1. Tema 2. Revolucións liberais e
movementos nacionalistas (1789-1871)
1. Liberalismo e nacionalismo.
2. Os inicios da Revolución francesa (1789-
1792)
3. A Primeira República francesa (1792-1799)
4. O período napoleónico (1799-1815)
5. Restauración e revolucións liberais (1815-
1848)
6. Os movementos nacionalistas.

2. 1. Liberalismo e nacionalismo
1.1. O Liberalismo, un novo sistema político.
- Definición (John Locke)
- Liberdade
- Doutrina política e económica
- Dereitos fundamentais que defende e
garante o Estado (liberdade e
propiedade):
1. Separación de poderes
2. Soberanía nacional como sistema
representativo
3. Sufraxio ou dereito de voto
4. Partidos políticos
5. Constitución
6. Defensa do dereito de propiedade e o
libre mercado
7. O Estado non debe intervir en asuntos John Locke
económicos

3. 1.2. As revolucións liberais
- Definición
- Consecuencias: instauración do Estado liberal
- Pode ser república ou monarquía
- Liberalismo conservador con sufraxio censatario
- Liberalismo democrático con sufraxio universal
1.3. Os ideais nacionalistas.
- Definición de nacionalismo
- Definición de Estado
- Situación de Europa con respecto a nacións e Estados:
1. Grandes imperios (Imperio Ruso, Austro-Húngaro, Otomano)
2. Diversos estados que pertencían á mesma cultura
- Tipos de nacionalismo: Disgregador e unificador.

4. 2. Os inicios da Revolución francesa
(1789-1792)
2.1. As causas da Revolución.
- Descontento popular por causas
económicas
- Descontento da burguesía marxinada
polos privilexiados
- Crise financieira (importancia dos gastos
da Guerra da Independencia americana)
- Proposta da reforma fiscal
2.2. O estalido revolucionario.
- A revolta dos privilexiados
- Convocatoria dos Estados Xerais
- Problema do voto nos Estados Xerais
- Xuramento do Xogo da Pelota (Jeu de
Paume): Asamblea Nacional
- Toma da Bastilla
- Gran medo
Jeu de Paume - O Rei recoñece a Asamblea Nacional
Constituínte

5. 2.3. As fases da Revolución
- Son 3 fases:
1. Monarquía constitucional
2. República democrática
3. República burguesa
2.4. A monarquía constitucional (1789-1792)
- Abolición do feudalismo
- Declaración de Dereitos do Home e do Cidadán
- Constitución de 1791 (liberal)
- Dereito de veto e sufraxio censatario
- Asamblea lexislativa, elabora leis para desarrollar os
preceptos da Constitución e crea un novo exército (Garda
Nacional)

6. 3. A Primeira República francesa
(1792-1799)
3.1. A república democrática (1792-1794)
- Fuga de Varennes
- Os austríacos invaden Francia e chegan ás portas de París
A Convención xirondina.
- Asalto ao Palacio Real (sans-culottes)
- Formación da Convención Nacional xirondina
- Execución de Luis XVI e María Antonieta
- Coalición absolutista e revoltas contrarrevolucionarias e conspiracións realistas
A Convención xacobina.
- Nova Constitución democrática social con soberanía popular, sufraxio universal e dereito á
igualdade
- Poder en mans do Comité de Salvación Pública: Robespierre
- O Terror; exército nacional
- Lei de sospeitosos
- Lei de máximum (leis sociais)
- Distribución das terras entre os indixentes e campesiños
- Persecución da Igrexa e creación dun novo calendario e o culto a deusa razón.

7. Sans-culottes Robespierre

8. A caída dos xacobinos
- Causas:
1. As revoltas interiores foron sufocadas
2. Os exércitos franceses triunfan na guerra
3. Oposición ao goberno ditatorial debido á
súa radicalización
- Consecuencia:
1. Golpe de Estado de Termidor
3.2. A república burguesa (1794-1799)
- Significado: Volver aos principios de 1791
- Retorno dos exiliados
- Nova Constitución de tipo conservador
- Directorio (poder executivo):
1. Dúas cámaras (Consello dos Cincocentos e
Consello dos Anciáns)
- Oposición ao Directorio:
1. Oposición aristocrática
2. Oposición dos xacobinos
- O recurso do exército Ejecución de Luís XVI
- O Golpe de Estado de Napoleón Bonaparte
- Fin da Revolución Francesa

9. 4. O período napoleónico (1799-1815)
4.1. Napoleón: de cónsul a emperador.
- Consulado: Goberno personalista e
autoritario
- Constitución de 1800
- O labor de Napoleón
- Liberalismo económico
- Bando de Francia
- Reconciliación cos franceses e concordato
coa Igrexa
- Código civil, penal e de comercio
- Centralización do país (prefacturas)
- Reforma da Facenda fiscal
- Os liceos
- Coronouse como emperador en 1804
4.2. A conquista do Imperio.
- Grandes victorias contra os monarcas
absolutos
- Expansión das ideas da Revolución
Francesa en Europa
- Países anexionados, baixo influencia
francesa.

10. 4.3. A caída de Napoleón
- Consecuencias da expansión
napoleónica:
1. Expansión das ideas liberais
2. Malestar das poboacións (causas:
ocupación pola forza, colocación de
familiares nos tronos como reis ou
príncipes, favorecementos dos
intereses económicos de Francia,
desenvolvemento das ideas
nacionalistas)
3. Exemplos de resistencia: España.
Xosé Bonaparte 1808
4. Derrotas en España e Rusia
5. Imperio dos 100 días Batalla de Waterloo
6. Derrotado na batalla de Waterloo

11. 5. Restauración e revolucións liberais
(1815-1848)
5.1. A Europa da Restauración.
- Os obxetivos do Congreso de Viena e
Restauración:
1. Impedir o liberalismo
2. Volver a restaurar todo (Antigo
Réxime)
- Medidas do Congreso de Viena:
1. Remodelación do mapa europeo
2. Principios ideolóxicos da
Restauración
- Son: a lexitimidade, a negación da
soberanía nacional, busca dun
equilibrio entre as grandes potencias
- Dereito de intervención (Santa
Alianza)
- Forzas contrarias á Restauración:
pobo inspirado por dúas vivendas
- O liberalismo e nacionalismo (Vagas
revolucionarias)

12. 5.2. As revolucións de 1830
- 1º Vaga (oleada) revolucionaria
- Revolucións fracasadas en 1820. Ex.:
España
- Revolución de 1830: Consecuencias
- Ex.: Revolución de Francia onde se
instaura unha monarquía liberal con Luís
Filipe de Orleáns
- Fracaso en Polonia
- Independencia de Grecia
5.3. As revolucións de 1848.
- Loita polo liberalismo democrático
- Xurdimento dos traballadores como forza
política
- En Francia instáurase a 1º República
- Francia 2º República: II Imperio de Luis
Napoleón Bonaparte
- Imperio austríaco: revolta liberal e Loita pola liberdade
nacionalista

13. 6. Os movementos nacionalistas
6.1. Os primeiros movementos nacionalistas.
- Grecia
1. Imperio Otomán
2. Apoio de Francia a Inglaterra
3. Independencia de Grecia en 1829
- Bélxica
1. Independencia en 1830
- América continental
1. Colonias españolas
6.2. A unidade italiana.
- Situación de Italia tras o Congreso de
Viena
- Protagonista: Reino de Piemonte coa
dinastía de Savoia
- Figuras: Cavour, Garibaldi
Encontro de Vítor Manuel II e Garibaldi - Enfróntanse a Austria e a Francia
- Independencia en 1870

14. 6.3. A unificación de Alemaña
- Situación tras o Congreso de
Viena
- Reino de Prusia e Austria
- Protagonista da unificación: Prusia
- 1º parte: Unión aduaneira
(Zollverein)
- Fracaso do parlamento de
Frankfurt
- Protagonistas Guillerme I e
Bismarck
- Opositores da unión de Alemaña:
Austria, Francia e Dinamarca.
- Independencia de Alemaña co II
Imperio (Reich) en 1871
Bismarck