬Galactorrhea‫ش‬ ‫كیدلي‬‫غټید‬ ‫زړه‬ ‫د‬ .‫شي‬ ‫منځته‬ ‫را‬ ‫ي‬( ‫ل‬
Myxedema heart)‫او‬Pericardial effusion.‫شي‬ ‫ولیدل‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫هم‬Psychosis‫د‬ ‫چې‬
Maxedema madness.‫شي‬ ‫ته‬ ‫منځ‬ ‫را‬ ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬
Hypothermia‫او‬Stupor‫یا‬Myexedema coma( ‫انتان‬ ‫له‬ ‫معموال‬ ‫چې‬ ،Pneumonia‫شي‬ ‫کیدلی‬ )
‫وخیم‬ ‫چې‬ ‫کې‬ ‫ناروغانو‬ ‫هغو‬ ‫په‬Hypothyroidism‫د‬ ‫چې‬ ‫لویدل‬ ‫غدې‬ ‫نخامیه‬ ‫د‬ . ‫راشي‬ ‫منځته‬ ‫ولري‬
‫د‬ ‫شی‬ ‫کیدلی‬ ‫وي‬ ‫سببه‬ ‫له‬ ‫هایپرپالزیا‬Thyroid‫ځنډنی‬ ‫په‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫داهم‬ ، ‫شي‬ ‫رفع‬ ‫وروسته‬ ‫درملنې‬ ‫له‬
Hypothyroidism‫شي‬ ‫ولیدل‬ ‫کې‬.

3. 6
‫د‬
Hypothyroidism‫د‬ ‫چې‬ ‫ناروغان‬ ‫ځینې‬Hashimoto thyroiditis‫اعراض‬ ‫داسې‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫ولري‬
‫د‬ ‫چې‬ ‫ولري‬Hypothyroidism‫نورو‬ ‫د‬ ‫ښایی‬ ‫بلکه‬ ‫وي‬ ‫نه‬ ‫کبله‬ ‫له‬Autoimmune. ‫وي‬ ‫کبله‬ ‫له‬ ‫ناروغیو‬
‫د‬ ‫چې‬ ‫کې‬ ‫ناروغانو‬ ‫هغو‬ ‫په‬ ‫زیاتره‬ ‫شي‬ ‫کیدلي‬ ‫حالتونه‬ ‫ایمیون‬ ‫اوتو‬ ‫ځینې‬Hashimoto thyroiditis‫ولري‬
‫د‬ ‫مثال‬Addison disease،Hypothyroidism، ‫شکر‬ ،pernicious anemia،Sjorgen
syndrome, vitiligo, biliary cirrhosis‫ناروغي‬ ‫سلیاك‬ ‫اود‬.‫شي‬ ‫ولیدل‬
‫د‬Celiac disease‫د‬ ‫چې‬ ‫کې‬ ‫ناروغانو‬ ‫هغو‬ ‫په‬Hypothyroidism‫د‬ ‫هم‬ ‫یې‬ ‫سبب‬ ‫او‬ ‫ولری‬ ‫ناروغی‬
Hashimoto thyroiditis‫په‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫وي‬٪۱‫شی‬ ‫ولیدل‬ ‫کې‬ ‫واقعاتو‬‫وزن‬ ‫د‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫ناروغان‬ ‫متاثره‬ .
‫د‬ ‫همدارنګه‬ . ‫ولري‬ ‫اعراض‬ ‫معایی‬ ‫معدي‬ ‫او‬ ‫کموالی‬Celiac‫معدی‬ ‫ښایی‬ ‫ناروغان‬ ‫زیاتره‬ ‫ناروغان‬ ‫ځینې‬
‫تظاه‬ ‫سیستمیک‬ ‫شی‬ ‫کیدلی‬ ‫ولې‬ ‫ونلري‬ ‫اعراض‬ ‫معایی‬، ‫انحطاط‬ ‫داماغي‬ ، ‫کسالت‬ ‫لکه‬ ‫رات‬Osteoporosis
‫یا‬ ،Osteomalacia، ‫کیدل‬ ‫موخر‬ ‫دبلوغ‬ ، ‫کمخونی‬ ‫اوسپنې‬ ‫د‬ ،Amenorrhea‫یاد‬Fertility‫کموالی‬
.‫کړي‬ ‫رامنځته‬‫د‬ ‫د‬ ‫مثال‬ ‫شي‬ ‫سبب‬ ‫کفایی‬ ‫عدم‬ ‫د‬ ‫ویتامینونو‬ ‫د‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫هم‬ ‫سوجذب‬ ‫معایی‬Vitamin K
‫ویتامین‬ ‫اود‬ ‫خونریزی‬ ‫د‬ ‫کموالی‬A‫ك‬‫د‬ ‫موالی‬Hyperkeratosis‫د‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫دردونه‬ ‫هډوکو‬ ‫د‬ ، ‫شي‬ ‫سبب‬

4. 7
‫ویتام‬ ‫ډي‬‫د‬ ‫اټکسیا‬ ‫او‬ ‫نیوروپتي‬ ‫یا‬ ‫کبله‬ ‫له‬ ‫کفایې‬ ‫عدم‬ ‫د‬ ‫ین‬E‫یا‬ ‫ویتامین‬B12‫وی‬‫تامین‬‫کفایې‬ ‫عدم‬ ‫د‬‫کبله‬ ‫له‬
‫شي‬ ‫رامنځته‬.
Laboratory findings
Hypothyroidism‫وصفی‬ ‫غیر‬ ‫چې‬ ‫لپاره‬ ‫ناروغ‬ ‫هغو‬ ‫هر‬ ‫د‬ ‫ډاکتر‬ ‫کلینیکي‬ ‫یو‬ ‫ځکه‬ ‫نو‬ ‫دی‬ ‫تشوش‬ ‫یومعمول‬
‫د‬ ‫اویا‬ ‫اعراض‬Hypothyroidism‫د‬ ‫ولري‬ ‫عالیم‬TFT‫كو‬ ‫توصیه‬‫د‬ ‫چې‬ ‫تست‬ ‫ارزښتناکه‬ ‫ډیر‬ ‫یوازینی‬ . ‫ي‬
Hypothyroidism‫د‬ ‫کیږي‬ ‫کاروړل‬ ‫په‬ ‫لپاره‬TSH‫انداز‬ ‫د‬‫اولیه‬ ‫په‬ ‫دي‬ ‫ټاکل‬ ‫ې‬Hypothyroidism‫کې‬
‫ددې‬Hormone.‫وي‬ ‫ښکته‬ ‫یا‬ ‫نارمل‬ ‫کې‬ ‫کفایه‬ ‫عدم‬ ‫په‬ ‫غدې‬ ‫نخامیه‬ ‫د‬ ‫ولې‬ ‫لوړیږي‬ ‫کچه‬FT4‫شي‬ ‫كیدلي‬
‫یا‬ ‫نارمل‬‫البراتوا‬ ‫نورې‬ ‫ځینې‬ . ‫وي‬ ‫ښکته‬‫د‬ ‫مثال‬ ‫شي‬ ‫لیدل‬ ‫و‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫ابنارملتی‬ ‫ري‬LDL‫ك‬، ‫ولسترول‬
Triglyceride،Lipoprotien(a)‫د‬Liver enzyme،Creatin Kinaz‫او‬PRL‫موم‬ ‫زیاتوالي‬ ‫كچه‬‫ي‬
‫د‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫همدارنګه‬ ‫او‬Hyponatrimia‫د‬ .‫کړي‬ ‫منځته‬ ‫را‬ ‫کمخونی‬ ‫او‬semen analysis‫نارمل‬ ‫غیر‬ ‫د‬
‫س‬. ‫ښیی‬ ‫لوړه‬ ‫کچه‬ ‫مورفولوژی‬ ‫د‬ ‫پرمونو‬
‫د‬TSH‫له‬ ‫معموال‬ ‫كچه‬ ‫نارمل‬۶،۰-۰،۶‫همدارنګه‬ .‫رسیږي‬ ‫پورې‬ ‫یونت‬ ‫ملي‬‫ددې‬ ‫د‬Hormone‫سطحه‬
‫کې‬ ‫ناروغان‬ ‫مسنو‬ ‫او‬ ‫ماشومان‬ ، ‫کیږي‬ ‫لیدل‬ ‫کچه‬ ‫لوړه‬ ‫په‬ ‫نوزادانوکې‬ ‫په‬ ‫مثال‬ ‫کوي‬ ‫تغیر‬ ‫سره‬ ‫تفاوت‬ ‫په‬ ‫عمر‬
‫شي‬ ‫ولیدل‬ ‫پورې‬ ‫اندازې‬ ‫لوړې‬ ‫تر‬ ‫نه‬ ‫متوسط‬ ‫له‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬‫له‬ .٪٪۱‫تر‬ ‫شي‬ ‫کیدالی‬ ‫کاهالن‬ ‫نارمل‬ ‫زیات‬‫څخه‬
۳،۶‫د‬ ‫چې‬ ‫ناروغان‬ ‫خوهغه‬ . ‫ولري‬ ‫پورې‬ ‫یونت‬ ‫ملي‬TSH‫اخ‬ ‫حد‬ ‫نارمل‬ ‫د‬‫ر‬‫انتی‬ ‫د‬ ‫وي‬ ‫رسیدلی‬ ‫سرحدته‬ ‫ي‬
‫دا‬ . ‫وي‬ ‫غرضي‬ ‫غیر‬ ‫ېې‬ ‫ناروغان‬ ‫زیاتره‬ ‫ولې‬ ‫کیږي‬ ‫ل‬ ‫لید‬ ‫پکې‬ ‫ریسک‬ ‫لوړ‬ ‫بادی‬ ‫انتی‬ ‫تایراید‬Hormone
( ‫ښځې‬ ‫مسنې‬ ‫دول‬ ‫ځانګړي‬ ‫په‬ ‫وښیي‬ ‫لوړوالی‬ ‫خفیف‬ ‫کې‬ ‫افرادو‬ ‫ایوتایراید‬ ‫په‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬٪۶۱)‫واقعې‬‫نودغه‬
‫چ‬ ‫ناروغان‬‫د‬ ‫ې‬FT4‫ولر‬ ‫اندازه‬ ‫نارمل‬‫د‬ ‫ي‬Sub clinical hypothyroidism‫لرون‬‫دي‬ ‫کي‬‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫ولې‬
‫د‬Hypothyroidismsubtle‫ت‬‫ولري‬‫ظاهرات‬‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫چې‬ )‫هایپرلیپیدیمیا‬ ‫او‬ ‫انحطاط‬ ‫دماغي‬ ، ‫کسالت‬ (
‫تایراید‬ ‫د‬Hormone‫شي‬ ‫مرفوع‬ ‫وسیله‬ ‫په‬ ‫درملنې‬.
:‫تشخیص‬ ‫تفریقي‬
‫د‬Hypothyroidism‫معمول‬ ‫ونلري‬ ‫ناروغی‬ ‫تایراید‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫کې‬ ‫اشخاصو‬ ‫عامو‬ ‫په‬ ‫تظاهرات‬ ‫کلینیکي‬ ‫زیات‬
‫تاثیر‬ ‫خپل‬ ‫تر‬ ‫تستونه‬ ‫البراتواری‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫چې‬ ‫دي‬ ‫درملونه‬ ‫او‬ ‫حالتونه‬ ‫داسې‬ ‫تشخیص‬ ‫تفریقي‬ . ‫دي‬ ‫نه‬
، ‫راولي‬ ‫الندې‬‫یې‬ ‫کې‬ ‫نتیجه‬ ‫په‬ ‫چې‬T3 or T4‫اود‬ ‫ښکته‬ ‫کچه‬TSH‫س‬‫چې‬ ‫کې‬ ‫حال‬ ‫داسې‬ ‫په‬ ‫لوړه‬ ‫طحه‬
Hypothyroidism‫نلري‬ ‫وجود‬ ‫هیڅ‬.‫اولیه‬ ‫په‬Hypothyroidism‫قابل‬ ‫د‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫غده‬ ‫نخامې‬ ‫د‬ ‫کې‬
‫وي‬ ‫لویه‬ ‫کبله‬ ‫له‬ ‫هایپرپالزیا‬ ‫برګشت‬‫په‬ ‫هم‬ ‫پرولکتینیمیا‬ ‫هایپر‬Hyperthyroidism‫کیدلی‬ ‫کیږي‬ ‫لیدل‬ ‫کې‬
‫د‬ ‫شي‬TSH‫یا‬ ‫افراز‬ ‫د‬PRL‫نخام‬ ‫افرازكوونكو‬‫شي‬ ‫اشتباه‬ ‫سره‬ ‫تشخیص‬ ‫له‬ ‫ادینوما‬ ‫ې‬..

5. 8
3or T4Low Serum T High Serum TSH
Laboratory error Laboratory error
Acute psychiatric problems Autoimmune disease (assay
interference)
Cirrhosis Heterophile antibodies
Nephrotic syndrome Anti-mouse antibodies
Familial thyroid-binding globulin
deficiency
Strenuous exercise (acute)
Severe illness Sleep deprivation (acute)
Drugs Recovery from nonthyroidal illness
(transient)
Androgens Acute psychiatric admissions (14%
transient)
Asparaginase Elderly—especially women (10%, mild
elevations)
Carbamazepine
Chloral hydrate
Corticosteroids
)3Diclofenac (T
Didanosine
Fenclofenac
Fluoracil
Halofenate
Mitotane
)3Naproxen (T
Nicotinic acid
Oxcarbazepine
Phenobarbital
may be as low as 24Phenytoin (total T
mcg/dL)
)4and T3large doses (T—Salicylates

6. 9
Sertraline
Stavudine
therapy3T
Euthyroidsick syndrome:‫ش‬ ‫كیدلي‬ ‫سندروم‬ ‫ا‬ ‫د‬‫تست‬ ‫تایراید‬ ‫نورمال‬ ‫غیر‬ ‫چې‬ ‫کې‬ ‫ناروغانو‬ ‫هغو‬ ‫په‬ ‫ي‬
‫د‬ ( ‫شي‬ ‫منځته‬ ‫را‬ ‫ولري‬T4or FT4‫نلري‬ ‫ناروغی‬ ‫تایراید‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫کې‬ ‫حال‬ ‫داسې‬ ‫په‬ )‫وي‬ ‫ټیټه‬ ‫سطحه‬،‫هغه‬
‫د‬ ‫په‬ ‫شی‬ ‫کیدلی‬ ‫چې‬ ‫حالتونه‬‫عبارت‬ ‫شي‬ ‫ترسترګو‬ ‫کې‬ ‫سندروم‬ ‫غه‬: ‫له‬‫محروم‬ ‫کالوري‬ ‫د‬ ، ‫ناروغی‬ ‫وخیمې‬
.‫دي‬ ‫څخه‬ ‫جراحیو‬ ‫لویې‬ ‫یا‬ ، ‫والی‬‫کوي‬ ‫ترسره‬ ‫جراحی‬ ‫لویې‬ ‫چې‬ ‫کوم‬ ‫چې‬ ‫ناروغان‬ ‫هغه‬.
‫چې‬ ‫ونیسي‬ ‫تصمیم‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫ولري‬ ‫ناروغی‬ ‫وخیمې‬ ‫چې‬ ‫کې‬ ‫باره‬ ‫په‬ ‫ناروغانو‬ ‫دغسې‬ ‫باید‬ ‫داکتران‬‫ناروغان‬ ‫دا‬
Hypothyroidism‫غدې‬ ‫نخامې‬ ‫د‬.‫لري‬ ‫هم‬ ‫کبله‬ ‫له‬ ‫کفایې‬ ‫عدم‬
‫ثانویه‬Hypothyroidism‫تاسس‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫اخلي‬ ‫توګه‬ ‫دوامداره‬ ‫په‬ ‫دوپامین‬ ‫چې‬ ‫کې‬ ‫ناروغانو‬ ‫هغو‬ ‫په‬
‫و‬‫کړي‬.
‫د‬ ‫شي‬ ‫کوالی‬ ‫هم‬ ‫درملونه‬ ‫ضد‬ ‫اختالج‬ ‫د‬ ‫ځینې‬FT4‫د‬ ‫کې‬ ‫جګر‬ ‫په‬ ‫چې‬ ‫دی‬ ‫دا‬ ‫یې‬ ‫سبب‬ ‫چې‬ ‫کړي‬ ‫ټیټه‬ ‫را‬ ‫کچه‬
T4‫په‬ ‫تحول‬T3‫ب‬‫زیاتیږي‬ ‫سره‬ ‫سرعت‬ ‫په‬ ‫اندې‬.
:‫اختالطات‬
1.Coronary artery disease
2.Congestive heart failure
3.Prone to Pneumonia
4.Megacolon
5.Organic Psychosis
6.Adrenal crisis
7.Abortion
8.Myxedema crisis
:‫درملنه‬
‫هایپو‬ ‫د‬ ‫مخکې‬ ‫څخه‬ ‫درملنې‬ ‫له‬Thyroid‫ته‬ ‫ارزیابې‬ ‫کفایې‬ ‫عدم‬ ‫غدې‬ ‫ادرینل‬ ‫د‬ ‫مخې‬ ‫له‬ ‫کلنییک‬ ‫د‬ ‫ناروغان‬
.‫شي‬ ‫معالجه‬ ‫او‬ ‫ارزیابي‬ ‫سره‬ ‫توګه‬ ‫ښه‬ ‫په‬ ‫ناروغان‬ ‫څو‬ ‫تر‬ ‫لري‬ ‫اړتیا‬
‫د‬Hypothyroidism:‫درملنه‬
‫د‬Hypothyroidism‫شي‬ ‫تداوي‬ ‫ذریعه‬ ‫په‬ ‫تایروکسین‬ ‫د‬ ‫لپاره‬ ‫ځل‬ ‫لومړي‬ ‫د‬ ‫کیدلي‬ ‫ناروغان‬ ‫کاهل‬ ‫او‬ ‫ځوان‬
‫له‬ ‫یې‬ ‫دوز‬ ‫ورځنی‬ ‫چې‬٪٪-۷٪‫خفیفې‬ ‫ډیرې‬ ‫د‬ ‫یې‬ ‫دوز‬ ‫ټیټ‬ ‫ډیر‬ . ‫رسیږي‬ ‫پورې‬ ‫مایکروګرامه‬
‫هایپور‬Thyroid‫کیږي‬ ‫وړل‬ ‫کار‬ ‫په‬ ‫لپاره‬ ‫یزم‬‫عرضي‬ ‫د‬ ‫یې‬ ‫دوزونه‬ ‫لوړ‬ ‫ډیر‬ ‫ولې‬ ،Hypothyroidism‫لپاره‬
‫ښځې‬ ‫هغه‬ ،‫کیږي‬ ‫کارول‬Hypothyroidism‫واسطه‬ ‫په‬ ‫لیوتایروکسین‬ ‫د‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫هم‬ ‫دا‬ ‫ولري‬ ‫حمل‬ ‫او‬
‫له‬ ‫یې‬ ‫دوز‬ ‫ورځنی‬ ‫چې‬٪۶۶-٪٪۶.‫شي‬ ‫کړل‬ ‫تداوي‬ ‫رسیږي‬ ‫پورې‬ ‫مایکروګرامو‬‫کیدلی‬ ‫دوز‬ ‫تایروکسین‬ ‫د‬

7. 10
‫اود‬ ‫ځواب‬ ‫کلینیکی‬ ‫د‬ ‫شی‬TSH‫كچ‬ ‫د‬‫شي‬ ‫کړل‬ ‫زیات‬ ‫مطابق‬ ‫ې‬‫د‬ ‫چې‬ ‫وشي‬ ‫کوشش‬ ،TSH‫س‬‫د‬ ‫طحه‬۶،۰‫او‬
٪،۶‫شي‬ ‫وساتل‬ ‫ترمنځ‬ ‫لیتر‬ ‫في‬ ‫یونټ‬ ‫ملي‬‫کاهلو‬ ‫او‬ ‫ځوانانو‬ ‫د‬ ‫دوز‬ ‫وړ‬ ‫اړتیا‬ ‫د‬ ‫تایروکسین‬ ‫د‬ ‫دې‬ ‫له‬ ‫سره‬ .
‫ورځې‬ ‫اشخاصو‬٪،۷‫لپاره‬ ‫اشخاصو‬ ‫مسنو‬ ‫اود‬ ‫بدن‬ ‫وزن‬ ‫کیلوګرام‬ ‫پر‬ ‫مایکروګرام‬٪‫پرکیلو‬ ‫مایکروګرام‬
‫دی‬ ‫شوي‬ ‫ټاکل‬ ‫بدن‬ ‫وزن‬‫جذب‬ ‫له‬ ‫تایروکسین‬ ‫د‬ ‫خواړه‬ ‫کبله‬ ‫دې‬ ‫له‬ ‫وي‬ ‫متفاوت‬ ‫ته‬ ‫نظراړتیا‬ ‫دوز‬ ‫تایروکسین‬ ‫د‬ .
‫نه‬ ‫له‬ ‫یوساعت‬ ‫الی‬ ‫نیم‬ ‫کې‬ ‫سهار‬ ‫په‬ ‫تایروکسین‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫وشي‬ ‫الرښوونه‬ ‫باید‬ ‫دا‬ ‫کوی‬ ‫مداخله‬ ‫سره‬‫څخه‬ ‫اري‬
‫شی‬ ‫شروع‬ ‫دوز‬ ‫ورځنی‬ ‫هغې‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫کله‬ .‫شي‬ ‫واخستل‬ ‫مخکې‬‫کې‬ ‫سروم‬ ‫په‬‫د‬T4‫جریان‬ ‫په‬ ‫اوونیو‬ ‫دوه‬ ‫او‬ ‫یو‬ ‫د‬
‫اود‬ ‫مومي‬ ‫والی‬ ‫زیات‬ ‫کې‬۳-۰.‫رسیږي‬ ‫ته‬ ‫حد‬ ‫اعضمي‬ ‫کې‬ ‫جریان‬ ‫په‬ ‫اوونیو‬
‫له‬ ‫عمر‬ ‫یې‬ ‫اویا‬ ‫ولري‬ ‫ناروغی‬ ‫اکلیلی‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫ناروغان‬ ‫هغه‬۰۶‫کوچینو‬ ‫د‬ ‫تایروکسین‬ ‫اود‬ ‫وی‬ ‫لوړ‬ ‫څخه‬ ‫کلونو‬
( ‫دوزنو‬٪٪-٪۶‫ور‬ ‫د‬ ‫مایكروگرامه‬‫کې‬ ‫وختونو‬ ‫لومړیو‬ ‫په‬ ‫یې‬ ‫دوزونه‬ ‫لوړ‬ ‫شي‬ ‫تداوي‬ ‫باید‬ ‫واسطه‬ ‫په‬ )‫ځې‬
‫شدیده‬ ‫ناروغ‬ ‫چې‬ ‫کیږی‬ ‫استفاده‬ ‫وخت‬ ‫هغه‬Hypothyroidism‫د‬ ‫یې‬ ‫دوز‬ ‫او‬ .‫ولري‬٪٪‫په‬ ‫مایکروګرامو‬
‫هره‬ ‫اندازه‬٪-۳‫ناروغ‬ ‫چې‬ ‫زیاتیږي‬ ‫پورې‬ ‫وخته‬ ‫هغه‬ ‫تر‬ ‫هفته‬Euthyroid‫ته‬ ‫حالت‬.‫ورسیږي‬‫هغه‬
‫هایپو‬ ‫چې‬ ‫ناروغان‬Thyroid‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫هم‬ ‫وخت‬ ‫هغه‬ ‫تایروکسین‬ ‫ولري‬ ‫دواړه‬ ‫ناروغی‬ ‫اکلیلي‬ ‫او‬ ‫یزم‬
‫انجیوپالسټي‬ ‫د‬ ‫کله‬ ‫چې‬ ‫شي‬ ‫شروع‬‫پس‬ ‫بای‬ ‫یا‬.‫شي‬ ‫ارجاع‬ ‫پرفیوژن‬ ‫شراینو‬ ‫اکلیلي‬ ‫د‬ ‫واسطه‬ ‫په‬
Myxedema crisis:
:‫مانتورینګ‬
‫ناروغان‬ ‫چې‬ ‫کله‬ ‫ده‬ ‫مهمه‬ ‫ا‬ ‫د‬ ‫لپاره‬ ‫ژوند‬ ‫د‬‫م‬ ‫زیات‬ ‫د‬ ‫لیوتایروکسین‬‫و‬‫د‬ ‫سره‬ ‫ډول‬ ‫منظم‬ ‫په‬ ‫باید‬ ‫اخلي‬ ‫لپاره‬ ‫دې‬
‫کلینیکي‬‫کیږي‬ ‫لیدله‬ ‫اړتیا‬ ‫یې‬ ‫لپاره‬ ‫ارزیابی‬‫لیوو‬ ‫چې‬ ‫لپاره‬ ‫ناروغانو‬ ‫زیاتو‬ ‫د‬ .Levothyroxine‫باید‬ ‫اخلی‬
.‫شي‬ ‫وموندل‬ ‫ورته‬ ‫دوز‬ ‫تعقیبي‬ ‫ثابت‬ ‫یو‬
‫ن‬ ‫چې‬ ‫شي‬ ‫کل‬ ‫وټا‬ ‫باید‬ ‫هم‬ ‫کې‬ ‫صورت‬ ‫هغه‬ ‫په‬ ‫اړتیا‬ ‫دوز‬ ‫د‬ ‫تایروکسین‬ ‫د‬‫د‬ ‫چې‬ ‫اخلي‬ ‫درملونه‬ ‫داسې‬ ‫اروغ‬
Levothyroxine،‫پریمیدون‬ ، ‫فینوباربیتل‬ ، ‫کاربامازاپین‬ ‫ډول‬ ‫بیلګي‬ ‫د‬ ‫زیاتوي‬ ‫کې‬ ‫جګر‬ ‫په‬ ‫میتابولیزم‬
‫او‬ ‫زیاته‬ ‫اړتیا‬ ‫دوز‬ ‫د‬ ‫تایروکسین‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫شي‬ ‫کوالی‬ ‫امیودارون‬ . ‫ایماتینیب‬ ‫او‬ ‫ریفابیوتین‬ ،‫ریفامپین‬ ، ‫فینوتویین‬
.‫کړي‬ ‫کمه‬ ‫یا‬‫ن‬ ‫دغه‬ ‫په‬ ‫کبله‬ ‫دې‬ ‫له‬‫د‬ ‫کې‬ ‫اروغانو‬Levothyroxine‫د‬ ‫باید‬ ‫لپاره‬ ‫عیارولو‬ ‫د‬ ‫دوز‬ ‫د‬TSH
‫ته‬ ‫مانتورینگ‬.‫کیږي‬ ‫لیدل‬ ‫اړتیا‬‫اوسپنې‬ ‫د‬ ‫موادولکه‬ ‫نښلوونکو‬ ‫ځینو‬ ‫د‬ ‫شي‬ ‫کیدالی‬ ‫سوجذب‬ ‫تایروکسین‬ ‫د‬
، ‫اورلیستات‬ ، ‫سیویالمیر‬ ، ‫اسید‬ ‫انتی‬ ‫هایدرواوکساید‬ ‫الومونیم‬ ، ‫سوکرالفت‬ ، ‫رالوکسیفین‬ ، ‫فایبر‬ ، ‫محتویات‬
‫کولیستیر‬ ‫لکه‬ ‫درملونه‬ ‫ځینې‬ ‫او‬ .‫دي‬ ‫کول‬ ‫استفاده‬ ‫یوځایی‬ ‫سره‬ ‫شیدو‬ ‫ځینې‬ ‫محتویات‬ ‫مګنیزیم‬ ‫او‬ ‫کلسیم‬‫او‬ ‫امین‬
‫له‬ ‫شي‬ ‫کوالی‬ ‫کولیسویالم‬T4‫چې‬ ‫شرط‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫کړي‬ ‫مختل‬ ‫جذب‬ ‫هغې‬ ‫اود‬ ‫شي‬ ‫بانډ‬ ‫یو‬ ‫سره‬٪‫مخکې‬ ‫ساعته‬
‫له‬T4.‫شي‬ ‫استعمال‬ ‫څخه‬‫له‬ ‫لیووتایروکسین‬ ‫اود‬ ، ‫کوي‬ ‫ښکته‬ ‫را‬ ‫اسدیتي‬ ‫معدې‬ ‫د‬ ‫کوونکې‬ ‫نهې‬ ‫پمپ‬ ‫پروتون‬
‫معدي‬ . ‫کوي‬ ‫مداخله‬ ‫سره‬ ‫جذب‬–‫ناروغی‬ ‫سلیاک‬ ‫لکه‬ ‫تشوشات‬ ‫معایي‬IBD, lactulose intolerance,
helicobacter pylori gastritis‫اترو‬ ‫او‬‫د‬ ‫شي‬ ‫کوالی‬ ‫هم‬ ‫ګاستریت‬ ‫پیک‬Levothyroxine‫خراب‬ ‫جذب‬
.‫کړي‬
‫هایپو‬ ‫چې‬ ‫ښځې‬ ‫هغه‬Thyroid‫د‬ ‫کوي‬ ‫استفاده‬ ‫استروجن‬ ‫الرې‬ ‫له‬ ‫خولې‬ ‫د‬ ‫یا‬ ‫او‬ ‫ولري‬ ‫دواړه‬ ‫حمل‬ ‫او‬ ‫یزم‬T4
‫ل‬‫د‬ ‫اویا‬ ‫ودروي‬ ‫استروجن‬ ، ‫وکړي‬ ‫والدت‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫ښځې‬ ‫هغه‬ ‫برعکس‬ ‫کیږي‬ ‫لیدل‬ ‫اړتیا‬ ‫یې‬ ‫ته‬ ‫دوزونو‬ ‫وړو‬
.‫شي‬ ‫والړې‬ ‫ته‬ ‫دورې‬ ‫منوپوز‬
‫د‬Levothyroxine‫کلینیکي‬ ‫سره‬ ‫احتیاط‬ ‫په‬ ‫باید‬ ‫لپاره‬ ‫ناروغ‬ ‫هر‬ ‫اود‬ ‫نلري‬ ‫وجود‬ ‫ډوز‬ ‫ټاکلی‬ ‫یو‬ ‫لپاره‬
‫چې‬ ‫دې‬ ‫له‬ ‫سره‬ ‫شي‬ ‫ونیول‬ ‫کې‬ ‫نظر‬ ‫په‬ ‫مانتورینګ‬TSH‫س‬‫د‬ ‫طحه‬‫ولې‬ ‫ده‬ ‫پورې‬ ‫زړه‬ ‫په‬ ‫لپاره‬ ‫ټاکلو‬ ‫د‬ ‫دوز‬

8. 11
.‫شي‬ ‫غورځول‬ ‫ونه‬ ‫پامه‬ ‫له‬ ‫باید‬ ‫هم‬ ‫ارزونه‬ ‫کلینیکي‬‫چې‬ ‫ځکه‬TSH‫كچه‬‫د‬ ‫کوالی‬ ‫نشی‬ ‫توګه‬ ‫یوازې‬ ‫په‬
.‫وټاکي‬ ‫اندازه‬ ‫دوز‬ ‫د‬ ‫لیووتایروکسین‬
‫دا‬‫چې‬ ‫ده‬ ‫مشکله‬ ‫ډیره‬Hypothyroid‫د‬ ‫ښځوته‬ ‫لرونکو‬ ‫حمل‬Levothyroxine‫جنین‬ .‫ورسوو‬ ‫مقدار‬ ‫کافي‬
‫په‬‫لپاره‬ ‫انکشاف‬ ‫د‬ ‫سیستم‬ ‫عصبي‬ ‫دخپل‬ ‫کې‬ ‫ترایسمتر‬ ‫دوهم‬ ‫په‬ ‫ډول‬ ‫ځانګړي‬‫مور‬ ‫خپلې‬ ‫د‬ ‫سره‬ ‫ډول‬ ‫قسمي‬ ‫په‬
‫په‬T4‫چې‬ ‫ده‬ ‫مهمه‬ ‫ډیره‬ ‫ځکه‬ ‫دا‬ .‫دی‬ ‫تړلی‬ ‫پورې‬Hypothyroid‫د‬ ‫باید‬ ‫ښځې‬TSH‫مخ‬ ‫له‬‫هر‬ ‫ې‬۰-۰‫هفته‬
‫د‬ ‫ترڅو‬ ‫شي‬ ‫کړل‬ ‫مانتور‬ ‫سره‬ ‫احتیاط‬ ‫په‬ ‫وروسته‬Levothyroxine‫ان‬ ‫په‬ ‫اړتیا‬ ‫د‬ ‫ملنه‬ ‫در‬‫تدریجي‬ ‫په‬ ‫دازه‬
.‫شي‬ ‫زیاته‬ ‫توګه‬
‫د‬ ‫کې‬ ‫دوران‬ ‫په‬ ‫حمل‬ ‫د‬T4‫ل‬ ‫زیاتولو‬ ‫د‬ ‫مقدار‬ ‫د‬‫د‬ . ‫لري‬ ‫شتون‬ ‫وریانتونه‬ ‫مختلف‬ ‫پاره‬Levothyroxine‫اړتیا‬
‫ښځوته‬ ‫کومو‬ ‫چې‬ ‫ځکه‬ ‫دا‬ .‫شي‬ ‫کړل‬ ‫نوټ‬ ‫کې‬ ‫اوونی‬ ‫پنځمه‬ ‫په‬ ‫حمل‬ ‫د‬ ‫توګه‬ ‫مقدمه‬ ‫په‬ ‫باید‬Levothyroxine‫د‬
‫په‬ ‫حمل‬ ‫د‬ ‫باید‬ ، ‫رسیږي‬ ‫شکل‬ ‫په‬ ‫درملنې‬‫د‬ ‫تقریبا‬ ‫کې‬ ‫دوران‬۳۶۱‫کړل‬ ‫زیات‬ ‫دوز‬ ‫مصرفي‬ ‫نور‬ ‫اندازه‬ ‫په‬
.‫شي‬
‫د‬‫حمل‬‫د‬ ‫کې‬ ‫وران‬ ‫د‬ ‫په‬T4: ‫لري‬ ‫اړه‬ ‫پورې‬ ‫فکتورونو‬ ‫زیاتو‬ ‫په‬ ‫زیاتیدل‬
1.‫اود‬ ‫لوړیږي‬ ‫سطحه‬ ‫استروجن‬ ‫د‬ ‫کې‬ ‫دوران‬ ‫په‬ ‫حمل‬ ‫د‬Thyroxine binding globulin(TBG)
‫اود‬ ‫زیاتیږي‬ ‫کې‬ ‫سروم‬ ‫په‬ ‫غلظت‬FT4‫موم‬ ‫كموالي‬ ‫كچه‬.‫ي‬
2.‫پالسنتا‬ ‫د‬Deiodinase‫د‬T4‫کیږي‬ ‫سبب‬ ‫پرمختللو‬ ‫د‬ ‫برګشت‬
3.‫د‬ ‫شي‬ ‫کوالی‬ ‫هم‬ ‫لري‬ ‫کې‬ ‫ترکیب‬ ‫خپل‬ ‫په‬ ‫اوسپنه‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫ویتامینونه‬ ‫مولټی‬ ‫اوهغه‬ ‫محتویات‬ ‫اوسپنې‬ ‫د‬
.‫کړي‬ ‫کم‬ ‫را‬ ‫جذب‬ ‫معایی‬ ‫لیووتایروکسین‬ ‫شوي‬ ‫اخستل‬ ‫د‬ ‫الرې‬ ‫له‬ ‫خولې‬‫محتویات‬ ‫کلسیم‬ ‫د‬ ‫ورته‬ ‫دې‬
‫د‬ ‫شي‬ ‫کوالی‬ ‫هم‬Levothyroxine‫جذب‬.‫کړي‬ ‫راکم‬
‫چې‬ ‫ناروغان‬ ‫هغه‬ ‫چې‬ ‫ده‬ ‫مهمه‬ ‫دا‬ ‫نوځکه‬Levothyroxine‫پورتنیو‬ ‫د‬ ‫ترلږه‬ ‫لږ‬ ‫باید‬ ‫لري‬ ‫اړتیا‬ ‫ته‬ ‫اخستلو‬
‫څخه‬ ‫محتویاتو‬۰‫وروسته‬ ‫یا‬ ‫مخکې‬ ‫ساته‬Levothyroxine.‫کړي‬ ‫استفاده‬Postpartum‫هم‬ ‫کې‬ ‫دوران‬ ‫په‬
.‫ده‬ ‫شان‬ ‫په‬ ‫دوران‬ ‫د‬ ‫حمل‬ ‫د‬ ‫معموال‬ ‫اړتیا‬ ‫لیووتایروکسین‬ ‫د‬
‫د‬ ‫کله‬ ‫چې‬ ‫کې‬ ‫ترایمیستر‬ ‫لومړی‬ ‫په‬ ‫دوران‬ ‫د‬ ‫حمل‬ ‫د‬TSH‫د‬ ‫کیږي‬ ‫ښکته‬ ‫سطحه‬FT4‫ل‬ ‫كچه‬‫مومي‬ ‫وړوالی‬.
‫د‬ ‫سبب‬ ‫ددې‬ ‫او‬hCG‫لو‬‫د‬ ‫مخې‬ ‫له‬ ‫جوړښت‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫ده‬ ‫سطحه‬ ‫ړه‬TSH‫د‬ ‫کبله‬ ‫دې‬ ‫له‬ ‫لري‬ ‫والی‬ ‫ورته‬ ‫سره‬
ThyroidHormone‫د‬ ‫کې‬ ‫سروم‬ ‫په‬ ‫چې‬ ‫ښځې‬ ‫زیاتره‬ . ‫کوي‬ ‫تنبه‬ ‫تولید‬TSH‫لومړي‬ ‫په‬ ‫لري‬ ‫سطحه‬ ‫ټیټه‬
‫کې‬ ‫ترایمستر‬Euthyroid‫و‬‫د‬ ‫لپاره‬ ‫ارزیابی‬ ‫د‬ ‫وضعیت‬ ‫تایراید‬ ‫د‬ ‫کې‬ ‫ښځو‬ ‫لرونکو‬ ‫حمل‬ ‫ي.په‬FT4‫ټاکنه‬
.‫بریښي‬ ‫ضروري‬ ‫کې‬ ‫ترایمستر‬ ‫لومړي‬ ‫په‬ ‫سره‬ ‫ډول‬ ‫ځانګړي‬ ‫په‬
‫د‬TSH‫لو‬‫توګه‬ ‫کمه‬ ‫په‬ ‫معموال‬ ‫سطحه‬ ‫ړه‬Levothyroxine‫د‬ ‫چې‬ ‫لدې‬ ‫مخکې‬ ، ‫پردې‬ ‫برسیره‬ . ‫توصیفوي‬
Levothyroxine‫ولیدل‬ ‫اړخه‬ ‫له‬ ‫موجودیت‬ ‫د‬ ‫خناق‬ ‫صدري‬ ‫د‬ ‫ناروغ‬ ‫چې‬ ‫ده‬ ‫مهمه‬ ‫دا‬ ‫شي‬ ‫زیات‬ ‫مقدار‬ ‫کچه‬
:‫شي‬ ‫ونیول‬ ‫کې‬ ‫نظر‬ ‫په‬ ‫حاالت‬ ‫الندې‬ ‫دا‬ ‫چې‬ ‫ده‬ ‫مهمه‬ ‫هم‬ ‫دا‬ .‫شي‬
‫د‬TSH‫لو‬‫د‬ ‫چې‬ ‫کې‬ ‫ناروغانو‬ ‫هغه‬ ‫په‬ ‫کچه‬ ‫ړه‬Levothyroxine‫د‬ ‫وي‬ ‫رسیدلې‬ ‫ورته‬ ‫درملنه‬ ‫ستندرد‬
‫بان‬ ‫سوجذب‬ ‫په‬ ‫لیووتایروکسین‬‫وشوه‬ ‫یادونه‬ ‫ورڅخه‬ ‫پورته‬ ‫چې‬ ‫موادو‬ ‫باندینګ‬ ‫د‬ ‫معموال‬ ‫چې‬ ‫کوي‬ ‫داللت‬ ‫دې‬
. ‫وي‬ ‫کبله‬ ‫له‬ ‫خواړو‬ ‫اویا‬‫د‬Levothyroxine‫د‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫سوجذب‬short bowel syndrome‫کې‬
‫شي‬ ‫رامنځته‬،Medium chain triglyceride‫کړي‬ ‫ښه‬ ‫جذب‬ ‫هغه‬ ‫د‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫کې‬ ‫درملنه‬ ‫غوړو‬‫د‬ .
Levothyroxine، ‫ناروغی‬ ‫سلیاک‬ ‫لکه‬ ‫سبب‬ ‫دهر‬ ‫سوجذب‬ ‫یاد‬ ‫اسهاالتو‬ ‫د‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫خرابوالی‬ ‫جذب‬ ‫د‬
‫یا‬ ‫ناروغیو‬ ‫جګر‬ ‫د‬، ‫انترایتیس‬ ‫ناحیوي‬Pancearatic exocrine insufficiency‫امله‬ ‫له‬‫د‬ .‫شي‬ ‫ته‬ ‫منځ‬ ‫را‬
TSH‫س‬‫غیر‬ ‫او‬ ‫ناروغیو‬ ‫سایکوتریک‬ ‫په‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫طحه‬Thyroid‫په‬ ‫کې‬ ‫دوران‬ ‫په‬ ‫ریکوري‬ ‫په‬ ‫ناروغیو‬
.‫شي‬ ‫پاتې‬ ‫لوړه‬ ‫سره‬ ‫ډول‬ ‫ګذري‬‫د‬ ‫توګه‬ ‫کاذبه‬ ‫یا‬ ‫اشتباها‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫ناروغی‬ ‫اوتوایمیون‬TSH‫لوړه‬ ‫کچه‬

9. 12
‫د‬ ‫بوځي‬TSH‫د‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫کچه‬thyrotropin-secreting pituitary tumors‫امله‬ ‫له‬‫لو‬.‫شي‬ ‫والړه‬ ‫ړه‬‫د‬
TSH‫غیروصفی‬ ‫او‬ ‫فنوتیازین‬ ‫د‬ ‫شي‬ ‫کیدالی‬ ‫کچه‬.‫شي‬ ‫زیاته‬ ‫ذریعه‬ ‫درملوپه‬ ‫سایکوتیک‬ ‫انتی‬
‫د‬TSH‫سپریس‬ ‫یا‬ ‫ټیټه‬‫لیووتایروکسین‬ ‫د‬ ‫شي‬ ‫کیدالی‬ ‫کچه‬overreplacement‫یو‬ ‫سره‬‫د‬ .‫شي‬ ‫ولیدل‬ ‫ځای‬
TSH( ‫رنج‬ ‫نارمل‬ ‫د‬ ‫کله‬ ‫چې‬ ‫سطحه‬۶،۰-۰،۶‫لیتر‬ ‫فی‬ ‫یونت‬ ‫ملي‬( ‫ټیټ‬ ‫ته‬ ‫دغه‬ ‫وي‬ ‫ښکته‬ ‫څخه‬ )۶،۶۰-
۶،۰‫یا‬ )‫لیتر‬ ‫في‬ ‫یونت‬ ‫ملی‬‫سپریس‬‫(له‬۶،۶۳‫ملی‬)‫کم‬ ‫څخه‬ ‫لیتر‬ ‫فی‬ ‫یونت‬‫کیږي‬ ‫ویل‬ ‫حالت‬.‫دغسې‬ ‫چیرې‬ ‫که‬
‫د‬ ‫ناروغان‬Hypothyroidism‫د‬ ‫کې‬ ‫صورت‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫ولري‬ ‫تظاهرات‬Levothyroxine‫کم‬ ‫را‬ ‫باید‬ ‫دوز‬
.‫شي‬ ‫کړل‬‫د‬ ‫چې‬ ‫ناروغان‬ ‫زیاتره‬ ‫عالوه‬ ‫بر‬TSH‫د‬ ‫ولری‬ ‫سطحه‬ ‫ټیټه‬Hypothyroidism‫کې‬ ‫په‬ ‫اعراض‬
‫کیږي‬ ‫سترګو‬ ‫تر‬ ‫نه‬‫د‬ ‫چې‬ ‫کیږي‬ ‫بلل‬ ‫مهمه‬ ‫دا‬ ‫لپاره‬ ‫ناروغان‬ ‫دغسې‬ ‫د‬ .hypopituitarism‫غیر‬ ‫وخیمو‬ ‫د‬ ‫اویا‬
‫تایر‬ِ ‫وییدي‬‫ناروغیو‬‫کړي‬ ‫تعیین‬ ‫شتون‬‫د‬ ‫شي‬ ‫کیدالی‬ ‫چې‬ ‫کوم‬ ،Hypothyroidism‫په‬ ‫موجودیت‬ ‫عدم‬ ‫د‬
‫د‬ ‫کې‬ ‫صورت‬TSH‫له‬.‫وي‬ ‫یوځای‬ ‫سره‬ ‫کچې‬ ‫ټیټې‬TSH‫لکه‬ ‫درملونو‬ ‫ځینو‬ ‫د‬ ‫کیدلی‬NSAID، ‫اوپیاتو‬ ،
.‫شي‬ ‫کمه‬ ‫پرمهال‬ ‫استعمال‬ ‫بیړني‬ ‫د‬ ‫ستروییدو‬ ‫کورتیکو‬ ‫اود‬ ‫ویراپامیل‬ ، ‫نیفیډیفین‬‫موجودیت‬ ‫عدم‬ ‫د‬ ‫حاالتو‬ ‫ددغه‬
‫نظره‬ ‫له‬ ‫کلینیک‬ ‫د‬ ‫کې‬ ‫صورت‬ ‫په‬Euthyroid‫چ‬ ‫ناروغان‬‫د‬ ‫ې‬TSH‫د‬ ‫باید‬ ‫وي‬ ‫یوځای‬ ‫سره‬ ‫کچې‬ ‫ټیټې‬ ‫له‬
Levothyroxine.‫شي‬ ‫ورکړل‬ ‫دوز‬ ‫ټیټ‬‫د‬ ‫چې‬ ‫کوم‬ ‫چې‬ ‫ناروغان‬ ‫هغه‬Hypothyroid‫اع‬‫لیوو‬ ‫د‬ ‫راض‬
‫دوزته‬ ‫لوړ‬ ‫هغې‬ ‫د‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫وښیی‬ ‫کې‬ ‫صورت‬ ‫په‬ ‫موجودیت‬ ‫د‬ ‫دوز‬ ‫کم‬ ‫تایروکسین‬‫په‬ ‫ولې‬ ‫کیږي‬ ‫لیدل‬ ‫اړتیا‬
‫چا‬ ‫هغه‬.‫ولري‬ ‫ناروغی‬ ‫شریانو‬ ‫اکلیلي‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫نه‬ ‫کې‬
‫هایپو‬ ‫د‬Thyroid‫چې‬ ‫ناروغان‬ ‫ځینې‬ ‫یزم‬Levothyroxine‫د‬ ‫هم‬ ‫بیا‬ ‫وي‬ ‫رسیدلي‬ ‫ورته‬
Hypothyroidism‫د‬ ‫چې‬ ‫پردې‬ ‫بیره‬ ‫سر‬ ‫کسالت‬ ‫ډول‬ ‫ځانګړي‬ ‫په‬ ، ‫کوي‬‫شکایت‬ ‫څخه‬ ‫اعراضو‬TSH‫كچه‬
‫کمخونی‬ ، ‫هایپوګونادیزم‬ ، ‫کفایه‬ ‫عدم‬ ‫ادرینل‬ ‫د‬ ‫لکه‬ ‫ناروغیو‬ ‫نورو‬ ‫د‬ ‫ناروغان‬ ‫دغسې‬ . ‫وي‬‫ټیټه‬ ‫یا‬ ‫نارمل‬ ‫پکې‬
‫لري‬ ‫اړتیا‬ ‫ته‬ ‫ارزیابی‬ ‫دیپریشن‬ ‫یا‬ ‫ناروغی‬ ‫سلیاک‬ ،‫تد‬ ‫اویا‬ ‫وی‬ ‫نه‬ ‫موجود‬ ‫حالتونه‬ ‫دغه‬ ‫چیری‬ ‫که‬‫شوي‬ ‫اوي‬
‫اود‬ ‫وي‬TSH‫اویا‬ ‫نارمل‬ ‫د‬‫هایپو‬ ‫د‬ ‫هم‬ ‫بیا‬ ‫سره‬ ‫سره‬ ‫کچې‬ ‫ټیټې‬Thyroid‫ولري‬ ‫اعراض‬ ‫یزم‬‫صورت‬ ‫دې‬ ‫په‬
‫د‬ ‫کې‬T3‫لري‬ ‫رول‬ ‫کوونکی‬ ‫مرسته‬ ‫سطحه‬‫د‬ ‫چیرې‬ ‫که‬ .T3‫ك‬‫کې‬ ‫صورت‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫وي‬ ‫نورمال‬ ‫یا‬ ‫ښکته‬ ‫چه‬
‫د‬ ‫شي‬ ‫کوالی‬ ‫ناروغان‬ ‫دغه‬Levothyroxine‫واخلي‬ ‫ګټه‬ ‫څخه‬ ‫دوز‬ ‫زیاتیدونکي‬ ‫د‬‫کلینیکی‬ ‫قطعی‬ ‫چیرې‬ ‫که‬
‫د‬ ‫چې‬ ‫ناروغان‬ ‫هغه‬ . ‫کړي‬‫پیدا‬ ‫دوام‬ ‫باید‬ ‫دوز‬ ‫لوړ‬ ‫دغه‬ ‫شی‬ ‫السه‬ ‫تر‬ ‫ګټې‬TSH( ‫سطحه‬ ‫ټیټه‬۶،۶۰-۶،۰‫ملي‬
‫متداومه‬ ‫کوم‬ ‫لپاره‬ ‫ناروغیو‬ ‫وعایی‬ ‫قلبی‬ ‫او‬ ‫ګانو‬ ‫اریتمیا‬ ، ‫کسرونو‬ ‫پتالوژیک‬ ‫د‬ ‫ولري‬ ) ‫لیتر‬ ‫فی‬ ‫یونت‬
‫نلري‬ ‫خطر‬ ‫زیاتیدونکی‬‫د‬ ‫چې‬ ‫ناروغان‬ ‫هغه‬ ‫عالوه‬ ‫بر‬ .TSH( ‫کچه‬ ‫ټیټه‬ ‫ډیره‬۶،۶۳)‫کم‬ ‫څخه‬ ‫یونت‬ ‫ملي‬
‫او‬ ‫وو‬ ‫اریتمیا‬ ‫اذیني‬ ‫د‬ ‫ناروغ‬ ‫اوباید‬ ‫لري‬ ‫خطر‬ ‫زیات‬ ‫عوارضو‬ ‫جانبي‬ ‫دغه‬ ‫د‬ ‫هغوی‬ ‫د‬ ‫ناروغان‬ ‫دغه‬ ‫نو‬ ‫ولري‬
‫شي‬ ‫ونیول‬ ‫الندې‬ ‫مانتورینګ‬ ‫تر‬ ‫لپاره‬ ‫وقت‬ ‫زیات‬ ‫د‬ ‫مخې‬ ‫له‬ ‫اوسیوپوریزس‬.
:‫انذار‬
‫هایپو‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫ناروغان‬ ‫هغه‬Thyroid‫یې‬ ‫سبب‬ ‫یزم‬‫د‬ ‫شي‬ ‫قطع‬ ‫درمل‬ ‫نوموړي‬ ‫چې‬ ‫کله‬ ‫وي‬ ‫الفا‬ ‫انترفیرون‬
٪۷‫په‬ ‫کې‬ ‫جریان‬ ‫په‬ ‫میاشتو‬٪۶۱‫هایپو‬ ‫اود‬ ‫کیږي‬ ‫اعاده‬ ‫کې‬ ‫ناروغانو‬Thyroid‫د‬ ‫چې‬ ‫ناروغان‬ ‫هغه‬ ‫یزم‬
‫هاشیماتوز‬Thyroid‫په‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫وي‬ ‫شوي‬ ‫ته‬ ‫رامنځ‬ ‫کبله‬ ‫له‬ ‫یت‬٪٪۱‫د‬ ‫کې‬ ‫حاالتو‬Hypothyroidism‫د‬
‫نارمل‬ ، ‫شی‬ ‫ارجاع‬ ‫ذریعه‬ ‫په‬ ‫درملنې‬‫له‬ ‫درملنې‬ ‫د‬ ‫یې‬ ‫ریالپس‬ ‫ولې‬ ‫دی‬ ‫معمولي‬ ‫یې‬ ‫ګرځیدل‬ ‫را‬ ‫ته‬ ‫حالت‬
‫شي‬ ‫رامنځته‬ ‫شي‬ ‫کیدلی‬ ‫وروسته‬ ‫څخه‬ ‫قطعې‬‫وی‬ ‫بخش‬ ‫قناعت‬ ‫ځواب‬ ‫درملنې‬ ‫د‬ ‫سره‬ ‫ډول‬ ‫عمومي‬ ‫په‬ .‫د‬
Hypothyroidism‫وي‬ ‫یوځای‬ ‫سره‬ ‫کوما‬ ‫میګزودیم‬ ‫له‬ ‫چې‬ ‫ناروغان‬٪۶۶۱‫درستې‬ ‫له‬ ‫ولې‬ ‫لري‬ ‫مړینه‬
‫کچه‬ ‫مړینې‬ ‫د‬ ‫سره‬ ‫درملنې‬٪۶-٪۶‫س‬‫کیږي‬ ‫ښکته‬ ‫را‬ ‫ته‬ ‫لنې‬.(٪،٪