KURUMSAL SOSYOLOJİNİN TEMELLERİ

1. Bu Sunum Şu Kaynaktan Yararlanılarak Hazırlanmıştır:
Coşkun Can Aktan, Yeni İktisat Okulları Ve İktisadi Düşünce: Ankara: Seçkin Yayınları, 2018.
Sunumu Hazırlayan: Nazlıgül Akpınar
KURUMSAL SOSYOLOJİNİN TEMELLERİ
Prof. Dr. Coşkun Can Aktan

2. Genel Sosyoloji ve Kurumsal
Sosyoloji
Sosyoloji, "toplum bilgisi" anlamına
gelmektedir.
Sosyoloji terim olarak Auguste Comte'nin
(1798-1857) 1830 ve 1842 yılları arasında
kaleme aldığı çalışmaların serisi olan Pozitif
Felsefe Dersleri başlığını taşıyan eserlerinden
sonra kullanılmaya başlanmıştır.

3. Joseph Fichter, "What's Sociology ? (Sosyoloji Nedir ?)"
isimli eserinde sosyolojiyi "insanların birbirleriyle
ilişkilerinin bilimsel açıdan incelenmesi"
olarak tanımlamaktadır.
Fichter’a Göre;
Sosyolojinin içeriği sosyal olgulardır.
Sosyoloji insan birlikteliği gerçeği üzerine odaklaşır, toplumun her
yerinde var olan sosyal etkileşimin kalıplaşmış biçimlerini inceler.
Öte yandan sosyoloji temel olarak insan ilişkileri gerçeğini alır ve
bu gerçek üzerine odaklanır.

4. Sosyolojinin konusu ve inceleme alanı toplumdur. Toplum,
belirli bir coğrafyada ve belirli bir otorite altında yaşayan
ve ortak bir kültürü paylaşan insanların oluşturduğu
birlikteliği ifade eder.

5. Sosyoloji, toplumları, toplumsal yapıdaki olay, olgu ve
ilişkileri; toplumsal yapıyı etkileyen ve şekillendiren
değişim süreçlerini; sosyal kurumları; kültürü; insanlar arası
ilişkiler ve etkileşimi inceleyen bir bilim dalıdır.
Bu tanım çerçevesinde sosyolojinin başlıca dört inceleme alanından söz edebiliriz:
Sosyal Yapı
Sosyal
Kurumlar
Sosyal
Etkileşim
Sosyal
Değişim

6. SOSYAL YAPI
• Mikro Sosyal Yapı
• Mezo Sosyal Yapı
• Makro Sosyal Yapı
SOSYAL ETKİLEŞİM
• İletişim
• Etkileşim
• Sosyal Medya
• Sosyalleşme
SOSYAL KURUMLAR
• Aile
• Eğitim
• Devlet
• Ekonomi
• Din
SOSYAL DEĞİŞİM
• Evrim
• Sosyal Gelişme
• Kültürel Değişme
Bireyler ve
gruplar arası
iletişim ve
etkileşim
Temel ve
yardımcı sosyal
kurumların
tahlili
Mikro, mezo ve
makro sosyal
yapıların tahlili
Sosyal yapı ve
kültürde
değişim
1
43
2
SOSYOLOJİ’DE BAŞLICA DÖRT İNCELEME ALANI

7. Öte yandan, sosyolojiyi kapsamına göre
 "mikro ve makro sosyoloji",
 yöntem açısından "teorik ve analitik sosyoloji",
 kurumlar perspektifinden "kurumsal sosyoloji",
 toplumsal yerleşim esas alınarak "köy ve kent sosyolojisi",
 hukuki açıdan "hukuk sosyolojisi"
 çevre yönünden de "çevre sosyolojisi"
olarak alt dallara ayırmamız mümkündür.

8. Mikro-Makro
Sosyoloji
• Mikro
Sosyoloji
• Makro
Sosyoloji
Teorik-Analitik
Sosyoloji
• Teorik
Sosyoloji
• Analitik
Sosyoloji
• Uygulamalı
Sosyoloji vs.
Kurumsal
Sosyoloji
• Siyaset
Sosyolojisi
• Ekonomi
Sosyolojisi
• Din
Sosyolojisi
• Eğitim
Sosyolojisi vs.
Köy-Kent
Sosyoloji
• Köy
Sosyolojisi
• Kent
Sosyolojisi
• ‘Global Köy’
Sosyolojisi
Hukuk
Sosyolojisi
• Kurallar ve
Düzen
Kriminoloji
• Suç ve Ceza
vs.
Çevre
Sosyolojisi
• Çevre
Sorunları
• Çevre ve
Sosyal Yapı
• Çevre ve
Toplum
Bu çalışmanın temel
konusu olan "kurumsal
sosyoloji" esasen
sosyolojinin bir alanı, diğer
bir deyişle alt dallarından
biridir.

9. KURUMSAL SOSYOLOJİNİN TEMEL KONUSU:
KURALLAR ve KURUMLAR
 Kurumsal sosyolojinin temel konusunu kurallar ve kurumlar oluşturmaktadır.
 Kurallar, insanlar arası ilişkiler ve etkileşimlerde davranışlarımıza yön
veren, sınırlayan ve ideal ve evrensel olduğu ölçüde uyulması gereken
ilkelerdir.
 Kurumlar, kuralların zaman içerisinde toplumda yerleşmesiyle ortaya
çıkan yapılardır.

10. Kurallar ve kurumların sosyolojik temelini inceleyen Kurumsal
Sosyoloji disiplinini şu şekilde tanımlayabiliriz:
 Kurumsal Sosyoloji, bir toplumun gelişme sürecinde ortaya çıkan
 normları,
 alışkanlıkları,
 inançları,
 etik ve estetik değerleri,
 formel ve informel kuralları
kendisine inceleme alanı yapan bir sosyoloji dalıdır.

11. Kurumsal sosyolojinin ana inceleme konuları
Kurallar
Sosyal kurumlar
Kurumsal sosyoloji içerisinde kurumların doğuşu, gelişimi,
etkileri, sonuçları vs. inceleme konusu yapılır.