1. Хэсэглэл ялгаралд хуваах

2. • Ойн санг аж ахуйн хэсэг, аж ахуй, хэсэглэл болгон хуваах
нь зөвхөн бүртгэл тооллогыг явуулахад хялбар байх
төдийгүй, ой ашиглалт, хамгаалалт, ойн арга хэмжээг
зүй зохистой явуулах зохион байгуулалтын үндэс
болдог.
• Ойг мод бэлтгэхэд зориулан тусгаарлах, арчилгааны
огтлолт хийх, ойжуулах, түймрээс сэргийлэх зэрэг
ажлуудыг явуулахад хялбар болгох зорилгоор ойн
сангийн талбайг хэсэглэлд хуваадаг. Хэсэглэлийн хэмжээ
нь тооллого явуулах ажлын нарийвчлал, аж ахуйн шинж
чанараас хамаарч ой зохион байгуулалтын зэргээр
зохицуулагдана

8. • Хэсэглэл ялгаралд хуваах
Ойг мод бэлтгэхэд зориулан тусгаарлах
арчилгааны огтлолт хийх ойжуулах түймрээс
сэргийлэх зэрэг ажлуудыг явуулахад хялбар
болгох зорилгоор ойн фондын талбайг
хэсэглэлд хуваадаг. Хэсэглэлийн хэмжээ нь
тооллого явуулах ажлын нарийвчлал, аж ахуйн
шинж чанараас хамаарч ой зохион
байгуулалтын зэргээр зохицуулагдана.

9. Чиг хоорондын зай
ОЗБ ажил
Хэмжээ км
Талбай га
Агаарын гэрэл
Агаарын гэрэл
зураг хэрэглэсэн зураг
үед
хэрэглээгүй үед
1а
0,5*0,5
25
500
125
1-2
1
1,0*0,5
1,0*1,0
50
100
500
500
125
125
3-5
3-5
2
1,0*1,0
100
200
500
500
250
250
6-15
6-15
3
2,0*2,0
4,0*2,0
400
800
1000
1000
500
500
16-35
16-35
4
4,0*4,0
8,0*2,0
1600
1600
2000
2000
1000
1000
36-80
36-80
Ялгарлын дундаж
хэмжээ, га
Хэсэглэлийн хэмжээ

10. Хэсэглэлийн хуваах 3 арга
Зориудын
арга
Байгалийн
хилээр хуваах
Холимог арга
Ойг нарийн
зурвасаар тэгш
өнцөгтөд
хуваах
Зам, гол, усны
хагалбар, зэрэг
зөв биш
хэлбэрт хуваах
Энэ аргын үед
дээрх 2 аргыг
хослуулан
хуваах

11. Ялгарал тогтоох доод хэмжээ
ОЗБ-ын зэрэг
1
2
3
Байгалийн ой, га
1,0
3,0
5,0
Таримал ой, га
0,1
0,1
0,6
Ойгүй буюу ойн
биш талбай, га
0,5
1,0
3,0

14. Ялгарал
• Таксацын ялгарал гэдэг нь ойн адил арга
хэмжээ авч явуулах шаардлагатай, таксацын
үзүүлэлт , аж ахуйн ач холбогдлоороо эргэн
тойрноосоо ялгарах, ойн биеэ даасан цогц
юм. Энэ ойд бүртгэл тооллого явуулах
болон ойн аж ахуйн төрөл бүрийн арга
хэмжээг төлөвлөж гүйцэтгэх аж ахуйн
тооллогын үндсэн нэгж болдог.

15. Ялгаралд хуваах
• Ялгаралд хуваахдаа тухайн аж ахуйн эрчимт
чанарыг анхаарч эрчим султай, ой ихтэй
нутагт ойн бүтэц, нас, бонитет зэрэг
таксацын гол үзүүлэлтийн ойролцоо
байдлаар нь ялгарлуудыг нийлүүлж
томсгож болно.

16. Ялгарал тогтоох доод хэмжээ
Ой зохион
байгуулалтын
зэрэг
Байгалийн ой,
га
1
2
3
1,0
3,0
5,0
Таримал ой, га
0,1
0,1
0,6
Ойгүй буюу
ойн биш
талбай, га
0,5
1,0
3,0

17. Ялгаралд хуваах арга
Багажийн
тусламжтай
хуваах
• Буссоль,
мензуль,
зэрэг
багажаар
Огтлолцлын
арга
• Хэсэглэлийн
зааг, чиг,
зам,
байгалийн
Агаарын гэрэл
зургийн
материал
• Агаарын
гэрэл
зурагыг
ашиглан