1. ΕΞΕΡΕΥΝΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΤΩΝ ΝΤΕ ΚΙΡΙΚΟ –
ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟ ΜΕ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΑΝΤΙΓΡΑΦΩΝ
EXPLORING THE PAINTINGS OF DE CHIRICO – ENGONOPOULOS THROUGH THE CREATION OF COPIES
Χρήστος Φωτέλης Επ. καθ. Ε. Μ. Τσίλαγα Christos Fotelis Supervisor E. - M. Tsilaga
ΠΕΡΙΛΗΨΗ / ABSTRACT
Το θέμα της πτυχιακής εργασίας με τίτλο: «Μελέτη τεχνικών κατασκευής στα έργα του Νίκου Εγγονόπουλου – Τζιόρτζιο ντε Κίρικο με τη δημιουργία αντιγράφων» είναι η ανάλυση των έργων των δύο σπουδαίων
καλλιτεχνών όσον αφορά τις τεχνικές κατασκευής και τα υλικά των έργων αυτών, πέρα από τις τεχνοτροπικές σχέσεις και τη θεματολογία τους.
The topic of the dissertation entitled “Study of the painting techniques at the work of Nikos Engonopoulos - Giorgio de Chirico with the creation of copies" is the analysis of the work of the two great artists as regards
the painting techniques and the materials used in these five paintings, apart from their stylistic relationship and their topics.
ΓΙΑΤΙ ΕΠΙΛΕΧΘΗΚΑΝ ΟΙ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ;
WHY THESE ARTISTS?
Κοινά στοιχεία στο έργο τους…
Common elements in their work ...
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΤΟΥ ΚΑΘΕ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ
THE TECHNIQUES OF EACH ARTIST
Giorgio de Chirico
Ο ιδιαίτερος τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιεί το πινέλο.
Βαθμιαία δημιουργεί μία σταθερή και διακριτή πινελιά και τεχνική…
The particular way which he uses the brush.
Gradually he creates a stable and distinct touch and technique…
Μεθοδολογία της ζωγραφικής του Εγγονόπουλου
Methodology of Nikos Engonopoulos
Έκτορας και Ανδρομάχη Giorgio de Chirico Ποιητής και μούσα – Νίκος Εγγονόπουλος
Αρχικά φτιάχνει πολύ μικρά σχέδια, φτιαγμένα
με σινική μελάνη, μολύβια χρωματιστά,
ακουαρέλες ή κηρομπογιές περίπου 15Χ15 εκ.
At first, he makes small drawings with colored
pencils, watercolors or crayons approximately
15X15cm.
Στη συνέχεια τοποθετεί ένα χαρτί του μέτρου ή ριζόχαρτο
στο τελάρο όπου εκτελεί το σχέδιο στο ίδιο μέγεθος με αυτό.
Μετά χρησιμοποιεί ένα λεπτό χαρτί για το τελικό σχέδιο. Το
σχέδιο αυτό το μεταφέρει στον πίνακα με χαρτί καρμπόν.
Then, he places a piece of paper or tracing paper onto the canvas where
he copies the drawing in the same size as the canvas. Finally, he uses a
thin paper for the final design and carbon paper to transfer it on the
canvas.
Μετά χωρίζει στις μορφές τους τόνους.
Ο τελικός πίνακας είναι κατά κανόνα λάδι σε μουσαμά
βαμβακερό ή λινό σε διάφορες διαστάσεις
At the end he adds the colors.
Η ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΓΡΑΦΩΝ / THE CONSTRUCTION
METHODOLOGY OF COPIES
• Αναζητήθηκαν αντιπροσωπευτικά δείγματα των καλλιτεχνών που να τους συνδέουν.
• Research for representative works of the artists that connects them.
• Τα έργα τυπώθηκαν σε απλό χαρτί μεγέθους Α4 (5 έργα)
• The works were printed on A4 size paper (5 projects).
• Για την μεγέθυνση των πρωτότυπων έργων που ήταν σε μορφή ψηφιακής φωτογραφίας ,
χρησιμοποιήθηκε οθόνη Ηλεκτρονικού Υπολογιστή και απλό χαρτί Α2. Η διαδικασία ήταν ως εξής: Η
φωτογραφία του έργου που βρίσκονταν αποθηκευμένη στον Η/Υ μεγεθύνθηκε έτσι ώστε να ταιριάζει
στο επιθυμητό μέγεθος. Στη συνέχεια το χαρτί τοποθετήθηκε επάνω στην οθόνη. Λόγο της
φωτεινότητας της οθόνης ήταν δυνατή η παρατήρηση του έργου πίσω από το χαρτί. Έτσι σχεδιάστηκε
το έργο επάνω στο χαρτί με χρήση στυλό
• To copy the original works, a PC and paper A2 where used . The picture was magnified to match the desired size. Then
the paper was placed on the screen, and it was designed on the paper using a pen.
• Στη συνέχεια ξεκίνησε η διαδικασία του χρωματίσματος του έργου με χρώματα λαδιού και χρήση white
spirit. Το τυπωμένο πρωτότυπο έργο τοποθετήθηκε δίπλα στο ημιτελές αντίγραφο για να μπορεί να
γίνει σωστά η αποτύπωση των χρωμάτων. Αρχικά χρωματίστηκαν οι μεγάλες χρωματικές επιφάνειες
και στη συνέχεια οι μικρότερες, οι γραμμές και οι λεπτομέρειες.
• Then it began the process of paint work with oil colors. The printed original work was placed next to the unfinished. At first
the biggest surfaces where colored and then the smaller, the lines and at the end the details.
• Το επόμενο βήμα ήταν η αποτύπωση του σχεδίου στον καμβά του τελάρου. Αυτό πραγματοποιήθηκε
με τη χρήση καρμπόν μαύρου χρώματος. Το καρμπόν κολλήθηκε στο τελάρο και στη συνέχεια
τοποθετήθηκε το χαρτί με το σχέδιο. Έτσι με ένα στυλό έγινε εκ νέου ο σχεδιασμός του έργου
αποτυπώνοντας με αυτόν τον τρόπο το σχέδιο στον καμβά.
• The next step was to copy the design on the canvas using carbon paper. The carbon paper was placed on the canvas
and the paper with the drawing on top of it. So the design was created on the canvas by coping it with a pen.
“Ποιητής και Μούσα” Νίκος Εγγονόπουλος
“Άσωτος υιός” Giorgio de Chirico
“Οι αδιάφθοροι” Νίκος Εγγονόπουλος
“Έκτορας και Ανδρομάχη” Giorgio de Chirico
“Αλέξανδρος Φιλίππου και οι Έλληνες πλην
πλην Λακεδαιμονίων”, Νίκος Εγγονόπουλος
ΤΑ ΑΝΤΙΓΡΑΦΑ / THE DUBLICATES
Βιβλιογραφία – Bibliography
Βιβλία (ελληνικά):
• Ευαγγελία-Μαρίνα Μ. Τσίλαγα, “Οι τεχνικές της ζωγραφικής μέσα από το έργο μεγάλων ζωγράφων”, 2011, Εκδόσεις
Επίκεντρο Α.Ε., Θεσσαλονίκη, 220 σσ.
• Νίκος Ζίας, “Ή Βυζαντινή άνοιξη της νεοελληνικής διανόησης. Φώτης Κόντογλου ζωγράφος”, 1992, Εκδόσεις
Εμπορικής Τραπέζης, Αθήνα.
• Νίκη Λοϊζίδη, “Ο Τζιόρτζιο ντε Κίρικο και η σουρεαλιστική επανάσταση”, 1987, Εκδόσεις Νεφέλη, 276 σσ.
• “Τα Αριστουργήματα Της Τέχνης - Οι Έλληνες Ζωγράφοι, Νίκος Εγγονόπουλος”, 1988, Εκδόσεις Μέλισσα, Αθήνα.
• Χέρμπερτ Ρηντ, “Λεξικό Εικαστικών Τεχνών”, 1986, Εκδόσεις Υποδομή, Αθήνα. Μετάφραση Ανδρέας Παππάς
Βιβλία (ξενόγλωσσα):
• “All about techniques in oil”, 1997, Barron’s Education Series, Inc, Μετάφραση από τα Ισπανικά.
• Giorgio De Chirico , “Pro tecnica oratio”, 1920, Εκδόσεις Fondzione Giorgio e Isa de Chirico (νέα έκδοση), σσ.15
Περιοδικά (ελληνικά):
• “Νίκος Εγγονόπουλος – ο ζωγράφος και ο ποιητής”, 1997, Επτά Ημέρες, Μουσείο Μπενάκη, Εθνικό κέντρο βιβλίου,
Κυριακή 25 Μαΐου, 307 σσ.
Περιοδικά (ξενόγλωσσα):
• Lycia Giola Pavia, “Giorgio de Ghirico - The painter. Material, Gesture and Chance. 2010,
METAPHYSICAL ART N° 9/10, 138-159 σσ.
Λευκώματα:
• «Ξενάγηση στην Εθνική Πινακοθήκη με τη διευθύντρια Μαρίνα Λαμπράκη- Πλάκα-Ελληνική ζωγραφική του 20ου
αιώνα». Από τον Παρθένη στο Μόραλη, Εκδόσεις Εθνικής Πινακοθήκης - Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτζου
• Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου, «Νίκος Εγγονόπουλος - εκατό χρόνια από τη γέννησή του : η αγάπη είναι ο μόνος
τρόπος... » Έκδοση Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ), Φεβρουάριος 2007