Умайн их биеийн хавдар PPT хэрэгтэй бол btk1092@gmail.com хаягаар холбогдоно уу

1. АУС М.Баянбат
Б.Алтансувд
У.Энхжин
Б.Батхүү
Умайн их биеийн хавдар

2. Умайн хоргүй хавдар
 Умайн хоргүй хавдар нь даавраас
хамааралтай, хоргүй явцтай, булчингийн
эдээс гаралтай хавдар юм.
 Умайн хоргүй, булчингийн хавдар нь янз
бүрийн хэмжээтэй зангилаануудаас тогтдог.
Эдгээр зангилаанууд хөгжлийнхөө явцад хэд
хэдэн шатыг дамжиж нэгэн зэрэг хэд хэдэн
тоотой ургана.

3.  Хавдрын
зангилаануудын
95% нь умайн биед
, 5% нь умайн
хүзүүнд байршина.

4. Давтамж
 Хэт авиан шинжилгээнд хамрагдсан нийт
эмэгтэйн 20-30%-д миомын жижиг хэмжээтэй
зангилаа илэрдэг
 Зангилаанууд олон эсвэл нэг нэгээр
байрласан, янз бүрийн хэмжээтэй
 Ихэвчлэн 30-35настай эмэгтэйчүүдэд
тохиолддог.

5. Эмгэг жам
 Умайн хоргүй хавдар үүсч хөгжихөд эстроген
даавруудын метаболизмын өөрчлөлт ба шар
биеийн ажиллагааны хямрал шийдвэрлэх
үүрэгтэй
 Мөн харааны товгор-өнчин тархи-өндгөвч –
умайн тогтолцоонд гарсан дааврын
хамааралтай шинэ үүсвэр чухал үүрэг
гүйцэтгэнэ
 Иймэрхүү хямрал анхдагч шинж чанартай
эсхүл эргэх холбооны хуулийн дагуу эдгээр
эрхтнүүд эмгэг процесст хоёрдогчоор
хамрагдана.

6. Үргэлжлэл
 Мөн бие махбодын дархлааны урвалж чанарын
өөрчлөлт, халдварын архаг голомттой байх, мөн
удамшлын урьдал байдал багагүй нөлөөтэй
 Умайн хоргүй хавдрын хөгжилд нөлөөлөх
урьдчилсан хүчин зүйлс нь цус багадлын урьдал
байдал, төмөр дутагдлын цус багадалт юм. Ийм
хавдартай өвчтөний цусны элементүүдийн эмгэг
хазайлтаас хамаарч эмэгтэйн бие дэх исэлдэн
ангижрах процесст хямрал гарч, хавдрын өсөлт
хурдсах боломж ихэснэ.
 Иймээс хавдрын үед эмэгтэйн бие махбодын олон
эрхтэн тогтолцоо эмгэг процесст хамрагдана.

7. Шалтгаан
 Бүрэн судлагдаагүй
 Боловсрол багатай эмэгтэйчүүд
 Удамшил
 Дааврын хамааралтай

8. Илрэх шинж тэмдэг
 Шинж тэмдэг бүдэг
 Анхны биений юмны мөчлөгийн ажиллагаа
өөрчлөлттэй,
 Салстын доороос түрсэн ургалттай байхад цус их
хэмжээтэй алдана-цус багадалт
 Өвдөлт – умайн хөндийн зангилаа томрох
 бэлгийн харьцаанд хямрал гарах
 нөхөн үржихүйн ажиллагаа багасах үргүйдэл
 хожуу цэвэрших зэрэг хазайлтууд гарна.
 Биений юм их хэмжээгээр ирэх
 Умайн миомын байршил – давсаг дарагдана эсхүл
бүсэлхий ууцаар өвдөнө
 Хэвлийн доод хэсгээр өвдөх
 Өндөр биш халуурна г.м

10. 1. интрамуральные узлы -
interstitial (intramural)
2. субсерозная миома -
subserous
3. субсерозная миома на ножке
(брюшная миома) -
pedunculated, subserous
4. субсерозная миома -
subserous, displacing tube
5. интралигаментарная опухоль -
intraligamentous tumor
6. шейная опухоль - cervical
7. субмукозная миома на ножке
(маточная миома) -
pedunculated, submucous
8. субмукозная миома -
submucous
9. субмукозная миома на ножке
(вагинальная миома матки) -
pedunculated, submucous,
frotruding through external os

11. Оношлогоо
 Эмэгтэйчүүдийн үзлэг-умайн хэмжээгээрээ
томорсон, хөдөлгөөнтэй, хөндүүр, хатуу
цуллагтай, зангилаат гадаргуутай байх шинж
илэрнэ
 Өндгөвчний даавар ялгаруулах ажиллагааны
идэвхийг судлах
 Дурандах
 Гистеросальпингографийн шинжилгээ
 Чанд авиа болон рентген бага аарцгийн
эрхтэн
 Радиоизотоп шинжилгээ

13. Hysteroscope

14. Эмчилгээ
1. Консерватив
2. Мэс заслын

15. Консерватив эмчилгээний заалт:
 Хавдрын хэмжээ бага
 Цусны гаралт бага
 Булчин хоорондын ба гялтан доороос түрж
ургасан зангилаатай
 Умайн хоргүй хавдартай атлаа эрхтэн
тогтолцооны ээнэгшилгүй шатанд орсон
дагалдах өвчнүүдтэй байхад

16. Эмийн эмчилгээ
 Умайн миомын хэмжээг багасгах, мэс засалд
бэлтгэхийн тулд богионо хугацаанд
ганодотропин-рилизинг дааврын агонист
залодекс, декапептилдепо, дифрелин-ийг
хэрэглэж болно
 Үр дүнд эстрогений дутмагшил үүсэн улмаар
судас хөдөлгүүрийн шинж буй болно, үтрээн
салст хуурайшна
 Ихэнхдээ нийцэмжгүй

17. Мэс засал эмчилгээ
 Умайн хөндийг дурандаж салстын доороос
түрж ургасан зангилааг авна.
 Лапарскопигоор булчин хоорондын эсвэл
гялтан доороос түрж ургасан зангилааг авах
боломжтой
 Хэвлийг нээх, дуран
 Ахимаг насны үйлчлүүлэгчид хавдрын
хэмжээнээс хамаарч хэвлийн эсвэл үтрээн
хүрцээр умайг бүрэн авах мэс засал хийнэ

18. Умайн хавдрын судас бөглөх
эмчилгээ
 Миомын хэмжээг багасгаж, судасгүйжүүлж,
сөнөрөлд оруулах үүднээс умайн артерийн
судсыг бөглөх эмчилгээ хийдэг
 Үйлчлэгч умайн миомыг эсвэл умайг, хавдрын
хамт авахуулах мэс заслаас татгалзаж буй
миомын шинж илэрч буй өвчтөнд эмчилгээг
сонгоно

19. Эмчилгээний зарчим
 Тайвшруулах, өвдөлтгүй болгох эм тарьсны
дараа ангиографийн аргаар мэргэжлийн эмч
зориулалтын тасагт үйлчлүүлэгчийн гуяны
артерийн судсанд катетр тавина. Дараа нь
заавал өвдөлт намдаах эм хэрэглэнэ.
 Дараагийн ээлжит үзлэгээр тэжээлийн цусны
судасгүй болсон миомын загилаанд үхжил
явагдана, үе үе өвдөлт үүснэ, өндгөвчийн үйл
ажиллгаа буурна

20. Чухал санамж
 Цэвэршсэний дараах үедээ байгаа умайн
миоматай эмэгтэйд орлуулах дааврын
эмчилгээ хийж болдог. Умайн том хэмжээтэй
миоматай зарим эмэгтэйд шинж тэмдэг, зовиур
илрэхгүй. Үйлчлүүлэгчид умайн миома хорт
хавдарт шилжих тохиолдол хамгийн бага
байдаг

21. Умайн их биеийн хорт
хавдар

22. Тархалт
 АНУ-д эмэгтэйчүүдийн хорт хавдрын дотор 1-р
байранд ордог.
 2004 онд 40320 хүн шинээр өвчилж, түүнээс
7090 гаруй хүн нас баржээ.
 Шинээр илэрсэн 6 хүн тутмын 1 нь эхний
жилдээ нас бардаг гэсэн судалгаа байдаг.
 ОХУ-д эмэгтэйчүүдийн хорт хавдрын дотор 2-р
байранд орж, 60,8%-г эзэлж байгаа бөгөөд
хөхний өмөнгийн дараа орж байна.
 2005 оны байдлаар 100,000 хүн амд 13,9%
оногдож байна.

23. Тархалт
 Залуу насны эмэгтэйчүүдийн дунд тасралтгүй
өсч байна.
 40-49 насанд 29,3%
 50-59 насанд 34,9%
 Манай оронд сүүлийн жилүүдэд нэмэгдэж
байна.

24. Эрсдэлт хүчин зүйлс
Эрсдэлт хүчин зүйлс Эрсдэл нэмэгдэх Эрсдэл багасах
Нас 60-65 40 доош
Амьдарч буй орон
нутаг
Европ, хойд Америк Ази, Африк
Өндгөвчний олон
уланхайт өөрчлөлт
Тийм Үгүй
Биеийн жин Тарган Туранхай
Төрөлт Байхгүй, үгүй 4 ба түүнээс дээш
Сарын тэмдэг зогссон
нас
55 ба түүнээс дээш 40 наснаас доош
Жирэмслэлтээс
хамгаалах хавсарсан
эм уусан
Үгүй 4 ба жил түүнээс бага
Медроксипрогестрон Үгүй Тийм

25. Шалтгаан, эмгэг жам
 Умайн их биеийн
өмөн даавар
хамааралт хавдар
бөгөөд дотор
давхарга /эндометр/
нь бэлгийн дайврын
бай эд болдог. Энэ
нь эстроген дааварт
маш мэдрэг.

26. Шалтгаан, эмгэг жам
 Энэ даавар нь хэвийн үедээ умайн дотор
давхаргад эсийн ургалтын өөрчлөлтийг үүсгэж
байдаг. Энэ нөхцөлд прогестерон даавар
бүрэн дутагдсан суурин дээр эстроген даавар
удаан хугацаагаар нэг хэмийн байдлаар их
бага хэмжээгээр ялгарч байдаг. Умайн дотор
давхаргад эсийн үржил ихэссэнээр өндгөвчинд
мөн адил эсийн хэт олшролт үүсдэг.

27. Ангилал
 Гистологийн/эд эсийн / байдлаар умайн
эндометрийн давхаргыг:
 Булчирхайлаг өмөн
 Тунгалаг цайвар эсийн булчирхайлаг өмөн
 Хавтгай эсийн
 Булчирхайлаг хавтгай эсийн
 Ялгаралгүй өмөн

28. Эмнэлзүйн ангилал
Умайн эндометрын өмөнгийн ургалтын
хэлбэрүүд:
 Экзофит /хөндийрүү ургасан/-95%
 Эндофит /нэвчсэн буюу холимог хэлбэр / - 5%
эзэлнэ.
Экзофит ургалттай өмөн эндофит ургалттай
өмөнг бодвол тунгалгийн замаар үсэрхийлэх
нь 2 дахин бага байна.
Өвчний тавиланг тодорхойлох гол хүчин зүйл
бол эсийн ялгарлын зэрэг байдаг.

29. Эсийн ялгарлын зэрэг
Ялгарлын
зэрэг
Илрэлт Нэвчиж
ургах чадвар
Тунгалгийн
замаар
үсэрхийлэх
чадвар
Таван жил
амьдрах
хугацаа
G1 66% Бага Бага 85-90%
G2 20% Дунд Дунд 65-70%
G3 0 Их Их 45-50%

30. Умайн их биеийн хорт хавдрын үе
шат/FIGO 1988/
Үе шат Тархалт
I AG 1, 2, 3 Хавдар умайн дотор давхаргын хүрээнд эндометр
I BG 1, 2, 3 Нэвчилт булчинт давхаргын 12 хүртэл
I CG 1, 2, 3 Нэвчилт булчингийн 12 хамарч серозон бүрхүүл хүртэл гүнийг
хамарсан
II AG 1, 2, 3 Хавдар зөвхөн умайн хүзүүний доторх булчирхайг хамарсан
II BG 1, 2, 3 Хавдар хүзүүний сувгийн холбогч эд рүү нэвчсэн
III AG 1, 2, 3
III BG 1, 2, 3
III CG 1, 2, 3
IV AG 1, 2, 3
IV BG 1, 2, 3
Хавдар умайн серозон давхаргыг хамарсан буюу дайвруудыг
гэмтээсэн, үтрээндээ үсэрхийлэлтэй
Аарцаг эсвэл аорт орчмын тунгалгийн булчирхайнд
үсэрхийлэлтэй
Өмөн давсганд буюу шулуун гэдсэнд үсэрхийлсэн алсын
үсэрхийлэлтэй, хэвлийн хөндий дотор буюу цавьны тунгалгийн
булчирхайнд үсэлхийлэлтэй

31. Үе шат I A, B

32. Үе шат II

33. Үе шат III A

34. Үе шат III B

35. Үе шат III C

36. Үе шат IV A

37. Үе шат IV B

39. Умайн их биеийн хорт хавдрын үе
шат, TNM системийн ангилал
 Т1-Хавдар умайн их биенд байрлана
 Т1а-хавдар умайн дотор хананд
 Т1b-хавдар булчинт давхаргын ½-ээс бага
хэсгийг хамарсан
 Т1с-хавдар булчин давхаргын ½-ээс их хэсгийг
хамарсан
 N0 Орчны тунгалгийн булчирхайд
үсэрхийлэлгүй

40. Үргэлжлэл
 Т2-Хавдар умайн хүзүүний хэсэгт нэвчсэн
гэхдээ умайн хүрээнээс халиагүй байна.
 Т2а-Хавдар умайн хүзүүний дотор талын
эпителийн булчирхайнд байрлана. Тулгуур
холбогч эд рүү нэвчээгүй байна.
 Т2b-Хавдар умайн хүзүүний тулгуур холбогч эд
рүү нэвчсэн байна.

41. үргэлжлэл
 Т3-Хавдар хэсэг газар тархсан байна.
 Т3а-Хавдар гялтан хальс, дайвар рүү тархсан,
хэвлийн шингэн, хэвлийн угаасан шингэнд
өмөнгийн эс илэрнэ.
 Т3b-Хавдар үтрээ рүү хэвчиж ургасан.
 Т3с- N1 Бага аарцгийн ба гол судасны орчмын
т/б үсэрхийлэлтэй

42. үргэлжлэл
 Т4-Хавдар давсагны салст бүрхүүл ба бүдүүн
гэдэсний салст руу нэвчиж тархсан
 Т4а-М1-Алсын эрхтэнд үсэрхийлэлтэй

43. Үсэрхийлэлт, тархалт
 Умайн их биеийн өмөн 3 үндсэн замаар
тархдаг.
1.Тунгалгийн замаар аарцагны, ташаа, хүйсний
хонхрын гадна, дотор, ерөнхий
2.Цусны эргэлтээр уушги, элэг, ясанд
3.Хүрэлцэх замаар хэвлий болон эрхтнүүдийг
хучсан гялтанд үсэрхийлнэ

44. Өвчлөлийн зэрэг нь дараах хүчин
зүйлүүдээс хамаарна
 Анхдагч халдварын тархалт
 Умайн аль хэсгийг гэмтээснээс умайн хүзүүний
суваг руу тархсан эсэх
 Хавдрын эсийн ялгарлын зэрэг
 Нэвчилтийн зэрэг
 Ургалтын хэлбэр

45. Эмнэлзүйн шинж
 Хамгийн элбэг тохиолддог шинж умайгаас цус
алдах юм 75-80%. Энэ шинж бол өмөнгийн
сонгомол шинж биш, эмэгтэйчүүдийн бусад
олон өвчний үед ч илэрдэг.
 Шинж тэмдэг илрээд эмчид ирж буй өвчтөний
ихэнх нь өвчин хүндэрсэн шатандаа орсон
байна.

46. Оношлогоо
 Бичил хусуураар умайн дотор талаас
шинжилгээ авах
 Хэт авиан оношлогоо умайн салстын зузааны
хэмжээг тодорхойлж салстаас эдийн
шинжилгээ авах Пайпел оношлогооны арга
хэрэглэж байна
 Компьютер томографи, MRI
 Умайг дурандан эдийн шинжилгээ авах
 Умайн салстын өмөнг түүний хөндийгөөс хусаж
юмуу соруулж авсан эдийн шинжилгээгээр
эцэслэн оношлоно

48. Хэт авиан оношлогоо
 Умайн их биеийн өмөн
 Умайн салстын доорхи булчингийн хоргүй
хавдар
 Дотор талын эндометриоз
 Умайн гадуурах жирэмслэлт
 Өндгөвчний хавдар
 Цэврүүний үүсэлтийн явцыг ажиглах зэргийг
оношлоход чухал арга юм.

49. Хэт авиан оношлогооны давуу тал
 Умайн эндометрийн өмөнг 2см хүртэл буюу 0,5
см хүртэл өнгөц нэвчилтийг эрт үед нь
илрүүлэх боломжтой.

50. Умайн хөндийн хэт авиан хэмжээ
Насны байдлаас хамаарч янз бүр байдаг.
 Төрөх насны эмэгтэйчүүдийн дундаж хэмжээ-
10-16 мм
 Биений юм зогссоны дараах үе шатанд- 3-4 мм
/ 5мм байвал хэвийн гэж үздэг/
 Умайн дундаж хэжээ – 6-7 мм байвал хавдар
байж магадгүй гэж сэжиглэнэ./ ийм
эмэгтэйчүүдийг хяналтанд авч 3-6 сар тутам
шинжлэх шаардлагатай/

51. Эдийн шинжилгээ хийх заалт
 Биений юм зогссон эмэгтэйчүүдэд бага хэмжээгээр
хүрэн бор өнгөтэй ялгадас байдлаар цус алдаж
байгаа, хэрэв умайн цус алдаж байгаа бол умайн
дотор талыг хусч ялгадаснаас шинжилгээ авна.
 40 хүртлэх насны эмэгтэйчүүдэд үйл ажиллагааны
хямралын бага хэмжээний цус алдалттай бол
 Прогестин, даавар агуулсан эмүүд хэрэглэж
байгаа, спираль хэрэглэж байгаа эмэгтэйчүүдэд
цус алдаж байгаа бол
 Умайн дотор давхрагын байдалд үнэлэлт дүгнэлт
өгөх зорилгоор нэг удаагийн буюу олон удаа
ашигладаг гуурс хэрэглэх

52. Хийх дараалал
 Үтрээний үзлэг хийх
 үтрээний хөндий, умайн хүзүүг хлоргексидины
уусмалаар цэвэрлэж ариутгах шаардлагатай
 Умайн хүзүүг суман хавчуураар барьж эмч
өөрлүүгээ татахад умайн их бие хүзүүний
хоорондын булан тэгширч зонд орох нь
чөлөөтэй болно.

53. Үргэлжлэл
 Умайн хүзүүг зонд оруулж түүний уртыг
хэмжинэ.
 Усайн хөндийд гуурсыг тойрог маягийн
хөдөлгөөнөөр оруулж 20мл тариураар умай
дахь агууламжийг соруулж авна.
 Тариураар авсан материалдаа хүзүүний дотор
талын эсийг холилдуулахгүйн тулд тариурыг
капюлаас нь салгана.

54. Үргэлжлэл
 Авсан сорьцоо формалинтай саванд хийнэ
 Умайн дотор ханын тархсан хавдраас соруулж
шинжилгээ авахад түүний шинжилгээ авахад
түүний мэдээллийн чанар нь 90% болдог.
 Давтан шинжилгээ авах нь үр дүнг төдий чинээ
нэмэгдүүлдэг.
 Эрт үедээ умай томроогүй байдаг учраас 2
гараар тэмтэрч үзэхэд онц өөрчлөлт
мэдэгддэггүй.

55. СТ, MRI
 Хавдар умайн орчны эд рүү нэвчиж, зэргэлдээх
эрхтнүүд, ташааны тунгалагийн
булчирхайнуудад үсэрхийлэл өгч өвчлүүлсэн
бол үтрээг ЧАНД АВИАГААР ХАРАХ
БОЛОМЖГҮЙ байдаг тул КТГ эсвэл MRI
хийлгэх шаардлагатай байдаг.

56. Умайг дурандан эдийн шинжилгээ
авах
 Умайн бүх хөндийг харж, байрлалыг тогтоох,
эмгэгийн тархалтын зэргийг тодорхойлдог.
 Умайн дурандалтын оношлогооны магадлал
100% гэж үздэг. Дурангаар умайг хэсэгчлэн тус
тусад нь хусаж шинжилгээ авч оношлодог.

57. Хамгийн найдвартай оношлогооны
мэдрэмж чадварыг намэгдүүлдэг
аргуудыг хослуулах
 Хэт авиаг доплер тоон өнгөт эхо-той хамт
хэрэглэн шинжилгээ хийх
 Эндометрээс соруулж биопси авах
 Умайн их бие ба хүзүүг дурандаж, хэсэгчилсэн
эдийн шинжилгээ хамт авна
 Умай хөндий, умайн хүзүүний сувгийн
хөхлөгүүдээс эд эсийн шинжилгээ авна.
 Оношыг улам батлахын тулд КТГ, MRI

58. Эмчилгээ
Иж бүрдэл аргаар эмчилнэ
 Мэс заслын арга
 Туяа эмчилгээ
 Хими эмчилгээ
 Даавар эмчилгээ

59. Эмчилгээний үр дүнд нөлөөлөх
хүчин зүйлүүд
Тавиланд нөлөөлөх
хүчин зүйл
Сайнаар Муугаар
Өвчний үе шат I III-IV
Өмөнгийн эсийн бүтэц Булчирхайлаг хорт хавдар Тунгалгийн эсийн
булчирхайлаг хорт хавдар
Булчирхайлаг хавтгай
эсийн
Серозны, муцинозны өмөн
Хавдрын эсийн ялгарал G1 G2, G3
Умайны их бие рүү нэвчиж
цөмөрсөн гүний хэмжээ
Булчингийн зузааны 13-с
бага
Булчигийн зузааны 13-с
их ба дээш
Судсан дахь хавдрын бүлэн Байхгүй Судсанд бүлэнтэй
Өвчилсөн талбайн хэмжээ Умайны их биеийн ёроол
гуурсны булан хүрсэн
Умайн хүзүүний суваг руу
шилжсэн тархсан 50%

60. Мэс засал эмчилгээ
 Энэ арга нь хавсарсан эмчилгээний гол арга юм.
1. Нөлөөлөх хүчин, эрсдэлт зүйл бага өвчтөнд
умайг дайвартай нь хамт өргөжүүлэн авахад
тавилан сайн
2. Нөлөөлөх хүчин, эрсдэлт зүйл их өвчтөнд умайг
дайвартай нь хамт өргөжүүлэн авахад тавилан
муу
3. Өвчтөнд эмэгтэйчүүдийн бус эмгэг байвал умайг
дайвартай нь хамт аарцагны тунгалагийн
булчирхайг түүж энгийн байдлаар авна.
(лимфодиссекци )

62. Туяа эмчилгээний арга
 Тархсан өмөнг эмчлэх 2догч бүрэлдэхүүнд
хийгддэг. Умайн дотор салстын өмөнгийн ихэнх
тохиолдол нь туяанд их мэдрэг байдаг
онцлогтой. Шарах талбайд бага аарцагны
хэсэг, үтрээ, мэс заслын үр дүн,
шинжилгээнээс хамаарсан тунгалагын
булчирхайн замуудыг оруулна.

63. Урьдчилан сэргийлэх туяа
эмчилгээ хийх заалтууд
Зайн туяа эмчилгээ Хосолсон туяа эмчилгээ
 Булчинруу 1/3 ба
түүнээс бага нэвчсэн
 Хавдар умайн дээд,
дунд хэсэгт
байрласан
 Хавдрын эс их буюу
дунд зэргийн
ялгаралтай /G1-G2/
 Хавдар умайн доод
хэсэгт байрласан
умайн хүзүүний
сувагруу шилжсэн
 Хавдар булчинруу
гүнзгий нэвчсэн
 Хавдрын эсийн
ялгарал бага
зэрэгтэй

64. Урьдчилан сэргийлэх туяа
эмчилгээ хийх заалтууд
 Туяа эмчилгээг дангаар нь хийх
Мэс засал хийх боломжгүй, хавдрын бус хүнд өвчтэй
 Чихрийн шижин
 Таргалалтын 2 ба 3-р зэрэг
 Цусны даралт ихдэх өвчний 3-р үе шат
 Судасны хатуурал
 ЗС ба элэг, бөөрний хурц дутагдалтай
 Нас өндөр
 Хавдрын 3-р үе шат
 Хавдар үтрээрүү тархаж шилжсэн
 Умайн холбооснуудад болон умай орчмын эслэг
эдүүдэд тус тус үсэрхийлэл өгсөн байх

65. Даавар эмчилгээ
 Мэс засал ба туяа эмчилгээ хийх боломжгүй
 Хавсарсан хүнд өвчтэй
 Нас өндөр
 Нас залуу
 Нөхөн үржихүйн үйл ажиллагааг хэвийн
хадгалж байх зорилгоор

66. Үргэлжлэл
 Медроксипрогестерон /2-3 жил/
 Эхний 1 жилд
 Хагалгааны дараа 500 мг 7 хоногт 3 удаа, 3 сар
 500мг 7 хоногт 2 удаа, 6 сар
 500мг 7 хоногт 1 удаа, 6 сар
 2ба 3 дахь жилд дэмжих тунгаар
 500мг 7 хоногт 1 удаа, 6 сар
 250мг 7 хоногт 1 удаа, 6 сар

67. Урьдчилан сэргийлэх даавар
эмчилгээ
 Эмчилгээ хийхийн өмнө
Прогестеронд хавдар хир мэдрэгийг
тодорхойлох
Хавдар дахь дааврын өгүүлэмж
Эсийн ялгарлын зэргийг харгалзан үзнэ.

68. Ia үе шат G1 буюу G2
 Умайг дайвартай нь хамт бүрэн авах
 Ia үе шат G3 вариантанд дотуур шарлага
эмчилгээ
/умайн доод сегмент, дотор амсарт ойрхон
байрласан, гэмтсэн талбайн хэмжээ 50% их/

69. Ib үе шат G1 - G2
 Умайг дайвартай нь хамт авах
 Дотор шарлага эмчилгээ хийнэ.
Ib үе шат, G3, lc үе шат G ямарч байна, умайг
дайвартай хамт өргөжүүлэн авна.
Лимфодиссекци хийнэ.
 Вариантууд - Хосолсон туяа эмчилгээ
- Үтрээний үлдэгдэл
хэсгийг шарах

70. ll үе шат
 Умайг дайвартай нь хамт өргөжүүлэн авах
 Аарцагны тунгалгийн булчирхайг түүх
/лимфодиссекци/
 Вариантууд
- Аортын орчмын тунгалгийн булчирхайнуудыг
түүх, лимфодиссекци
- Урьдчилан сэргийлэх эмчилгээ
/ мэс заслын өмнөх туяа эмчилгээ хийгээгүй
бол/

71. lla үе шат
 Булчин руу ˂ 50 % бага нэвчсэн, G1, G2 дотуур
туяа эмчилгээ
 Булчин руу > 50 % их нэвчсэн, G3 хосолсон
туяа эмчилгээ
llb үе шат
 Хавсарсан туяа эмчилгээ

72. lll үе шат
 Мэс засал
 Туяа
 Даавар
 Хими эмчилгээ

73. Мэс заслын эмчилгээ
 Умайг дайвартай нь хамт бүтэн авах ба
лимфодиссекци хийнэ.
 Вариантууд
- Сэмжийг авах
- Аортын орчмын тунгалгийн булчирхайг
түүх, лимфодиссекци
- Төгс эмчилгээ хийх боломжгүй бол
хавдрыг багасгах буюу умайг авах

74. Урьдчилан сэргийлэх эмчилгээ
lllA үе шат, хувилбарууд
 Гадуур шарлага эмчилгээ
 Бага аарцгийн ба аортын орчмын тунгалгийн
булчирхайг шарах
 Хими эмчилгээ

75. lllB үе шат
 Хосолсон туяа эмчилгээ
lllB үе шат
Аарцгийн тунгалгийн булчирхайд үсэрхийлсэн.
- Хосолсон туяа эмчилгээ
- Хувилбарууд
- Бага аарцаг ба аортын орчмыг шарах
- Хавсарсан туяа эмчилгээ /аарцаг, гол судас
орчмын/

76. lV үе шат
 Хөнгөвчлөх туяа ба даавар эмчилгээ хийнэ.
 Аарцагны эрхтнүүдийг авах экзентераци ба
лимфодиссекци хийнэ.
 Хувилбарууд
 Хосолсон туяа эмчилгээ
 Аортын орчмын тунгалгийн булчирхайг түүх,
лимфодиссекци
 Даавар ба хими эмчилгээ хийнэ.

77. Төгсгөл, тавилан, хяналт
 Эхний жил дөрвөн сард 1 удаа, 2дахь жилд 6
сард 1 удаа, дараа нь уил бүр тогтмол үзүүлж
байх
 СА 125 хавдрын маркер ба ЭХО шинжилгээг 4
сар тутамд, цээжний рентген шинжилгээг жилд
1 доошгүй удаа үзүүлэх
 Эмчилгээ дуусмагц эхний 3 жилд 75%-ийн
дахилттай

78. Тавилан
 I, II үе шатандаа эчлэгдвэл өвчтөний амьдрах
хугацаа урт
 III, IV үе шатанд тохиолдвол энэхүү үзүүлэлт
гэн хэвийн бага байна.
 Төгс эмчилгээний дараа I – 5 жил амьдрах
хугацаа 86-98%, II – 70-71%, III – 32,1%, IV –
5,3%

79. Урьдчидсан сэргийлэлт
Анхдагч Хоёрдогч
 Хоол дааврын байдлыг
хянаж байх
 Даавар агуулсан эм,
хоол хүнсийг
болгоомжтой хэрэглэж
нарийвчилсан заалт
гаргах
 Гадаад орчны хорт
хавдар үүсгэгч бодисоос
болгоомжлох
 Даавар төст
үйлчилгээтэй
пестицидээс хамгаалах,
болгоомжлох
 Дааврын тэнцвэр
алдагдалтын болон
эмэгтэйчүүдийн хавдрын
биш өвчинг илрүүлж
эмчлэх /BRCA мутаци
гентэй/
 Таргалалттай тэмцэх
 Элэгний архаг өвчнийг
эрт илрүүлж эмчлэх
 Умайн дотор ханын
хоргүй өөрчлөлтүүдийг
илрүүлж эмчлэх

80. Умайн махангар /саркома/

81. Саркома
 Холбогч эдээс гаралтай хорт хавдар/1.5-2%/
 Саркома нь булчинт давхаргын ялгарч
хөгжөөгүй булчингийн холбогч эдээс, салстын
холбогч эдээс үүсч хөгжинө
 Ихэвчлэн умайн биеийг гэмтээх боловч их бие,
хүзүүнд үүсч болно

82. Эмнэлзүй-анатомын ангилал
 Iшат-хавдар умайн биеэр хязгаарлагдана
 Ia-салст эсвэл булчин давхаргаар хязгаарлагдана
 Ib-салст ба булчинд тархана
 II-умайн бие хүзүүг гэмтээсэн атлаа умайгаас халиагүй
 III-умайгаас халина, гэхдээ бага аарцгийн хүрээнд
байна
 IIIa-умайн гялтан давхаргыг хамарна,эсвэл дайвруудад
тархана
 IIIb-өөхлөгийг хамарсан,үтрээнд эсвэл тунгалгын
зангилаануудад үсэрхийлнэ
 IV-ойр орчмын эрхтэнг хамарч гэмтээх ба эсвэл
аарцгийн хүрээнээс халина
 IVa-ойр орчмын эрхтэнд тархаж гэмтээнэ
 IVb-алсын үсэрхийлэлтэй байна

84. Эмнэлзүйн шинж
 Ихэвчлэн 41-50насныханд тохиолддог
 Өвчний эхний шатанд эмнэлзүйн ш/т багатай
 Мөчлөгтэй, мөчлөггүй цус алдана
 Хэвлийн доод хэсгээр өвдөнө
 Ялзарсан үмхий үнэртэй цагаан юм гарна
 Хожуу шатанд бие суларна, хоолонд дургүй
болж турж эцнэ
 Цус алдалттай холбоогүйгээр цус багадна

85. Оношлогоо
 Эмнэлзүйн шинж тэмдэг
 Эмэгтэйчүүдийн үзлэг
 Гистероскопийн арга
 Умайн хөндийг хаймсуурдах болон умайн
хүзүүний суваг,умайн хөндийн зураг
авах,биопси авч шинжлэх
 Ангиографи, лимфографийн шинжилгээ хийнэ
 Эцсийн оношийг умайн хөндийн салстаас
хусам авч, эсвэл мэс заслаар авсан материалд
гистологийн шинжилгээ хийж тавина.

86. Эмчилгээ
 Умайн махангартай байхад умайг дайвруудын
хамт авах өргөтгөсөн мэс засал хийнэ
 Туяа химийн эмчилгээнд үр дүн багатай

87. Анхаарал хандуулсанд
баярлалаа