Esta es la presentación que utilizó Jose Ramón Lago Martínez el jueves 28 de abril de 2016 en el CEP Tenerife Sur con motivo de la celebración del encuentro de Acción Magistral organizado por el SIES Arona.
8. Programa CA/AC. Curs 2011-2012 8
Debate:
Que preguntas, dudas o comentarios os estais
plantenado respecto al a la concepción del
aprendizaje cooperativo que estamos
presentando?
www.uvic.cat
Ejercicio Pràctico:
17. Laboratorio de Psicopedagogía
(2010-2011)
17
Ejercicio práctico I: “Parada de 3 minutos”
1. Distribuíos en equipos de cuatro . Durante dos minutos,
aproximadamente, pensad individualmente una cuestión que
queráis plantear (aspectos que no quedan claros, dudas que se
han generado, comentarios que queréis hacer…
2. Ordenar les preguntas según la importancia que como equipo
queráis darle.
3. Cada equipo nombra un portavoz que planteará las cuestiones que
el equipo quiere aportar.
4. El portavoz de un equipo plantea una pregunta, otros con
preguntas similares intervienen. La debatimos. Otro portavoz
plantea otra cuestión, se añaden otros con preguntas similares. Si
una pregunta o cuestión ya ha sido planteada por otro equipo, no
se vuelve a plantear.
www.uvic.cat
20. 20
I. Las dinámicas de cohesión de
grupo para promover y para crear
los equipos cooperativos
heterogéneos inclusivos
www.uvic.cat
II. ¿Cómo implementar el aprendizaje cooperativo?
21. Programa CA/AC. Curs 2012-2013 21www.uvic.cat
Ámbitos de intervención del Programa CA/AC
Ámbito A: La cohesión de grupo
Ir enseñando a los
alumnos a trabajar en
equipo para:
• Superar los
problemas que van
surgiendo
(autorregular el
funcionamiento de su
equipo)
• Organizarse cada
vez mejor como
equipo
Trabajo en
equipo como
contenido a
enseñar
Ir utilizando, de una
forma cada vez más
generalizada,
estructuras
cooperativas
(simples y
complejas):
• para aprender
juntos
• y ayudarse a
aprender
Trabajo en
equipo como
recurso para
enseñar
Ir creando las condiciones óptimas para que el grupo esté cada vez más dispuesto a trabajar
de esta manera: Aprender en equipo y ayudarse a aprender
A
Cohesión de grupo
22. 22
Ámbitos de intervención del Programa CA/AC
Ámbito A: La cohesión de grupo
ÁMBITO A
Cohesión de Grupo
Se trata de una condición previa, necesaria, pero no suficiente, para
poder implementar el aprendizaje cooperativo en el aula:
Ir creando las condiciones óptimas para que el grupo esté cada vez
más dispuesto a trabajar en clase de esta manera:
• Aprender en equipo
• Ayudarse a aprender
23. 23
Ámbitos de intervención del Programa CA/AC
Ámbito A: La cohesión de grupo
• Horas de tutoría
• La Asamblea de la clase
• Saludo inicial, por la
mañana; despedida, por
la tarde
• Las celebraciones
grupales…
Actividades para demostrar
la importancia y la eficacia
del trabajo en equipo
Dinámicas de grupo:
• que fomenten el
conocimiento mutuo,
• para mejorar las relaciones
entre los estudiantes,
• para tomar decisiones
consensuadas sobre aspectos
que afectan a todo el grupo
clase,
etc.
Donde, cuando y cómo trabajar la cohesión de grupo
24. 24
Ámbitos de intervención del Programa CA/AC
Ámbito A: La cohesión de grupo
Dimensiones de análisis del grado de cohesión del grupo
La participación de todos los alumnos y las alumnas del grupo y la
toma de decisiones consensuada
1
Puntos débiles del grupo de clase…:
Quénoscomprometemosa
aplicar…
El conocimiento mutuo y las relaciones positivas y de amistad entre el
alumnado del grupo
2
El conocimiento mutuo y las relaciones positivas y de amistad entre el
alumnado corriente y el alumnado con alguna discapacidad o de origen
cultural distinto
3
La disposición para el trabajo en equipo y la consideración del trabajo
en equipo como algo importante en la sociedad actual y más eficaz que
el trabajo individual
4
La disposición para la solidaridad, la ayuda mutua, el respeto a las
diferencias y la convivencia
5
25. 25
Algunas actividades y dinámicas de grupo del Ámbito A
1. La pelota
2. La maleta
3. La entrevista
4. El blanco y la diana
1.2 Dinámicas de grupo para favorecer la interrelación, el conocimiento mutuo y
la distensión dentro del grupo
1.1 Dinámicas de grupo para fomentar el debate y el consenso en la toma de
decisiones
1. El Grupo Nominal
1.3 Estrategias y dinámicas para facilitar la participación de los alumnos
corrientes en la inclusión de algún compañero con discapacidad y potenciar
el conocimiento mutuo.
1. Comisión de Apoyos
1. Mis profesiones preferidas
2. El equipo de Manuel
1.4 Actividades para mostrar la importancia del trabajo en equipo y demostrar
su eficacia
1.5 Actividades para preparar i sensibilizar al alumnado para trabajar de forma
cooperativa
1. Mundo de Colores
36. 36
IV. Los cuadernos y planes de
equipo para aprender a cooperar y
a participar equitativamente
37. 37
Ámbito C: El trabajo en equipo como contenido
Ámbitos de intervención del Programa CA/AC
ÁMBITO C
Trabajo en equipo
como contenido
Cuando se constata que trabajar en equipo es más difícil de
lo que parecía y que los alumnos no saben trabajar en
equipo, se trata de:
Ir enseñando a los alumnos a trabajar en equipo para:
• Superar los problemas que van surgiendo (autorregular el
funcionamiento de su equipo)
• Organizarse cada vez mejor como equipo
39. 39
Recursos para enseñar a trabajar en equipo
Ámbitos de intervención del Programa CA/AC
Ámbito C: El trabajo en equipo como contenido
Los Planes de Equipo:
A través de ellos –planificando lo que quieren conseguir
como equipo en un período de tiempo determinado, y
revisándolo periódicamente- los equipos se van
autorregulando, funcionan cada vez mejor como equipo y
sus miembros, por lo tanto, van aprendiendo a trabajar en
equipo.
El Cuaderno del Equipo:
En él los equipos hacen constar sus “señas de identidad” y
su “historial” como equipo (nombre, componentes, normas,
cargos y funciones, Planes de Equipo, “diario de sesiones”,
revisiones periódicas…
42. V. Enseñar a cooperar a los
alumnos supone aprender a
cooperar los profesores para
desarrollar el aprendizaje
cooperativo en los centros
4. Com implementar l’aprenentatge cooperatiu?
44. INTRODUCCIÓN GENERALIZACIÓN CONSOLIDACIÓN CONSOLIDACIÓN CONSOLIDACIÓN
Grupo Profes. 1
Curso 1º
Grupo Profes. 1
Grupo Profes. 2
Curso 2º
Grupo Profes. 1
Grupo Profes. 2
Grupo Profes. 3
Curso 3º
Grupo Profes. 1
Grupo Profes. 2
Grupo Profes. 3
Curso 4º
GrupoProfes. 4
Grupo Profes. 3
Grupo Profes. 1
Grupo Profes. 2
Curso 5º…
Grupo Profes. 4
Grupo Profes. 5
Etapas del proceso de formación/asesoramiento
45. Tipos de sesiones (Modalidad B)
+ Coordinadores del Centro
+ Profesorado participante
Sesiones de trabajo en el
centro
+ Asesor/a UVic
+ Coordinadores del Centro - ProfesoradoSeminario
Presentación general
Marcos teóricos I, III,
+ Asesor/a UVic
+ Profesorado
46. Seminario 2 (**):
Valor. S3 / Prepar. S4
Seminario 1 (*):
Preparación S3
Sesión 1:
Presentación general
Marco teórico I
Sesión 3a:
Dinámicas de grupo (Planif.)
Sesión 2:
Marc teòric II
Autoinforme 1
PROGRAMA CA/AC – ETAPA DE INTRODUCCIÓN – PLANIFICACIÓN GENERAL
A cargo del formador/asesor de la UVic Coordinador@s + Profesor@s
Cuestionario inicial
Seminario 3 (**):
Valor. S4/Prepar. S5 y S6
Sesión 5:
Presentación experiéncia
Sesión 3b:
Dinámicas de grupo (Valor.)
Sesión 4a:
Estructuras simples (Planif.)
Sesión 4b:
Estructuras simples (Valor.)
Autoinforme 2
Autoinforme 3
Sesión 7:
Marco teóric III
Seminario 4 (*):
Valor. S6 / Prepar. S8
Sesión 9:
Divulgación d’experiéncias al resto del
profesorado
Autoinforme 4
Sesión 10:
Valoración final
Planificación Etapa de
Generalitzación
Seminario 5 (**):
Valor. S8 / Prepar. S9
Seminario 6 (*):
Valoración final
Planificación Etapa de
Generalitzación
Cuestionario final
Sesión 6a:
Estructuras / UD (Planif.)
Sesión 6b:
Estructuras / UD (Valor.)
Sesión 8a:
Plan de Equipo (Planif.)
Sesión 8b:
Plan de Equipo (Valor.)
2 sep
2 sep
2 marzo
14 octubre
25 noviembre
12 m<yo
9 junio
48. Laboratorio de Psicopedagogía.
Universidad de Vic
48
Aprendre cooperativament es una necessitat pels
que estan en risc d'exclusió, es un dret pels que
estan en desavantatge i es una oportunitat
d'aprendre diferent i millor pels mes
competents ... i ajuda a sentir-se més propera i
mes contenta gent de tot arreu ...
GRAD – UVIC Nadal 2009
http://www.youtube.com/watch?v=Mk55DB_4k6Y