PANITIKAN SA PANAHON NG IKATLONG REPUBLIKA KALIGIRANG KASAYSAYAN Makaraan ang sampung taong pagkakasailalim ng Pilipinas sa Batas Militar at sa tinatamasang bahagyang pagbabago sa kalarakarang buhay ng mga Pilipino na nagsimula sa panahon ng Bagong Lipunan, muling inalis ang bansa sa ilalim ng nasabing batas noong Ika-2 ng Enero, 1981. Sa kanilang pananaw, ang Pilipinas noon ay isa na namang bagong bansa, kaya’t ito’y tinawag ng dating Pangulong Marcos na “ANG BAGONG REPUBLIKANG PILIPINAS”. KALIGIRANG KASAYSAYAN UNANG REPUBLIKA - Republikang Pilipinas sa panahon ni Emilio Aguinaldo. PANGALAWANG REPUBLIKA - Paglaya sa ilalim ng pamahalaang Amerikano. IKATLONG REPUBLIKA - Naging malaya ang bansa dahil sa pagkakaalis sa ilalim ng Batas Militar. AGOSTO 21, 1983 - Pinatay ang dating Senador BENIGNO AQUINO JR., ang idolo ng masang Pilipino na matagal na nilang mithing maging pangulo ng bansa. PANITIKANG FILIPINO Karaniwang paksa ng mga Manunulat sa Panahong ito: Pakikisama Paggawa Pagdalamhati Kahirapan Pulitika Imperyalismo PANULAANG TAGALOG Ang mga tula sa panahon ng Ikatlong Republika ay may PAGKAROMATIKO at REBOLUSYONARYO. Halimbawa: UOD - ni Rodolfo Salandanan PILIPINAS, SAWI KONG BAYAN - Francisco Rodrigo AWITING FILIPINO Mga paksang madarama sa buhay ang nilalaman ng mga awiting Filipino nang panahong ito. “ Laban Na” - nina Coritha at Eric Unang Inawit ito ni Coritha sa isinagawang National Unification Conference ng Oposisyon noong Marso, 1985. Inawit din ito sa idinaos na “Presidential Campaign Movement for CORY AQUINO” upang magbigay ng inspirasyon sa kampanya sa pagpapabagsak sa Marcos Movement noong Pebrero 5, 1986. ................................................

1. PANITIKAN SA PANAHON
NG IKATLONG
REPUBLIKA

2. Makaraan ang sampung taong pagkakasailalim ng Pilipinas
sa Batas Militar at sa tinatamasang bahagyang pagbabago
sa kalarakarang buhay ng mga Pilipino na nagsimula sa
panahon ng Bagong Lipunan, muling inalis ang bansa sa
ilalim ng nasabing batas noong Ika-2 ng Enero, 1981.
Sa kanilang pananaw, ang Pilipinas noon ay isa na namang
bagong bansa, kaya’t ito’y tinawag ng dating Pangulong
Marcos na “ANG BAGONG REPUBLIKANG PILIPINAS”.
KALIGIRANG KASAYSAYAN

3. UNANG REPUBLIKA - Republikang Pilipinas sa panahon ni
Emilio Aguinaldo.
PANGALAWANG REPUBLIKA - Paglaya sa ilalim ng
pamahalaang Amerikano.
IKATLONG REPUBLIKA - Naging malaya ang bansa dahil sa
pagkakaalis sa ilalim ng Batas Militar.
AGOSTO 21, 1983 - Pinatay ang dating Senador BENIGNO
AQUINO JR., ang idolo ng masang Pilipino na matagal na nilang
mithing maging pangulo ng bansa.
KALIGIRANG KASAYSAYAN

4. PANITIKANG FILIPINO
Karaniwang paksa ng mga Manunulat sa Panahong
ito:
● Pakikisama
● Paggawa
● Pagdalamhati
● Kahirapan
● Pulitika
● Imperyalismo

5. PANULAANG TAGALOG

6. Halimbawa:
UOD - ni Rodolfo Salandanan
PILIPINAS, SAWI KONG BAYAN -
Francisco Rodrigo
Ang mga tula sa panahon ng Ikatlong
Republika ay may PAGKAROMATIKO at
REBOLUSYONARYO.

7. AWITING FILIPINO

8. Mga paksang madarama sa buhay ang nilalaman ng mga
awiting Filipino nang panahong ito.
➢ “ Laban Na” - nina Coritha at Eric
Unang Inawit ito ni Coritha sa isinagawang National
Unification Conference ng Oposisyon noong Marso, 1985.
Inawit din ito sa idinaos na “Presidential Campaign
Movement for CORY AQUINO” upang magbigay ng inspirasyon
sa kampanya sa pagpapabagsak sa Marcos Movement noong
Pebrero 5, 1986.

9. Ang hangin ay humuhuni may sinasabi
Tila may daing ang lahi natin,
Mga alon sa dagat ay may kinakampay
Ang hinihiling, saan ka papanig
LABAN NA
Coritha at Eric
II.
Nangagamba ka ba oh Pedro
Na baka ika’y mahuli ng bombero
Magpakatatag at huwag dungisan
Ang kalayaang pinaglalaban
Laban na (4x)
At kung ika’y handang sumama
Naririto ang pagkakataon
Repeat II
Laban (12x)
Laban na (6x)

10. Mga paksang madarama sa buhay ang nilalaman ng mga
awiting Filipino nang panahong ito.
➢ “Bayan Ko” - Freddie Aguilar
Sinulat nina Jose Corazon De Jesus at C. De Guzman noong
panahon ng Amerikano.

11. Ang bayan kong Pilipinas
Lupain ng ginto’t bulaklak
Pag-ibig na sa kanyang palad
Nang-alay ng ganda’t dilag
At sa kanyang yumi at ganda
Dayuhan ay nahalina
Bayan ko, binihag ka
Nasadlak sa dusa
BAYAN KO
Freddie Aguilar
Chorus:
Ibon mang may layang lumipad
Kulungin mo at umiiyak
Bayan pa kayang sakdal dilag
Ang di-magnasang makaalpas?
Pilipinas kong minumutya
Pugad ng luha at dalita
Aking Adhika
Makita kang sakdal laya
Kay sarap mabuhay sa sariling bayan
Kung walang alipin at may kalayaan
Ang bayang sinisiil, bukas ay
babangon din
Ang silanga’y pupula sa timyas ng
paglaya

12. PELIKULANG FILIPINO

13. Nagpatuloy pa rin ang pagdiriwang ng taunang
Pista ng mga Pelikulang Pilipino nang panahong
ito.
Lalong di napigil ang pagkagiliw ng mga tao sa
mga pelikulang nauukol sa SEX. Kaya naman
sinamantala ng mga ganitong uri kahit na ito’y
nakakapagpapababa sa moralidad ng mga
Pilipino.

14. PAHAYAGAN, KOMIKS,
MAGASIN AT IBA PANG
BABASAHIN

15. “CRONY NEWSPAPER” - mga di-makatotohanang
pahayag na taliwas sa mga tunay na nagaganap sa
ating kapaligiran:
- Bulletin Today
- People’s Journal
- People’s Tonight

16. Mga pahayagang tinangkilik naman ng marami at
pinaniniwalaang nagpapahayag ng mga totoong
pangyayari:
- Forum
- Daily Inquirer
- Manila Times
- Malaya

17. Tinangkilik ng maraming kabataang Pilipino ang mga Komiks
at Magasin tulad ng:
- Kislap - Hiwaga
- Modern Magasin - Holiday
- Bulaklak
- Liwayway
- Extra Hot
- Jingle Sensation
- Lovelife
- Extra Aliwan

18. TULANG NAGWAGI SA
PALANCA 1981-1985

19. 1981 - TAGA SA BATO ni Romulo Sandova
(Sagisag-Panulat: Victor Buenviaje)
1982 - ODYSSEY NG SIGLO ni Cresenciano C. Marquez Jr.
(Sagisag-Panulat: Eva A. Dan)
1983 - SA PANAHON NG LIGALIG ni Jose F. Lacaba
(Sagisag-Panulat: Bernardo Makiling)
1984 - BAKASYUNISTA ni Tomas Agulto
(Sagisag-Panulat: Serhento I. Dela Cruz)
1985 - PUNTA BLANGKO ni Mike Bigornia
(Sagisag-Panulat: Haraya Negra)

20. MAIKLING KWENTO
1981-1985

21. 1981 - DI MO MASILIP ANG LANGIT ni Benjamin Pascual
(Sagisag-panulat: Radamen)
1982 - TATLONG KWENTO NG BUHAY NI JUAN CANDELABRA ni
Lualhati Bautista
(Sagisag-Panulat: Joy Marela)
1983 - PINAGDUGTONG-DUGTONG NA HININGA MULA SA ISKINITANG
PINAGPIYESTAHAN NG MGA BANGAW ni Agapito M. Lugay
(Sagisag-Panulat: Peping Dela Cruz)
1984 - SA KADUWAGAN NG PILIKMATA ni Fidel Rillo Jr.
(Sagisag-Panulat: Virginia Rivera)
1985 - UNANG BINYAG ni Ernie Yang
(Sagisag-Panulat: Homer)

22. SANAYSAY
1981-1985

23. 1981- SA SARILING PANUNURINGPAMPANITIKAN;MGA HAMONAT
PANANAGUTANsinulat ni Pedro L. Picarte
(Sagisag-Panulat: Priscilla R. Moreno)
1982-ISANG LIHAMSA BAUL NG MANUNULATsinulat ni Fanny A. Garcia
(Sagisag- Panulat: Simone)
1983- ANG KONTEMPORARYONG NOBELANG TAGALOGsinulat ni Rosario
Torres Yu
(Sagisag-Panulat: J. Dela Cruz)
1984- MGA TINIKSA DAMBUHALANGBATOsinulat ni Lilia Q. Santiago
(Sagisag-Panulat: Abante Altamonte)
1985- NOW FOR THE FUN OF THE FLOWINGGUTTERsinulat ni Fidel Rillo
Jr.
(Sagisag-Panulat: Don Miguel Del Vino)

24. KABUUANG TANAW SA
PANITIKAN
Sa kabuuang tanaw, mga SANAYSAY, MGA
AWIT, MGA TALUMPATI at mga TULA pa rin
ang masasabing nangunguna sa sangay ng
Panitikang Filipino nang Panahon ng Ikatlong
Republika.

25. MARAMING
SALAMAT!