1. Ιατρική Σχολή, Α.Π.Θ., Εργαστήριο Ιατρικής Πληροφορικής
Ιατρική Πληροφορική Ι
Κεφάλαιο 7:
Δημόσια υγεία και προαγωγή υγείας, Πρωτοβάθμια
Φροντίδα Υγείας - χρήσεις ιατρικής πληροφορίας
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Στο κεφάλαιο αυτό γίνεται η εισαγωγή στην ιδέα της προαγωγής υγείας και της υποστήριξης της
πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας με τη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών ιατρικής πληροφορικής. Επιχειρείται
κατόπιν μια περιγραφή συγκεκριμένων δράσεων μέσα από ερευνητικά και εφαρμοσμένα προγράμματα του
ελληνικού και του διεθνούς χώρου και γίνεται μια συζήτηση περί της σοβαρότητας των παραπάνω στη
άσκηση και παροχή σύγχρονων υπηρεσιών υγείας.
7.1 Ορισμοί
Ως σύστημα υγείας ορίζεται «ένα οργανωτικό και λειτουργικό πλαίσιο συνδυασμού, αλληλεξάρτησης,
συντονισμού και αξιοποίησης των υφισταμένων δυνατοτήτων για την κάλυψη των αναγκών υγείας και το
σχεδιασμό των προοπτικών στο χώρο της υγείας».
Η έννοια του «συστήματος υγείας» περιλαμβάνει εκτός από την περίθαλψη και τη φροντίδα υγείας,
επεκτείνεται δηλαδή σε ζητήματα πρόληψης, προαγωγής της υγείας κτλ
Επιπλέον, και σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (Π.Ο.Υ.), υγεία είναι «η κατάσταση της
πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι απλώς η απουσία νόσου ή ασθένειας». Η
θεώρηση αυτή της υγείας ως «συνεχούς μεταβλητής» αποτελεί τον πυρήνα των σύγχρονων αντιλήψεων για
την υποχρέωση των κρατών για διαρκή προσπάθεια αναβάθμισης της υγείας του κοινωνικού συνόλου. Η
«ολιστική» αυτή προσέγγιση θεμελιώθηκε στη διακήρυξη της Άλμα-Άτα το 1978 με το στόχο «Υγεία για
όλους ως το 2000», που καθόρισε την έννοια και τη σημασία της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας
(Π.Φ.Υ.).
7.2 Συστατικά Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας
Η Π.Φ.Υ. δεν ασχολείται μόνο με την περίθαλψη, δηλαδή τη διάγνωση, θεραπεία και αποκατάσταση
απλών νοσημάτων σε τοπικό επίπεδο, αλλά μέσα από τη συνεχή και συνεπή παρουσία μέσα στον
πληθυσμό είναι επιφορτισμένη και με ζητήματα όπως:
• Πρόληψη
• Κοινωνική φροντίδα
• Προαγωγή υγείας
7.2.1 Πρόληψη – κοινωνική φροντίδα
Με τον όρο «πρόληψη» εννούμε την αποφυγή της ασθένειας με τη δημιουργία συνθηκών υγιεινής
διαβίωσης, τόσο σε επίπεδο υποδομών, όσο και σε επίπεδο ατομικής συμπεριφοράς, πχ. εμβολιασμοί,
προσυμπτωματικός έλεγχος, κ.ά.
Η έννοια της κοινωνικής φροντίδας εστιάζει στην προστασία υπερηλίκων, ατόμων με ειδικές ανάγκες κτλ.
από ειδικά υγιειονομικά στελέχη και κοινωνικούς λειτουργούς κάτω απ’ την καθοδήγηση του γενικού
ιατρού.
7.2.2 Προαγωγή υγείας
Η προαγωγή υγείας: περιλαμβάνει ως έννοια τις δράσεις που σκοπό έχουν «την προώθηση της φυσικής,
πνευματικής και κοινωνικής ποιοτικής ισορροπίας της θετικής υγείας και ταυτόχρονα την πρόληψη της
φυσικής, πνευματικής και κοινωνικής κακής υγείας».
Η προαγωγή υγείας δηλαδή επιδιώκει τη συνεχή βελτίωση της συνολικής υγείας μέσω προγραμμάτων
αγωγής υγείας, νομοθετικών, οργανωτικών και οικονομικών μεταβολών κ.ά.. Για την επίτευξη του
παραπάνω στόχου, τα προγράμματα προαγωγής υγείας οφείλουν να εστιάζουν στη βελτίωση των
παραγόντων που επηρεάζουν την υγεία του κοινωνικού συνόλου (βελτίωση του φυσικού και κοινωνικού
περιβάλλοντος, υιοθέτηση υγιεινών προτύπων διαβίωσης κλπ.) και των υπηρεσιών υγείας.
7.2.3 Άσκηση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας
Συνοπτικά, η πρωτοβάθμια περίθαλψη περιλαμβάνει την διάγνωση και θεραπεία νόσων για τα οποία δεν
είναι απαραίτητη η εισαγωγή στο νοσοκομείο, παρέχεται σε τοπικό επίπεδο και είναι εύκολα προσβάσιμη
από τους κατοίκους μιας περιοχής. Αυτό το επίπεδο (οφείλει να) καλύπτει τον πληθυσμό και σε θέματα
φροντίδας υγείας.
Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και Ιατρική Πληροφορική 7-1

2. Ιατρική Σχολή, Α.Π.Θ., Εργαστήριο Ιατρικής Πληροφορικής
Ιατρική Πληροφορική Ι
Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας στις μη αστικές περιοχές παρέχεται κυρίως από τα Κέντρα Υγείας και τα
Περιφερειακά Ιατρεία που ανήκουν στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, στα οποία και πραγματοποιείται το
12,5% περίπου του συνόλου των επισκέψεων στις μονάδες της ΠΦΥ.
Στις λοιπές περιοχές η ΠΦΥ παρέχεται κυρίως από τα Πολυϊατρεία του ΙΚΑ (38,8%) και άλλων
ασφαλιστικών ταμείων (2,5%), τους ιδιώτες ιατρούς (34,4%), τα εργαστήρια και διαγνωστικά κέντρα του
ιδιωτικού τομέα και τα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων του ΕΣΥ (11,2%).
Από τα ανωτέρω στοιχεία διαπιστώνεται ότι οι υπηρεσίες ΠΦΥ που παρέχει το ΕΣΥ απέκτησαν σημαντικό
μερίδιο και καλύπτουν σημαντικό ποσοστό της ζήτησης υπηρεσιών ΠΦΥ στις μη αστικές περιοχές, αλλά
και στα μεγάλα αστικά κέντρα, μέσω κυρίως των εξωτερικών ιατρείων των νοσοκομείων.
7.3 Εθνικό Σύστημα Υγείας: Στόχοι
Ένας από τους βασικούς στόχους του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ) ΕΣΥ από τη θέσπισή του
(Ν.1397/83) ήταν η ανάπτυξη της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Ο στόχος αυτός υλοποιήθηκε εν μέρει
με την ανάπτυξη Κέντρων Υγείας στις αγροτικές και ημιαστικές περιοχές της χώρας και όχι στα αστικά
κέντρα, με την υπερφόρτωση των εξωτερικών ιατρείων των νοσοκομείων. Άμεση λοιπόν προτεραιότητα
πρέπει τώρα να είναι η ενίσχυση και η περαιτέρω ανάπτυξη των πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας στα
αστικά κέντρα, συμβάλλοντας στη μείωση της ανισότητας πρόσβασης των πολιτών στο σύστημα υγείας
και στη βελτίωση της νοσοκομειακής αποτελεσματικότητας και απόδοσης, μειώνοντας τον φόρτο εργασίας
των νοσοκομειακών μονάδων.
Η έμφαση λοιπόν πρέπει να δοθεί στους στόχους των Κέντρων Υγείας τα οποία πρέπει να συμβάλλουν στη
βελτίωση της αποτελεσματικότητας του Συστήματος, με την παροχή υπηρεσιών:
• Πρόληψης, διάγνωσης και θεραπείας
• Παρακολούθησης και αποκατάστασης
• Παρεμβάσεων στην κοινότητα
• Προγραμμάτων προαγωγής της υγείας του πληθυσμού καθώς και ειδικών ομάδων στόχων
• Κάλυψης έκτακτων τοπικών αναγκών
Στο δρόμο για την επιτυχία των βασικών αυτών στόχων απαραίτητη είναι:
• Η δημιουργία των κατάλληλων υποδομών και η αξιοποίηση των υφιστάμενων δομών και
υποδομών παροχής πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας
• Η εφαρμογή σύγχρονου διοικητικού, οργανωτικού και λειτουργικού προτύπου στις μονάδες
Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, με στόχο τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών και την
ενίσχυση του διαγνωστικού τους χαρακτήρα
• Η αξιοποίηση των συστημάτων βιοϊατρικής και τηλεματικής τεχνολογίας, προκειμένου να
διασφαλιστεί η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών διάγνωσης.
7.4 Στόχοι ενός δικτύου ΠΦΥ – Συμβολή της Ιατρικής Πληροφορικής
Οι στόχοι ενός δικτύου ΠΦΥ συνοψίζονται στα εξής:
• Αξιολόγηση αναγκών υγείας των πληθυσμών και αναγνώριση προβλημάτων υγείας
• Υλοποίηση προγραμμάτων αγωγής υγείας σύμφωνα με την παραπάνω αποτύπωση των αναγκών
του πληθυσμού.
• Ανάπτυξη ερευνητικών και επιδημιολογικών προγραμμάτων στην ΠΦΥ.
Ποια όμως μπορεί να είναι η συμβολή της Ιατρικής Πληροφορικής στην διαμόρφωση ενός τέτοιου δικτύου
ΠΦΥ;
Οι υπηρεσίες ΠΦΥ μπορεί να μην έχουν την συνθετότητα/πολυπλοκότητα ενός νοσοκομείου, έχουν όμως
να καλύψουν ολόκληρους πληθυσμούς, υγιείς και αρώστους που παράγουν ένα μεγάλο πλήθος αμαγκών
και πληροφοριών. Η Ιατρική πληροφορική μπορεί να συμβάλει με διάφορες δράσεις και εφαρμογές στην
επιδημιολογία, διάγνωση, αγωγή υγείας, πρόληψη, κατ’ οίκον νοσηλεία.
Οι βάσεις δεδομένων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν με την έννοια του Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας
που είδαμε σε προηγούμενο κεφάλαιο είναι εξαιρετικά σημαντικές και μπορούν να δώσουν σπουδαία
αρωγή στην επίτευξη των παραπάνω στόχων. Έτσι λοιπόν, η δημιουργία βάσεων δεδομένων με
επιδημιολογικά και βιοστατιστικά στοιχεία ολόκληρων πληθυσμών μπορεί να επιτρέπει τη συστηματική
παρακολούθηση και εξέλιξη δεικτών όπως
• υγείας
• νοσηρότητας
• θνησιμότητας,
Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και Ιατρική Πληροφορική 7-2

3. Ιατρική Σχολή, Α.Π.Θ., Εργαστήριο Ιατρικής Πληροφορικής
Ιατρική Πληροφορική Ι
Έτσι για παράδειγμα μπορεί κανείς να λάβει συνοπτικά συμπεράσματα για την υγεία πληθυσμιακών ή
ηλικιακών ομάδων, ή την συχνότητα εμφάνισης συγκεκριμένων νόσων ή κρουσμάτων, όπως φαίνεται στις
εικόνες και τους πίνακες που ακολοθούν.
Εικόνα 7.1: Ενδεικτικά αποτελέσµατα επισκέψεων ασθενών σε κέντρο υγείας της Κρήτης (πηγή:
Λιονής, 2004)
Εικόνα 7.2: Ηληκιακή κατανοµή του συνόλου των νοσηµάτων του αναπνευστικού συστήµατος σε
κέντρο υγείας της Κρήτης (πηγή: Λιονής, 2004)
Επιπλέον, μπορεί να μιλάει κανείς με τον τρόπο αυτό για την ανάπτυξη προγραμμάτων ατομικού ιατρικού
φακέλου υγείας και άρα την επίτευξη του σύγχρονου οράματος της Ιατρικής Πληροφορικής και της
Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως συζητήθηκε στις αρχικές ενότητες του πρώτου κεφαλαίου.
Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και Ιατρική Πληροφορική 7-3

4. Ιατρική Σχολή, Α.Π.Θ., Εργαστήριο Ιατρικής Πληροφορικής
Ιατρική Πληροφορική Ι
Πίνακας 7.1: Παράδειγμα συχνότητας διαγνώσεων σε κέντρο υγείας
Πίνακας7.2: Παράδειγμα συχνότητας συνταγογραφήσεων σε κέντρο υγείας
Παραπέρα, η σύνθεση και σύντηξη τέτοιων πληροφοριών με γεωγραφικά πληροφορικά συστήματα μπορεί
να έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη χαρτών υγείας, οι οποίοι παίζουν σπουδαίο ρόλο στην ανάπτυξη της
κυβερνητικής στρατηγικής σε κοινωνικά θέματα, και την διαμόρφωση συγκεκριμένης και στοχοθετημένης
πολιτικής υγείας. Στα πλαίσια αυτά η εικόνα που ακολουθεί δείχνει το αποτέλεσμα της χρήσης
γεωγραφικών πληροφορικών συστημάτων στην υγεία.
Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και Ιατρική Πληροφορική 7-4

5. Ιατρική Σχολή, Α.Π.Θ., Εργαστήριο Ιατρικής Πληροφορικής
Ιατρική Πληροφορική Ι
Εικόνα 7.3: Γεωγραφική κατανομή υγειούς πληθυσμού σε μια περιφέρεια στην Αγγλία. Οι
διαφορετικές αποχρώσεις δείχνουν το ποσοστό πολιτών χωρίς προβλήματα υγείας.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφερθεί και η δυνατότητα των τεχνολογιών της πληροφορικής και
επικοινωνιών για τη βέλτιστη διάχυση οδηγιών για την αντιμετώπιση περιστατικών (π.χ. Guidelines for
common illnesses and emergency cases -triage based on telephone call) ή τη συγκρότηση κατανεμημένων
ομάδων εργασίας για τη θέσπιση οδηγιών (Guidelines Review Groups, Focus Groups).
Τέλος υπενθυμίζουμε τα όσα είδαμε σε προηγούμενα κεφάλαια σχετικά με την ανάγκη λειτουργίας
τηλεϊατρικών συνδέσεων σε απομακρυσμένα κέντρα υγείας, όπως και την ανάπτυξη τηλεϊατρικών
συστημάτων για την παρακολούθηση της φροντίδας της υγείας από απόσταση (π.χ. από το σπίτι).
7.5 Σκέψεις για την Οργάνωση Κέντρων Υγείας
Με βάση τα όσα είδαμε παραπάνω, οι ανάγκες χρήσης Η/Υ στα ΚΥ μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:
• Η ανάγκη συνέχειας στην παρακολούθηση των ασθενών (ιατρικός φάκελος)
• Η ανάγκη συλλογής και επεξεργασίας δεδοµένων από την κοινότητα (Επιδηµιολογία).
• Η ανάγκη για τηλεϊατρική σε απομακρυσμένα ΚΥ
• Εκπαιδευτικές ανάγκες (Internet, ηλεκτρονικές εκδόσεις, αγωγή υγείας κλπ)
Τα νοσοκοµεία δεν θα χρειαζόταν τα εξωτερικά τους ιατρεία αν η Πρωτοβάθµια Φροντίδα Υγείας ήταν
σωστά αναπτυγµένη σε ύπαιθρο και αστικά κέντρα. Επιπρόσθετα, η έννοια του εξωτερικού ιατρείου
σήµερα έχει αλλάξει και µπορεί να φτάνει µέχρι το Κέντρο Υγείας το Περιφερειακό Ιατρείο ή και το σπίτι
του ασθενή όπως προειπώθηκε παραπάνω (τηλεϊατρική - τηλεπαρακολούθηση). Έτσι π.χ. η καρδιολογία
είναι πεδίο που προσφέρεται για συνεχή παρακολούθηση του ασθενούς από µακριά. Το ίδιο ισχύει για το
παιδικό άσθµα.
7.5.1 Παράδειγμα τηλεπαρακολούθησης παιδικού άσθματος
Ο σκοπός ενός τέτοιου προγράμματος αναφέρεται στην τηλε-παρακολούθηση µε ραντεβού. Μπορεί να
γίνει χρήση στηθοσκοπίου που µεταφέρει τον ήχο µέσω Internet, αλλά υπάρχει επιπλέον η δυνατότητα
χρήσης και άλλων ιατρικών οργάνων (πχ. σπιροµέτρου), όπως και η δυνατότητα µεταφοράς
ακτινογραφίας. Ο ασθενής προσέρχεται στο ΚΥ (ή στο ΠΙ) μετά από ραντεβού, και γίνεται η τηλεσύσκεψη
και επικοινωνία με το εξειδικευμένο τριτοβάθμιο Νοσοκομείο σε πραγµατικό χρόνο. Η ύπαρξη των
προαναφερθέντων διατάξεων δίνει τη δυνατότητα της άμεσης επικοινωνίας µεταξύ (ειδικευμένων) ιατρών
και ασθενούς µε εικόνα και ήχο, που δεν θα μπορούσε αλλιώς να υπάρξει, καθώς είναι αδύνατο να
επανδρωθούν όλα τα ΚΥ ή ΠΙ με όλες τις ειδικότητες που μπορεί να χρειαστούν κατά τόπους.
7.5.2 Παράδειγμα τηλεκαρδιολογίας
Ο σκοπός ενός τέτοιου προγράμματος αναφέρεται στην τηλεσυµβούλευση σε έκτακτα καρδιολογικά
περιστατικά. Ο ασθενής προσέρχεται στο σημείο παροχής της ΠΦΥ (π.χ. ΚΥ ή ΠΙ). Ο απομακρυσμένος
Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και Ιατρική Πληροφορική 7-5

6. Ιατρική Σχολή, Α.Π.Θ., Εργαστήριο Ιατρικής Πληροφορικής
Ιατρική Πληροφορική Ι
ιατρός της ΠΦΥ, μπορεί να κάνει αποστολή προσφάτων και παλαιών καρδιογραφηµάτων (εφόσον αυτά
διατείθενται εκείνη τι στιγμή ή υπάρχουν μέσα στο φάκελο υγείας του ασθενή). Ο καρδιολόγος µπορεί να
δει τον φάκελο του ασθενούς (ακτινογραφίες, ιστορικό, φαρµακευτική αγωγή), αφού προηγουμένως λάβει
την απαραίτητη εξουσιοδότηση μέσω της συνδιαχείρισης του αρχείου της αίτησης και της
τηλεσυµβούλευσης. Η τηλεσύσκεψη μπορεί να πραγματοπιηθεί σε πραγµατικό χρόνο, να κριθεί η
σοβαρότητα του περιστατικού και να αποφασιστεί η διακομιδή του ή όχι σε άλλο κέντρο/Νοσοκομείο.
7.6 Άλλες περιπτώσεις εφαρμογής Ιατρικής Πληροφορικής στην ΠΦΥ
Μέσα στο 2006, ξεκινάει στην Ιατρική Σχολή του Α.Π.Θ. το Πρόγραμμα Πρακτικής Άσκησης Φοιτητών
Ιατρικής στην ΠΦΥ & την τηλεϊατρική. Το πρόγραμμα είναι διάρκεις 2 ετών και γίνεται στα πλαίσια
αναδιοργάνωσης των ιατρικών σπουδών της Σχολής προκειμένου να καλυφθούν οι αδυναμίες παραγωγής
επιστημόνων με ετοιμότητα και καταλληλότητα προσαρμογής σε άμεσο «εργασιακό» περιβάλλον, που δεν
είναι άλλο από αυτό της ΠΦΥ, καθώς όλοι οι απόφοιτοι της Ιατρικής Σχολής εκπονούν αμέσως μετά τη
λήψη του πτυχίου τους την υποχρεωτική υπηρεσία υπαίθρου.
Επίσης μέσα στο 2005, ξεκίνησε στην Ιατρική Σχολή του Α.Π.Θ. το Πρόγραμμα Διασυνοριακής
συνεργασίας Ελλάδας – Βουλγαρίας (INTERREG), που στόχο έχει την προώθηση των αγροτικών ιατρών
της διασυνοριακής ζώνης σε θέματα κοινωνικής ιατρικής, επείγουσας προνοσοκομειακής φροντίδας, και
τεχνολογίας, με τη χρήση πολυμέσων και τεχνολογιών διαδικτύου.
Ας δούμε ως τελικό παράδειγμα πώς η τεχνολογία της Ιατρικής Πληροφορικής βοήθησε το Χογκ Κογκ να
καταπολεμήσει το οξύ αναπνευστικό σύνδρομο (SARS) 3 χρόνια πριν:
Στο Χογκ Κογκ, περίπου 29.000 νοσοκομειακοί γιατροί σε 42 νοσοκομεία χρησιμοποιούν ένα
κοινό κλινικό σύστημα πληροφοριών κατά τη θεραπεία έξι εκατομμύριο κατοίκων. Αλλά όταν το
οξύ αναπνευστικό σύνδρομο έκανε την αρχική του παρουσίαση, το Χογκ Κογκ δεν ήταν
προετοιμασμένο για να παρακολουθήσει την επιδημία που ακολούθησε. Τα νοσοκομεία ανέφεραν
αρχικά τις πιθανές περιπτώσεις μέσω του fax στις αρχές δημόσιας υγείας. Έπειτα, οι συστάδες
της μόλυνσης εμφανίστηκαν και οι αρχές του Συστήματος Υγείας (διοίκηση νοσοκομείων)
δημιούργησε μια απλή βάση δεδομένων για να ακολουθήσει τις περιπτώσεις χρησιμοποιώντας
απλό λογισμικό πακέτο βάσης δεδομένων της Microsoft (MS Access). Kαθώς το ξέσπασμα
διαδόθηκε, μολύνοντας τελικά σχεδόν 1.800 ανθρώπους, οι αρχές δημιούργησαν το “eSARS”, ένα
βασισμένο στο WEB τυποποιημένο ληξιαρχείο για την αναφορά και την καταδίωξη των
περιπτώσεων. Το ενετλώς στοιχειώδες αυτό σύστημα ήταν αρκετά εύκολο έτσι ώστε να επιτρέψει
στους νοσοκομειακούς γιατρούς να εισαγάγουν τα στοιχεία ασθενών στό σημείο της προσοχής
χωρίς καμιά πρότερη ή επίσημη κατάρτιση.
Οι υπεύθυνοι για την ανάπτυξη του λογισμικού δημιούργησαν το “eSARS” σε τρεις ημέρες και
έτσι οι ανώτεροι υπάλληλοι δημόσιας υγείας του Χογκ Κογκ είχαν έπειτα τα μέσα να
ακολουθήσουν τις περιπτώσεις SARS. Αλλά δεν είχαν ακόμα κανέναν τρόπο να υπολογίσουν πού
ήταν οι ασθενείς πριν να εντοπισθούν με την ασθένεια. Έτσι αναγκαστικά στο «παιχνίδι μπήκε»
και η αστυνομία του Χογκ Κογκ, που είχε μια βάση δεδομένων για την παρακολούθηση της
«διαδρομής» ή αν θέλετε δράσης γνωστών ή καθ’ υποψίαν εγκληματιών, και τον υπολογισμό και
γνώση ακόμη και του σημείου με ποιούς οι εγκληματίες είχαν κάποιο γεύμα. Συνέδεσαν λοιπόν
εκείνη την βάση δεδομένων στο eSARS για να επιτρέψουν στις αρμόδιες για την υγεία αρχές --
μετά από τη συνέντευξη με τους ασθενείς και τις οικογένειές τους -- να εισαγάγουν τις
πληροφορίες για το πού οι ασθενείς ήταν στις πρόσφατες εβδομάδες, ιδιαίτερα τα ονόματα των
κτηρίων. Αυτό, στη συνέχεια, βοήθησε στο να καθοριστεί ποια κτήρια θα ήταν υποψήφια για
ψεκασμό/απολύμανση και ίσως εκκένωση για να σταματήσουν τη μετάδοση της ασθένειας. Έτσι
σε 2,5 μήνες, η κρίση SARS τελείωσε στο Χογκ Κογκ, αν και έως τότε 300 άνθρωποι περίπου
είχαν πεθάνει.
7.7 Συνήθη προβλήµατα
Για να αξιοποιηθεί κατάλληλα ένα δίκτυο ΠΦΥ και να μπορέσει η Ιατρική Πληροφορική να συνδράμει
αποφασιστικά την επιτυχία του, πρέπει να ξεπεραστούν κάποια προβλήματα που συνήθως κάνουν την
εμφάνισή τους ιδιαίτερα στην περίπτωση της ΠΦΥ, εξαιτίας της γενικότερης απλότητας των υποδομών
(όχι πολύς εξοπλισμός, δουλειά ρουτίνας κτλ). Τέτοια προβλήματα είναι:
• Οι αντιστάσεις από το προσωπικό των ΚΥ-ΠΙ
• Ο πληροφορικός αναλφαβητισµός
• Η ανάγκη εκπαίδευσης προσωπικού στη χρήση Η/Υ
• Οι αλλαγές στη ρουτίνα του ΚΥ/ΠΙ
Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και Ιατρική Πληροφορική 7-6

7. Ιατρική Σχολή, Α.Π.Θ., Εργαστήριο Ιατρικής Πληροφορικής
Ιατρική Πληροφορική Ι
• Η απαίτηση επιπλέον εργασίας (φόρτου) για το προσωπικό
• Η ενδεχόμενη δυσπιστία των ασθενών στη νέα τεχνολογία
• Τα θεσμικά προβλήµατα µε την ελληνική νοµοθεσία
• Άλλα επιστηµονικά προβλήµατα όπως:
o Η επιλογή κατάλληλου συστήµατος κωδικοποίησης της ιατρικής πληροφορίας
o Η επιλογή της ελάχιστης “βασικής” πληροφορίας που θα συλλέγεται (minimum data set)
o Η δυνατότητα για πλήρη αξιοποίηση της πληροφορίας που συλλέγεται (έξυπνα εργαλεία,
μεθοδολογίες διαχείρισης κτλ)
7.8 Επίλογος - σύνοψη
Στο κεφάλαιο αυτό είδαμε τον επίσημο ορισμό της Υγείας, και της Προαγωγής υγείας, και ασχοληθήκαμε
με την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Στη συνέχεια το ενδιαφέρον μας επικεντρώθηκε στην εφαρμογή
της Ιατρικής Πληροφορικής στην ΠΦΥ, με συγκεκριμένα παραδείγματα από την Ελληνική και τη διεθνή
επικράτεια. Αυτό που θα πρέπει ο επαγγελματίας υγείας να συγκρατήσει είναι βέβαια γιατί χρειάζεται η
προαγωγή υγείας, ποιες είναι οι λειτουργίες και δομές της ΠΦΥ όπου μπορεί να εφαρμοστεί η Ιατρική
Πληροφορική, και πώς χρησιμοποείται η Ιατρική Πληροφορική στην ΠΦΥ σήμερα μέσα από
συγκεκριμένες δράσεις και παραδείγματα.
Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και Ιατρική Πληροφορική 7-7