تەلارسازانە هێڵکاری بکە ئەندازیار : دەیڤد درازیل. وەرگێڕ:ڤەهێڵ ئاسۆ حەسەن ، ڕاستی کاوێس عبداللە. تەلارسازی

2. ‫بکە‬ ‫هێڵکاری‬ ‫تەالرسازانە‬

3. ‫بکە‬ ‫هێڵکاری‬ ‫تەالرسازانە‬
!
‫نوسەر‬
:
‫حەسەن‬ ‫ئاسۆ‬ ‫ڤەهێڵ‬
‫عبداللە‬ ‫کاوێس‬ ‫ڕاستی‬
‫وەرگێڕان‬
:
‫درازیل‬ ‫دەیڤد‬
‫ناوەندی‬ ‫بۆ‬ ‫پارێزراوە‬ ‫کتێبە‬ ‫ئەم‬ ‫چاپکردنی‬ ‫مافی‬
‫تەالرسازی‬ ‫ڕەخنەی‬
‫یەکەم‬ ‫باڵوکراوەی‬
2022

4. ‫پراکتیکیە‬ ‫خولێکی‬ ،‫نیە‬ ‫پەرتوک‬ ‫ئەمە‬
!
‫کردا‬ ‫بابەتێکی‬ ‫دەکەین‬ ‫پێشکەشتی‬ ‫ئەوەی‬ ،‫نا‬ ‫زیاتر‬ ‫ڕاهێنان‬ ‫و‬ ‫کردار‬
‫ریە‬
.
‫زۆر‬
‫ئە‬ ‫لەڕاستیدا‬ ‫فێرببم‬ ‫ناتوانم‬ ‫و‬ ‫نیە‬ ‫کردنم‬ ‫هێڵکاری‬ ‫سەلیقەی‬ ‫و‬ ‫ئارەزوو‬ ‫دەڵێن‬ ‫تەالرسازەکان‬ ‫جار‬
‫تەواو‬ ‫بۆچوونە‬ ‫م‬
‫ل‬ ‫نەداوە‬ ‫هەوڵت‬ ‫هەرگیز‬ ‫و‬ ‫نەکردووە‬ ‫هێڵکاریت‬ ‫خولێکی‬ ‫بەژداری‬ ‫هەرگیز‬ ‫دا‬ ‫ژیانت‬ ‫لە‬ ‫ئەگەر‬ ‫تۆ‬ ، ‫هەڵەیە‬
‫هەمان‬ ‫ە‬
‫خ‬ ‫خوودی‬ ‫بە‬ ‫بەرامبەر‬ ‫ناهەقیە‬ ‫ئەمەیان‬ ‫نیە‬ ‫هێڵکاریت‬ ‫ئارەزووی‬ ‫کە‬ ‫بکەیت‬ ‫خۆت‬ ‫سەرزەنشتی‬ ‫کاتدا‬
‫ۆت‬
.
‫بکەی‬ ‫زانیاریەکان‬ ‫بەناو‬ ‫پیاسەیەک‬ ‫و‬ ‫بیخوێنیتەوە‬ ‫ئاسایی‬ ‫کتێبێكی‬ ‫لە‬ ‫جیاوازە‬ ‫کتێبە‬ ‫ئەم‬
‫خولێکی‬ ‫بەڵکو‬ ،‫ت‬
‫پراکتیکیە‬
‫سە‬ ‫و‬ ‫دابنیشیت‬ ‫کتێبە‬ ‫ئەم‬ ‫لەدیار‬ ‫هێڵکاریکردن‬ ‫ڕەساسی‬ ‫پێنوسی‬ ‫بە‬ ‫پێویستە‬
‫بڕگەکانی‬ ‫رجەم‬
‫دوو‬ ‫جارێک‬ ‫لە‬ ‫زیاتر‬ ‫ڕاهێنانەکان‬ ‫لە‬ ‫یەکێک‬ ‫بکات‬ ‫پێویست‬ ‫لەوانەیە‬ ‫یان‬ ،‫بکەیت‬ ‫بۆ‬ ‫پێداچوونەوەی‬
‫و‬ ‫بارەبکەیتەوە‬
‫خوازراو‬ ‫ئاستێکی‬ ‫دەگەیتە‬ ‫تا‬ ‫لەسەربکەیت‬ ‫مەشقی‬
.
‫بەش‬ ‫بەخوێندنەوەیان‬ ‫وەردەگریت‬ ‫پێویست‬ ‫زانیاری‬ ‫و‬ ‫خوێندنەوەن‬ ‫بابەتی‬ ‫لەزانیاریەکان‬ ‫هەندێک‬
‫ێوەیەکی‬
‫بابەتەکەمان‬ ‫بنچینەی‬ ‫بەاڵم‬ ‫دەکات‬ ‫زیاد‬ ‫هێڵکاری‬ ‫لەبارەی‬ ‫زانیاریەکانت‬ ‫ئاستی‬ ‫گشتی‬
‫پراکتیک‬
‫یە‬
,
‫لە‬ ‫هەندێک‬ ‫لە‬
‫کڵێ‬ ‫لەسەر‬ ‫ڕاهێنان‬ ‫و‬ ‫بکەیت‬ ‫چاپی‬ ‫پێویستە‬ ‫داندراوە‬ ‫بۆ‬ ‫چاپکردنت‬ ‫هێامی‬ ‫کتێبە‬ ‫ئەم‬ ‫الپەڕەکانی‬
‫شە‬
‫بکەیت‬ ‫ئامادەکراوەکە‬
.
‫دەروازە‬
1
‫حەسەن‬ ‫عبداللە‬ ‫هەردەوێڵ‬

5. ‫دەروازە‬
‫ناوەڕۆک‬
‫چۆن‬
‫کاردەکات‬
‫هەنگاوی‬
01
‫هێڵ‬
‫و‬
‫دووڕەهەندییەکان‬ ‫تەنە‬
‫هەنگاوی‬
02
‫پێرسپێکتڤ‬ ‫بنچینەیەکانی‬ ‫یاسا‬
‫هەنگاوی‬
03
‫و‬ ‫ڕووچن‬ ،‫سێبەر‬
‫ماتڕیاڵ‬
‫هەنگاوی‬
04
‫هێڵکاریەکەت‬ ‫ئاوەدانکردنی‬
‫هەنگاوی‬
05
‫زیادکردنی‬
‫رسوشتی‬
‫هەنگاوی‬
06
‫پێرسپێکتڤی‬ ‫هێڵکاری‬
‫سەرنجڕاکێش‬
‫و‬ ‫ڕونکردنەوە‬
‫وشەسازی‬
‫قسە‬ ‫دوا‬
‫نوسەر‬ ‫و‬ ‫وەرگێڕ‬ ‫دەربارەی‬
‫ناوەڕۆک‬
1
2
3
4
14
22
31
36
43
54
57
58
2

6. ‫کورتکراوەک‬ ‫و‬ ‫تێبینی‬
‫ان‬
‫بۆ‬ ‫ئامۆژگاری‬ ‫و‬ ‫تەکنیک‬
‫ئەوەی‬ ‫و‬ ‫دەیکەین‬ ‫ئەوەی‬
‫زیاتر‬ ،‫نەیکەین‬
‫رێنوێنی‬
‫ە‬
‫دەکرێ‬ ‫بێ‬ ‫یاسا‬ ‫گەر‬ ‫چونکە‬
‫بشکێرنێ‬ ‫بێ‬ ‫کاتێ‬ ‫هەر‬
.
‫فێربوون‬
‫ڕاهێنان‬
‫تەواو‬ ‫لێدەکات‬ ‫وات‬
‫شێ‬ ‫هەمان‬ ‫بە‬ ‫وانیە؟‬ ،‫فێربیت‬
‫وەیە‬
‫هێڵکاری‬ ‫بۆ‬
..
‫لە‬ ‫سوود‬ ‫دەکرێ‬
‫ڕاهێنانەکان‬
‫دەست‬ ‫بۆ‬ ‫وەرگری‬
‫هێڵکاری‬ ‫بە‬ ‫پێکردن‬
.
‫بەجێکردن‬ ‫جێ‬
‫ئە‬ ‫کە‬ ‫ئەوەیە‬ ‫کاتی‬
‫و‬
‫ب‬ ‫فێر‬ ‫تەکنیکانەی‬
‫ووی‬
‫لە‬
‫ڕاهێنانەکان‬
‫لە‬
‫مەشقی‬
‫کۆتایی‬
‫جێبەجێکەیت‬
.
‫بۆ؟‬ ‫و‬ ‫چی‬
‫بۆچی‬ ‫و‬ ‫دەبین‬ ‫فێر‬ ‫چی‬
‫تەکن‬ ‫ئەو‬ ‫فێربوونی‬
‫یکانە‬
‫هێڵکاری‬ ‫بۆ‬ ‫گرنگە‬
‫تەالرسازی‬
‫لە‬ ‫پێکهاتووە‬ ‫کتێبە‬ ‫ئەم‬
٦
‫لەم‬ ‫یەک‬ ‫هەر‬ ،‫هەنگاو‬
٦
‫دەبێتە‬ ‫هەنگاوە‬
٤
‫بەش‬
.
‫دەکەم‬ ‫باس‬ ‫بۆت‬ ‫پێشرت‬
‫تێبینی‬ ‫چەند‬ ‫و‬ ‫تەکنیک‬ ‫پاشان‬ ‫بۆ؟‬ ‫و‬ ‫فێردەبین‬ ‫چی‬ ‫کە‬
‫و‬
‫ڕوونکردنەوەی‬
‫و‬ ‫پێدەبەخشم‬ ‫بەسوودت‬
‫لە‬ ‫دەبیت‬ ‫فێر‬ ‫ئەوە‬ ‫دوای‬
‫ڕێی‬
‫ئەو‬
‫ڕاهێنانەی‬
‫ڕ‬ ‫هەنگاوێک‬ ‫هەر‬ ‫کۆتایی‬ ‫لە‬ ،‫دراون‬ ‫پێت‬ ‫کە‬
‫اهێنانی‬
‫تاقیبکەیتەوە‬ ‫بوویت‬ ‫فێر‬ ‫ئەوەی‬ ‫دەتوانی‬ ‫کە‬ ‫هەن‬ ‫تایبەت‬
.
‫دەکات؟‬ ‫ئیش‬ ‫چۆن‬
3

7. ‫هێل‬ ‫جیاوازەکانی‬ ‫جۆرە‬
‫دوو‬ ‫تەنە‬
‫ڕەهەندیە‬
‫بنچینەیەکان‬
‫تەالرسازیەکان‬ ‫هێڵکاریە‬ ‫زۆربەی‬ ‫سەیری‬ ‫کە‬
‫لە‬ ،‫دەکەیت‬
‫هێڵێکی‬ ‫کۆمەڵە‬
‫پێکهات‬ ‫جیاواز‬
‫وون‬
.
‫وە‬ ‫زیگزاگ‬ ،‫تیژ‬ ‫نووک‬ ،‫شەپۆلی‬ ‫هەندێکیان‬
‫ڕاسنت‬ ‫هەندێکیان‬
.
‫ئەم‬
‫هێاڵنە‬
‫پل‬ ‫بۆ‬ ‫تەنها‬
‫نکاری‬
‫نین‬
‫بەڵکو‬
‫سێ‬ ‫و‬ ‫شێوە‬ ‫و‬ ‫جۆر‬ ‫نیشاندانی‬ ‫بۆ‬
‫و‬ ‫بەر‬
‫دەتوانین‬ ‫و‬ ‫بیناسازی‬
‫بڵێین‬
‫شتێک‬ ‫هەموو‬
‫لە‬ ‫ە‬
‫نەخشێرناوەکان‬
.
‫هێڵە‬ ‫کێشانی‬ ‫فێری‬ ‫هەنگاو‬ ‫یەکەم‬ ‫وەک‬
‫حەسا‬ ‫بە‬ ‫دەستپێدەکەین‬ ‫دەبین‬ ‫جیاوازەکان‬
‫نەوەی‬
‫شێوازی‬ ‫دۆزینەوەی‬ ‫و‬ ‫دەستامن‬
‫ڕێک‬
‫پێن‬ ‫بۆ‬
‫ووس‬
‫و‬ ‫گرتن‬
‫جوواڵندنی‬
‫و‬ ‫دەست‬
‫قۆڵامن‬
‫شێوەی‬ ‫بە‬
‫و‬ ‫دروست‬
‫ڕێک‬
‫کێشانی‬ ‫بە‬ ‫دەکەین‬ ‫دەست‬ ‫و‬ ،
‫جیاواز‬ ‫هێڵی‬
.
‫ڕەهەندییەک‬ ‫دوو‬ ‫تەنە‬ ‫و‬ ‫هێڵ‬
‫ان‬
‫هەنگاوی‬
01
4

8. ‫شەپۆلی‬
‫گۆشەیی‬
‫زاگ‬ ‫زیگ‬
‫ڕاست‬ ‫هێڵی‬
‫خاڵ‬ ‫خاڵ‬
‫داش‬ ‫خاڵ‬
‫تیژ‬ ‫نووک‬
‫هێڵ‬ ‫جۆرەکانی‬
5

9. ‫تۆیە‬ ‫نۆرەی‬
‫شەپۆلی‬
‫گۆشەیی‬
‫زاگ‬ ‫زیگ‬
‫تۆیە‬ ‫نۆرەی‬
‫تۆیە‬ ‫نۆرەی‬
01.1 ‫ڕاهێنان‬ ‫پەڕی‬
‫بکە‬ ‫چاپم‬
!
6

10. ‫تۆیە‬ ‫نۆرەی‬
‫تۆیە‬ ‫نۆرەی‬
‫تۆیە‬ ‫نۆرەی‬
‫تۆیە‬ ‫نۆرەی‬
‫تیژ‬ ‫نووک‬
‫خاڵ‬ ‫خاڵ‬
‫داش‬ ‫خاڵ‬
‫ڕاست‬ ‫هێڵی‬
‫بکە‬ ‫چاپم‬
!
01.2 ‫ڕاهێنان‬ ‫پەڕی‬
7

11. ‫دوو‬ ‫شێوەی‬ ‫کێشانی‬ ‫بۆ‬
‫ڕەهەندی‬
‫پێرسپێک‬ ‫دیمەنی‬ ‫و‬
‫تڤی‬
‫دەکەین‬ ‫لێ‬ ‫باسی‬ ‫دواتر‬ ‫کە‬
‫هێ‬ ‫کێشانی‬ ‫فێری‬ ‫پێویستە‬
‫ڵی‬
‫ڕاست‬
‫بین‬
.
‫تەکنیکی‬ ‫باشرتین‬
‫کێشانی‬
‫هێڵی‬
‫بە‬ ‫خاڵە‬ ‫دوو‬ ‫گەیاندنی‬ ‫ڕاست‬
‫کورترین‬
‫هێڵ‬
‫بکرێت‬ ‫کە‬
.
‫سێ‬ ‫بە‬ ‫پێویستامن‬ ‫گشتی‬ ‫بە‬
‫جۆر‬
‫هێڵ‬
‫پێی‬ ‫بە‬ ‫هەیە‬
‫ئاڕاستەکان‬
‫یان‬
-
‫ستوونی‬
‫و‬ ‫ئاسۆیی‬ ،
‫الرەهێڵ‬
(
‫الداو‬
.)
‫ئەم‬
‫هێاڵنە‬
‫زۆر‬
‫هەنگاوەکان‬ ‫لە‬ ‫سوودبەخشدەبن‬
‫ی‬
‫تەالرسازی‬ ‫هێڵکاری‬ ‫لە‬ ‫داهاتوو‬
.
‫ڕاهێنانی‬
‫ڕاست‬ ‫هێڵی‬ ‫کێشانی‬
‫بکە‬
‫لە‬
‫راهێنانی‬ ‫پەرەی‬
١.٣
‫داهاتوو‬ ‫پەڕی‬ ‫لە‬
.
‫کێشانی‬
‫هێڵی‬
‫ڕاست‬
8

12. ‫بکە‬ ‫چاپم‬
!
01.3 ‫ڕاهێنان‬ ‫پەڕی‬
9

13. ‫بنچینەیەکان‬ ‫ڕەهەندیە‬ ‫دوو‬ ‫تەنە‬
‫ڕەهەندیەکان‬‫دوو‬‫تەنە‬‫هێڵکاریکردنی‬‫پرۆسەی‬
‫ڕاهاتی‬ ‫کاتێک‬
‫كێشانی‬ ‫لە‬
‫هێڵ‬
‫بەردەوام‬
‫دوو‬ ‫شێوە‬ ‫کێشانی‬ ‫بۆ‬ ‫دەبین‬
‫ڕەهەندیە‬
‫سەرەکیەکان‬
‫پێویستامنە‬ ‫ئەوەی‬ ‫گشتی‬ ‫بە‬
‫نی‬ ‫و‬ ‫بازنە‬،‫الکێشە‬،‫سێگۆشە‬،‫چوارگۆشە‬
‫وە‬
‫بازنەیە‬
.
‫کە‬ ‫گرنگە‬ ‫هێڵکاری‬ ‫کاتی‬
‫بە‬ ‫هەرالیەک‬
‫یەک‬
‫هێڵ‬
‫درووستبکەین‬ ‫لێدان‬
‫درووست‬،
‫نیە‬
‫هێڵ‬
‫سەر‬ ‫بە‬
‫هێڵ‬
‫یەک‬ ‫بدە‬ ‫هەوڵ‬ ‫دابێنین‬
‫هێڵ‬
‫گەرچی‬ ‫بکێشی‬
‫ڕێکیش‬
،‫نەبێت‬
‫هێڵەکا‬ ‫بکە‬ ‫لەسەر‬ ‫ڕاهێنانیان‬ ‫بەردەوام‬
‫نت‬
‫دەبن‬ ‫باشرت‬
.
‫ئەوەیە‬ ‫گرنگ‬ ‫تری‬ ‫تێبینیەکی‬
‫هەمی‬
‫شە‬
‫د‬ ‫بۆشایی‬ ‫و‬ ‫بگەیەنە‬ ‫بەیەک‬ ‫هێڵەکانت‬
‫روست‬
‫نەبێت‬
‫بەڵکو‬
‫پێچەوانەوە‬ ‫بە‬
‫یەکرتبڕی‬
‫لە‬ ‫ن‬
‫دروستبکە‬ ‫گۆشەکان‬
‫شێوەیە‬ ‫ئەوەیان‬ ،
‫کی‬
‫هێڵکاریەکە‬ ‫دەبەخشێتە‬ ‫هونەری‬ ‫زیاتر‬
‫ت‬
‫ڕەهەندی‬ ‫دوو‬ ‫تەنی‬ ‫کێشانی‬
10

14. ‫بکە‬ ‫چاپم‬
!
01.4 ‫ڕاهێنان‬ ‫پەڕی‬
11

15. ‫نییە‬ ‫ئەوە‬ ‫ڕاهێنانە‬ ‫لەم‬ ‫مەبەست‬
‫بەڵکو‬ ‫بکەیت‬ ‫ئاڵۆزی‬ ‫زۆر‬ ‫کە‬
‫جۆرە‬ ‫بەرجەستەکردنی‬
‫ڕاستی‬ ‫هێڵی‬ ،‫هێڵە‬ ‫جیاوازەکانی‬
‫جیاواز‬ ‫ڕەهەندی‬ ‫دوو‬ ‫تەنی‬ ،‫درێژ‬
‫بە‬ ‫بیت‬ ‫ئاشنا‬ ‫هەروەها‬ ‫وە‬
‫هێڵەکان‬ ‫قورسی‬ ‫بەکارهێنانی‬
‫کارپێکردنی‬ ‫بۆ‬ ‫ڕاهێنانەکەت‬
‫هێڵ‬
‫و‬
‫تەنە‬
‫ڕەهەندییەکان‬
‫لە‬ ‫بریتییە‬ ،
:
‫دیمەنی‬ ‫سادەی‬ ‫هێڵکارییەکی‬
‫دڵخوازت‬ ‫شارێکی‬
‫ناتوانیت‬ ‫ئەگەر‬ ،
‫ئازا‬ ‫بکەیتەوە‬ ‫شارێک‬ ‫هیچ‬ ‫لە‬ ‫بیر‬
‫دبە‬
‫یان‬ ‫خۆت‬ ‫وێنەیەکی‬ ‫هەڵبژاردنی‬ ‫لە‬
‫لە‬ ‫یاخود‬ ‫بگەڕێ‬ ‫گووگڵ‬ ‫لە‬
‫ب‬ ‫پلتفۆڕمێک‬ ‫هەر‬ ‫یان‬ ‫پینرتیست‬
‫ە‬
‫خۆت‬ ‫ویستی‬
‫کارەکەت‬ ‫کە‬ ‫لەوەی‬ ‫مەبە‬ ‫دوودڵ‬
‫سەرنجەکە‬ ،‫بێخەوشبێت‬ ‫زۆر‬
‫باوە‬ ‫کە‬ ‫ئەوەبێت‬ ‫لەسەر‬ ‫پێویستە‬
‫ڕت‬
‫ئەم‬ ‫بەکارهێنانی‬ ‫لە‬ ‫بەخۆبێت‬
‫تەکنیکانەی‬
‫پێویسنت‬
‫کێشان‬ ‫لە‬
‫ی‬
‫ڕەهەندی‬ ‫دوو‬ ‫تەنی‬ ‫و‬ ‫هێڵ‬
.
‫باش‬ ‫بەختێکی‬
!
‫ڕ‬
‫اهێنان‬
‫تێبین‬
‫ی‬
‫قورسی‬ ‫چۆن‬ ‫بکە‬ ‫تێبینی‬
‫هێڵ‬
‫بۆ‬ ‫بەکارهاتووە‬ ‫وردەکاری‬ ‫و‬
‫لەم‬ ‫قواڵیی‬ ‫دروستکردنی‬
‫هێڵکارییانە‬
12

16. ‫تێبی‬ ‫گرینگرتین‬ ‫بە‬ ‫دەبیت‬ ‫ئاشنا‬ ‫پەڕە‬ ‫لەم‬ ،‫کۆبکەینەوە‬ ‫ئەمانە‬ ‫با‬ ‫دەی‬
‫و‬ ‫نی‬
‫ئەم‬ ،‫ڕەهەندییەکان‬ ‫دوو‬ ‫تەنە‬ ‫هێڵکاریکردنی‬ ‫بۆ‬ ‫کورتکراوەکان‬ ‫ڕێگا‬
‫بۆت‬ ‫شێوە‬ ‫باشرتین‬ ‫بە‬ ‫کامەی‬ ‫ئازادیت‬ ‫بەاڵم‬ ‫ڕێنیشاندەرتن‬ ‫ڕێنامییانە‬
‫دوودڵی‬ ‫بەبێ‬ ‫بکەیت‬ ‫فەرامۆش‬ ‫تر‬ ‫ئەوانەی‬ ‫و‬ ‫بەکاربێنیت‬ ‫دەگونجێت‬
.
01 ‫هەنگاوی‬
‫دەستێکی‬ ‫بە‬ ‫هەمیشە‬
‫بکێشە‬ ‫وێنە‬ ‫نەرم‬
‫ڕابکێشە‬ ‫پێنوسەکەت‬
‫پاڵیبدەیت‬ ‫لەوەی‬
‫وێنە‬ ‫قۆڵت‬ ‫بەتەواوی‬
‫شانتەوە‬ ‫لە‬ ،‫بکێشە‬
‫بکە‬ ‫جووڵە‬ ‫بە‬ ‫دەست‬
‫ڕێکخستنی‬ ‫بە‬ ‫گرینگی‬
‫دەستت‬ ‫باری‬ ‫پەیوەندی‬
‫پەڕەکەی‬ ‫لەگەڵ‬
‫بدە‬ ‫بەردەستت‬
‫تەنی‬
‫دووڕەهەندی‬
-
‫دەیکێشی‬ ‫هێڵێک‬ ‫هەر‬
،
‫ڕاکێشانێکی‬ ‫یەک‬ ‫بە‬
‫جیا‬
‫بیکێشە‬
‫دروستدەکرێت‬ ‫درێژ‬ ‫هێڵی‬
‫قۆڵت‬ ‫تەواوی‬ ‫کێشانی‬ ‫بە‬
‫بکەی‬ ‫دەستت‬ ‫پاڵپشتی‬ ‫و‬
‫ت‬
‫پەنجەی‬ ‫لەسەر‬ ‫خشان‬ ‫بە‬
‫بچوکت‬
‫تۆنە‬ ‫بە‬ ‫کارکردن‬
‫جیاوازەکانی‬
‫هێڵ‬
‫یارمەتی‬
‫ت‬
‫پێناسەکردنی‬ ‫بە‬ ‫دەدات‬
‫و‬ ‫ڕووکار‬ ‫قواڵیی‬
‫جیاکاری‬ ‫درووستکردنی‬
#01
#02
#03
#05
#06
#07
‫کۆکراوە‬
‫هەڵەکانت‬ ‫هێڵە‬
‫بەڵکو‬ ‫مەسڕەوە‬
‫فێربە‬ ‫لێیانەوە‬
‫گۆشەکان‬ ‫لە‬ ‫یەکرتبڕین‬
‫لە‬ ‫دوورکەوە‬ ،‫دروستبکە‬
‫کەلێن‬ ‫جێهێشتنی‬
#04
#08
13

17. ‫پێرسپێکتڤی‬
‫یەک‬
‫خا‬
‫ڵی‬
‫پێرسپێکتڤی‬
‫دوو‬
‫خاڵی‬
‫پێرسپێکتڤی‬
‫سێ‬
‫خاڵ‬
‫ی‬
‫پێرسپێکتڤی‬
‫فرە‬
‫خاڵ‬
‫ی‬
‫هە‬ ،‫پێرسپێکتڤە‬ ‫یاساکانی‬ ‫پێی‬ ‫بە‬ ،‫جیهان‬ ‫بۆ‬ ‫بینینامن‬
‫بە‬ ‫م‬
‫هێ‬ ‫بنچینەی‬ ‫بەشە‬ ‫لەم‬ ،‫فرەڕەهەندی‬ ‫و‬ ‫هێڵەکی‬ ‫شێوەیەکی‬
‫ڵکاری‬
‫تەالرسازی‬
‫خا‬ ‫یەک‬ ‫هێڵەکی‬ ‫پێرسپێکتڤی‬ ‫لە‬ ‫پێکدێت‬ ‫کە‬ ‫وەردەگرین‬
‫دوو‬ ‫و‬ ‫ڵی‬
‫خاڵی‬
.
‫کە‬ ‫پێرسپێکتڤ‬ ‫دەربارەی‬ ‫درکیپێبکەین‬ ‫گرینگە‬ ‫ئەوەی‬
‫هەموو‬ ‫لە‬
‫دەیکێش‬ ‫کە‬ ‫هێڵکارییەک‬ ‫گشت‬ ،‫جێبەجێدەکرێت‬ ‫شوێنێک‬
‫لە‬ ،‫ین‬
‫پێویستە‬ ،‫ئاسامنی‬ ‫کەشتییەکی‬ ‫تا‬ ‫بیگرە‬ ‫سێوێکەوە‬
‫یاساکانی‬ ‫شوێن‬
‫ڕاستەقینەم‬ ‫وێنەیەکی‬ ‫ئەوەی‬ ‫بۆ‬ ‫بکەوین‬ ‫پێرسپێکتڤ‬
‫ان‬
‫دەستکەوێت‬
.
‫یارمەتیدەر‬ ،‫کاردەکات‬ ‫نادیار‬ ‫هێڵدارێکی‬ ‫وەک‬ ‫پێرسپێکتڤ‬
‫بۆ‬ ‫ە‬
‫ڕێگایەک‬ ،‫بۆشایدا‬ ‫پێکهاتەیەکی‬ ‫لە‬ ‫تەنێک‬ ‫جێگیرکردنی‬
‫بۆ‬ ‫ە‬
‫ڕوتەختێک‬ ‫لەسەر‬ ‫و‬ ‫ڕەهەندی‬ ‫سێ‬ ‫بۆشایەکی‬ ‫پێناسەکردنی‬
‫دوو‬ ‫ی‬
‫ڕەهەندیدا‬
‫هێ‬ ‫کێشانی‬ ‫بە‬ ‫دەستبکەیت‬ ‫ئەوەی‬ ‫بۆ‬ ‫ناوێ‬ ‫ترسێکی‬ ‫هیچ‬
‫ڵکاری‬
،‫پێرسپێکتڤ‬
‫پێویستیت‬
‫و‬ ‫بیرکاری‬ ‫زانیاری‬ ‫بە‬
‫ڕاستەهێ‬
‫ڵ‬
‫تەنها‬ ‫ناکات‬
‫ڕ‬ ‫لە‬ ‫بیرۆکەکانت‬ ‫دەتوانی‬ ،‫یاسایەک‬ ‫چەند‬ ‫جێبەجێکردنی‬ ‫بە‬
‫ێی‬
،‫دەرببڕیت‬ ‫پێرسپێکتڤ‬ ‫هێڵکاری‬
‫بادەستپێبکەین‬
!
‫پێرسپێک‬ ‫بنچینەیەکانی‬ ‫یاسا‬
‫تڤ‬
‫هەنگاوی‬
02
14

18. ‫تێبینی‬
PicturePlane
VanishingPoint
Horizon
Line Eye
Line
GroundLine
‫تەختەی‬
‫وێنە‬
‫بزربوون‬ ‫خاڵی‬
‫ئاسۆیی‬ ‫هێڵی‬
‫چاو‬ ‫ئاستی‬
‫زەمینی‬ ‫هێڵی‬
‫سەرەکییەکانی‬ ‫پێکهاتە‬
‫هەر‬ ‫وێنەکێشانی‬
‫بریتی‬ ‫پێرسپێکتڤێک‬
‫لە‬ ‫ن‬
‫هێڵی‬ ،‫وێنە‬ ‫تەختەی‬
‫و‬ ،‫بزربوون‬ ‫خاڵی‬ ،‫ئاسۆیی‬
‫زەمینی‬ ‫هێڵی‬
.
‫وێنە‬ ‫ڕووتەختی‬
‫ڕووتەختێ‬
‫کی‬
‫بۆشای‬ ‫کە‬ ،‫ڕۆشنە‬ ‫خەیاڵی‬
‫یە‬
‫لەس‬ ‫ڕەهەندییەکەی‬ ‫سێ‬
‫ەر‬
‫دەرکەوتووە‬
‫ئاسۆیی‬ ‫هێڵی‬
‫هێلێکی‬
‫کە‬ ،‫خەیاڵییە‬ ‫ئاسۆیی‬
‫دەکات‬ ‫دیاری‬ ‫چاو‬ ‫ئاستی‬
‫زەوی‬ ‫هێڵی‬
‫لەگەڵ‬ ‫هاوتەریبە‬
‫زەوی‬ ‫و‬ ‫وێنە‬ ‫ڕوتەختی‬
‫وونبوون‬ ‫خاڵی‬
‫لەسەر‬ ‫خاڵێکە‬
‫هێڵە‬ ‫کە‬ ‫ئاسۆیی‬ ‫هێڵی‬
‫تیایدا‬ ‫کە‬ ‫هاوتەریبەکان‬
‫یەکدەگرنەوە‬
‫هێ‬ ،‫بکەین‬ ‫پەڕەکە‬ ‫چەپی‬ ‫دەستە‬ ‫هێڵکارییەکەی‬ ‫سەیرێکی‬ ‫با‬
‫ڵکارییەکی‬
‫ن‬ ‫سەرەکییەکانی‬ ‫پێکهاتە‬ ،‫خاڵیە‬ ‫یەک‬ ‫سادەی‬ ‫پێرسپێکتڤی‬
،‫یشاندەدات‬
‫دەکەین‬ ‫لێوە‬ ‫باسی‬ ‫کە‬ ‫دواتر‬
.
‫بۆکسی‬ ‫ڕونکردنەوەکانی‬ ‫سەیری‬
‫سەرەکیی‬ ‫توخمە‬ ‫لە‬ ‫تێگەیشنت‬ ‫تەواو‬ ‫بۆ‬ ‫بکە‬ ‫تێبینییەکان‬
‫پێرسپێکتڤ‬ ‫ەکانی‬
.
‫پێرسپێک‬ ‫بیرۆکەی‬
‫تڤ‬
15

19. VP
‫شێوێرناو‬
VP 1 VP 2
‫بینەر‬
‫دیمەنی‬
‫سەروو‬
‫خاڵی‬ ‫دوو‬ ‫پێرسپێکتڤی‬
‫سەروو‬ ‫دیمەنی‬ ‫لە‬ ‫تەریبانە‬ ‫هێڵە‬ ‫ئەم‬
‫لە‬ ‫وونبوون‬ ‫خاڵی‬ ‫لەهەمان‬ ‫یەکدەگرن‬
‫خاڵی‬ ‫یەک‬ ‫پێرسپێکتڤی‬
‫ئاراستەیە‬ ‫ئەم‬ ‫تەرییبەکانی‬ ‫هێڵە‬
‫وندەبن‬
‫خاڵی‬ ‫لە‬
‫ونبوونی‬
‫لەنێو‬ ‫یەک‬
‫دووخاڵی‬ ‫پێرسپێکتڤی‬
‫ئەم‬ ‫تەریبەکانی‬ ‫هێڵە‬
‫ئاڕاستەیە‬
‫وندەبن‬
‫خاڵی‬ ‫لە‬
‫ونبوونی‬
‫لەنێو‬ ‫دوو‬
‫دووخاڵی‬ ‫پێرسپێکتڤی‬
‫تەختەی‬
‫وێنە‬
‫ئاسۆیی‬ ‫هێڵی‬
‫زەمینی‬ ‫هێڵی‬ ‫شێوێرناو‬
‫تەختەی‬
‫وێنە‬
‫دیمەنی‬
‫سەروو‬
‫خاڵ‬ ‫یەک‬ ‫پێرسپێکتڤی‬
‫ی‬
‫بینەر‬
‫ئاسۆیی‬ ‫هێڵی‬
‫زەمینی‬ ‫هێڵی‬
‫شێوێرناو‬ ‫نەشێوێرن‬
‫او‬
‫لە‬ ‫پێرسپێکتڤ‬ ‫بە‬ ‫دەبیت‬ ‫ئاشنا‬ ‫زیاتر‬ ،‫پەڕەیە‬ ‫ئەم‬ ‫وێنەکانی‬ ‫لە‬
‫ڕێگای‬
‫پێرسپێکتڤی‬ ‫دیمەنی‬ ‫لەگەڵ‬ ‫تەن‬ ‫سەرووی‬ ‫دیمەنی‬ ‫بەراوردکرنی‬
‫چۆن‬ ‫و‬ ‫سەروو‬ ‫دیمەنی‬ ‫لە‬ ‫چاودێربکە‬ ‫شوێنی‬ ‫تێبینی‬ ،‫تەن‬ ‫هەمان‬
‫پێرسپێکتڤ‬ ‫دیمەنی‬ ‫بۆ‬ ‫وەرگێڕدراوە‬
‫پێرسپێک‬ ‫دەربارەی‬ ‫زیاتر‬
‫تڤ‬
16

20. ‫ڕاهێنانی‬ ‫پەڕی‬ ‫سەیری‬
02.1
‫لەگەڵ‬
02.2
‫لە‬
‫لە‬ ‫دەدەن‬ ‫یارمەتیت‬ ‫کە‬ ،‫داهاتوو‬ ‫پەڕی‬ ‫دوو‬
‫کێشانی‬ ‫لەسەر‬ ‫دەکەیت‬ ‫ڕاهێنان‬ ‫کاتێک‬
‫پێرسپێکتڤ‬ ‫هێڵکاری‬
‫تێپە‬ ‫تەنەکان‬ ‫بە‬ ‫ئاسۆییەکان‬ ‫هێڵە‬
‫ڕدەبێت‬
.
‫سەرەوەی‬ ‫ڕووکاری‬ ‫نابێت‬
‫ببینین‬ ‫تەنەکان‬
‫تەنە‬ ‫لەسەرەوەی‬ ‫ئاسۆیەکە‬ ‫هێڵە‬
،‫کانە‬
‫تەنەکە‬ ‫سەرەوەی‬ ‫ڕووکاری‬ ‫دەتوانین‬
‫ببینین‬
‫تەنەکە‬ ‫بەناو‬ ‫ئاسۆیەکە‬ ‫هێڵە‬
‫س‬ ‫ڕووکاری‬ ‫ناتوانین‬،‫تێپەڕدەبێت‬
‫ەرەوە‬
‫ببینین‬ ‫تەنەکان‬ ‫خوارەوەی‬ ‫و‬
‫گ‬ ‫لە‬ ‫ڕاستدەکرێت‬ ‫ئاسۆیەکە‬ ‫هێڵە‬
‫ەڵ‬
‫ڕووکاری‬ ‫ناتوانین‬ ‫زەوەی‬ ‫هێڵی‬
‫ببینی‬ ‫تەنەکان‬ ‫خوارەوەی‬ ‫و‬ ‫سەرەوە‬
‫ن‬
،‫تەنەکانە‬ ‫ژێر‬ ‫لە‬ ‫ئاسۆیەکە‬ ‫هێڵە‬
‫تەنەکان‬ ‫ژێرەوەی‬ ‫ڕووکاری‬ ‫دەتوانین‬
‫ببینین‬
‫بۆک‬ ،‫خێرایە‬ ‫ڕونکردنەوەیەکی‬ ‫کاتی‬
‫سێک‬
‫چوارگۆشەی‬ ‫شێوە‬ ‫تەنێکی‬ ‫هەر‬ ‫بێنە‬
،‫ی‬
‫دابنێ‬ ‫چاوتی‬ ‫پێش‬ ‫لە‬ ‫مێزێک‬ ‫لەسەر‬
،
‫هێڵی‬ ‫ژێر‬ ‫لە‬ ‫بۆکسەکە‬ ‫ئەوەی‬ ‫لەبەر‬
‫ڕووکار‬ ‫دەتوانی‬ ‫دەبێت‬ ‫چاوت‬ ‫ئاسۆیی‬
‫ی‬
‫ئەگە‬ ،‫ببینیت‬ ‫بۆکسەکە‬ ‫سەرەوەی‬
‫ر‬
‫چا‬ ‫ئاستی‬ ‫لە‬ ‫بەرزبکەیتەوە‬ ‫تەنەکە‬
‫وت‬
‫تەنەکە‬ ‫ژێرەوەی‬ ‫ڕووکاری‬ ‫دەتوانی‬
‫کەش‬ ‫زانستی‬ ‫ئەوە‬ ‫دەزانین‬ ،‫ببینیت‬
‫تی‬
‫یارمەت‬ ‫ئەوە‬ ‫بەس‬ ‫نییە‬ ‫ئاسامنیی‬
‫یت‬
‫شو‬ ‫گرینگی‬ ‫تێگەیشتنی‬ ‫لە‬ ‫دەدات‬
‫ێنی‬
‫تەنە‬ ‫پەیوەندی‬ ‫لە‬ ‫ئاسۆیی‬ ‫هێڵی‬
‫پێرسپێکتڤدا‬ ‫لە‬ ‫نیشاندراوەکەت‬
.
‫س‬
‫ەیری‬
‫ب‬ ‫ئاسۆی‬ ‫هێڵی‬ ‫جیاوازەکانی‬ ‫شوێنە‬
،‫کە‬
‫پەڕاوە‬ ‫ئەم‬ ‫چەپی‬ ‫بەشی‬ ‫لە‬
‫پێرسپێک‬ ‫لە‬ ‫دیمەن‬
‫تڤ‬
17

21. ‫بکە‬ ‫چاپم‬
!
02.1 ‫ڕاهێنان‬ ‫پەڕی‬
18

22. ‫بکە‬ ‫چاپم‬
!
02.2 ‫ڕاهێنان‬ ‫پەڕی‬
19

23. ‫تێبینی‬
‫تەالرسا‬ ‫منایندەی‬ ،‫خاڵییە‬ ‫یەک‬ ‫پێرسپێکتڤی‬ ‫وێنەی‬
‫زییەکی‬
‫دەکات‬ ‫منوونەیی‬
.
‫پێنوسی‬ ‫وێنەی‬
-
‫قەبارەکان‬ ‫وردەکاری‬ ‫و‬ ‫ڕێژەیی‬ ‫تاقیکردنەوەی‬
‫پێشنیارکراوی‬ ‫منوونەی‬ ‫وەک‬ ‫بکێشە‬ ‫بچووک‬ ‫وێنەی‬
‫پێکهاتەکە‬
‫وێنەیەکی‬ ‫لەسەرقەبارەی‬ ‫وێنەبکە‬ ‫پێنوس‬ ‫بە‬ ‫خاوێنی‬ ‫بە‬
‫ڕووت‬
‫پێرسپێکتڤ‬ ‫کارپێکردنی‬ ‫بۆ‬ ‫ڕاهێنانەکەت‬
‫بە‬ ‫چۆن‬
‫دەست‬
‫پێرسپێکتڤی‬ ‫وێنەی‬
(
‫خاڵی‬ ‫دوو‬ ‫یان‬ ‫خاڵ‬ ‫یەک‬
)
‫بەالیەن‬ ‫پێرسپێکتڤی‬ ‫وێنەی‬ ،‫هێڵکاریدەکەیت‬
‫کەمەوە‬ ‫ی‬
‫بەردەستت‬ ‫دەخاتە‬ ‫بژاردە‬ ‫سێ‬
‫دەک‬ ‫خەیاڵی‬ ‫بۆکسی‬ ‫دانانی‬ ‫پێشنیاری‬ ‫من‬ ‫سەرەتا‬
‫ەم‬
‫هاوسەنگ‬ ‫و‬ ‫جوان‬ ‫پێکهاتەیەکی‬ ‫و‬ ‫پەڕەکە‬ ‫لەسەر‬
‫بکەیت‬ ‫درووست‬
.
‫ب‬ ‫زیاتر‬ ‫وردەکاری‬ ‫داهاتوو‬ ‫هەنگاوی‬ ‫لە‬
‫خە‬
‫خستنەسەر‬ ‫و‬ ‫دەرهێنان‬ ‫بە‬ ‫یاریبکە‬ ،‫بۆکسەکە‬ ‫سەر‬
،‫تەنەکە‬
‫قەبارەکاندا‬ ‫لە‬ ‫یەکرتبڕینیان‬ ‫لە‬ ‫یاخود‬
.
‫یاس‬ ‫لە‬ ‫تەواوە‬ ‫تێگەیشتنی‬ ‫ڕاهێنانە‬ ‫ئەم‬ ‫سەرنجی‬
‫اکانی‬
‫ه‬ ‫لەکاتی‬ ‫تۆ‬ ‫وێناکردنی‬ ‫و‬ ‫پێکهاتە‬ ،‫پێرسپێکتڤ‬
‫ێڵکاریدا‬
‫وێنەکە‬ ‫ڕاستەقینەیی‬ ‫و‬ ‫قەبارە‬ ‫لەسەر‬ ‫سەرنجەکە‬
،‫نییە‬
‫جارەک‬ ‫دوو‬ ،‫تاقیکردنەوە‬ ‫لە‬ ‫سەربەستی‬ ‫تۆ‬ ‫بۆیە‬
‫لە‬ ‫هاوسەنگی‬ ‫باشرتین‬ ‫دۆزینەوەی‬ ‫بۆ‬ ‫تاقیبکەوە‬
‫وەرگر‬ ‫بۆ‬ ‫هاندەدرێیت‬ ‫تۆ‬ ،‫دووبارەیبکەوە‬ ،‫وێنەکەت‬
‫تنی‬
‫کە‬ ‫شتێک‬ ‫هەر‬ ‫یان‬ ،‫باڵوکراوەیەک‬ ،‫فیلم‬ ‫لە‬ ‫بیرۆکە‬
‫هەبێت‬ ‫پێوە‬ ‫پەیوەندی‬ ‫دەیدۆزیتەوە‬
.
‫خۆش‬ ‫کاتێکی‬
!
‫ڕ‬
‫اهێنان‬
‫و‬ ‫بچووک‬ ‫وێنەکردنی‬ ‫بە‬
‫بۆ‬ ،‫دەستپێبکە‬ ‫خێرا‬
‫بیرۆکە‬ ‫تاقیکردنەوەی‬
‫بۆ‬ ‫جیاوازەکان‬
‫پێکهاتەیە‬ ‫وێنەکردنی‬
‫ک‬
‫هەر‬ ‫یاساکانی‬ ‫دوای‬
‫بە‬ ‫بکەوە‬ ‫پێکهاتەیەک‬
‫خۆت‬ ‫ویستی‬
(
‫یاسای‬
‫سیانەیی‬ ‫یاسای‬ ،‫زێڕین‬
،
‫هتد‬
)..
‫تۆ‬ ‫ڕێنامیکردنی‬ ‫بۆ‬
‫هێڵکاری‬ ‫لەکاتی‬
‫پێرسپێکتڤ‬ ‫لە‬ ‫تەنەکان‬
‫دا‬
‫کێشانی‬ ‫بە‬ ‫هەمیشە‬
‫بۆکسەکان‬ ‫وێناکراوی‬
‫و‬ ‫وردەکاری‬ ،‫دەسپێبکە‬
‫بۆ‬ ‫قورسایی‬ ‫پێدانی‬
‫هەڵبگرە‬ ‫دووای‬
.
20

24. ‫پێرسپ‬ ‫هێڵکاریکردنی‬ ‫بۆ‬ ‫کورتکراوەکان‬ ‫ڕێگا‬ ‫و‬ ‫تێبینییەکان‬ ‫بەرچاوترین‬ ‫لێرەدا‬
‫ئەم‬ ،‫ێکتڤ‬
‫سەربەس‬ ‫بە‬ ‫هەست‬ ‫بەاڵم‬ ،‫دەبێت‬ ‫سودی‬ ‫ڕێنیشاندەرێک‬ ‫وەک‬ ‫و‬ ‫پێویستە‬ ‫ڕینامییە‬
‫تی‬
‫هیچ‬ ‫بەبێ‬ ‫بێڵە‬ ‫بەجێ‬ ‫تریان‬ ‫ئەوەی‬ ‫بۆتۆ‬ ‫گونجاوە‬ ‫کامەی‬ ،‫بەکارهێنانیان‬ ‫بۆ‬ ‫بکە‬
‫دوودڵییەک‬
.
02 ‫هەنگاوی‬
‫بەکاربێ‬ ‫دیزاین‬ ‫بنەماکانی‬
‫نە‬
،‫دووبارەبوونەوە‬ ‫وەک‬
‫جیاوازی‬ ،‫هاوسەنگی‬
‫جار‬ ‫یەکەم‬ ‫هەمیشە‬
‫بکێش‬ ‫وێناکراو‬ ‫بۆکسێکی‬
‫و‬ ‫ە‬
‫ناو‬ ‫تەنی‬ ‫وێنەی‬ ‫دوای‬
‫بکێشە‬ ‫بۆکسەکە‬
.
‫کێشانی‬ ‫بە‬ ‫دەستپێبکە‬
‫بۆ‬ ‫بچووک‬ ‫وێنەی‬
‫بیرۆکەکان‬ ‫تاقیکردنەوەی‬
‫ت‬
‫پێکهاتەکان‬ ‫و‬
.
‫بە‬ ‫قەبارەکان‬ ‫بە‬ ‫یاریبکە‬
،‫خستنەسەر‬ ،‫لێدەرهێنان‬
‫تێکهەڵکێشکردنیان‬ ‫یان‬
‫یاسای‬ ‫بەدوای‬
‫وەک‬ ‫بکەوە‬ ‫پێکهاتەیی‬
‫یاسای‬ ،‫زێڕین‬ ‫یاسای‬
‫تر‬ ‫ئەوانی‬ ‫یان‬ ‫سێینە‬
.
‫لەناو‬ ‫دروستبکە‬ ‫جوڵە‬
‫کێشانی‬ ‫بە‬ ،‫هێڵکاریەکەت‬
‫درێژ‬ ‫الری‬ ‫هێڵی‬
.
#01
#02
#03
#04
#05
#06
‫کۆکراوە‬
21

25. ‫رێندەرکردن‬ ‫تەکنیکی‬
‫هێڵکاری‬ ‫و‬ ‫ڕەهەندی‬ ‫دوو‬ ‫تەنی‬ ‫لە‬ ‫دڵنیاین‬ ‫ئێستا‬
‫بۆ‬ ،‫دواترین‬ ‫هەنگاوی‬ ‫ئامادەی‬ ‫ئێستا‬ ،‫پێرسپێکتڤ‬
‫وردەک‬ ‫بە‬ ‫پێویستامن‬ ‫هێڵکارییەکامنان‬ ‫باشرتکردنی‬
‫اری‬
‫وە‬ ،‫سێبەر‬ ‫و‬ ‫ڕوناکی‬ ‫لەسەر‬ ‫کارکردن‬ ‫بەتایبەتی‬ ،‫زیاترە‬
،‫جیاوازەوە‬ ‫ڕووچنی‬ ‫ڕێگەی‬ ‫لە‬ ‫مەتڕیال‬ ‫بە‬ ‫ئاماژەکردن‬
‫شەی‬ ‫و‬ ‫سێبەر‬ ‫ناساندنی‬ ‫بە‬ ‫دەستپێدەکەین‬ ‫بەشە‬ ‫لەم‬
،‫د‬
‫بە‬ ‫پێدان‬ ‫ڕووناکی‬ ‫جیاوازەکانی‬ ‫بارودۆخە‬ ‫هێڵکاریکردنی‬
‫دروستکردن‬ ‫و‬ ‫گونجاندن‬ ‫زیاتر‬ ‫بۆ‬ ‫و‬ ‫پێرسپێکتڤەکامنان‬
‫ی‬
‫وێنەکان‬ ‫لە‬ ‫قواڵیی‬
.
‫لە‬ ‫دەبیت‬ ‫مەتڕیاڵ‬ ‫نیشاندانی‬ ‫چۆنیەتی‬ ‫فێری‬ ‫دواتر‬
،‫بەرد‬ ،‫کۆنکریت‬ ، ‫تەختە‬ ،‫کەرپوچ‬ ‫وەک‬ ،‫هێڵکارییەکت‬
‫شوشە‬
‫سەرچاوەی‬ ‫لە‬ ‫سود‬ ،‫دیاریکراو‬ ‫ڕووچنی‬ ‫دروستکردنی‬ ‫بۆ‬
،‫ڕووچن‬ ‫بۆ‬ ‫دەکەینەوە‬ ‫سادەیان‬ ،‫دەبینین‬ ‫ژیان‬ ‫ڕاستی‬
‫بەچەند‬ ،‫ڕووچن‬ ‫بە‬ ‫دەیانکەین‬ ‫سادەتر‬ ‫بەشێوەیەکی‬
‫دەیانکێشین‬ ‫ڕێندەرکردن‬ ‫جیاوازی‬ ‫تەکنیکێکی‬
‫دەستپێبکەین‬ ‫با‬ ‫دەی‬
!
‫و‬ ‫ڕووچن‬ ،‫سێبەر‬
‫مەتڕیاڵ‬
‫هەنگاوی‬
03
‫شەید‬ ‫و‬ ‫سێبەر‬
22

26. VP2
VP1
‫باوەڕ‬ ‫پێرسپێکتڤی‬ ‫هێڵکارییەکی‬ ‫ئەوەی‬ ‫بۆ‬
‫پێکراو‬
‫س‬ ‫پێویستە‬ ‫ڕێک‬ ‫قەبارەیەکی‬ ‫بە‬ ‫دروستبکەین‬
‫ێبەری‬
‫بۆشاییەکەمان‬ ‫پێکهاتەی‬ ‫بە‬ ‫بدەین‬ ‫دروست‬
‫دیاریدەکەین‬ ‫ڕونکای‬ ‫سەرچاوەی‬ ،‫سەرەتا‬
(
‫گڵۆ‬ ،‫ڕۆژ‬
‫پ‬
‫هتد‬
.)
‫سەرچاوەی‬ ‫شوێنی‬ ‫تەالرسازی‬ ‫هێڵکاری‬ ‫لە‬
‫کەوا‬ ،‫دیاریدەکەین‬ ‫بەجۆرێک‬ ‫ڕووناکییەکەمان‬
‫نی‬ ‫خۆی‬ ‫ڕێکرت‬ ‫بەشێوەیەکی‬ ‫هێڵکارییەکەمان‬
‫بدات‬ ‫شان‬
.
‫بە‬ ‫کارلێکراوە‬ ‫تەنەکەمان‬ ‫ڕووی‬ ‫سەر‬ ‫ڕوونی‬
‫کەوتۆتە‬ ‫ڕاستەوخۆ‬ ‫ئەوانەی‬ ،‫ڕوناکی‬ ‫سەرچاوەی‬
‫کە‬ ‫پەنا‬ ‫کەوتوونەتە‬ ‫ڕووانەی‬ ‫لەو‬ ‫ڕووناکرتە‬ ‫بەری‬
‫تاریکرتن‬
.
،‫هەیە‬ ‫سێبەر‬ ‫جۆری‬ ‫دوو‬ ‫بڕۆین‬ ‫زیاتر‬
‫سێبەردانەوە‬
(
‫سێبەر‬
)
‫شێوگ‬ ‫سەر‬ ‫سێبەری‬ ‫وە‬
(
‫ش‬
‫ەید‬
)
‫سێبەر‬
‫بەهۆی‬ ‫تاریکە‬ ‫ڕووتەختێکی‬ ‫دانەوەی‬
‫تەنێکە‬ ‫بەهۆی‬ ‫ڕووناکی‬ ‫سارچاوەی‬ ‫لە‬ ‫ڕێگریکردن‬
‫وە‬
.
‫شەید‬
‫سار‬ ‫لە‬ ‫ڕووی‬ ‫کە‬ ‫تەنێکە‬ ‫تاریکەکەی‬ ‫الیە‬
‫چاوەی‬
‫نییە‬ ‫ڕووناکی‬
‫ڕاهێنانی‬ ‫پەڕەی‬
03.1
‫سێ‬ ‫کارپێکردنی‬ ‫بۆ‬ ،‫بەکاربێنە‬
‫بەر‬
‫شەید‬ ‫و‬
‫ه‬ ‫سێبەر‬ ‫بریتیە‬ ‫هێڵکاری‬ ‫گرینگی‬ ‫یاسایەکی‬
‫ەمیشە‬
‫شەید‬ ‫لە‬ ‫تۆخرتە‬
‫ڕۆژ‬
(
‫ڕوناکی‬ ‫سەرچاوەی‬
)
‫رۆژ‬ ‫بۆ‬ ‫پلن‬ ‫شوێنی‬
‫هێڵکارییە‬ ‫لەم‬
‫رۆژ‬ ، ‫ڕوونکردنەوەییەدا‬
‫قووچەکی‬ ‫ڕوناکیەکی‬
‫دەهێنێت‬ ‫بەرهەم‬
.
‫لە‬
‫لە‬ ‫تردا‬ ‫منوونەی‬
‫رۆ‬ ‫تیشکی‬ ‫بەکارهێنانی‬
،‫ژ‬
‫تەری‬ ‫بە‬ ‫رۆژ‬ ‫تیشکی‬ ‫ڕەنگە‬
‫ب‬
‫دووریی‬ ‫لەبەر‬ ‫بکرێت‬ ‫ڕەچاو‬
‫رۆژ‬ ‫زۆری‬
(
‫ڕاهێنانی‬ ‫پەڕی‬
(03.1
‫ئاسۆیی‬ ‫هێڵی‬
‫شەید‬ ‫سێبەر‬
‫هاوتەریبەکان‬ ‫هێڵە‬
‫خاڵی‬ ‫هەمان‬ ‫لە‬
‫یەکدەخرێت‬ ‫ونبووندا‬
‫سێبەر‬ ‫و‬ ‫شەید‬
‫تێبینی‬
23

27. ‫کارپێکردنێکی‬ ‫ڕاهێنانە‬ ‫پەڕی‬ ‫ئەم‬
‫خستنەسەری‬ ‫بە‬ ،‫سێبەرە‬ ‫دروستی‬
‫پێکهاتەکە‬ ‫سەر‬ ‫بۆ‬ ‫سێبەر‬ ‫و‬ ‫شەید‬
‫پەیڕەوی‬ ،‫ئەمە‬ ‫ئەنجامدانی‬ ‫بۆ‬
‫هەڵبژێردرا‬ ‫ڕاستقینەی‬ ‫ئاراستەی‬
‫وی‬
‫ڕۆژ‬ ‫تیشکی‬
‫بکە‬
(
‫ک‬ ‫الرەی‬ ‫هێڵە‬ ‫ئەو‬
‫لە‬ ‫ە‬
‫گرتو‬ ‫سەرچاوەی‬ ‫ڕۆژەکەوە‬ ‫نیشانەی‬
‫وە‬
‫تەنەکە‬ ‫گۆشەیەکی‬ ‫دەکەوێتە‬ ‫کە‬
)
‫و‬
‫نەخشەکەدا‬ ‫لە‬ ‫ئاراستەکەی‬
(
‫تیرە‬
‫پیتی‬ ‫بە‬ ‫دەکرێت‬ ‫هێام‬ ‫ئاسۆیەکە‬
(P
‫ڕۆژەکان‬ ‫تیشکی‬ ‫بارەدا‬ ‫لەم‬
‫هاوتەرینب‬
(
‫ڕاستەقینەکە‬ ‫ئارساتە‬
‫ی‬
‫ڕۆژ‬ ‫ڕووناکی‬
)
‫هەمان‬ ‫هەموویان‬
‫پێکه‬ ‫تەواوی‬ ‫لە‬ ‫هەیە‬ ‫ئاراستەیان‬
‫اتەکە‬
‫پ‬ ‫یەکەم‬ ‫سەیری‬ ‫دڵنیابوونەوە‬ ‫بۆ‬
‫ەڕی‬
‫سێبە‬ ‫بینینی‬ ‫بۆ‬ ‫بکە‬ ‫بەشە‬ ‫ئەم‬
‫ری‬
‫ڕاهێنانە‬ ‫پەڕی‬ ‫ئەم‬ ‫دروستی‬
‫ڕاهێنان‬ ‫پەڕی‬
03.1
‫بکە‬ ‫چاپم‬
!
24

28. ‫خاڵ‬ ‫خاڵ‬
‫هاچکردن‬
(
‫بەردەوامەکان‬ ‫هێڵە‬
)
‫رێندەرکردن‬ ‫تەکنیکی‬
‫هاچکردن‬
(
‫جیاکراوەکان‬ ‫هێڵە‬
)
‫یەکرتبڕ‬ ‫هاچکردنی‬
(
‫بەردەوامەکان‬ ‫هێڵە‬
)
‫یەکربڕ‬ ‫هاچکردنی‬
(
‫جیاکراوەکان‬ ‫هێڵە‬
)
‫دار‬ ‫پێنوسی‬
2B
‫نەخش‬
‫خاڵ‬ ‫خاڵ‬
‫هاچکردن‬
(
‫بەردەوامەکان‬ ‫هێڵە‬
)
‫هاچکردن‬
(
‫جیاکراوەکان‬ ‫هێڵە‬
)
‫یەکرتبڕ‬ ‫هاچکردنی‬
(
‫بەردەوامەکان‬ ‫هێڵە‬
)
‫یەکرتبڕ‬ ‫هاچکردنی‬
(
‫جیاکراوەکان‬ ‫هێڵە‬
)
‫نەخش‬
‫مەرەکەبی‬ ‫پێنوسی‬
‫نووک‬
0.1
‫ز‬ ‫ڕێندەرکردن‬ ‫تەکنیکی‬ ‫لە‬ ‫بوون‬ ‫شارەزا‬
‫ۆر‬
‫ئاستێکی‬ ‫بەردەستەکردنی‬ ‫بۆ‬ ‫گرنگە‬
‫بەرزی‬
‫تەکنیکانە‬ ‫ئەم‬ ‫کاریگەری‬ ،‫هێڵکاری‬
‫هەڵبژێر‬ ‫پەڕی‬ ‫و‬ ‫ڕێندەر‬ ‫بە‬ ‫پەیوەستە‬
‫و‬ ‫دراو‬
،‫ڕووچن‬
،‫پەڕە‬ ‫ئەم‬ ‫چەپی‬ ‫الی‬ ‫لەمنونەکانی‬
‫ن‬ ‫لەنێوان‬ ‫ببینیت‬ ‫جیاوازی‬ ‫دەتوانین‬
‫ووک‬
01
‫گرافیکی‬ ‫پێنوسی‬ ‫وە‬
2b
‫لە‬ ‫ڕێکرتن‬ ‫مەرەکەب‬ ‫پێنوسی‬ ‫هێڵی‬
‫مەرەک‬ ‫پێنوسی‬ ‫بە‬ ‫بەاڵم‬ ،‫دار‬ ‫پێنوسی‬
‫ەب‬
‫داینامیک‬ ‫جوولەی‬ ‫خۆت‬ ‫بەدڵی‬ ‫ناتوانیت‬
‫ی‬
‫جیاوازییەک‬ ‫هیچ‬ ‫وە‬ ،‫پێبنەخشێنی‬
‫بەهاکانی‬ ‫یان‬ ‫و‬ ‫هێڵەکان‬ ‫لەئەستووری‬
‫نییە‬ ‫تۆندا‬
‫مەر‬ ‫پێنوسی‬ ‫لە‬ ‫نەرمرتە‬ ‫دار‬ ‫پێنوسی‬
‫ەکەب‬
‫جیاواز‬ ‫هێڵی‬ ‫دەتوانن‬ ‫هونەرمەندان‬
‫پەس‬ ‫ئەو‬ ‫ئاستی‬ ‫بەپێی‬ ‫دروستبکەن‬
‫تانەی‬
‫ئەوە‬ ‫لەبەر‬،‫سەری‬ ‫دەیخەنە‬ ‫کە‬
‫زیاتر‬ ‫ئەزموونی‬ ‫و‬ ‫هەوڵ‬ ‫من‬ ‫بەبۆچوونی‬
‫ی‬
‫شارەزابیت‬ ‫بەڕاستی‬ ‫ئەوەی‬ ‫بۆ‬ ‫دەوێت‬
‫لە‬
‫دار‬ ‫پێنوسی‬ ‫وەنەکێشانی‬ ‫تەکنیکی‬
.
‫لە‬ ‫تێدەگەیت‬ ‫زیاتر‬ ‫ڕاهێنانی‬ ‫بە‬
‫و‬ ‫ڕێندەر‬ ‫بەکارهێنانی‬ ‫جیاوازییەکانی‬
‫دروس‬ ‫تەکنیکی‬ ‫لەگەڵ‬ ‫پێکەوە‬ ‫پەڕەکە‬
‫بۆ‬ ‫ت‬
‫کاریگەرمان‬ ‫هێڵکارییەکی‬ ‫ئەوەی‬
‫دەستکەوێت‬
.
25

29. ‫ڕێند‬ ‫تەکنیکانەی‬ ‫ئەم‬ ‫ئێستا‬
‫ەر‬
‫ئاماژەم‬ ‫پێشرت‬ ‫کە‬ ‫بەکاردێنین‬
‫ان‬
‫ڕووچن‬ ‫دروستکردنی‬ ‫بۆ‬ ،‫پێکردووە‬
‫ی‬
‫لە‬ ‫گوزارشت‬ ‫کە‬ ‫پێشنیارکراو‬
‫دەکات‬ ‫تەنەکامنان‬ ‫مەتڕیاڵی‬
‫مەتڕیاڵە‬ ‫زۆرترین‬ ‫منوونانە‬ ‫لەم‬
‫لە‬ ‫کە‬ ،‫دەبینیت‬ ‫بەرچاوەکان‬
‫تەالرسازییەکامنان‬ ‫هێڵکارییە‬
‫بەکاری‬
‫دەینین‬
،‫بەرد‬ ‫وەک‬ ‫ڕووچنەکان‬ ‫لە‬ ‫هەندێک‬
‫جیاو‬ ‫توخمی‬ ‫بۆ‬ ‫لەوانەیە‬ ،‫تەختە‬
‫از‬
‫دیوار‬ ‫وەک‬ ‫بۆشایی‬ ‫لە‬ ‫بەکاربێن‬
،
‫ئەوەی‬ ‫وەک‬ ،‫هتد‬ ،‫بیم‬ ،‫ڕێگا‬ ،‫زەوی‬
‫هەوڵ‬ ‫هەمیشە‬ ‫پێوسیتە‬ ،‫گوترا‬
‫بدەین‬
‫ش‬ ‫پێی‬ ‫بە‬ ‫ڕێکبێخین‬ ‫ڕووچنەکان‬
‫و‬ ‫وێن‬
‫تر‬ ‫مانایەکی‬ ‫بە‬ ،‫بەکارهێنانی‬
‫پێرسپێکتڤێکی‬ ‫نەخشاندنی‬
‫دروست‬
‫وردەکاریەکی‬ ‫ئاستی‬ ‫و‬
‫دروست‬
.
‫مەتڕیاڵی‬ ‫و‬ ‫ڕووچن‬
‫بەرد‬ ‫ڕێگای‬
‫ڕێگا‬ ‫سەر‬ ‫بەردی‬
‫بەردین‬ ‫دیواری‬
‫بەرد‬
‫دار‬ ‫ڕووچنی‬
(
‫ئەرزیە‬
)
‫دار‬ ‫سێکشنی‬
‫دار‬ ‫تەختەی‬
(
‫ڕووکار‬
)
‫کۆنکریت‬ ‫ڕووچنی‬
‫کەرچووچی‬ ‫دیواری‬
‫کەرچووچی‬ ‫رووچنی‬
(
‫وردەکاری‬
)
‫تەختە‬
‫کەرپووچ‬
&
‫کۆنکریت‬
‫جام‬
‫پەنجەرە‬ ‫ئاوێنەدانەوەی‬
26

30. ‫تۆیە‬ ‫نۆرەی‬
!
‫بکە‬ ‫چاپم‬
!
‫تۆیە‬ ‫نۆرەی‬
! ‫تۆیە‬ ‫نۆرەی‬
!
‫هاچکردن‬
(
‫جیاکراوەکان‬ ‫هێڵە‬
)
‫یەکرتبڕ‬ ‫هاچکردنی‬
(
‫جیاکراوەکان‬ ‫هێڵە‬
)
‫نەخش‬
‫هاچکردن‬
(
‫جیاکراوەکان‬ ‫هێڵە‬
)
‫یەکرتبڕ‬ ‫هاچکردنی‬
(
‫جیاکراوەکان‬ ‫هێڵە‬
)
‫نەخش‬
‫هاچکردن‬
(
‫بەردەوامەکان‬ ‫هێڵە‬
)
‫یەکرتبڕ‬ ‫هاچکردنی‬
(
‫جیاکراوەکان‬ ‫هێڵە‬
)
‫خاڵ‬ ‫خاڵ‬
‫هاچکردن‬
(
‫بەردەوامەکان‬ ‫هێڵە‬
)
‫یەکرتبڕ‬ ‫هاچکردنی‬
(
‫جیاکراوەکان‬ ‫هێڵە‬
)
‫خاڵ‬ ‫خاڵ‬ ‫کەرپووچی‬ ‫دیواری‬
‫دار‬ ‫سێکشنی‬
‫کەرپووچی‬ ‫ڕووچنی‬
‫کەرپووچی‬ ‫دیواری‬
‫دار‬ ‫سێکشنی‬
‫کەرپووچی‬ ‫ڕووچنی‬
03.2 ‫ڕاهێنان‬ ‫پەڕی‬
27

31. ‫بۆ‬ ،‫دەبێت‬ ‫خۆشرت‬ ‫ڕاهێنانەکە‬ ،‫کاتەوە‬ ‫لەم‬
‫ڕووچن‬ ‫لە‬ ‫تەکنیک‬ ‫هەمەجۆری‬ ‫کارپێکردنی‬
،‫دا‬
‫هێڵکارییە‬ ‫لە‬ ‫مەتریاڵ‬ ‫پێشنیارکردنی‬
،‫کەتدا‬
‫ئامادە‬ ‫پێرسپێکتڤیم‬ ‫پێکهاتەیەکی‬
‫بە‬ ‫کردووە‬
،‫ڕووچنێک‬ ‫هیچ‬ ‫بێ‬
‫کە‬ ‫ئەمەیە‬ ‫ئەرکەکەت‬
‫خستنە‬ ‫بە‬ ‫بکەیت‬ ‫تەواو‬ ‫هێڵکارییەکەت‬
‫سەری‬
‫وردەکارییەکان‬ ‫هەموو‬
.
‫دانانی‬ ‫سەرەکی‬ ‫سەرنجی‬ ‫لێرە‬ ‫هەرچەندە‬
‫وردەک‬ ‫زیادکردنی‬ ‫لە‬ ‫ئازادبە‬ ‫بەاڵم‬ ،‫ڕووچنە‬
‫اری‬
‫هەروەها‬ ،‫ئاسن‬ ‫هێڵی‬ ،‫پەنجەرە‬ ‫وەک‬
‫شێوە‬ ،‫دابنێیت‬ ‫زیاتر‬ ‫قەبارەی‬ ‫دەتوانی‬
‫ی‬
‫ل‬ ‫ئازادبە‬ ،‫خۆت‬ ‫بەدڵی‬ ‫بگۆڕیت‬ ‫پێکهاتەکە‬
‫ە‬
‫تاقیکردنەوەیان‬
.
‫وێنەی‬ ،‫بەکاربێنە‬ ‫جیاواز‬ ‫هێڵی‬ ‫قورسی‬
‫پۆپی‬ ‫و‬ ‫لق‬ ،‫دەربچوێنە‬ ‫لەدواوەی‬ ‫شارێک‬
‫سەر‬ ‫ئاسامنێکی‬ ‫یان‬ ،‫بەسرتاو‬ ‫پێکەوە‬
‫نجراکێس‬
‫جیاواز‬ ‫وردەکاری‬ ‫هەوڵبدە‬ ،‫دروستبکە‬
‫بنچینەی‬ ‫پێکهاتە‬ ‫لەسەر‬ ‫بەکاربێنیت‬
‫ەکە‬
.
‫ڕاهێنانی‬ ‫پەڕی‬
03.3
‫پەڕەی‬ ‫لە‬ ‫بەکاربێنە‬
‫پێرسپێکت‬ ‫پێکهاتەیەکی‬ ‫یان‬ ،‫داهاتوو‬
‫خۆت‬ ‫ڤی‬
‫تاکو‬ ‫ئەوئەزموونانەی‬ ‫هەموو‬ ،‫دروستبکە‬
‫تەواو‬ ‫بۆ‬ ‫بەکاربێنە‬ ‫وەرتگرتووە‬ ‫ئێستا‬
‫کردنی‬
،‫وێنەکەت‬
‫چێژبەخش‬ ‫هێڵکارییەکی‬
!
‫ڕاهێنان‬
28

32. ‫بکە‬ ‫چاپم‬
!
03.3 ‫ڕاهێنان‬ ‫پەڕی‬
29

33. ‫گ‬ ‫چەندە‬ ‫کاریگەرییەکی‬ ‫سێبەر‬ ‫و‬ ‫ڕوچن‬ ‫کە‬ ‫فیربویت‬ ‫ئێستا‬ ‫تاکو‬ ‫بڕوایەم‬ ‫لەو‬
‫لەسەر‬ ‫ەورەیان‬
‫دەیهێنێ‬ ‫کارەکە‬ ‫بەاڵم‬ ‫جار‬ ‫هەندێ‬ ‫وەڕسکەربێت‬ ‫ڕەنگە‬ ‫هەیە‬ ‫کۆتایی‬ ‫ئەنجامی‬
‫ت‬
!
03 ‫هەنگاوی‬
‫دیارکراو‬ ‫ڕووچنی‬
‫تەنها‬ ،‫بەکاربهێنە‬
‫دیاریبک‬ ‫شوێن‬ ‫هەنێک‬
‫ە‬
‫ئاسانکاری‬ ‫وەک‬ ‫ڕووچن‬
‫بۆ‬ ‫دەکات‬ ‫کار‬ ‫گرافیکی‬
‫پێشنیارکردنی‬
‫ژیانی‬ ‫مەتڕیاڵەکانی‬
‫ڕاستەقینە‬
‫سێبەر‬
-
‫هەمیشە‬ ‫سێبەر‬
‫شەید‬ ‫لە‬ ‫تاریکرتە‬
‫دەوروبەرەکەت‬ ‫چاودێری‬
‫بەدەستهێنانی‬ ‫بۆ‬ ‫بکە‬
‫ڕووناکی‬ ‫و‬ ‫سێبەر‬
‫دروست‬
‫نێوان‬ ‫جیاوازی‬ ‫فێری‬
‫دار‬ ‫پێنوسی‬ ‫بەکارهێنانی‬
‫مەرەکەب‬ ‫پێنوسی‬ ‫لەگەڵ‬
‫سێب‬ ‫بەکارهێنانی‬ ‫لە‬ ،‫ببە‬
‫ەر‬
‫ڕووچندا‬ ‫و‬
‫ئاراستەی‬ ‫پێناسەی‬
‫هەمیشە‬ ،‫بکە‬ ‫ڕووناکی‬
‫گۆشەیەکی‬ ‫لە‬
،‫دێت‬ ‫تەنەکەوە‬
#01
#02
#03
#04
#05
#06
‫کۆکراوە‬
30

34. ‫مرۆڤ‬ ‫هێڵکاریکردنی‬ ‫خێراکانی‬ ‫ڕێگا‬
‫ک‬ ‫مرۆڤ‬ ‫فیگەری‬ ‫هێڵکاری‬ ‫بۆ‬ ‫دەچین‬ ‫بەرەوپێش‬ ‫قۆناغەدا‬ ‫لەم‬
‫ە‬
‫هێ‬ ‫بۆشایی‬ ‫لە‬ ‫تێگەیشنت‬ ‫باشرت‬ ‫بۆ‬ ‫گرینگە‬ ‫کارامایەکی‬
،‫ڵکارییەکەت‬
‫بە‬ ‫مرۆڤ‬ ‫فیگەری‬ ‫بەستنەوەی‬ ‫بۆچی‬ ‫کە‬ ‫هەن‬ ‫هۆکارێک‬ ‫چەن‬
،‫گرینگە‬ ‫تەالرسای‬ ‫هێڵکاری‬
‫دروستکردن‬ ‫لە‬ ‫بریتییە‬ ‫تەالرسازی‬ ،‫قسەبکەین‬ ‫بەگشتی‬
‫بۆ‬ ‫بۆشایی‬ ‫ی‬
‫ئەو‬ ‫ناو‬ ‫بۆ‬ ‫ئاساییە‬ ‫خەڵک‬ ‫زیادکردنی‬ ‫ڕوانگەوە‬ ‫لەم‬ ،‫مرۆڤ‬
‫ژینگەی‬ ‫کارەمان‬ ‫ئەم‬ ‫بۆ‬ ،‫دروستکراوە‬ ‫بۆوان‬ ‫کە‬ ‫بۆشاییانەی‬
‫ەکی‬
‫دروستدەکەی‬ ‫گەورەتر‬ ‫دەرفەتەکی‬ ‫و‬ ‫دەدەین‬ ‫پیشان‬ ‫زیندووی‬
‫بۆ‬ ‫ن‬
‫چیرۆ‬ ‫سەرەکی‬ ‫توخمی‬ ‫مرۆڤ‬ ‫چونکە‬ ،‫بیرۆکەکامنان‬ ‫دەڕبرینی‬
‫کی‬
‫هێڵکارییەکەن‬
‫پ‬ ‫هەستی‬ ‫مرۆڤ‬ ‫فیگەری‬ ‫گرینگرت‬ ‫لەهەمووشی‬ ‫و‬ ‫لەکۆتایدا‬
‫بۆ‬ ‫ێوەر‬
‫فیگ‬ ‫بە‬ ‫ئاماژە‬ ‫هەمیشە‬ ‫بۆیە‬ ،‫دەکات‬ ‫زیاد‬ ‫هێڵکارییەکەمان‬
‫ەری‬
‫هێڵکاری‬ ‫بۆشایی‬ ‫پێوەری‬ ‫پێناسەی‬ ‫کاتێک‬ ‫دەکەین‬ ‫مرۆڤ‬
‫و‬ ‫یەکەمان‬
‫دەکەین‬ ‫دەوروبەرەکەی‬
‫م‬ ‫فیگەری‬ ‫چۆن‬ ‫کە‬ ‫دەبین‬ ‫خێرا‬ ‫ڕێگایەکی‬ ‫فێری‬ ،‫بەشە‬ ‫لەم‬
‫رۆڤ‬
‫بکەین‬ ‫ئاوێتەیان‬ ‫چۆن‬ ،‫دروست‬ ‫ڕێژەی‬ ‫لەسەر‬ ،‫دروستدەکەین‬
‫بە‬
‫بکەی‬ ‫لەگەڵ‬ ‫کارییان‬ ‫چۆن‬ ،‫پێرسپێکتڤیەکان‬ ‫هێڵکارییە‬
‫بۆ‬ ‫ن‬
‫پێوەرێکی‬ ‫بە‬ ‫هێڵکاری‬ ‫پێکهاتەیەکی‬ ‫دروستکردنی‬
‫دروس‬
‫ت‬
.
‫هێڵکاریەکەت‬ ‫ئاوەدانکردنی‬
‫هەنگاوی‬
04
31

35. ‫مرۆڤ‬ ‫فیگەری‬ ‫هێڵکاری‬ ‫وێنەی‬ ‫خێرا‬ ‫کاتێک‬
‫جواڵو‬ ‫و‬ ‫نەرم‬ ‫چەماوەی‬ ‫هێڵی‬ ،‫دەکێشین‬
‫کێرشاو‬ ‫ئەم‬ ‫گرینگی‬ ‫الیەنی‬ ،‫دەکێشین‬
‫انە‬
‫دەب‬ ‫دڵنیا‬ ‫ڕێژانە‬ ‫ئەم‬ ‫پاراستنی‬ ‫بە‬ ،‫ڕێژەیە‬
‫ین‬
‫فیگە‬ ‫وێنای‬ ‫هێڵکارییەکامنان‬ ‫کە‬ ‫لەوەی‬
‫ری‬
‫ئ‬ ‫پاڵپشتیکردنی‬ ‫بۆ‬ ،‫دروستدەکەن‬ ‫مرۆڤی‬
‫ەمە‬
‫زەوییەی‬ ‫ئەم‬ ‫پێشنیارکراوە‬ ‫هەروەها‬
‫ی‬ ‫بکێشین‬ ‫ڕاوەستاوە‬ ‫لەسەر‬ ‫فیگەرەکەی‬
‫ئەو‬ ‫اخو‬
‫ئەوە‬ ‫بۆ‬ ،‫دایتەوە‬ ‫فیگەرەکە‬ ‫کە‬ ‫سێبەرەی‬
‫ی‬
‫دەفڕن‬ ‫بەهەوادا‬ ‫مرۆڤەکان‬ ‫وادەرنەکەوێت‬
.
‫بەهەمان‬ ‫فیگەرانە‬ ‫ئەو‬ ‫هەموو‬ ‫بەزۆری‬ ‫ئێمە‬
‫دەکێشین‬ ‫زیاتر‬ ‫یان‬ ‫کەمرت‬ ‫بەرزی‬ ‫ئاستی‬
(
‫وەک‬
‫الپەڕەیە‬ ‫ئەم‬ ‫منوونەکانی‬
)
‫تر‬ ‫بارێکی‬
‫من‬ ‫یاخود‬ ‫دانیشتوو‬ ‫کەسی‬ ‫هێڵکاریکردنی‬
‫کە‬ ‫داڵە‬
‫بکرێت‬ ‫هەماهەنگ‬ ‫بەرزییان‬ ‫دەبێت‬
.
‫گرنگ‬ ‫وردەکارییەکان‬ ‫ئاستی‬ ،‫هەمیشە‬ ‫وەک‬
،‫ە‬
‫هێامیەک‬ ‫یاخود‬ ‫چامەوەیک‬ ‫تەنها‬ ‫جار‬ ‫هەندێک‬
‫زیاتر‬ ‫وردەکاردی‬ ‫جاریش‬ ‫هەندێک‬ ،‫بەسە‬
‫لەدەست‬ ‫جانتایەک‬ ‫وەک‬ ‫زیاددەکەین‬ ‫جلوبەرگ‬
،‫شان‬ ‫لە‬ ‫یان‬
‫ب‬ ‫کەسەکان‬ ‫گروپ‬ ‫بە‬ ‫کە‬ ‫باشە‬ ‫بیرۆکەیەکی‬
‫کێشین‬
‫دەر‬ ‫تێکەڵبوونێک‬ ،‫جیا‬ ‫و‬ ‫تاک‬ ‫کەسی‬ ‫نەوەک‬
‫دەخا‬
‫وێنەکە‬ ‫چیرۆکی‬ ‫بنچینەی‬ ‫کە‬ ‫لەنێوانیان‬
‫مان‬
‫دیاریدەکات‬
‫مرۆڤ‬ ‫فیگەری‬
32

36. ‫تۆیە‬ ‫نۆرەی‬
!
‫تۆیە‬ ‫نۆرەی‬
!
‫بکە‬ ‫چاپم‬
!
04.1 ‫ڕاهێنان‬ ‫پەڕی‬
33

37. ‫بۆ‬ ‫خەڵک‬ ‫بەرجەستەکردنی‬ ‫زیاتر‬ ‫بۆ‬ ‫ڕاهێنانەکەت‬
‫لە‬ ‫برتییە‬ ‫هێڵکارییەکت‬
‫کۆمەڵ‬ ‫هێڵکاریکردنی‬
‫ەیەک‬
‫چ‬ ‫ئاستی‬ ‫پێرسپێکتڤێکی‬ ‫لە‬ ‫مرۆڤ‬ ‫فیگەری‬ ‫لە‬
‫اودا‬
‫ڕێکخست‬ ‫پێشنیاری‬ ‫دەتوانیت‬ ،‫دەستپێکردن‬ ‫بۆ‬
‫نێکی‬
‫خستنە‬ ‫بۆ‬ ‫چاو‬ ‫لەئاستی‬ ‫بکەیت‬ ‫بۆشایی‬ ‫سادەی‬
‫چەپدا‬ ‫دەستە‬ ‫منوونەی‬ ‫لە‬ ،‫فیگەرەکانت‬ ‫ناوەوەی‬
‫وێنای‬ ‫کە‬ ‫هەڵبژارد‬ ‫بۆشاییەکم‬ ‫کردنی‬ ‫هێڵکاری‬
‫خەڵکی‬ ‫لە‬ ‫ژمارەک‬ ‫بۆ‬ ‫بدات‬ ‫گشتی‬ ‫گۆڕەپانێکی‬
‫دابەشکرابێت‬ ‫رسوشتی‬ ‫بەشێوەی‬ ‫کە‬ ‫جیاواز‬
‫بۆشاییە‬ ‫هێڵکاریکردنی‬ ‫لە‬ ‫دەبیت‬ ‫تەواو‬ ‫کاتێک‬
،‫کەت‬
١٠
‫تا‬
١٥
‫چینە‬ ‫لە‬ ‫بکە‬ ‫زیاد‬ ‫مرۆڤ‬ ‫فیگەری‬
‫یاسای‬ ،‫هێڵکارییەکەت‬ ‫قواڵیی‬ ‫جۆراوجۆرەکانی‬
‫فیگەری‬ ‫پڕکردنەوەی‬ ‫یان‬ ‫زیادکردنی‬ ‫بۆ‬ ‫یەکەم‬
،‫چاوت‬ ‫ئاستی‬ ‫پێرسپێکتڤی‬ ‫هێڵکاری‬ ‫بۆ‬ ‫خەڵک‬
‫هێڵی‬ ‫لەیەک‬ ‫فیگەرەکان‬ ‫هەموو‬ ‫سەری‬ ‫ئەوەیە‬
‫کە‬ ‫پێشنیاردەکەین‬ ‫وا‬ ،‫بهێڵیەوە‬ ‫ئاسۆدا‬
‫بەرزیدان‬ ‫ئاستی‬ ‫لەیەک‬ ‫هەموویان‬
(
‫منداڵ‬ ‫لە‬ ‫جگە‬
‫دانیشتوو‬ ‫کەسانی‬ ‫و‬
)
‫بۆ‬ ،‫بکەوە‬ ‫وێنەکە‬ ‫پێکهاتەی‬ ‫لە‬ ‫بیر‬ ‫وەهەروەها‬
‫بەشێوەیەکی‬ ‫سەرەکی‬ ‫بینای‬ ‫چۆن‬ ‫منوونە‬
‫لە‬ ‫فیگەر‬ ‫نزیکرتین‬ ‫لەگەڵ‬،‫هاوسەنگکراوە‬ ‫گرافیکی‬
‫پێشەوەیدا‬
‫خۆش‬ ‫هێڵکاریەکی‬
!
‫ڕاهێنان‬
34

38. ‫دیاری‬ ‫بۆ‬ ‫کورتکراوەکانە‬ ‫ڕێگا‬ ‫و‬ ‫تێبینی‬ ‫کۆکراوەی‬ ‫ئەمە‬ ،‫هەمیشە‬ ‫وەک‬
‫کردنی‬
‫بک‬ ‫خزمەت‬ ‫ڕێنیشاندەرێک‬ ‫و‬ ‫وەک‬ ‫دەبێت‬ ‫ئامۆژگاریە‬ ‫ئەم‬ ،‫مرۆڤ‬ ‫فیگەری‬
‫بەاڵم‬ ،‫ات‬
‫ن‬ ‫بەبێ‬ ‫تر‬ ‫ئەوانی‬ ‫وە‬ ،‫گونجاوە‬ ‫تۆدا‬ ‫لەگەڵ‬ ‫ئەوەی‬ ‫بەکارهێنانی‬ ‫لە‬ ‫ئازادبە‬
‫یگەرانی‬
‫بخە‬ ‫پشتگوێ‬
!
‫نەرم‬ ‫چەماوەی‬ ‫هێڵی‬
‫خێرا‬ ‫بۆ‬ ‫جواڵو‬ ‫و‬
‫فیگەری‬ ‫هێڵکاریکردنی‬
‫بەکاربێنە‬ ‫مرۆڤ‬
‫نێوان‬ ‫دروستی‬ ‫ڕێژەی‬
‫بۆ‬ ‫بپارێزە‬ ‫الق‬ ‫و‬ ‫سەر‬
‫شێوەی‬ ‫ئەوەی‬
‫ڕاستەقینە‬ ‫فیگەرێکی‬
‫بدات‬ ‫نیشان‬
‫مرۆڤ‬ ‫فیگەری‬
‫دیاریکردنی‬ ‫بۆ‬ ‫بەکاربێنە‬
‫لە‬ ‫قواڵیی‬ ‫پێوەری‬
‫وێنەکەت‬
‫پێشنیارکردنی‬ ‫بۆ‬
‫ژمارەیەک‬ ‫تێکەڵبوون‬
‫دروستبک‬ ‫مرۆڤ‬ ‫لە‬ ‫گروپ‬
‫ە‬
‫تاک‬ ‫تاک‬ ‫نەوەک‬
‫پێرسپێکتڤێکی‬ ‫لە‬
‫سەری‬ ‫چاودا‬ ‫ئاستی‬
‫مرۆڤە‬ ‫هەموو‬
‫لەیەک‬ ‫وەستاوەکان‬
‫بکێشە‬ ‫ئاسۆدا‬ ‫هێڵی‬
‫کە‬ ‫بکێشە‬ ‫زەوییە‬ ‫ئەو‬
‫وەستاوە‬ ‫لەسەری‬ ‫فیگەرەکت‬
‫بۆ‬ ‫پێبدە‬ ‫سێبەری‬ ‫یاخود‬
‫لە‬ ‫وادەرنەکەوێت‬ ‫ئەوەی‬
‫دەفڕێت‬ ‫هەواد‬
# 01
# 02
# 03
# 04
# 05
# 06
04 ‫هەنگاوی‬
‫کۆکراوە‬
35

39. ‫دەوەن‬ ‫و‬ ‫دار‬ ‫هێڵکاری‬
‫کۆبکەی‬ ‫شتەکان‬ ‫هەموو‬ ‫ئەوەی‬ ‫پێش‬ ‫هەنگاو‬ ‫کۆتا‬ ‫وەک‬
،‫نەوە‬
‫هێڵکاری‬ ‫لە‬ ‫دەکەین‬ ‫سەوزایی‬ ‫سەیری‬ ‫توخمێک‬ ‫وەکو‬
‫تەالرسازی‬
.
‫ل‬ ‫ببینن‬ ‫گرنگ‬ ‫ڕۆڵێکی‬ ‫دەتوانن‬ ‫رسوشتیەکان‬ ‫توخمە‬
‫هەر‬ ‫ە‬
‫دیمەنێکدا‬
.
‫تێکەڵکردنی‬ ‫ڕێگەی‬ ‫لە‬
(
‫جار‬ ‫زۆربەی‬
)
‫بۆک‬
‫سی‬
‫سەوز‬ ‫لە‬ ‫ئۆرگانیکی‬ ‫زیاتر‬ ‫شێوەی‬ ‫لەگەڵ‬ ‫تەالرسازی‬
‫ایی‬
‫بهێن‬ ‫بەدەست‬ ‫سەرنجڕاکێش‬ ‫زۆر‬ ‫وێنەیەکی‬ ‫دەتوانین‬
‫ین‬
.
‫باش‬ ‫خزمەتێکی‬ ‫لەوانەیە‬ ‫سەوزایی‬ ،‫ئەوەش‬ ‫سەرەڕای‬
‫بکات‬
‫بۆ‬ ،‫وێنەکەمان‬ ‫بۆ‬ ‫ڕێکبەندیێک‬ ‫پێناسەکردنی‬ ‫بۆ‬
‫ڕاس‬ ‫خاڵی‬ ‫دەرخستنی‬ ‫و‬ ‫بینەر‬ ‫دیمەنی‬ ‫چوارچێوەبەندی‬
‫تی‬
‫وێنەیەک‬
.
‫جیهانی‬ ‫و‬ ‫بەهێز‬ ‫زۆر‬ ‫توخمێکی‬ ‫سەوزایی‬ ،‫دەوترێت‬ ‫کە‬
‫بۆ‬ ‫یە‬
‫هێڵکاریەکاندا‬ ‫لە‬ ‫بەکارهێنانی‬
.
‫دە‬ ‫سەرنج‬ ‫بەشەدا‬ ‫لەم‬
‫خەینە‬
‫ل‬ ‫و‬ ‫جیاواز‬ ‫پێوەری‬ ‫بە‬ ‫گیا‬ ‫و‬ ‫دەوەن‬ ،‫درەخت‬ ‫کێشانی‬ ‫سەر‬
‫ە‬
‫جیاوازەوە‬ ‫گۆشەی‬
.
‫ناوەوە‬ ‫بڕۆینە‬ ‫با‬
!
‫سەوزایی‬ ‫زیادکردنی‬
‫هەنگاوی‬
05
36

40. ‫سەوزایی‬
‫شێوازی‬
‫جۆراوجۆری‬
‫دارەکان‬
‫لە‬
‫سەرەوە‬‫دیمەنی‬
‫هێڵکاریکراو‬‫گیای‬‫منوونەی‬
‫دەیبین‬ ‫الپەڕەوە‬ ‫ئەم‬ ‫منونەکانی‬ ‫لە‬ ‫وەک‬
،‫یت‬
‫ش‬ ‫هیچ‬ ‫بە‬ ‫پێویستی‬ ‫سەوزایی‬ ‫کێشانی‬
‫تێکی‬
‫ئێمەوە‬ ‫لە‬ ‫نییە‬ ‫نوێ‬
.
‫هێ‬ ‫هێشتا‬ ‫ئێمە‬
‫و‬ ‫ڵەکان‬
‫تەنه‬ ،‫بەکاردێنین‬ ‫ڕەهەندیەکان‬ ‫دوو‬ ‫تەنە‬
‫بە‬ ‫ا‬
‫جیاوازتر‬ ‫کەمێک‬ ‫شێوەیەکی‬
.
‫گراف‬ ‫شێوەیەکی‬ ‫بە‬ ‫ئێمە‬ ‫لەبەرئەوەی‬
‫یکی‬
‫ئۆرگان‬ ‫و‬ ‫رسوشتی‬ ‫شتێکی‬ ‫پێشنیاری‬
‫یک‬
‫تە‬ ‫و‬ ‫هێڵ‬ ‫لە‬ ‫شێوازە‬ ‫ئەم‬ ‫دەبێت‬ ،‫دەکەین‬
‫نی‬
‫بداتەوە‬ ‫ڕەنگ‬ ‫ڕەهەندیش‬ ‫دوو‬
.
‫و‬ ،‫تایبەترت‬
‫اتا‬
‫ب‬ ،‫ناڕێک‬ ‫شێوەی‬ ،‫تیژ‬ ‫نووک‬ ‫هێڵی‬ ‫ئێمە‬
‫ەش‬
‫بەگش‬ ‫و‬ ‫توخمەکان‬ ‫یەکسانی‬ ‫نا‬ ‫کردنێکی‬
‫تی‬
‫هێڵکاری‬ ‫لە‬ ‫ئازادتر‬ ‫دەستی‬ ‫شێوازی‬
‫بەکاردێنین‬
.
‫د‬ ‫منونەکانی‬ ‫خوێندنی‬ ‫بۆ‬ ‫بکە‬ ‫تەرخان‬ ‫کات‬
‫وو‬
‫چۆن‬ ‫کە‬ ‫بدە‬ ‫سەرنج‬ ‫و‬ ‫داهاتوو‬ ‫الپەڕەی‬
‫پێش‬ ‫بەشی‬ ‫لە‬ ‫هێڵکاری‬ ‫تەکنیکەکانی‬
‫وو‬
‫جۆراوجۆرەکانی‬ ‫هێڵە‬ ‫بۆ‬ ‫بەکارهاتوون‬
‫ه‬ ‫تەکنیکەکانی‬ ‫وەک‬ ،‫سەوزایی‬ ‫هێڵکاری‬
‫و‬ ‫اچ‬
‫ه‬ ،‫هێڵ‬ ‫کێشی‬ ‫بەکارهێنانی‬ ،‫سێبەرکردن‬
‫تد‬
.
.
‫هێڵکاریکر‬‫دەوەنی‬‫منوونەی‬
‫او‬
37

41. ‫بچووک‬‫پێوەری‬‫بە‬‫درەختێک‬‫کۆمەڵە‬
(
‫دوورەوە‬‫لە‬
)
‫هە‬‫قەبارە‬‫یەک‬‫وەک‬
‫ستی‬
‫دەکرێت‬‫پێ‬
.
‫ڕەهەندی‬ ‫دوو‬ ‫شێوەی‬‫لە‬ ‫سادەیی‬ ‫بە‬‫کە‬ ‫درەخت‬ ‫هێڵکاری‬‫چەندین‬ ‫منونەی‬
‫وەرگیراون‬ ‫بنەڕەتیەوە‬
‫زیاترەو‬‫وردەکاری‬‫بە‬‫درەخت‬ ‫منوونەی‬
‫ە‬
‫چەن‬ ‫دەتوانیت‬ ‫پەڕەیەدا‬ ‫لەم‬
‫د‬
‫ببین‬ ‫دارەکان‬ ‫لە‬ ‫منونەیەک‬
‫یت‬
‫پێوەر‬ ‫لە‬ ‫هەیە‬ ‫جیاوازیان‬ ‫کە‬
‫و‬
‫ووردەکاریەکانیان‬ ‫ئاستی‬
.
‫من‬،‫پەنجەگەورە‬‫یاسای‬‫وەک‬
‫قەدی‬‫کێشانی‬‫پێشنیاری‬
‫دەکەم‬‫گەشەکردوو‬‫درەختێکی‬
‫هەمان‬‫بە‬‫کەمەوە‬‫بەالیەنی‬
‫بێت‬‫مرۆڤێک‬ ‫فیگەری‬‫بەرزی‬
.
‫وردەکاری‬‫زیادکردنی‬ ‫حاڵەتی‬‫لە‬
‫ئەوە‬، ‫درەختەکە‬‫لە‬‫زیاتر‬
‫زیادک‬‫بۆ‬ ‫باشە‬ ‫بیرۆکەیەکی‬
‫ردنی‬
‫ک‬ ‫ناوچەیەی‬‫لەو‬‫دەوەن‬‫یان‬‫گیا‬
‫ە‬
‫بە‬ ‫دەگات‬ ‫درەختەکە‬‫قەدی‬
‫باش‬ ‫درەختەکە‬‫شوێنی‬ ،‫زەوی‬
‫رت‬
‫دەدات‬ ‫نیشان‬
.
‫کە‬ ،‫بکە‬ ‫پێوەر‬ ‫تێبینی‬
‫بەرزی‬ ‫بە‬ ‫پێناسەکراوە‬
،‫مرۆڤەوە‬ ‫فیگەری‬
‫ئاستی‬ ‫لەسەر‬ ‫کاریگەری‬
‫کە‬ ‫دەکات‬ ‫وردەکاریەکان‬
‫دارە‬ ‫لەسەر‬
‫جێبەج‬ ‫هێڵکاریکراوەکان‬
‫ێ‬
‫دەکرێت‬
.
‫تێبینی‬
38

42. ‫تۆیە‬ ‫نۆرەی‬
‫دەستپێبکە‬ ‫سادەی‬ ‫بە‬
‫زیادبکە‬ ‫وردەکاری‬
‫تۆیە‬ ‫نۆرەی‬
‫بکە‬ ‫چاپم‬
!
05.1 ‫ڕاهێنان‬ ‫پەڕی‬
39

43. ‫سەرەوە‬ ‫دیمەنی‬
‫زیاتر‬ ‫وردەکاری‬
‫تۆیە‬ ‫نۆرەی‬
‫تۆیە‬ ‫نۆرەی‬
‫بکە‬ ‫چاپم‬
!
05.2 ‫ڕاهێنان‬ ‫پەڕی‬
40

44. ‫سەوز‬ ‫ڕاهێنانی‬ ‫بۆ‬ ‫خۆشە‬ ‫و‬ ‫خێرا‬ ‫ڕاهێنانێکی‬ ‫جارە‬ ‫ئەم‬
‫ایی‬
.
‫چەند‬ ‫لەگەڵ‬ ‫سادەیە‬ ‫دیمەنێکی‬ ‫هێڵکاری‬ ‫تۆ‬ ‫ئەرکی‬
‫کەمەوە‬ ‫بەالیەنی‬ ،‫سەوزایی‬ ‫جۆرێکی‬
٢
-
٣
‫هەندێک‬ ،‫درەخت‬
‫گیا‬ ‫و‬ ‫دەوەن‬
.
‫فیگەرێ‬ ‫بە‬ ‫پێوەرەکە‬ ‫پێناسەکردنی‬ ‫بۆ‬ ‫پێویستە‬
‫کی‬
‫پێکهاتەیەکی‬ ‫پاشان‬ ‫و‬ ‫بکەیت‬ ‫پێ‬ ‫دەست‬ ‫مرۆڤەوە‬
‫بکێشیت‬ ‫درەختەکان‬ ‫بنچینەیی‬
.
‫الی‬ ‫منونەکانی‬ ‫لە‬
،‫ڕاستەوە‬
‫هەیە‬ ‫گەورە‬ ‫درەختێکی‬ ‫و‬ ‫بچووک‬ ‫درەختێکی‬ ‫هەمیشە‬
،
‫خۆت‬ ‫پێکهاتەی‬ ‫هەڵبژاردنی‬ ‫لە‬ ‫ئازادیت‬ ‫تۆ‬ ‫بەاڵم‬
.
‫بچ‬ ‫توخمی‬ ‫بە‬ ‫دەکەیت‬ ‫تەواو‬ ‫هێڵکاریەکە‬ ‫تۆ‬ ،‫دوایدا‬ ‫لە‬
،‫ووکرت‬
‫گیا‬ ‫و‬ ‫دەوەن‬ ،‫گوڵ‬ ‫لەگەڵ‬ ‫بچووک‬ ‫مەرکانی‬ ‫وەک‬
.
‫پ‬ ‫کە‬ ‫دەکەم‬ ‫پێشنیار‬ ،‫کۆتایی‬ ‫دەستکارییەکی‬ ‫وەک‬
‫ێکهاتەی‬
‫بکەیت‬ ‫جێگیر‬ ‫هێڵکارییەکە‬
-
‫دیوارێ‬ ،‫بارودۆخەدا‬ ‫لەم‬
‫کی‬
‫دەبێت‬ ‫باش‬ ‫باکگراوندەکە‬ ‫لە‬ ‫سادە‬ ‫خشتی‬
.
‫ب‬ ‫پێشوو‬ ‫بەشەکانی‬ ‫لە‬ ‫زانیاریت‬ ‫کە‬ ‫نەچێت‬ ‫لەبیرت‬
‫ەکار‬
‫وەرگری‬ ‫کەڵک‬ ‫هێڵ‬ ‫کێشی‬ ‫لە‬ ‫شێوەیە‬ ‫بەم‬ ‫و‬ ‫بهێنیت‬
‫بۆ‬ ‫ت‬
‫یان‬ ،‫هێڵکاریەکەت‬ ‫بۆ‬ ‫جیاوازی‬ ‫و‬ ‫جەخت‬ ‫زیادکردنی‬
‫پێشنی‬ ‫بۆ‬ ‫سێبەرکردن‬ ‫تەکنیکەکانی‬ ‫بەکارهێنانی‬
‫ارکردنی‬
‫رووەکەکە‬ ‫قەبارەی‬
.
‫باش‬ ‫بەختێکی‬
!
‫ڕاهێنان‬
41

45. ‫سەوزا‬ ‫هێڵکاریکردنی‬ ‫بۆ‬ ‫سەرەکیەکانن‬ ‫تێبینیە‬ ‫کۆکراوەی‬ ‫ئەمە‬
‫یی‬
.
‫ئەم‬
‫بۆ‬ ‫بە‬ ‫ئازاد‬ ‫بەاڵم‬ ،‫بکات‬ ‫خزمەت‬ ‫ڕێنامیی‬ ‫وەک‬ ‫پێویستە‬ ‫ئامۆژگاریە‬
‫بێ‬ ‫بە‬ ‫تر‬ ‫ئەوانی‬ ‫و‬ ‫تۆ‬ ‫بۆ‬ ‫گونجاوە‬ ‫باشرت‬ ‫کە‬ ‫شتەی‬ ‫ئەو‬ ‫بەکارهێنانی‬
‫هیچ‬
،‫پشتگوێبخە‬ ‫نیگەرانییەک‬
‫بەالیەنی‬ ‫درەخت‬ ‫قەدی‬
‫بەرزی‬ ‫هەمان‬ ‫بە‬ ‫کەمەوە‬
‫بکێش‬ ‫مرۆڤ‬ ‫فیگەرێکی‬
‫ە‬
.
‫خزمەتێکی‬ ‫سەوزایی‬
‫ڕێکبە‬ ‫پێناسەی‬ ‫باشی‬
،‫ندی‬
‫ی‬ ،‫دیمەنێک‬ ‫چوارچێوەی‬
‫ان‬
‫خاڵی‬ ‫ئاشکراکردنی‬
‫دەکات‬ ‫وێنە‬ ‫فۆکالی‬
‫ئەو‬ ‫ئاستی‬
‫لەسەر‬ ‫کە‬ ‫ووردەکاریەی‬
‫پێکراوە‬ ‫کاری‬ ‫سەوزایی‬
‫پێوەرەک‬ ‫بە‬ ‫پەیوەستە‬
‫ەی‬
(
‫بینەر‬ ‫لە‬ ‫دووری‬
.)
‫لە‬ ‫کە‬ ‫درەختانەی‬ ‫ئەم‬
‫و‬ ‫بکێشە‬ ‫سادە‬ ‫دووریدان‬
‫ئەو‬ ‫بۆ‬ ‫زیاتر‬ ‫وردەکاری‬
‫پێشەوەن‬ ‫لە‬ ‫درەختانەی‬
‫بکە‬ ‫جێبەجێ‬
‫وردەکاری‬ ‫ئەگەری‬ ‫لە‬
‫یان‬ ‫گیا‬ ،‫درەخت‬ ‫زیاتری‬
‫لەو‬ ‫بکە‬ ‫زیاد‬ ‫دەوەن‬
‫قەدی‬ ‫کە‬ ‫ناوچەیەی‬
‫دەگات‬ ‫زەوی‬ ‫بە‬ ‫درەختەکە‬
.
‫هێڵ‬ ‫ئێمە‬ ،‫سەوزایی‬ ‫بۆ‬
‫ی‬
‫ڕێ‬ ‫نا‬ ‫شێوەی‬ ،‫تیژ‬ ‫نووک‬
‫و‬ ‫ک‬
‫دەس‬ ‫شێوازی‬ ‫گشتی‬ ‫بە‬
‫تی‬
‫هێڵکاری‬ ‫لە‬ ‫ئازاد‬
‫بەکاردێنین‬
.
05 ‫هەنگاوی‬
‫کۆکراوە‬
# 01
# 02
# 03
# 04
# 05
# 06
42

46. ‫سەرنجڕاکێ‬ ‫پێرسپێکتڤی‬ ‫هێڵکاری‬
‫ش‬
‫هەنگاوی‬
06
‫بەیەکگە‬ ‫بۆ‬ ‫دەدۆزینەوە‬ ‫ڕێگایەک‬ ،‫کۆتایی‬ ‫بەشەی‬ ‫لەم‬
‫یاندنی‬
‫پێرسپێکتڤ‬ ‫هێڵکاری‬ ‫لەیەک‬ ‫پێشوو‬ ‫توخمەکانی‬ ‫گشت‬
‫ی‬
‫د‬ ‫توخمەکان‬ ‫تێکەڵکردنی‬ ‫لەسەر‬ ‫سەرنجەکە‬ ،‫سەرنجڕاکێش‬
‫ەبێت‬
‫باری‬ ‫بە‬ ‫هەستکردن‬ ‫و‬ ‫خوازراو‬ ‫کاریگەری‬ ‫بەدەستهێنانی‬ ‫بۆ‬
‫کەش‬
‫وهەوایەکەی‬
.
‫وەرگێ‬ ‫فێربوونی‬ ‫ئێمە‬ ‫ئامانجی‬ ‫کۆتایدا‬ ‫ڕاهێنانەی‬ ‫لەم‬
‫ئەم‬ ‫رانی‬
‫لەگەڵ‬ ‫کارکردن‬ ‫ڕێگەی‬ ‫لە‬ ،‫هێڵکاری‬ ‫بۆ‬ ‫کاریگەرییانەیە‬
‫دیار‬ ‫خاڵی‬ ‫هەروەها‬ ،‫قواڵیی‬ ‫ڕوتەختی‬ ،‫قەبارە‬ ،‫پێکهاتەکان‬
.
‫ئایا‬ ‫کە‬ ‫ئەوەیە‬ ‫گرنگانە‬ ‫جیاوازییە‬ ‫و‬ ‫الیەن‬ ‫لەو‬ ‫یەکێک‬
‫لە‬ ‫ئێمە‬
‫هێ‬ ‫بەردەست‬ ‫سەرچاوەیەکی‬ ‫سەیرکردنی‬ ‫بە‬ ‫یان‬ ‫خەیاڵەوە‬
‫ڵکاری‬
‫ج‬ ‫منوونەی‬ ‫خوێندنی‬ ‫بۆ‬ ‫دەبێت‬ ‫هەلێکت‬ ‫تۆ‬ ‫لێرەدا‬ ،‫بکەین‬
‫لە‬ ‫یاواز‬
‫ڕوونکردنە‬ ‫تەکنیکەکانی‬ ‫باسکردنی‬ ،‫تەواوکراو‬ ‫هێڵکاری‬
‫وەی‬
‫وێنەکەدا‬ ‫پشت‬ ‫لە‬ ‫کارەکە‬ ‫ڕێڕەوی‬
.
‫بکەیت‬ ‫پەیڕەو‬ ‫خاڵەکانی‬ ‫دەتوانیت‬ ،‫داهاتوو‬ ‫الپەڕەکانی‬ ‫لە‬
‫بۆ‬
‫کا‬ ،‫ڕێگاکان‬ ‫و‬ ‫تەکنیک‬ ‫هەڵبژاردنی‬ ‫بە‬ ‫وێنەکێشانێک‬ ‫هەر‬
‫تێکی‬
‫وێنەکێشانەکەت‬ ‫لەگەڵ‬ ‫بەچێژ‬
!
43

47. ‫وێنەکێشان‬ ‫خاڵێکی‬ ‫چاند‬ ‫کاتێ‬
‫لەوانەیە‬ ‫جێبەجێدەکەیت‬ ‫بەدروستی‬
‫بێت‬ ‫شێوەیە‬ ‫بەم‬
‫هێڵکاری‬ ‫بەشێوەی‬ ‫نوێ‬ ‫بیرۆکەی‬
‫هەڵبژاردنی‬ ،‫تاقیبەکەوە‬ ‫بچوک‬ ‫بچوک‬
‫ڕێکخستنی‬ ‫ڕێک‬ ‫و‬ ‫دروست‬ ‫پێکهاتەی‬
‫دانان‬ ‫ڕێگەی‬ ‫لە‬ ‫هێڵکارییەکە‬ ‫پێوانەی‬
‫ی‬
‫نەخشاندنی‬ ،‫مرۆڤ‬ ‫فیگەری‬
‫نەخشاندنی‬ ‫ناوچەی‬ ‫سەرنجڕاکێشرتینی‬
‫و‬ ‫سەوزایی‬ ،‫زیاتر‬ ‫فیگەری‬ ،‫دەوروپشت‬
‫و‬ ‫سێبەر‬ ،‫هاچ‬ ،‫دابنێ‬ ‫زیاتر‬ ‫وردەکاری‬
‫ڕەنگ‬
‫ڕاهێنان‬
‫پێ‬ ‫هێڵکاری‬ ‫یەک‬ ‫کەم‬ ‫بەالیەنی‬ ‫ئەمەیە‬ ‫کارت‬ ‫کۆتا‬
‫رسپێکتف‬
‫ب‬ ‫ئێستا‬ ‫تاکو‬ ‫توانات‬ ‫و‬ ‫لێزانین‬ ‫هەموو‬ ‫و‬ ‫بکێشیت‬
‫ەدەستت‬
‫بەکاربێنە‬ ‫هێناوە‬
‫خ‬ ‫دڵی‬ ‫بە‬ ‫پێرسپێکتڤەکە‬ ‫جۆری‬ ،
،‫ۆتە‬
‫شێوەی‬ ‫بە‬ ‫رسوشەکەت‬ ‫سەرچاوەی‬ ‫دەتوانی‬ ‫هەروەها‬
‫ب‬ ‫هێڵکارییەکەت‬ ‫خەیاڵت‬ ‫بەشێوەی‬ ‫یاخود‬ ‫بینین‬
،‫کێشیت‬
‫هەڵبژێری‬ ‫خوازراوت‬ ‫باڵەخانەی‬ ‫ئەوەیە‬ ‫باش‬ ‫بیرۆکەی‬
‫ت‬
،‫بکێشیت‬ ‫خوازراوت‬ ‫تەالرسازێکی‬ ‫کاری‬ ‫یاخود‬
‫بەش‬ ‫دەکرێت‬ ،‫بێت‬ ‫باڵەخانەکە‬ ‫تەواوی‬ ‫ناکا‬ ‫پێویست‬
‫ێکی‬
‫باڵەخانە‬ ‫سەرنجڕاکێشی‬ ‫وردەکارییەکی‬ ‫یاخود‬ ‫بچوک‬
‫کە‬
،‫بێت‬
‫ب‬ ‫من‬ ‫پێشنیاری‬ ‫وا‬ ‫دا‬ ‫بابەتەکەت‬ ‫بڕیاری‬ ‫کاتێک‬ ‫هەر‬
‫تۆ‬ ‫ۆ‬
‫کارەکەت‬ ‫وێنەی‬ ‫کۆتا‬ ‫بۆ‬ ‫هەبێت‬ ‫خاوێنت‬ ‫ڕوانینێکی‬
‫چۆن‬ ‫کە‬
‫بد‬ ‫پرسیارانەت‬ ‫ئەم‬ ‫وەاڵمی‬ ‫دەکرێت‬ ‫ئەوە‬ ،‫دەردەچێت‬
‫کە‬ ‫ا‬
‫گری‬ ‫وێنەیە؟‬ ‫لەم‬ ‫بدەیت‬ ‫پیشان‬ ‫چی‬ ‫دەتەوێت‬ ‫چیت‬
‫نگرتین‬
‫تەماشا‬ ‫کەسی‬ ‫لەکوێ‬ ‫چییە؟‬ ‫باڵەخانەیە‬ ‫ئەم‬ ‫خاڵی‬
‫کەر‬
‫بگێ‬ ‫چیرۆکێک‬ ‫چ‬ ‫وێنەکە‬ ‫دەکات؟‬ ‫باڵەخانەکە‬ ‫سەیری‬
‫ڕێتەوە؟‬
‫گرینگە‬ ‫کە‬ ‫ئەوەی‬ ‫بەاڵم‬ ،‫لێبکەوە‬ ‫بیری‬ ‫هەندێک‬
‫ئە‬ ‫ئەم‬ ‫کە‬ ‫بدە‬ ‫بەخۆت‬ ‫ڕێگە‬ ،‫بکەیت‬ ‫هێڵکارییەکە‬
‫زموونە‬
‫تای‬ ‫شێوازی‬ ،‫بکە‬ ‫هێڵکاری‬ ‫بیرۆکە‬ ‫چەندین‬ ،‫بکەیت‬
‫بەتی‬
‫بوونی‬ ‫هێڵکارییەکەت‬ ‫خاڵی‬ ‫بەنرخرتین‬ ،‫بدۆزەوە‬ ‫خۆت‬
‫ب‬ ‫پێداچونەوە‬ ‫لە‬ ‫ئازادبە‬ ،‫بەخۆتە‬ ‫تایبەت‬ ‫مۆرکێکی‬
‫ە‬
،‫پێبوو‬ ‫پێویستت‬ ‫گەر‬ ،‫ڕابردوو‬ ‫بەشەکانی‬
‫وێنەکێشانەکەت‬ ‫لەگەڵ‬ ‫بەچێژ‬ ‫کاتێکی‬
!
44

48. ‫خاڵ‬ ‫کۆمەڵە‬ ‫پێرسپێکتڤی‬ ‫هێڵکاری‬
‫وەرگیراوە‬ ‫گیراو‬ ‫وێنەی‬ ‫لە‬
‫ستۆدیۆوە‬ ‫بینگۆ‬ ‫لەالیەن‬ ‫دار‬ ‫خانووی‬ ‫هۆتێلی‬
‫سەرەکییەکان‬ ‫توخمە‬ ‫دوو‬ ‫لەنێوان‬ ،‫هەیە‬ ‫سەرنجڕاکێش‬ ‫جوڵەیەکی‬ ،‫وێنەیە‬ ‫لەم‬
-
‫تەالرسازیی‬ ‫هەیکەلە‬
‫ە‬
‫دەوروبەری‬ ‫رسوشتی‬ ‫لەگەڵ‬ ‫یەکدانراوەکە‬ ‫لەسەر‬
.
‫وێنەکە‬ ‫چەقی‬ ‫لە‬ ‫بەکارهێرناوە‬ ‫زیاتر‬ ‫وردەکارییەکی‬
‫رسوش‬ ‫نێو‬ ‫لە‬ ‫ڕۆڵی‬ ،‫هۆتێلەکەیە‬ ‫خودی‬ ‫لەسەر‬ ‫سەرنجەکە‬ ،‫ڕادەکێشێت‬ ‫زیاتر‬ ‫سەرنجێکی‬ ‫ئەمەشە‬ ‫لەبەر‬
‫ت‬
،‫سەوازییەوە‬ ‫نزیکرتین‬ ‫بە‬ ‫پەیوەندی‬ ‫و‬
‫کاری‬
‫لەو‬ ‫وردەکارییەکەت‬
‫کە‬ ‫بەکاربێنە‬ ‫شوێنە‬
‫بۆ‬ ‫گرینگرتینە‬
،‫وێنەکە‬
‫تێبینی‬
45

49. ،‫خاڵی‬ ‫یەک‬ ‫پێرسپێکتڤی‬
‫وەرگیراوە‬ ‫ڕانی‬ ‫مات‬ ‫ڕوزایمی‬ ‫کاری‬ ‫لە‬ ‫هێڵکارییەکە‬ ‫رسوشی‬
‫کاردەکات‬ ‫الدێی‬ ‫یان‬ ‫شار‬ ‫قەراغ‬ ‫هێڵکاری‬ ‫چڕوپڕی‬ ‫ڕاهێنانەکی‬ ‫وەکو‬ ‫پێرسپێکتڤیە‬ ‫هێڵکارییە‬ ‫ئەم‬
‫بەاڵم‬ ،‫سەوزایی‬ ‫هێڵکاری‬ ‫و‬ ‫سێبەرکردن‬ ‫و‬ ‫ڕوچن‬ ‫ڕاهێنانکردنی‬ ‫بۆ‬ ‫پێدەبەخشێت‬ ‫گرنگت‬ ‫هەلی‬ ‫چەندین‬
‫مرۆڤ‬ ‫فیگەری‬ ‫بە‬ ‫بەرامبەر‬ ‫ڕابگری‬ ‫هێڵکارییەکە‬ ‫پێوانەی‬ ‫هاوسەنگی‬ ‫کار‬ ‫قورسرتین‬
.
‫بۆ‬ ‫تەرخانبکە‬ ‫باش‬ ‫کاتێکی‬
‫ئەنجامگەیاندنی‬
‫کوالێتییەکی‬
‫سێبەر‬ ‫و‬ ‫ڕوچنین‬ ‫بەرزی‬
‫تێبینی‬
46

50. ‫خاڵی‬ ‫دوو‬ ‫پێرسپێکتڤی‬
(
‫ستونی‬
)
،‫وێناکردن‬
‫دووخاڵییە‬ ‫نارسوشتی‬ ‫شێوەیەکی‬ ‫وێنەیە‬ ‫ئەم‬
.
‫یەک‬ ‫بزربوونی‬ ‫خاڵی‬
‫ەم‬
‫بەرزی‬ ‫ئاستێکی‬ ‫لە‬ ‫دووەم‬ ‫بزربوونی‬ ‫خاڵی‬ ،‫نزمە‬ ‫ئاسۆیی‬ ‫هێڵی‬ ‫لە‬
‫ئەو‬ ،‫کراوە‬ ‫نیشان‬ ‫دەگەنەوە‬ ‫بەیەک‬ ‫ستونییەکان‬ ‫هێڵە‬ ‫کە‬ ‫ئاسۆیی‬
‫پاڵپشت‬ ‫و‬ ‫ستوونی‬ ‫باڵەخانەی‬ ‫دەداتە‬ ‫بەهێز‬ ‫دەرخستنێکی‬ ‫ڕێکخستنە‬
‫ی‬
‫دەکات‬ ‫بەرز‬ ‫تەالری‬ ‫جیۆمەتری‬
.
‫دەتوانی‬ ‫چۆن‬ ،‫بیربکەوە‬
‫جیۆمێرتی‬ ‫ستایشی‬
‫لە‬ ،‫بکەیت‬ ‫باڵەخانیەک‬
‫خۆت‬ ‫پێکهاتەکەی‬
‫تاقیبکەوە‬
‫تێبینی‬
47

51. ‫خاڵی‬ ‫دوو‬ ‫پێرسپێکتڤی‬
‫وێناکردن‬
‫قو‬ ‫هەستی‬ ‫دەرخستنی‬ ‫بۆ‬ ،‫پێکهاتە‬ ‫و‬ ‫پێرسپێکتڤ‬ ‫بۆ‬ ‫باشبوو‬ ‫زۆر‬ ‫ڕاهێنانێکی‬ ‫وێنەیە‬ ‫ئەم‬
‫دەکرد‬ ‫کارم‬ ،‫اڵیی‬
‫کۆت‬ ‫لە‬ ،‫دواوە‬ ‫ڕوتەختی‬ ‫و‬ ‫ناوەڕاست‬ ‫ڕوتەختی‬ ،‫بەردەم‬ ‫ڕووتەختی‬ ،‫قواڵیی‬ ‫ڕووتەختیی‬ ‫سێ‬ ‫لەگەڵ‬
‫ایدا‬
‫ڕەنگ‬ ‫بەکارهێنانی‬ ‫بە‬ ‫کردەوە‬ ‫سەرنجڕاکێشەکە‬ ‫خاڵە‬ ‫لەسەر‬ ‫جەختم‬
.
‫باڵەخانە‬ ‫جوڵەی‬ ‫لە‬ ‫پاڵپشتی‬ ‫کە‬ ،‫ئاسامن‬ ‫لەگەڵ‬ ‫بووم‬ ‫داهێنەرانەتر‬ ‫زیاتر‬ ‫کەمێک‬ ‫جارەیان‬ ‫ئەم‬
‫زەوی‬ ‫و‬ ‫کە‬
‫دەکات‬
.
‫لەگەڵ‬ ‫بە‬ ‫داهێنەرانە‬
‫بۆ‬ ‫گراڤیکی‬ ‫بیرۆکەی‬
‫ئاسامن‬
‫تێبینی‬
48

52. ‫خاڵی‬ ‫دوو‬ ‫پێرسپێکتڤی‬
‫نوسەر‬ ‫وێناکردنی‬
‫ئارام‬ ،‫بێدەنگ‬ ،‫تەنهایی‬
–
،‫جەنجاڵ‬ ‫شارێکی‬ ‫جێگای‬ ‫لە‬ ،‫کرد‬ ‫هێڵکارییەم‬ ‫ئەم‬ ‫کاتێک‬ ‫هەبوو‬ ‫هەستەم‬ ‫سێ‬ ‫ئەم‬
‫رسوشتییەکا‬ ‫توخمە‬ ‫گشت‬ ،‫دەبەخشێت‬ ‫مێشک‬ ‫بە‬ ‫ئارامی‬ ،‫رسوشتی‬ ‫ژینگەیەکی‬ ‫لە‬ ،‫سادە‬ ‫هاوینی‬ ‫خانوێکی‬
‫ن‬
،‫خوازراو‬ ‫کەشی‬ ‫بۆ‬ ‫گرنگن‬ ‫زۆر‬
‫وێنەکە‬ ‫لە‬ ‫سێبەر‬ ‫دەرخستنی‬ ‫بۆ‬ ‫بەکارهێنا‬ ‫ڕەنگم‬ ‫مارکەرێکی‬ ،‫مۆرک‬ ‫کۆتا‬ ‫وەکو‬ ،‫ئاوەکە‬ ‫وێنەدانەوەی‬ ‫هاوپێچ‬
،
‫ئاو‬ ‫توخمی‬ ‫هەوڵبدە‬
‫پێکهاتەک‬ ‫لە‬ ‫بەکاربێنیت‬
‫ەت‬
‫تێبینی‬
49

53. ‫خاڵی‬ ‫فرە‬ ‫تێڕوانینی‬
‫وێنەکە‬ ‫سەرچاوەی‬
‫کۆپنهاگن‬ ‫شاری‬ ‫لە‬ ‫وردەکاریەک‬
‫سەیرکردنی‬ ‫و‬ ‫شارەکۆنەکان‬ ‫شەقامی‬ ‫پیاسەی‬ ‫بە‬ ‫حەز‬ ‫ئەوەی‬ ‫لەبەر‬
‫ئەوەی‬ ‫بۆ‬ ‫گرت‬ ‫کۆپنهاگن‬ ‫لە‬ ‫وێنەیەکم‬ ‫چەند‬ ،‫دەکەم‬ ‫تەالرەکانیان‬
‫شەناشیلی‬ ‫خوارەوەی‬ ‫نیوەی‬ ‫وێنای‬ ‫هێڵکاریە‬ ‫ئەم‬ ،‫بکەم‬ ‫هێڵکاریان‬
‫بینایەکی‬
5
‫دەکات‬ ‫ئۆستێربرۆ‬ ‫لە‬ ‫نهۆمی‬
.
‫بەرزی‬ ‫ئاستێکی‬ ‫بە‬ ‫پێویستی‬ ،‫گەورەیە‬ ‫هێڵکاریەکە‬ ‫قەبارەی‬ ‫هەروەک‬
‫هەیە‬ ‫وردەکاری‬
.
‫هێڵکاری‬ ‫بە‬ ‫بەراورد‬ ‫ئالنگارە‬ ‫زۆر‬ ‫گۆڕانێکی‬ ‫ئەوە‬
‫ئاسایی‬ ‫دەرەوەی‬
.
‫بەو‬ ‫گرنگی‬ ‫کە‬ ‫دەدەم‬ ‫هانتان‬ ‫من‬ ‫ئەوەشدا‬ ‫لەگەڵ‬
‫یان‬ ‫شەقامەکان‬ ‫لەسەر‬ ،‫باڵەخانەکان‬ ‫لەسەر‬ ‫بدەن‬ ‫بچووکانە‬ ‫وردەکارییە‬
‫گشتیدا‬ ‫شوێنی‬ ‫لە‬
.
‫تێبگەی‬ ‫بنەمایە‬ ‫لەو‬ ‫تەواوی‬ ‫بە‬ ‫پێویستە‬ ‫جار‬ ‫زۆر‬
‫کە‬ ‫ت‬
‫بە‬ ‫ئەوەی‬ ‫بۆ‬ ،‫هەیە‬ ‫چینی‬ ‫چین‬ ‫تایبەمتەندی‬ ‫وردەکاریەکان‬ ‫پشت‬ ‫لە‬
‫بکەیت‬ ‫هێڵکاریەکە‬ ‫پێک‬ ‫و‬ ‫ڕێک‬ ‫شێوەیەکی‬
.
،‫وردەکاری‬ ‫کاری‬ ‫و‬ ‫چاودێری‬ ‫توانای‬ ‫لە‬ ‫بوو‬ ‫باش‬ ‫زۆر‬ ‫ڕاهێنانێکی‬ ‫ئەمە‬
‫باڵەخانەکاندا‬ ‫لەسەر‬ ‫سێبەر‬ ‫تەکنیکی‬ ‫و‬ ‫پەنجەرە‬ ‫ڕەنگدانەوەی‬ ‫هەروەها‬
.
‫سەر‬ ‫بخە‬ ‫سەرنج‬
‫و‬ ‫بچووک‬ ‫وردەکاری‬
‫لەسەر‬ ‫ڕاهێنانکردن‬
‫چاودێری‬
‫تێبینی‬
50

54. ‫پاڤی‬ ‫ئەندازەی‬ ،‫پیشانبدات‬ ‫رسوشدا‬ ‫نێو‬ ‫لە‬ ‫هێڵی‬ ‫پاڤیلیۆنێکی‬ ‫کە‬ ‫بوو‬ ‫ئەوە‬ ‫وێنەیە‬ ‫ئەم‬ ‫پشت‬ ‫بیرۆکەی‬
‫لیۆنەکە‬
‫دەکات‬ ‫دروست‬ ‫هێڵکاری‬ ‫لە‬ ‫قواڵیی‬ ‫و‬ ‫جوڵە‬ ‫کە‬ ‫دەدات‬ ‫بەهێز‬ ‫الری‬ ‫بە‬ ‫ڕێگە‬
.
‫پێکهاتەی‬ ‫بەرزکردنەوەی‬ ‫بۆ‬
‫وێنەکەی‬ ‫چوارچێوەی‬ ،‫نەخشکراوە‬ ‫دەوەنێک‬ ‫چەند‬ ‫و‬ ‫دارێک‬ ‫بە‬ ‫پێشەوە‬ ‫زەمینەی‬ ،‫رسوشتی‬
‫پێکهێناوە‬
.
‫خاڵ‬ ‫یەک‬ ‫تێڕوانینی‬
‫گیراو‬ ‫وێنەی‬ ‫بیرۆکەی‬ ‫بنەمای‬ ‫لەسەر‬
‫وێنەکەت‬ ‫چوارچێوەی‬ ‫نەخشاندانی‬ ‫لەسەر‬ ‫بیربکەرەوە‬ ‫داهێنەرانە‬
‫لە‬ ‫بیر‬ ‫داهێنەرانە‬ ‫بە‬
‫وێنەکەت‬ ‫چوارچێوەی‬
‫بکە‬
!
‫تێبینی‬
51

55. ‫ڕەنگ‬ ‫دیالێکتی‬
!
‫ئەمە‬
‫ک‬ ،‫بەهێزە‬ ‫زۆر‬ ‫تایبەمتەندیەکی‬
‫ە‬
‫راکێشێت‬ ‫زۆر‬ ‫سەرنجی‬ ‫دەتوانێت‬
.
‫ل‬ ‫پێکهاتووە‬ ‫لێرە‬ ‫ڕەنگ‬ ‫پالێتی‬
‫ە‬
‫لێکچوو‬ ‫ڕەنگەکانی‬
(
‫هاوئاهەنگ‬
)
‫کە‬
‫پێشەوە‬ ‫لە‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫ئاسامن‬ ‫لەسەر‬
‫و‬
‫جەختدەکاتە‬ ‫بیناکە‬ ‫بەشەکانی‬
‫وە‬
.
‫سەوزایی‬ ‫من‬ ‫الی‬ ،‫بێت‬ ‫هەرچۆنێک‬
‫بەشی‬ ‫ڕاکێشرتین‬ ‫سەرنج‬ ‫لێرە‬
‫شێوەیەک‬ ‫بە‬ ‫چونکە‬ ،‫وێنەکەیە‬
‫ی‬
‫وێنەک‬ ‫چوارچێوەی‬ ‫ئۆرگانیک‬ ‫زۆر‬
‫ە‬
‫دەکات‬
.
،‫ئەوەوە‬ ‫لەسەرووی‬
‫بەکارهێنانی‬ ،‫جۆراوجۆر‬ ‫رووچنی‬
‫جیاواز‬ ‫هێڵی‬ ‫تۆنی‬ ‫و‬ ‫ئاو‬ ‫توخمی‬
،
‫زۆر‬ ‫خێرایە‬ ‫هێڵکاریە‬ ‫ئەم‬
‫دەکات‬ ‫سەرنجڕاکێش‬
.
‫خاڵ‬ ‫دوو‬ ‫تێڕوانینی‬
‫هێڵکارییەکە‬ ‫ئیلهامی‬
‫وەرگیراوە‬ ‫گاڤامی‬ ‫جەهانگیر‬ ‫کارێکی‬ ‫لە‬
‫ڕەنگ‬ ‫دیالێکتی‬
‫بۆ‬ ‫بەکاربێنە‬
‫یان‬ ‫شوێن‬ ‫دەرخستنی‬
‫دیاریکراو‬ ‫شێوەیەکی‬
‫هێڵکارییەکەت‬ ‫لە‬
‫تێبینی‬
52

56. ‫کورتکراو‬ ‫ڕێگا‬ ‫و‬ ‫تێبینی‬ ‫کۆتا‬ ‫ئەمانەش‬ ،‫دەزانیت‬ ‫هەنگاوەکان‬ ‫ئێستادا‬ ‫لە‬
‫ەکانن‬
‫سازیا‬ ،‫وەریگرە‬ ‫بەئاسانی‬ ،‫جوان‬ ‫پێرسپێکتڤی‬ ‫هێڵکاری‬ ‫بە‬ ‫گەیشنت‬ ‫بۆ‬
‫بکە‬ ‫ن‬
‫خۆتبە‬ ‫ڕێنامکاری‬ ‫خۆت‬ ‫یان‬
.
06 ‫هەنگاوی‬
‫چۆنیەتی‬ ‫لە‬ ‫بیر‬
‫ئەندازەیی‬ ‫ستایشکردنی‬
‫لە‬ ‫بکەرەوە‬ ‫باڵەخانەیەک‬
‫هێڵکارییەکەت‬ ‫پێکهاتەی‬
‫دروستکردنی‬ ‫لە‬ ‫کاتت‬
‫سێبەری‬ ‫و‬ ‫ڕووچن‬
‫تەرخانبک‬ ‫بەرز‬ ‫کوالێتی‬
‫ە‬
‫وردەکاریەکەت‬ ‫سەرنجی‬
‫بەشەی‬ ‫ئەو‬ ‫سەر‬ ‫بخە‬
‫هێڵکاریەک‬ ‫لە‬ ‫گرنگرتینە‬
‫ەت‬
‫بیربکەرەوە‬ ‫داهێنەرانە‬
‫نەخشاندانی‬ ‫لەسەر‬
‫وێنەکەت‬ ‫چوارچێوەی‬
‫سەر‬ ‫بخە‬ ‫سەرنج‬
‫و‬ ‫بچووک‬ ‫وردەکاری‬
‫لەسەر‬ ‫ڕاهێنانکردن‬
‫چاودێری‬
‫لە‬ ‫ئاو‬ ‫توخمی‬ ‫هەوڵدە‬
‫دابنێیت‬ ‫پێکهاتەکەت‬
!
#01
#02
#03
#05
#06
#07
‫کۆکراوە‬
‫بە‬ ‫سەبارەت‬ ‫بە‬ ‫داهێنەر‬
‫گرافیکی‬ ‫بیرۆکەی‬
‫ئاسامن‬
!
‫بەکاربێ‬ ‫ڕەنگ‬ ‫دیالێکتی‬
‫نە‬
‫یان‬ ‫شوێن‬ ‫دەرخستنی‬ ‫بۆ‬
‫لە‬ ‫دیاریکراو‬ ‫شێوەیەکی‬
‫هێڵکارییەکەت‬
#04
#08
53

57. "
‫ڕێژەی‬
‫زێڕین‬
"
‫هاوکێشەیەکی‬
‫بیرکاری‬
‫جیاوازە‬ ‫تەواو‬
.
‫دوو‬
‫ژمارە‬
‫لە‬
‫ڕێژەی‬
‫زێڕیندان‬
‫ئەگەر‬
‫ڕێژەی‬
‫کۆی‬
‫ژمارەکانی‬
(a b)
‫دابەشکرابێت‬
‫بە‬
‫ژمارەی‬
‫گەورەتری‬
(a)
‫یەکسانە‬
‫بە‬
‫ڕێژەی‬
‫ژمارە‬
‫گەورەترەکە‬
‫کە‬
‫دابەشکراوە‬
‫بە‬
‫ژمارەی‬
‫بچووکرت‬
(a/b)
‫ئەو‬
‫ڕێژەیەی‬
‫پێی‬
‫دەوترێت‬
‫ڕێژەی‬
‫زێڕین‬
،
‫ڕێژەی‬
‫خودایی‬
‫و‬
(phi = φ)
،
‫زۆر‬
‫جار‬
‫پێی‬
‫دەوترێت‬
‫جوانرتین‬
‫ژمارە‬
‫لە‬
‫گەردووندا‬
.
‫هۆکاری‬
φ
‫زۆر‬
‫نائاساییە‬
‫چونکە‬
‫دەکرێت‬
‫لە‬
‫هەموو‬
‫شوێنێک‬
‫وێنا‬
‫بکرێت‬
،
‫لە‬
‫ئەندازەییەوە‬
‫دە‬
‫ست‬
‫پێدەکات‬
‫بۆ‬
‫جەستەی‬
‫مرۆڤ‬
‫خۆی‬
!
‫پێی‬
‫دەوترێت‬
‫کە‬
‫باشرتین‬
‫ڕێژەیە‬
‫بۆ‬
‫چاوەکانی‬
‫مرۆڤ‬
.
‫چەماوەی‬
‫فیبۆناچی‬
‫لەسەر‬
‫بنەمای‬
‫زنجیرەی‬
‫فیبۆناچی‬
‫ژمارەکانە‬
‫ک‬
‫ە‬
‫بەشەکانیان‬
‫بە‬
‫شێوەیەک‬
‫زیاد‬
‫دەبن‬
‫لە‬ ‫نزیکە‬
‫ڕێژەی‬
‫زێڕیندا‬
(φ = 1.618).
8
5
3
‫چەماوەی‬
‫فیبۆناچی‬
1,1,2,3,4,8,13,21,…
.
A B
= = φ = 1.618(approx.)
A+B A
‫وشەسازی‬ ‫و‬ ‫ڕوونکردنەوە‬
‫ڕوونکردنەوە‬
‫ڕێژەی‬
‫زێڕین‬
‫چەماوەی‬
‫فیبۆناچی‬
54

58. ‫یاسای‬
‫سێ‬
‫ی‬
‫ەم‬
‫جۆرێکە‬
‫لە‬
‫پێکهاتن‬
‫کە‬
‫تێیدا‬
‫وێنەیەک‬
‫بە‬
‫یەکس‬
‫انی‬
‫دابەش‬
‫دەبێت‬
‫بۆ‬
‫سێ‬
‫بەش‬
،
‫هەمو‬
‫وی‬
‫بە‬
‫ئاسۆیی‬
‫و‬
‫بە‬
‫ستونی‬
‫یەکسان‬
‫دابەشکراون‬
‫بابەتی‬
‫وێنەکە‬
‫لە‬
‫چوارچ‬
‫ێ‬
‫وەی‬
‫ئەو‬
‫هێڵە‬
‫دابەشکردنانە‬
‫دا‬
‫دا‬
‫دەنرێت‬
،
‫یان‬
‫بە‬
‫درێژایی‬
‫یەکێک‬
‫لە‬
‫هێڵەکان‬
.
‫یاسای‬
‫سێ‬
‫ی‬
‫ەم‬
‫لە‬
‫بنچینەدا‬
‫جۆرێکی‬
‫ئاسانکراوی‬
‫ڕێژەی‬
‫زێ‬
‫ڕینە‬
‫کە‬
‫لە‬
‫پێکهاتەی‬
‫وێنەدا‬
‫بەکاردێت‬
.
1
/
3
2/3
1
/
2
1
/
2
1
/
2
1
/
2
‫بنەماکەی‬ ‫کە‬ ‫سێیەم‬ ‫یاسای‬ ‫دابەشکردنی‬ ‫ڕێکرتین‬ ‫و‬ ‫شیاوترین‬
‫لەسەر‬
‫سێیەمی‬ ‫بەشی‬ ‫لە‬ ‫هێڵکاریەکەیە‬ ‫سەرەکی‬ ‫بابەتی‬ ‫دانانی‬ ‫دانراوە‬
‫وێنەکە‬
‫هێڵەکان‬ ‫لە‬ ‫یەکێک‬ ‫درێژای‬ ‫لەسەر‬ ‫یاخوود‬
.
‫یاسای‬
‫سێ‬
‫ی‬
‫ەم‬
‫جێبەجێکراوە‬ ‫یاسای‬
‫سێ‬
‫ی‬
‫ەم‬
‫جێبەجێنەکراوە‬
‫یاسای‬
‫سێ‬
‫ی‬
‫ەم‬
55

59. ‫وشەسازی‬
‫هێڵکاری‬
Sketch
،‫ڕوانگەکردن‬ ‫پێرسپێکتڤ‬
(Perspective)
‫ڕووتەخت‬
Plane
‫ڕووچن‬
Texture
‫شێوگ‬
Form
‫تەن‬
object
‫مەرەکەب‬ ‫پێنوسی‬
ink pen
‫شەید‬
shade
،‫خەیاڵکردن‬ ‫وێناکردن‬
imagination
‫فیگەر‬
figure
‫پێکهاتەیەک‬ ‫بچووکی‬ ‫و‬ ‫گەورەی‬ ‫زانینی‬ ‫بۆ‬ ‫بەکاردێت‬ ،
‫پێوانە‬
scale
‫پێکهاتەیە‬ ‫گەورەکراوی‬ ‫و‬ ‫بچوکراو‬ ‫قەبارەی‬ ‫زانینی‬ ‫بۆ‬ ‫بەکاردێت‬ ‫پێوەرێکە‬ ،
‫ک‬
‫مەتڕیال‬
material
‫تۆن‬
ton
‫ڕێندەر‬
render
‫پێکهاتە‬
composition
56

60. ‫قسە‬ ‫دوا‬
‫گەشتەت‬ ‫لەم‬ ‫چێژت‬ ‫هیوادارم‬ ،‫هاتوویت‬ ‫ئێرە‬ ‫تاکو‬ ‫کە‬ ‫پیرۆزە‬ ‫گەلەک‬
‫و‬ ‫تێبینی‬ ‫و‬ ‫فێربووبیت‬ ‫هێڵکاری‬ ‫دەربارەی‬ ‫نوێ‬ ‫شتی‬ ،‫دیبێت‬
‫کۆتایی‬ ‫ئەمە‬ ‫ئەوەش‬ ‫لەگەڵ‬ ‫بەکارهێنابێت‬ ‫باشی‬ ‫بە‬ ‫تەکنیکەکانت‬
‫نییە‬
‫ب‬ ‫ئەوەیە‬ ‫ببەیت‬ ‫خۆت‬ ‫لەگەڵ‬ ‫بێت‬ ‫خۆش‬ ‫پێم‬ ‫من‬ ‫هەبێت‬ ‫شتێک‬ ‫ئەگەر‬
‫یرت‬
‫دەکەن‬ ‫جیاواز‬ ‫زۆر‬ ‫دەستی‬ ‫هێڵکاری‬ ‫ناتەواوییەکان‬ ‫بێت‬
.
‫شوێندەستی‬
‫هەموو‬ ‫و‬ ‫تەالرسازیدا‬ ‫هێڵکاری‬ ‫لە‬ ‫دەبینێت‬ ‫سەرەکی‬ ‫ڕۆڵێکی‬ ‫مرۆڤ‬
‫ڕاس‬ ‫ڕێبازێکی‬ ‫هیچ‬ ‫بۆیە‬ ،‫بدۆزێتەوە‬ ‫خۆی‬ ‫شێوازی‬ ‫دەتوانێت‬ ‫کەسێک‬
‫ت‬
‫نییە‬ ‫هەڵە‬ ‫و‬
.
‫لە‬ ‫بە‬ ‫بەردەوام‬ ‫و‬ ‫بە‬ ‫خاکی‬ ،‫بکەرەوە‬ ‫تاقی‬ ‫زۆر‬ ،‫کراوەبە‬
‫ڕاهێنان‬
.
‫بە‬ ‫وە‬ ،‫وەرگرتبێت‬ ‫کتێبە‬ ‫لەم‬ ‫سودێکت‬ ‫چەند‬ ‫تۆ‬ ‫ئەگەر‬ ‫دڵخۆشم‬
‫و‬ ‫سەرنج‬ ‫هەر‬ ‫لە‬ ‫بە‬ ‫ئازاد‬ ،‫دەنرخێنم‬ ‫بەرز‬ ‫فیدباکەکانت‬ ‫دڵنیایەوە‬
‫بەرەوپێشچوونم‬ ‫بۆ‬ ‫ئامۆژگارییەکت‬
.
‫هێڵکارییەکانت‬ ‫لە‬ ‫چێژبینین‬ ‫بەهیوای‬
57
‫نوسەر‬

61. ‫عبداللە‬ ‫کاوێس‬ ‫ڕاستی‬
‫تەالرساز‬
‫ئەندازیاری‬
‫تەالرساز‬
‫لە‬
‫کۆمپانیای‬
(
‫ستۆدیۆ‬ ‫پارتنەر‬
)
‫ناوەندی‬ ‫پەیوەندییەکانی‬ ‫بەرپرسی‬
(
‫تەالرسازی‬ ‫ڕەخنەی‬
)
‫کتێبی‬ ‫لە‬ ‫وەرگیر‬
(
١٠٠١
‫بیناسازی‬ ‫فۆڕمی‬
)
‫نامیلکەی‬ ‫نوسەری‬
(
١٢١
‫تەالرسازی‬ ‫پێناسەی‬
)
‫حەسەن‬ ‫ئاسۆ‬ ‫ڤەهێڵ‬
‫تەالرساز‬
‫لە‬ ‫تەالرساز‬ ‫ئەندازیاری‬
(MCA)
(2021-2020)
‫کۆمپانیای‬ ‫لە‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫کاری‬ ‫سەرپەرشتیاری‬
whitefox
‫فرۆکەخانەی‬ ‫لە‬
‫هەولێر‬ ‫نێودەوڵەتی‬
‫ناوەندی‬ ‫میدیای‬ ‫سۆشیال‬ ‫بەرپرسی‬
(
‫تەالرسازی‬ ‫ڕەخنەی‬
)
‫نامیلکەی‬ ‫نوسەری‬
(
١٢١
‫تەالرسازی‬ ‫پێناسەی‬
)
‫ئەندازیاری‬
‫لە‬ ‫تەالرساز‬
CiglerMaraniArchitects
‫لە‬ ‫تەالرساز‬ ‫ئەندازیاری‬
KHRArchitecture
‫خەاڵتی‬ ‫براوەی‬
yellow card
‫کتێبی‬ ‫نووسەری‬
‫بکە‬ ‫هێڵکاری‬ ‫تەالرسازانە‬
‫درازیل‬ ‫دەیڤید‬
‫تەالرساز‬
‫وەرگێڕان‬ ‫دەربارەی‬
‫نوسەر‬ ‫دەربارەی‬
58
Rasty_kawes Rastykawes :: ‫کاوێس‬ ‫ڕاستی‬
Rasty Kawess
Rasty_kawes Vahel Aso Hassan
Davidclynk David-Clynk Design