SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 30
Baixar para ler offline
MUJERES GALLEGAS QUE INSPIRARON LA
LITERATURA
GUIA DE LECTURA
1
2
Contenido
INTRODUCCIÓN............................................................................................................ 4
BALTEIRA, María........................................................................................................... 6
BARRETO DE CASTRO, Isabel..................................................................................... 8
CASTAÑA, María............................................................................................................ 9
CASTRO, Inés de........................................................................................................... 10
ELISA y MARCELA ..................................................................................................... 13
ETERIA.......................................................................................................................... 14
OTERO, LA BELLA...................................................................................................... 16
PEPA A LOBA............................................................................................................... 19
PITA, María.................................................................................................................... 21
RODRÍGUEZ CARBALLEIRA, Aurora y Hildegart.................................................... 24
SOLIÑA, María.............................................................................................................. 25
ZENDALA, Isabel de..................................................................................................... 26
3
4
INTRODUCCIÓN
El día 8 de marzo se celebra el Día Internacional de la Mujer y por este motivo
hemos querido elaborar una Guía de Lectura cuyo objetivo es dar visibilidad a algunas
de las mujeres gallegas que han tenido presencia en la literatura como objeto literario,
aunque algunas hayan sido, además, a su vez, creadoras.
La Guía recoge las obras que sobre estos personajes ha reunido la Biblioteca
Provincial, y añade una breve biografía para presentarnos a cada uno de ellos.
Se muestra una miscelánea de personajes que han dejado su impronta a lo largo
de la historia, algunos tan conocidos como la heroína coruñesa María Pita o la artista de
la Belle Epoque, La Bella Otero; y otros que, pese a su importancia histórica, no lo son
tanto, como Isabel de Zendala, primera enfermera de salud pública internacional, o la
navegante del siglo XVI, Isabel de Barreto.
Esperamos que disfruten de esta guía y que las obras que les proponemos les
ayuden a descubrir a algunas de las mujeres relevantes de nuestra historia.
5
6
BALTEIRA, María
Biografía
María Pérez (Betanzos, c.a.1230), conocida
como La Balteira, fue la más famosa de las
soldadeiras medievales. Las soldadeiras eran
mujeres de la corte que tenían por oficio
cantar y bailar ante reyes, nobles y
cortesanos, a cambio de lo cual recibían una
soldada, palabra de la que deriva su nombre.
Se cree que María procedía de la zona de Betanzos. Era hidalga, poseía bienes propios,
y sin embargo eligió un oficio que se encontraba próximo a la prostitución. Se sabe que
frecuentó las cortes de los reyes de Castilla Fernando III El Santo y Alfonso X El Sabio.
Este último incluso la mencionó en sus Cantigas profanas. Fue acogida en los ambientes
literarios y cortesanos, aunque no ha sobrevivido noticia de sus canciones o repertorio.
Bailaba con gran maestría, componía y tocaba varios instrumentos: viola, guitarra,
castañuelas y pandero, tal como aparece reflejada en las ilustraciones del Cancioneiro
de Ajuda.
Obras que inspiró
CAMPO, Marica
Confusión de María Balteira
Ed. Biblioteca-Arquivo Teatral "Francisco Pillado Mayor", 2006
GAL/12456
7
CAMPO, Marica
Confusión e morte de María Balteira
Ed. Bahía, 1996
GAL/6075
ROMAY LÓPEZ, Manuel
María Balteira : a soldadeira máis fermosa da Corte do Rei Sabio
Ed. Deputación da Coruña, 2013
GAL/16771
RODRIGUES LAPA, M., ed.
Cantigas d'escarnho e de mal dizer : dos cancioneiros medievais
galego-portugueses
Ed. Galaxia, 1965
BM/2412 Consulta en sala
BM/3110 Consulta en sala
8
BARRETO DE CASTRO, Isabel
Biografía
Isabel Barreto de Castro (Pontevedra, 1567 - ?,
1612) nace en el seno de una familia noble gallega.
Su padre, Francisco Barreto, un acaudalado
marinero, es nombrado gobernador de las llamadas
Indias Portuguesas por lo que, siendo todavía una
niña, se traslada con sus padres a Perú. Fue la
esposa del navegante Álvaro de Mendaña, patrón de
varias expediciones por el Océano Pacífico y
descubridor de las Islas Salomón y las Islas Marquesas, al que acompañó en su último
viaje, en el que el navegante cae enfermo de malaria y muere a los pocos días, no sin
antes transferir el mando a su esposa, que se convertía así en Adelantada del Mar
Océano y en la primera mujer que ostentó el cargo de Almirante en la historia de la
navegación española.
Obras que inspiró
LAPIERRE, Alexandra
Serás reina del mundo
Ed. Planeta, 2013
3S/8479
9
CASTAÑA, María
Biografía
María Castaña, nacida en Cereixa, parroquia
perteneciente al municipio de A Pobra do Brollón
(Lugo), encabezó en el siglo XIV una protesta
contra el despotismo ejercido desde el Obispado
de Lugo, representado por el religioso Pedro
López de Aguiar. Los abusivos tributos que
cobraba a la población bajo el beneplácito de la Corona de Castilla, de la que dependía
en aquellos tiempos Galicia, la llevaron, el 18 de junio de 1386, a liderar una importante
revuelta que se saldó con la muerte de Francisco Fernández, mayordomo y recaudador
de impuestos del Obispo. María fue acusada de encabezar las revueltas con la ayuda de
su esposo y sus dos hijos, convirtiéndose en una heroína local.
Obras que inspiró
ANDERSON B. S. y ZINSSER, J. P.
Historia de las mujeres: una historia propia
Ed. Crítica, 2007
3M/22826
PALLARES MÉNDEZ, M. C.
A vida das mulleres na Galicia medieval (1100-1500)
Ed. USC, 1993
GAL/4692
10
CASTRO, Inés de
Biografía
Inés de Castro (A Limia, 1325 – Coímbra, 1355), fue
hija natural del noble Pedro Fernández de Castro “el
de la Guerra”, primer señor jurisdiccional
de Monforte de Lemos, y de Aldonza Lorenzo de
Valladares.
En la vida de Inés de Castro se entremezclan la
leyenda y la historia real. Inés fue amante del infante
Pedro de Portugal (posteriormente rey Pedro I de Portugal), quien estaba casado con
Constanza Manuel, prima y amiga de Inés. Al enviudar de Constanza, Pedro se casa en
secreto con Inés, que es repudiada por los nobles portugueses. El entonces rey, Alfonso
IV “el Bravo”, padre de don Pedro, ordena su asesinato a manos de tres nobles
portugueses. Cuando Pedro I sube al trono, en 1357, ordena exhumar el cadáver de Inés
y que sea colocado a su lado en el trono. Así, de manera póstuma es declarada esposa de
Pedro I y, por lo tanto, reina de Portugal después de muerta.
Obras que inspiró
DÍAZ BALADO, Alicia
Inés de Castro : de cinza e cereixas
Ed. Toxosoutos, 2009
GAL/9485
11
GENLIS, Caroline-Stéphanie-Félicité Du Crest, Comtesse de
Inés de Castro
Ed. Espiral Maior, 1997
GAL/7597
QUERALT, María Pilar
Inés de Castro
Ed. Martínez Roca, 2008
3S/3826
VÉLEZ DE GUEVARA, Luis
Reinar después de morir
Ed. Espasa Calpe, 1969
2A/231
12
CAMÓES, Luís de
Os Lusíadas
Ed. Editora Nacional, 1980
3B/900
13
ELISA y MARCELA
Biografía
Elisa y Marcela, ambas maestras, se conocieron en A
Coruña a finales del siglo XIX, se hicieron amigas,
se enamoraron… pero no se conformaron con vivir en
secreto y urdieron una complicada trama para burlar
los prejuicios morales y religiosos de aquellos años
grises de la Restauración: Elisa se haría pasar por
hombre. El engaño funcionó, al menos lo suficiente
como para que el párroco de la iglesia de San Jorge
(A Coruña) las casara en 1901, pero pronto fueron descubiertas y obligadas a huir.
Obras que inspiraron
GABRIEL, Narciso de
Elisa e Marcela: alén dos homes
Ed. Nigra Trea, 2008
GAL/14164
GABRIEL, Narciso de
Elisa y Marcela : más allá de los hombres
Ed. Libros del Silencio, 2010
GAL/14987
14
ETERIA
Biografía
Entre los años 381 y 384 de nuestra era, Egeria, una
mujer culta y rica de la Gallaecia romana realiza un
viaje a Tierra Santa lleno de peligros e incomodidades.
Egeria es considerada la primera viajera y escritora de
habla hispana. Sus datos personales todavía son
cuestionados por los historiadores, pues ella habló poco
de sí misma en sus escritos. No obstante, por las fechas
y lugares que menciona, se infiere que perteneció a la
familia del emperador Teodosio I. Se sabe también que
fue abadesa de un convento, que tenía conocimientos de griego, literatura y geografía, y
que fue querida y respetada por sus contemporáneos.
Obras que inspiró
TORRES RODRÍGUEZ, Casimiro
Egeria : monxa galega do século IV
Ed. Galicia, 1976
BM/838
Obra propia
ETERIA
Itinerario a los Santos Lugares : Egipto, Arabia, Palestina,
la Liturgia de Jerusalén
Ed. La académica, 1924
M/219 Consulta en sala
15
ETERIA
Itinerario
Ed. Plantín, 1955
BM/3224 Consulta en sala
ETERIA
Itinerarium
Ed. Raíña Lupa, 1999
RA/32 Consulta en sala
ETERIA
Viaxe a Terra Santa
Ed. Xerais de Galicia, 1991
GAL/3346
16
OTERO, LA BELLA
Biografía
Agustina Otero Iglesias (1868-1965), más conocida
como Carolina Otero o La Bella Otero, fue una
bailarina, cantante, actriz y cortesana de Valga,
Pontevedra, afincada en Francia y uno de los
personajes más destacados de la Belle Époque
francesa en los círculos artísticos y la vida galante
de París.
Obras que inspiró
FIGUERO, Javier
Arruíname, pero no me abandones : la Bella Otero y la
Belle Époque
Ed. Espasa Calpe, D.L. 2003
3K/1205
FERNÁNDEZ, Miguel Anxo
A Bela Otero, pioneira do cine
Ed. Galaxia, 2003
GAL/10848
17
POSADAS, Carmen
La Bella Otero
Ed. Planeta, 2011
3S/6553
TORRENTE BALLESTER, Gonzalo
La Bella Otero
Ed. Raíña Lupa, 1998
RA/132
VAL, Marga do
Carolina Otero
Ed. Promocións Culturais Galegas, 2001
GAL/9935
18
CHAO, Ramón
La Pasión de la Bella Otero
Ed. Seix Barral, 2005
GAL/11851
BOROBÓ
La tremenda niñez de la Bella Otero
Ed. El Correo Gallego, 1992
EL/556 Consulta en sala
GAL/3640
Obra propia
OTERO, Carolina
As auténticas memorias da Bela Otero
Ed. Xerais de Galicia, 2001
GAL/9758
19
PEPA A LOBA
Biografía
La famosa bandolera se llamaba María
Josefa Esmorís Gay. Nació en 1833 en
Couso, A Estrada (Pontevedra). En su
juventud cometió pequeños robos y más
adelante capitaneó una cuadrilla de
bandoleros. Fue capturada por la Guardia
Civil en el norte de Lugo y encerrada en la
cárcel de mujeres de A Coruña en 1863,
donde fue visitada por la escritora Concepción Arenal. Poco más se conoce sobre este
personaje cuyas hazañas corrían de boca en boca en el siglo XIX y eran reivindicadas
por varias comarcas gallegas, hasta el punto de que es difícil establecer con certeza si
existió una Pepa a Loba o varias.
Obras que inspiró
MIRAS AZOR, Aurelio
Juventud de Pepa a Loba o Como la gente creó una delincuente
Ed. Aurelio Miras, 1968
BM/684 Consulta en sala
20
REIGOSA, Carlos G.
Pepa a Loba
Ed. Xerais de Galicia, 2006
GAL/12727
REIGOSA, Carlos G.
Pepa, la loba
Ediciones B, 2007
GAL/12844
21
PITA, María
Biografía
Mayor Fernández de Cámara y Pita (Sigrás, 1565
– 1643), conocida como María Pita, fue una
heroína de la defensa de A Coruña, en 1589,
contra la Armada Inglesa.
Obras que inspiró
CONDE, Alfredo
María das batallas
Ed. Galaxia, 2007
GAL/13273
GORROCHATEGUI SANTOS, Luis
La guerra de la Sirena : nueva perspectiva de María Pita
Ed. El arca de papel, 2002
GAL/10843
22
GONZÁLEZ GARCÉS, Miguel
María Pita, símbolo de libertad de La Coruña : siglo XVI
Ed. Gaesa, 1989
GAL/2798
MARTÍNEZ SALAZAR, Andrés
El cerco de La Coruña en 1589 y Mayor Fernández Pita
Ed. Andrés Martínez, 1889
BM/686
RODRÍGUEZ SOLÍS, Enrique
María Pita : defensa de la Coruña en 1589 : narración histórica
Ed. Librería Arenas, 1989
GAL/5739
23
SAAVEDRA VÁZQUEZ, María del Carmen
María Pita
Ed. NigraTrea, 2011
GAL/16468
SAAVEDRA VÁZQUEZ, María del Carmen
María Pita : una aproximación a su vida y a su tiempo
Ed. Vía Láctea, 2003
GAL/10582
SAAVEDRA VÁZQUEZ, María del Carmen
María Pita y la defensa de La Coruña en 1589
Ed. Ayuntamiento de A Coruña, 1989
GAL/2543
24
RODRÍGUEZ CARBALLEIRA, Aurora y
Hildegart
Biografía
Hildegart Rodríguez fue una fascinante figura en
tiempos de la Segunda República española. Niña
prodigio, en su corta vida estudió tres carreras
universitarias, escribió 15 libros –abundando
sobre la revolución sexual– y una centena de
artículos periodísticos y opúsculos divulgativos; actividades unidas a una militancia
obrera, social y feminista.
Su madre, Aurora Rodríguez, protectora y tiránica, no pudo soportar que Hildegart
quisiese emanciparse y decidió 'destruir su obra’. Cuatro tiros de pistola acabaron con la
vida de esta estimulante escritora de 18 años.
Obras que inspiró
CAL, Rosa
A mí no me doblega nadie: Aurora Rodríguez: su vida y su obra
(Hildegart)
Ediciós do Castro, 1991
GAL/3906
GUZMÁN, Eduardo de
Aurora de sangre : vida y muerte de Hildegart
Ed. La linterna sorda, 2014
3Z/1931
25
SOLIÑA, María
Biografía
María Soliño (o Soliña) fue una mujer
nacida en Cangas de Morrazo en 1551,
acusada de brujería y torturada por el
Tribunal del Santo Oficio de Compostela.
La causa real de esta acusación se debía a
que querían apropiarse de sus bienes
puesto que los ataques de los piratas
turcos berberiscos a la ría de Vigo, en
1617, habían provocado una época de
bajas rentas para nobles y burgueses.
Obras que inspiró
BOUZAS, Pemón
La voz del viento
Ed. Algaida, 2014
GAL/2205
PICOUTO, Millán
María Soliña : dramática, libro VII
Ed. Concello de Ourense, 1994
GAL/4656
26
ZENDALA, Isabel de
Biografía
La Real Expedición
Filantrópica de la Vacuna
(REFV) dirigida por
Francisco Xavier Balmis
contó entre sus
expedicionarios con una
mujer, Doña Isabel, la
cuidadora de los niños
vacuníferos, un ejemplo pionero en la historia de la enfermería pediátrica española. La
vida de esta gran desconocida ha quedado unida para siempre a la primera campaña
organizada de inmunización en la historia de la salud pública. Al vacío de datos
biográficos, comenzando por la confusión en torno a su propio nombre, hay que añadir
su papel de actriz secundaria en la REFV, a cuyo periplo parece circunscrita su
trayectoria vital.
Obras que inspiró
ARTEAGA, Almudena de
Ángeles custodios
Ed. Ediciones B, 2010
3S/5780
27
NIETO ANTÚNEZ, Pastor
La Rectora de la Casa de Expósitos de La Coruña, excepcional
y olvidada enfermera en la expedición Balmis
Ed. Instituto "José Cornide" de Estudios Coruñeses, 1981
FOL/21/37
GARCÍA, Enrique V.
La Soledad de Balmis : la Real Expedición Filantrópica de la
Vacuna de la Viruela (1803-1806)
Ed. Biblioteca nueva, 2005
GAL/12320
28
29
Ilustración de portada:
“As mariscadoras” (1969), de Luis Seoane
Museo de Belas Artes de A Coruña

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Venas abiertas de ameriaca latina
Venas abiertas de ameriaca latinaVenas abiertas de ameriaca latina
Venas abiertas de ameriaca latinajonnathan cabrera
 
Grupo 3 - La Perricholi
Grupo 3 - La PerricholiGrupo 3 - La Perricholi
Grupo 3 - La PerricholiJorge Ccahuana
 
Los borbones en pelotas - Becquer,1869
Los borbones en pelotas - Becquer,1869Los borbones en pelotas - Becquer,1869
Los borbones en pelotas - Becquer,1869Pere Pérez
 
Bienvenido mister marshall
Bienvenido mister marshallBienvenido mister marshall
Bienvenido mister marshallAna Cazallas
 
Grupo 11 - Amistades peligrosas, convivencia interracial
Grupo 11 - Amistades peligrosas, convivencia interracialGrupo 11 - Amistades peligrosas, convivencia interracial
Grupo 11 - Amistades peligrosas, convivencia interracialJorge Ccahuana
 
Grupo 4 - Los Negros y La Ciudad
Grupo 4 - Los Negros y La CiudadGrupo 4 - Los Negros y La Ciudad
Grupo 4 - Los Negros y La CiudadJorge Ccahuana
 
Lambayeque, apuntes históricos para su estudio
Lambayeque, apuntes históricos para su estudioLambayeque, apuntes históricos para su estudio
Lambayeque, apuntes históricos para su estudioRESTAURO S.A.C.
 
Tradiciones peruanas
Tradiciones peruanasTradiciones peruanas
Tradiciones peruanasfernandozs10
 
Las chicherías y picanterías de arequipa
Las chicherías y picanterías de arequipaLas chicherías y picanterías de arequipa
Las chicherías y picanterías de arequipaGatito Traviezo
 
75 Javierada diocesana y 76 Javierada de la Hermandad de Caballeros Voluntari...
75 Javierada diocesana y 76 Javierada de la Hermandad de Caballeros Voluntari...75 Javierada diocesana y 76 Javierada de la Hermandad de Caballeros Voluntari...
75 Javierada diocesana y 76 Javierada de la Hermandad de Caballeros Voluntari...josefermin
 
Las mujeres en la colonia
Las mujeres en la coloniaLas mujeres en la colonia
Las mujeres en la coloniaDavidDaza29
 

Mais procurados (20)

Venas abiertas de ameriaca latina
Venas abiertas de ameriaca latinaVenas abiertas de ameriaca latina
Venas abiertas de ameriaca latina
 
05 franz michel la mujer en la conquista y la colonia
05 franz michel   la mujer en la conquista y la colonia05 franz michel   la mujer en la conquista y la colonia
05 franz michel la mujer en la conquista y la colonia
 
Grupo 3 - La Perricholi
Grupo 3 - La PerricholiGrupo 3 - La Perricholi
Grupo 3 - La Perricholi
 
Los borbones en pelotas - Becquer,1869
Los borbones en pelotas - Becquer,1869Los borbones en pelotas - Becquer,1869
Los borbones en pelotas - Becquer,1869
 
La edad media final
La edad media   finalLa edad media   final
La edad media final
 
Bienvenido mister marshall
Bienvenido mister marshallBienvenido mister marshall
Bienvenido mister marshall
 
Afroperuanos
AfroperuanosAfroperuanos
Afroperuanos
 
13 03 frazer, james george la rama dorada www.gftaognosticaespiritual.org
13 03 frazer, james george   la rama dorada   www.gftaognosticaespiritual.org13 03 frazer, james george   la rama dorada   www.gftaognosticaespiritual.org
13 03 frazer, james george la rama dorada www.gftaognosticaespiritual.org
 
Biblio exequias
Biblio exequiasBiblio exequias
Biblio exequias
 
Grupo 11 - Amistades peligrosas, convivencia interracial
Grupo 11 - Amistades peligrosas, convivencia interracialGrupo 11 - Amistades peligrosas, convivencia interracial
Grupo 11 - Amistades peligrosas, convivencia interracial
 
Grupo 4 - Los Negros y La Ciudad
Grupo 4 - Los Negros y La CiudadGrupo 4 - Los Negros y La Ciudad
Grupo 4 - Los Negros y La Ciudad
 
Contenido
ContenidoContenido
Contenido
 
Tradiciones peruanas
Tradiciones peruanasTradiciones peruanas
Tradiciones peruanas
 
Lambayeque, apuntes históricos para su estudio
Lambayeque, apuntes históricos para su estudioLambayeque, apuntes históricos para su estudio
Lambayeque, apuntes históricos para su estudio
 
Video 17 los borgia
Video 17 los borgiaVideo 17 los borgia
Video 17 los borgia
 
Anillar
AnillarAnillar
Anillar
 
Tradiciones peruanas
Tradiciones peruanasTradiciones peruanas
Tradiciones peruanas
 
Las chicherías y picanterías de arequipa
Las chicherías y picanterías de arequipaLas chicherías y picanterías de arequipa
Las chicherías y picanterías de arequipa
 
75 Javierada diocesana y 76 Javierada de la Hermandad de Caballeros Voluntari...
75 Javierada diocesana y 76 Javierada de la Hermandad de Caballeros Voluntari...75 Javierada diocesana y 76 Javierada de la Hermandad de Caballeros Voluntari...
75 Javierada diocesana y 76 Javierada de la Hermandad de Caballeros Voluntari...
 
Las mujeres en la colonia
Las mujeres en la coloniaLas mujeres en la colonia
Las mujeres en la colonia
 

Destaque

Homer Simpson
Homer SimpsonHomer Simpson
Homer Simpsonpacorro
 
EGC AgriCapital 2015
EGC AgriCapital 2015EGC AgriCapital 2015
EGC AgriCapital 2015Tan Egeli
 
Thomas Lecker - Manchester
Thomas Lecker - ManchesterThomas Lecker - Manchester
Thomas Lecker - ManchesterMarit Hendriks
 
Presentacion corporativa HAZA Consejeros Téccnicos
Presentacion corporativa HAZA Consejeros TéccnicosPresentacion corporativa HAZA Consejeros Téccnicos
Presentacion corporativa HAZA Consejeros TéccnicosCarmen Machado Rodríguez
 
Uso Nivel Laser
Uso Nivel LaserUso Nivel Laser
Uso Nivel Laserkarlos_33
 
Harness Mobility - Go Mobile On Oracle Apps
Harness Mobility - Go Mobile On Oracle AppsHarness Mobility - Go Mobile On Oracle Apps
Harness Mobility - Go Mobile On Oracle Appsbrijeshbharat
 
CV_Horacio_Esponda Actualizado May 15
CV_Horacio_Esponda  Actualizado May 15CV_Horacio_Esponda  Actualizado May 15
CV_Horacio_Esponda Actualizado May 15Horacio Esponda C y M
 
PragmaSoft Presentación Corporativa
PragmaSoft Presentación CorporativaPragmaSoft Presentación Corporativa
PragmaSoft Presentación Corporativaresquivel
 
Revista N. 56 - Noviembre 2013
Revista N. 56 - Noviembre 2013Revista N. 56 - Noviembre 2013
Revista N. 56 - Noviembre 2013acciona
 
Sb consulting cliente ti sarò fedele sempre
Sb consulting cliente ti sarò fedele sempre Sb consulting cliente ti sarò fedele sempre
Sb consulting cliente ti sarò fedele sempre Samuele Bruschi
 
79690738 lineamientos-curriculares-educacin-religiosa-religin-catlica-2012
79690738 lineamientos-curriculares-educacin-religiosa-religin-catlica-201279690738 lineamientos-curriculares-educacin-religiosa-religin-catlica-2012
79690738 lineamientos-curriculares-educacin-religiosa-religin-catlica-2012ludykka
 
Che forma sta prendendo il cambiamento? Report di quanto emerso ai tavoli del...
Che forma sta prendendo il cambiamento? Report di quanto emerso ai tavoli del...Che forma sta prendendo il cambiamento? Report di quanto emerso ai tavoli del...
Che forma sta prendendo il cambiamento? Report di quanto emerso ai tavoli del...RENA
 
SRINIVASAN_AResume(2016) for Linked In
SRINIVASAN_AResume(2016) for Linked InSRINIVASAN_AResume(2016) for Linked In
SRINIVASAN_AResume(2016) for Linked InAloka Srinivasan
 
Recuperación de conocimiento tradicional y organización productiva
Recuperación de conocimiento tradicional y organización productivaRecuperación de conocimiento tradicional y organización productiva
Recuperación de conocimiento tradicional y organización productivaFAO
 

Destaque (20)

Homer Simpson
Homer SimpsonHomer Simpson
Homer Simpson
 
EGC AgriCapital 2015
EGC AgriCapital 2015EGC AgriCapital 2015
EGC AgriCapital 2015
 
Thomas Lecker - Manchester
Thomas Lecker - ManchesterThomas Lecker - Manchester
Thomas Lecker - Manchester
 
Stat poher 71
Stat poher 71Stat poher 71
Stat poher 71
 
Presentacion corporativa HAZA Consejeros Téccnicos
Presentacion corporativa HAZA Consejeros TéccnicosPresentacion corporativa HAZA Consejeros Téccnicos
Presentacion corporativa HAZA Consejeros Téccnicos
 
Mahota Farm Map
Mahota Farm MapMahota Farm Map
Mahota Farm Map
 
Uso Nivel Laser
Uso Nivel LaserUso Nivel Laser
Uso Nivel Laser
 
Harness Mobility - Go Mobile On Oracle Apps
Harness Mobility - Go Mobile On Oracle AppsHarness Mobility - Go Mobile On Oracle Apps
Harness Mobility - Go Mobile On Oracle Apps
 
CV_Horacio_Esponda Actualizado May 15
CV_Horacio_Esponda  Actualizado May 15CV_Horacio_Esponda  Actualizado May 15
CV_Horacio_Esponda Actualizado May 15
 
Hazlo Ya
Hazlo YaHazlo Ya
Hazlo Ya
 
PragmaSoft Presentación Corporativa
PragmaSoft Presentación CorporativaPragmaSoft Presentación Corporativa
PragmaSoft Presentación Corporativa
 
05042 0-16-180 DE JESUS ARANGO RUEDA
05042 0-16-180 DE JESUS ARANGO RUEDA05042 0-16-180 DE JESUS ARANGO RUEDA
05042 0-16-180 DE JESUS ARANGO RUEDA
 
Revista N. 56 - Noviembre 2013
Revista N. 56 - Noviembre 2013Revista N. 56 - Noviembre 2013
Revista N. 56 - Noviembre 2013
 
La estrella
La estrellaLa estrella
La estrella
 
Sb consulting cliente ti sarò fedele sempre
Sb consulting cliente ti sarò fedele sempre Sb consulting cliente ti sarò fedele sempre
Sb consulting cliente ti sarò fedele sempre
 
79690738 lineamientos-curriculares-educacin-religiosa-religin-catlica-2012
79690738 lineamientos-curriculares-educacin-religiosa-religin-catlica-201279690738 lineamientos-curriculares-educacin-religiosa-religin-catlica-2012
79690738 lineamientos-curriculares-educacin-religiosa-religin-catlica-2012
 
Che forma sta prendendo il cambiamento? Report di quanto emerso ai tavoli del...
Che forma sta prendendo il cambiamento? Report di quanto emerso ai tavoli del...Che forma sta prendendo il cambiamento? Report di quanto emerso ai tavoli del...
Che forma sta prendendo il cambiamento? Report di quanto emerso ai tavoli del...
 
SRINIVASAN_AResume(2016) for Linked In
SRINIVASAN_AResume(2016) for Linked InSRINIVASAN_AResume(2016) for Linked In
SRINIVASAN_AResume(2016) for Linked In
 
Recuperación de conocimiento tradicional y organización productiva
Recuperación de conocimiento tradicional y organización productivaRecuperación de conocimiento tradicional y organización productiva
Recuperación de conocimiento tradicional y organización productiva
 
Massada 29
Massada 29Massada 29
Massada 29
 

Semelhante a Mujeres gallegas que inspiraron la literatura: guía de lectura

Año 2014 nº 01
Año 2014   nº 01Año 2014   nº 01
Año 2014 nº 01fjgn1972
 
El campesino bodo i
El campesino  bodo iEl campesino  bodo i
El campesino bodo iFamacos
 
Cronistas españoles
Cronistas españolesCronistas españoles
Cronistas españolesMariopoma
 
Mayo,montpensiery rocío
Mayo,montpensiery rocíoMayo,montpensiery rocío
Mayo,montpensiery rocíofjgn1972
 
Ariadna Parramon
Ariadna  ParramonAriadna  Parramon
Ariadna Parramon4esopalamos
 
Ariadna Parramon
Ariadna ParramonAriadna Parramon
Ariadna Parramon4esopalamos
 
Ariadna Parramon
Ariadna  ParramonAriadna  Parramon
Ariadna Parramon4esopalamos
 
Judios En El Descubrimiento De America
Judios En El Descubrimiento De AmericaJudios En El Descubrimiento De America
Judios En El Descubrimiento De AmericaMinisterios Gilgal
 
Cuerpo proyecto de historia de honduras
Cuerpo proyecto de historia de hondurasCuerpo proyecto de historia de honduras
Cuerpo proyecto de historia de hondurasPablo Echeverria
 
Edad media contexto histórico
Edad media contexto históricoEdad media contexto histórico
Edad media contexto históricoNita Gusiluz
 
ISABEL, LA CRUZADA- William Th. Walsh
ISABEL, LA CRUZADA- William Th. WalshISABEL, LA CRUZADA- William Th. Walsh
ISABEL, LA CRUZADA- William Th. WalshBRIAN MOORE
 
Presentación turismo en meira
Presentación   turismo en meiraPresentación   turismo en meira
Presentación turismo en meiraInversor0
 

Semelhante a Mujeres gallegas que inspiraron la literatura: guía de lectura (20)

Año 2014 nº 01
Año 2014   nº 01Año 2014   nº 01
Año 2014 nº 01
 
El campesino bodo i
El campesino  bodo iEl campesino  bodo i
El campesino bodo i
 
Dossier exposición no fueron solos
Dossier exposición no fueron solosDossier exposición no fueron solos
Dossier exposición no fueron solos
 
Alameda
AlamedaAlameda
Alameda
 
Alameda
AlamedaAlameda
Alameda
 
Cronistas españoles
Cronistas españolesCronistas españoles
Cronistas españoles
 
Mayo,montpensiery rocío
Mayo,montpensiery rocíoMayo,montpensiery rocío
Mayo,montpensiery rocío
 
Ariadna Parramon
Ariadna  ParramonAriadna  Parramon
Ariadna Parramon
 
Ariadna Parramon
Ariadna ParramonAriadna Parramon
Ariadna Parramon
 
Ariadna Parramon
Ariadna  ParramonAriadna  Parramon
Ariadna Parramon
 
Isabel la Católica. -Biografia real-
Isabel la Católica.  -Biografia real-Isabel la Católica.  -Biografia real-
Isabel la Católica. -Biografia real-
 
Feudalismo
FeudalismoFeudalismo
Feudalismo
 
Aproximación a el quijote
Aproximación a el quijoteAproximación a el quijote
Aproximación a el quijote
 
Judios En El Descubrimiento De America
Judios En El Descubrimiento De AmericaJudios En El Descubrimiento De America
Judios En El Descubrimiento De America
 
Cuerpo proyecto de historia de honduras
Cuerpo proyecto de historia de hondurasCuerpo proyecto de historia de honduras
Cuerpo proyecto de historia de honduras
 
Edad media contexto histórico
Edad media contexto históricoEdad media contexto histórico
Edad media contexto histórico
 
ISABEL, LA CRUZADA- William Th. Walsh
ISABEL, LA CRUZADA- William Th. WalshISABEL, LA CRUZADA- William Th. Walsh
ISABEL, LA CRUZADA- William Th. Walsh
 
Presentación turismo en meira
Presentación   turismo en meiraPresentación   turismo en meira
Presentación turismo en meira
 
Cervantes. Vida y obra.
Cervantes. Vida y obra.Cervantes. Vida y obra.
Cervantes. Vida y obra.
 
Literatura medival
Literatura medivalLiteratura medival
Literatura medival
 

Mais de Bibliotecadicoruna

Biblioteca Provincial. Boletín de novidades de abril
Biblioteca Provincial. Boletín de novidades de abrilBiblioteca Provincial. Boletín de novidades de abril
Biblioteca Provincial. Boletín de novidades de abrilBibliotecadicoruna
 
Marzo 2024 Boletin novidades Biblioteca Provincial Deputación da Coruña.pdf
Marzo 2024 Boletin novidades Biblioteca Provincial Deputación da Coruña.pdfMarzo 2024 Boletin novidades Biblioteca Provincial Deputación da Coruña.pdf
Marzo 2024 Boletin novidades Biblioteca Provincial Deputación da Coruña.pdfBibliotecadicoruna
 
Mostra Bibliográfica: #AVoltaÁProvinciaEn52Autoras_2023.pdf [Guía de Lectura]
Mostra Bibliográfica: #AVoltaÁProvinciaEn52Autoras_2023.pdf [Guía de Lectura]Mostra Bibliográfica: #AVoltaÁProvinciaEn52Autoras_2023.pdf [Guía de Lectura]
Mostra Bibliográfica: #AVoltaÁProvinciaEn52Autoras_2023.pdf [Guía de Lectura]Bibliotecadicoruna
 
Boletín de novidades febreiro 2024. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
Boletín de novidades febreiro 2024. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...Boletín de novidades febreiro 2024. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
Boletín de novidades febreiro 2024. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...Bibliotecadicoruna
 
Boletín eBiblioDaCoruna febreiro 2024.pdf
Boletín eBiblioDaCoruna febreiro 2024.pdfBoletín eBiblioDaCoruna febreiro 2024.pdf
Boletín eBiblioDaCoruna febreiro 2024.pdfBibliotecadicoruna
 
Boletín de novidades xaneiro 2024. Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Boletín de novidades xaneiro 2024. Biblioteca Provincial da Deputación da CoruñaBoletín de novidades xaneiro 2024. Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Boletín de novidades xaneiro 2024. Biblioteca Provincial da Deputación da CoruñaBibliotecadicoruna
 
Boletín da EbiblioDaCoruna xaneiro de 2024
Boletín da EbiblioDaCoruna xaneiro de 2024Boletín da EbiblioDaCoruna xaneiro de 2024
Boletín da EbiblioDaCoruna xaneiro de 2024Bibliotecadicoruna
 
25 anos sen Gonzalo Torrente Ballester : a súa obra na Biblioteca Provincial ...
25 anos sen Gonzalo Torrente Ballester : a súa obra na Biblioteca Provincial ...25 anos sen Gonzalo Torrente Ballester : a súa obra na Biblioteca Provincial ...
25 anos sen Gonzalo Torrente Ballester : a súa obra na Biblioteca Provincial ...Bibliotecadicoruna
 
Guía de lectura dos Premios de Narrativa Torrente Ballester
Guía de lectura dos Premios de Narrativa Torrente BallesterGuía de lectura dos Premios de Narrativa Torrente Ballester
Guía de lectura dos Premios de Narrativa Torrente BallesterBibliotecadicoruna
 
Boletín de novidades decembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
Boletín de novidades decembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...Boletín de novidades decembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
Boletín de novidades decembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...Bibliotecadicoruna
 
Boletín de novidades da EbiblioDaCoruna decembro 2023
Boletín de novidades da EbiblioDaCoruna decembro 2023Boletín de novidades da EbiblioDaCoruna decembro 2023
Boletín de novidades da EbiblioDaCoruna decembro 2023Bibliotecadicoruna
 
Boletín de novidades novembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
Boletín de novidades novembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...Boletín de novidades novembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
Boletín de novidades novembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...Bibliotecadicoruna
 
Boletín novidades EbiblioDaCoruna novembro 2023
Boletín novidades EbiblioDaCoruna novembro 2023Boletín novidades EbiblioDaCoruna novembro 2023
Boletín novidades EbiblioDaCoruna novembro 2023Bibliotecadicoruna
 
Guía de lectura violencia de xénero 2023.Biblioteca da Deputación da Coruña.pdf
Guía de lectura violencia de xénero 2023.Biblioteca da Deputación da Coruña.pdfGuía de lectura violencia de xénero 2023.Biblioteca da Deputación da Coruña.pdf
Guía de lectura violencia de xénero 2023.Biblioteca da Deputación da Coruña.pdfBibliotecadicoruna
 
LibrosUnicos_GuiaLectura_Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña.pdf
LibrosUnicos_GuiaLectura_Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña.pdfLibrosUnicos_GuiaLectura_Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña.pdf
LibrosUnicos_GuiaLectura_Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña.pdfBibliotecadicoruna
 
Boletín de novidades outubro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Cor...
Boletín de novidades outubro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Cor...Boletín de novidades outubro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Cor...
Boletín de novidades outubro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Cor...Bibliotecadicoruna
 
Boletín de novidades da EbiblioDaCoruna outubro 2023.pdf
Boletín de novidades da EbiblioDaCoruna outubro 2023.pdfBoletín de novidades da EbiblioDaCoruna outubro 2023.pdf
Boletín de novidades da EbiblioDaCoruna outubro 2023.pdfBibliotecadicoruna
 
Boletín de novidades setembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
Boletín de novidades setembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...Boletín de novidades setembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
Boletín de novidades setembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...Bibliotecadicoruna
 
Boletín de novidades EbiblioDaCoruna setembro 2023
Boletín de novidades EbiblioDaCoruna setembro 2023Boletín de novidades EbiblioDaCoruna setembro 2023
Boletín de novidades EbiblioDaCoruna setembro 2023Bibliotecadicoruna
 
Boletín de novidades agosto 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Boletín de novidades agosto 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da CoruñaBoletín de novidades agosto 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Boletín de novidades agosto 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da CoruñaBibliotecadicoruna
 

Mais de Bibliotecadicoruna (20)

Biblioteca Provincial. Boletín de novidades de abril
Biblioteca Provincial. Boletín de novidades de abrilBiblioteca Provincial. Boletín de novidades de abril
Biblioteca Provincial. Boletín de novidades de abril
 
Marzo 2024 Boletin novidades Biblioteca Provincial Deputación da Coruña.pdf
Marzo 2024 Boletin novidades Biblioteca Provincial Deputación da Coruña.pdfMarzo 2024 Boletin novidades Biblioteca Provincial Deputación da Coruña.pdf
Marzo 2024 Boletin novidades Biblioteca Provincial Deputación da Coruña.pdf
 
Mostra Bibliográfica: #AVoltaÁProvinciaEn52Autoras_2023.pdf [Guía de Lectura]
Mostra Bibliográfica: #AVoltaÁProvinciaEn52Autoras_2023.pdf [Guía de Lectura]Mostra Bibliográfica: #AVoltaÁProvinciaEn52Autoras_2023.pdf [Guía de Lectura]
Mostra Bibliográfica: #AVoltaÁProvinciaEn52Autoras_2023.pdf [Guía de Lectura]
 
Boletín de novidades febreiro 2024. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
Boletín de novidades febreiro 2024. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...Boletín de novidades febreiro 2024. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
Boletín de novidades febreiro 2024. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
 
Boletín eBiblioDaCoruna febreiro 2024.pdf
Boletín eBiblioDaCoruna febreiro 2024.pdfBoletín eBiblioDaCoruna febreiro 2024.pdf
Boletín eBiblioDaCoruna febreiro 2024.pdf
 
Boletín de novidades xaneiro 2024. Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Boletín de novidades xaneiro 2024. Biblioteca Provincial da Deputación da CoruñaBoletín de novidades xaneiro 2024. Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Boletín de novidades xaneiro 2024. Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
 
Boletín da EbiblioDaCoruna xaneiro de 2024
Boletín da EbiblioDaCoruna xaneiro de 2024Boletín da EbiblioDaCoruna xaneiro de 2024
Boletín da EbiblioDaCoruna xaneiro de 2024
 
25 anos sen Gonzalo Torrente Ballester : a súa obra na Biblioteca Provincial ...
25 anos sen Gonzalo Torrente Ballester : a súa obra na Biblioteca Provincial ...25 anos sen Gonzalo Torrente Ballester : a súa obra na Biblioteca Provincial ...
25 anos sen Gonzalo Torrente Ballester : a súa obra na Biblioteca Provincial ...
 
Guía de lectura dos Premios de Narrativa Torrente Ballester
Guía de lectura dos Premios de Narrativa Torrente BallesterGuía de lectura dos Premios de Narrativa Torrente Ballester
Guía de lectura dos Premios de Narrativa Torrente Ballester
 
Boletín de novidades decembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
Boletín de novidades decembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...Boletín de novidades decembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
Boletín de novidades decembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
 
Boletín de novidades da EbiblioDaCoruna decembro 2023
Boletín de novidades da EbiblioDaCoruna decembro 2023Boletín de novidades da EbiblioDaCoruna decembro 2023
Boletín de novidades da EbiblioDaCoruna decembro 2023
 
Boletín de novidades novembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
Boletín de novidades novembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...Boletín de novidades novembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
Boletín de novidades novembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
 
Boletín novidades EbiblioDaCoruna novembro 2023
Boletín novidades EbiblioDaCoruna novembro 2023Boletín novidades EbiblioDaCoruna novembro 2023
Boletín novidades EbiblioDaCoruna novembro 2023
 
Guía de lectura violencia de xénero 2023.Biblioteca da Deputación da Coruña.pdf
Guía de lectura violencia de xénero 2023.Biblioteca da Deputación da Coruña.pdfGuía de lectura violencia de xénero 2023.Biblioteca da Deputación da Coruña.pdf
Guía de lectura violencia de xénero 2023.Biblioteca da Deputación da Coruña.pdf
 
LibrosUnicos_GuiaLectura_Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña.pdf
LibrosUnicos_GuiaLectura_Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña.pdfLibrosUnicos_GuiaLectura_Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña.pdf
LibrosUnicos_GuiaLectura_Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña.pdf
 
Boletín de novidades outubro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Cor...
Boletín de novidades outubro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Cor...Boletín de novidades outubro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Cor...
Boletín de novidades outubro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Cor...
 
Boletín de novidades da EbiblioDaCoruna outubro 2023.pdf
Boletín de novidades da EbiblioDaCoruna outubro 2023.pdfBoletín de novidades da EbiblioDaCoruna outubro 2023.pdf
Boletín de novidades da EbiblioDaCoruna outubro 2023.pdf
 
Boletín de novidades setembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
Boletín de novidades setembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...Boletín de novidades setembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
Boletín de novidades setembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
 
Boletín de novidades EbiblioDaCoruna setembro 2023
Boletín de novidades EbiblioDaCoruna setembro 2023Boletín de novidades EbiblioDaCoruna setembro 2023
Boletín de novidades EbiblioDaCoruna setembro 2023
 
Boletín de novidades agosto 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Boletín de novidades agosto 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da CoruñaBoletín de novidades agosto 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Boletín de novidades agosto 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
 

Mujeres gallegas que inspiraron la literatura: guía de lectura

  • 1. MUJERES GALLEGAS QUE INSPIRARON LA LITERATURA GUIA DE LECTURA
  • 2. 1
  • 3. 2 Contenido INTRODUCCIÓN............................................................................................................ 4 BALTEIRA, María........................................................................................................... 6 BARRETO DE CASTRO, Isabel..................................................................................... 8 CASTAÑA, María............................................................................................................ 9 CASTRO, Inés de........................................................................................................... 10 ELISA y MARCELA ..................................................................................................... 13 ETERIA.......................................................................................................................... 14 OTERO, LA BELLA...................................................................................................... 16 PEPA A LOBA............................................................................................................... 19 PITA, María.................................................................................................................... 21 RODRÍGUEZ CARBALLEIRA, Aurora y Hildegart.................................................... 24 SOLIÑA, María.............................................................................................................. 25 ZENDALA, Isabel de..................................................................................................... 26
  • 4. 3
  • 5. 4 INTRODUCCIÓN El día 8 de marzo se celebra el Día Internacional de la Mujer y por este motivo hemos querido elaborar una Guía de Lectura cuyo objetivo es dar visibilidad a algunas de las mujeres gallegas que han tenido presencia en la literatura como objeto literario, aunque algunas hayan sido, además, a su vez, creadoras. La Guía recoge las obras que sobre estos personajes ha reunido la Biblioteca Provincial, y añade una breve biografía para presentarnos a cada uno de ellos. Se muestra una miscelánea de personajes que han dejado su impronta a lo largo de la historia, algunos tan conocidos como la heroína coruñesa María Pita o la artista de la Belle Epoque, La Bella Otero; y otros que, pese a su importancia histórica, no lo son tanto, como Isabel de Zendala, primera enfermera de salud pública internacional, o la navegante del siglo XVI, Isabel de Barreto. Esperamos que disfruten de esta guía y que las obras que les proponemos les ayuden a descubrir a algunas de las mujeres relevantes de nuestra historia.
  • 6. 5
  • 7. 6 BALTEIRA, María Biografía María Pérez (Betanzos, c.a.1230), conocida como La Balteira, fue la más famosa de las soldadeiras medievales. Las soldadeiras eran mujeres de la corte que tenían por oficio cantar y bailar ante reyes, nobles y cortesanos, a cambio de lo cual recibían una soldada, palabra de la que deriva su nombre. Se cree que María procedía de la zona de Betanzos. Era hidalga, poseía bienes propios, y sin embargo eligió un oficio que se encontraba próximo a la prostitución. Se sabe que frecuentó las cortes de los reyes de Castilla Fernando III El Santo y Alfonso X El Sabio. Este último incluso la mencionó en sus Cantigas profanas. Fue acogida en los ambientes literarios y cortesanos, aunque no ha sobrevivido noticia de sus canciones o repertorio. Bailaba con gran maestría, componía y tocaba varios instrumentos: viola, guitarra, castañuelas y pandero, tal como aparece reflejada en las ilustraciones del Cancioneiro de Ajuda. Obras que inspiró CAMPO, Marica Confusión de María Balteira Ed. Biblioteca-Arquivo Teatral "Francisco Pillado Mayor", 2006 GAL/12456
  • 8. 7 CAMPO, Marica Confusión e morte de María Balteira Ed. Bahía, 1996 GAL/6075 ROMAY LÓPEZ, Manuel María Balteira : a soldadeira máis fermosa da Corte do Rei Sabio Ed. Deputación da Coruña, 2013 GAL/16771 RODRIGUES LAPA, M., ed. Cantigas d'escarnho e de mal dizer : dos cancioneiros medievais galego-portugueses Ed. Galaxia, 1965 BM/2412 Consulta en sala BM/3110 Consulta en sala
  • 9. 8 BARRETO DE CASTRO, Isabel Biografía Isabel Barreto de Castro (Pontevedra, 1567 - ?, 1612) nace en el seno de una familia noble gallega. Su padre, Francisco Barreto, un acaudalado marinero, es nombrado gobernador de las llamadas Indias Portuguesas por lo que, siendo todavía una niña, se traslada con sus padres a Perú. Fue la esposa del navegante Álvaro de Mendaña, patrón de varias expediciones por el Océano Pacífico y descubridor de las Islas Salomón y las Islas Marquesas, al que acompañó en su último viaje, en el que el navegante cae enfermo de malaria y muere a los pocos días, no sin antes transferir el mando a su esposa, que se convertía así en Adelantada del Mar Océano y en la primera mujer que ostentó el cargo de Almirante en la historia de la navegación española. Obras que inspiró LAPIERRE, Alexandra Serás reina del mundo Ed. Planeta, 2013 3S/8479
  • 10. 9 CASTAÑA, María Biografía María Castaña, nacida en Cereixa, parroquia perteneciente al municipio de A Pobra do Brollón (Lugo), encabezó en el siglo XIV una protesta contra el despotismo ejercido desde el Obispado de Lugo, representado por el religioso Pedro López de Aguiar. Los abusivos tributos que cobraba a la población bajo el beneplácito de la Corona de Castilla, de la que dependía en aquellos tiempos Galicia, la llevaron, el 18 de junio de 1386, a liderar una importante revuelta que se saldó con la muerte de Francisco Fernández, mayordomo y recaudador de impuestos del Obispo. María fue acusada de encabezar las revueltas con la ayuda de su esposo y sus dos hijos, convirtiéndose en una heroína local. Obras que inspiró ANDERSON B. S. y ZINSSER, J. P. Historia de las mujeres: una historia propia Ed. Crítica, 2007 3M/22826 PALLARES MÉNDEZ, M. C. A vida das mulleres na Galicia medieval (1100-1500) Ed. USC, 1993 GAL/4692
  • 11. 10 CASTRO, Inés de Biografía Inés de Castro (A Limia, 1325 – Coímbra, 1355), fue hija natural del noble Pedro Fernández de Castro “el de la Guerra”, primer señor jurisdiccional de Monforte de Lemos, y de Aldonza Lorenzo de Valladares. En la vida de Inés de Castro se entremezclan la leyenda y la historia real. Inés fue amante del infante Pedro de Portugal (posteriormente rey Pedro I de Portugal), quien estaba casado con Constanza Manuel, prima y amiga de Inés. Al enviudar de Constanza, Pedro se casa en secreto con Inés, que es repudiada por los nobles portugueses. El entonces rey, Alfonso IV “el Bravo”, padre de don Pedro, ordena su asesinato a manos de tres nobles portugueses. Cuando Pedro I sube al trono, en 1357, ordena exhumar el cadáver de Inés y que sea colocado a su lado en el trono. Así, de manera póstuma es declarada esposa de Pedro I y, por lo tanto, reina de Portugal después de muerta. Obras que inspiró DÍAZ BALADO, Alicia Inés de Castro : de cinza e cereixas Ed. Toxosoutos, 2009 GAL/9485
  • 12. 11 GENLIS, Caroline-Stéphanie-Félicité Du Crest, Comtesse de Inés de Castro Ed. Espiral Maior, 1997 GAL/7597 QUERALT, María Pilar Inés de Castro Ed. Martínez Roca, 2008 3S/3826 VÉLEZ DE GUEVARA, Luis Reinar después de morir Ed. Espasa Calpe, 1969 2A/231
  • 13. 12 CAMÓES, Luís de Os Lusíadas Ed. Editora Nacional, 1980 3B/900
  • 14. 13 ELISA y MARCELA Biografía Elisa y Marcela, ambas maestras, se conocieron en A Coruña a finales del siglo XIX, se hicieron amigas, se enamoraron… pero no se conformaron con vivir en secreto y urdieron una complicada trama para burlar los prejuicios morales y religiosos de aquellos años grises de la Restauración: Elisa se haría pasar por hombre. El engaño funcionó, al menos lo suficiente como para que el párroco de la iglesia de San Jorge (A Coruña) las casara en 1901, pero pronto fueron descubiertas y obligadas a huir. Obras que inspiraron GABRIEL, Narciso de Elisa e Marcela: alén dos homes Ed. Nigra Trea, 2008 GAL/14164 GABRIEL, Narciso de Elisa y Marcela : más allá de los hombres Ed. Libros del Silencio, 2010 GAL/14987
  • 15. 14 ETERIA Biografía Entre los años 381 y 384 de nuestra era, Egeria, una mujer culta y rica de la Gallaecia romana realiza un viaje a Tierra Santa lleno de peligros e incomodidades. Egeria es considerada la primera viajera y escritora de habla hispana. Sus datos personales todavía son cuestionados por los historiadores, pues ella habló poco de sí misma en sus escritos. No obstante, por las fechas y lugares que menciona, se infiere que perteneció a la familia del emperador Teodosio I. Se sabe también que fue abadesa de un convento, que tenía conocimientos de griego, literatura y geografía, y que fue querida y respetada por sus contemporáneos. Obras que inspiró TORRES RODRÍGUEZ, Casimiro Egeria : monxa galega do século IV Ed. Galicia, 1976 BM/838 Obra propia ETERIA Itinerario a los Santos Lugares : Egipto, Arabia, Palestina, la Liturgia de Jerusalén Ed. La académica, 1924 M/219 Consulta en sala
  • 16. 15 ETERIA Itinerario Ed. Plantín, 1955 BM/3224 Consulta en sala ETERIA Itinerarium Ed. Raíña Lupa, 1999 RA/32 Consulta en sala ETERIA Viaxe a Terra Santa Ed. Xerais de Galicia, 1991 GAL/3346
  • 17. 16 OTERO, LA BELLA Biografía Agustina Otero Iglesias (1868-1965), más conocida como Carolina Otero o La Bella Otero, fue una bailarina, cantante, actriz y cortesana de Valga, Pontevedra, afincada en Francia y uno de los personajes más destacados de la Belle Époque francesa en los círculos artísticos y la vida galante de París. Obras que inspiró FIGUERO, Javier Arruíname, pero no me abandones : la Bella Otero y la Belle Époque Ed. Espasa Calpe, D.L. 2003 3K/1205 FERNÁNDEZ, Miguel Anxo A Bela Otero, pioneira do cine Ed. Galaxia, 2003 GAL/10848
  • 18. 17 POSADAS, Carmen La Bella Otero Ed. Planeta, 2011 3S/6553 TORRENTE BALLESTER, Gonzalo La Bella Otero Ed. Raíña Lupa, 1998 RA/132 VAL, Marga do Carolina Otero Ed. Promocións Culturais Galegas, 2001 GAL/9935
  • 19. 18 CHAO, Ramón La Pasión de la Bella Otero Ed. Seix Barral, 2005 GAL/11851 BOROBÓ La tremenda niñez de la Bella Otero Ed. El Correo Gallego, 1992 EL/556 Consulta en sala GAL/3640 Obra propia OTERO, Carolina As auténticas memorias da Bela Otero Ed. Xerais de Galicia, 2001 GAL/9758
  • 20. 19 PEPA A LOBA Biografía La famosa bandolera se llamaba María Josefa Esmorís Gay. Nació en 1833 en Couso, A Estrada (Pontevedra). En su juventud cometió pequeños robos y más adelante capitaneó una cuadrilla de bandoleros. Fue capturada por la Guardia Civil en el norte de Lugo y encerrada en la cárcel de mujeres de A Coruña en 1863, donde fue visitada por la escritora Concepción Arenal. Poco más se conoce sobre este personaje cuyas hazañas corrían de boca en boca en el siglo XIX y eran reivindicadas por varias comarcas gallegas, hasta el punto de que es difícil establecer con certeza si existió una Pepa a Loba o varias. Obras que inspiró MIRAS AZOR, Aurelio Juventud de Pepa a Loba o Como la gente creó una delincuente Ed. Aurelio Miras, 1968 BM/684 Consulta en sala
  • 21. 20 REIGOSA, Carlos G. Pepa a Loba Ed. Xerais de Galicia, 2006 GAL/12727 REIGOSA, Carlos G. Pepa, la loba Ediciones B, 2007 GAL/12844
  • 22. 21 PITA, María Biografía Mayor Fernández de Cámara y Pita (Sigrás, 1565 – 1643), conocida como María Pita, fue una heroína de la defensa de A Coruña, en 1589, contra la Armada Inglesa. Obras que inspiró CONDE, Alfredo María das batallas Ed. Galaxia, 2007 GAL/13273 GORROCHATEGUI SANTOS, Luis La guerra de la Sirena : nueva perspectiva de María Pita Ed. El arca de papel, 2002 GAL/10843
  • 23. 22 GONZÁLEZ GARCÉS, Miguel María Pita, símbolo de libertad de La Coruña : siglo XVI Ed. Gaesa, 1989 GAL/2798 MARTÍNEZ SALAZAR, Andrés El cerco de La Coruña en 1589 y Mayor Fernández Pita Ed. Andrés Martínez, 1889 BM/686 RODRÍGUEZ SOLÍS, Enrique María Pita : defensa de la Coruña en 1589 : narración histórica Ed. Librería Arenas, 1989 GAL/5739
  • 24. 23 SAAVEDRA VÁZQUEZ, María del Carmen María Pita Ed. NigraTrea, 2011 GAL/16468 SAAVEDRA VÁZQUEZ, María del Carmen María Pita : una aproximación a su vida y a su tiempo Ed. Vía Láctea, 2003 GAL/10582 SAAVEDRA VÁZQUEZ, María del Carmen María Pita y la defensa de La Coruña en 1589 Ed. Ayuntamiento de A Coruña, 1989 GAL/2543
  • 25. 24 RODRÍGUEZ CARBALLEIRA, Aurora y Hildegart Biografía Hildegart Rodríguez fue una fascinante figura en tiempos de la Segunda República española. Niña prodigio, en su corta vida estudió tres carreras universitarias, escribió 15 libros –abundando sobre la revolución sexual– y una centena de artículos periodísticos y opúsculos divulgativos; actividades unidas a una militancia obrera, social y feminista. Su madre, Aurora Rodríguez, protectora y tiránica, no pudo soportar que Hildegart quisiese emanciparse y decidió 'destruir su obra’. Cuatro tiros de pistola acabaron con la vida de esta estimulante escritora de 18 años. Obras que inspiró CAL, Rosa A mí no me doblega nadie: Aurora Rodríguez: su vida y su obra (Hildegart) Ediciós do Castro, 1991 GAL/3906 GUZMÁN, Eduardo de Aurora de sangre : vida y muerte de Hildegart Ed. La linterna sorda, 2014 3Z/1931
  • 26. 25 SOLIÑA, María Biografía María Soliño (o Soliña) fue una mujer nacida en Cangas de Morrazo en 1551, acusada de brujería y torturada por el Tribunal del Santo Oficio de Compostela. La causa real de esta acusación se debía a que querían apropiarse de sus bienes puesto que los ataques de los piratas turcos berberiscos a la ría de Vigo, en 1617, habían provocado una época de bajas rentas para nobles y burgueses. Obras que inspiró BOUZAS, Pemón La voz del viento Ed. Algaida, 2014 GAL/2205 PICOUTO, Millán María Soliña : dramática, libro VII Ed. Concello de Ourense, 1994 GAL/4656
  • 27. 26 ZENDALA, Isabel de Biografía La Real Expedición Filantrópica de la Vacuna (REFV) dirigida por Francisco Xavier Balmis contó entre sus expedicionarios con una mujer, Doña Isabel, la cuidadora de los niños vacuníferos, un ejemplo pionero en la historia de la enfermería pediátrica española. La vida de esta gran desconocida ha quedado unida para siempre a la primera campaña organizada de inmunización en la historia de la salud pública. Al vacío de datos biográficos, comenzando por la confusión en torno a su propio nombre, hay que añadir su papel de actriz secundaria en la REFV, a cuyo periplo parece circunscrita su trayectoria vital. Obras que inspiró ARTEAGA, Almudena de Ángeles custodios Ed. Ediciones B, 2010 3S/5780
  • 28. 27 NIETO ANTÚNEZ, Pastor La Rectora de la Casa de Expósitos de La Coruña, excepcional y olvidada enfermera en la expedición Balmis Ed. Instituto "José Cornide" de Estudios Coruñeses, 1981 FOL/21/37 GARCÍA, Enrique V. La Soledad de Balmis : la Real Expedición Filantrópica de la Vacuna de la Viruela (1803-1806) Ed. Biblioteca nueva, 2005 GAL/12320
  • 29. 28
  • 30. 29 Ilustración de portada: “As mariscadoras” (1969), de Luis Seoane Museo de Belas Artes de A Coruña