" కంది " పంటకు సంబందించి తరచుగా అడిగే ప్రశ్నలు

1. HõOk
1. YsѶπ ™êQÆ∞‰õΩ J#∞"≥·# HõOk ~°HÍÅ∞ Uq? YsѶπ ѨO@#∞ ZѨC_»∞ =~°‰õΩ ™êQÆ∞ KÕÜ«∞=K«∞Û#∞?
YsѶπÖ’ HõOk ѨO@#∞ KÕÜ«Ú@‰õΩ E<£–AÖˇ· =∂™êÅ∞ J#∞‰õÄÅOQÍ =ÙOÏ~Ú. ZÖòP~ül–30
(ѨÖÏfl_»∞), ÅH˜∆ ‡ (Sã≤Ñ≤Ü«∞Öò–85063), ^Œ∞~åæ (Sã≤Ñ≤Ü«∞Öò–84031), Ñ≤P~ül–100, Z"£∞P~ül–66,
ZÖòP~ül–41, Pâ◊ (Sã≤Ñ≤Ü«∞Öò–87119), JÉèíÜ«∞ (Sã≤Ñ≤Ü«∞Öò–332) =∞iÜ«Ú =∂~°∞u
(Sã≤Ñ≤–8863) =O˜ ~°HÍÅ∞ YsѶπÖ’ ™êQÆ∞ KÕÜ«∞=K«∞Û#∞.
2. =~å¬ÉèÏ= Ѩiã≤÷`«∞ÅÖ’ HõOkx fã¨∞HÀ=_»O ÖÏÉèí ^•Ü«∞Hõ=∂? U"≥∞ÿ<å W`«~° ѨO@Ö`À JO`«~°
ѨO@QÍ "ÕÜ«∞=K«∞Û<å?
=~å¬ÉèÏ= Ѩiã≤÷`«∞ÅÖ’, HõOkx JHÀì|~ü =~°‰õΩ q`«∞ÎHÀ=K«∞Û#∞. J~Ú`Õ PÅ㨺OQÍ q`ÕÎ HõOkÖ’
JkèHõOQÍ q`«Î#O "å_ç (ÃÇÏHÍì~°∞‰õΩ 25 H˜Ö’Å∞) ^ŒQÆæ~°^ŒQÆæ~°QÍ, 45 ˛ 10 ÃãO.g∞. Z_»O`À
q`«∞ÎHÀ"åe. HõOkx UHõ ѨO@QÍ Ñ¨O_ç¿ãÎ =∞Oz kQÆ∞|_ç =ã¨∞ÎOk. H˘„~°`À 5:1, ã¨[˚`À 2:1,
"Õ~°∞â◊#QÆ`À 7:1 ™ÈÜ«∂z‰õΩ¯_»∞, ÃÑã¨~°, q∞#∞=Ú Ñ¨O@Å`À 6:2 ÖË^• 7:1 x+¨ÊuÎÖ’ HõOk ѨO@#∞,
q`«∞ΉõΩO>Ë Ô~·`«∞ʼnõΩ JkèHõ P^•Ü«∞O Åaèã¨∞ÎOk.
3. ~°cÖ’ HõOkx JHÀì|~°∞, `«~°∞"å`« q`«∞ÎHÀ=K«∞Û<å? UU ~°HÍÅ∞ J#∞‰õÄÅO?
~°cÖ’ HõOkx ÃãÃÑìO|~°∞ 20 #∞O_ç JHÀì|~ü 20 Ö’QÍ q`«∞ÎHÀ"åe. JHÀì|~°∞ `«~åfi`« quÎ`Õ, ÃÑ·~°∞‰õΩ
H˘=∞‡Å∞, Ô~=∞‡Å∞ `«‰õΩ¯=QÍ =™êÎ~Ú. Z`«∞Î ÃÑ~°QÆ^Œ∞, `˘O^Œ~°QÍ Ñ¨Ó`«‰õΩ =ã¨∞ÎOk. p_»Ñ‘_»Å∞ (â◊#QÆѨK«Û
ѨÙ~°∞QÆ∞) L^èŒ$u Z‰õΩ¯=QÍ =ÙO_ç kQÆ∞|_»∞Å∞ QÆ}hÜ«∞OQÍ `«yæáÈ`å~Ú.
4. ѨK«ÛѨÙ~°∞QÆ∞ `åH˜_ç Z‰õΩ¯=QÍ =ÙO@∞Ok? =ÚO^Œ∞QÍ U"≥∞ÿ<å *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞HÀ=K«∞Û<å?
ѨK«ÛѨÙ~°∞QÆ∞ L^èŒ$ux `«Ñ≤ÊOK«∞H˘#∞@‰õΩ JHÀì|~°∞ 15 Ö’QÍ HõOkx ™êQÆ∞ KÕÜ«∂e. ѨÙ~°∞QÆ∞#∞ `«@∞ì‰õΩ<Õ
JÉèíÜ«∞ (Sã≤Ñ≤Ü«∞Öò 332), ZÖòP~ül 41 ÖËHõ uiy ѨÓ`«‰õΩ ~åQÆÅ ZÖòP~ül–30, ZÖòP~ül–38
~°HÍÅ#∞ ™êQÆ∞ KÕã¨∞HÀ"åe. ÃÑ·~°∞ quÎ# 90–100 ~ÀAÖ’¡ zQÆ∞à◊§#∞ J_»∞QÆ∞ "Õ∞~°‰õΩ `«∞OK«∞HÀ"åe.
á⁄ÅO K«∞@∂ì 4 ™êà◊§Ö’ *Á#fl ã¨∞~°H˜∆`« ÃÑ·~°∞QÍ "ÕÜ«∂e. JO`ÕHÍHõ ~°c HõOk`À áê@∞
JO`«~°Ñ¨O@Å∞QÍ ^èŒxÜ«∂Å∞QÍx, "Õ~°∞â◊#QÆ, ÃÑã¨~°, q∞#∞=Ú, |Ou ѨÓÅ "≥ÚHõ¯Å∞ QÍx "Õ¿ãÎ
â◊#QÆѨK«Û ѨÙ~°∞QÆ∞ L^èŒ$u `«QÆ∞æ`«∞Ok.
5. HõOkÖ’ KåÖÏ ZHõ¯=QÍ Ñ¨Ó`«, Ñ≤O^≥ ~åeáÈ`«∞#flk? x"å~°} K«~°ºÅ∞ Uq∞ fã¨∞HÀ"åe?
`ÕeHõ áê˜ Éèí∂=ÚÅÖ’ HÍÜ«∞ ^Œâ◊Ö’ HõOk ɡ@ì‰õΩ QÆ∞iHÍ=_»O, HÍÜ«∞ `˘eKÕ Ñ¨Ù~°∞QÆ∞ PtOK«_»O =Å#
HÍx, "≥„i `≥QÆ∞Å∞ L^èŒ$u Z‰õΩ¯=QÍ L<åfl HÍx, ѨÓ`«, Ñ≤O^≥ ~åÅ∞@‰õΩ J=HÍâ◊O =ÙOk. nxx"å~°}‰õΩ
26

2. ã¨Ô~·# h˜ Ü«∂[=∂#ºO áê˜Oz, ѨÙ~°∞QÆ∞ L^èŒ$u JiHõ@∞ì@‰õΩ "≥∂<À„HÀ’á¶êãπ 2.0 q∞.b. XHõ
b@~°∞ h˜H˜ ÖËHõ ZO_Àã¨ÖÏÊù<£ 2.0 q∞.b. b@~°∞ h˜H˜ HõeÑ≤ Ñ≤zHÍs KÕã¨∞HÀ"åe. W"ÕHÍHõ, 10
Ñ≤Ñ≤Ü«∞O QÍ_è»`« Hõeæ# á¶ê¡<ÀѶ≤H±û =∞O^Œ∞ „^•=}O (2.5 q∞.b., 10 b@~°¡ h˜H˜ HõeÑ≤) Ñ≤zHÍs
KÕã≤#@¡~Ú`Õ Ñ¨Ó`« ~åÅ_»O JiHõ@ì=K«∞Û#∞.
6. =∂ „áêO`«OÖ’ (QÆ∞O@∂~°∞) HõOk ѨO@ ѨÓiÎQÍ ZO_ç áÈ`ÀOk U K«~°ºÅ∞ KÕѨÏìe?
HõOkÖ’ ZO_»∞ `≥QÆ∞Å∞ =Å#, ѨO@ ѨÓiÎQÍ =∂_ç#@∞¡ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. D ZO_»∞ `≥QÆ∞Å∞ x"å~°}‰õΩ,
`≥QÆ∞Å∞ `«@∞ìH˘<Õ =∂~°∞u, Pâ◊, Ñ≤P~ül–100 ~°HÍÅ#∞ ZOK«∞HÀ"åe. nxH˜ `À_»∞QÍ Ñ¨O@ =∂iÊ_çx
J=ÅOaèOKåe. JO>Ë HõOk "Õã≤# á⁄ÅOÖ’ =∞m¡ =¸_Õà◊¡ =~°‰õΩ uiy HõOkx "ÕÜ«∞~å^Œ∞. HõOkÖ’
JO`«~° ѨO@Å∞QÍ *Á#fl, "≥ÚHõ¯*Á#fl, ã¨[˚, ÃÑã¨~°, q∞#∞=Ú, "Õ~°∞â◊#QÆ, P=Ú^ŒO ÖÏO˜ ÃÑ·~°¡#∞ "Õã≤
ѨÙ~°∞QÆ∞ L^èŒ$ux `«yæOK«∞ HÀ=K«∞Û#∞. JÖψQ Sã≤Ñ≤Ü«∞Öò–227 ~°Hõ=Ú, =∂„HÀá¶Èq∞<å H˘=∞‡
ZO_»∞`≥QÆ∞Å∞#∞ Z"£∞P~ül–66 ~°Hõ=Ú ™êQÆ∞KÕã≤# H˘O`« =~°‰õΩ "≥„i `≥QÆ∞Å∞#∞ `«@∞ì‰õΩOÏ~Ú. H˜Ö’
q`«Î<åxH˜ 5 „QÍ. „>ˇÿHÀ_≥~å‡`À q`«Î# â◊√kú KÕÜ«∞_»O =∞Ozk.
7. HõOk ѨO@#∞ ™êÅ∞‰õΩ ™êÅ∞‰õΩ =∞^茺 ZO`« ^Œ∂~°OÖ’ q`«∞ÎHÀ"åe? ZO`« q`«Î#O J=ã¨~°=∞=Ù`«∞Ok?
™êÅ∞‰õΩ =∞^Œº 150–180 ÃãO.g∞., Z„~°Éèí∂=ÚÖ’¡ 90 ÃãO.g∞. Z_»O`À q`«∞ÎHÀ"åe. "≥ÚHõ¯‰õΩ "≥ÚHõ¯‰õΩ
=∞^茺 10–12 ÃãO.g∞. LO_®e. ~°cÖ’ =~å¬^è•~°OQÍ Ñ¨O_çOKÕ Ñ¨O@Ö’ ™êÅ∞‰õΩ ™êÅ∞‰õΩ =∞^茺,
"≥ÚHõ¯‰õΩ "≥ÚHõ¯‰õΩ 45 ˛ 15 ÃãO.g∞., P~°∞`«_ç ѨO@‰õΩ 90 ˛ 10 ÃãO.g∞. ^Œ∂~°OÖ’ q`«∞ÎHÀ"åe.
YsѶπ ѨO@‰õΩ J~Ú`Õ 3–4 H˜Ö’Å∞, ~°c ѨO@ J~Ú`Õ 6–8 H˜Ö’ q`«Î#O J=ã¨~°O J=Ù`«∞Ok.
8. =∂‰õΩ H˘kÌáê˜ h˜ ™œHõ~°ºO LOk. ~°c HõOkÖ’ `«Ñ¨Êx ã¨iQÍ h˜ `«_»∞Å∞ ZѨC_≥ѨC_»∂ W"åfie?
~°c HõOkx P~°∞`«_ç ѨO@QÍ ™êQÆ∞KÕ¿ãÎ, 4–5 h˜ `«_»∞Å∞ J=ã¨~°=∞=Ù`å~Ú. ÃÑ·~°∞ q`ÕÎ@ѨÙ_»∞
`«y#O`« `Õ=∞ LO_Õ@@∞¡ K«∂_®e. ѨÓ`« ^Œâ◊Ö’ U =∂„`«O ɡ@ì‰õΩ QÆ∞Ô~·<å, ѨÓ`« ~åÖË J=HÍâ◊O =ÙOk.
JO^Œ∞=Å# ÃÑ·~°∞, ã¨∞xfl`« ^Œâ◊, ѨÓ`«^Œâ◊, HÍÜ«∞ ^Œâ◊, yO[ Hõ>Ëì ^Œâ◊Ö’ `«Ñ¨Êx ã¨iQÍ h˜ `«_»∞e"åfie.
9. HõOkÖ’ HÍÜ«∞`˘Å∞K«∞ ѨÙ~°∞QÆ∞ x"å~°} ZÖÏ?
HõOk ѨÓ`«, HÍÜ«∞^Œâ◊Ö’ â◊#QÆѨK«Û ѨÙ~°∞QÆ∞, DHõ ѨÙ~°∞QÆ∞, P‰õΩѨK«Û HÍÜ«∞`˘eKÕ Ñ¨Ù~°∞QÆ∞ / =∞K«ÛÅ
ѨÙ~°∞QÆ∞ PtOz #+¨ìѨ~°∞™êÎ~Ú. g˜ x"å~°}‰õΩ ã¨=∞„QÆ ã¨ã¨º~°Hõ∆} K«~°ºÅ∞ KÕѨÏìe. "Õã¨qÖ’ Ö’`«∞
^Œ∞H˜¯ KÕÜ«∂e, HõOkx W`«~° ѨO@Öˇ·# *Á#fl, "≥ÚHõ¯*Á#fl, ã¨[˚ (1:2) ÖË^• "Õ~°∞â◊#QÆ, ™ÈÜ«∂ z‰õΩ¯_»∞,
ÃÑã¨~°, q∞#∞=Ú Ñ¨O@Ö’ 1:7 x+¨ÊuÎÖ’ JO`«~° ѨO@QÍ "Õã¨∞HÀ"åe. uiy ѨÓ`« ÃÑ>Ëì ~°HÍÖˇ·#
ZÖòP~ül–30, ZÖòP~ül–38 ~°HÍÅ#∞ ™êQÆ∞ KÕÜ«∂e, ÃÑ·~°∞ quÎ# 90–100 ~ÀAÖ’¡ zQÆ∞à◊¡#∞ XHõ
J_»∞QÆ∞ "Õ∞~° HõuÎiOKåe. ZHõ~åH˜ 4 K˘Ñ¨C# eOQÍHõ~°¬} |∞@ìÅ#∞ J=∞iÛ â◊#QÆѨK«ÛѨÙ~°∞QÆ∞ LxH˜x
27

3. QÆ=∞xOz `«y# ã¨ã¨º~°Hõ∆} K«~°ºÅ∞ KÕѨÏìe. ZHõ~åH˜ 20 K˘Ñ¨C# '˜— PHÍ~°Ñ¨Ù ѨH˜∆ ™ê÷=~åÅ∞
J=∞~°∞ÛHÀ"åe. ѨÙ~°∞QÆ∞ „QÆ∞_»¡#∞, `˘e ^Œâ◊ ѨÙ~°∞QÆ∞Å#∞ QÆ=∞xOz# "≥O@<Õ 5 âß`«O "ÕѨ yO[Å
HõëêÜ«∂xfl ÖË^• "ÕѨ ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ# =∞O^Œ∞Å#∞ Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e. "å~°O `Õ_®Ö’ 200
ZÖò.W.Ü«∞<£.Ñ≤.q. „^•=}O ZHõ~åH˜ K˘Ñ¨C# K«eHÍÅOÖ’ ™êÜ«∞O„`«O "Õà◊Ö’¡ Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e.
K≥@¡„H˜O^Œ QÀ<≥ ã¨OK«∞Å∞ ÖË^• ^Œ∞Ѩʘ ÖÏO˜ QÆ∞_»¤#∞ Ѩiz K≥@¡#∞ ÉÏQÍ ‰õΩkÑ≤ „H˜O^Œ Ѩ_ç#
ѨÙ~°∞QÆ∞Å#∞ <åâ◊#O KÕÜ«∂e. gÖˇ·`Õ ÉÏQÍ Zky# ѨÙ~°∞QÆ∞Å#∞ KÕu`À Ui "ÕÜ«∂e. J=ã¨~åxfl |˜ì
ÃÑ·~°∞ "≥ÚQÆæ/ѨÓ`«/HÍÜ«∞ ^Œâ◊Ö’¡ =Ù#flѨC_»∞ HÀ¡iÃÑ·iá¶êãπ 2.5 q∞.b. ÖËHõ H˜fi<åÖòá¶êãπ 2.5 q∞.b. ÖË^•
Zã≤¿Ñ¶ò 1.5 „QÍ. b@~°∞ h˜Ö’ HõeѨ Ñ≤zHÍs KÕÜ«∂e. Ô~O_»∞ ÖËHõ =¸_»∞ ѨÙ~°∞QÆ∞ =∞O^Œ∞Å#∞ HõeѨ
Ñ≤zHÍs KÕÜ«∞~å^Œ∞. ™ê^茺=∞~Ú#O`« =~°‰õÄ ã≤O^䌘H± ÃÑ·i„^ä•~Ú_£û Ñ≤zHÍs KÕÜ«∞~å^Œ∞. HõOk Ô~·`«∞Å∞
™ê=¸Ç≤ÏHõOQÍ D ã¨ã¨º~°Hõ∆} K«~°ºÅ∞ KÕѨ˜ì =∞Oz Ѷ¨e`åÅ∞ ™êkèOK«=K«∞Û.
10. HõOkÖ’ ZO_»∞ `≥QÆ∞Å∞ ~å‰õΩO_® =ÚO^Œ∞ *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ ZÖÏ KÕѨÏìe? =¿ãÎ UO KÕÜ«∂e?
D `≥QÆ∞Å∞ ™ÈH˜# "≥ÚHõ¯Å∞, ѨÓiÎQÍ ÖË^• "≥ÚHõ¯Ö’¡ H˘O`«ÉèÏQÆO "å_ç ZO_ç áÈ`å~Ú. ZO_ç# "≥ÚHõ¯Å#∞
Ñ‘H˜ HÍO_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÉèÏQÆO pbÛ Ñ¨ije¿ãÎ QÀ^èŒ∞=∞ =~°‚Ѩ٠xÅ∞Ѩ٠Kå~°Å∞ HõxÑ≤™êÎ~Ú.
D `≥QÆ∞Å∞ JkèHõOQÍ HõxÑ≤Oz# á⁄ÖÏÖ’¡ á⁄Q͉õΩ ÖË^• *Á#fl`À ѨO@ =∂iÊ_ç KÕÜ«∂e. h~°∞ xÅfi
=ÙO_Õ Éèí∂=ÚÖ’¡ HõOkx ™êQÆ∞ KÕÜ«∞~å^Œ∞. =∂~°∞u (Sã≤Ñ≤–8863), ÅH˜∆ ‡ (Sã≤Ñ≤Ü«∞Öò–85063), ^Œ∞~°æ
(Sã≤Ñ≤Ü«∞Öò–84031), Ñ≤P~ül–100, Pâ◊ (Sã≤Ñ≤Ü«∞Öò– 87119) J<Õ HõOk ~°HÍÅ#∞ ™êQÆ∞ KÕÜ«∂e.
Wq ZO_»∞ `≥QÆ∞Å∞#∞ `«@∞ì‰õΩOÏ~Ú. „>ˇÿHÀ_≥~å‡ qi_ç 4 „QÍ. =∞iÜ«Ú ^ä≥·~å"£∞ 3 „QÍ. XHõ H˜Ö’
q`«Î<åÅ`À HõeÑ≤ â◊√kú KÕÜ«∂e. Ô~O_»∞ H˜Ö’Å „>ˇÿHÀ_≥~å‡ qi_ç 50 H˜Ö’ŠѨâ◊√=ÙÅ Z~°∞=Ù`À HõeÑ≤
h~°∞K«e¡ áêekä<£ HÍy`«O`À HõÑ≤Ê Ü«ÚOKåe. „Ѩu =¸_»∞ ~ÀAÅ H˘Hõ™êi WÖÏ h~°∞ K«Å∞¡`«∂ Ѩk
~ÀAÅ `«~åfi`« P‰õΩ ѨK«Ûx tbO„^ŒO ÃÑ~°∞QÆ∞^ŒÅ HõxÑ≤OK«QÍ<Õ D Z~°∞=Ù#∞ XHõ ZHõ~°O á⁄ÅOÖ’ K«e¡
HõeÜ«∞^Œ∞<åfle.
28