1. Auteursrecht en IT
Partner in kansen
Gastcollege Informaticarecht
mr. drs. M. Jansen
15 november 2010

2. Verantwoording
In deze presentatie wordt algemene en beknopte informatie
verstrekt over een aantal juridisch relevante ontwikkelingen. Niet
beoogd is om hiermee juridisch advies te geven voor concrete
situaties. Hoewel veel zorg is besteed aan het opstellen van
deze presentatie, aanvaardt Dirkzwager advocaten & notarissen
N.V. geen aansprakelijkheid voor de inhoud ervan.N.V. geen aansprakelijkheid voor de inhoud ervan.
© Dirkzwager advocaten & notarissen N.V. 2010.
Alle rechten voorbehouden.

3. Inhoud
• Auteursrecht algemeen
• Embedden YouTube filmpjes
• Auteursrecht op software
• Aandachtspunten
softwareontwikkeling

4. 1. Auteursrecht algemeen
• Auteursrecht is (artikel 1 Aw)
– exclusief recht
– van de maker
– van een WERK– van een WERK
– om openbaar te maken en te
verveelvoudigen
• Ontstaat automatisch, geen
formaliteit

5. 1. Auteursrecht algemeen
• Waarneembare vorm v/h WERK
• Niet het achterliggende idee
• De concrete uitwerking is• De concrete uitwerking is
beschermd
• Niet enkel:
– functionaliteit software, idee voor
een bepaalde website

6. 1. Auteursrecht algemeen
• Castaway/Endemol
HR 16-1-2004
– TV-format “Survive”

7. 2. YouTube filmpjes

8. 2. YouTube filmpjes
• Openbaar maken o.a. :
(Artikel 12 Aw)
– Ter beschikking stellen van een
werk voor publiekwerk voor publiek
(HR 27-01-1995; HvJ EG 07-12-2006, zaak C-306/05,
SGAE/Rafael Hoteles)

9. Ter beschikking stellen
van een werk voor publiek
• Ook indirecte openbaarmaking
– Caféradioarrest
(HR 06-05-1938, NJ 1938/635)
– Draadomroep- en Kabeltelevisie-
arresten
(HR 27-06-1958, NJ 1958/405; HR 30-10-1981, NJ
1982/435)

10. Embedden van YouTube
filmpjes
Server
YouTube
Eigen
server
Gehele
website

11. Embedden van YouTube
filmpjes

12. Embedden van YouTube
filmpjes
• Embedden een secundaire
openbaarmaking?

13. Embedden een secundaire
openbaarmaking?
Pro Contra
Exploitant website profiteert
van verrijkte website
Het is, net als een gewone
hyperlink, slechts een
verwijzing
Zonder de embed code zou
dat filmpje niet op de site te
Gebruiker moet filmpje nog
laten afspelen.dat filmpje niet op de site te
zien zijn
laten afspelen.
Techniek irrelevant
Gezien de (ratio van) de bestaande jurisprudentie zou ik
menen van wel.

14. Embedden van YouTube
filmpjes

15. 3. Auteursrecht op
software
• Software beschermd door het
auteursrecht
• Veel discussie aan vooraf• Veel discussie aan vooraf
gegaan

16. Auteursrecht op software
• Discussiepunten o.a.:
– auteursrecht op techniek;
– functioneel bepaald;– functioneel bepaald;
– programmacode vaak ontleend
aan bestaande code.

17. Auteursrecht op software
• Softwarerichtlijn
Richtlijn 91/250/EEG / Richtlijn 2009/24/EG
• Politiek compromis• Politiek compromis
• Niet volledig geïmplementeerd
in Nederlandse wet!

18. Auteursrecht op software
• Artikel 1 lid 2 Softwarerichtlijn:
– De bescherming (…) wordt
verleend aan de uitdrukkingswijzeverleend aan de uitdrukkingswijze
(…) van een computerprogramma.
– De ideeën en beginselen (…)
worden niet (…) beschermd.

19. Auteursrecht op software
• Bescherming voor software en
voorbereidend materiaal
• Criterium: oorspronkelijkheid.• Criterium: oorspronkelijkheid.
– “een eigen schepping van de
maker”

20. Auteursrecht op software
– Infopaq-arrest
37 copyright (…)
is to apply to a
subject-matter
which is
• Softwarerichtlijn
A computer
program shall
be protected if
it iswhich is
original in the
sense that it is
its author’s
own
intellectual
creation.
(HvJ EG 16 juli 2009, C-5/08,
Infopaq /Danske Dagblades Forening)
it is
original in the
sense that it is
the author's
own
intellectual
creation.

21. Auteursrecht op software
• Wat is “software”?
• Elders op de wereld:
– § 101 Amerikaanse Copyright Act:
• A “computer program” is a set of statements or• A “computer program” is a set of statements or
instructions to be used directly or indirectly in a
computer in order to bring about a certain
result.
– Concept verdrag databanken WIPO:
• A computer program is a set of programming
instructions that may cause a computer to
perform certain functions or achieve certain
results.

22. Auteursrecht op software
• Systeem softwarerichtlijn:
– Ieder gebruik toestemming nodig
van rechthebbende
– …maar niet voor gebruik voor
beoogde doel door rechtmatigebeoogde doel door rechtmatige
verkrijger
• Richtlijn maakt niet duidelijk wat
beoogde doel en wie de
rechtmatige verkrijger is

23. Auteursrecht op software
• Uitputtingsregel:
– verval recht op controle op
distributie van een kopie
– Mits door rechthebbende of met– Mits door rechthebbende of met
toestemming in EER op de markt
gebracht.
• Opmerkelijk: uitputting gekoppeld
aan verkoop van de drager.

24. Han Dataport / IVconsult
Aanspraak
schending
auteursrecht
Dataport Nelson IVconsult
V&L pc’s met software V&L pc’s met software

25. Han Dataport / IVconsult
• Beslissing rechtbank:
– Uitputting:
• werkstation is een drager;
• daarop is software (destijds)• daarop is software (destijds)
rechtmatig aangebracht;
• werkstations dus uitgeput, geen
verzet Dataport tegen overdracht.

26. Han Dataport / IVconsult
• Beslissing rechtbank
– IVconsult is een rechtmatige
verkrijger
– Relevant voor normaal gebruik
• “Kort gezegd gaat het dus om het
gewone gebruik (laten draaien) van
het programma” (r/o 4.5)

27. Han Dataport / IVconsult
• Beslissing rechtbank
– Bepalingen in algemene
voorwaarden doen hier niet aan af
(r/o 4.17)
• Vgl. Softwarerichtlijn over gebruik
– Normaal gebruik geen toestemming
vereist “tenzij bij overeenkomst
uitdrukkelijk anders bepaald is”
(art. 5 lid 1 Rl, art. 45j Aw)

28. 4. Softwareontwikkeling
• Programmeren van software
vaak teamwerk
• Softwarerichtlijn• Softwarerichtlijn
– Werkgeversauteursrecht (artikel 2 lid 3)
– Gezamenlijk auteursrecht bij
samenwerking (artikel 2 lid 2)

29. Werkgeversauteursrecht
• Wie is werkgever?
– in concernverhoudingen?
– bij detachering?
– bij uitzendkrachten?– bij uitzendkrachten?
• Let op: geen
opdrachtgeversauteursrecht!
– Artikel 7:400 e.v. BW

30. Gezamenlijk auteursrecht
• Scheidbare bestanddelen:
(HR 25-03-1943, NJ 1950/643)
– Afzonderlijk auteursrecht op individuele
bijdragen;
– Mogelijk auteursrecht op verzameling
van geheelvan geheel (artikel 5 Aw)
• Niet te onderscheiden bestanddelen
– Gemeenschappelijk auteursrecht
(artikel 3:166 e.v. BW)
• Handhaving individueel (3:171 BW)
• Overigens gezamenlijk beheer (3:170 lid 2 BW)

31. Open source licenties
• Software steeds vaker onder
open source licenties ter
beschikking gesteld
– GPL– GPL
– LGPL
– Apache License
– Mozilla Public License
– Etc.

32. Open source licenties
• Misverstand: dankzij open
source is auteursrecht
overbodig
• Open source kan juist dankzij
auteursrecht gehandhaafd
worden
• Licentie is geen overdracht!

33. Kern van de licentie
• Licentie=afspraak
– niet-aanvalsverdrag
33

34. Kern van de licentie
• Licentie is verbintenisrechtelijk
• Geen goederenrechtelijk effect!

35. Open source licenties
• Vaak viraal karakter:
– Gebruik van open source in deel
van een programma verplicht om
het gehele programma onder diehet gehele programma onder die
licentie openbaar te maken

36. Viraal karakter
• GNU General Public License,
version 2 (GPLv2)
– 2b. You must cause any work that
you distribute or publish, that in
whole or in part contains or iswhole or in part contains or is
derived from the Program or any
part thereof, to be licensed as a
whole at no charge to all third
parties under the terms of this
License.

37. Viraal karakter
Open
source
Eigen
code
Open
source

38. Non-viraal karakter
• Niet alle open source licenties
kennen viraal karakter
• Voorbeeld: GNU Lesser General• Voorbeeld: GNU Lesser General
Public License, version 2.1
(LGPLv2.1)

39. Non-viraal karakter
• Artikel 5 LGPLv2.1
– Genuanceerde bepaling over gebruik
libraries
– Een onder LGPLv2.1 verspreide kan– Een onder LGPLv2.1 verspreide kan
gebruikt worden in closed source
– Zodra library gewijzigd wordt of
onlosmakelijk deel van software
wordt, die wijzigingen c.q. hele
software onder LGPLv2.1
verspreiden

40. Non-viraal karakter
Open
source
module
Closed
source
modulemodule module
Closed
source
module
Closed
source
module

41. Einde
Partner in kansen