Kinderen doen het bij hun ouders. Medewerkers doen het bij hun baas. Bewonersgroepen doen het bij hun gemeente. Bedrijven en belangenorganisaties doen het in Den Haag en Brussel. Ambtenaren worden belobbyd, maar doen zelf lustig mee. Iedereen lobbyt. Sterker nog: menigeen doet het zonder het te beseffen. De laatste jaren is het aantal professionele lobbyisten enorm gegroeid. Niet alleen de grote bedrijven en brancheorganisaties, maar ook de provincies en de grote gemeenten hebben eigen lobbyisten in dienst. En menige actiegroep is inmiddels omgevormd tot een geoliede lobbymachinerie. www.congrespodiumkunsten.nl

1. De kunst van
het zakelijk verleiden
Erik van Venetië
Parallelsessie 3
Woensdag 30 mei 2012, 13.00 tot 13.45 uur
1

3. Ovidius
Lessen in liefde

4. Waar hebben we het over?
Lobbyen en public affairs
Lobbyen:
• Het informeel beïnvloeden van de formele besluitvorming.
• BVPA: Het geheel van rechtmatige acties dat wordt
ondernomen om de politieke en ambtelijke besluitvorming te
beïnvloeden.
Public affairs:
• Het strategische proces van inspelen op politieke
besluitvorming, op veranderingen in de maatschappij en in de
publieke opinie, die van invloed zijn op het functioneren van de
eigen organisatie
Aanpalende werkwoorden: zakelijk verleiden, dialoog aangaan,
belangen behartigen, netwerken, relatiemanagen,
stakeholdermanagen, onderhandelen, procesmanagen
4

5. Lobbytechnieken:
welke werken het best?
• persoonlijk gesprek
• op de persoon toegespitst position paper
• werkbezoek
• wetenschappelijk onderzoek
• opinie-artikel in krant
• receptie
• hoorzitting
• grass roots campagne m.b.v. sociale media
• symposium of seminar
• e-nieuwsbrief, website, jaarverslag
• petitie
• demonstratie
• paginagrote advertentie
5

6. Het effectieve lobbygesprek
• Social talk: haal een onderwerp uit de ochtendkrant.
• Structuur: Benoem DROP (doel, rollen, onderwerp en
procedure) aan het begin van het gesprek.
• Vraag welk beeld de ander van je organisatie heeft bij
een eerste gesprek.
• Presenteer kort je lobbyboodschap
• Geef aan wat je van de ander verwacht.
• Sluit aan bij je gesprekspartner: ken de achtergrond en
het belang van de ander.
• Ga weg met afspraken. ‘Kun je hier iets mee? Heb je
hier voldoende aan?’
• Schrijf na afloop een kort bedankbriefje, waarin je
afspraken en toezeggingen samenvat.
6

7. De gemeentelijke driehoek
WETHOUDER
A
GEMEENTE-
AMBTENAAR RAAD
7

8. Lobbyen naar de gemeente:
Ken jouw gemeente
• Positie en politieke kleur van de wethouder.
• Politieke samenstelling van de gemeenteraad.
• Kwaliteit van de ambtenaren – kennisniveau.
• Capaciteit van de ambtelijke organisatie.
• Interne verkokering.
• Samenwerking grote gemeenten
(centrumgemeente), met kleine in de regio of ‘eigen
gemeente eerst’.
8

9. Wat drijft een ambtenaar?
• Maatschappelijk betrokken
• Inhoudsgedreven, minder media
en politiek
• Zoekt naar ideale
samenwerkingsvorm
• Informatie
• Behoefte aan voorbeelden uit de
praktijk
• Te weinig tijd door
bezuinigingen
• In de kijker spelen: zichtbaar bij
manager
• Opstelling wethouder cruciaal
9

10. Tips: lobbyen bij ambtenaren
• Zoek de ‘penvoerder’, die het eerste A4-tje schrijft
• Bied de ambtenaar een oplossing waar je hem/haar
mee helpt.
• Werk samen met bondgenoten.
• Levelen.
• Je lobbyboodschap in de nota.
• Ambtenaren zijn niet altijd loyaal aan hun politieke
baas.
• Beleidsambtenaren zijn specialisten
10

11. Wethouder:
overeenkomsten met de voetballer
• Elke wedstrijd in het 1e elftal spelen.
• Scoren!
• In de gemeenteraad.
• In de media: voorpagina de Volkskrant.
• Teamleden zijn soms concurrent.
• Status en imago belangrijk.
• Als de spits van Ajax: een voorzet op maat nodig.
Siem de Jong
11

12. Gemeenteraadslid
• Actualiteit gedreven
• Mediagevoelig
• Praktijkgevoelig
• Kennisniveau laag, veel verloop
• Te weinig tijd
12

13. Het speelveld in de culturele sector
Publiek
Kunstenaar Samenleving – bedrijven
Cultuursector Overheid
Overige sectoren
13

14. De versnipperde cultuursector:
wie vertegenwoordigt wat?
14

15. Vaste boekenprijs:
de schrijvers lobbyden mee

16. ‘Kies nu voor natuur!’
mei 2012: veertig natuurorganisaties lanceren tien natuurwensen
voor de periode na Bleker
Natuurmonumenten, Vogelbescherming Nederland, Coalitie
DierenwelzijnsOrganisaties Nederland (23 organisaties), De 12 Landschappen, Dutch
Caribbean Nature Alliance, EIS Nederland, Faunabescherming, IUCN NL, IVN Instituut
voor Natuureducatie en duurzaamheid, KNNV, Landschapsbeheer Nederland,
Milieudefensie, Natuur & Milieu, Natuur en Milieufederaties, Soortenbescherming
Nederland, Stichting De Noordzee, Stichting Duinbehoud, Stichting FLORON, Stichting
RAVON, Stichting Veldonderzoek Flora en Fauna, Stichting Veldwerk Nederland, De
Vlinderstichting, Waddenvereniging, Zoogdiervereniging en het Wereld Natuur Fonds.
16

17. 17

18. Leer van Goede Doelen en de
vrijwilligers
Goede doelen mogen meer
Actieverleden - achterban mobiliseren
Internet: gewone mensen over tastbare onderwerpen
Motivatie: gemeenschappelijke vijand (Fietsersbond)
Een gedreven inspirator (Platform A6-A9)
KWF: zoek gezamenlijke belangen – werk samen in
fondsenwerving

19. Bedelen helpt niet
19

20. Zet de zender uit
20

21. Wat heb je de ander te bieden?
Verrassende bondgenootschappen
Berenschot Alliantiefabriek
21

22. Maak lobbyen tot een vaste taak
in je organisatie
22

23. 23

24. Meer weten?
Erik van Venetië
e.vanvenetie@berenschot.nl
Telefoon: 06-5025 4237
24