Dokumen tersebut membahas tentang konsep firma dan pengeluaran, termasuk definisi firma dan tujuan firma, proses pengeluaran, input tetap dan berubah, fungsi pengeluaran jangka pendek, dan konsep-konsep terkait seperti biaya pengeluaran, biaya tetap, biaya berubah, biaya total, biaya rata-rata, dan biaya marjinal.

1. EKONOMI
ASAS
TINGKATAN 4
UNIT 4:
FIRMA SEBAGAI
PENGELUAR

2. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
Konsep Firma
Firma- organisasi yg menggabungkan faktor2
Copyright K.C.CHUAH
pengeluaran spt faktor pengeluaran spt :
modal, usahawan, tanah & buruh utk
mengeluarkan brg & perkhidmatan. (def)
- dianggap sbg unit asas ekonomi krn
membuat keputusan ekonomi &
menguruskan faktor2 pengeluaran.
2

3. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
Matlamat Firma
ii) Memaksimakan keuntungan
Copyright K.C.CHUAH
iii)Memaksimakan jualan
iv) Memaksimakan kebajikan
i) Memaksimakan keuntungan
- matlamat utama firma
- brg & perkhidmatan dijual pd harga tertinggi
manakala kos pengeluaran dikurangkan
sehingga terendah.
- dpt membayar faktor2 pengeluaran &
pulangan lumayan kpd pemegang2 saham. 3

4. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
ii) Memaksimakan jualan
- supaya memperoleh keuntungan maksimum
Copyright K.C.CHUAH
- utk memaksimakan jualan, promosi melalui
iklan dilancarkan
- jualan yg maksimum dpt memastikan firma
beroperasi dlm kadar kapasiti yg maksimum.
- kesannya dpt mengurangkan kos setiap unit
pengeluaran & meningkatkan keuntungan.
4

5. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
iii) Memaksimakan kebajikan
- firma awam menjadikan kebajikan sbg
matlamat utamanya
Copyright K.C.CHUAH
- brgan yg disediakan sentiasa mencukupi
tanpa mengambil kira keuntungan
- eg: syarikat membekalkan tenaga elektrik &
air
Maksud pengeluaran
Def – proses menggabungkan faktor2 pengeluaran
(input) spt_, _, _ & _ utk menghasilkan brg &
perkhidmatan. (output) 5

6. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
Proses pengeluaran
 proses menggabungkan faktor2 pengeluaran
Copyright K.C.CHUAH
(input) spt_, _, _ & _ utk menghasilkan brg &
perkhidmatan. (output) merupakan peringkat
pertama dlm proses pengeluaran.
 Setiap peringkat dlm pengeluaran akan
memperlihatkan pertukaran rupa bentuk bahan
mentah yg menyebabkan nilai ditambah krn
menanggung kos2 sppt kos buruh & mesin.
- (lihat carta aliran dlm ms 131)
6

7. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
Input Tetap & Input Berubah
- Merujuk kpd faktor2 pengeluaran.
Copyright K.C.CHUAH
- Input tetap – faktor2 pengeluaran yg tidak boleh
ditambah atau dikurangkan dlm jgka pendek
- Input berubah – faktor2 pengeluaran yg boleh
ditambah atau dikurangkan dlm jgka pendek.
Kesimpulan: Dlm pengeluaran jgka pendek, input
berubah turut berubah mengikut kuantiti
keluaran, manakala input tetap tidak berubah
mengikut kuantiti pengeluaran. 7

8. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
Perbezaan antara Input Tetap Input Berubah
Copyright K.C.CHUAH
Input Tetap Input Berubah
Kuantiti sukar diubah Kuantiti mudah diubah
Tidak berubah mengikut Berubah sejajar dgn
keluaran pengeluaran
Contoh: tapak kilang, Contoh : buruh, brg
bangunan separuh siap
8

9. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
Proses pengeluaran jangka pendek
 dlm pengeluaran jangka pendek, input berubah &
Copyright K.C.CHUAH
input tetap digabungkan utk mengeluarkan brg &
perkhidmatan.
 Contoh situasi pengeluaran jangka pendek;
Input Berubah Input Tetap Output
Buruh Susu Getah Mesin Bangunan Sarung Tangan
(pasang)
10 200 1 1 2000
15 300 1 1 3000
 Penghasilan sarung tangan pembedahan kilang Jaya Sdn Bhd 9
 (jadual dlm buku EA ms 134)

10. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
Maksud Pengeluaran Jangka Pendek &
Jangka Panjang
Copyright K.C.CHUAH
 pengeluaran jgka pendek - input berubah dpt
diubah sedangkan input tetap tidak berubah
mengikut perubahan kuantiti.
 pengeluaran jgka panjang – input tetap &
input berubah dpt ditambahkan selari dgn
pertambahan keluaran
10

11. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
Fungsi Pengeluaran Jangka Pendek
Fungsi pengeluaran - hubungan antara input
pengeluaran yg digunakan utk menghasilkan
Copyright K.C.CHUAH
output.
Jumlah keluaran
def- keluaran yg dihasilkan drp penggabungan
input tetap & input berubah.
rumus :
Jumlah keluaran = keluaran purata x kuantiti input berubah
TP = AP x L
11

12. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
 Keluaran purata
def - kuantiti keluaran yg dihasilkan oleh seunit
Copyright K.C.CHUAH
input berubah dlm proses pengeluaran.
Rumus :
Keluaran purata = jumlah keluaran
kuantiti input berubah
AP = TP
L
12

13. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
 Keluaran Sut/ Keluaran Marginal
Def – perubahan jum keluaran yg berlaku akibat
pertambahan seunit input beruabah dlm
Copyright K.C.CHUAH
proses pengeluaran.
rumus :
Keluaran sut = perubahan jumlah keluaran
perubahan input berubah
MP = TP
L MP = TPB - TPA
LB - LA 13

14. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
Berikut ialah contoh jadual yang menunjukkan fungsi
pengeluaran:
Bil Buruh Jumlah Keluaran Keluaran Sut
Keluaran Purata
Copyright K.C.CHUAH
0 0 - -
1 60 60 60
2 145 72.5 85
3 240 80 z
4 w 82.5 90
5 x 82 80
6 470 y 60
7 490 70 20
8 490 61.3 0
9 472 52.4 -18 14

15. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
Soalan :
1) Berikan nilai w, x, y dan z dalam jadual fungsi
Copyright K.C.CHUAH
pengeluaran di atas.
(perhatikan betul2 guru kamu terang!!)
 Jelaskan hubungan di antara buruh dgn jumlah
keluaran, keluaran purata dan keluaran sut.
(dengar dan faham betul2 guru mengajar step by
step) 15

16. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
Bil Buruh Jumlah Keluaran Keluaran Sut
Keluaran Purata
0 0 - -
Copyright K.C.CHUAH
1 60 60 60
2 145 72.5 85
3 240 80 Z = 95
4 W=330 82.5 90
5 X=410 82 80
6 470 Y = 78.3 60
7 490 70 20
8 490 61.3 0
9 472 52.4 -18
16

17. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
Copyright K.C.CHUAH
Klue
Hijau = hub buruh dgn Jum Keluaran 17
Kuning = hub buruh dgn Keluaran purata
Biru = hub buruh dgn Keluaran sut

18. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
Bagaimana untuk menjelaskan soalan2
hubunganinput dgn lain-lain….?
Langkahnya:
1)Tentukan titik maksima yg ada di row keluaran/keluaran purata/keluaran
Copyright K.C.CHUAH
sut. Bulatkan titik maksima itu.
2) Kemudian gariskan secara melintang dari titik maksima itu ke titik di row
bilangan buruh.Bulatkan titik itu juga.
3)Gariskan secara menegak di antara 2 titik yg dibulatkan menjadi dipisahkan
secara separuh oleh 2 titik itu.
4)Bagaiman menulis jawapannya
a)Nyatakan bilangan input & nilai maksima keluaran …..nya.
b)Terangkan apabila bilangan input (buruh) bertambah dari berapa ke
berapa orang, maka terangkan pula keluaran… sama ada ia bertambah
atau berkurang dari berapa ke berapa unit.
Contoh terangkan hubungan antara input(biasa buruh) dgn keluaran
purata.
18

19. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
Isi Jawapan:
Hubungan buruh (input) dgn Jumlah Keluaran
Apb buruh = 7,8unit , jumlah keluaran berada maksima – 490 unit
Apb buruh meningkat drp 0-7 – apa berlaku kpd jum keluaran?
Copyright K.C.CHUAH
Apb buruh meningkat drp 8-9 – apa berlaku kpd jum keluaran?
Hubungan buruh (input) dgn Keluaran Purata
Apb buruh = 4unit, keluaran purata capai maksima – 82.5 unit
Apb buruh meningkat drp 0-4 – apa berlaku kpd keluaran purata?
Apb buruh meningkat drp 4-9 – apa berlaku kpd keluaran purata?
Hubungan buruh (input) dgn Keluaran Sut
Apb buruh = 3unit, keluaran sut capai maksima – 95 unit
Apb buruh meningkat drp 0-3 – apa berlaku kpd keluaran sut? 19
Apb buruh meningkat drp 3-9 – apa berlaku kpd keluaran sut?

20. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
KOS PENGELUARAN
 Kos pengeluaran – perbelanjaan firma utk membiayai input
pengeluaran.
 Kos pengeluaran meliputi kos yang membiayai faktor2
Copyright K.C.CHUAH
pgeluaran.
 Kos pengeluaran termasuk
i) upah (buruh)
ii) Sewa (tanah/bangunan)
iii) kos bahan mentah (modal)
iv) faedah (pinjaman modal kewangan)
v) Bayaran/keuntungan ( usahawan)
 Jenis-jenis kos pengeluaran ialah;
i)kos tetap ii)kos berubah iii) jumlah kos
20
iv) kos purata v) kos marginal/sut

21. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
KOS TETAP
Def-perbelanjaan yg ditanggung oleh firma utk
membiayai input tetap yg digunakan dlm proses
pengeluaran.
Copyright K.C.CHUAH
Ciri2 kos tetap
VI. Tidak berubah mengikut tingkat pengeluaran
VII.Firma perlu menanggung kos tetap walaupun tiada
sebarang output yg dikeluarkan.
Contoh kos tetap iaitu sewa tanah/bangunan, bayaran kpd
mesin2/alat2
RUMUS??
21

22. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
KOS BERUBAH
Def – perbelanjaan yg ditanggung oleh firma utk membiayai
input berubah dlm proses pengeluaran.
Copyright K.C.CHUAH
Ciri2 kos berubah;
V. Berubah mengikut tingkat output/pengeluaran
VI. Firma tidak perlu menanggung kos berubah jika tiada
sebrg output yg dikeluarkan.
Contoh kos berubah iaitu gaji pekerja, kos bahan mentah, bil
elektrik, bil air, bil telefon.
RUMUS???
22

23. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
JUMLAH KOS
Def- perbelanjaan bg semua kos tetap & kos berubah dlm
proses pengeluaran
Copyright K.C.CHUAH
Ciri2 jumlah kos:
V. Jumlah kos sama dgn kos tetap apb output sifar
VI. Jumlah kos meningkat apb tingkat output meningkat
firma bertambah
RUMUS
Jumlah kos = kos tetap + kos berubah
TC = FC + VC
Oleh itu, utk mendptkan rumus FC & VC, kita boleh
terbalikkan rumus Jumlah Kos………… harap faham & 23
maklum……….

24. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
KOS PURATA
Def- kos pengeluaran bg seunit output yg dikeluarkan oleh
firma
Ciri2 kos purata :
Copyright K.C.CHUAH
Pertambahan output menyebabkan kos purata menurun
sehingga mencapai tahap maksimumnya. Selepas itu kos
purata meningkat.
RUMUS
Kos Purata = Jumlah Kos
AC = TC
Q
Jumlah Output
Oleh itu, rumus Jum Kos juga boleh diperoleh apb tukarkan
drp rumus Kos Purata iaitu,
Jumlah Kos = Kos Purata x kuantiti Output TC = AC x Q 24

25. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
KOS SUT/ KOS MARGINAL
Def – kos tambahan yg harus ditanggung oleh firma akibat
drp pertambahan seunit output.
Copyright K.C.CHUAH
Ciri2 kos sut:
Pertambahan output menyebabkan kos sut menurun
sehingga mencapai tahap minimumnya. Selepas itu, ia
meningkat.
RUMUS:
Kos Sut = perubahan Jumlah Kos MC = TC
Q
perubahan Jumlah Output
Kos Sut = perubuhan Kos berubah
perubahan Jumlah Output
MC = VC
Q
25

26. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
Latihan kos pengeluaran
TP(unit) TC (RM) VC (RM) MC(RM) AC (RM)
0 20 0 - -
1 38 18
Copyright K.C.CHUAH
2 28 24
3 63 43 21
4 88 68 25
5 95 27 23
6 126 31 24.3
7 182 162 26
8 240 220 58
Soalan : 1) Lengkapkan jadual di atas.
26
2) Terangka hubungan antara jumlah keluaran dgn
kos purata dan kos sut.

27. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
Jawapan
TP/output Jum Kos Kos Kos
(unit) Kos(RM) Berubah Sut(RM) Purata
Copyright K.C.CHUAH
(RM) (RM)
0 20 0 - -
1 38 18 18 38
2 48 28 10 24
3 63 43 15 21
4 88 68 25 22
5 115 95 27 23
6 145.8 126 31 24.3
7 182 162 36 26
27
8 240 220 58 30

28. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
 Strategi nak buat & Cara nak ingat………… bagi
soalan hubungan dlm fungsi pengeluaran
Copyright K.C.CHUAH
 Ada dua jenis jadual…………
V. Jadual ada jumlah keluaran (output) dgn jenis2
kos (kos marginal, kos sut….)
utk ingat…. OUTPUT KOS (O K)
keluknya… Kos
purata
Titik Min OK!!
28
output

29. 4.1 FIRMA DAN PENGELUARAN
I. Jadual ada buruh (input) dgn jenis2
keluaran(output)……….. (jum keluaran, keluaran
purata, keluaran marginal)
Copyright K.C.CHUAH
utk ingat…. input keluaran (I K)
keluknya…
keluaran
Titik Mak IK
29
input

30. 4.2 PENAWARAN
Konsep Penawaran (SS)
 Penawaran - kuantiti sesuatu brg yg sanggup
ditawarkan oleh sesebuah firma pd satu tingkat
Copyright K.C.CHUAH
harga dlm tempoh masa yg tertentu.
 Hukum Penawaran – apb harga sesuatu brg
meningkat, kuantiti penawaran terhadap brg itu
akan bertambah. Sebaliknya apb harga sesuatu
brg turun, kuantiti penawaran terhadap brg itu
akan berkurang.
 Jadual penawaran – digunakan utk menunjukkan
hubungan antara harga & kuantiti sesuatu brg yg
ditawarkan.
30

31. 4.2 PENAWARAN Harga Naik
Apb harga (P) naik drp
 Jadual Penawaran RM20 kpd RM40, kuantiti
ditawarkan bertambah drp
100 unit kepada 200 unit.
Harga (RM) Kuantiti Ditawarkan
(unit) Harga Menurun
Copyright K.C.CHUAH
Apb harga (P) turun drp
100 500
RM100 kpd RM80,
80 400 kuantiti ditawarkan
60 300 berkurang drp 500 unit
kepada 400 unit.
40 200
20 100 Kesimpulan
Jadual SS individu ini
Jadual SS individu sesuatu firma X menunjukkan hubungan
positif antara harga dgn
kuantiti brg yg ditawarkan
31

32. 4.2 PENAWARAN
Keluk Penawaran Individu
Harga
(RM)
Harga Kuantiti
100 S
(RM) Ditawarkan
Copyright K.C.CHUAH
(unit)
80
100 500
60
80 400
60 300
40 40 200
20 100
20
S
0 100 200 300 400 500 Kuantiti
Ditawarkan
(unit)
KELUK PENAWARAN INDIVIDU
SESUATU BARANG 32

33. 4.2 PENAWARAN
Penerangan
 Keluk penawaran menunjukkan hubungan
langsung/positif antara harga dengan kuantiti
brg ditawarkan.
Copyright K.C.CHUAH
 Keluk penawaran cerun ke atas dari kiri ke
kanan
 Apb harga brg itu meningkat, kuantiti
ditawarkan juga meningkat dan sebaliknya
 Apb harga (P) naik drp RM20 kpd RM40,
kuantiti ditawarkan bertambah drp 100 unit
kepada 200 unit.
 Apb harga (P) turun drp RM80 kpd RM60,
kuantiti ditawarkan berkurang drp 400 unit 33
kepada 300 unit.

34. 4.2 PENAWARAN
Faktor2 Yg Mempengaruhi Penawaran
 Harga brg itu sendiri
 Harga brg lain
Copyright K.C.CHUAH
 Harga faktor pengeluaran
 Tingkat teknologi
 Jangkaan harga masa hadapan
 Cuaca
 Matlamat pengeluar
 Dasar kerajaan
34

35. 4.2 PENAWARAN
1. Harga brg itu sendiri
Apb harga sesuatu brg meningkat, maka
kuantiti
brg yg ditawarkan oleh firma juga bertambah
Copyright K.C.CHUAH
Sebaliknya, apb harga sesuatu brg menurun,
maka kuantiti brg yg ditawarkan oleh firma jg
berkurang.
2. Perubahan Harga brg lain
Harga brg pengganti
Apb harga brg pengganti naik, maka kuantiti brg
itu yg ditawarkan meningkat. Sebaliknya
Harga brg penggenap
35
Apb harga penggenap naik, maka kuantiti brg
itu yg ditawarkan jatuh. Sebaliknya

36. 4.2 PENAWARAN
3. Harga faktor pengeluaran
Apb upah murah, kos pengeluaran jatuh, penawaran akan
bertambah. Sebaliknya…
4. Tingkat teknologi
Copyright K.C.CHUAH
Firma menggunakan teknologi baru, penawaran akan
meningkat.
Beri contoh….
5. Jangkaan harga masa hadapan
Apb firma menjangkakan harga akan naik & kuantiti
jualan akan meningkat pd masa akan datang, maka firma
akan menambah kuantiti penawaran pd masa sekarang.
Sebaliknya, jk firma menjgkakan harga akan jatuh &
kuantiti jualan akan menurun pd masa hadapan, maka
firma akan mengurangkan penawaran sekarang. 36

37. 4.2 PENAWARAN
6. Cuaca
Perubahan cuaca menpengaruhi penawaran
kuantiti sesuatu brg terutamanya keluaran drp
sektor pertama.
Copyright K.C.CHUAH
Contohnya, cuaca yg buruk seperti musim
tengkujuh akan mengurangkan tangkapan ikan
berkurang.
7. Matlamat pengeluar
jika firma memaksimumkan keuntungan, firma
akan mengurangkan kos pengeluaran &
penawaran, sebaliknya…….
37

38. 4.2 PENAWARAN
8. Dasar Kerajaan
Jika kerajaan memberi galakan seperti
menambahkan subsidi & mengurangkan cukai
bg brg itu, maka firma akan meningkatkan
Copyright K.C.CHUAH
penawaran. Sebaliknya…………
38

39. 4.2 PENAWARAN
Perbezaan antara Perubahan dalam Kuantiti
Ditawar dgn Perubahan Penawaran
Harga
(RM)
Copyright K.C.CHUAH
Perubahan dalam kuantiti 100 S
ditawar 80
Def-perubahan kuantiti 60
penawaran bg sesuatu brg 40
akibat perubahan
20
harga brg itu sendiri. S
Kuantiti
0 100 200 300 400 500 Ditawarkan
(unit)
(terangkan berdasarkan contoh KELUK PENAWARAN INDIVIDU
SESUATU BARANG
39
Keluk SS yg dilakar/dilukis)

40. 4.2 PENAWARAN
Perubahan penawaran
Def- perubahan penawaran terhadap
Harga
sesuatu brg yg bukan disebabkan (RM)
S1 S2
oleh perubahan harga brg itu sendiri. 50
Copyright K.C.CHUAH
40
30
(RUJUK BUKU TEKS MS 158
RUANGAN CATATAN UTK HURAI 20
KELUK YG MENUNJUKKAN S1
10
PERUBAHAN PENAWARAN)
S2
0 20 40 60 80 100 Kuantiti
Ditawarkan
(unit)
KELUK PENAWARAN BARANG X
40

41. 4.2 PENAWARAN
Latihan :
Berdasarkan jadual penawaran bg Kilang
Asadi yg mengeluarkan kasut roket di bawah,
Copyright K.C.CHUAH
lukiskan keluk penawaran di atas kertas graf.
Harga (RM) Kuantiti Ditawarkan
(pasang)
100 1000
80 800
60 600
40 400
20 200
(Gunakan skala 1cm utk 10 unit pd paksi harga
41
dan 1cm utk 100 unit pd paksi kuantiti)

42. 4.2 PENAWARAN
Konsep Keanjalan Harga Penawaran (Es)
Def- tindak balas perubahan kuantiti sesuatu brg
yg ditawar akibat perubahan harga brg itu.
Copyright K.C.CHUAH
Harga
(RM)
Rumus Keanjalan Harga Penawaran S
PB
peratus perubahan kuantiti ditawar
keanjalanHargaPenawaran =
peratus perubahan harga
PA
%∆Q Perubahan P
ES = memberi kesan kpd
S
%∆P perubahan Q 0 QA QB Kuantiti
Ditawarkan
(unit)
KELUK PENAWARAN INDIVIDU
SESUATU BARANG
42

43. 4.2 PENAWARAN
Sambung rumus dari ms seblm…
Q1 - Q0
%∆ =
Q x100% Kesan
Q0 penurunan
P1 - P0 harga kpd
%∆ =
P x100% kuantiti SS
Copyright K.C.CHUAH
P0
Harga
(RM)
Harga S
(RM)
S P0
P1
P1
P0
S
Kesan
S kenaikan 0 Q1 Q0 Kuantiti
harga kpd Ditawarkan
(unit)
0 Q0 Q1 Kuantiti
43
Ditawarkan kuantiti SS 43
(unit) KELUK PENAWARAN INDIVIDU
SESUATU BARANG
KELUK PENAWARAN INDIVIDU 43
SESUATU BARANG

44. 4.2 PENAWARAN
Taksiran 3 jenis pekali keanjalan Harga Penawaran
Ciri-ciri Lebih drp satu Kurang drp 1 Sama dgn 1
(ES > 1) (ES < 1) (ES= 1)
Jenis keluk anjal Tidak anjal Anjal satu (uniti)
Hubungan Peratus Peratus Peratusan
Copyright K.C.CHUAH
antara harga perubahan perubahan perubahan harga
dgn kuantiti harga yg kecil harga yg besar adalah sama dgn
membw kpd membw kpd kesan perubahan
kesan kesan kuantiti brg yg
perubahan perubahan ditawar
kuantiti brg kuantiti brg
ditawar yg ditawar yg lebih
lebih besar kecil
Contoh Es =5, Es =0.4, Es =1,
1% perubahan 1% perubahan 1% perubahan
harga akan harga akan harga akan
menyebabkan menyebabkan menyebabkan
kesan 5% kesan 0.4% kesan 1% 44
perubahan perubahan perubahan kuantiti
kuantiti ditawar kuantiti ditawar ditawar