1. Duurzaamheid in de curricula
van ICT-opleidingen
Henk Plessius – Hogeschool Utrecht
(Met dank aan Anda Counotte-Potman – Open Universiteit)
Surf OWD 9 nov 2011 © Henk Plessius / Hogeschool Utrecht 1

2. SIG Groene ICT
Gestart 4 februari 2011
 Doelstelling:  Thema’s 2011  Aktiviteiten
De doelstelling van de  Vergroenen van ICT  Duurzaamheid binnen
SIG Groene ICT en  Vergroenen door ICT curricula van ICT-
Duurzaamheid is om bij  Onderwijs, opleidingen gerelateerde
te dragen aan het en onderzoek opleidingen vergroten
stimuleren en  Lokaal, regionaal, inter
bevorderen van  Duurzaam ICT
inkoopbeleid nationaal onderzoek
duurzaamheid van en inventariseren en
door ICT in onderwijs,  Informatie, documentat stimuleren
onderzoek en ie en communicatie
 Financiering;
bedrijfsvoering binnen  Meten en vergelijken mogelijkheden
de sector hoger  Betrokkenheid en inventariseren
onderwijs. draagvlak vergroten
© HU © Henk Plessius / Hogeschool Utrecht 2

3. Waarom: energie- en
materiaalgebruik
 ICT-sector toenemend energiegebruik:
 ECN 2008: ICT gebruikt in Nederland 7,5% van de energie:
2,8 TWh (T = tera = 10^12)
 Vergelijkbaar met de luchtvaartindustrie
 Evenveel als 875.000 huishoudens
 De behoefte aan ICT blijft stijgen en het
energiegebruik moet dalen.
 In apparatuur worden bijzondere, schaarse metalen
toegepast
Surf OWD 9 nov 2011 © Henk Plessius / Hogeschool Utrecht 3

4. Duurzaamheid in ICT-curricula HO
 In het najaar klein onderzoek gedaan bij Hogescholen
 Plm 60% response
 Resultaat:
4
3
2
Bij universi-
teiten een 1
vergelijkbaar 0
beeld niet binnenkort beperkt expliciet
Surf OWD 9 nov 2011 © Henk Plessius / Hogeschool Utrecht 4

5. Wat is er aan de hand
 Geen/nauwelijks een onderwerp voor ICT, wel voor
Engineering of Bouw
 “Lacherige” reacties in de klas
 Wel de technologie, niet de context:
Virtualisatie
Cloud
.....
Technologie
Groene ICT
Maatschappij
 Maar ... de aandacht voor “groene ICT” in de
curricula groeit!
© HU © Henk Plessius / Hogeschool Utrecht 5

6. “Groene ICT” in het curriculum:
een opzet
 Aanknopen bij de ICT:
 Operaties (reken-/datacentra)
 Ontwikkeling (constructie van software)
 Gebruik (op de werkplek)
Geen apart vak van
 Transport (de infrastructuur) maken, maar
 Uitbouwen naar organisatie-aspecten Verweven in
bestaande modulen
 Meten = weten en opdrachten
 Maturity
 Bedrijfskundig/financieel
 Toepassen in context
© HU © Henk Plessius / Hogeschool Utrecht 6

7. Aanknopen bij de ICT
 Operaties:  Ontwikkeling
Starting with 100% energy Bijna niemand vraagt of
stored in fossil fuel: software niet zuiniger
 Generation -> 50% ontworpen kan worden
 Datacenter infra (cooling + (Automatiseringsgids dec ‘10)
electric) -> 25%  gebruik klokcycli
 IT element infra (cooling+  ”busy waiting”
electric) -> 13%
 code optimization (Hyves)
 IT element (age) -> 4%
And then there is usage…  Gebruik
(Dirk Harryvan – Mansystems) werkplek
 Desktop, laptop, tablet, thin
 Transport client ..
 Routers, switches, ...  Beeldschermen
 Bekabeling  Powermanagement
 Wireless  Materiaalgebruik
© HU © Henk Plessius / Hogeschool Utrecht 7

8. Uitbouwen naar de organisatie
 Meten = weten  Maturity
 PUE (Power Usage Efficiency)
= total facility power / it
equipment power
 OpenDCME
 Financieel
 Opbrengsten, kosten en
investeringen
Surf OWD 9 nov 2011 © Henk Plessius / Hogeschool Utrecht 8

9. Toepassen in de praktijk: Pilot
aan de Hogeschool Utrecht
 Doelgroep:  Startsituatie:
 30 deeltijdstudenten  Lacherig
Systeembeheer  Bij ons niets meer te halen
 Opdracht:  Beschikbaarheid gaat voor
 Onderzoek mogelijkheden van alles
virtualisatie en SAN/NAS in  Wat kost de IT nu helemaal in
eigen organisatie verhouding tot ...
 Aspecten:  Resultaten:
 Technieken zelf  12 uit 15 voldoende
 Meten energiegebruik onderzoeksrapporten
 Duurzaamheid in relatie tot  Forse besparingen mogelijk
betrouwbaarheid, performance, (20 – 60%)
etc  Gegevens: gemeten en
 Financiën: operationele kosten berekend
 Studenten hebben
een andere houding
tov duurzaamheid
© HU © Henk Plessius / Hogeschool Utrecht 9

10. Initiatieven
 SIG groene ICT
 Onderzoek: wat gebeurt er?
 Stimuleren pilots
 Uitwisselen kennis
 Aansluiting bij het onderzoek naar de mogelijkheid
van Europese Master “Green IT”
 Onderwijs: grijp je kansen!
 Industrie en wetenschap: vraag om kennis over
duurzaamheid!
Surf OWD 9 nov 2011 © Henk Plessius / Hogeschool Utrecht 10

11. Vragen en discussie
 Moet duurzaamheid wel in het ICT-
curriculum? Zo ja verplicht of in
keuzemodulen?
 Wat doen jullie aan duurzaamheid in
ICT-opleidingen / onderzoek?
 Moet de industrie aangeven dat
duurzaamheid een topic in de curricula
moet zijn? Hoe bereiken we dat?
Vragen?
© Henk Plessius / Hogeschool Utrecht
© HU 11

12. Contact
 Henk Plessius
 henk.plessius@hu.nl
 Anda Counotte-Potman
 anda.counotte-potman@ou.nl
En dan dit nog (voor de agenda):
18 januari 2012 organiseert de SIG een symposium
over duurzaamheid onder de titel:
”Groene ICT, daar kom je verder mee”.
Surf OWD 9 nov 2011 © Henk Plessius / Hogeschool Utrecht 12