SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 51
Baixar para ler offline
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Wioletta Mlonka
Posługiwanie się językiem obcym w realizacji zadań
zawodowych 311[28].Z6.03
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
dr inŜ. Bogdan Kamiński
mgr Zbigniew Klepacz
Opracowanie redakcyjne:
mgr ElŜbieta Gonciarz
Konsultacja:
dr inŜ. BoŜena Zając
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[28].Z6.03,
„Posługiwanie się językiem obcym w realizacji zadań zawodowych”, zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu technik poligraf.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Materiał nauczania 7
4.1. Kształtowanie ogólnych umiejętności językowych 7
4.1.1. Materiał nauczania 7
4.1.2. Pytania sprawdzające 13
4.1.3. Ćwiczenia 13
4.1.4. Sprawdzian postępów 15
4.2. Komunikacja językowa w sytuacjach zawodowych 16
4.2.1. Materiał nauczania 16
4.2.2. Pytania sprawdzające 32
4.2.3. Ćwiczenia 32
4.2.4. Sprawdzian postępów 35
4.3. Kształtowanie umiejętności posługiwania się językiem obcym w poligrafii 36
4.3.1. Materiał nauczania 36
4.3.2. Pytania sprawdzające 44
4.3.3. Ćwiczenia 44
4.3.4. Sprawdzian postępów 44
5. Sprawdzian osiągnięć ucznia 45
6. Literatura 50
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1. WPROWADZENIE
Poradnik ten będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy i kształtowaniu umiejętności
z zakresu posługiwania się językiem obcym w realizacji zadań zawodowych. Wiadomości
i umiejętności z tej dziedziny zostały określone w programie jednostki modułowej
311[28].Z6.03 Posługiwanie się językiem obcym w realizacji zadań zawodowych. Jest to
jednostka modułowa zawarta w module Rynek pracy (schemat układu jednostek modułowych
przedstawiony jest na stronie 4 tego poradnika).
Tak jak kaŜda jednostka modułowa, równieŜ i ta ma ściśle określone cele kształcenia,
materiał nauczania oraz wskazania metodyczne do realizacji programu.
W poradniku znajdziesz:
– wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć juŜ ukształtowane,
abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika,
– cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem,
– materiał nauczania – wiadomości teoretyczne niezbędne do osiągnięcia załoŜonych celów
kształcenia i opanowania umiejętności zawartych w jednostce modułowej,
– zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy juŜ opanowałeś określone treści,
– ćwiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować
umiejętności praktyczne,
– sprawdzian postępów,
– sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Zaliczenie testu potwierdzi opanowanie
materiału całej jednostki modułowej,
– literaturę uzupełniającą.
Treść programu jednostki modułowej zawiera podstawowe zagadnienia związane
z posługiwaniem się językiem obcym w szeroko rozumianych sytuacjach, spotykanych
w pracy zawodowej.
Jednostka modułowa Posługiwanie się językiem obcym w realizacji zadań zawodowych
została podzielona na trzy rozdziały:
– kształtowanie ogólnych umiejętności językowych,
– komunikacja językowa w sytuacjach zawodowych,
– kształtowanie umiejętności posługiwania się językiem obcym w poligrafii.
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń odpowiedz na pytania sprawdzające, które są
zamieszczone w kaŜdym rozdziale, po materiale nauczania. Udzielone odpowiedzi pozwolą
Ci sprawdzić czy jesteś dobrze przygotowany do wykonywania zadań.
Po zakończeniu realizacji programu tej jednostki modułowej nauczyciel sprawdzi Twoje
wiadomości i umiejętności za pomocą testu pisemnego. Abyś miał moŜliwość dokonania
ewaluacji swoich działań rozwiąŜ przykładowy test sumujący zamieszczony na końcu
poniŜszego poradnika.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
Schemat układu jednostek modułowych
311[28].Z6
Rynek pracy
311[28].Z6.01
Rozpoznawanie rynku usług
poligraficznych
311[28].Z6.03
Posługiwanie się językiem obcym
w realizacji zadań zawodowych
311[28].Z6.02
Podejmowanie działalności
gospodarczej w zakresie usług
poligraficznych
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
– posługiwać się językiem angielskim w stopniu przynajmniej podstawowym,
– charakteryzować oraz dokonać analizy rynku usług poligraficznych,
– korzystać z informacji technicznych i technologicznych dotyczących poligrafii i rynku
poligraficznego,
– rozpoznać moŜliwości zatrudnienia oraz prowadzenia działalności gospodarczej na
lokalnym rynku pracy,
– charakteryzować rodzaje działalności gospodarczej dotyczące poligrafii,
– określać cele i zadania działalności przedsiębiorstwa funkcjonującego na rynku
poligraficznym,
– charakteryzować dokumenty dotyczące uruchamiania działalności gospodarczej, oraz
podjęcia pracy w przedsiębiorstwie poligraficznym,
– korzystać z wyszukiwarki internetowej,
– posługiwać się edytorem tekstu MS Word,
– współpracować w grupie,
– analizować i wyciągać wnioski,
– oceniać swoje umiejętności,
– uczestniczyć w dyskusji,
– prezentować siebie i grupę w której pracujesz,
– przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
− nawiązać i podtrzymać kontakty w sprawach zawodowych,
− określić właściwości techniczne poligraficznych środków pracy,
− porozumieć się w sprawach dotyczących wykonywanych zadań,
− określić sens wypowiedzi zawierających elementy, których znaczenia moŜna domyślić się
z kontekstu,
− wyszukać informacje niezbędne do realizacji zadań zawodowych,
− udzielić informacji dotyczących pracy w poligrafii,
− skorzystać z dwujęzycznego słownika ogólnego i technicznego oraz z obcojęzycznych
słowników specjalistycznych,
− skorzystać z norm, katalogów i poradników opracowanych w języku obcym,
− przeczytać i przetłumaczyć dokumentację techniczną maszyn i urządzeń poligraficznych
opracowaną w języku obcym,
− przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję, literaturę i prasę z zakresu
poligrafii,
− posłuŜyć się instrukcjami i oprogramowaniem w języku obcym,
− przetłumaczyć na język obcy teksty zawodowe sporządzone w języku polskim,
− opracować instrukcje i polecenia w języku obcym,
− posłuŜyć się terminologią dotyczącą prowadzenia działalności gospodarczej,
− przeczytać ze zrozumieniem obcojęzyczną korespondencję otrzymywaną pocztą
tradycyjną i elektroniczną,
− nawiązać kontakty oraz poprowadzić korespondencję z firmami, instytucjami i osobami
fizycznymi w sprawach zawodowych z zastosowaniem poczty tradycyjnej
i elektronicznej,
− opracować Ŝyciorys zawodowy oraz list motywacyjny w języku obcym,
− skorzystać z róŜnych źródeł informacji o zawodzie,
− zaprezentować umiejętności i doświadczenie zawodowe podczas rozmowy
kwalifikacyjnej o przyjęcie do pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
4. MATERIAŁ NAUCZANIA
4.1. Kształtowanie ogólnych umiejętności językowych
4.1.1. Materiał nauczania
Jednym z najistotniejszych elementów strategii komunikacyjnych w nauce języka obcego
powinno być poznanie podstawowych struktur gramatycznych. Zaliczamy do nich: czasy,
tryby, zdania warunkowe, następstwo czasów, mowa zaleŜna czy strona bierna. Nabycie
umiejętności automatycznego wykorzystania tych struktur jest kluczem do konstruowania
bezbłędnych wypowiedzi ustnych i pisemnych. Zapewnia komfort bycia rozumianym
i rozumienia zarówno komunikatów słownych jak i pisemnych w języku obcym.
Czasy
Czasy teraźniejsze
W języku angielskim wyróŜniamy 4 czasy teraźniejsze:
− Present Simple – wyraŜa czynność teraźniejszą, zwyczajową, powtarzającą się, co jakiś
czas w teraźniejszości,
− Present Continuous – wyraŜa czynność wykonywaną w momencie mówienia o niej,
− Present Perfect – wyraŜa czynność przeszłą, która ma związek z teraźniejszością,
− Present Perfect Continuous – wyraŜa czynność, która rozpoczęła się w przeszłości i trwa
do chwili obecnej.
Czasy przeszłe
Relacjonując wydarzenia z przeszłości w języku angielskim stosuje się czasy:
− Past Simple – wyraŜa czynność przeszłą , dokonaną, z podaniem czasu w jakim czynność
została wykonana,
− Past Continuous – wyraŜa czynność przeszłą, niedokonaną, często trwającą dłuŜej,
− Past Perfect – wyraŜa czynność przeszłą, dokonaną, która miała miejsce przed inną
czynnością przeszłą,
− Past Perfect Continuous – wyraŜa wcześniejszą czynność przeszłą, podkreślając dłuŜszy
czas trwania czynności.
WyraŜanie prostej czynności przyszłej
W języku angielskim istnieją róŜne formy gramatyczne do wyraŜania przyszłości.
− Forma will, której uŜywamy do przewidywania / prognozowania przyszłości, np. gdy
opisujemy tendencje zmian, które zachodzić będą w przyszłości.
She will be a good shop assistant.
This book will be very popular with young children.
This won’t change.
High quality books will sell well in the future.
− Czas Present Continuous, którego uŜywamy dla wyraŜenia czynności przyszłej
zaplanowanej i zaaranŜowanej, a więc takiej, którą ustaliliśmy z drugą osobą. We’re
having a meeting with Oxford University Press representative tomorrow morning. They’re
opening a new chain bookstore in Leeds next month.
− Czas Present Simple, który słuŜy do wyraŜania przyszłych faktów i zdarzeń, na które nie
mamy wpływu.
His train arrives at 7 pm.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
The book exhibition opens at 10 am on Friday.
− Konstrukcja „to be going to”, która mówi o naszych zamiarach i intencjach wykonania
czynności lub słuŜy do wyraŜania czynności przyszłej na podstawie przesłanek
widocznych obecnie.
I’m going to take a holiday. (zamiar)
Look at the sky ! It’s going to rain. (dowód widoczny teraz )
− Forma „I’ll” wyraŜająca naszą spontaniczną decyzję wykonania czynności, decyzję, którą
podejmujemy w chwili mówienia.
OK., I’ll phone you later.
Don’t worry. I’ll stay with you.
Czasy przyszłe
− Future Continuous – wyraŜa czynność przyszłą, która będzie się odbywała w określonym
czasie w przyszłości,
− Future Perfect – wyraŜa czynność przyszłą, która w danym momencie w przyszłości
będzie juŜ wykonana,
− Future Perfect Continuous – wyraŜa czynność przyszłą, która w danym momencie
w przyszłości będzie wykonywana lub będzie trwała przez taki a taki okres.
Tryb rozkazujący
W języku angielskim polecenia i prośby wyraŜamy za pomocą trybu rozkazującego.
Tworzymy go w drugiej osobie liczby pojedynczej i mnogiej stosując podstawową formę
czasownika, np. Włącz komputer! – Switch on the computer!
W formie przeczącej przed treścią polecenia, prośby stawiamy wyraŜenie „don’t”, np. Nie
drukuj! – Don’t print out! Chcąc wyrazić polecenie w formie bardziej uprzejmej dodajemy
słowo „please”, np. Proszę wyłącz komputer. Switch off the computer, please.
Konstrukcja zdań warunkowych
W sytuacjach zarówno zawodowych jak i Ŝycia codziennego powszechnie stosuje się
w języku angielskim konstrukcje zdań warunkowych.
Zdania warunkowe określają, co:
− stanie się w przyszłości jeśli będzie spełniony warunek (I warunek / I Conditional),
− stałoby się teraz gdyby spełnił się warunek (II warunek / II Conditional),
− stałoby się w przeszłości gdyby w przeszłości został spełniony warunek (III warunek / III
Conditional).
Typowymi spójnikami zdań warunkowych są spójniki: if, unless, in case, when,
providing, provided, on condition that, as soon as, as long as. Uwaga! Po spójnikach zdań
warunkowych nie uŜywamy czasu przyszłego.
I warunek / I Conditional If + Present Simple, + Future Simple
II warunek / II Conditional If + Past Simple, + Future in the Past
III warunek / III Conditional If + Past Perfect, + Future Perfect in the Past
Planując przyszłość np. firmy lub rozwaŜając róŜne moŜliwości np. rozwiązania problemu
często stosujemy konstrukcję zdań warunkowych, w tym wypadku – I okresu warunkowego.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Zdania warunkowe stosujemy równieŜ np. analizując błędnie podjęte decyzje i spekulując,
co stałoby się gdybyśmy w przeszłości postąpili inaczej. W tym przypadku uŜyjemy III
okresu warunkowego.
I okres warunkowy / I Conditional
If the prices rise, we will have less customers.
II okres warunkowy / II Conditional
We would have higher sale provided we used e-mail orders.
III okres warunkowy / III Conditional
We would have expanded our chain shop net on condition that we had opened new bookshops
in airport shopping centres.
Opisywanie procesów (strona bierna)
Konstrukcja strony biernej jest powszechnie uŜywana w języku formalnym. Bardzo często
stosowana jest w artykułach prasowych, w tekstach naukowych, technicznych czy w listach
formalnych.
Stronę bierną tworzymy przy pomocy odpowiedniej formy czasownika „to be”
(w zaleŜności od czasu, jakiego uŜywamy w zdaniu) oraz III formy czasownika głównego:
„to be” w odpowiednim czasie + III forma czasownika głównego.
Przykład zdania w stronie biernej we wszystkich moŜliwych czasach.
1. The machine is repaired.
2. The machine is being repaired.
3. The machine has been repaired.
4. The machine was repaired.
5. The machine was being repaired.
6. The machine had been repaired.
7. The machine will be repaired.
8. The machine will have been repaired.
Strony biernej nie da się utworzyć dla czasu: Present Perfect Continuous, Past Perfect
Continuous i Future Perfect Continuous.
Zdania bezpodmiotowe w języku polskim na język angielski tłumaczymy
z zastosowaniem strony biernej. Dlatego teŜ podstawową konstrukcją językową, stosowaną
w opisie procesów technologicznych jest w języku angielskim strona bierna.
Mowa zaleŜna
Relacjonując zdania/opinię osób na dany temat w języku angielskim stosujemy
konstrukcje mowy zaleŜnej, która jest szczególnym przypadkiem następstwa czasów.
Zdania w mowie zaleŜnej/Reported Sentences
Przytaczając czyjąś wypowiedź rozpoczynamy od zdania typu:
− Tom said (that)…+ wypowiedź (ze zmianą uŜytego czasu),
− Tom told me (that)… + wypowiedź (ze zmianą uŜytego czasu).
Oto zestawienie zmian czasów przy przekształcaniu zdań na mowę zaleŜną:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
Tabela 1. Zmiana czasów w mowie zaleŜnej
Mowa niezaleŜna / Direct Speech Mowa zaleŜna / Reported Speech
Present Simple Past Simple
Present Continuous Past Continuous
Past Simple Past Perfect
Past Continuous Past Perfect Continuous
Present Perfect Past Perfect
Present Perfect Continuous Past Perfect Continuous
Future Simple Future Simple in the Past
Future Continuous Future Continuous in the Past
Future Perfect Future Perfect in the Past
Past Perfect Nie ma zmiany
Past Perfect Continuous Nie ma zmiany
Can Could
Could Nie ma zmiany
May
Might
Might
Nie ma zmiany
Should
Ought to
Must
Nie ma zmiany
Nie ma zmiany
Had to lub nie ma zmiany
Uwaga! W mowie potocznej odstępuje się od zasady zmiany czasu w przytaczanej
wypowiedzi, jeśli relacjonowana wypowiedź dotyczy stanu, np. „I’m tired” lub prawd
oczywistych, np. „The sun rises in the east”.
Oprócz zmian czasu w przytaczanej wypowiedzi, zaleŜnie od okoliczności, zmieniamy
zaimki osobowe, zaimki dzierŜawcze, zaimki wskazujące i określenia czasu. Zmiany te
ilustruje poniŜsza tabela.
Tabela 2. Zmiany zaimków i określeń czasu w mowie zaleŜnej.
Mowa niezaleŜna / Direct Speech Mowa zaleŜna / Reported Speech
today that day
tomorrow the next day, the following day
yesterday the day before, the previous day
last week, month etc. the week, month before
next week, month etc. the following week, month
this that
these those
now then
here there
Pytania w mowie zaleŜnej / Reported Questions
Przytaczając pytania w mowie zaleŜnej dokonujemy dwóch zmian:
− zmieniamy czas, w jakim zostało zadane pytanie zgodnie z tabelą powyŜej,
− szyk pytania zmieniamy na szyk zdania oznajmującego.
Konstrukcja pytania typu „czy” w mowie zaleŜnej:
Tom asked her… + if / whether + treść pytania (o zmienionym szyku)
Tom asked her if she had been to the library.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
Konstrukcja pytania szczegółowego w mowie zaleŜnej:
Tom asked her … + what / why / how / where (lub inny pytajnik szczegółowy) + treść pytania
(o zmienionym szyku).
Tom asked her why she hadn’t read that book.
Prośby i polecenia w mowie zaleŜnej:
Przytaczając prośbę lub polecenie w mowie zaleŜnej nie zmieniamy czasu.
Tom asked me + to (czasownik w formie bezokolicznika).
Tom asked me to read a book review first.
Tom asked me + not to (czasownik w formie bezokolicznika).
Tom asked me not to order any new magazines.
Następstwo czasów
Inną konstrukcją gramatyczną często stosowaną do relacjonowania wydarzeń i opinii jest
następstwo czasów. Stosuje się je w zdaniach złoŜonych podrzędnie tylko w wypadku, gdy
czasownik w zdaniu nadrzędnym jest uŜyty w języku angielskim w czasie
przeszłym.W zdaniu podrzędnym następuje wówczas przesunięcie czasu jak gdyby o krok do
tyłu.
Zdanie nadrzędne w czasie Zdanie podrzędne w dowolnym
teraźniejszym/przyszłym czasie
We know that Mary is in Australia.
My wiemy, Ŝe Marysia jest w Australii.
W tym przypadku nie stosujemy zasady następstwa czasów, poniewaŜ zdanie nadrzędne
nie jest w czasie przeszłym.
Zdanie nadrzędne w czasie Zdanie podrzędne z przesunięciem
przeszłym czasu
We knew that Mary was in Australia.
My wiedzieliśmy, Ŝe Marysia jest w Australii.
W tym przypadku stosujemy zasadę następstwa czasów.
Uwaga! W języku polskim takie przesunięcie w czasie w zdaniu podrzędnym nie występuje.
Zasada następstwa czasów w języku angielskim nie obowiązuje jednak, gdy zdanie
podrzędne wyraŜa prawa, reguły, treści zawsze prawdziwe np.:
They didn’t realise that only club members have this reduction.
Określanie miary, wagi, ilości oraz innych danych liczbowych
Liczebniki i zasady ich pisowni
Stosując liczebniki w j. angielskim w pisowni i w mowie naleŜy przestrzegać
następujących zasad:
1. Liczebniki od 13 do 19 przyjmują końcówkę – teen. Szczególną uwagę naleŜy zwrócić na
liczebniki 13 i 15 gdzie następuje zmiana w pisowni członu podstawowego: 13 – thirteen,
15 – fifteen.
Natomiast liczebniki od 20 do 90 przyjmują końcówkę – ty. W liczebniku 40 utworzonym
od „four” opuszczamy literę „u” (forty).
2. Dziesiątki z jednościami łączymy za pomocą myślnika, np.: thirty-one.
3. Przy setkach, tysiącach, milionach itd. Nie dodajemy –s do liczebnika, np.: 3 hundred, 10
million.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
4. Przy dłuŜszych liczebnikach przed dziesiątkami uŜywamy spójnika „and”, np. : 4 789 four
thousand seven hundred and eighty-nine.
5. Liczebniki porządkowe od 4 do 19 tworzymy przez dodanie końcówki – th do liczebnika
głównego, np. : 11 – eleventh.
6. Liczebniki porządkowe od 1 do 3 tworzymy nieregularnie: pierwszy – first, drugi –second,
trzeci – third.
100 – a hundred, one hundred
1 000 – a thousand, one thousand
100 000 – a hundred thousand
1 000 000 – a million, one million
1 000 000 000 – a billion, one billion
Inaczej wyraŜamy ilość dla rzeczowników policzalnych i niepoliczalnych. Do
rzeczowników niepoliczalnych zaliczamy: płyny (water), substancje (butter), proszki (sugar),
materiały (paper), rzeczowniki abstrakcyjne (knowledge).
Tabela 3. Lista podstawowych przysłówków ilości dla rzeczowników policzalnych i niepoliczalnych.
Rzeczownik policzalny
(countable noun)
Rzeczownik niepoliczalny
(uncountable noun)
How many? How much?
many – duŜo
few – mało
a few – kilka, trochę
much – duŜo
little – mało
a little – kilka, trochę
Zwrot „a lot of” (duŜo) moŜna stosować do wszystkich rzeczowników, zarówno policzalnych
jak i niepoliczalnych.
Opisując wygląd zewnętrzny przedmiotu podajemy jego wymiary, kształt, cięŜar,
materiał, z jakiego został wykonany.
Wymiary / Dimensions
Nouns: Adjectives:
Length – długość long – długi
Height – wysokość high – wysoki
Width – szerokość wide – szeroki
Depth – głębokość deep – głęboki
Thickness – grubość thick – gruby
Diameter – średnica
Są dwa sposoby podawania wymiarów przedmiotu:
− What’s the length? It’s...in length,
− How long is it? It’s…long.
Miara / Measurement
How long is it? It’s…long.
Millimetre (mm) – milimetr
Centimetre (cm) – centymetr
Metre (m) – metr
Kilometre (km) – kilometr
Inch (in) – cal
Mile (ml) – mila
Foot (ft) – stopa
Yard (yd) – jard
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
CięŜar / Weight
How much does… weigh? It weighs…kg.
Grame (g) – gram
Kilogramme (kg) – kilogram
Ounce (oz) – uncja
Pound (lb) – funt
Kształt / Shape
What shape is it? It’s (+ noun)… in shape.
It’s (+ adjective)… .
Nouns Adjectives
Square – kwadrat square – kwadratowy
Rectangle – prostokąt rectangular/oblong – prostokątny
Circle – okrąg, koło circular, round – okrągły
Semi-circle – półokrąg, półkole semi-circular – półokrągły, półkolisty
Triangle – trójkąt triangular – trójkątny
Hexagon – sześciokąt hexagonal – sześciokątny
Octagon – ośmiokąt octagonal – ośmiokątny
Heart-shaped – kształt serca heart-shaped – w kształcie serca
Cone – stoŜek conical – stoŜkowy
Materiał / Material
What is it made of? It’s made of…
Metal – metal glass – szkło
Gold – złoto plastic – plastyk
Silver – srebro paper – papier
Brass – brąz cardboard – tektura
Copper – miedź ceramic – ceramika, materiał ceramiczny
Steel – stal wood – drewno
Iron – Ŝelazo perspex – Plexiglas
4.1.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie elementy powinien uwzględniać opis przedmiotu?
2. Na czym polega zasada następstwa czasów?
3. W jakich sytuacjach stosujemy I,II,III okres warunkowy?
4. W jaki sposób wyrazić prostą czynność przyszłą?
5. Jaka jest zasada tworzenia strony biernej?
6. Jak określić ilość dla rzeczownika policzalnego, a jak dla niepoliczalnego?
7. W jaki sposób wyrazić czynność przeszłą?
8. W jaki sposób tworzymy tryb rozkazujący?
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przeczytaj artykuł z anglojęzycznego czasopisma poligraficznego. Następnie
wykorzystując zawarte w nim informacje sporządź notatkę w języku polskim.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać dokładnie polecenie,
2) wybrać artykuł z czasopisma lub Internetu,
3) przeczytać dokładnie artykuł,
4) wybrać z artykułu najwaŜniejsze informacje,
5) przetłumaczyć wybrane informacje na język polski,
6) sporządzić notatkę w języku polskim w oparciu o wybrane informacje,
WyposaŜenie stanowiska pracy:
− słownik techniczny języka obcego,
− podręcznik do gramatyki j. angielskiego,
− anglojęzyczne czasopisma poligraficzne,
− komputer z dostępem do Internetu,
− poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Opisz w języku angielskim zasadę działania wybranego urządzenia poligraficznego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać dokładnie polecenie,
2) wybrać urządzenie do opisu jego zasady działania,
3) przypomnieć sobie zasady tworzenia strony biernej,
4) opisać krok po kroku, zasadę działania wybranego urządzenia z zastosowaniem strony
biernej,
5) sprawdzić poprawność wykonania ćwiczenia,
6) zaprezentować na forum klasy przygotowany opis zasady działania urządzenia.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
− słownik techniczny języka obcego,
− podręcznik do gramatyki j. angielskiego,
− anglojęzyczne czasopisma poligraficzne,
− poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 3
Określ ustnie techniczne właściwości wybranego urządzenia, przedstawiając je koledze.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) dobrać się w pary,
2) przeczytać dokładnie polecenie,
3) wybrać urządzenia,
4) ustalić parametry techniczne urządzenia,
5) ustnie przedstawić koledze techniczne właściwości urządzenia,
6) wysłuchać uwaŜnie przedstawienia technicznych właściwości urządzenia,
przygotowanego przez kolegę.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
WyposaŜenie stanowiska pracy:
− słownik techniczny języka obcego,
− podręcznik do gramatyki j. angielskiego,
− poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 4
Ćwiczenie polega na pracy w parach. Opracuj listę poleceń w języku angielskim,
dotyczących naprawy, wybranego przez kaŜdego z was, innego urządzenia poligraficznego.
Wymień się tak przygotowanymi listami z kolegą. Następnie przytocz polecenia kolegi,
stosując mowę zaleŜną.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) dobrać się w pary,
2) przeczytać dokładnie polecenie,
3) sporządzić listę poleceń dotyczących naprawy wybranego urządzenia,
4) przetłumaczyć polecenia na język angielski,
5) wymienić się z kolegą listą poleceń dotyczących naprawy wybranego przez siebie
urządzenia,
6) przypomnieć sobie zasady stosowania mowy zaleŜnej,
7) przytoczyć polecenia z przygotowanej przez kolegę listy, z zastosowaniem mowy
zaleŜnej,
8) wysłuchać uwaŜnie kolegi przytaczającego polecenia z twojej listy.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
− słownik techniczny języka obcego,
− podręcznik do gramatyki j. angielskiego,
− poradnik dla ucznia.
4.1.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz: Tak Nie
1) opisać zasadę działania urządzenia?
2) określić techniczne parametry urządzenia?
3) sporządzić notatkę z anglojęzycznego czasopisma fachowego?
4) wydać polecenia dotyczące zadań zawodowych?
5) przytoczyć wypowiedź innej osoby?
6) przetłumaczyć tekst zawodowy z języka polskiego na język angielski i
z języka angielskiego na język polski?
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
4.2. Komunikacja językowa w sytuacjach zawodowych
4.2.1. Materiał nauczania
Funkcje językowe
O umiejętności posługiwania się językiem obcym świadczy przede wszystkim
umiejętność tworzenia i skutecznego stosowania komunikatów adekwatnie do sytuacji. SłuŜą
temu liczne funkcje językowe.
WyraŜanie opinii
I think it’s…(OK.) to do sth – Myślę, Ŝe dobrze będzie…
I don’t see any problem with doing sth… – Nie widzę Ŝadnego problemu w…
I don’t really have any strong opinions about… – Właściwie nie mam jednoznacznej opinii na
temat…
I don’t think it’s right to do sth… – Nie sądzę, Ŝe to w porządku, aby…
In my opinion… / To my mind…/ As I see it… / In my view…– Według mnie…
If you ask me… – Jeśli mnie pytasz o zdanie…
It seems to me that… – Wydaje mi się, Ŝe…
My feelings / thoughts on the matter are evidently of no importance to you – Najwyraźniej nic
cię nie obchodzi, co myślę / sądzę na ten temat.
On one hand…but on the other hand… – Z jednej strony…, ale z drugiej strony…
Personally, I find / I have the impression that… – Osobiście odnoszę wraŜenie, iŜ…
WyraŜanie zdziwienia, zaskoczenia
I’m amazed. – Jestem bardzo zaskoczony / a.
I’m shocked. – Jestem zszokowany / a.
What a surprise! – Co za niespodzianka!
That’s a surprise! – A to niespodzianka!
Would you believe it? – Czy uwierzyłbyś / uwierzyłabyś w to?
To my surprise… – Ku memu zdziwieniu…
WyraŜanie pewności i niepewności
I’m sure… – Jestem pewien / pewna…
I’m not sure… – Nie jestem pewien / pewna…
I don’t know for sure. – Nie mam pewności.
Well, let me think. – Niech pomyślę.
Well, let me see. – Niech pomyślę.
Can I think about it for a moment? – Czy mogę chwilkę o tym pomyśleć / zastanowić się?
I’m still undecided… – WciąŜ nie jestem zdecydowany / a…
I have my doubts about… – Mam wątpliwości co do…
I’m quite / absolutely certain / sure positive that – Jestem całkiem pewien / przekonany, Ŝe…
It’s beyond doubt / question that… – Nie podlega kwestii, Ŝe…
WyraŜanie prawdopodobieństwa
I suppose (that) he… – Przypuszczam, Ŝe on…
It seems to me that… – Wydaje mi się, Ŝe…
I think he must be… – Myślę, Ŝe on musi być…
I believe he is … – UwaŜam, Ŝe on jest…
In my opinion he can’t be… – Moim zdaniem on nie moŜe być…
I guess he is… – Sądzę / wydaje mi się, Ŝe on jest…
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
WyraŜenie pragnienia, zamiaru
I would like to… – Chciałbym / chciałabym…
I want to … – Chcę…
I have a great desie to… – Mam wielkie pragnienie, aby…
I mean / I intend to… – Mam zamiar / zamierzam…
What I have in mind is to … – Zamierzam…
My aim is to… – Moim celem jest…
WyraŜanie zadowolenia i niezadowolenia
I’m glad to hear that. – Miło mi to słyszeć.
I’m pleased to… – Miło mi…
I’m delighted to… – Jestem zachwycony /a…
I’m not very happy about… – Nie jestem za szczęśliwy / a…
I’m dissatisfied… – Jestem niezadowolony / a…
Zwroty wyraŜające konieczność
Konieczność lub jej brak wyraŜają czasowniki modalne takie jak: must, have to, need,
needn’t.
− Must – oznacza konieczność / przymus z woli osoby wypowiadającej dane stwierdzenie,
np. Musisz juŜ iść, bo boli mnie głowa. / You must go as I’ve got a headache.
− Have to – oznacza konieczność / przymus z przyczyn zewnętrznych, od nas niezaleŜnych,
np. Musisz juŜ iść, bo robi się ciemno. / You have to go as it’s getting dark.
− Needn’t – wyraŜa brak przymusu. Jest stosowany jako zaprzeczenie do czasownika
„must” i oznacza „nie musi”, np. Marysia nie musi mi pomagać (wiem jak to zrobić). /
Mary needn’t help me. I know how to do it.
− Need – oznacza równieŜ konieczność, np. On musi więcej ćwiczyć / He needs to practise
more.
WyraŜanie zgody lub braku zgody
Yes, I agree. – Tak, zgadzam się.
I agree with you. – Zgadzam się z tobą.
I agree entirely with… – Zgadzam się całkowicie z…
Absolutely (potocznie) – Absolutnie.
Exactly! (potocznie) – Dokładnie.
I’m afraid I can’t agree with you (formalnie) – Obawiam się, Ŝe nie mogę się z tobą / panem/
panią zgodzić.
I agree to some extend but … (formalnie) – Zgadzam się w pewnym stopniu, ale…
I can’t accept your view (formalnie) – Nie mogę przyjąć twego stanowiska.
I can’t agree / go along with that. – Nie mogę się z tym zgodzić.
I disagree. – Nie zgadzam się.
I suppose so. – Tak przypuszczam.
I think so, too. – RównieŜ tak uwaŜam.
I completely disagree with your view (formalnie) – Zupełnie się z twoim stanowiskiem nie
zgadzam.
I couldn’t agree more. – Masz absolutną rację. / Całkowicie się z tobą zgadzam.
I see what you mean, but… – Wiem, o co ci chodzi, ale…
I’m not sure about that. – Nie jestem tego pewny /a.
Sygnalizowanie niezrozumienia
Sorry I didn’t catch that! – Przepraszam, ale nie zrozumiałem / łam.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
Sorry, what did you say? – Przepraszam, co powiedziałeś / łaś?
Could you explain that to me? – Czy mógłbyś / mogłabyś mi to wyjaśnić?
Did you say…? – Czy powiedziałeś / łaś…?
Podtrzymywanie kontaktu z osobami
What can I do for you? – Jak ci mogę pomóc?
It was very kind of you. – To było bardzo miłe z twojej strony.
Can I talk to you for a moment? – Czy mogę chwilę z tobą porozmawiać?
Can I have a word with you? – Czy mogę zamienić z tobą słowo?
How about … (a cup of coffee)? – Co powiesz na filiŜankę kawy?
Yes, please – Tak, poproszę.
Wykorzystywanie technologii komputerowej
Komputer jest obok ksiąŜki podstawowym źródłem informacji. Trudno sobie wyobrazić
naukę i pracę bez stosowania techniki komputerowej. Niezbędną jest więc znajomość
podstawowego słownictwa w języku angielskim związanego z komputerem, jego elementami
i funkcjami.
Tabela 4. Zestaw podstawowego słownictwa komputerowego
Sprzęt komputerowy
(Hardware)
Pojęcia ogólne
(General terms)
Komputer – desktop computer
Laptop – komputer przenośny
Komputer osobisty – PC / personal computer
Komputer przenośny – notebook computer
Komputer multimedialny – multimedia-
computer
Monitor – monitor
Ekran – screen
Klawiatura – keyboard
Klawisz – key
Myszka – mouse
Podkładka pod myszkę – mouse pad
Dysk twardy – hard disc
Stacja dysków – disc drive CD-ROM drive
Głośnik – speaker
Dyskietka – floppy disc
Dysk startowy – start disc
Płyta główna - mainboard
Drukarka – printer
Software – oprogramowanie
Modem – modem
Mikrofon – microphone
Skaner – scanner
Joystick – joystick
Karta dźwiękowa – sound card
Karta graficzna – graphics card
UŜytkownik komputera – computer user
Haker komputerowy – computer hacker
Wirus komputerowy – computer virus
Gra komputerowa – computer game
Program komp. – computer programme
Jęz. programowania – programming
language
Programista – programmer
Plik – file
Dane – data
Baza danych – database
Ochrona danych – data protection
Pamięć danych – data memory
Katalog – directory
Dokument – document
Hasło ochrony – password
NaleŜy zapamiętać, iŜ rzeczownik „ data „ występuje w języku angielskim tylko w liczbie
pojedynczej. Odpowiednikiem pojęcia „dane są” jest w języku angielskim zwrot „data is”.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
Czasowniki związane z pojęciami ogólnymi (Verbs used for general terms):
Włączyć komputer – to switch on a computer
Wyłączyć komputer – to switch off a computer
Pracować przy komputerze – to work on a computer
Pracować z komputerem – to work with a computer
Obsługiwać komputer – to operate a computer
WyposaŜyć komputer w – to equip a computer with
Zainstalować program – to install a software
Wprowadzać program do pamięci – to load a programme into a memory
Wprowadzać do pliku – to file
Nazywać plik – to name a file
Usuwać plik – to delete a file
Zmienić nazwę pliku – to change the name of a file
Zamknąć plik – to close a file
Kopiować plik – to copy a file
Zapisać plik jako – to save file as
Aktualizować dane – to update data
Wczytywać dane – to read data
Przesyłać dane – to send data
Przetwarzać dane – to process data
Wybrać katalog – to choose a directory
Utworzyć nowy katalog – to make a new directory
Przeglądać katalogi – to look over directories
Zapisać w dokumencie – to write in a document
Sprawdzić dokument – to check a document
Formatować dyskietkę – to format a floppy disc
Kopiować dyskietkę – to copy a floppy disc
Przenosić na dyskietkę – to transfer on a floppy disc
Wyjmować dyskietkę – to remove a floppy disc
Wprowadzić hasło – to enter a password
Kliknąć ikonę – to click an icon
Przesunąć ikonę – to move an icon
Podstawowe polecenia komputerowe (Basic computer commands)
W języku angielskim polecenia i prośby wyraŜamy za pomocą trybu rozkazującego.
Tworzymy go w drugiej osobie liczby pojedynczej i mnogiej stosując podstawową formę
czasownika, np. Włącz komputer! – Switch on the computer!
W formie przeczącej przed treścią polecenia, prośby stawiamy wyraŜenie „don’t”, np. Nie
drukuj! – Don’t print out! Chcąc wyrazić polecenie w formie bardziej uprzejmej dodajemy
słowo „please”, np. Proszę wyłącz komputer. Switch off the computer, please.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
Tabela 5. Wybrane polecenia komputerowe i inne przydatne zwroty
Lista podstawowych poleceń komputera: Inne uŜyteczne słownictwo i zwroty:
Actualise, update –aktualizuj
Add – dodaj
Apply – zastosuj
Browse – przeglądaj
Cancel – anuluj
Clear – wyczyść
Close – zamknij
Copy – kopiuj
Cut – wytnij
Define – definiuj
Delete / remove – usuń
Edit – edytuj
End – zakończ
Find next – znajdź następny
Find – znajdź
Finish installation – zakończ instalację
Go to… – przejdź do
Install – instaluj
Make – utwórz
Make copy – utwórz kopię
Modify – zmień
Move – przenieś
Open – otwórz
Paste – wklej
Redo – ponów
Rename – zmień nazwę
Restart – uruchom ponownie
Restore – przywróć
Save – zapisz
Save as – zapisz jako
Search – przeszukaj
Select – zaznacz
Send to – wyślij do
Show – pokaŜ
Skip – pomiń
Start – uruchom
Uncover – odkryj
Undo – cofnij
To add columns / rows – dodać kolumny /
wiersze
Background – tło
Bold type - pogrubienie
Column – kolumna, łam
Correcting, checking- sprawdzanie
to check spelling – sprawdzić pisownię
to define a language – określić język
Display – wyświetl
Distance – odstęp
Drag and drop – przeciągnij i upuść
to drag the selecting – przeciągnąć
zaznaczenie
to draw a table – rysować tabelę
to enter a text – wprowadzać tekst
to remove columns / rows – usuwać kolumny
/ wiersze
Font – font
Heading – nagłówek
to insert pictures – wstawiać obrazy
Italic – kursywa
to align left – wyrównać do lewej
to align right – wyrównać do prawej
Justification – wyjustowanie
Margin ( left / right / top / bottom ) –
margines ( lewy / prawy / górny / dolny )
to select a text – zaznaczyć tekst
Option – opcja
Paper size – rozmiar papieru
Paper format – format papieru
Page division – podział strony
Page set-up – ustawienie strony
Properties - właściwości
to put in a table – wstawić tabelę
Section - sekcja
to set options – ustawić opcje
Space – spacja
Standard – standardowy
Width of a column – szerokość kolumny
Underlining – podkreślenie
Zoom – powiększenie
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
Telefonowanie
W dobie komputerów i Internetu telefon pozostaje ciągle najpowszechniejszym sposobem
komunikowania się.
Telefonując do kogoś prywatnie lub do firmy, kolejno wykonujesz następujące czynności:
− you pick up the phone – podnosisz słuchawkę,
− you hear the dialling tone and dial the number – słyszysz sygnał i wykręcasz numer,
− if you don’t know the person’s direct number, you dial the number of the company’s
switchboard – jeśli nie znasz bezpośredniego numeru osoby, to dzwonisz na centralę
firmy,
− you hear the engaged tone – słyszysz, Ŝe numer jest zajęty,
− you hang up and try again later – odkładasz słuchawkę i próbujesz później,
− you get through but you’ve got the wrong number – łączysz się, ale masz zły numer,
− you ask the operator for the extension – prosisz o numer wewnętrzny,
− you are put through – jesteś łączony z numerem,
− you are cut off – jesteś rozłączony.
Scenariusz rozmowy telefonicznej (Telephone call scenario)
Osoba dzwoniąca – caller
Osoba do której dzwonimy – receiver
Rozpoczęcie rozmowy
Tabela 6. Przykładowe zwroty rozpoczynania rozmowy telefonicznej
Receiver Caller
1.Park and Garden, good morning.
Hello, Sales Department.
Hello, Sales.
2.How can I help you? 2.Could I speak to…?
What can I do for you? Can I speak to…?
I’d like to speak to… .
Extension123, please.
3.Who’s calling, please? / Kto mówi? 3.This is Tom Brown / Mówi Tom Brown.
Tom Brown speaking.
Tom Brown from Biomax International.
It’s Tom here.
4. Can I have your name again? 4.Yes, it’s…
Could you spell that? / Czy mogę prosić
o przeliterowanie?
5. Is that Mary? / Marysia? 5.Yes, speaking.
Jeśli telefonujesz w sprawach słuŜbowych do krajów anglojęzycznych powinieneś podać
imię i nazwisko oraz tytuł osoby, z którą chcesz rozmawiać(Mr, Mrs, Ms).Kiedy rozmawiasz
z obcokrajowcem i podajesz mu swoje nazwisko, nazwę firmy lub adres, bardzo często
proszony jesteś o przeliterowanie. Poszczególne litery w alfabecie angielskim wymawia się
inaczej niŜ w języku polskim. Dzwoniąc w sprawach słuŜbowych do osoby, którą znasz,
dobrze jest rozpocząć rozmowę od kilku zwrotów grzecznościowych typu np. pytanie
o pogodę, co słychać w interesach itp.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
Często prowadząc rozmowę telefoniczną kontrolujemy jej przebieg:
− prosząc, aby osoba mówiła wolniej, np. Could you speak more slowly, please?
− prosząc osobę o powtórzenie, np. Pardon?
− prosząc osobę o potwierdzenie najwaŜniejszych danych / faktów, np. Could you repeat the
dates, please?
− prosząc osobę o podanie informacji w momencie kiedy ty uwaŜasz za stosowne, np. Can I
have the invoice number, please?
− prosząc o przeliterowanie konkretnych danych, np. Can you spell the street for me,
please?
Próby połączenia
− Ann Smith in Finance , please. / Anna Smith, Dział finansów. Słucham?
− One moment, please. I’m putting you through. / Chwileczkę. Łączę.
− I phoned a minute ago but I was cut off. / Telefonowałem minutę temu, ale przerwano
połączenie.
− I’m afraid the line is busy / engaged. / Obawiam się, Ŝe linia jest zajęta.
− Do you want to hold? / Czy zaczeka pan?
− I’ll hold. / Tak, zaczekam.
− Could you put me through to her secretary? Czy moŜe mnie pani połączyć z jej
sekretarką?
− I’m afraid…is on another line. / Obawiam się, Ŝe…rozmawia z innego aparatu.
Zakończenie rozmowy
Jeśli udało nam się porozmawiać, to na zakończenie rozmowy stosujemy jeden ze
zwrotów poŜegnalnych stosownie do sytuacji. Jeśli natomiast nie udało nam się porozmawiać
z daną osobą z róŜnych przyczyn, to kończymy rozmowę:
− mówiąc: I’ll call back later. Thank you. Good bye.,
− zostawiając wiadomość u osoby z którą rozmawialiśmy,
− zostawiając informację na automatycznej sekretarce.
W wypadku, gdy to my odbieramy telefon, kończąc rozmowę zawsze dziękujemy za
rozmowę uŜywając np. zwrotu: Thank you for calling.
Zostawianie wiadomości
Could I leave a message? – Czy mógłbym zostawić wiadomość?
Could you tell Mr / Mrs…that… – Czy mógłby pan powiedzieć panu / pani…Ŝe… .
Could you ask him / her to ring me? – Czy mógłby pan poprosić jego / ją aby do mnie
zadzwonił / a?
Can you tell him / her I called? – Czy mógłby pan przekazać mu / jej, Ŝe dzwoniłem / łam?
Automatyczna sekretarka(Voicemail / Answerphone machine)
W momencie, gdy włącza się automatyczna sekretarka moŜesz usłyszeć następujący
komunikat:
You’re through to the voicemail of … .I’m not at my desk now, but if you leave a message,
I’ll get back to you.
Po sygnale zostawiasz wiadomość. Koniecznie podaj swój numer kontaktowy:
I’m available on 00 48 22 655 87 43.
Here in Warsaw I’m available on…
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
Informowanie
Korzystając z telefonu głównie dzwonimy w celu uzyskania informacji lub jej
przekazania. Chcąc w grzeczny sposób poprosić o informację w języku angielskim, stosujemy
pytania pośrednie. Mają one szyk zdania twierdzącego, poniewaŜ są to pytania w zdaniu lub
w innym pytaniu. Np.
− Czy mógłby mi pan powiedzieć gdzie znajdę ten katalog maszyn?
Could you tell me where I can find this machine catalogue?
Prosząc o informację stosujemy zwroty:
− I’m calling about…– dzwonię w sprawie…
− I’d like to learn about…– Chciałbym dowiedzieć się o…
− I’d like some information about…– Chciałbym uzyskać kilka informacji na temat…
− Excuse me, where I can find this book. – Przepraszam, gdzie znajdę tę ksiąŜkę ?
− I’d like to know…, please. – Chciałbym dowiedzieć się…
− Could you tell me…? – Czy mógłby / mogłaby pan / pani mi powiedzieć… ?
− Please, could you let me know…– Czy mogę prosić o …?
− And there is one more thing I’d like to know. – Chciałbym dowiedzieć się jeszcze
jednego.
− I would be very grateful for any information…(formalnie) – Będę bardzo wdzięczny za
wszelkie informacje …
Korespondencja zawodowa
Praca biurowa jest integralnym elementem działalności firmy. Większość czynności
biurowych to działania typowe – powtarzalne wykonywane na wielu stanowiskach pracy.
Dotyczy to równieŜ narzędzi pracy biurowej np. komputerów z odpowiednim
oprogramowaniem, internetem i pocztą elektroniczną, telefaksów czy kserografów. Dobra
organizacja pracy biurowej wpływa na sprawne zarządzanie przedsiębiorstwem.
Aby informacje przygotowywane w firmie mogły być uŜyteczne np. dla kierownika
w celu podjęcia decyzji (oprócz odpowiedniej struktury) powinny być:
− rzetelne i dokładne – opierać się na wiarygodnych danych i ściśle opisywać fakty,
− jasno i zrozumiale przedstawione,
− szybko i terminowo dostarczone właściwemu odbiorcy,
− dostępne tj. odpowiednio sklasyfikowane.
Informacje mogą mieć postać odpowiednich danych liczbowych, opisowych
i graficznych. Na obieg informacji składa się zbieranie, porządkowanie i systematyzowanie
danych, przetwarzanie, przesyłanie, przechowywanie danych oraz likwidacja lub archiwizacja
danych.
WaŜny jest wygląd dokumentu, jak równieŜ jego styl, który powinien być dostosowany do
rodzaju pisma, odbiorcy i kreować wizerunek firmy. KaŜde dobrze sformułowane pismo
powinna cechować:
− zwięzłość,
− jasność i zrozumiałość (np. uŜywanie zdań pojedynczych),
− konkretne sformułowania,
− uprzejma forma,
− kompletność,
− sugestywność w stosunku do odbiorcy (np. oparcie się na faktach, właściwa
argumentacja),
− autorskie przekonanie o słuszności prezentowanego stanowiska,
− pismo powinno dotyczyć tylko jednej sprawy,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
− uŜywanie skrótów tylko powszechnie znanych,
− akcentowanie waŜnych treści,
− uŜywanie jednoznacznej terminologii.
Poprawność pod względem stylistycznym, gramatycznym i ortograficznym jest podstawą
kaŜdego pisma.
Przed napisaniem pisma wskazane jest przygotowanie jego planu (konspektu). Pismo
powinno zawierać następujące elementy:
− wstęp – wprowadzenie,
− przedstawienie zagadnienia/problemu – część główna i najistotniejsza,
− uzasadnienie – część przekonująca,
− wnioski – część końcowa, podsumowanie.
W krajach anglojęzycznych stosuje się w listach handlowych następujący układ treści
pisma. Jest to układ tekstu blokowego.
'Poliglota' Bookshop
98 Piotrkowska Street
90–678 Lodz
Mr Jonathan Smith
Longman Publish House
113-119 Charing Cross Road
London
WC2H 0EB
UK
12 February 2007
Dear Mr Smith
Your advertisement in the January issue of Bookseller magazine is of great
interest to us. We would like to know more about the coursebooks your firm
offers and would appreciate receiving your wholesale price list and
information regarding terms and ordering policy.
It is our desire to offer our customers the widest selection possible of
English coursebooks, and we are therefore always interested in new products
that fall within that area.
We look forward to your prompt response. Thank you in advance.
Yours sincerely
Adam Nowak
Adam Nowak
Purchasing Manager
Oto kilka zasad korespondencji anglojęzycznej. Nazwa i adres odbiorcy znajdują się
w lewym górnym naroŜniku. Data znajduje się po prawej stronie. Pisząc datę naleŜy
pamiętać, Ŝe w Wielkiej Brytanii najpierw podaje się dzień, a w Stanach Zjednoczonych
miesiąc. Najbezpieczniej zatem pisać datę w sposób następujący: 3 June 2006. Pamiętać
naleŜy, Ŝe w języku angielskim nazwy miesięcy pisze się zawsze z duŜej litery. Po dniach
tygodnia nie trzeba pisać liter th, rd, nd lub st. W adresie, po zwrocie powitalnym (Dear...)
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
i poŜegnalnym (Yours faithfully/sincerely), moŜna ale nie trzeba stosować Ŝadnych znaków
interpunkcyjnych. KaŜdy paragraf rozpoczyna się od lewego marginesu i jest pisany
z pojedynczym odstępem. Nazwisko osoby piszącej list i jej tytuł umieszcza się pod
podpisem.
W listach handlowych stosuje się kilka form zwrotu powitalnego:
Dear Sirs - do firmy
Dear Sir - do męŜczyzny, którego nazwiska nie znamy
Dear Madam - do kobiety, której nazwiska nie znamy
Dear Mr Jones - do męŜczyzny
Dear Mrs Jones - do kobiety zamęŜnej
Dear Miss Jones - do kobiety niezamęŜnej
Dear Ms Jones - do kobiety zamęŜnej lub niezamęŜnej
Dear Susan - do przyjaciółki lub osoby dobrze znanej
Nie naleŜy umieszczać nazwiska przed imieniem oraz bezpośrednio po Mr, Mrs itd.
Sposób zakończenia listu zaleŜy od rodzaju zwrotu powitalnego:
Dear Sirs/Sir/Madam Yours faithfully
Dear Mr/Mrs/Miss/Ms Jones Yours sincerely
Dear Susan Best regards/wishes
Większość listów składa się z trzech części. W pierwszej, zwanej otwarciem podaje się
powód pisania listu. Część druga to rozwinięcie tematu. Część trzecia to zakończenie, które
jest zwykle prośbą o załatwienie sprawy i szybką odpowiedź. Tutaj teŜ określa się szczegóły
dotyczące dalszej współpracy.
Oto kilka typowych zwrotów, którymi moŜna rozpoczynać list handlowy:
− We are writing to enquire about ...
− We are writing in connection with ...
− We are interested in ... and we would like to know ...
− We would like to receive information concerning ...
− We are interested in entering into business relations with ...
Gdy odpowiadamy na list, naszą odpowiedź moŜemy rozpocząć w sposób następujący:
− Thank you for your letter of (data),
− With reference to your letter of (data),
− We have received your letter of (data),
− In reply to your letter dated (data)
concerning ..., enclosing ..., asking if ..., enquiring about ...
Oto kilka typowych zwrotów, którymi moŜna zakończyć list handlowy:
− I look forward to receiving your reply/order/products/etc.
− Looking forward to hearing from you.
− We are looking forward to your early reply.
− A prompt reply will be appreciated.
− We should appreciate a prompt reply.
Jeśli w liście przekazaliśmy pewne informacje, moŜemy go zakończyć w sposób
następujący:
− I hope that this information will help you.
− Please do not hesitate to contact me if you need any further information.
− Please feel free to contact me if you have any further questions.
− Should you need more information, please feel free to contact me.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
Zwroty uŜywane w reklamach listowych/ofertach:
− You will be intrested to know that we have just introduced our new ...
− May we draw your attention to ...
− Please let us know if you would like to have samples or a demonstration.
− It is in order to meet this demand that we are bringing out ...
− Having once seen and handled ... you will be able to place your order.
− ... has (have) been regarded as the best for a century and a half.
− You may be able to profit from special terms on your initial order.
− The reputation of this product is spread by everyone who ...
− The discount increases in proportion to the size of the order.
Zwroty uŜywane w zaproszeniach:
− We would like to extend an invitation for you to visit ...
− We would like to invite you for a few days to visit ...
− I am writing on behalf ... to invite you to visit ...
− I would like to know whether you would be interested in coming for a short visit to ...
− We would like to invite you to ...
Zwroty uŜywane przy zamówieniach:
− We enclose our official Order No ...
− We have pleasure in sending you an order for ...
− Please supply the following ...
− We have decided to give you a standing order for ...
− Please deliver at the prices, terms and dates as given below ...
− Please supply us the above mentioned.
− With reference to your quotation, we enclose our order for immediate delivery.
− We can accapt your offer on these terms, and are pleased to place an order for ...
Składając reklamację naleŜy najpierw wyrazić Ŝal z powodu konieczności złoŜenia
reklamacji np:
− Unfortunately, we have not yet received the books we ordered.
A następnie zasugerować sposób załatwienia reklamacji np:
− Please, could you deliver them soon.
− We would be grateful if you could deliver them soon.
− We would appreciate it if you could deliver them soon.
śyciorys zawodowy (Curriculum Vitae)
Forma CV zaleŜy od naszej wyobraźni. Powinien być starannie opracowany graficznie
oraz stylistycznie.
Układ chronologiczny
Najczęściej stosowany przez osoby poszukujące pracy, dobrze sprawdza się w sytuacjach,
gdy waŜne jest doświadczenie zawodowe oraz wykształcenie.
Układ celowy
Wersja odpowiednia dla osób o konkretnym celu zawodowym i bogatym doświadczeniu.
Ten rodzaj dokumentu pozwala na przedstawienie pracodawcy konkretnej wizji pracy, jaką
zamierzasz realizować. Pisząc taki Ŝyciorys skup się jedynie na informacjach adekwatnych do
stanowiska.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
Układ funkcjonalny
Główną zaletą tej formy dokumentu jest minimalizacja niekorzystnego wraŜenia, jakie
pracodawca moŜe odnieść np. z powodu nieodpowiedniego wykształcenia czy przerw
w zatrudnieniu. Korzystają z niego równieŜ osoby zamierzające zmienić ścieŜkę kariery.
Tutaj waŜnym elementem jest opis kompetencji, osiągnięć oraz umiejętności przydatnych
w branŜy, w której chcemy pracować.
Co powinien zawierać dobrze napisany Ŝyciorys zawodowy?
Dane personalne:
− pisanie Ŝyciorysu zaczynamy zawsze od danych personalnych. Powinno z nich jasno
wyniknąć, skąd jesteśmy i jak z nami moŜna się skontaktować. Dane kontaktowe powinny
być zawsze aktualne,
− imię oraz nazwisko,
− aktualny adres zamieszkania (adres, gdzie moŜna nas aktualnie znaleźć),
− telefon (jeśli nie masz własnego numeru stacjonarnego lub komórkowego, postaraj się
o numer grzecznościowy. Pracodawca musi mieć z tobą łatwy kontakt, jest to bardzo
waŜne),
− data urodzenia (np. 5 marca (nie „marzec”) 1979 r.),
− jeŜeli posiadasz adres e-mail moŜesz lecz nie musisz go podawać, ułatwi to kontakt
z Tobą w przypadku problemów z telefonem,
− stan cywilny (w przypadku rozwodu lub wdowieństwa lepiej operować formą
wolny/wolna lub kawaler/panna),
− w przypadku męŜczyzn stosunek do słuŜby wojskowej (tylko jeŜeli jest uregulowany).
Wykształcenie:
Informacje na temat wykształcenia naleŜy wpisać w odwróconej kolejności
chronologicznej – zaczynając od tego, co miało miejsce ostatnio. Trzeba podać datę
rozpoczęcia i zakończenia nauki, pełną nazwę szkoły czy uczelni, wydział i kierunek. Warto
zaznaczyć takŜe specjalizację, wiodące przedmioty na studiach, ewentualnie tematykę pracy
dyplomowej. Nigdy nie umieszczamy w tym punkcie informacji o ukończonej szkole
podstawowej.
Doświadczenia zawodowe:
Odwrócony porządek chronologiczny obowiązuje takŜe podczas prezentowania naszego
przebiegu zawodowego. Podajemy datę rozpoczęcia i zakończenia pracy, nazwę firmy,
zajmowane stanowisko, a takŜe zakres pełnionych obowiązków. Jest to istotne, poniewaŜ
nazwy stanowisk nie zawsze oznaczają to samo w kaŜdej firmie. JeŜeli nie posiadamy
doświadczenia zawodowego, w tym miejscu wspominamy o odbytych staŜach i praktykach
zawodowych. Nie jest waŜny prawny aspekt pracy, liczy się Twoje doświadczenie
i umiejętności, jakie dzięki niej zdobyłeś.
Dotychczasowe osiągnięcia:
Zamieszczamy tutaj osiągnięcia naukowe (np. publikacje, stypendia naukowe), sportowe,
społeczne (np. funkcje w organizacjach studenckich i innych). Osoby będące na początku
kariery zawodowej powinny napisać o jakichkolwiek doświadczeniach, które udało im się
zdobyć. Warto wspomnieć, np. o działalności w harcerstwie, organizacjach studenckich lub
charytatywnych. Są to bardzo cenne informacje zarówno dla pracodawcy, jak i dla doradców
personalnych. Mogą bowiem świadczyć o zaangaŜowaniu w pracy zespołowej, o umiejętności
podejmowania samodzielnych decyzji.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
Dodatkowe kwalifikacje:
Prawo jazdy, znajomość języków obcych, umiejętność obsługi komputera, inne
umiejętności np.: pracy w grupie, organizowania pracy, kierowania, komunikowania się,
łatwość nawiązywania kontaktów. Nawet, gdy wydaje się nam, Ŝe oferowana praca nie będzie
wymagać posługiwania się angielskim czy niemieckim, naleŜy o tych umiejętnościach
napisać. Trzeba podać w miarę dokładny stopień ich znajomości – w mowie i piśmie. Warto
wspomnieć teŜ o kursach odbytych za granicą, a jeśli posiadamy certyfikaty potwierdzające
nasze umiejętności, to równieŜ je wymienić.
Zainteresowania pozazawodowe:
W części tej napisz o swoich zainteresowaniach. Jednak nie naleŜy przesadzać i opisywać
rozlegle swojej pasji, po prostu wymieniamy to co lubimy robić w wolnych chwilach - około
2–4 zainteresowań.
Referencje:
JeŜeli takie posiadamy, informacje o nich moŜemy zamieścić np.
Pani Anna Nowa w ramach praktyki studenckiej, jaką odbyła w firmie <FIRMA>
w okresie 03.06.2004 – 01.11.2006r. pełniła funkcję pomocnika Redaktora Naczelnego
serwisu internetowego <adres strony>.
Stopka:
JeŜeli nie chcemy by nasz Ŝyciorys zawodowy był w przypadku odrzucenia wyrzucony,
musimy zawrzeć zgodę na jego późniejsze przetwarzanie, w postaci stopki z informacją iŜ
zgadzamy się na przetwarzanie swoich danych dla procesu rekrutacyjnego oraz umieścić pod
nim własnoręczny podpis.
Wersja polska – WyraŜam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych zawartych w
ofercie pracy dla potrzeb niezbędnych do realizacji procesu rekrutacji (zgodnie z Ustawą
z dnia 29.08.97 r. o Ochronie Danych Osobowych Dz. U. Nr 133 poz. 883)
Wersja angielska – I declare, that I agree to have my personal data, if it necessary,
processed for recruitment process (according to the Act of personal data protection, dated
29 of August 1997, Dz. U. Nr 133 Poz. 883).
Podpis:
Umieszczamy swój podpis po to by uprawomocnić klauzulę o przetwarzaniu twojego CV
w celach rekrutacyjnych. MoŜna po prostu na końcu podpisać się z prawej strony lub uŜyć
zwrotu grzecznościowego jak "Z powaŜaniem" , "Z wyrazami szacunku" oraz pod tym
własnoręczny czytelny podpis.
Przykład CV w języku angielskim
Tworząc angielską wersję Curriculum Vitae trzeba pamiętać o tym, by nie wpisywać polskich
liter.
PERSONAL INFORMATION
Name KOWALSKA ANNA
Address UL. BRZOZOWA 1, 01-100 BUKOWO, POLAND
Telephone 0048 71 7171717
E-mail kowalska.anna@op.pl
Nationality Polish
Date of birth 01.01.1980
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
WORK EXPERIENCE
• Dates (from – to) January 2005 – until now
• Name and address of employer Bacowka Restaurant, ul. Jaworowa 2 , 01-100 Bukowo, Poland
• Type of business or sector Restaurant
• Occupation or position held Waitress
• Main activities and
responsibilities
Customer service
• Dates (from – to) July – December 2004
• Name and address of employer PSS Ptys , ul. Czerwona 5, 01-100 Bukowo, Poland
• Type of business or sector Grocery
• Occupation or position held Cashier
• Main activities and
responsibilities
Cash handling
EDUCATION AND TRAINING
• Dates (from – to) October – June 2004
• Name and type of organization
providing education and training
Vocational School in Sopot , Poland
• Title of qualification awarded Shop assistant
PERSONAL SKILLS AND COMPETENCES
MOTHER TONGUE POLISH
OTHER LANGUAGES
ENGLISH
• Reading skills Basic
• Writing skills Basic
• Verbal skills Basic
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
TECHNICAL SKILLS
AND COMPETENCES
ABILITY TO OPERATE CASH REGISTER
COMPUTER : OPERATING SYSTEM – WINDOWS
APPLICATIONS – WORD, EXCEL
DRIVING LICENCE Clean driving license
ANNEXES REFERENCES:
ANDREW JANIK, BACOWKA RESTAURANT,
TELEPHONE NUMBER: OO48 000000
STYŚ, PSS PTYS, TELEPHONE NUMBER: 0048 36666666
List motywacyjny
List motywacyjny nazywany takŜe podaniem o pracę jest rozwinięciem Ŝyciorysu
zawodowego, które świadczy o przydatności danej osoby na stanowisko pracy. List
motywacyjny ma na celu prezentacje Twoich najlepszych stron oraz daje pracodawcy znak iŜ
kandydat naprawdę jest zainteresowany daną posadą oraz dysponuje niezbędnymi
predyspozycjami. W liście motywacyjnym musimy uzasadnić dlaczego ubiegamy się o to
stanowisko pracy właśnie w tej firmie i dlaczego akurat chcemy pracować na określonym
stanowisku. Dobrze jest, aby z podania o pracę wynikało iŜ znamy firmę oraz wiemy czym
ona się zajmuje. NaleŜy powołać się na przydatne w danym miejscu pracy doświadczenia:
wcześniejsze miejsca pracy, praktyki wakacyjne, rozwijane zainteresowania.
List motywacyjny – forma:
− list motywacyjny zacznij pisać dopiero, gdy skończysz CV,
− format A4 „jedna strona” papier biały dobrej jakości,
− informacje zawarte w Cv nie powinny być tutaj ponownie wpisywane,
− zamieść informacje o jakie stanowisko się ubiegasz oraz dlaczego chciałbyś pracować
w tej firmie,
− unikaj zbędnych dodatków, które utrudniają czytanie takie jak znaki wodne czy kursywa,
− jeŜeli odpowiadasz na ogłoszenie, naleŜy odwołać się do wymagań w nim zawartych,
− naleŜało by zawrzeć informacje na temat zakresu obowiązków w obecnej, bądź byłej
firmie,
− powinien zawierać prośbę o spotkanie kwalifikacyjne – interview,
− na końcu naleŜy podać spis załączników (o ile takie istnieją).
Co powinien zawierać List motywacyjny?
Wstęp:
Postaraj się przykuć uwagę czytającego, napisz o jakie stanowisko się ubiegasz oraz
zwracaj się do konkretnej osoby nie do działu kadr. JeŜeli nie odpowiadasz na ogłoszenie,
sprecyzuj o jaką prace się ubiegasz, dział, stanowisko. itp, zrób dobre wraŜenie, dowiedz się
jak najwięcej o firmie, utwierdź ich w przekonaniu iŜ będziesz dobrym pracownikiem.
Rozwinięcie:
W tej części postaraj się przekonać o atrakcyjności twojej kandydatury, nie rozpisuj się za
bardzo gdyŜ duŜo nie zawsze oznacza dobrze. JeŜeli nie spełniasz wymogów podanych
w ofercie, zadeklaruj chęć zdobycia stosownych umiejętności lub uzupełnienia wykształcenia
i wiedzy. Unikaj tutaj oklepanych zdań powtarzających się w setkach listów motywacyjnych
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
takich jak: „jestem szczególnie zainteresowany podjęciem pracy w tak znanej i renomowanej
firmie jak Państwa”. Kwestie finansową zostaw na rozmowę kwalifikacyjną.
Zakończenie:
Na końcu zamieść zwrot grzecznościowy, własnoręczny podpis, spis załączników oraz
klauzulę o prywatności.
Przykład Listu motywacyjnego w języku angielskim
Warsaw, 23.10.2006
Anna Nowak
ul. Falenicka 77
96–001 Warsaw
telephone: 222 22 22
„AAA Sp. z o.o.”
ul.Fiołkowa 10
95–100 Warsaw
Dear Sir or Madam,
I enclose my curriculum vitae in response to your advertisement in Gazeta Wyborcza dated
23–10–2006. I would like to apply for the position Accountant in the Finance and Accounts
department of your company.
The position interests me for several reasons. My education and work experience has prepared
me for the position I have been interested in accounting since the beginning of my studies and
would like to work in this field in future. I’ve just finished post-graduate studies in
Management Accounting and Controlling.
I have three-years’ experience in the finance of the company BIT SOFTWARE, where I had
a chance to put into practice the knowledge I learned at university. As an accountant I was
responsible for keeping accounting records correct and on time, analyzed financial statements,
produced reports and input data on a computer system, so I became familiar with using
accounting Software. I also posted to a general ledger and generated monthly and annual
reports.
I easily learn new things and I am open to new challenges. I am precise, conscientious and
observant, which in my opinion is very important in accounting. I enjoy working pressed for
time. I am good at handling stress situations, where one has to act quickly and calmly. I am
a creative, articulate person who finds it easy to communicate with others. I can work
efficiently both in a team and individually.
I believe my qualifications and experience make me well suited to the position you are
advertising. My enclosed CV provides additional details about my background. Thank you for
your consideration.
I look forward to hearing from you.
Yours faithfully,
Anna Nowak
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
4.2.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jak rozpoczniesz rozmowę dzwoniąc do drukarni?
2. Jaką treść wiadomości nagrać na sekretarkę w rozmowie z producentem maszyn?
3. Jakie znasz podstawowe elementy zestawu komputerowego?
4. Jakie znasz polecenia komputera?
5. Jakiego zwrotu uŜyć prosząc np. o informację?
6. W jaki sposób wyrazisz pewność i niepewność?
7. W jaki sposób wyrazisz zdziwienie i zaskoczenie?
8. W jaki sposób naleŜy tworzyć CV i List motywacyjny?
4.2.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przygotuj z kolegą pisemnie mini dialogi, w których zareagujesz na podane sytuacje.
Następnie odtwórz napisane dialogi na forum klasy.
1. Wyraź swoją niepewność.
2. Poproś o powtórzenie, bo nie dosłyszałeś.
3. Wyraź swoje zdanie na temat…
4. Wyraź konieczność wykonania naprawy urządzenia.
5. Wyraź swoje zadowolenie w sytuacji formalnej.
6. OkaŜ swoje zainteresowanie.
7. Wyraź swoje duŜe niezadowolenie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) dobrać się w pary,
2) przeczytać dokładnie polecenie,
3) zapoznać się dokładnie z treścią ćwiczenia,
4) przypomnieć sobie zwroty, które słuŜą do wyraŜenia funkcji językowych, mających
zastosowanie w podanych w poleceniu sytuacjach,
5) napisać mini dialogi, ilustrujące reakcję słowną na podane w poleceniu sytuacje,
6) zainscenizować na forum klasy, razem z kolegą, napisane dialogi.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
− słownik języka obcego,
− podręcznik do gramatyki j. angielskiego,
− poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 2
UłóŜ rozmowy telefoniczne A i B w odpowiedniej kolejności.
Tabela do ćwiczenia 2. Rozmowa telefoniczna.
Rozmowa A Rozmowa B
Good. I’m sorry to mess you around like
this.
About 5, if it’s OK with you.
No problem. 1 Tom Wilkins.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
Hello, Mr Wilkins. This is Sarah
Smith.
Great! Till Sunday, then.
Yes, see you on Friday. Thank you for
calling, Goodbye.
Kate! How nice to hear you. How
How can I help you? You know where we live, don’t you?
I look forward to seeing you on Friday,
then.
That’ll be lovely. Thank you.
I’m phoning about our appointment on
Wednesday. I’m afraid I can’t make it.
Tom, this is Kate.
1 Tom Wilkins. That’s right.
Well, how about Friday? Is it convenient? Good. In fact, we’re having a party next
Sunday. Would you like to come?
Oh, would you like to change it? Sure, Garden Square, isn’t it?
What time shall we come?
Bye, bye.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać polecenie,
2) zapoznać się dokładnie z treścią rozmowy A,
3) nadać odpowiednią kolejność wypowiedziom rozmowy A,
4) przeczytać jeszcze raz spójność dialogu A,
5) zapoznać się dokładnie z treścią rozmowy B,
6) nadać odpowiednią kolejność wypowiedziom rozmowy B,
7) przeczytać jeszcze raz spójność dialogu B,
WyposaŜenie stanowiska pracy:
− słowniki języka obcego,
− literatura z zakresu Business English,
− poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 3
Uzupełnij poniŜszy tekst.
How do I get a new dokument onto the screen ?
You o_ _ _ your word processing p_ _ _ _ _ _ _ _ . You use the m _ _ _ _ to c _ _ _ _ on
“File”. Then you s _ _ _ _ _ “New document”. It’s easy!
Let’s say I’ve typed a letter with 3 paragraphs. I decide I want to put paragraph 3 before
paragraph 2. What do I do?
First, make sure the c _ _ _ _ _ is positioned at the start of paragraph 3. C _ _ _ _
the mouse, hold it down and h _ _ _ _ _ _ _ _ paragraph 3. Then use the mouse to d _ _ _
paragraph 3 before paragraph 2. And don’t panic!
How do I print out my document?
You just click the p _ _ _ _ _ _ icon on the t _ _ _ _ _ _ . Click on the options you want and
then click on “p _ _ _ _ “.
When I’ve finished working, do I just pull the plug out of the socket?
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
No!!! You should c _ _ _ _ all w _ _ _ _ _ _ you’ve opened and q _ _ _ the programme.
Then go to the “Special” m _ _ _ and choose “Shut down”.[1, s.46]
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać dokładnie polecenie,
2) wpisać brakujące litery do słów – ilość kresek odpowiada liczbie brakujących liter,
3) sprawdzić poprawność pisowni uzupełnionych słów.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
− słownik języka obcego,
− słownik komputerowy,
− poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 4
Napisz własne CV w języku angielskim w programie MS Word, wykorzystując
informacyjno-poradnikowe źródła internetowe.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) dokonać przeglądu stron internetowych poświęconych tematyce tworzenia CV,
2) dokonać przeglądu własnych dokonań i innych danych potrzebnych do stworzenia CV,
3) napisać własne CV w języku angielskim.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
− słownik języka obcego,
− komputer z zainstalowanym edytorem MS Word i dostępem do Internetu,
− podręcznik do gramatyki j. angielskiego,
− poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 5
Napisz List motywacyjny do przykładowego pracodawcy w języku angielskim
w programie MS Word, wykorzystując informacyjno-poradnikowe źródła internetowe.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) dokonać przeglądu stron internetowych poświęconych tematyce pisania Listów
motywacyjnych,
2) wybrać przykładowego pracodawcę i stanowisko pracy o które będziesz się ubiegał,
3) dokonać analizy treści, które chciałbyś wykorzystać w Liście motywacyjnym,
4) napisać List motywacyjny w języku angielskim.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
− słownik języka obcego,
− komputer z zainstalowanym edytorem MS Word i dostępem do Internetu,
− podręcznik do gramatyki j. angielskiego,
− poradnik dla ucznia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
4.2.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz: Tak Nie
1) zostawić wiadomość na sekretarce?
2) udzielić informacji podczas rozmowy telefonicznej?
3) przeprowadzić rozmowę telefoniczną?
4) rozróŜnić podstawowe komendy komputerowe?
5) posługiwać się podstawowym słownictwem komputerowym?
6) zastosować zwroty słuŜące do wyraŜania róŜnych funkcji
językowych?
7) napisać swoje CV i list motywacyjny w języku angielskim?
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
36
4.3. Kształtowanie umiejętności posługiwania się językiem obcym
w poligrafii
4.3.1. Materiał nauczania
Słownik najczęściej uŜywanych angielskojęzycznych określeń i zwrotów z zakresu
poligrafii:
Agregat – unit, set, aggregate
Akapit, – paragraph,
Aparat reprodukcyjny – process reproduction camera
Apla – large solid, flat colour
Arkusz druku – printed sheet, press sheet
Arkusz składu – sheet of composition
Barwidło – dye, dyestuff
Barwniki – dyes, dyestuffs, stains
Bęben złamujący – folding drum, point-holes drum
Bobiniarka – bobbine slitter, slitter-rewinder, slitting-rewinding machine
Brązowanie druków – bronzing
Broszura – brochure, booklet
Chemigrafia – photo engraving, zincography
Cięcie – slitting, cutting
Cylinder dociskowy – impression cylinder, back pressure cylinder
Cylinder formowy – form (plate) cylinder, base cylinder
Cylinder pośredni – (rubber) blanket cylinder
Cylinder wklęsłodrukowy – intaglio cylinder
Czcionka – letter, type
Czwórka tytułowa – prelims, preliminary four pages
Dane wydawnicze – printer’s imprint, colophon
Densytometr – densitometer
Densytometria – densitometry
Diapozytyw – diapositive, slide, transparent positive
Dodruk –surprint, surplus print
Druk – print, printed matter (copy)
Druk arkuszowy – sheet print, (copy)
Druk dwustronny – two-side print (copy)
Druk jednokolorowy – single-colour print (copy)
Druk wielobarwny – process colour print (copy)
Druk zwojowy – web print (copy)
Drukarka – printer
Drukarnia – printing house, printing office, print shop
Drukarska maszyna – printing machine, printing press
Drukowa forma offsetowa – offset printing plate (form)
Drukowa forma sitodrukowa – silk-screen stencil, screen printing stencil
Drukowa forma wklęsłodrukowa – photogravure printing form, rotogravure printing forme
Drukowa forma wypukłodrukowa – relief printing form, typographic printing forme
Drukowanie – printing
Drukowanie arkuszowe – sheetfeed printing
Drukowanie pośrednie – indirect printing
Drukowanie rotacyjne – rotary printing
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
37
Drukowanie tamponowe – tampon printing
Drukowanie zwojowe – web printing (process)
Dublowanie – doubling, ghosting
Duktor – duct roller, ductor roller, ink ductor
Dwójka tytułowa – preliminary two pages
Edytor – 1. text editor, word processor; 2. editor
Egzemplarz – copy
Ekspozymetr – exposure meter, light integrator
Elektroniczne grawerowanie – electronic gravure, electronic (scanner) engraving
Element drukujący – printing element (area)
Element niedrukujący – non-printing element (area)
Emulsja fotograficzna – photographic emulsion
Faktura – 1. texture; 2. invoice
Farba drukarska – printing ink
Farby triadowe – four-colours printing inks, process colours (inks)
Filtr do wyciągów barwy – separation colour filter
Filtr szklany – glass filter
Fleksografia – flexography
Fleksograficzne maszyny – flexographic printing machines (presses)
Folder – folder, booklet
Folia introligatorska – stamping foil
Folia montaŜowa – transparent mounting film
Forma drukowa – printing form (plate)
Forma elastyczna – flexible printing forme (plate)
Forma kliszowa – printing block form
Forma kopiowa (montaŜ) – flat
Forma płaska – flat (printing) forme
Forma stereotypowa – stereotype forme
Format arkusza – sheet size
Formatowanie tekstu – text formatting
Formularz – (blank) form
Fotografia cyfrowa – digital photography
Fotografia reprodukcyjna – reproduction photography
Fotopolimery – photopolymers
Fotoreprodukcja poligraficzna – photoreproduction, art. of printing reproduction photography
Fotoskład – phototypesetting, filmcomposition
Frontispis – frontispiece
Gaza introligatorska – stitching gauze
Gazeta – newspaper
Gęstość optyczna (D) – optical density
Graficzny program komputerowy – graphical software, graphical program
Grafika – graphics
Grafika kreskowa – dashed graphics, line graphics
Grafika rastrowa – raster graphics, bitmaped graphics, bitmap
Hologram – hologram, holograph
Hydrofilowość – hydrophility
Hydrofobowość – water-repellency (property), hydrophobness
Impregnowanie – impregnating
Interlinia – 1. lead; 2. row distance, leading, line spacing
Introligatornia – bindery
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
38
Introligatorskie maszyny – bookbinding machines
Introligatorstwo – bookbinding
ISBN – International Standard Book Number
Justowanie –justification
Kałamarz – ink box, wetting pan, gluing pan
Kapitaliki – small capitals, (small caps)
Karton – cardboard, board
Klejarka – glue applicator, gluing machine
Klisza fotoreliefowa – photopolymer plate
Klisza kreskowa – line engrawing, line etching, line block
Kolumna – 1. composed page; 2. column
Kopiarka – printing down unit, copying printer
Kopiorama – printing-down frame
Kopiowanie stykowe – contact photo-copying (printing)
Korekta – proofreading, proof
Krajarka jednonoŜowa – guillotine (cutter), single-knife cutting machine
Krajarka krąŜkowa – circular knife, cutter
Krojenie – cutting
Krój pisma – typeface
Kserografia – xerography
Kursywa – italic
Kwadrat – 1. quadrat; 2. quad
Lakier – lacquer, varnish
Lakierowanie – varnishing, lacquering
Lakierówka – varnishing machine
Laminówka – lamination machine
Lamówka – back lining (strip)
Liczarka – automatic sheet counter
Linotyp – linotype
Litografia – litography, litho
Łam – column
Łamanie – making-up
Mała poligrafia – small printing
Mapa bitowa – bitmap
Marki – front lays (gauges), cylinder lays (gauges)
Maszyna arkuszowa – sheet-feed printing press (machine)
Maszyna dociskowa – platen press (machine)
Maszyna płaska – flat-bed cylinder press (machine)
Maszyna rotacyjna – rotary printing machine (press)
Maszyna stopcylindrowa – stop-cylinder press (machine)
Maszynopis – typewriten copy, typescript
Maszynopis wydawniczy – editor’s copy
Maszyny drukarskie – printing machines (presses)
Maszyny poligraficzne – graphic machines
Materiał ilustracyjny – illustrative matters
Materiał pokryciowy – lining material
Materiały wydawnicze – editor’s (publisher’s) materials
Miary monotypowe – monotype (point) system
Mierzyca – side lay, gauge, -mark
MontaŜ elektroniczny – electronic imposition
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
39
Mora – moire
Nacisk drukowania – printing pressure
Nadkrawanie – scoring
Nakład – printing run, edition, stock
Negatyw – negative
Nici introligatorskie – binding threads
Niciarka – thread seving machine, thread stiching machine
NoŜyce introligatorskie – knifes for cardboard, shears, scissors
Obciąg – blanket
Obłamanie – overrunning, reseting
Obróbka chemiczna – chemical treatment
Obwoluta – jacket, wrapper
Odbitka – proof, print
Odbitka drukarska – print, impression, imprint
Odbitka próbna – proof, trial print
Odmiana kroju pisma – modification of typeface
Offsetowa maszyna – offset machine, offset printing press
Okładka – case-binding book cover, cover
Opracowanie redakcyjne – editing
Oprawa introligatorska – cover binding, book-binding
Oprawa zeszytowa – saddle-stiched (booklet) binding
Oprawa złoŜona – complex binding
Orginał drukarski – printed orginal (copy)
Pagina – page number, folio
Papier drukowy – printing paper
Papier powlekany – coated paper, surface coated paper
Papier samokopiujący – NCR (no-carbon-required) paper, carbonless paper
Papier samoprzylepny – self-adhesive paper
Pasowanie – fitting, registration
Perforacja – perforation
Pismo drukarskie – printing type
Płaska forma drukowa – flat forme, flatbed forme
Płótno introligatorskie – bookbinder’s linen (cloth)
Płyta presensybilizowana – presensitzed plate, pre-coated plate, wipe-on plate
Płyta wielometalowa – multimetal plate, polymetall plate, polymetallic plate
PodłoŜe do drukowania – printing base
Poligrafia – graphic arts industry, printing industry
Powielanie – duplication
Poziom szarości – gray level
Pozytyw – positive, positive image
Procesy wydawnicze – editorial processes
Profil barwny – colour profile
Przegniatanie – creasing, bending
Przybierak – vibrator, ink oscilator, feed roller, dampening vibrator (feed roller)
Publikacja – publication
Punkt typograficzny – typographical point
Punktura – register mark, registration mark
Rakiel – 1. doctor blade, scraper wiping; 2. blade, wiper, squegee
Raster – screen
Raster krzyŜowy – crossline screen, crossed screen
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
40
Raster stochastyczny – stochastic screen
Redaktor techniczny – technical editor
Reprodukcja poligraficzna – printing reproduction
Retusz elektroniczny – electronic retouching
Retusz ręczny – hand-made retouching
Risografia – risography
Rozbarwianie – colouring down
Rozdzielczość – resolution
Rozdzielczość optyczna – optical resolution
Samonakładak – automatic feeder, sheet feeder, feeder
Sensytometria – sensitometry
Separacja barw – colour separation
Sitodrukowa maszyna – silk-screen printing machine (press)
Skaner – scanner
Skaner bębnowy – drum scanner
Skaner płaski – flatbed scanner
Skanowanie – scanning
Skład – composition
Skład gorący – hot-metal composition
Skład komputerowy – computer typesetting
Składka – section quire, folded signature
Spiralówka – spiral binding machine
Staloryt – printed steel engraving
Stereotyp – stereotype, stereo
Stop drukarski – printer’alloy (metal)
Stół montaŜowy – stripping (mounting) desk
Stół retuszerski – retouching table
Stół spływowy – feed table, feed board
Stronica – page
System zarządzania barwą – colour management system
Szkic wydawniczy – editorial layout
Szpalta – galley, column
Szycie drutem – wire stitching, wiring
Szycie nićmi – thread sewing
Środkowanie wiersza – centering line
Tekst – text
Tekstura – Textura Gothic, black-letter (type)
Tinta – tint, tint area
Tłoczenie introligatorskie – (bookbinding) embossing
Trawienie chemigraficzne – process etching, photoengraving
TrójnóŜ – three-side trimmer (machine)
Typografia – typography
Typooffset – offset letterpress (printing)
Układ stronicy – page layout, page template
Układ typograficzny – typographic composition
Utrwalanie – fixing, fixation, stabilization
Utrząsarka, wyrównywacz – jogger, jogging device
UŜytek – part, piece, off-cut
Wakat – blank page, white page, vacant page
Walec farbowy – ink roller
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
41
Walec rastrowy – screened roller, engraved roller
Wałek zwilŜający – dampening roller, dampener
Warstwa kopiowa – copying layer (coating)
Warstwa światłoczuła – light-sensitive coating (layer)
Wcięcie akapitowe – paragraph indent, indention
Wkład – book block, block
Wkładka – insert sheet
Włamanie – making-up
Wyciąg barwy – color separation
Wydawnictwo – 1. publication, edition; 2. publishing house (office)
Wydruk – printout, hard copy
Wyklejka – endpaper
Wykrawanie – diecutting
Wykrawarka – diecutting press, punching machine
Wykrojnik płaski – cutting die, diecutter, punching knife
WyróŜnienia w tekscie – accentuation, feature
Wywoływanie – development
Wywoływarka – film processing machine, automatic film processor
Wzmacniacz – intensifier, intesifying bath
Wzornik – pattern-book, (-bord), specimen book
Zadymienie – fog, fogging, veil
Zaklejanie – book spine gluing, book back lining, (spine) gluing-off
Zbierarka arkuszy – collator, collating machine
Zbierarka składek – gathering machine, gatherer (of signatures)
Zecernia – composing room
Zecerstwo – typesetting, compositioning
Zespół drukujący – printing unit
Zespół farbowy – inking unit (system)
Zespół zwilŜający – dampening unit (system), moistener
Złam – fold, joint
Złamywak – rotary folder, folding unit
Złamywanie – folding
Złamywarka – folding machine, folder, sheet folding machine
Złamywarka kasetowa – buckle folder
Złamywarka kombinowana – combined folding machine, combined folder
Złamywarka noŜowa – knife folder, blade folder
Znak grzbietowy – spine signature mark, signature notation
Znak pasowania – register mark, guide rule (sign)
Znak złamywania – folding mark, lay mark
Znaki adiustacyjne – preparation marks
Znaki interpunkcyjne (przestankowe) – punctuation marks
Znaki formatowe – trimming marks
Znaki korektorskie – correction marks
Zszywanie boczne – side stitching, wire stiching, edge stitching
Zszywanie zeszytowe – saddle-stitching, centre stitching, fold sewing
Zszywarka drutem – wire stitching machine, wire stitcher
Zszywarka – staple
Zwój papieru – paper reel
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
42
Obcojęzyczne zasoby internetowe dotyczące poligrafii
Internet jest nieograniczonym źródłem dostępu do obcojęzycznych – szczególnie
angielskich – stron www dotyczących szeroko pojętej nowoczesnej wiedzy poligraficznej.
Wpisując w okienko wyszukiwarki interesujące nas hasło w języku obcym otrzymujemy
dostęp do wielu stron dotyczących interesującego nas tematu. PoniŜsza lista przedstawia
przykładowe linki popularnych poligraficznych stron www.
– A List Apart – Typography Matters for web developers
– ABC typography – A virtual type museum
– About Bookbinding – domain books online
– American Printing History Association – numerous links to online resources and other
organizations
– Aspects of the Mass Media – Short essay on the mass media; its history and development
– Bookbinding and the Conservation of books – A Dictionary of Descriptive Terminology
– Bookbinding Links List of bookbinders
– Books online
– Caligraft Computational calligraphy
– Centre for the History of the Book
– Comp.fonts FAQ – General Info Section four of six of the newsgroup FAQ
– Diacritics Project – Designing a font with correct accents
– Bookbinding
– English Embroidered Bookbindings
– Glossary of Printing Terms Commercial Printing Terms A-Z
– History on printed books
– How Offset Printing Works
– How to make a simple hardcover book
– Images of step by step book restoration
– Industry Specific how – to guide on how Offset Printing is done
– Learn Bookbinding – Several free books on Bookbinding, Gilding, Box construction.
– Leather bookbindings
– Offset printing – introductory but very illustrative page
– Paper and cardboard construction
– Planet Typography – history of printing - selection of international sites dedicated to the
history of printing
– Planet Typography – Online magazine on contemporary typography, directory, manual
and other topics
– Printing Methods and Terms
– Simple instructions – from printing all the way to making a dust jacket
– Simple Japanese Bookbinding Technique
– The development of book and printing – English website of the Gutenberg-Museum
Mainz (Germany)
– Tipometar – Typography in Serbia
– Typecastfilm.com – a film about Swiss design and typography
– Types of Offset Presses
– Typography and The Design of Letterforms
– Typophile Online – community and discussion forums
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
43
Rys.1. Przykładowa anglojęzyczna strona www dotycząca przemysłu poligraficznego [www.printindustry.com].
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
44
4.3.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie znasz źródła informacji zawodowej z zakresu poligrafii w języku obcym?
2. W jaki sposób moŜna wyszukać w internecie źródeł informacji zawodowej?
3. Czy znasz podstawową terminologię poligraficzną w języku angielskim?
4. Czy znasz literaturę pomocną w dostępie do informacji zawodowej w języku obcym?
4.3.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Korzystając z internetowych zasobów zawodowych w języku angielskim wyszukaj
informacje dotyczące określonej maszyny poligraficznej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) dokonać przeglądu stron internetowych poświęconych tematyce maszyn poligraficznych,
2) wybrać stronę internetową konkretnego producenta maszyny poligraficznej,
3) dokonać analizy treści, które chciałbyś wykorzystać w charakterystyce maszyny,
4) przetłumaczyć dane techniczne maszyny na język polski.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
− poligraficzny słownik terminologiczny języka obcego,
− komputer z zainstalowanym edytorem MS Word i dostępem do Internetu,
− poradnik dla ucznia
4.3.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz: Tak Nie
1) udzielić w języku angielskim informacji dotyczących pracy
w poligrafii?
2) skorzystać z poligraficznego słownika terminologicznego polsko-
angielskiego?
3) skorzystać z norm, katalogów i poradników opracowanych w języku
angielskim?
4) pzeczytać i przetłumaczyć na języka angielski eksty zawodowe?
5) określić właściwości techniczne poligraficznych środków pracy?
6) przeczytać i przetłumaczyć dokumentację techniczną maszyn
i urządzeń poligraficznych opracowaną w języku obcym?
7) przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję, literaturę
i prasę z zakresu poligrafii?
8) posłuŜyć się instrukcjami i oprogramowaniem w języku obcym?
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
45
5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ
INSTRUKCJA DLA UCZNIA
1. Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 45 min.
9. Po zakończeniu testu podnieś rękę i zaczekaj aŜ nauczyciel odbierze od Ciebie pracę.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
46
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Uzupełnij zdanie:”I’m keen…”
a) of.
b) on.
c) abort.
d) in.
2. Na wpół negatywne znaczenie ma przymiotnik
a) remarkable.
b) hilarious.
c) controversial.
d) involving.
3. Nauczyciel wykonując ćwiczenie na rozumienie ze słuchu uŜyje zwrotu
a) Let’s finish it off next lesson.
b) I’d rather you rewrote exercise 2.
c) Prepare this exercise at home.
d) Don’t talk.
4. Prawidłowa kolejność podawania numeru telefonicznego kontrahentowi zagranicznemu to
a) country code – number of receiver – extension.
b) area code – number of a caller – extension.
c) country code – area code – number of receiver.
d) country code – number of a caller.
5. Odpowiedź na podziękowanie klienta to
a) Thank you.
b) The same to you.
c) You’re welcome.
d) You’re right.
6. Podczas negocjacji składamy propozycję
a) On condition that you will reduce the prices, we could consider your offer.
b) We won’t be able to reduce the prices.
c) We may consider your offer if you agree to our terms of payment.
d) Providing that you will reduce the prices, we won’t be able to consider your offer.
7. Sprzedawca i klient moŜe zarówno zadać pytanie
a) What publishing series is it?
b) What occasion is the book for?
c) What sort of book are you looking for?
d) Am I to wrap it for you?
8. Odbierając telefon w pracy uŜyjemy zwrotu
a) Hello! Good morning!
b) Good morning! How can I help you?
c) Amplico Life. Hello!
d) Amplico Life. Good morning!
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
47
9. Powodem do przyjęcia reklamacji jest
a) damaged pages.
b) the book is too boring.
c) the client doesn’t like the cover.
d) the book is too expensive.
10. Podczas negocjacji poprosisz o wyjaśnienie
a) Could you be more specific?
b) What did you say?
c) Could I explain one more point?
d) Could I ask you a favour?
11. „Stałe zamówienie” jest odpowiednikiem zwrotu
a) Regular order.
b) Firm order.
c) Fixed order.
d) Constant order.
12. Umawiając się telefonicznie na spotkanie w sprawach zawodowych powiesz
a) Can we meet on Tuesday?
b) Would it be possible to met on Tuesday?
c) Would it be possible for me to meet you on Tuesday?
d) Would we possibly meet on Tuesday?
13. Opisując zawartość treściową ksiąŜki uŜyjemy sformułowania
a) paper back.
b) chapter.
c) volume.
d) booklet.
14. Przytaczając opinię dziennikarzy na temat nowego albumu uŜyjemy konstrukcji
gramatycznej
a) strony biernej.
b) mowy zaleŜnej.
c) zdań warunkowych.
d) konstrukcji imiesłowowej.
15. Podczas negocjacji uŜyjesz zwrotu
a) Make concessions.
b) Express your likes.
c) Express your fear.
d) Write a review.
16. Dokument wypełniony na prośbę klienta to
a) payment delay form.
b) delivery note.
c) sales invoice.
d) pre-face form.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
48
17. Musisz przełoŜyć termin spotkania biznesowego. Zaproponuj inny termin.
a) What do you think about Wednesday?
b) Shall we meet on Wednesday?
c) Where could we meet?
d) What time do we meet?
18. Opracowując ofertę drukarską uŜyjesz zwrotu
a) Cash on delivery.
b) Fast delivery van.
c) Short delivery dates.
d) Delivery note.
19. Osoba która ma bezpośredni kontakt z klientem w drukarni to
a) bookkeeper.
b) trade representative.
c) salesperson.
d) technologist.
20. Na pytanie: ”Shall we go to the conference room and make a start”? udzielisz odpowiedzi
a) Yes, please.
b) Why not?
c) O.K. Let us get started.
d) Yeah, of course.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
49
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ...............................................................................
Posługiwanie się językiem obcym w realizacji zadań zawodowych
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Nr
zadania
Odpowiedź Punkty
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
50
6. LITERATURA
1. Barker Ch.: Boost Your Vocabulary 1, 2, 3, 4. Pearson Education Limited, Essex 2002
2. Cichocki L., Pawlicki T., Ruczka I.: Poligraficzny słownik terminologiczny. Polska Izba
Druku, Warszawa 1999
3. Grant D., McLarty R.: Business Basics. Oxford University Press, Oxford 2002
4. Hollett V.: Business Objectives. Oxford University Press, Oxford 2002
5. Knight G., O’Neil M., Hayden B.: Business Goals 1. Cambridge University Press,
Cambridge 2004
6. Linde-Usiekniewicz J.(red.): Wielki słownik angielsko-polski. Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 2004
7. Murphy R.: English Grammar In Use. Cambridge University Press, Cambridge 1991
8. O’Driscoll N., Scott-Barrett F.: Business Challenges. Pearson Education Limited, Essex 1999
9. Puńko E., Rostek E.: English - Słownik tematyczny. Wagros, Poznań 2006
10. Thompson A. J., Martinet A.V.:A Practical English Grammar. Oxford University Press,
Oxford 1990

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

13 Wykonywanie introligatorskich operacji jednostkowych 311[28].Z4.01
13 Wykonywanie   introligatorskich   operacji   jednostkowych 311[28].Z4.01 13 Wykonywanie   introligatorskich   operacji   jednostkowych 311[28].Z4.01
13 Wykonywanie introligatorskich operacji jednostkowych 311[28].Z4.01 Beata Piekielko
 
03 Charakteryzowanie oraz zastosowanie materiałów poligraficznych 311[28].Z1.03
03 Charakteryzowanie oraz zastosowanie materiałów poligraficznych 311[28].Z1.0303 Charakteryzowanie oraz zastosowanie materiałów poligraficznych 311[28].Z1.03
03 Charakteryzowanie oraz zastosowanie materiałów poligraficznych 311[28].Z1.03Beata Piekielko
 
04 Posługiwanie się dokumentacją techniczną i technologiczną 311[28].Z1.04
04 Posługiwanie się dokumentacją techniczną i technologiczną 311[28].Z1.0404 Posługiwanie się dokumentacją techniczną i technologiczną 311[28].Z1.04
04 Posługiwanie się dokumentacją techniczną i technologiczną 311[28].Z1.04Beata Piekielko
 
09 Przygotowanie form oraz drukowanie technikami wypukłymi 31...
09 Przygotowanie     form     oraz     drukowanie     technikami wypukłymi 31...09 Przygotowanie     form     oraz     drukowanie     technikami wypukłymi 31...
09 Przygotowanie form oraz drukowanie technikami wypukłymi 31...Beata Piekielko
 
2. Charakteryzowanie procesów poligraficznych i technik drukowania
2. Charakteryzowanie procesów poligraficznych i technik drukowania2. Charakteryzowanie procesów poligraficznych i technik drukowania
2. Charakteryzowanie procesów poligraficznych i technik drukowaniaPatryk Patryk
 
01 Charakteryzowanie procesów poligraficznych 311[28].Z1.01
01 Charakteryzowanie procesów poligraficznych 311[28].Z1.0101 Charakteryzowanie procesów poligraficznych 311[28].Z1.01
01 Charakteryzowanie procesów poligraficznych 311[28].Z1.01Beata Piekielko
 
07 Przygotowanie materiałów ilustracyjnych 311[28].Z2.03
07 Przygotowanie materiałów ilustracyjnych 311[28].Z2.03 07 Przygotowanie materiałów ilustracyjnych 311[28].Z2.03
07 Przygotowanie materiałów ilustracyjnych 311[28].Z2.03 Beata Piekielko
 
05 Planowanie technologiczne i techniczne publikacji 311[28]....
05 Planowanie     technologiczne     i     techniczne     publikacji 311[28]....05 Planowanie     technologiczne     i     techniczne     publikacji 311[28]....
05 Planowanie technologiczne i techniczne publikacji 311[28]....Beata Piekielko
 
02 Charakteryzowanie maszyn i urządzeń poligraficznych 311[28].Z1.02
02 Charakteryzowanie   maszyn   i   urządzeń   poligraficznych 311[28].Z1.02 02 Charakteryzowanie   maszyn   i   urządzeń   poligraficznych 311[28].Z1.02
02 Charakteryzowanie maszyn i urządzeń poligraficznych 311[28].Z1.02 Beata Piekielko
 
13.Przygotowanie form do drukowania wypukłego
13.Przygotowanie form do drukowania wypukłego13.Przygotowanie form do drukowania wypukłego
13.Przygotowanie form do drukowania wypukłegoPatryk Patryk
 
Posługiwanie się językiem obcym w działalności reklamowej
Posługiwanie się językiem obcym w działalności reklamowej Posługiwanie się językiem obcym w działalności reklamowej
Posługiwanie się językiem obcym w działalności reklamowej Muszex
 
11.Drukowanie wklęsłe
11.Drukowanie wklęsłe11.Drukowanie wklęsłe
11.Drukowanie wklęsłePatryk Patryk
 

Mais procurados (20)

13 Wykonywanie introligatorskich operacji jednostkowych 311[28].Z4.01
13 Wykonywanie   introligatorskich   operacji   jednostkowych 311[28].Z4.01 13 Wykonywanie   introligatorskich   operacji   jednostkowych 311[28].Z4.01
13 Wykonywanie introligatorskich operacji jednostkowych 311[28].Z4.01
 
03 Charakteryzowanie oraz zastosowanie materiałów poligraficznych 311[28].Z1.03
03 Charakteryzowanie oraz zastosowanie materiałów poligraficznych 311[28].Z1.0303 Charakteryzowanie oraz zastosowanie materiałów poligraficznych 311[28].Z1.03
03 Charakteryzowanie oraz zastosowanie materiałów poligraficznych 311[28].Z1.03
 
04 Posługiwanie się dokumentacją techniczną i technologiczną 311[28].Z1.04
04 Posługiwanie się dokumentacją techniczną i technologiczną 311[28].Z1.0404 Posługiwanie się dokumentacją techniczną i technologiczną 311[28].Z1.04
04 Posługiwanie się dokumentacją techniczną i technologiczną 311[28].Z1.04
 
09 Przygotowanie form oraz drukowanie technikami wypukłymi 31...
09 Przygotowanie     form     oraz     drukowanie     technikami wypukłymi 31...09 Przygotowanie     form     oraz     drukowanie     technikami wypukłymi 31...
09 Przygotowanie form oraz drukowanie technikami wypukłymi 31...
 
2. Charakteryzowanie procesów poligraficznych i technik drukowania
2. Charakteryzowanie procesów poligraficznych i technik drukowania2. Charakteryzowanie procesów poligraficznych i technik drukowania
2. Charakteryzowanie procesów poligraficznych i technik drukowania
 
01 Charakteryzowanie procesów poligraficznych 311[28].Z1.01
01 Charakteryzowanie procesów poligraficznych 311[28].Z1.0101 Charakteryzowanie procesów poligraficznych 311[28].Z1.01
01 Charakteryzowanie procesów poligraficznych 311[28].Z1.01
 
07 Przygotowanie materiałów ilustracyjnych 311[28].Z2.03
07 Przygotowanie materiałów ilustracyjnych 311[28].Z2.03 07 Przygotowanie materiałów ilustracyjnych 311[28].Z2.03
07 Przygotowanie materiałów ilustracyjnych 311[28].Z2.03
 
05 Planowanie technologiczne i techniczne publikacji 311[28]....
05 Planowanie     technologiczne     i     techniczne     publikacji 311[28]....05 Planowanie     technologiczne     i     techniczne     publikacji 311[28]....
05 Planowanie technologiczne i techniczne publikacji 311[28]....
 
02 Charakteryzowanie maszyn i urządzeń poligraficznych 311[28].Z1.02
02 Charakteryzowanie   maszyn   i   urządzeń   poligraficznych 311[28].Z1.02 02 Charakteryzowanie   maszyn   i   urządzeń   poligraficznych 311[28].Z1.02
02 Charakteryzowanie maszyn i urządzeń poligraficznych 311[28].Z1.02
 
1.01
1.011.01
1.01
 
13.Przygotowanie form do drukowania wypukłego
13.Przygotowanie form do drukowania wypukłego13.Przygotowanie form do drukowania wypukłego
13.Przygotowanie form do drukowania wypukłego
 
Technik.obslugi.turystycznej 341[05] z2.04_u
Technik.obslugi.turystycznej 341[05] z2.04_uTechnik.obslugi.turystycznej 341[05] z2.04_u
Technik.obslugi.turystycznej 341[05] z2.04_u
 
2.04
2.042.04
2.04
 
1.02
1.021.02
1.02
 
2.02
2.022.02
2.02
 
Posługiwanie się językiem obcym w działalności reklamowej
Posługiwanie się językiem obcym w działalności reklamowej Posługiwanie się językiem obcym w działalności reklamowej
Posługiwanie się językiem obcym w działalności reklamowej
 
Technik.elektryk 311[08] z5.03_u
Technik.elektryk 311[08] z5.03_uTechnik.elektryk 311[08] z5.03_u
Technik.elektryk 311[08] z5.03_u
 
2.05
2.052.05
2.05
 
2.06
2.062.06
2.06
 
11.Drukowanie wklęsłe
11.Drukowanie wklęsłe11.Drukowanie wklęsłe
11.Drukowanie wklęsłe
 

Semelhante a 18 Posługiwanie się językiem obcym w realizacji zadań zawodowych 311[28].Z6.03

Semelhante a 18 Posługiwanie się językiem obcym w realizacji zadań zawodowych 311[28].Z6.03 (20)

404
404404
404
 
Kelner 4.04
Kelner 4.04Kelner 4.04
Kelner 4.04
 
3
33
3
 
7. Organizacja pracy biurowej
7. Organizacja pracy biurowej7. Organizacja pracy biurowej
7. Organizacja pracy biurowej
 
16. Porozumiewanie się w języku obcym
16. Porozumiewanie się w języku obcym16. Porozumiewanie się w języku obcym
16. Porozumiewanie się w języku obcym
 
Scalone dokumenty (2)
Scalone dokumenty (2)Scalone dokumenty (2)
Scalone dokumenty (2)
 
22
2222
22
 
17
1717
17
 
Malarz-tapeciarz
Malarz-tapeciarzMalarz-tapeciarz
Malarz-tapeciarz
 
Technik.urzadzen.sanitarnych
Technik.urzadzen.sanitarnych Technik.urzadzen.sanitarnych
Technik.urzadzen.sanitarnych
 
Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich - nauczyciel
Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich - nauczycielNawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich - nauczyciel
Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich - nauczyciel
 
2
22
2
 
Prowadzenie działalności gospodarczej
Prowadzenie działalności gospodarczejProwadzenie działalności gospodarczej
Prowadzenie działalności gospodarczej
 
Malarz-tapeciarz
Malarz-tapeciarzMalarz-tapeciarz
Malarz-tapeciarz
 
Scalone dokumenty (4)
Scalone dokumenty (4)Scalone dokumenty (4)
Scalone dokumenty (4)
 
Scalone dokumenty (5)
Scalone dokumenty (5)Scalone dokumenty (5)
Scalone dokumenty (5)
 
8
88
8
 
18
1818
18
 
3. Organizowanie procesu pracy
3. Organizowanie procesu pracy3. Organizowanie procesu pracy
3. Organizowanie procesu pracy
 
4. Wykorzystanie informacyjnych technik biurowych
4. Wykorzystanie informacyjnych technik biurowych4. Wykorzystanie informacyjnych technik biurowych
4. Wykorzystanie informacyjnych technik biurowych
 

18 Posługiwanie się językiem obcym w realizacji zadań zawodowych 311[28].Z6.03

  • 1. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ Wioletta Mlonka Posługiwanie się językiem obcym w realizacji zadań zawodowych 311[28].Z6.03 Poradnik dla ucznia Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy Radom 2007
  • 2. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 1 Recenzenci: dr inŜ. Bogdan Kamiński mgr Zbigniew Klepacz Opracowanie redakcyjne: mgr ElŜbieta Gonciarz Konsultacja: dr inŜ. BoŜena Zając Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[28].Z6.03, „Posługiwanie się językiem obcym w realizacji zadań zawodowych”, zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu technik poligraf. Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
  • 3. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 2 SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie 3 2. Wymagania wstępne 5 3. Cele kształcenia 6 4. Materiał nauczania 7 4.1. Kształtowanie ogólnych umiejętności językowych 7 4.1.1. Materiał nauczania 7 4.1.2. Pytania sprawdzające 13 4.1.3. Ćwiczenia 13 4.1.4. Sprawdzian postępów 15 4.2. Komunikacja językowa w sytuacjach zawodowych 16 4.2.1. Materiał nauczania 16 4.2.2. Pytania sprawdzające 32 4.2.3. Ćwiczenia 32 4.2.4. Sprawdzian postępów 35 4.3. Kształtowanie umiejętności posługiwania się językiem obcym w poligrafii 36 4.3.1. Materiał nauczania 36 4.3.2. Pytania sprawdzające 44 4.3.3. Ćwiczenia 44 4.3.4. Sprawdzian postępów 44 5. Sprawdzian osiągnięć ucznia 45 6. Literatura 50
  • 4. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 3 1. WPROWADZENIE Poradnik ten będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy i kształtowaniu umiejętności z zakresu posługiwania się językiem obcym w realizacji zadań zawodowych. Wiadomości i umiejętności z tej dziedziny zostały określone w programie jednostki modułowej 311[28].Z6.03 Posługiwanie się językiem obcym w realizacji zadań zawodowych. Jest to jednostka modułowa zawarta w module Rynek pracy (schemat układu jednostek modułowych przedstawiony jest na stronie 4 tego poradnika). Tak jak kaŜda jednostka modułowa, równieŜ i ta ma ściśle określone cele kształcenia, materiał nauczania oraz wskazania metodyczne do realizacji programu. W poradniku znajdziesz: – wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć juŜ ukształtowane, abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika, – cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem, – materiał nauczania – wiadomości teoretyczne niezbędne do osiągnięcia załoŜonych celów kształcenia i opanowania umiejętności zawartych w jednostce modułowej, – zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy juŜ opanowałeś określone treści, – ćwiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować umiejętności praktyczne, – sprawdzian postępów, – sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Zaliczenie testu potwierdzi opanowanie materiału całej jednostki modułowej, – literaturę uzupełniającą. Treść programu jednostki modułowej zawiera podstawowe zagadnienia związane z posługiwaniem się językiem obcym w szeroko rozumianych sytuacjach, spotykanych w pracy zawodowej. Jednostka modułowa Posługiwanie się językiem obcym w realizacji zadań zawodowych została podzielona na trzy rozdziały: – kształtowanie ogólnych umiejętności językowych, – komunikacja językowa w sytuacjach zawodowych, – kształtowanie umiejętności posługiwania się językiem obcym w poligrafii. Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń odpowiedz na pytania sprawdzające, które są zamieszczone w kaŜdym rozdziale, po materiale nauczania. Udzielone odpowiedzi pozwolą Ci sprawdzić czy jesteś dobrze przygotowany do wykonywania zadań. Po zakończeniu realizacji programu tej jednostki modułowej nauczyciel sprawdzi Twoje wiadomości i umiejętności za pomocą testu pisemnego. Abyś miał moŜliwość dokonania ewaluacji swoich działań rozwiąŜ przykładowy test sumujący zamieszczony na końcu poniŜszego poradnika.
  • 5. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 4 Schemat układu jednostek modułowych 311[28].Z6 Rynek pracy 311[28].Z6.01 Rozpoznawanie rynku usług poligraficznych 311[28].Z6.03 Posługiwanie się językiem obcym w realizacji zadań zawodowych 311[28].Z6.02 Podejmowanie działalności gospodarczej w zakresie usług poligraficznych
  • 6. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 5 2. WYMAGANIA WSTĘPNE Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: – posługiwać się językiem angielskim w stopniu przynajmniej podstawowym, – charakteryzować oraz dokonać analizy rynku usług poligraficznych, – korzystać z informacji technicznych i technologicznych dotyczących poligrafii i rynku poligraficznego, – rozpoznać moŜliwości zatrudnienia oraz prowadzenia działalności gospodarczej na lokalnym rynku pracy, – charakteryzować rodzaje działalności gospodarczej dotyczące poligrafii, – określać cele i zadania działalności przedsiębiorstwa funkcjonującego na rynku poligraficznym, – charakteryzować dokumenty dotyczące uruchamiania działalności gospodarczej, oraz podjęcia pracy w przedsiębiorstwie poligraficznym, – korzystać z wyszukiwarki internetowej, – posługiwać się edytorem tekstu MS Word, – współpracować w grupie, – analizować i wyciągać wnioski, – oceniać swoje umiejętności, – uczestniczyć w dyskusji, – prezentować siebie i grupę w której pracujesz, – przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
  • 7. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 6 3. CELE KSZTAŁCENIA W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: − nawiązać i podtrzymać kontakty w sprawach zawodowych, − określić właściwości techniczne poligraficznych środków pracy, − porozumieć się w sprawach dotyczących wykonywanych zadań, − określić sens wypowiedzi zawierających elementy, których znaczenia moŜna domyślić się z kontekstu, − wyszukać informacje niezbędne do realizacji zadań zawodowych, − udzielić informacji dotyczących pracy w poligrafii, − skorzystać z dwujęzycznego słownika ogólnego i technicznego oraz z obcojęzycznych słowników specjalistycznych, − skorzystać z norm, katalogów i poradników opracowanych w języku obcym, − przeczytać i przetłumaczyć dokumentację techniczną maszyn i urządzeń poligraficznych opracowaną w języku obcym, − przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję, literaturę i prasę z zakresu poligrafii, − posłuŜyć się instrukcjami i oprogramowaniem w języku obcym, − przetłumaczyć na język obcy teksty zawodowe sporządzone w języku polskim, − opracować instrukcje i polecenia w języku obcym, − posłuŜyć się terminologią dotyczącą prowadzenia działalności gospodarczej, − przeczytać ze zrozumieniem obcojęzyczną korespondencję otrzymywaną pocztą tradycyjną i elektroniczną, − nawiązać kontakty oraz poprowadzić korespondencję z firmami, instytucjami i osobami fizycznymi w sprawach zawodowych z zastosowaniem poczty tradycyjnej i elektronicznej, − opracować Ŝyciorys zawodowy oraz list motywacyjny w języku obcym, − skorzystać z róŜnych źródeł informacji o zawodzie, − zaprezentować umiejętności i doświadczenie zawodowe podczas rozmowy kwalifikacyjnej o przyjęcie do pracy.
  • 8. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 7 4. MATERIAŁ NAUCZANIA 4.1. Kształtowanie ogólnych umiejętności językowych 4.1.1. Materiał nauczania Jednym z najistotniejszych elementów strategii komunikacyjnych w nauce języka obcego powinno być poznanie podstawowych struktur gramatycznych. Zaliczamy do nich: czasy, tryby, zdania warunkowe, następstwo czasów, mowa zaleŜna czy strona bierna. Nabycie umiejętności automatycznego wykorzystania tych struktur jest kluczem do konstruowania bezbłędnych wypowiedzi ustnych i pisemnych. Zapewnia komfort bycia rozumianym i rozumienia zarówno komunikatów słownych jak i pisemnych w języku obcym. Czasy Czasy teraźniejsze W języku angielskim wyróŜniamy 4 czasy teraźniejsze: − Present Simple – wyraŜa czynność teraźniejszą, zwyczajową, powtarzającą się, co jakiś czas w teraźniejszości, − Present Continuous – wyraŜa czynność wykonywaną w momencie mówienia o niej, − Present Perfect – wyraŜa czynność przeszłą, która ma związek z teraźniejszością, − Present Perfect Continuous – wyraŜa czynność, która rozpoczęła się w przeszłości i trwa do chwili obecnej. Czasy przeszłe Relacjonując wydarzenia z przeszłości w języku angielskim stosuje się czasy: − Past Simple – wyraŜa czynność przeszłą , dokonaną, z podaniem czasu w jakim czynność została wykonana, − Past Continuous – wyraŜa czynność przeszłą, niedokonaną, często trwającą dłuŜej, − Past Perfect – wyraŜa czynność przeszłą, dokonaną, która miała miejsce przed inną czynnością przeszłą, − Past Perfect Continuous – wyraŜa wcześniejszą czynność przeszłą, podkreślając dłuŜszy czas trwania czynności. WyraŜanie prostej czynności przyszłej W języku angielskim istnieją róŜne formy gramatyczne do wyraŜania przyszłości. − Forma will, której uŜywamy do przewidywania / prognozowania przyszłości, np. gdy opisujemy tendencje zmian, które zachodzić będą w przyszłości. She will be a good shop assistant. This book will be very popular with young children. This won’t change. High quality books will sell well in the future. − Czas Present Continuous, którego uŜywamy dla wyraŜenia czynności przyszłej zaplanowanej i zaaranŜowanej, a więc takiej, którą ustaliliśmy z drugą osobą. We’re having a meeting with Oxford University Press representative tomorrow morning. They’re opening a new chain bookstore in Leeds next month. − Czas Present Simple, który słuŜy do wyraŜania przyszłych faktów i zdarzeń, na które nie mamy wpływu. His train arrives at 7 pm.
  • 9. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 8 The book exhibition opens at 10 am on Friday. − Konstrukcja „to be going to”, która mówi o naszych zamiarach i intencjach wykonania czynności lub słuŜy do wyraŜania czynności przyszłej na podstawie przesłanek widocznych obecnie. I’m going to take a holiday. (zamiar) Look at the sky ! It’s going to rain. (dowód widoczny teraz ) − Forma „I’ll” wyraŜająca naszą spontaniczną decyzję wykonania czynności, decyzję, którą podejmujemy w chwili mówienia. OK., I’ll phone you later. Don’t worry. I’ll stay with you. Czasy przyszłe − Future Continuous – wyraŜa czynność przyszłą, która będzie się odbywała w określonym czasie w przyszłości, − Future Perfect – wyraŜa czynność przyszłą, która w danym momencie w przyszłości będzie juŜ wykonana, − Future Perfect Continuous – wyraŜa czynność przyszłą, która w danym momencie w przyszłości będzie wykonywana lub będzie trwała przez taki a taki okres. Tryb rozkazujący W języku angielskim polecenia i prośby wyraŜamy za pomocą trybu rozkazującego. Tworzymy go w drugiej osobie liczby pojedynczej i mnogiej stosując podstawową formę czasownika, np. Włącz komputer! – Switch on the computer! W formie przeczącej przed treścią polecenia, prośby stawiamy wyraŜenie „don’t”, np. Nie drukuj! – Don’t print out! Chcąc wyrazić polecenie w formie bardziej uprzejmej dodajemy słowo „please”, np. Proszę wyłącz komputer. Switch off the computer, please. Konstrukcja zdań warunkowych W sytuacjach zarówno zawodowych jak i Ŝycia codziennego powszechnie stosuje się w języku angielskim konstrukcje zdań warunkowych. Zdania warunkowe określają, co: − stanie się w przyszłości jeśli będzie spełniony warunek (I warunek / I Conditional), − stałoby się teraz gdyby spełnił się warunek (II warunek / II Conditional), − stałoby się w przeszłości gdyby w przeszłości został spełniony warunek (III warunek / III Conditional). Typowymi spójnikami zdań warunkowych są spójniki: if, unless, in case, when, providing, provided, on condition that, as soon as, as long as. Uwaga! Po spójnikach zdań warunkowych nie uŜywamy czasu przyszłego. I warunek / I Conditional If + Present Simple, + Future Simple II warunek / II Conditional If + Past Simple, + Future in the Past III warunek / III Conditional If + Past Perfect, + Future Perfect in the Past Planując przyszłość np. firmy lub rozwaŜając róŜne moŜliwości np. rozwiązania problemu często stosujemy konstrukcję zdań warunkowych, w tym wypadku – I okresu warunkowego.
  • 10. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 9 Zdania warunkowe stosujemy równieŜ np. analizując błędnie podjęte decyzje i spekulując, co stałoby się gdybyśmy w przeszłości postąpili inaczej. W tym przypadku uŜyjemy III okresu warunkowego. I okres warunkowy / I Conditional If the prices rise, we will have less customers. II okres warunkowy / II Conditional We would have higher sale provided we used e-mail orders. III okres warunkowy / III Conditional We would have expanded our chain shop net on condition that we had opened new bookshops in airport shopping centres. Opisywanie procesów (strona bierna) Konstrukcja strony biernej jest powszechnie uŜywana w języku formalnym. Bardzo często stosowana jest w artykułach prasowych, w tekstach naukowych, technicznych czy w listach formalnych. Stronę bierną tworzymy przy pomocy odpowiedniej formy czasownika „to be” (w zaleŜności od czasu, jakiego uŜywamy w zdaniu) oraz III formy czasownika głównego: „to be” w odpowiednim czasie + III forma czasownika głównego. Przykład zdania w stronie biernej we wszystkich moŜliwych czasach. 1. The machine is repaired. 2. The machine is being repaired. 3. The machine has been repaired. 4. The machine was repaired. 5. The machine was being repaired. 6. The machine had been repaired. 7. The machine will be repaired. 8. The machine will have been repaired. Strony biernej nie da się utworzyć dla czasu: Present Perfect Continuous, Past Perfect Continuous i Future Perfect Continuous. Zdania bezpodmiotowe w języku polskim na język angielski tłumaczymy z zastosowaniem strony biernej. Dlatego teŜ podstawową konstrukcją językową, stosowaną w opisie procesów technologicznych jest w języku angielskim strona bierna. Mowa zaleŜna Relacjonując zdania/opinię osób na dany temat w języku angielskim stosujemy konstrukcje mowy zaleŜnej, która jest szczególnym przypadkiem następstwa czasów. Zdania w mowie zaleŜnej/Reported Sentences Przytaczając czyjąś wypowiedź rozpoczynamy od zdania typu: − Tom said (that)…+ wypowiedź (ze zmianą uŜytego czasu), − Tom told me (that)… + wypowiedź (ze zmianą uŜytego czasu). Oto zestawienie zmian czasów przy przekształcaniu zdań na mowę zaleŜną:
  • 11. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 10 Tabela 1. Zmiana czasów w mowie zaleŜnej Mowa niezaleŜna / Direct Speech Mowa zaleŜna / Reported Speech Present Simple Past Simple Present Continuous Past Continuous Past Simple Past Perfect Past Continuous Past Perfect Continuous Present Perfect Past Perfect Present Perfect Continuous Past Perfect Continuous Future Simple Future Simple in the Past Future Continuous Future Continuous in the Past Future Perfect Future Perfect in the Past Past Perfect Nie ma zmiany Past Perfect Continuous Nie ma zmiany Can Could Could Nie ma zmiany May Might Might Nie ma zmiany Should Ought to Must Nie ma zmiany Nie ma zmiany Had to lub nie ma zmiany Uwaga! W mowie potocznej odstępuje się od zasady zmiany czasu w przytaczanej wypowiedzi, jeśli relacjonowana wypowiedź dotyczy stanu, np. „I’m tired” lub prawd oczywistych, np. „The sun rises in the east”. Oprócz zmian czasu w przytaczanej wypowiedzi, zaleŜnie od okoliczności, zmieniamy zaimki osobowe, zaimki dzierŜawcze, zaimki wskazujące i określenia czasu. Zmiany te ilustruje poniŜsza tabela. Tabela 2. Zmiany zaimków i określeń czasu w mowie zaleŜnej. Mowa niezaleŜna / Direct Speech Mowa zaleŜna / Reported Speech today that day tomorrow the next day, the following day yesterday the day before, the previous day last week, month etc. the week, month before next week, month etc. the following week, month this that these those now then here there Pytania w mowie zaleŜnej / Reported Questions Przytaczając pytania w mowie zaleŜnej dokonujemy dwóch zmian: − zmieniamy czas, w jakim zostało zadane pytanie zgodnie z tabelą powyŜej, − szyk pytania zmieniamy na szyk zdania oznajmującego. Konstrukcja pytania typu „czy” w mowie zaleŜnej: Tom asked her… + if / whether + treść pytania (o zmienionym szyku) Tom asked her if she had been to the library.
  • 12. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 11 Konstrukcja pytania szczegółowego w mowie zaleŜnej: Tom asked her … + what / why / how / where (lub inny pytajnik szczegółowy) + treść pytania (o zmienionym szyku). Tom asked her why she hadn’t read that book. Prośby i polecenia w mowie zaleŜnej: Przytaczając prośbę lub polecenie w mowie zaleŜnej nie zmieniamy czasu. Tom asked me + to (czasownik w formie bezokolicznika). Tom asked me to read a book review first. Tom asked me + not to (czasownik w formie bezokolicznika). Tom asked me not to order any new magazines. Następstwo czasów Inną konstrukcją gramatyczną często stosowaną do relacjonowania wydarzeń i opinii jest następstwo czasów. Stosuje się je w zdaniach złoŜonych podrzędnie tylko w wypadku, gdy czasownik w zdaniu nadrzędnym jest uŜyty w języku angielskim w czasie przeszłym.W zdaniu podrzędnym następuje wówczas przesunięcie czasu jak gdyby o krok do tyłu. Zdanie nadrzędne w czasie Zdanie podrzędne w dowolnym teraźniejszym/przyszłym czasie We know that Mary is in Australia. My wiemy, Ŝe Marysia jest w Australii. W tym przypadku nie stosujemy zasady następstwa czasów, poniewaŜ zdanie nadrzędne nie jest w czasie przeszłym. Zdanie nadrzędne w czasie Zdanie podrzędne z przesunięciem przeszłym czasu We knew that Mary was in Australia. My wiedzieliśmy, Ŝe Marysia jest w Australii. W tym przypadku stosujemy zasadę następstwa czasów. Uwaga! W języku polskim takie przesunięcie w czasie w zdaniu podrzędnym nie występuje. Zasada następstwa czasów w języku angielskim nie obowiązuje jednak, gdy zdanie podrzędne wyraŜa prawa, reguły, treści zawsze prawdziwe np.: They didn’t realise that only club members have this reduction. Określanie miary, wagi, ilości oraz innych danych liczbowych Liczebniki i zasady ich pisowni Stosując liczebniki w j. angielskim w pisowni i w mowie naleŜy przestrzegać następujących zasad: 1. Liczebniki od 13 do 19 przyjmują końcówkę – teen. Szczególną uwagę naleŜy zwrócić na liczebniki 13 i 15 gdzie następuje zmiana w pisowni członu podstawowego: 13 – thirteen, 15 – fifteen. Natomiast liczebniki od 20 do 90 przyjmują końcówkę – ty. W liczebniku 40 utworzonym od „four” opuszczamy literę „u” (forty). 2. Dziesiątki z jednościami łączymy za pomocą myślnika, np.: thirty-one. 3. Przy setkach, tysiącach, milionach itd. Nie dodajemy –s do liczebnika, np.: 3 hundred, 10 million.
  • 13. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 12 4. Przy dłuŜszych liczebnikach przed dziesiątkami uŜywamy spójnika „and”, np. : 4 789 four thousand seven hundred and eighty-nine. 5. Liczebniki porządkowe od 4 do 19 tworzymy przez dodanie końcówki – th do liczebnika głównego, np. : 11 – eleventh. 6. Liczebniki porządkowe od 1 do 3 tworzymy nieregularnie: pierwszy – first, drugi –second, trzeci – third. 100 – a hundred, one hundred 1 000 – a thousand, one thousand 100 000 – a hundred thousand 1 000 000 – a million, one million 1 000 000 000 – a billion, one billion Inaczej wyraŜamy ilość dla rzeczowników policzalnych i niepoliczalnych. Do rzeczowników niepoliczalnych zaliczamy: płyny (water), substancje (butter), proszki (sugar), materiały (paper), rzeczowniki abstrakcyjne (knowledge). Tabela 3. Lista podstawowych przysłówków ilości dla rzeczowników policzalnych i niepoliczalnych. Rzeczownik policzalny (countable noun) Rzeczownik niepoliczalny (uncountable noun) How many? How much? many – duŜo few – mało a few – kilka, trochę much – duŜo little – mało a little – kilka, trochę Zwrot „a lot of” (duŜo) moŜna stosować do wszystkich rzeczowników, zarówno policzalnych jak i niepoliczalnych. Opisując wygląd zewnętrzny przedmiotu podajemy jego wymiary, kształt, cięŜar, materiał, z jakiego został wykonany. Wymiary / Dimensions Nouns: Adjectives: Length – długość long – długi Height – wysokość high – wysoki Width – szerokość wide – szeroki Depth – głębokość deep – głęboki Thickness – grubość thick – gruby Diameter – średnica Są dwa sposoby podawania wymiarów przedmiotu: − What’s the length? It’s...in length, − How long is it? It’s…long. Miara / Measurement How long is it? It’s…long. Millimetre (mm) – milimetr Centimetre (cm) – centymetr Metre (m) – metr Kilometre (km) – kilometr Inch (in) – cal Mile (ml) – mila Foot (ft) – stopa Yard (yd) – jard
  • 14. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 13 CięŜar / Weight How much does… weigh? It weighs…kg. Grame (g) – gram Kilogramme (kg) – kilogram Ounce (oz) – uncja Pound (lb) – funt Kształt / Shape What shape is it? It’s (+ noun)… in shape. It’s (+ adjective)… . Nouns Adjectives Square – kwadrat square – kwadratowy Rectangle – prostokąt rectangular/oblong – prostokątny Circle – okrąg, koło circular, round – okrągły Semi-circle – półokrąg, półkole semi-circular – półokrągły, półkolisty Triangle – trójkąt triangular – trójkątny Hexagon – sześciokąt hexagonal – sześciokątny Octagon – ośmiokąt octagonal – ośmiokątny Heart-shaped – kształt serca heart-shaped – w kształcie serca Cone – stoŜek conical – stoŜkowy Materiał / Material What is it made of? It’s made of… Metal – metal glass – szkło Gold – złoto plastic – plastyk Silver – srebro paper – papier Brass – brąz cardboard – tektura Copper – miedź ceramic – ceramika, materiał ceramiczny Steel – stal wood – drewno Iron – Ŝelazo perspex – Plexiglas 4.1.2. Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jakie elementy powinien uwzględniać opis przedmiotu? 2. Na czym polega zasada następstwa czasów? 3. W jakich sytuacjach stosujemy I,II,III okres warunkowy? 4. W jaki sposób wyrazić prostą czynność przyszłą? 5. Jaka jest zasada tworzenia strony biernej? 6. Jak określić ilość dla rzeczownika policzalnego, a jak dla niepoliczalnego? 7. W jaki sposób wyrazić czynność przeszłą? 8. W jaki sposób tworzymy tryb rozkazujący? 4.1.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Przeczytaj artykuł z anglojęzycznego czasopisma poligraficznego. Następnie wykorzystując zawarte w nim informacje sporządź notatkę w języku polskim.
  • 15. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 14 Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) przeczytać dokładnie polecenie, 2) wybrać artykuł z czasopisma lub Internetu, 3) przeczytać dokładnie artykuł, 4) wybrać z artykułu najwaŜniejsze informacje, 5) przetłumaczyć wybrane informacje na język polski, 6) sporządzić notatkę w języku polskim w oparciu o wybrane informacje, WyposaŜenie stanowiska pracy: − słownik techniczny języka obcego, − podręcznik do gramatyki j. angielskiego, − anglojęzyczne czasopisma poligraficzne, − komputer z dostępem do Internetu, − poradnik dla ucznia. Ćwiczenie 2 Opisz w języku angielskim zasadę działania wybranego urządzenia poligraficznego. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) przeczytać dokładnie polecenie, 2) wybrać urządzenie do opisu jego zasady działania, 3) przypomnieć sobie zasady tworzenia strony biernej, 4) opisać krok po kroku, zasadę działania wybranego urządzenia z zastosowaniem strony biernej, 5) sprawdzić poprawność wykonania ćwiczenia, 6) zaprezentować na forum klasy przygotowany opis zasady działania urządzenia. WyposaŜenie stanowiska pracy: − słownik techniczny języka obcego, − podręcznik do gramatyki j. angielskiego, − anglojęzyczne czasopisma poligraficzne, − poradnik dla ucznia. Ćwiczenie 3 Określ ustnie techniczne właściwości wybranego urządzenia, przedstawiając je koledze. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) dobrać się w pary, 2) przeczytać dokładnie polecenie, 3) wybrać urządzenia, 4) ustalić parametry techniczne urządzenia, 5) ustnie przedstawić koledze techniczne właściwości urządzenia, 6) wysłuchać uwaŜnie przedstawienia technicznych właściwości urządzenia, przygotowanego przez kolegę.
  • 16. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 15 WyposaŜenie stanowiska pracy: − słownik techniczny języka obcego, − podręcznik do gramatyki j. angielskiego, − poradnik dla ucznia. Ćwiczenie 4 Ćwiczenie polega na pracy w parach. Opracuj listę poleceń w języku angielskim, dotyczących naprawy, wybranego przez kaŜdego z was, innego urządzenia poligraficznego. Wymień się tak przygotowanymi listami z kolegą. Następnie przytocz polecenia kolegi, stosując mowę zaleŜną. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) dobrać się w pary, 2) przeczytać dokładnie polecenie, 3) sporządzić listę poleceń dotyczących naprawy wybranego urządzenia, 4) przetłumaczyć polecenia na język angielski, 5) wymienić się z kolegą listą poleceń dotyczących naprawy wybranego przez siebie urządzenia, 6) przypomnieć sobie zasady stosowania mowy zaleŜnej, 7) przytoczyć polecenia z przygotowanej przez kolegę listy, z zastosowaniem mowy zaleŜnej, 8) wysłuchać uwaŜnie kolegi przytaczającego polecenia z twojej listy. WyposaŜenie stanowiska pracy: − słownik techniczny języka obcego, − podręcznik do gramatyki j. angielskiego, − poradnik dla ucznia. 4.1.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz: Tak Nie 1) opisać zasadę działania urządzenia? 2) określić techniczne parametry urządzenia? 3) sporządzić notatkę z anglojęzycznego czasopisma fachowego? 4) wydać polecenia dotyczące zadań zawodowych? 5) przytoczyć wypowiedź innej osoby? 6) przetłumaczyć tekst zawodowy z języka polskiego na język angielski i z języka angielskiego na język polski?
  • 17. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 16 4.2. Komunikacja językowa w sytuacjach zawodowych 4.2.1. Materiał nauczania Funkcje językowe O umiejętności posługiwania się językiem obcym świadczy przede wszystkim umiejętność tworzenia i skutecznego stosowania komunikatów adekwatnie do sytuacji. SłuŜą temu liczne funkcje językowe. WyraŜanie opinii I think it’s…(OK.) to do sth – Myślę, Ŝe dobrze będzie… I don’t see any problem with doing sth… – Nie widzę Ŝadnego problemu w… I don’t really have any strong opinions about… – Właściwie nie mam jednoznacznej opinii na temat… I don’t think it’s right to do sth… – Nie sądzę, Ŝe to w porządku, aby… In my opinion… / To my mind…/ As I see it… / In my view…– Według mnie… If you ask me… – Jeśli mnie pytasz o zdanie… It seems to me that… – Wydaje mi się, Ŝe… My feelings / thoughts on the matter are evidently of no importance to you – Najwyraźniej nic cię nie obchodzi, co myślę / sądzę na ten temat. On one hand…but on the other hand… – Z jednej strony…, ale z drugiej strony… Personally, I find / I have the impression that… – Osobiście odnoszę wraŜenie, iŜ… WyraŜanie zdziwienia, zaskoczenia I’m amazed. – Jestem bardzo zaskoczony / a. I’m shocked. – Jestem zszokowany / a. What a surprise! – Co za niespodzianka! That’s a surprise! – A to niespodzianka! Would you believe it? – Czy uwierzyłbyś / uwierzyłabyś w to? To my surprise… – Ku memu zdziwieniu… WyraŜanie pewności i niepewności I’m sure… – Jestem pewien / pewna… I’m not sure… – Nie jestem pewien / pewna… I don’t know for sure. – Nie mam pewności. Well, let me think. – Niech pomyślę. Well, let me see. – Niech pomyślę. Can I think about it for a moment? – Czy mogę chwilkę o tym pomyśleć / zastanowić się? I’m still undecided… – WciąŜ nie jestem zdecydowany / a… I have my doubts about… – Mam wątpliwości co do… I’m quite / absolutely certain / sure positive that – Jestem całkiem pewien / przekonany, Ŝe… It’s beyond doubt / question that… – Nie podlega kwestii, Ŝe… WyraŜanie prawdopodobieństwa I suppose (that) he… – Przypuszczam, Ŝe on… It seems to me that… – Wydaje mi się, Ŝe… I think he must be… – Myślę, Ŝe on musi być… I believe he is … – UwaŜam, Ŝe on jest… In my opinion he can’t be… – Moim zdaniem on nie moŜe być… I guess he is… – Sądzę / wydaje mi się, Ŝe on jest…
  • 18. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 17 WyraŜenie pragnienia, zamiaru I would like to… – Chciałbym / chciałabym… I want to … – Chcę… I have a great desie to… – Mam wielkie pragnienie, aby… I mean / I intend to… – Mam zamiar / zamierzam… What I have in mind is to … – Zamierzam… My aim is to… – Moim celem jest… WyraŜanie zadowolenia i niezadowolenia I’m glad to hear that. – Miło mi to słyszeć. I’m pleased to… – Miło mi… I’m delighted to… – Jestem zachwycony /a… I’m not very happy about… – Nie jestem za szczęśliwy / a… I’m dissatisfied… – Jestem niezadowolony / a… Zwroty wyraŜające konieczność Konieczność lub jej brak wyraŜają czasowniki modalne takie jak: must, have to, need, needn’t. − Must – oznacza konieczność / przymus z woli osoby wypowiadającej dane stwierdzenie, np. Musisz juŜ iść, bo boli mnie głowa. / You must go as I’ve got a headache. − Have to – oznacza konieczność / przymus z przyczyn zewnętrznych, od nas niezaleŜnych, np. Musisz juŜ iść, bo robi się ciemno. / You have to go as it’s getting dark. − Needn’t – wyraŜa brak przymusu. Jest stosowany jako zaprzeczenie do czasownika „must” i oznacza „nie musi”, np. Marysia nie musi mi pomagać (wiem jak to zrobić). / Mary needn’t help me. I know how to do it. − Need – oznacza równieŜ konieczność, np. On musi więcej ćwiczyć / He needs to practise more. WyraŜanie zgody lub braku zgody Yes, I agree. – Tak, zgadzam się. I agree with you. – Zgadzam się z tobą. I agree entirely with… – Zgadzam się całkowicie z… Absolutely (potocznie) – Absolutnie. Exactly! (potocznie) – Dokładnie. I’m afraid I can’t agree with you (formalnie) – Obawiam się, Ŝe nie mogę się z tobą / panem/ panią zgodzić. I agree to some extend but … (formalnie) – Zgadzam się w pewnym stopniu, ale… I can’t accept your view (formalnie) – Nie mogę przyjąć twego stanowiska. I can’t agree / go along with that. – Nie mogę się z tym zgodzić. I disagree. – Nie zgadzam się. I suppose so. – Tak przypuszczam. I think so, too. – RównieŜ tak uwaŜam. I completely disagree with your view (formalnie) – Zupełnie się z twoim stanowiskiem nie zgadzam. I couldn’t agree more. – Masz absolutną rację. / Całkowicie się z tobą zgadzam. I see what you mean, but… – Wiem, o co ci chodzi, ale… I’m not sure about that. – Nie jestem tego pewny /a. Sygnalizowanie niezrozumienia Sorry I didn’t catch that! – Przepraszam, ale nie zrozumiałem / łam.
  • 19. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 18 Sorry, what did you say? – Przepraszam, co powiedziałeś / łaś? Could you explain that to me? – Czy mógłbyś / mogłabyś mi to wyjaśnić? Did you say…? – Czy powiedziałeś / łaś…? Podtrzymywanie kontaktu z osobami What can I do for you? – Jak ci mogę pomóc? It was very kind of you. – To było bardzo miłe z twojej strony. Can I talk to you for a moment? – Czy mogę chwilę z tobą porozmawiać? Can I have a word with you? – Czy mogę zamienić z tobą słowo? How about … (a cup of coffee)? – Co powiesz na filiŜankę kawy? Yes, please – Tak, poproszę. Wykorzystywanie technologii komputerowej Komputer jest obok ksiąŜki podstawowym źródłem informacji. Trudno sobie wyobrazić naukę i pracę bez stosowania techniki komputerowej. Niezbędną jest więc znajomość podstawowego słownictwa w języku angielskim związanego z komputerem, jego elementami i funkcjami. Tabela 4. Zestaw podstawowego słownictwa komputerowego Sprzęt komputerowy (Hardware) Pojęcia ogólne (General terms) Komputer – desktop computer Laptop – komputer przenośny Komputer osobisty – PC / personal computer Komputer przenośny – notebook computer Komputer multimedialny – multimedia- computer Monitor – monitor Ekran – screen Klawiatura – keyboard Klawisz – key Myszka – mouse Podkładka pod myszkę – mouse pad Dysk twardy – hard disc Stacja dysków – disc drive CD-ROM drive Głośnik – speaker Dyskietka – floppy disc Dysk startowy – start disc Płyta główna - mainboard Drukarka – printer Software – oprogramowanie Modem – modem Mikrofon – microphone Skaner – scanner Joystick – joystick Karta dźwiękowa – sound card Karta graficzna – graphics card UŜytkownik komputera – computer user Haker komputerowy – computer hacker Wirus komputerowy – computer virus Gra komputerowa – computer game Program komp. – computer programme Jęz. programowania – programming language Programista – programmer Plik – file Dane – data Baza danych – database Ochrona danych – data protection Pamięć danych – data memory Katalog – directory Dokument – document Hasło ochrony – password NaleŜy zapamiętać, iŜ rzeczownik „ data „ występuje w języku angielskim tylko w liczbie pojedynczej. Odpowiednikiem pojęcia „dane są” jest w języku angielskim zwrot „data is”.
  • 20. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 19 Czasowniki związane z pojęciami ogólnymi (Verbs used for general terms): Włączyć komputer – to switch on a computer Wyłączyć komputer – to switch off a computer Pracować przy komputerze – to work on a computer Pracować z komputerem – to work with a computer Obsługiwać komputer – to operate a computer WyposaŜyć komputer w – to equip a computer with Zainstalować program – to install a software Wprowadzać program do pamięci – to load a programme into a memory Wprowadzać do pliku – to file Nazywać plik – to name a file Usuwać plik – to delete a file Zmienić nazwę pliku – to change the name of a file Zamknąć plik – to close a file Kopiować plik – to copy a file Zapisać plik jako – to save file as Aktualizować dane – to update data Wczytywać dane – to read data Przesyłać dane – to send data Przetwarzać dane – to process data Wybrać katalog – to choose a directory Utworzyć nowy katalog – to make a new directory Przeglądać katalogi – to look over directories Zapisać w dokumencie – to write in a document Sprawdzić dokument – to check a document Formatować dyskietkę – to format a floppy disc Kopiować dyskietkę – to copy a floppy disc Przenosić na dyskietkę – to transfer on a floppy disc Wyjmować dyskietkę – to remove a floppy disc Wprowadzić hasło – to enter a password Kliknąć ikonę – to click an icon Przesunąć ikonę – to move an icon Podstawowe polecenia komputerowe (Basic computer commands) W języku angielskim polecenia i prośby wyraŜamy za pomocą trybu rozkazującego. Tworzymy go w drugiej osobie liczby pojedynczej i mnogiej stosując podstawową formę czasownika, np. Włącz komputer! – Switch on the computer! W formie przeczącej przed treścią polecenia, prośby stawiamy wyraŜenie „don’t”, np. Nie drukuj! – Don’t print out! Chcąc wyrazić polecenie w formie bardziej uprzejmej dodajemy słowo „please”, np. Proszę wyłącz komputer. Switch off the computer, please.
  • 21. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 20 Tabela 5. Wybrane polecenia komputerowe i inne przydatne zwroty Lista podstawowych poleceń komputera: Inne uŜyteczne słownictwo i zwroty: Actualise, update –aktualizuj Add – dodaj Apply – zastosuj Browse – przeglądaj Cancel – anuluj Clear – wyczyść Close – zamknij Copy – kopiuj Cut – wytnij Define – definiuj Delete / remove – usuń Edit – edytuj End – zakończ Find next – znajdź następny Find – znajdź Finish installation – zakończ instalację Go to… – przejdź do Install – instaluj Make – utwórz Make copy – utwórz kopię Modify – zmień Move – przenieś Open – otwórz Paste – wklej Redo – ponów Rename – zmień nazwę Restart – uruchom ponownie Restore – przywróć Save – zapisz Save as – zapisz jako Search – przeszukaj Select – zaznacz Send to – wyślij do Show – pokaŜ Skip – pomiń Start – uruchom Uncover – odkryj Undo – cofnij To add columns / rows – dodać kolumny / wiersze Background – tło Bold type - pogrubienie Column – kolumna, łam Correcting, checking- sprawdzanie to check spelling – sprawdzić pisownię to define a language – określić język Display – wyświetl Distance – odstęp Drag and drop – przeciągnij i upuść to drag the selecting – przeciągnąć zaznaczenie to draw a table – rysować tabelę to enter a text – wprowadzać tekst to remove columns / rows – usuwać kolumny / wiersze Font – font Heading – nagłówek to insert pictures – wstawiać obrazy Italic – kursywa to align left – wyrównać do lewej to align right – wyrównać do prawej Justification – wyjustowanie Margin ( left / right / top / bottom ) – margines ( lewy / prawy / górny / dolny ) to select a text – zaznaczyć tekst Option – opcja Paper size – rozmiar papieru Paper format – format papieru Page division – podział strony Page set-up – ustawienie strony Properties - właściwości to put in a table – wstawić tabelę Section - sekcja to set options – ustawić opcje Space – spacja Standard – standardowy Width of a column – szerokość kolumny Underlining – podkreślenie Zoom – powiększenie
  • 22. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 21 Telefonowanie W dobie komputerów i Internetu telefon pozostaje ciągle najpowszechniejszym sposobem komunikowania się. Telefonując do kogoś prywatnie lub do firmy, kolejno wykonujesz następujące czynności: − you pick up the phone – podnosisz słuchawkę, − you hear the dialling tone and dial the number – słyszysz sygnał i wykręcasz numer, − if you don’t know the person’s direct number, you dial the number of the company’s switchboard – jeśli nie znasz bezpośredniego numeru osoby, to dzwonisz na centralę firmy, − you hear the engaged tone – słyszysz, Ŝe numer jest zajęty, − you hang up and try again later – odkładasz słuchawkę i próbujesz później, − you get through but you’ve got the wrong number – łączysz się, ale masz zły numer, − you ask the operator for the extension – prosisz o numer wewnętrzny, − you are put through – jesteś łączony z numerem, − you are cut off – jesteś rozłączony. Scenariusz rozmowy telefonicznej (Telephone call scenario) Osoba dzwoniąca – caller Osoba do której dzwonimy – receiver Rozpoczęcie rozmowy Tabela 6. Przykładowe zwroty rozpoczynania rozmowy telefonicznej Receiver Caller 1.Park and Garden, good morning. Hello, Sales Department. Hello, Sales. 2.How can I help you? 2.Could I speak to…? What can I do for you? Can I speak to…? I’d like to speak to… . Extension123, please. 3.Who’s calling, please? / Kto mówi? 3.This is Tom Brown / Mówi Tom Brown. Tom Brown speaking. Tom Brown from Biomax International. It’s Tom here. 4. Can I have your name again? 4.Yes, it’s… Could you spell that? / Czy mogę prosić o przeliterowanie? 5. Is that Mary? / Marysia? 5.Yes, speaking. Jeśli telefonujesz w sprawach słuŜbowych do krajów anglojęzycznych powinieneś podać imię i nazwisko oraz tytuł osoby, z którą chcesz rozmawiać(Mr, Mrs, Ms).Kiedy rozmawiasz z obcokrajowcem i podajesz mu swoje nazwisko, nazwę firmy lub adres, bardzo często proszony jesteś o przeliterowanie. Poszczególne litery w alfabecie angielskim wymawia się inaczej niŜ w języku polskim. Dzwoniąc w sprawach słuŜbowych do osoby, którą znasz, dobrze jest rozpocząć rozmowę od kilku zwrotów grzecznościowych typu np. pytanie o pogodę, co słychać w interesach itp.
  • 23. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 22 Często prowadząc rozmowę telefoniczną kontrolujemy jej przebieg: − prosząc, aby osoba mówiła wolniej, np. Could you speak more slowly, please? − prosząc osobę o powtórzenie, np. Pardon? − prosząc osobę o potwierdzenie najwaŜniejszych danych / faktów, np. Could you repeat the dates, please? − prosząc osobę o podanie informacji w momencie kiedy ty uwaŜasz za stosowne, np. Can I have the invoice number, please? − prosząc o przeliterowanie konkretnych danych, np. Can you spell the street for me, please? Próby połączenia − Ann Smith in Finance , please. / Anna Smith, Dział finansów. Słucham? − One moment, please. I’m putting you through. / Chwileczkę. Łączę. − I phoned a minute ago but I was cut off. / Telefonowałem minutę temu, ale przerwano połączenie. − I’m afraid the line is busy / engaged. / Obawiam się, Ŝe linia jest zajęta. − Do you want to hold? / Czy zaczeka pan? − I’ll hold. / Tak, zaczekam. − Could you put me through to her secretary? Czy moŜe mnie pani połączyć z jej sekretarką? − I’m afraid…is on another line. / Obawiam się, Ŝe…rozmawia z innego aparatu. Zakończenie rozmowy Jeśli udało nam się porozmawiać, to na zakończenie rozmowy stosujemy jeden ze zwrotów poŜegnalnych stosownie do sytuacji. Jeśli natomiast nie udało nam się porozmawiać z daną osobą z róŜnych przyczyn, to kończymy rozmowę: − mówiąc: I’ll call back later. Thank you. Good bye., − zostawiając wiadomość u osoby z którą rozmawialiśmy, − zostawiając informację na automatycznej sekretarce. W wypadku, gdy to my odbieramy telefon, kończąc rozmowę zawsze dziękujemy za rozmowę uŜywając np. zwrotu: Thank you for calling. Zostawianie wiadomości Could I leave a message? – Czy mógłbym zostawić wiadomość? Could you tell Mr / Mrs…that… – Czy mógłby pan powiedzieć panu / pani…Ŝe… . Could you ask him / her to ring me? – Czy mógłby pan poprosić jego / ją aby do mnie zadzwonił / a? Can you tell him / her I called? – Czy mógłby pan przekazać mu / jej, Ŝe dzwoniłem / łam? Automatyczna sekretarka(Voicemail / Answerphone machine) W momencie, gdy włącza się automatyczna sekretarka moŜesz usłyszeć następujący komunikat: You’re through to the voicemail of … .I’m not at my desk now, but if you leave a message, I’ll get back to you. Po sygnale zostawiasz wiadomość. Koniecznie podaj swój numer kontaktowy: I’m available on 00 48 22 655 87 43. Here in Warsaw I’m available on…
  • 24. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 23 Informowanie Korzystając z telefonu głównie dzwonimy w celu uzyskania informacji lub jej przekazania. Chcąc w grzeczny sposób poprosić o informację w języku angielskim, stosujemy pytania pośrednie. Mają one szyk zdania twierdzącego, poniewaŜ są to pytania w zdaniu lub w innym pytaniu. Np. − Czy mógłby mi pan powiedzieć gdzie znajdę ten katalog maszyn? Could you tell me where I can find this machine catalogue? Prosząc o informację stosujemy zwroty: − I’m calling about…– dzwonię w sprawie… − I’d like to learn about…– Chciałbym dowiedzieć się o… − I’d like some information about…– Chciałbym uzyskać kilka informacji na temat… − Excuse me, where I can find this book. – Przepraszam, gdzie znajdę tę ksiąŜkę ? − I’d like to know…, please. – Chciałbym dowiedzieć się… − Could you tell me…? – Czy mógłby / mogłaby pan / pani mi powiedzieć… ? − Please, could you let me know…– Czy mogę prosić o …? − And there is one more thing I’d like to know. – Chciałbym dowiedzieć się jeszcze jednego. − I would be very grateful for any information…(formalnie) – Będę bardzo wdzięczny za wszelkie informacje … Korespondencja zawodowa Praca biurowa jest integralnym elementem działalności firmy. Większość czynności biurowych to działania typowe – powtarzalne wykonywane na wielu stanowiskach pracy. Dotyczy to równieŜ narzędzi pracy biurowej np. komputerów z odpowiednim oprogramowaniem, internetem i pocztą elektroniczną, telefaksów czy kserografów. Dobra organizacja pracy biurowej wpływa na sprawne zarządzanie przedsiębiorstwem. Aby informacje przygotowywane w firmie mogły być uŜyteczne np. dla kierownika w celu podjęcia decyzji (oprócz odpowiedniej struktury) powinny być: − rzetelne i dokładne – opierać się na wiarygodnych danych i ściśle opisywać fakty, − jasno i zrozumiale przedstawione, − szybko i terminowo dostarczone właściwemu odbiorcy, − dostępne tj. odpowiednio sklasyfikowane. Informacje mogą mieć postać odpowiednich danych liczbowych, opisowych i graficznych. Na obieg informacji składa się zbieranie, porządkowanie i systematyzowanie danych, przetwarzanie, przesyłanie, przechowywanie danych oraz likwidacja lub archiwizacja danych. WaŜny jest wygląd dokumentu, jak równieŜ jego styl, który powinien być dostosowany do rodzaju pisma, odbiorcy i kreować wizerunek firmy. KaŜde dobrze sformułowane pismo powinna cechować: − zwięzłość, − jasność i zrozumiałość (np. uŜywanie zdań pojedynczych), − konkretne sformułowania, − uprzejma forma, − kompletność, − sugestywność w stosunku do odbiorcy (np. oparcie się na faktach, właściwa argumentacja), − autorskie przekonanie o słuszności prezentowanego stanowiska, − pismo powinno dotyczyć tylko jednej sprawy,
  • 25. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 24 − uŜywanie skrótów tylko powszechnie znanych, − akcentowanie waŜnych treści, − uŜywanie jednoznacznej terminologii. Poprawność pod względem stylistycznym, gramatycznym i ortograficznym jest podstawą kaŜdego pisma. Przed napisaniem pisma wskazane jest przygotowanie jego planu (konspektu). Pismo powinno zawierać następujące elementy: − wstęp – wprowadzenie, − przedstawienie zagadnienia/problemu – część główna i najistotniejsza, − uzasadnienie – część przekonująca, − wnioski – część końcowa, podsumowanie. W krajach anglojęzycznych stosuje się w listach handlowych następujący układ treści pisma. Jest to układ tekstu blokowego. 'Poliglota' Bookshop 98 Piotrkowska Street 90–678 Lodz Mr Jonathan Smith Longman Publish House 113-119 Charing Cross Road London WC2H 0EB UK 12 February 2007 Dear Mr Smith Your advertisement in the January issue of Bookseller magazine is of great interest to us. We would like to know more about the coursebooks your firm offers and would appreciate receiving your wholesale price list and information regarding terms and ordering policy. It is our desire to offer our customers the widest selection possible of English coursebooks, and we are therefore always interested in new products that fall within that area. We look forward to your prompt response. Thank you in advance. Yours sincerely Adam Nowak Adam Nowak Purchasing Manager Oto kilka zasad korespondencji anglojęzycznej. Nazwa i adres odbiorcy znajdują się w lewym górnym naroŜniku. Data znajduje się po prawej stronie. Pisząc datę naleŜy pamiętać, Ŝe w Wielkiej Brytanii najpierw podaje się dzień, a w Stanach Zjednoczonych miesiąc. Najbezpieczniej zatem pisać datę w sposób następujący: 3 June 2006. Pamiętać naleŜy, Ŝe w języku angielskim nazwy miesięcy pisze się zawsze z duŜej litery. Po dniach tygodnia nie trzeba pisać liter th, rd, nd lub st. W adresie, po zwrocie powitalnym (Dear...)
  • 26. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 25 i poŜegnalnym (Yours faithfully/sincerely), moŜna ale nie trzeba stosować Ŝadnych znaków interpunkcyjnych. KaŜdy paragraf rozpoczyna się od lewego marginesu i jest pisany z pojedynczym odstępem. Nazwisko osoby piszącej list i jej tytuł umieszcza się pod podpisem. W listach handlowych stosuje się kilka form zwrotu powitalnego: Dear Sirs - do firmy Dear Sir - do męŜczyzny, którego nazwiska nie znamy Dear Madam - do kobiety, której nazwiska nie znamy Dear Mr Jones - do męŜczyzny Dear Mrs Jones - do kobiety zamęŜnej Dear Miss Jones - do kobiety niezamęŜnej Dear Ms Jones - do kobiety zamęŜnej lub niezamęŜnej Dear Susan - do przyjaciółki lub osoby dobrze znanej Nie naleŜy umieszczać nazwiska przed imieniem oraz bezpośrednio po Mr, Mrs itd. Sposób zakończenia listu zaleŜy od rodzaju zwrotu powitalnego: Dear Sirs/Sir/Madam Yours faithfully Dear Mr/Mrs/Miss/Ms Jones Yours sincerely Dear Susan Best regards/wishes Większość listów składa się z trzech części. W pierwszej, zwanej otwarciem podaje się powód pisania listu. Część druga to rozwinięcie tematu. Część trzecia to zakończenie, które jest zwykle prośbą o załatwienie sprawy i szybką odpowiedź. Tutaj teŜ określa się szczegóły dotyczące dalszej współpracy. Oto kilka typowych zwrotów, którymi moŜna rozpoczynać list handlowy: − We are writing to enquire about ... − We are writing in connection with ... − We are interested in ... and we would like to know ... − We would like to receive information concerning ... − We are interested in entering into business relations with ... Gdy odpowiadamy na list, naszą odpowiedź moŜemy rozpocząć w sposób następujący: − Thank you for your letter of (data), − With reference to your letter of (data), − We have received your letter of (data), − In reply to your letter dated (data) concerning ..., enclosing ..., asking if ..., enquiring about ... Oto kilka typowych zwrotów, którymi moŜna zakończyć list handlowy: − I look forward to receiving your reply/order/products/etc. − Looking forward to hearing from you. − We are looking forward to your early reply. − A prompt reply will be appreciated. − We should appreciate a prompt reply. Jeśli w liście przekazaliśmy pewne informacje, moŜemy go zakończyć w sposób następujący: − I hope that this information will help you. − Please do not hesitate to contact me if you need any further information. − Please feel free to contact me if you have any further questions. − Should you need more information, please feel free to contact me.
  • 27. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 26 Zwroty uŜywane w reklamach listowych/ofertach: − You will be intrested to know that we have just introduced our new ... − May we draw your attention to ... − Please let us know if you would like to have samples or a demonstration. − It is in order to meet this demand that we are bringing out ... − Having once seen and handled ... you will be able to place your order. − ... has (have) been regarded as the best for a century and a half. − You may be able to profit from special terms on your initial order. − The reputation of this product is spread by everyone who ... − The discount increases in proportion to the size of the order. Zwroty uŜywane w zaproszeniach: − We would like to extend an invitation for you to visit ... − We would like to invite you for a few days to visit ... − I am writing on behalf ... to invite you to visit ... − I would like to know whether you would be interested in coming for a short visit to ... − We would like to invite you to ... Zwroty uŜywane przy zamówieniach: − We enclose our official Order No ... − We have pleasure in sending you an order for ... − Please supply the following ... − We have decided to give you a standing order for ... − Please deliver at the prices, terms and dates as given below ... − Please supply us the above mentioned. − With reference to your quotation, we enclose our order for immediate delivery. − We can accapt your offer on these terms, and are pleased to place an order for ... Składając reklamację naleŜy najpierw wyrazić Ŝal z powodu konieczności złoŜenia reklamacji np: − Unfortunately, we have not yet received the books we ordered. A następnie zasugerować sposób załatwienia reklamacji np: − Please, could you deliver them soon. − We would be grateful if you could deliver them soon. − We would appreciate it if you could deliver them soon. śyciorys zawodowy (Curriculum Vitae) Forma CV zaleŜy od naszej wyobraźni. Powinien być starannie opracowany graficznie oraz stylistycznie. Układ chronologiczny Najczęściej stosowany przez osoby poszukujące pracy, dobrze sprawdza się w sytuacjach, gdy waŜne jest doświadczenie zawodowe oraz wykształcenie. Układ celowy Wersja odpowiednia dla osób o konkretnym celu zawodowym i bogatym doświadczeniu. Ten rodzaj dokumentu pozwala na przedstawienie pracodawcy konkretnej wizji pracy, jaką zamierzasz realizować. Pisząc taki Ŝyciorys skup się jedynie na informacjach adekwatnych do stanowiska.
  • 28. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 27 Układ funkcjonalny Główną zaletą tej formy dokumentu jest minimalizacja niekorzystnego wraŜenia, jakie pracodawca moŜe odnieść np. z powodu nieodpowiedniego wykształcenia czy przerw w zatrudnieniu. Korzystają z niego równieŜ osoby zamierzające zmienić ścieŜkę kariery. Tutaj waŜnym elementem jest opis kompetencji, osiągnięć oraz umiejętności przydatnych w branŜy, w której chcemy pracować. Co powinien zawierać dobrze napisany Ŝyciorys zawodowy? Dane personalne: − pisanie Ŝyciorysu zaczynamy zawsze od danych personalnych. Powinno z nich jasno wyniknąć, skąd jesteśmy i jak z nami moŜna się skontaktować. Dane kontaktowe powinny być zawsze aktualne, − imię oraz nazwisko, − aktualny adres zamieszkania (adres, gdzie moŜna nas aktualnie znaleźć), − telefon (jeśli nie masz własnego numeru stacjonarnego lub komórkowego, postaraj się o numer grzecznościowy. Pracodawca musi mieć z tobą łatwy kontakt, jest to bardzo waŜne), − data urodzenia (np. 5 marca (nie „marzec”) 1979 r.), − jeŜeli posiadasz adres e-mail moŜesz lecz nie musisz go podawać, ułatwi to kontakt z Tobą w przypadku problemów z telefonem, − stan cywilny (w przypadku rozwodu lub wdowieństwa lepiej operować formą wolny/wolna lub kawaler/panna), − w przypadku męŜczyzn stosunek do słuŜby wojskowej (tylko jeŜeli jest uregulowany). Wykształcenie: Informacje na temat wykształcenia naleŜy wpisać w odwróconej kolejności chronologicznej – zaczynając od tego, co miało miejsce ostatnio. Trzeba podać datę rozpoczęcia i zakończenia nauki, pełną nazwę szkoły czy uczelni, wydział i kierunek. Warto zaznaczyć takŜe specjalizację, wiodące przedmioty na studiach, ewentualnie tematykę pracy dyplomowej. Nigdy nie umieszczamy w tym punkcie informacji o ukończonej szkole podstawowej. Doświadczenia zawodowe: Odwrócony porządek chronologiczny obowiązuje takŜe podczas prezentowania naszego przebiegu zawodowego. Podajemy datę rozpoczęcia i zakończenia pracy, nazwę firmy, zajmowane stanowisko, a takŜe zakres pełnionych obowiązków. Jest to istotne, poniewaŜ nazwy stanowisk nie zawsze oznaczają to samo w kaŜdej firmie. JeŜeli nie posiadamy doświadczenia zawodowego, w tym miejscu wspominamy o odbytych staŜach i praktykach zawodowych. Nie jest waŜny prawny aspekt pracy, liczy się Twoje doświadczenie i umiejętności, jakie dzięki niej zdobyłeś. Dotychczasowe osiągnięcia: Zamieszczamy tutaj osiągnięcia naukowe (np. publikacje, stypendia naukowe), sportowe, społeczne (np. funkcje w organizacjach studenckich i innych). Osoby będące na początku kariery zawodowej powinny napisać o jakichkolwiek doświadczeniach, które udało im się zdobyć. Warto wspomnieć, np. o działalności w harcerstwie, organizacjach studenckich lub charytatywnych. Są to bardzo cenne informacje zarówno dla pracodawcy, jak i dla doradców personalnych. Mogą bowiem świadczyć o zaangaŜowaniu w pracy zespołowej, o umiejętności podejmowania samodzielnych decyzji.
  • 29. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 28 Dodatkowe kwalifikacje: Prawo jazdy, znajomość języków obcych, umiejętność obsługi komputera, inne umiejętności np.: pracy w grupie, organizowania pracy, kierowania, komunikowania się, łatwość nawiązywania kontaktów. Nawet, gdy wydaje się nam, Ŝe oferowana praca nie będzie wymagać posługiwania się angielskim czy niemieckim, naleŜy o tych umiejętnościach napisać. Trzeba podać w miarę dokładny stopień ich znajomości – w mowie i piśmie. Warto wspomnieć teŜ o kursach odbytych za granicą, a jeśli posiadamy certyfikaty potwierdzające nasze umiejętności, to równieŜ je wymienić. Zainteresowania pozazawodowe: W części tej napisz o swoich zainteresowaniach. Jednak nie naleŜy przesadzać i opisywać rozlegle swojej pasji, po prostu wymieniamy to co lubimy robić w wolnych chwilach - około 2–4 zainteresowań. Referencje: JeŜeli takie posiadamy, informacje o nich moŜemy zamieścić np. Pani Anna Nowa w ramach praktyki studenckiej, jaką odbyła w firmie <FIRMA> w okresie 03.06.2004 – 01.11.2006r. pełniła funkcję pomocnika Redaktora Naczelnego serwisu internetowego <adres strony>. Stopka: JeŜeli nie chcemy by nasz Ŝyciorys zawodowy był w przypadku odrzucenia wyrzucony, musimy zawrzeć zgodę na jego późniejsze przetwarzanie, w postaci stopki z informacją iŜ zgadzamy się na przetwarzanie swoich danych dla procesu rekrutacyjnego oraz umieścić pod nim własnoręczny podpis. Wersja polska – WyraŜam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych zawartych w ofercie pracy dla potrzeb niezbędnych do realizacji procesu rekrutacji (zgodnie z Ustawą z dnia 29.08.97 r. o Ochronie Danych Osobowych Dz. U. Nr 133 poz. 883) Wersja angielska – I declare, that I agree to have my personal data, if it necessary, processed for recruitment process (according to the Act of personal data protection, dated 29 of August 1997, Dz. U. Nr 133 Poz. 883). Podpis: Umieszczamy swój podpis po to by uprawomocnić klauzulę o przetwarzaniu twojego CV w celach rekrutacyjnych. MoŜna po prostu na końcu podpisać się z prawej strony lub uŜyć zwrotu grzecznościowego jak "Z powaŜaniem" , "Z wyrazami szacunku" oraz pod tym własnoręczny czytelny podpis. Przykład CV w języku angielskim Tworząc angielską wersję Curriculum Vitae trzeba pamiętać o tym, by nie wpisywać polskich liter. PERSONAL INFORMATION Name KOWALSKA ANNA Address UL. BRZOZOWA 1, 01-100 BUKOWO, POLAND Telephone 0048 71 7171717 E-mail kowalska.anna@op.pl Nationality Polish Date of birth 01.01.1980
  • 30. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 29 WORK EXPERIENCE • Dates (from – to) January 2005 – until now • Name and address of employer Bacowka Restaurant, ul. Jaworowa 2 , 01-100 Bukowo, Poland • Type of business or sector Restaurant • Occupation or position held Waitress • Main activities and responsibilities Customer service • Dates (from – to) July – December 2004 • Name and address of employer PSS Ptys , ul. Czerwona 5, 01-100 Bukowo, Poland • Type of business or sector Grocery • Occupation or position held Cashier • Main activities and responsibilities Cash handling EDUCATION AND TRAINING • Dates (from – to) October – June 2004 • Name and type of organization providing education and training Vocational School in Sopot , Poland • Title of qualification awarded Shop assistant PERSONAL SKILLS AND COMPETENCES MOTHER TONGUE POLISH OTHER LANGUAGES ENGLISH • Reading skills Basic • Writing skills Basic • Verbal skills Basic
  • 31. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 30 TECHNICAL SKILLS AND COMPETENCES ABILITY TO OPERATE CASH REGISTER COMPUTER : OPERATING SYSTEM – WINDOWS APPLICATIONS – WORD, EXCEL DRIVING LICENCE Clean driving license ANNEXES REFERENCES: ANDREW JANIK, BACOWKA RESTAURANT, TELEPHONE NUMBER: OO48 000000 STYŚ, PSS PTYS, TELEPHONE NUMBER: 0048 36666666 List motywacyjny List motywacyjny nazywany takŜe podaniem o pracę jest rozwinięciem Ŝyciorysu zawodowego, które świadczy o przydatności danej osoby na stanowisko pracy. List motywacyjny ma na celu prezentacje Twoich najlepszych stron oraz daje pracodawcy znak iŜ kandydat naprawdę jest zainteresowany daną posadą oraz dysponuje niezbędnymi predyspozycjami. W liście motywacyjnym musimy uzasadnić dlaczego ubiegamy się o to stanowisko pracy właśnie w tej firmie i dlaczego akurat chcemy pracować na określonym stanowisku. Dobrze jest, aby z podania o pracę wynikało iŜ znamy firmę oraz wiemy czym ona się zajmuje. NaleŜy powołać się na przydatne w danym miejscu pracy doświadczenia: wcześniejsze miejsca pracy, praktyki wakacyjne, rozwijane zainteresowania. List motywacyjny – forma: − list motywacyjny zacznij pisać dopiero, gdy skończysz CV, − format A4 „jedna strona” papier biały dobrej jakości, − informacje zawarte w Cv nie powinny być tutaj ponownie wpisywane, − zamieść informacje o jakie stanowisko się ubiegasz oraz dlaczego chciałbyś pracować w tej firmie, − unikaj zbędnych dodatków, które utrudniają czytanie takie jak znaki wodne czy kursywa, − jeŜeli odpowiadasz na ogłoszenie, naleŜy odwołać się do wymagań w nim zawartych, − naleŜało by zawrzeć informacje na temat zakresu obowiązków w obecnej, bądź byłej firmie, − powinien zawierać prośbę o spotkanie kwalifikacyjne – interview, − na końcu naleŜy podać spis załączników (o ile takie istnieją). Co powinien zawierać List motywacyjny? Wstęp: Postaraj się przykuć uwagę czytającego, napisz o jakie stanowisko się ubiegasz oraz zwracaj się do konkretnej osoby nie do działu kadr. JeŜeli nie odpowiadasz na ogłoszenie, sprecyzuj o jaką prace się ubiegasz, dział, stanowisko. itp, zrób dobre wraŜenie, dowiedz się jak najwięcej o firmie, utwierdź ich w przekonaniu iŜ będziesz dobrym pracownikiem. Rozwinięcie: W tej części postaraj się przekonać o atrakcyjności twojej kandydatury, nie rozpisuj się za bardzo gdyŜ duŜo nie zawsze oznacza dobrze. JeŜeli nie spełniasz wymogów podanych w ofercie, zadeklaruj chęć zdobycia stosownych umiejętności lub uzupełnienia wykształcenia i wiedzy. Unikaj tutaj oklepanych zdań powtarzających się w setkach listów motywacyjnych
  • 32. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 31 takich jak: „jestem szczególnie zainteresowany podjęciem pracy w tak znanej i renomowanej firmie jak Państwa”. Kwestie finansową zostaw na rozmowę kwalifikacyjną. Zakończenie: Na końcu zamieść zwrot grzecznościowy, własnoręczny podpis, spis załączników oraz klauzulę o prywatności. Przykład Listu motywacyjnego w języku angielskim Warsaw, 23.10.2006 Anna Nowak ul. Falenicka 77 96–001 Warsaw telephone: 222 22 22 „AAA Sp. z o.o.” ul.Fiołkowa 10 95–100 Warsaw Dear Sir or Madam, I enclose my curriculum vitae in response to your advertisement in Gazeta Wyborcza dated 23–10–2006. I would like to apply for the position Accountant in the Finance and Accounts department of your company. The position interests me for several reasons. My education and work experience has prepared me for the position I have been interested in accounting since the beginning of my studies and would like to work in this field in future. I’ve just finished post-graduate studies in Management Accounting and Controlling. I have three-years’ experience in the finance of the company BIT SOFTWARE, where I had a chance to put into practice the knowledge I learned at university. As an accountant I was responsible for keeping accounting records correct and on time, analyzed financial statements, produced reports and input data on a computer system, so I became familiar with using accounting Software. I also posted to a general ledger and generated monthly and annual reports. I easily learn new things and I am open to new challenges. I am precise, conscientious and observant, which in my opinion is very important in accounting. I enjoy working pressed for time. I am good at handling stress situations, where one has to act quickly and calmly. I am a creative, articulate person who finds it easy to communicate with others. I can work efficiently both in a team and individually. I believe my qualifications and experience make me well suited to the position you are advertising. My enclosed CV provides additional details about my background. Thank you for your consideration. I look forward to hearing from you. Yours faithfully, Anna Nowak
  • 33. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 32 4.2.2. Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jak rozpoczniesz rozmowę dzwoniąc do drukarni? 2. Jaką treść wiadomości nagrać na sekretarkę w rozmowie z producentem maszyn? 3. Jakie znasz podstawowe elementy zestawu komputerowego? 4. Jakie znasz polecenia komputera? 5. Jakiego zwrotu uŜyć prosząc np. o informację? 6. W jaki sposób wyrazisz pewność i niepewność? 7. W jaki sposób wyrazisz zdziwienie i zaskoczenie? 8. W jaki sposób naleŜy tworzyć CV i List motywacyjny? 4.2.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Przygotuj z kolegą pisemnie mini dialogi, w których zareagujesz na podane sytuacje. Następnie odtwórz napisane dialogi na forum klasy. 1. Wyraź swoją niepewność. 2. Poproś o powtórzenie, bo nie dosłyszałeś. 3. Wyraź swoje zdanie na temat… 4. Wyraź konieczność wykonania naprawy urządzenia. 5. Wyraź swoje zadowolenie w sytuacji formalnej. 6. OkaŜ swoje zainteresowanie. 7. Wyraź swoje duŜe niezadowolenie. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) dobrać się w pary, 2) przeczytać dokładnie polecenie, 3) zapoznać się dokładnie z treścią ćwiczenia, 4) przypomnieć sobie zwroty, które słuŜą do wyraŜenia funkcji językowych, mających zastosowanie w podanych w poleceniu sytuacjach, 5) napisać mini dialogi, ilustrujące reakcję słowną na podane w poleceniu sytuacje, 6) zainscenizować na forum klasy, razem z kolegą, napisane dialogi. WyposaŜenie stanowiska pracy: − słownik języka obcego, − podręcznik do gramatyki j. angielskiego, − poradnik dla ucznia. Ćwiczenie 2 UłóŜ rozmowy telefoniczne A i B w odpowiedniej kolejności. Tabela do ćwiczenia 2. Rozmowa telefoniczna. Rozmowa A Rozmowa B Good. I’m sorry to mess you around like this. About 5, if it’s OK with you. No problem. 1 Tom Wilkins.
  • 34. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 33 Hello, Mr Wilkins. This is Sarah Smith. Great! Till Sunday, then. Yes, see you on Friday. Thank you for calling, Goodbye. Kate! How nice to hear you. How How can I help you? You know where we live, don’t you? I look forward to seeing you on Friday, then. That’ll be lovely. Thank you. I’m phoning about our appointment on Wednesday. I’m afraid I can’t make it. Tom, this is Kate. 1 Tom Wilkins. That’s right. Well, how about Friday? Is it convenient? Good. In fact, we’re having a party next Sunday. Would you like to come? Oh, would you like to change it? Sure, Garden Square, isn’t it? What time shall we come? Bye, bye. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) przeczytać polecenie, 2) zapoznać się dokładnie z treścią rozmowy A, 3) nadać odpowiednią kolejność wypowiedziom rozmowy A, 4) przeczytać jeszcze raz spójność dialogu A, 5) zapoznać się dokładnie z treścią rozmowy B, 6) nadać odpowiednią kolejność wypowiedziom rozmowy B, 7) przeczytać jeszcze raz spójność dialogu B, WyposaŜenie stanowiska pracy: − słowniki języka obcego, − literatura z zakresu Business English, − poradnik dla ucznia. Ćwiczenie 3 Uzupełnij poniŜszy tekst. How do I get a new dokument onto the screen ? You o_ _ _ your word processing p_ _ _ _ _ _ _ _ . You use the m _ _ _ _ to c _ _ _ _ on “File”. Then you s _ _ _ _ _ “New document”. It’s easy! Let’s say I’ve typed a letter with 3 paragraphs. I decide I want to put paragraph 3 before paragraph 2. What do I do? First, make sure the c _ _ _ _ _ is positioned at the start of paragraph 3. C _ _ _ _ the mouse, hold it down and h _ _ _ _ _ _ _ _ paragraph 3. Then use the mouse to d _ _ _ paragraph 3 before paragraph 2. And don’t panic! How do I print out my document? You just click the p _ _ _ _ _ _ icon on the t _ _ _ _ _ _ . Click on the options you want and then click on “p _ _ _ _ “. When I’ve finished working, do I just pull the plug out of the socket?
  • 35. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 34 No!!! You should c _ _ _ _ all w _ _ _ _ _ _ you’ve opened and q _ _ _ the programme. Then go to the “Special” m _ _ _ and choose “Shut down”.[1, s.46] Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) przeczytać dokładnie polecenie, 2) wpisać brakujące litery do słów – ilość kresek odpowiada liczbie brakujących liter, 3) sprawdzić poprawność pisowni uzupełnionych słów. WyposaŜenie stanowiska pracy: − słownik języka obcego, − słownik komputerowy, − poradnik dla ucznia. Ćwiczenie 4 Napisz własne CV w języku angielskim w programie MS Word, wykorzystując informacyjno-poradnikowe źródła internetowe. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) dokonać przeglądu stron internetowych poświęconych tematyce tworzenia CV, 2) dokonać przeglądu własnych dokonań i innych danych potrzebnych do stworzenia CV, 3) napisać własne CV w języku angielskim. WyposaŜenie stanowiska pracy: − słownik języka obcego, − komputer z zainstalowanym edytorem MS Word i dostępem do Internetu, − podręcznik do gramatyki j. angielskiego, − poradnik dla ucznia. Ćwiczenie 5 Napisz List motywacyjny do przykładowego pracodawcy w języku angielskim w programie MS Word, wykorzystując informacyjno-poradnikowe źródła internetowe. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) dokonać przeglądu stron internetowych poświęconych tematyce pisania Listów motywacyjnych, 2) wybrać przykładowego pracodawcę i stanowisko pracy o które będziesz się ubiegał, 3) dokonać analizy treści, które chciałbyś wykorzystać w Liście motywacyjnym, 4) napisać List motywacyjny w języku angielskim. WyposaŜenie stanowiska pracy: − słownik języka obcego, − komputer z zainstalowanym edytorem MS Word i dostępem do Internetu, − podręcznik do gramatyki j. angielskiego, − poradnik dla ucznia.
  • 36. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 35 4.2.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz: Tak Nie 1) zostawić wiadomość na sekretarce? 2) udzielić informacji podczas rozmowy telefonicznej? 3) przeprowadzić rozmowę telefoniczną? 4) rozróŜnić podstawowe komendy komputerowe? 5) posługiwać się podstawowym słownictwem komputerowym? 6) zastosować zwroty słuŜące do wyraŜania róŜnych funkcji językowych? 7) napisać swoje CV i list motywacyjny w języku angielskim?
  • 37. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 36 4.3. Kształtowanie umiejętności posługiwania się językiem obcym w poligrafii 4.3.1. Materiał nauczania Słownik najczęściej uŜywanych angielskojęzycznych określeń i zwrotów z zakresu poligrafii: Agregat – unit, set, aggregate Akapit, – paragraph, Aparat reprodukcyjny – process reproduction camera Apla – large solid, flat colour Arkusz druku – printed sheet, press sheet Arkusz składu – sheet of composition Barwidło – dye, dyestuff Barwniki – dyes, dyestuffs, stains Bęben złamujący – folding drum, point-holes drum Bobiniarka – bobbine slitter, slitter-rewinder, slitting-rewinding machine Brązowanie druków – bronzing Broszura – brochure, booklet Chemigrafia – photo engraving, zincography Cięcie – slitting, cutting Cylinder dociskowy – impression cylinder, back pressure cylinder Cylinder formowy – form (plate) cylinder, base cylinder Cylinder pośredni – (rubber) blanket cylinder Cylinder wklęsłodrukowy – intaglio cylinder Czcionka – letter, type Czwórka tytułowa – prelims, preliminary four pages Dane wydawnicze – printer’s imprint, colophon Densytometr – densitometer Densytometria – densitometry Diapozytyw – diapositive, slide, transparent positive Dodruk –surprint, surplus print Druk – print, printed matter (copy) Druk arkuszowy – sheet print, (copy) Druk dwustronny – two-side print (copy) Druk jednokolorowy – single-colour print (copy) Druk wielobarwny – process colour print (copy) Druk zwojowy – web print (copy) Drukarka – printer Drukarnia – printing house, printing office, print shop Drukarska maszyna – printing machine, printing press Drukowa forma offsetowa – offset printing plate (form) Drukowa forma sitodrukowa – silk-screen stencil, screen printing stencil Drukowa forma wklęsłodrukowa – photogravure printing form, rotogravure printing forme Drukowa forma wypukłodrukowa – relief printing form, typographic printing forme Drukowanie – printing Drukowanie arkuszowe – sheetfeed printing Drukowanie pośrednie – indirect printing Drukowanie rotacyjne – rotary printing
  • 38. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 37 Drukowanie tamponowe – tampon printing Drukowanie zwojowe – web printing (process) Dublowanie – doubling, ghosting Duktor – duct roller, ductor roller, ink ductor Dwójka tytułowa – preliminary two pages Edytor – 1. text editor, word processor; 2. editor Egzemplarz – copy Ekspozymetr – exposure meter, light integrator Elektroniczne grawerowanie – electronic gravure, electronic (scanner) engraving Element drukujący – printing element (area) Element niedrukujący – non-printing element (area) Emulsja fotograficzna – photographic emulsion Faktura – 1. texture; 2. invoice Farba drukarska – printing ink Farby triadowe – four-colours printing inks, process colours (inks) Filtr do wyciągów barwy – separation colour filter Filtr szklany – glass filter Fleksografia – flexography Fleksograficzne maszyny – flexographic printing machines (presses) Folder – folder, booklet Folia introligatorska – stamping foil Folia montaŜowa – transparent mounting film Forma drukowa – printing form (plate) Forma elastyczna – flexible printing forme (plate) Forma kliszowa – printing block form Forma kopiowa (montaŜ) – flat Forma płaska – flat (printing) forme Forma stereotypowa – stereotype forme Format arkusza – sheet size Formatowanie tekstu – text formatting Formularz – (blank) form Fotografia cyfrowa – digital photography Fotografia reprodukcyjna – reproduction photography Fotopolimery – photopolymers Fotoreprodukcja poligraficzna – photoreproduction, art. of printing reproduction photography Fotoskład – phototypesetting, filmcomposition Frontispis – frontispiece Gaza introligatorska – stitching gauze Gazeta – newspaper Gęstość optyczna (D) – optical density Graficzny program komputerowy – graphical software, graphical program Grafika – graphics Grafika kreskowa – dashed graphics, line graphics Grafika rastrowa – raster graphics, bitmaped graphics, bitmap Hologram – hologram, holograph Hydrofilowość – hydrophility Hydrofobowość – water-repellency (property), hydrophobness Impregnowanie – impregnating Interlinia – 1. lead; 2. row distance, leading, line spacing Introligatornia – bindery
  • 39. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 38 Introligatorskie maszyny – bookbinding machines Introligatorstwo – bookbinding ISBN – International Standard Book Number Justowanie –justification Kałamarz – ink box, wetting pan, gluing pan Kapitaliki – small capitals, (small caps) Karton – cardboard, board Klejarka – glue applicator, gluing machine Klisza fotoreliefowa – photopolymer plate Klisza kreskowa – line engrawing, line etching, line block Kolumna – 1. composed page; 2. column Kopiarka – printing down unit, copying printer Kopiorama – printing-down frame Kopiowanie stykowe – contact photo-copying (printing) Korekta – proofreading, proof Krajarka jednonoŜowa – guillotine (cutter), single-knife cutting machine Krajarka krąŜkowa – circular knife, cutter Krojenie – cutting Krój pisma – typeface Kserografia – xerography Kursywa – italic Kwadrat – 1. quadrat; 2. quad Lakier – lacquer, varnish Lakierowanie – varnishing, lacquering Lakierówka – varnishing machine Laminówka – lamination machine Lamówka – back lining (strip) Liczarka – automatic sheet counter Linotyp – linotype Litografia – litography, litho Łam – column Łamanie – making-up Mała poligrafia – small printing Mapa bitowa – bitmap Marki – front lays (gauges), cylinder lays (gauges) Maszyna arkuszowa – sheet-feed printing press (machine) Maszyna dociskowa – platen press (machine) Maszyna płaska – flat-bed cylinder press (machine) Maszyna rotacyjna – rotary printing machine (press) Maszyna stopcylindrowa – stop-cylinder press (machine) Maszynopis – typewriten copy, typescript Maszynopis wydawniczy – editor’s copy Maszyny drukarskie – printing machines (presses) Maszyny poligraficzne – graphic machines Materiał ilustracyjny – illustrative matters Materiał pokryciowy – lining material Materiały wydawnicze – editor’s (publisher’s) materials Miary monotypowe – monotype (point) system Mierzyca – side lay, gauge, -mark MontaŜ elektroniczny – electronic imposition
  • 40. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 39 Mora – moire Nacisk drukowania – printing pressure Nadkrawanie – scoring Nakład – printing run, edition, stock Negatyw – negative Nici introligatorskie – binding threads Niciarka – thread seving machine, thread stiching machine NoŜyce introligatorskie – knifes for cardboard, shears, scissors Obciąg – blanket Obłamanie – overrunning, reseting Obróbka chemiczna – chemical treatment Obwoluta – jacket, wrapper Odbitka – proof, print Odbitka drukarska – print, impression, imprint Odbitka próbna – proof, trial print Odmiana kroju pisma – modification of typeface Offsetowa maszyna – offset machine, offset printing press Okładka – case-binding book cover, cover Opracowanie redakcyjne – editing Oprawa introligatorska – cover binding, book-binding Oprawa zeszytowa – saddle-stiched (booklet) binding Oprawa złoŜona – complex binding Orginał drukarski – printed orginal (copy) Pagina – page number, folio Papier drukowy – printing paper Papier powlekany – coated paper, surface coated paper Papier samokopiujący – NCR (no-carbon-required) paper, carbonless paper Papier samoprzylepny – self-adhesive paper Pasowanie – fitting, registration Perforacja – perforation Pismo drukarskie – printing type Płaska forma drukowa – flat forme, flatbed forme Płótno introligatorskie – bookbinder’s linen (cloth) Płyta presensybilizowana – presensitzed plate, pre-coated plate, wipe-on plate Płyta wielometalowa – multimetal plate, polymetall plate, polymetallic plate PodłoŜe do drukowania – printing base Poligrafia – graphic arts industry, printing industry Powielanie – duplication Poziom szarości – gray level Pozytyw – positive, positive image Procesy wydawnicze – editorial processes Profil barwny – colour profile Przegniatanie – creasing, bending Przybierak – vibrator, ink oscilator, feed roller, dampening vibrator (feed roller) Publikacja – publication Punkt typograficzny – typographical point Punktura – register mark, registration mark Rakiel – 1. doctor blade, scraper wiping; 2. blade, wiper, squegee Raster – screen Raster krzyŜowy – crossline screen, crossed screen
  • 41. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 40 Raster stochastyczny – stochastic screen Redaktor techniczny – technical editor Reprodukcja poligraficzna – printing reproduction Retusz elektroniczny – electronic retouching Retusz ręczny – hand-made retouching Risografia – risography Rozbarwianie – colouring down Rozdzielczość – resolution Rozdzielczość optyczna – optical resolution Samonakładak – automatic feeder, sheet feeder, feeder Sensytometria – sensitometry Separacja barw – colour separation Sitodrukowa maszyna – silk-screen printing machine (press) Skaner – scanner Skaner bębnowy – drum scanner Skaner płaski – flatbed scanner Skanowanie – scanning Skład – composition Skład gorący – hot-metal composition Skład komputerowy – computer typesetting Składka – section quire, folded signature Spiralówka – spiral binding machine Staloryt – printed steel engraving Stereotyp – stereotype, stereo Stop drukarski – printer’alloy (metal) Stół montaŜowy – stripping (mounting) desk Stół retuszerski – retouching table Stół spływowy – feed table, feed board Stronica – page System zarządzania barwą – colour management system Szkic wydawniczy – editorial layout Szpalta – galley, column Szycie drutem – wire stitching, wiring Szycie nićmi – thread sewing Środkowanie wiersza – centering line Tekst – text Tekstura – Textura Gothic, black-letter (type) Tinta – tint, tint area Tłoczenie introligatorskie – (bookbinding) embossing Trawienie chemigraficzne – process etching, photoengraving TrójnóŜ – three-side trimmer (machine) Typografia – typography Typooffset – offset letterpress (printing) Układ stronicy – page layout, page template Układ typograficzny – typographic composition Utrwalanie – fixing, fixation, stabilization Utrząsarka, wyrównywacz – jogger, jogging device UŜytek – part, piece, off-cut Wakat – blank page, white page, vacant page Walec farbowy – ink roller
  • 42. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 41 Walec rastrowy – screened roller, engraved roller Wałek zwilŜający – dampening roller, dampener Warstwa kopiowa – copying layer (coating) Warstwa światłoczuła – light-sensitive coating (layer) Wcięcie akapitowe – paragraph indent, indention Wkład – book block, block Wkładka – insert sheet Włamanie – making-up Wyciąg barwy – color separation Wydawnictwo – 1. publication, edition; 2. publishing house (office) Wydruk – printout, hard copy Wyklejka – endpaper Wykrawanie – diecutting Wykrawarka – diecutting press, punching machine Wykrojnik płaski – cutting die, diecutter, punching knife WyróŜnienia w tekscie – accentuation, feature Wywoływanie – development Wywoływarka – film processing machine, automatic film processor Wzmacniacz – intensifier, intesifying bath Wzornik – pattern-book, (-bord), specimen book Zadymienie – fog, fogging, veil Zaklejanie – book spine gluing, book back lining, (spine) gluing-off Zbierarka arkuszy – collator, collating machine Zbierarka składek – gathering machine, gatherer (of signatures) Zecernia – composing room Zecerstwo – typesetting, compositioning Zespół drukujący – printing unit Zespół farbowy – inking unit (system) Zespół zwilŜający – dampening unit (system), moistener Złam – fold, joint Złamywak – rotary folder, folding unit Złamywanie – folding Złamywarka – folding machine, folder, sheet folding machine Złamywarka kasetowa – buckle folder Złamywarka kombinowana – combined folding machine, combined folder Złamywarka noŜowa – knife folder, blade folder Znak grzbietowy – spine signature mark, signature notation Znak pasowania – register mark, guide rule (sign) Znak złamywania – folding mark, lay mark Znaki adiustacyjne – preparation marks Znaki interpunkcyjne (przestankowe) – punctuation marks Znaki formatowe – trimming marks Znaki korektorskie – correction marks Zszywanie boczne – side stitching, wire stiching, edge stitching Zszywanie zeszytowe – saddle-stitching, centre stitching, fold sewing Zszywarka drutem – wire stitching machine, wire stitcher Zszywarka – staple Zwój papieru – paper reel
  • 43. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 42 Obcojęzyczne zasoby internetowe dotyczące poligrafii Internet jest nieograniczonym źródłem dostępu do obcojęzycznych – szczególnie angielskich – stron www dotyczących szeroko pojętej nowoczesnej wiedzy poligraficznej. Wpisując w okienko wyszukiwarki interesujące nas hasło w języku obcym otrzymujemy dostęp do wielu stron dotyczących interesującego nas tematu. PoniŜsza lista przedstawia przykładowe linki popularnych poligraficznych stron www. – A List Apart – Typography Matters for web developers – ABC typography – A virtual type museum – About Bookbinding – domain books online – American Printing History Association – numerous links to online resources and other organizations – Aspects of the Mass Media – Short essay on the mass media; its history and development – Bookbinding and the Conservation of books – A Dictionary of Descriptive Terminology – Bookbinding Links List of bookbinders – Books online – Caligraft Computational calligraphy – Centre for the History of the Book – Comp.fonts FAQ – General Info Section four of six of the newsgroup FAQ – Diacritics Project – Designing a font with correct accents – Bookbinding – English Embroidered Bookbindings – Glossary of Printing Terms Commercial Printing Terms A-Z – History on printed books – How Offset Printing Works – How to make a simple hardcover book – Images of step by step book restoration – Industry Specific how – to guide on how Offset Printing is done – Learn Bookbinding – Several free books on Bookbinding, Gilding, Box construction. – Leather bookbindings – Offset printing – introductory but very illustrative page – Paper and cardboard construction – Planet Typography – history of printing - selection of international sites dedicated to the history of printing – Planet Typography – Online magazine on contemporary typography, directory, manual and other topics – Printing Methods and Terms – Simple instructions – from printing all the way to making a dust jacket – Simple Japanese Bookbinding Technique – The development of book and printing – English website of the Gutenberg-Museum Mainz (Germany) – Tipometar – Typography in Serbia – Typecastfilm.com – a film about Swiss design and typography – Types of Offset Presses – Typography and The Design of Letterforms – Typophile Online – community and discussion forums
  • 44. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 43 Rys.1. Przykładowa anglojęzyczna strona www dotycząca przemysłu poligraficznego [www.printindustry.com].
  • 45. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 44 4.3.2. Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jakie znasz źródła informacji zawodowej z zakresu poligrafii w języku obcym? 2. W jaki sposób moŜna wyszukać w internecie źródeł informacji zawodowej? 3. Czy znasz podstawową terminologię poligraficzną w języku angielskim? 4. Czy znasz literaturę pomocną w dostępie do informacji zawodowej w języku obcym? 4.3.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Korzystając z internetowych zasobów zawodowych w języku angielskim wyszukaj informacje dotyczące określonej maszyny poligraficznej. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) dokonać przeglądu stron internetowych poświęconych tematyce maszyn poligraficznych, 2) wybrać stronę internetową konkretnego producenta maszyny poligraficznej, 3) dokonać analizy treści, które chciałbyś wykorzystać w charakterystyce maszyny, 4) przetłumaczyć dane techniczne maszyny na język polski. WyposaŜenie stanowiska pracy: − poligraficzny słownik terminologiczny języka obcego, − komputer z zainstalowanym edytorem MS Word i dostępem do Internetu, − poradnik dla ucznia 4.3.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz: Tak Nie 1) udzielić w języku angielskim informacji dotyczących pracy w poligrafii? 2) skorzystać z poligraficznego słownika terminologicznego polsko- angielskiego? 3) skorzystać z norm, katalogów i poradników opracowanych w języku angielskim? 4) pzeczytać i przetłumaczyć na języka angielski eksty zawodowe? 5) określić właściwości techniczne poligraficznych środków pracy? 6) przeczytać i przetłumaczyć dokumentację techniczną maszyn i urządzeń poligraficznych opracowaną w języku obcym? 7) przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję, literaturę i prasę z zakresu poligrafii? 8) posłuŜyć się instrukcjami i oprogramowaniem w języku obcym?
  • 46. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 45 5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ INSTRUKCJA DLA UCZNIA 1. Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 4. Test zawiera 20 zadań. Do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi. Tylko jedna jest prawidłowa. 5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 8. Na rozwiązanie testu masz 45 min. 9. Po zakończeniu testu podnieś rękę i zaczekaj aŜ nauczyciel odbierze od Ciebie pracę. Powodzenia! Materiały dla ucznia: – instrukcja, – zestaw zadań testowych, – karta odpowiedzi.
  • 47. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 46 ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 1. Uzupełnij zdanie:”I’m keen…” a) of. b) on. c) abort. d) in. 2. Na wpół negatywne znaczenie ma przymiotnik a) remarkable. b) hilarious. c) controversial. d) involving. 3. Nauczyciel wykonując ćwiczenie na rozumienie ze słuchu uŜyje zwrotu a) Let’s finish it off next lesson. b) I’d rather you rewrote exercise 2. c) Prepare this exercise at home. d) Don’t talk. 4. Prawidłowa kolejność podawania numeru telefonicznego kontrahentowi zagranicznemu to a) country code – number of receiver – extension. b) area code – number of a caller – extension. c) country code – area code – number of receiver. d) country code – number of a caller. 5. Odpowiedź na podziękowanie klienta to a) Thank you. b) The same to you. c) You’re welcome. d) You’re right. 6. Podczas negocjacji składamy propozycję a) On condition that you will reduce the prices, we could consider your offer. b) We won’t be able to reduce the prices. c) We may consider your offer if you agree to our terms of payment. d) Providing that you will reduce the prices, we won’t be able to consider your offer. 7. Sprzedawca i klient moŜe zarówno zadać pytanie a) What publishing series is it? b) What occasion is the book for? c) What sort of book are you looking for? d) Am I to wrap it for you? 8. Odbierając telefon w pracy uŜyjemy zwrotu a) Hello! Good morning! b) Good morning! How can I help you? c) Amplico Life. Hello! d) Amplico Life. Good morning!
  • 48. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 47 9. Powodem do przyjęcia reklamacji jest a) damaged pages. b) the book is too boring. c) the client doesn’t like the cover. d) the book is too expensive. 10. Podczas negocjacji poprosisz o wyjaśnienie a) Could you be more specific? b) What did you say? c) Could I explain one more point? d) Could I ask you a favour? 11. „Stałe zamówienie” jest odpowiednikiem zwrotu a) Regular order. b) Firm order. c) Fixed order. d) Constant order. 12. Umawiając się telefonicznie na spotkanie w sprawach zawodowych powiesz a) Can we meet on Tuesday? b) Would it be possible to met on Tuesday? c) Would it be possible for me to meet you on Tuesday? d) Would we possibly meet on Tuesday? 13. Opisując zawartość treściową ksiąŜki uŜyjemy sformułowania a) paper back. b) chapter. c) volume. d) booklet. 14. Przytaczając opinię dziennikarzy na temat nowego albumu uŜyjemy konstrukcji gramatycznej a) strony biernej. b) mowy zaleŜnej. c) zdań warunkowych. d) konstrukcji imiesłowowej. 15. Podczas negocjacji uŜyjesz zwrotu a) Make concessions. b) Express your likes. c) Express your fear. d) Write a review. 16. Dokument wypełniony na prośbę klienta to a) payment delay form. b) delivery note. c) sales invoice. d) pre-face form.
  • 49. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 48 17. Musisz przełoŜyć termin spotkania biznesowego. Zaproponuj inny termin. a) What do you think about Wednesday? b) Shall we meet on Wednesday? c) Where could we meet? d) What time do we meet? 18. Opracowując ofertę drukarską uŜyjesz zwrotu a) Cash on delivery. b) Fast delivery van. c) Short delivery dates. d) Delivery note. 19. Osoba która ma bezpośredni kontakt z klientem w drukarni to a) bookkeeper. b) trade representative. c) salesperson. d) technologist. 20. Na pytanie: ”Shall we go to the conference room and make a start”? udzielisz odpowiedzi a) Yes, please. b) Why not? c) O.K. Let us get started. d) Yeah, of course.
  • 50. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 49 KARTA ODPOWIEDZI Imię i nazwisko ............................................................................... Posługiwanie się językiem obcym w realizacji zadań zawodowych Zakreśl poprawną odpowiedź. Nr zadania Odpowiedź Punkty 1 a b c d 2 a b c d 3 a b c d 4 a b c d 5 a b c d 6 a b c d 7 a b c d 8 a b c d 9 a b c d 10 a b c d 11 a b c d 12 a b c d 13 a b c d 14 a b c d 15 a b c d 16 a b c d 17 a b c d 18 a b c d 19 a b c d 20 a b c d Razem:
  • 51. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 50 6. LITERATURA 1. Barker Ch.: Boost Your Vocabulary 1, 2, 3, 4. Pearson Education Limited, Essex 2002 2. Cichocki L., Pawlicki T., Ruczka I.: Poligraficzny słownik terminologiczny. Polska Izba Druku, Warszawa 1999 3. Grant D., McLarty R.: Business Basics. Oxford University Press, Oxford 2002 4. Hollett V.: Business Objectives. Oxford University Press, Oxford 2002 5. Knight G., O’Neil M., Hayden B.: Business Goals 1. Cambridge University Press, Cambridge 2004 6. Linde-Usiekniewicz J.(red.): Wielki słownik angielsko-polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004 7. Murphy R.: English Grammar In Use. Cambridge University Press, Cambridge 1991 8. O’Driscoll N., Scott-Barrett F.: Business Challenges. Pearson Education Limited, Essex 1999 9. Puńko E., Rostek E.: English - Słownik tematyczny. Wagros, Poznań 2006 10. Thompson A. J., Martinet A.V.:A Practical English Grammar. Oxford University Press, Oxford 1990