SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 43
LITERATURA HISZPAOSKA
w bardzo dużym skrócie…
JAK BYŁO NA POCZĄTKU?
 Hiszpańskim zabytkiem literatury średniowiecznej jest
Poemat o Cydzie (Poema del mio Cid, ok. 1140) nazywany
także Pieśnią o Cydzie (Cantar del mio Cid) to hiszpański epos

rycerski napisany przez anonimowego autora w kastylijskim
dialekcie, opisujący dzieje rzeczywistej postaci historycznej Cyda. Jest to literackie opracowanie tradycyjnego wątku
obecnego również w kronikach i balladach.
A TAK WYGL ĄDA RĘKOPIS
CO WIEMY O POEMACIE?
 Autor poematu jest nieznany, przypuszcza się, że mógł nim być Per Abbad
(opat Piotr), który podpisał jedyną istniejąca kopię manuskryptu znajdującą się w
Hiszpańskim Muzeum Narodowym w Madrycie.
 Utwór przedstawia wiele szczegółów z życia średniowiecznej Kastylii. Opisuje
nie tylko walki i dokonania rycerskie, ale także uroczystości rodzinne, życie na
królewskim dworze, sposoby rozstrzygania sporów i karania winnych. Tytułowy
bohater jest przedstawiony w sposób realistyczny z zachowaniem ludzkich
przywar takich jak podstępność, zabobonność czy uleganie nastrojom. Jednak
zgodnie z duchem epoki jest także idealizowany jako wierny obrońca króla i
chrześcijaństwa.
KOLEJNE WAŻNE UTWORY I PISARZE W HISTORII
HISZPAŃSKIEJ LITERATURY POJAWIAJĄ SIĘ NA
PRZEŁOMIE XVI I XVII W.

 Miguel de Cervantes y Saavedra (ur. 29 września 1547 w
Alcalá de Henares, zm. 22 kwietnia 1616 w Madrycie) –
barokowy pisarz hiszpański, najlepiej znany jako autor

powieści El ingenioso hidalgo Don Quijote de la Mancha

(Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy).
MIGUEL DE CERVANTES
KILKA SŁÓW O ŻYCIU TEGO NAJBARDZIEJ ZNANEGO
H I S Z PA O S K I E G O T W Ó R C Y L I T E R AT U R Y

 Cervantes ma niezwykle urozmaiconą i pełną białych plam biografię.
Dzieciństwo spędził głównie w Madrycie. W młodości za udział w pojedynku
skazany został na banicję i…obcięcie prawej dłoni. Do wykonania wyroku na
szczęście nie doszło.
 Jako żołnierz floty hiszpańskiej brał udział w bitwie morskiej – został ranny i
stracił władzę w lewej ręce. Służył we Włoszech, był jeńcem korsarzy w Algierze.
 Po powrocie pracował jako urzędnik podatkowy.
 Kilkakrotnie siedział w więzieniu – podczas jednego z pobytów zaczął pisać
Don Kichota. Powodzenie powieści nie przyniosło pisarzowi fortuny – umarł
sławny, ale bardzo biedny i nękany kłopotami rodzinnymi.
O C Z Y M O P OW I A DA D Z I E Ł O C E RVA N T ESA ?

 Wszyscy wiedzą, bo…
 Don Kichote należy do najwspanialszych i najbardziej
kontrowersyjnych postaci literackich, o którego kłócą się

literaturoznawcy, filozofowie i pisarze już od 4 stuleci. Ich
zdaniem bohater powieści Cervantesa to:
 Marzyciel – człowiek, który nie potrafi pogodzić się z
rzeczywistością, w jakiej przyszło mu żyć.
 Nierozumny fantasta – pozbawiony zdrowego rozsądku – tak
widzieli go ludzie Oświecenia i polscy pozytywiści.
 Bohater heroiczny – indywidualista i buntownik, podejmujący
nierówną walkę – to spojrzenie romantyków.

 Wzór chrześcijańskiego rycerza
 Symbol „ hiszpańskiego ducha”
a także…
 Bohater anachroniczny
DON KICHOT NA OBRAZIE HONORÉ DAUMIERA
P O M N I K D O N K I C H O TA I S A N C H O PA N S Y W B R U K S E L I
W TYM SAMYM CZASIE CO CERVANTES
TWORZYŁ TAKŻE
FÉLIX LOPE DE VEGA Y CARPIO
CO O NIM WIEMY?

Lope de Vega; właściwie Félix Lope de Vega y Carpio (ur. 25 listopada 1562 w Madrycie,
zm. 27 sierpnia 1635 tamże) – dramatopisarz hiszpańskiego baroku, twórca lirycznego
dramatu hiszpańskiego, w którym tragizm splatał się z komizmem, a realizm z fantastyką. W
sposób mistrzowski budował intrygę swoich utworów i portrety bohaterów. Napisał około
2200 sztuk, z których zachowało się 500, w większości opartych na historii i legendach
ludowych.
CO O NIM WIEMY?

 Nazywany „feniksem geniuszów” i „wybrykiem natury” (przez Miguela
de Cervantesa) odnowił zasady teatru hiszpańskiego w momencie, kiedy
teatr stawał się powszechnym zjawiskiem kulturowym. Jeden z
najważniejszych przedstawicieli barokowego teatru hiszpańskiego, obok
takich autorów jak Tirso de Molina i Calderón de la Barca. Jego dzieła są
wystawiane do dziś i znajdują się na szczycie osiągnięć hiszpańskiej
literatury i sztuki. Lope de Vega był także jednym z wielkich liryków języka
kastylijskiego i autorem kilku powieści.
A OTO JEGO DZIEŁA:

 Młyn: Komedia w trzech aktach (El molino; 1645, wyd. pol. 1954),
 Nowa sztuka pisania komedii (Arte nuevo de hacer comedias en este
tiempo; 1609, wyd. pol. 2008),
 Nowele dla Marcii Leonardy (Novelas a Marcia Leonarda; wyd. pol.

1981), Dziewczyna z dzbankiem: Dramat w trzech aktach (Moza de
cántaro; 1627, wyd. pol. 1954),
 Komedye wybrane: Kara - nie zemsta; Najlepszym sędzią król;
Gwiazda Sewilska (Castigo sin venganza; El mejor alcade, el rey; La estrella
de Sevilla; kolejno:1631, 1620, 1623, wyd. pol. 1881),
DZIEŁ CIĄG DALSZY:

 Owcze źródło (Fuente Ovejuna; 1611),
 Peribáñez i Komandor (Peribáñez y el Comendador de Ocaña;
1610, wyd. pol. 1976 ),
 Pies ogrodnika (El perro del hortelano; 1613),
 Rycerz z Olmedo. Na niby - naprawdę (El caballero de Olmedo;
1620, wyd. pol. 2007),
 Wędka Feniksany: Komedia w trzech aktach (El anzuelo de
Fenisa; 1619, wyd. pol. 1955).
NAJWYBITNIEJSZY PISARZ HISZPAŃSKIEGO
BAROKU

 Pedro Calderón de la Barca (ur. 17 stycznia 1600 w Madrycie, zm. 25 maja
1681 tamże) – barokowy poeta i dramaturg hiszpański działający w hiszpańskim
Złotym Wieku, uważany za następcę Lope de Vegi.
 Autor licznych sztuk dramatycznych, z których najsłynniejsze to – La vida es
sueño (Życie jest snem) oraz El gran teatro del mundo (Wielki teatr świata); z
nich obu pochodzą dwa porównania, istniejące w kanonie sztuki dramatycznej
(toposy): życie jako sen oraz świat jako wielki teatr. Tworzył również liczne dzieła
poruszające tematykę miłości, namiętności i zazdrości – należą do nich np.
"Lekarz swojego honoru" (el medico de su honra) czy "Malarz swojego
dyshonoru" (el pintador de su dishonra).
A TO

Portret Calderona
NAJWAŻNIEJSZE DZIEŁA


dramaty (zwane comedias): La vida es sueňo (Życie snem lub Życie jest snem; 1635), którego akcja

dzieje się w Polsce, a jedną z postaci jest królewicz Zygmunt i z którego pochodzi też znany cytat:
Czym jest życie? Szaleństwem?
Czym życie? Iluzji tłem,
Snem cieniów, nicości dnem.
Cóż szczęście dać może nietrwałe,
Skoro snem życie jest całe
I nawet sny tylko snem!


El Alcalde de Zalamea (Alcad z Zalamei)



El Príncipe constante (1629) – Książę niezłomny, tłum. Juliusz Słowacki, a także Leszek Biały

(1994);


liczne autos sacramentales, z najsłynniejszym El gran teatro del mundo
KOLEJNY WAŻNY OKRES W LITERATURZE
HISZPAŃSKIEJ TO DOPIERO WIEK XX
Federico García Lorca (ur. 5 czerwca 1898, zm. 19 sierpnia 1936) – hiszpański poeta i
dramaturg; był także malarzem, pianistą i kompozytorem. Sztandarowy przedstawiciel
Pokolenia 27.

Federico García Lorca w 1914.
Urodził się w Fuente Vaqueros w prowincji Grenada. W roku 1909 jego rodzina
przeprowadziła się do Grenady, a on sam w roku 1919 wyjechał do Madrytu, gdzie studiował
literaturę i filozofię, i gdzie zaprzyjaźnił się m.in. z Salvadorem Dalí i Luisem Buñuelem.
Swój pierwszy tom opowiadań, Impresiones y paisajes, opublikował jeszcze w Grenadzie, w
roku 1918. Swoją pierwszą sztukę, El maleficio de la mariposa, wystawił już w Madrycie, w
roku 1920. Nie spotkała się ona z życzliwym przyjęciem (odbyły się tylko cztery
przedstawienia), co sprawiło, że Lorca twierdził później, iż wystawiona w roku 1927 Mariana
Pineda była jego pierwszym utworem dramatycznym.
W latach 1929-1930 przebywał w USA, przede wszystkim w Nowym Jorku. Z tego czasu
pochodzi tomik wierszy Poeta en Nueva York oraz sztuki Así que pasen cinco años i El
público.
Jego powrót do Hiszpanii zbiegł się z proklamowaniem drugiej republiki hiszpańskiej. W
latach 1931-1936, do wybuchu wojny domowej, zajmował się reżyserią teatralną, aktorstwem
i napisał swoje najgłośniejsze sztuki.
Został zamordowany przez skrajnie prawicową bojówkę na początku hiszpańskiej wojny
domowej. Okoliczności zabójstwa nie zostały do końca wyjaśnione. Lorca ukrywał się w
domu znajomego nacjonalisty. Został on wywleczony z miejsca gdzie się ukrywał, a
następnie zamordowany. Zwykle zabójcom przypisuje się motyw polityczny, równie
prawdopodobny jest jednak motyw obyczajowy. Poeta nie tylko miał lewicowe poglądy, ale
był zdeklarowanym homoseksualistą i utrzymywał kontakty z bratem przywódcy tej bojówki.
Pochowany został w nieoznakowanym grobie w pobliżu Grenady.
TWÓRCZOŚĆ :
 Zbiory liryki:
 •

Zbiór wierszy (Libro de poemas, 1921)

 •

Liryka pieśni głębokiej (Poema del cante jondo, 1921-1922, wyd. 1931)

 •

Oda do Salvadora Dalí (Oda a Salvador Dalí, wyd. 1926)

 •

Romancero cygańskie (Romancero gitano, wyd. 1928)

 •

Poeta w Nowym Jorku (Poeta en Nueva York, 1930, wyd. pośm. 1940)

 •

Żale nad Ignaciem Sánchezem Mejías (Llanto por Ignacio Sánchez Mejías)

 •

Sześć poematów galicyjskich (Seis poemas gallegos, 1935)

 •

Dywan z Tamarit (Diván del Tamarit, 1936, wyd. pośm. 1941)
TWÓRCZOŚĆ :


•

Sonety ciemnej miłości (Sonetos del amor oscuro, wyd. 1936)

 •

Pierwsze pieśni (Primeras canciones, wyd. 1936)

 •

Stare pieśni hiszpańskie (Canciones españolas antiguas; zbiór pieśni na głos i gitarę)

 Proza:
 •

Impresje i pejzaże (Impresiones y paisajes, wyd. 1918)

 Utwory dramatyczne (sztuki teatralne):
 •

Mariana Pineda (Mariana Pineda, 1927)

 •

Krwawe gody (Bodas de sangre, prem. teatr. 1933, wyd. 1936)

 •

Yerma (Yerma, 1934)

 •

Dom Bernardy Alba (La casa de Bernarda Alba, 1936)
TWÓRCZOŚĆ :


•

 •

Czarująca szewcowa (La zapatera prodigiosa, 1930)
Panna Rosita, czyli Język kwiatów (Doña Rosita la soltera o el lenguaje de las flores, 1935)

 Polskie wydania:
 •

Czeka cię serce moje (antologia; wyd. pol. 1994)

 •

Dywan Tamarit wyd. pol. 1982

 •

Dramaty wyd. pol. 1968

 •

Mariana Pineda wyd. pol. 1950

 •

Mowa wiązana (antologia) wyd. pol. 1986

 •

Nastolatki nie lubią wierszy (antologia) wyd. pol. 1967
TWÓRCZOŚĆ :
 •

Od pierwszych pieśni do słów ostatnich (Wiersze, proza, listy, wypowiedzi)

 •

Poezje wyd. pol. 2003

 •

Publiczność: Sztuka bez tytułu wyd. pol. 1982

 •

Romancero cygańskie wyd. pol. 1992

 •

Sonety ciemnej miłości wyd. pol. 1994

 •

Suity i sonety wyd. pol. 1989

 •

Teatro breve: Groteski teatralne wyd. pol. 1966

 •

Wiersze i dramaty wyd. pol. 1951

 •

Wybór wierszy wyd. pol. 1950
Lamentacja śmierci
(tytuł oryginału - hiszp. "Lamentación de la muerte")
Żółte żmije. Nad nimi
czarne niebo.
Mając oczy na ten świat przyszedłem,
ale odchodzę bez nich.
O, Panie, boleści największej!
A potem,
tylko całun i kaganek
na ziemi.
Dojść chciałem w miejsce, gdzie dobrzy
ludzie dotarli niegdyś.
I doszedłem, mój Boże!
Lecz potem,
tylko całun i kaganek
na ziemi.
Żółte cytrynki.
Lecz drzewko
na wiatr rzuci
swe owoce.
Już wszystko wiecie! Że potem,
potem,
tylko całun i kaganek
na ziemi.
Żółte żmije. Nad nimi
czarne niebo.
XX

WIEK PRZYNOSI HISZPANOM 5 NAGRÓD
NOBLA W DZIEDZINIE LITERATURY

 1.
José Echegaray y Eizaguirre
José Echegaray y Eizaguirre (ur. 19 kwietnia 1832 w Madrycie,
zm. 4 września 1916 tamże) – hiszpański matematyk, inżynier,
dramatopisarz i polityk. Syn profesora filologii klasycznej,
pochodził z rodziny o korzeniach baskijskich. W wieku lat 14
uzyskał tytuł bakałarza nauk filozoficznych i podjął studia
matematyczne na uniwersytecie w Madrycie. Po ich ukończeniu
pracował jako wykładowca matematyki na tamtejszej politechnice,
jednocześnie studiując ekonomię, filozofię i geologię, by w końcu
zająć się polityką. Był posłem, prezesem Banku Hiszpanii oraz
szefem resortu pracy, a później ministrem finansów.
Twórczość literacka
Debiutował późno, w wieku lat 42, sztuką Książeczka czekowa, mimo to okazał się bardzo
płodnym autorem, pozostawiając po sobie dorobek ponad 60 komedii i dramatów. Jego
twórczość cechuje wierność tradycji klasycznego teatru hiszpańskiego - pojawiają się w
niej liczne nawiązania do dzieł Calderona de la Barca, wątki religijne i moralistyczne,
widać także skłonność do sentymentalizmu, tematyka oscyluje wokół konfliktów
moralnych związanych z wiernością małżeńską, honorem i rycerskością. W późniejszych
utworach zauważalne są wpływy twórczości Henryka Ibsena, a do głosu dochodzi poetyka
naturalistyczna. W 1894 roku został członkiem Hiszpańskiej Akademii Królewskiej,
dziesięć lat później, w 1904 roku, wspólnie z Frederikiem Mistralem, otrzymał literacką
Nagrodę Nobla - w uznaniu zasług "dla odrodzenia tradycji hiszpańskiego dramatu".

Najważniejsze dzieła
En el puno de la espada [W rękojeści szpady], 1875
O locura o santidad [Głupota czy świętość], 1877
Galeoto, 1881, wyd. pol.1894.
2. JACINTO BENAVENTE
Jacinto Benavente y Martínez (ur. 12 sierpnia 1866 w Madrycie, zm. 14 lipca 1954 ) –
hiszpański dramaturg, poeta, eseista, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok
1922.
Był autorem ponad 150 dramatów. M.in. Uczta drapieżników (La comida de las fieras, 1898),
Snobizm (Lo cursi, 1901), Pani dziedziczka (Señora Ama, 1908), Krąg interesów (Los
intereses creados, 1909), Źle kochana (La malquerida, 1913), Miasto niefrasobliwe (La
ciudad alegre y confiada, 1916). Jego twórczość dramatyczna zawierała pierwiastki
satyryczne, krytykę burżuazji i arystokracji, pojawiały się w niej też aluzje polityczne oraz
elementy fantastyczne. Zajmował się także twórczością dla dzieci (m.in. widowiska Zdarzyło
się pewnego razu z 1919 i Kopciuszek). Tworzył też eseistykę, poezję oraz zajmował się
twórczością translatorską.
3.JUAN RAMÓN JIMÉNEZ
Juan Ramón Jiménez (ur. 23 grudnia 1881 w Moguer, zm. 29 maja 1958 w San Juan na
Portoryko) – poeta hiszpański, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1956. W
czasie wojny domowej w Hiszpanii wyemigrował do Portoryko, gdzie mieszkał, tworzył i
gdzie zmarł. Był poszukującym, awangardowym twórcą, który wywierał znaczny wpływ na
młodsze pokolenia poetów. W domu rodzinnym poety znajduje się obecnie muzeum.

Dzieła
1900 Nenufary
1902 Rytmy
1903 Smutne śpiewy
1904 Dalekie sady (Jardines lejanos)
1905 Pastorały
1910 Ballady wiosenne
1911 Głośna samotnośd (Soledad sonora)
1913 Labirynt
1914-17 Srebrzynek i ja (Platero y yo)
1915 Lato
1917 Dziennik świeżo ożenionego poety (Diario de un poeta recién casado)
1918 Wiecznośd (Eternidades)
1919 Kamieo i niebo
1923 Pięknośd
1946 Okrągły rok pieśni nowego świata
1949 Zwierz z głębi duszy
1957 Trzecia antologia poetycka
4. VICENTE ALEIXANDRE
Vicente Pío Marcelino Cirilo Aleixandre y Merlo (ur. 26 kwietnia 1898 w Sewilli, zm. 14
grudnia 1984 w Madrycie) – poeta hiszpański, przedstawiciel Pokolenia 27. Vicente
Aleixandre został laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1977. Otrzymał ją
za "wybijającą się twórczość poetycką, która odzwierciedla sytuację człowieka w kosmosie i
we współczesnym społeczeństwie i stanowi świadectwo odrodzenia hiszpańskiej poezji w
okresie międzywojennym". Skończył prawo i ekonomię na uniwersytecie w Maladze, oraz
uczęszczał na seminarium literatury hiszpańskiej. Po ukończeniu studiów pracował dwa lata
w szkole handlowej, a potem w dyrekcji Kolei Andaluzyjskiej - publikując w prasie artykuły
na temat kolejnictwa. W 1922 r. zachorował na artretyzm, a trzy lata później z powodu
choroby nerek zrezygnował z pracy zawodowej. W 1926 r. zadebiutował na łamach gazety
"Revista de Occidente". Rok później wraz z, m.in Federico'iem Garcia Lorca, Rafaelem
Alberti, Jorgem Guillen , Damaso'em Alonso założył grupę literacką zwaną "Pokoleniem 27".
Pierwszy zbiór poezji Aleixandre'a pt. "Obszar" ukazał się w 1928 r.

Dzieła
Obszar (1928)
Namiętności ziemskie (1935)
Miecze jak wargi (1932)
Zniszczenie albo śmierd
Świat sam ze sobą (1950)
Cieo raju (1944)
Historia serca (1954)
W rozległej krainie (1962)
Poematy spełnienia (1968)
Dialogi o poznaniu (1974)
5. CAMILO JOSÉ CELA
 Pomnik pisarza
Don Camilo José Cela, markiz Ira Flavia (es: Don Camilo José Cela Trulock, marqués de
Iria Flavia, ur. 11 maja 1916 w Iria Flavia, zm. 17 stycznia 2002 w Madrycie) – prozaik i
arystokrata hiszpański, członek tzw. Pokolenia 1950. Twórca kierunku literackiego zwanego
tremendyzmem. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1989. Z uzasadnienia
komisji noblowskiej, dostał ją za bogatą i mocną prozę, która z powściągliwym współczuciem
ukazuje bezbronne istnienie człowieka.
Twórczość Celi w oryginalny sposób łączyła tendencje do eksperymentów stylistycznych
typowych dla wielkich innowatorów prozy XX wieku z tradycją literatury przełomu XVI i
XVII wieku oraz hiszpańską makabreską.

Dzieła
Rodzina Pascala Duarte (1946)
Nowe przypadki Łazika z Tormesu
Podróż po Alkarii (1948)
Żydzi, muzułmanie i chrześcijanie (1956)
Pierwsza podróż andaluzyjska (1959)
Nowa podróż do " (1985)
Ul (1951)
Święty Kamil 1936 (1969)
Mazurek dla dwóch nieboszczyków (1982)
NA ZAKOŃCZENIE TWÓRCY ZWIĄZANI Z
REGIONEM MURCJI

José Selgas

 Pomnik Selgasa w Murcji
José Selgas (ur. 27 listopada 1822 w Lorce, zm. 5 lutego 1882 w Madrycie) - hiszpański
poeta, pisarz i dziennikarz.

Życie
Pochodził z niezamożnej rodziny i w dzieciństwie wychowywał się w biedzie. Musiał w
związku z tym porzucić studia w seminarium San Fulgencio w Murcji. Udał się do Madrytu,
gdzie zaciągnął się do armii. Był konserwatystą i dał się poznać jako obrońca tradycyjnych
wartości rodzinnych oraz osoba wspierająca rolników. Jako pisarz reprezentował nurt
eklektycznego romantyzmu. Wychwalał potęgę uczuć, piękno przyrody, głębię religijności i
niewinność, jako podstawę szczęścia.
Jego tomy poetyckie: Wiosna (1850) i Latem (1853) składają się w całość, w której autor
wywodzi nakazy moralne z prostych źródeł, takich jak uwielbienie przyrody i podziw dla
piękna natury. W artykułach prasowych posługiwał się błyskotliwym humorem, paradoksami
oraz kalamburami.

Wybrane dzieła
Liryczne
Wiosna - La primavera (1850)
Latem - El estío (1853)
Kwiaty i ciernie - Flores y espinas (1879)
Wiersze pośmiertnie - Versos póstumos (1883)

Powieści
Dług serca - Deuda del corazón (1872)
Złote jabłko - La manzana de oro (1873)
Matka - Una madre (1883)
GABRIEL BERMÚDEZ
„Był najbardziej wpływowym głosem, gdy powstawała hiszpańska
SF. (...)
To prawdopodobnie pisarz,
który w tym kraju [= w Hiszpanii]
opublikował najwięcej fantastyki
naukowej serio i dobrej jakości.”
(Julián Díez)
Gabriel Bermúdez Castillo (ur. 1934 w Walencji) – hiszpański pisarz science fiction.
Urodził się w Walencji, ale w jego młodych latach rodzina przeniosła się do Saragossy, gdzie
ukształtował się intelektualnie i artystycznie. Mieszkał w różnych miejscach w Hiszpanii, był
np. notariuszem w Almerii. Obecnie mieszka w Kartagenie niedaleko Murcji.
Jest pisarzem o długiej historii, która rozpoczęła się w roku 1971. Opublikował 11 pozycji
książkowych, wiele opowiadań, otrzymał liczne nagrody, a wśród nich Nagrodę Ignotus 2002
za powieść fantastycznonaukową. Obecnie Gabriel Bermudez jest jednym z niewielu autorów
swojego pokolenia, którzy wciąż są aktywni i jednym z najbardziej znanych hiszpańskich
pisarzy fantastyki naukowej, wywołującym zainteresowanie czasopism poświęconych temu
gatunkowi, które jego twórczości poświęcały już numery monograficzne.
Niektóre z jego opowiadań są uważane za klasyki hiszpańskiej fantastyki naukowej. Na
przykład La última lección sobre Cisneros (1978), przedstawiające Hiszpanię w epoce
zmierzchu cywilizacji, która wyczerpała swoje zasoby naturalne, czy też Cuestión de
oportunidades (1982) - krytyka naszych najniższych instynktów. Także klasykami są
powieści Viaje a un planeta Wu-Wei (1976), mówiąca o zesłaniu głównego bohatera z
"cywilizacji" na odległą planetę, do "dzikiego świata" oraz El señor de la rueda (1986),
napisana z wielkim poczuciem humoru, a opowiadająca o dziwnym pseudośredniowiecznym
społeczeństwie.
Autor praktycznie w całej swojej twórczości prowokuje czytelnika i nawet do najbardziej
klasycznej space opera (powieści o przygodach międzyplanetarnych) włącza elementy
refleksji sprawiające, że ten włącza się aktywnie do narracji. Ma swoje własne cele i dzieli się
z czytelnikiem tym, co go niepokoi: brak wolności, brak porozumienia i otchłań
niepohamowanego konsumizmu. W swych dziełach Bermudez nie dyskredytuje technologii,
lecz piętnuje jej złe wykorzystanie.
A CO OBECNIE WARTO POCZYTAĆ?

Ildefonso Falcones – „Katedra w

Jaume Cabré – „ Wyznaję”

Barcelonie”




Jaume Cabré urodził się w Barcelonie. Tak

Ildefonso Falcones (ur. w 1958 w Barcelonie) −

hiszpański pisarz.

jak jego bohater uczył się gry na skrzypcach i tak



jak on porzucił je dla bardziej wyrafinowanego

hiszpańskich ostatnich lat zatytułowanej Katedra w

instrumentu – języka. Od lat uznany za

Barcelonie, która jest jednocześnie debiutancką

najwybitniejszego pisarza katalońskiego, po

książką tego autora. Jej napisanie zajęło autorowi 5 lat

wydaniu w 2011 roku powieści Wyznaję stał się

i wymagało obszernych studiów nad historią

jednym z najważniejszych pisarzy europejskich.

Jego obsypane nagrodami książki zostały
przetłumaczone na kilkanaście języków i wydane
w setkach tysięcy egzemplarzy

Autor jednej z najgłośniejszych powieści

średniowiecza w Katalonii. W ojczyźnie pisarza
książka znajdowała się na pierwszym miejscu
bestsellerów nieprzerwanie przez 13 miesięcy,
osiągając prawie 1,5 mln sprzedanych egzemplarzy.


Obecnie Falcones wraz z żoną i czwórką dzieci

mieszka i pracuje w Barcelonie. Z zawodu jest
adwokatem specjalizującym się w prawie cywilnym.
N A T Y M ZA KOO CZ Ę , G DYŻ
„GADUŁA JEST SAMOGRAJĄCYM DĘTYM
INSTRUMENTEM”
JAK NAPISAŁ RAMÓN GÓMEZ DE LA SERNA (1888–
1 9 6 3 ) – H I S Z PA Ń S K I P I S A R Z

Mais conteúdo relacionado

Semelhante a lh

Prezentacja romantyzm
Prezentacja   romantyzmPrezentacja   romantyzm
Prezentacja romantyzmBenita1989
 
Prezentacja romantyzm
Prezentacja   romantyzmPrezentacja   romantyzm
Prezentacja romantyzmBenita1989
 
Adam Bernard Mickiewicz
Adam Bernard MickiewiczAdam Bernard Mickiewicz
Adam Bernard Mickiewiczguestea125a
 
William Szekspir
William Szekspir William Szekspir
William Szekspir Ewa Gajek
 
Teatr Hiszpańskiego Złotego Wieku - scenariusz prezentacji
Teatr Hiszpańskiego Złotego Wieku - scenariusz prezentacjiTeatr Hiszpańskiego Złotego Wieku - scenariusz prezentacji
Teatr Hiszpańskiego Złotego Wieku - scenariusz prezentacjiMałopolski Instytut Kultury
 
Spiskowcy wyobraźni. Surrealizm - ebook
Spiskowcy wyobraźni. Surrealizm - ebookSpiskowcy wyobraźni. Surrealizm - ebook
Spiskowcy wyobraźni. Surrealizm - ebookepartnerzy.com
 
Kilka Znanych Polskich Postaci
Kilka Znanych Polskich Postaci Kilka Znanych Polskich Postaci
Kilka Znanych Polskich Postaci gblonska
 
Boy Żeleński. Błazen - wielki mąż - Józef Hen - ebook
Boy Żeleński. Błazen - wielki mąż - Józef Hen - ebookBoy Żeleński. Błazen - wielki mąż - Józef Hen - ebook
Boy Żeleński. Błazen - wielki mąż - Józef Hen - ebooke-booksweb.pl
 
M. Dąbrowska, autorki M. Dudek i K. Włochowicz
M. Dąbrowska, autorki M. Dudek i K. WłochowiczM. Dąbrowska, autorki M. Dudek i K. Włochowicz
M. Dąbrowska, autorki M. Dudek i K. WłochowiczGazetaGong
 
Modrzejewska. Życie w odsłonach - Józef Szczublewski - ebook
Modrzejewska. Życie w odsłonach - Józef Szczublewski - ebookModrzejewska. Życie w odsłonach - Józef Szczublewski - ebook
Modrzejewska. Życie w odsłonach - Józef Szczublewski - ebooke-booksweb.pl
 

Semelhante a lh (20)

Prezentacja romantyzm
Prezentacja   romantyzmPrezentacja   romantyzm
Prezentacja romantyzm
 
Prezentacja romantyzm
Prezentacja   romantyzmPrezentacja   romantyzm
Prezentacja romantyzm
 
Adam Bernard Mickiewicz
Adam Bernard MickiewiczAdam Bernard Mickiewicz
Adam Bernard Mickiewicz
 
Cyprian kamil-norwid
Cyprian kamil-norwidCyprian kamil-norwid
Cyprian kamil-norwid
 
El Greco y Velazquez
El Greco y VelazquezEl Greco y Velazquez
El Greco y Velazquez
 
William Szekspir
William Szekspir William Szekspir
William Szekspir
 
Julian Tuwim
Julian TuwimJulian Tuwim
Julian Tuwim
 
Teatr Hiszpańskiego Złotego Wieku - scenariusz prezentacji
Teatr Hiszpańskiego Złotego Wieku - scenariusz prezentacjiTeatr Hiszpańskiego Złotego Wieku - scenariusz prezentacji
Teatr Hiszpańskiego Złotego Wieku - scenariusz prezentacji
 
Spiskowcy wyobraźni. Surrealizm - ebook
Spiskowcy wyobraźni. Surrealizm - ebookSpiskowcy wyobraźni. Surrealizm - ebook
Spiskowcy wyobraźni. Surrealizm - ebook
 
Teatr
TeatrTeatr
Teatr
 
Kilka Znanych Polskich Postaci
Kilka Znanych Polskich Postaci Kilka Znanych Polskich Postaci
Kilka Znanych Polskich Postaci
 
Śladami Czesława Miłosza
Śladami Czesława MiłoszaŚladami Czesława Miłosza
Śladami Czesława Miłosza
 
Francisco de Goya
Francisco de GoyaFrancisco de Goya
Francisco de Goya
 
Boy Żeleński. Błazen - wielki mąż - Józef Hen - ebook
Boy Żeleński. Błazen - wielki mąż - Józef Hen - ebookBoy Żeleński. Błazen - wielki mąż - Józef Hen - ebook
Boy Żeleński. Błazen - wielki mąż - Józef Hen - ebook
 
Prezentacja o artyście
Prezentacja o artyściePrezentacja o artyście
Prezentacja o artyście
 
M. Dąbrowska, autorki M. Dudek i K. Włochowicz
M. Dąbrowska, autorki M. Dudek i K. WłochowiczM. Dąbrowska, autorki M. Dudek i K. Włochowicz
M. Dąbrowska, autorki M. Dudek i K. Włochowicz
 
Nobel
NobelNobel
Nobel
 
Nobel
NobelNobel
Nobel
 
Stanisław grochowiak
Stanisław grochowiakStanisław grochowiak
Stanisław grochowiak
 
Modrzejewska. Życie w odsłonach - Józef Szczublewski - ebook
Modrzejewska. Życie w odsłonach - Józef Szczublewski - ebookModrzejewska. Życie w odsłonach - Józef Szczublewski - ebook
Modrzejewska. Życie w odsłonach - Józef Szczublewski - ebook
 

lh

  • 1. LITERATURA HISZPAOSKA w bardzo dużym skrócie…
  • 2. JAK BYŁO NA POCZĄTKU?  Hiszpańskim zabytkiem literatury średniowiecznej jest Poemat o Cydzie (Poema del mio Cid, ok. 1140) nazywany także Pieśnią o Cydzie (Cantar del mio Cid) to hiszpański epos rycerski napisany przez anonimowego autora w kastylijskim dialekcie, opisujący dzieje rzeczywistej postaci historycznej Cyda. Jest to literackie opracowanie tradycyjnego wątku obecnego również w kronikach i balladach.
  • 3. A TAK WYGL ĄDA RĘKOPIS
  • 4. CO WIEMY O POEMACIE?  Autor poematu jest nieznany, przypuszcza się, że mógł nim być Per Abbad (opat Piotr), który podpisał jedyną istniejąca kopię manuskryptu znajdującą się w Hiszpańskim Muzeum Narodowym w Madrycie.  Utwór przedstawia wiele szczegółów z życia średniowiecznej Kastylii. Opisuje nie tylko walki i dokonania rycerskie, ale także uroczystości rodzinne, życie na królewskim dworze, sposoby rozstrzygania sporów i karania winnych. Tytułowy bohater jest przedstawiony w sposób realistyczny z zachowaniem ludzkich przywar takich jak podstępność, zabobonność czy uleganie nastrojom. Jednak zgodnie z duchem epoki jest także idealizowany jako wierny obrońca króla i chrześcijaństwa.
  • 5. KOLEJNE WAŻNE UTWORY I PISARZE W HISTORII HISZPAŃSKIEJ LITERATURY POJAWIAJĄ SIĘ NA PRZEŁOMIE XVI I XVII W.  Miguel de Cervantes y Saavedra (ur. 29 września 1547 w Alcalá de Henares, zm. 22 kwietnia 1616 w Madrycie) – barokowy pisarz hiszpański, najlepiej znany jako autor powieści El ingenioso hidalgo Don Quijote de la Mancha (Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy).
  • 7. KILKA SŁÓW O ŻYCIU TEGO NAJBARDZIEJ ZNANEGO H I S Z PA O S K I E G O T W Ó R C Y L I T E R AT U R Y  Cervantes ma niezwykle urozmaiconą i pełną białych plam biografię. Dzieciństwo spędził głównie w Madrycie. W młodości za udział w pojedynku skazany został na banicję i…obcięcie prawej dłoni. Do wykonania wyroku na szczęście nie doszło.  Jako żołnierz floty hiszpańskiej brał udział w bitwie morskiej – został ranny i stracił władzę w lewej ręce. Służył we Włoszech, był jeńcem korsarzy w Algierze.  Po powrocie pracował jako urzędnik podatkowy.  Kilkakrotnie siedział w więzieniu – podczas jednego z pobytów zaczął pisać Don Kichota. Powodzenie powieści nie przyniosło pisarzowi fortuny – umarł sławny, ale bardzo biedny i nękany kłopotami rodzinnymi.
  • 8. O C Z Y M O P OW I A DA D Z I E Ł O C E RVA N T ESA ?  Wszyscy wiedzą, bo…  Don Kichote należy do najwspanialszych i najbardziej kontrowersyjnych postaci literackich, o którego kłócą się literaturoznawcy, filozofowie i pisarze już od 4 stuleci. Ich zdaniem bohater powieści Cervantesa to:  Marzyciel – człowiek, który nie potrafi pogodzić się z rzeczywistością, w jakiej przyszło mu żyć.
  • 9.  Nierozumny fantasta – pozbawiony zdrowego rozsądku – tak widzieli go ludzie Oświecenia i polscy pozytywiści.  Bohater heroiczny – indywidualista i buntownik, podejmujący nierówną walkę – to spojrzenie romantyków.  Wzór chrześcijańskiego rycerza  Symbol „ hiszpańskiego ducha” a także…  Bohater anachroniczny
  • 10. DON KICHOT NA OBRAZIE HONORÉ DAUMIERA
  • 11. P O M N I K D O N K I C H O TA I S A N C H O PA N S Y W B R U K S E L I
  • 12. W TYM SAMYM CZASIE CO CERVANTES TWORZYŁ TAKŻE FÉLIX LOPE DE VEGA Y CARPIO
  • 13. CO O NIM WIEMY? Lope de Vega; właściwie Félix Lope de Vega y Carpio (ur. 25 listopada 1562 w Madrycie, zm. 27 sierpnia 1635 tamże) – dramatopisarz hiszpańskiego baroku, twórca lirycznego dramatu hiszpańskiego, w którym tragizm splatał się z komizmem, a realizm z fantastyką. W sposób mistrzowski budował intrygę swoich utworów i portrety bohaterów. Napisał około 2200 sztuk, z których zachowało się 500, w większości opartych na historii i legendach ludowych.
  • 14. CO O NIM WIEMY?  Nazywany „feniksem geniuszów” i „wybrykiem natury” (przez Miguela de Cervantesa) odnowił zasady teatru hiszpańskiego w momencie, kiedy teatr stawał się powszechnym zjawiskiem kulturowym. Jeden z najważniejszych przedstawicieli barokowego teatru hiszpańskiego, obok takich autorów jak Tirso de Molina i Calderón de la Barca. Jego dzieła są wystawiane do dziś i znajdują się na szczycie osiągnięć hiszpańskiej literatury i sztuki. Lope de Vega był także jednym z wielkich liryków języka kastylijskiego i autorem kilku powieści.
  • 15. A OTO JEGO DZIEŁA:  Młyn: Komedia w trzech aktach (El molino; 1645, wyd. pol. 1954),  Nowa sztuka pisania komedii (Arte nuevo de hacer comedias en este tiempo; 1609, wyd. pol. 2008),  Nowele dla Marcii Leonardy (Novelas a Marcia Leonarda; wyd. pol. 1981), Dziewczyna z dzbankiem: Dramat w trzech aktach (Moza de cántaro; 1627, wyd. pol. 1954),  Komedye wybrane: Kara - nie zemsta; Najlepszym sędzią król; Gwiazda Sewilska (Castigo sin venganza; El mejor alcade, el rey; La estrella de Sevilla; kolejno:1631, 1620, 1623, wyd. pol. 1881),
  • 16. DZIEŁ CIĄG DALSZY:  Owcze źródło (Fuente Ovejuna; 1611),  Peribáñez i Komandor (Peribáñez y el Comendador de Ocaña; 1610, wyd. pol. 1976 ),  Pies ogrodnika (El perro del hortelano; 1613),  Rycerz z Olmedo. Na niby - naprawdę (El caballero de Olmedo; 1620, wyd. pol. 2007),  Wędka Feniksany: Komedia w trzech aktach (El anzuelo de Fenisa; 1619, wyd. pol. 1955).
  • 17. NAJWYBITNIEJSZY PISARZ HISZPAŃSKIEGO BAROKU  Pedro Calderón de la Barca (ur. 17 stycznia 1600 w Madrycie, zm. 25 maja 1681 tamże) – barokowy poeta i dramaturg hiszpański działający w hiszpańskim Złotym Wieku, uważany za następcę Lope de Vegi.  Autor licznych sztuk dramatycznych, z których najsłynniejsze to – La vida es sueño (Życie jest snem) oraz El gran teatro del mundo (Wielki teatr świata); z nich obu pochodzą dwa porównania, istniejące w kanonie sztuki dramatycznej (toposy): życie jako sen oraz świat jako wielki teatr. Tworzył również liczne dzieła poruszające tematykę miłości, namiętności i zazdrości – należą do nich np. "Lekarz swojego honoru" (el medico de su honra) czy "Malarz swojego dyshonoru" (el pintador de su dishonra).
  • 19. NAJWAŻNIEJSZE DZIEŁA  dramaty (zwane comedias): La vida es sueňo (Życie snem lub Życie jest snem; 1635), którego akcja dzieje się w Polsce, a jedną z postaci jest królewicz Zygmunt i z którego pochodzi też znany cytat: Czym jest życie? Szaleństwem? Czym życie? Iluzji tłem, Snem cieniów, nicości dnem. Cóż szczęście dać może nietrwałe, Skoro snem życie jest całe I nawet sny tylko snem!  El Alcalde de Zalamea (Alcad z Zalamei)  El Príncipe constante (1629) – Książę niezłomny, tłum. Juliusz Słowacki, a także Leszek Biały (1994);  liczne autos sacramentales, z najsłynniejszym El gran teatro del mundo
  • 20. KOLEJNY WAŻNY OKRES W LITERATURZE HISZPAŃSKIEJ TO DOPIERO WIEK XX Federico García Lorca (ur. 5 czerwca 1898, zm. 19 sierpnia 1936) – hiszpański poeta i dramaturg; był także malarzem, pianistą i kompozytorem. Sztandarowy przedstawiciel Pokolenia 27. Federico García Lorca w 1914.
  • 21. Urodził się w Fuente Vaqueros w prowincji Grenada. W roku 1909 jego rodzina przeprowadziła się do Grenady, a on sam w roku 1919 wyjechał do Madrytu, gdzie studiował literaturę i filozofię, i gdzie zaprzyjaźnił się m.in. z Salvadorem Dalí i Luisem Buñuelem. Swój pierwszy tom opowiadań, Impresiones y paisajes, opublikował jeszcze w Grenadzie, w roku 1918. Swoją pierwszą sztukę, El maleficio de la mariposa, wystawił już w Madrycie, w roku 1920. Nie spotkała się ona z życzliwym przyjęciem (odbyły się tylko cztery przedstawienia), co sprawiło, że Lorca twierdził później, iż wystawiona w roku 1927 Mariana Pineda była jego pierwszym utworem dramatycznym. W latach 1929-1930 przebywał w USA, przede wszystkim w Nowym Jorku. Z tego czasu pochodzi tomik wierszy Poeta en Nueva York oraz sztuki Así que pasen cinco años i El público. Jego powrót do Hiszpanii zbiegł się z proklamowaniem drugiej republiki hiszpańskiej. W latach 1931-1936, do wybuchu wojny domowej, zajmował się reżyserią teatralną, aktorstwem i napisał swoje najgłośniejsze sztuki. Został zamordowany przez skrajnie prawicową bojówkę na początku hiszpańskiej wojny domowej. Okoliczności zabójstwa nie zostały do końca wyjaśnione. Lorca ukrywał się w domu znajomego nacjonalisty. Został on wywleczony z miejsca gdzie się ukrywał, a następnie zamordowany. Zwykle zabójcom przypisuje się motyw polityczny, równie prawdopodobny jest jednak motyw obyczajowy. Poeta nie tylko miał lewicowe poglądy, ale był zdeklarowanym homoseksualistą i utrzymywał kontakty z bratem przywódcy tej bojówki. Pochowany został w nieoznakowanym grobie w pobliżu Grenady.
  • 22. TWÓRCZOŚĆ :  Zbiory liryki:  • Zbiór wierszy (Libro de poemas, 1921)  • Liryka pieśni głębokiej (Poema del cante jondo, 1921-1922, wyd. 1931)  • Oda do Salvadora Dalí (Oda a Salvador Dalí, wyd. 1926)  • Romancero cygańskie (Romancero gitano, wyd. 1928)  • Poeta w Nowym Jorku (Poeta en Nueva York, 1930, wyd. pośm. 1940)  • Żale nad Ignaciem Sánchezem Mejías (Llanto por Ignacio Sánchez Mejías)  • Sześć poematów galicyjskich (Seis poemas gallegos, 1935)  • Dywan z Tamarit (Diván del Tamarit, 1936, wyd. pośm. 1941)
  • 23. TWÓRCZOŚĆ :  • Sonety ciemnej miłości (Sonetos del amor oscuro, wyd. 1936)  • Pierwsze pieśni (Primeras canciones, wyd. 1936)  • Stare pieśni hiszpańskie (Canciones españolas antiguas; zbiór pieśni na głos i gitarę)  Proza:  • Impresje i pejzaże (Impresiones y paisajes, wyd. 1918)  Utwory dramatyczne (sztuki teatralne):  • Mariana Pineda (Mariana Pineda, 1927)  • Krwawe gody (Bodas de sangre, prem. teatr. 1933, wyd. 1936)  • Yerma (Yerma, 1934)  • Dom Bernardy Alba (La casa de Bernarda Alba, 1936)
  • 24. TWÓRCZOŚĆ :  •  • Czarująca szewcowa (La zapatera prodigiosa, 1930) Panna Rosita, czyli Język kwiatów (Doña Rosita la soltera o el lenguaje de las flores, 1935)  Polskie wydania:  • Czeka cię serce moje (antologia; wyd. pol. 1994)  • Dywan Tamarit wyd. pol. 1982  • Dramaty wyd. pol. 1968  • Mariana Pineda wyd. pol. 1950  • Mowa wiązana (antologia) wyd. pol. 1986  • Nastolatki nie lubią wierszy (antologia) wyd. pol. 1967
  • 25. TWÓRCZOŚĆ :  • Od pierwszych pieśni do słów ostatnich (Wiersze, proza, listy, wypowiedzi)  • Poezje wyd. pol. 2003  • Publiczność: Sztuka bez tytułu wyd. pol. 1982  • Romancero cygańskie wyd. pol. 1992  • Sonety ciemnej miłości wyd. pol. 1994  • Suity i sonety wyd. pol. 1989  • Teatro breve: Groteski teatralne wyd. pol. 1966  • Wiersze i dramaty wyd. pol. 1951  • Wybór wierszy wyd. pol. 1950
  • 26. Lamentacja śmierci (tytuł oryginału - hiszp. "Lamentación de la muerte") Żółte żmije. Nad nimi czarne niebo. Mając oczy na ten świat przyszedłem, ale odchodzę bez nich. O, Panie, boleści największej! A potem, tylko całun i kaganek na ziemi. Dojść chciałem w miejsce, gdzie dobrzy ludzie dotarli niegdyś. I doszedłem, mój Boże! Lecz potem, tylko całun i kaganek na ziemi. Żółte cytrynki. Lecz drzewko na wiatr rzuci swe owoce. Już wszystko wiecie! Że potem, potem, tylko całun i kaganek na ziemi. Żółte żmije. Nad nimi czarne niebo.
  • 27. XX WIEK PRZYNOSI HISZPANOM 5 NAGRÓD NOBLA W DZIEDZINIE LITERATURY  1. José Echegaray y Eizaguirre
  • 28. José Echegaray y Eizaguirre (ur. 19 kwietnia 1832 w Madrycie, zm. 4 września 1916 tamże) – hiszpański matematyk, inżynier, dramatopisarz i polityk. Syn profesora filologii klasycznej, pochodził z rodziny o korzeniach baskijskich. W wieku lat 14 uzyskał tytuł bakałarza nauk filozoficznych i podjął studia matematyczne na uniwersytecie w Madrycie. Po ich ukończeniu pracował jako wykładowca matematyki na tamtejszej politechnice, jednocześnie studiując ekonomię, filozofię i geologię, by w końcu zająć się polityką. Był posłem, prezesem Banku Hiszpanii oraz szefem resortu pracy, a później ministrem finansów.
  • 29. Twórczość literacka Debiutował późno, w wieku lat 42, sztuką Książeczka czekowa, mimo to okazał się bardzo płodnym autorem, pozostawiając po sobie dorobek ponad 60 komedii i dramatów. Jego twórczość cechuje wierność tradycji klasycznego teatru hiszpańskiego - pojawiają się w niej liczne nawiązania do dzieł Calderona de la Barca, wątki religijne i moralistyczne, widać także skłonność do sentymentalizmu, tematyka oscyluje wokół konfliktów moralnych związanych z wiernością małżeńską, honorem i rycerskością. W późniejszych utworach zauważalne są wpływy twórczości Henryka Ibsena, a do głosu dochodzi poetyka naturalistyczna. W 1894 roku został członkiem Hiszpańskiej Akademii Królewskiej, dziesięć lat później, w 1904 roku, wspólnie z Frederikiem Mistralem, otrzymał literacką Nagrodę Nobla - w uznaniu zasług "dla odrodzenia tradycji hiszpańskiego dramatu". Najważniejsze dzieła En el puno de la espada [W rękojeści szpady], 1875 O locura o santidad [Głupota czy świętość], 1877 Galeoto, 1881, wyd. pol.1894.
  • 31. Jacinto Benavente y Martínez (ur. 12 sierpnia 1866 w Madrycie, zm. 14 lipca 1954 ) – hiszpański dramaturg, poeta, eseista, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1922. Był autorem ponad 150 dramatów. M.in. Uczta drapieżników (La comida de las fieras, 1898), Snobizm (Lo cursi, 1901), Pani dziedziczka (Señora Ama, 1908), Krąg interesów (Los intereses creados, 1909), Źle kochana (La malquerida, 1913), Miasto niefrasobliwe (La ciudad alegre y confiada, 1916). Jego twórczość dramatyczna zawierała pierwiastki satyryczne, krytykę burżuazji i arystokracji, pojawiały się w niej też aluzje polityczne oraz elementy fantastyczne. Zajmował się także twórczością dla dzieci (m.in. widowiska Zdarzyło się pewnego razu z 1919 i Kopciuszek). Tworzył też eseistykę, poezję oraz zajmował się twórczością translatorską.
  • 33. Juan Ramón Jiménez (ur. 23 grudnia 1881 w Moguer, zm. 29 maja 1958 w San Juan na Portoryko) – poeta hiszpański, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1956. W czasie wojny domowej w Hiszpanii wyemigrował do Portoryko, gdzie mieszkał, tworzył i gdzie zmarł. Był poszukującym, awangardowym twórcą, który wywierał znaczny wpływ na młodsze pokolenia poetów. W domu rodzinnym poety znajduje się obecnie muzeum. Dzieła 1900 Nenufary 1902 Rytmy 1903 Smutne śpiewy 1904 Dalekie sady (Jardines lejanos) 1905 Pastorały 1910 Ballady wiosenne 1911 Głośna samotnośd (Soledad sonora) 1913 Labirynt 1914-17 Srebrzynek i ja (Platero y yo) 1915 Lato 1917 Dziennik świeżo ożenionego poety (Diario de un poeta recién casado) 1918 Wiecznośd (Eternidades) 1919 Kamieo i niebo 1923 Pięknośd 1946 Okrągły rok pieśni nowego świata 1949 Zwierz z głębi duszy 1957 Trzecia antologia poetycka
  • 35. Vicente Pío Marcelino Cirilo Aleixandre y Merlo (ur. 26 kwietnia 1898 w Sewilli, zm. 14 grudnia 1984 w Madrycie) – poeta hiszpański, przedstawiciel Pokolenia 27. Vicente Aleixandre został laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1977. Otrzymał ją za "wybijającą się twórczość poetycką, która odzwierciedla sytuację człowieka w kosmosie i we współczesnym społeczeństwie i stanowi świadectwo odrodzenia hiszpańskiej poezji w okresie międzywojennym". Skończył prawo i ekonomię na uniwersytecie w Maladze, oraz uczęszczał na seminarium literatury hiszpańskiej. Po ukończeniu studiów pracował dwa lata w szkole handlowej, a potem w dyrekcji Kolei Andaluzyjskiej - publikując w prasie artykuły na temat kolejnictwa. W 1922 r. zachorował na artretyzm, a trzy lata później z powodu choroby nerek zrezygnował z pracy zawodowej. W 1926 r. zadebiutował na łamach gazety "Revista de Occidente". Rok później wraz z, m.in Federico'iem Garcia Lorca, Rafaelem Alberti, Jorgem Guillen , Damaso'em Alonso założył grupę literacką zwaną "Pokoleniem 27". Pierwszy zbiór poezji Aleixandre'a pt. "Obszar" ukazał się w 1928 r. Dzieła Obszar (1928) Namiętności ziemskie (1935) Miecze jak wargi (1932) Zniszczenie albo śmierd Świat sam ze sobą (1950) Cieo raju (1944) Historia serca (1954) W rozległej krainie (1962) Poematy spełnienia (1968) Dialogi o poznaniu (1974)
  • 36. 5. CAMILO JOSÉ CELA  Pomnik pisarza
  • 37. Don Camilo José Cela, markiz Ira Flavia (es: Don Camilo José Cela Trulock, marqués de Iria Flavia, ur. 11 maja 1916 w Iria Flavia, zm. 17 stycznia 2002 w Madrycie) – prozaik i arystokrata hiszpański, członek tzw. Pokolenia 1950. Twórca kierunku literackiego zwanego tremendyzmem. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1989. Z uzasadnienia komisji noblowskiej, dostał ją za bogatą i mocną prozę, która z powściągliwym współczuciem ukazuje bezbronne istnienie człowieka. Twórczość Celi w oryginalny sposób łączyła tendencje do eksperymentów stylistycznych typowych dla wielkich innowatorów prozy XX wieku z tradycją literatury przełomu XVI i XVII wieku oraz hiszpańską makabreską. Dzieła Rodzina Pascala Duarte (1946) Nowe przypadki Łazika z Tormesu Podróż po Alkarii (1948) Żydzi, muzułmanie i chrześcijanie (1956) Pierwsza podróż andaluzyjska (1959) Nowa podróż do " (1985) Ul (1951) Święty Kamil 1936 (1969) Mazurek dla dwóch nieboszczyków (1982)
  • 38. NA ZAKOŃCZENIE TWÓRCY ZWIĄZANI Z REGIONEM MURCJI José Selgas  Pomnik Selgasa w Murcji
  • 39. José Selgas (ur. 27 listopada 1822 w Lorce, zm. 5 lutego 1882 w Madrycie) - hiszpański poeta, pisarz i dziennikarz. Życie Pochodził z niezamożnej rodziny i w dzieciństwie wychowywał się w biedzie. Musiał w związku z tym porzucić studia w seminarium San Fulgencio w Murcji. Udał się do Madrytu, gdzie zaciągnął się do armii. Był konserwatystą i dał się poznać jako obrońca tradycyjnych wartości rodzinnych oraz osoba wspierająca rolników. Jako pisarz reprezentował nurt eklektycznego romantyzmu. Wychwalał potęgę uczuć, piękno przyrody, głębię religijności i niewinność, jako podstawę szczęścia. Jego tomy poetyckie: Wiosna (1850) i Latem (1853) składają się w całość, w której autor wywodzi nakazy moralne z prostych źródeł, takich jak uwielbienie przyrody i podziw dla piękna natury. W artykułach prasowych posługiwał się błyskotliwym humorem, paradoksami oraz kalamburami. Wybrane dzieła Liryczne Wiosna - La primavera (1850) Latem - El estío (1853) Kwiaty i ciernie - Flores y espinas (1879) Wiersze pośmiertnie - Versos póstumos (1883) Powieści Dług serca - Deuda del corazón (1872) Złote jabłko - La manzana de oro (1873) Matka - Una madre (1883)
  • 40. GABRIEL BERMÚDEZ „Był najbardziej wpływowym głosem, gdy powstawała hiszpańska SF. (...) To prawdopodobnie pisarz, który w tym kraju [= w Hiszpanii] opublikował najwięcej fantastyki naukowej serio i dobrej jakości.” (Julián Díez)
  • 41. Gabriel Bermúdez Castillo (ur. 1934 w Walencji) – hiszpański pisarz science fiction. Urodził się w Walencji, ale w jego młodych latach rodzina przeniosła się do Saragossy, gdzie ukształtował się intelektualnie i artystycznie. Mieszkał w różnych miejscach w Hiszpanii, był np. notariuszem w Almerii. Obecnie mieszka w Kartagenie niedaleko Murcji. Jest pisarzem o długiej historii, która rozpoczęła się w roku 1971. Opublikował 11 pozycji książkowych, wiele opowiadań, otrzymał liczne nagrody, a wśród nich Nagrodę Ignotus 2002 za powieść fantastycznonaukową. Obecnie Gabriel Bermudez jest jednym z niewielu autorów swojego pokolenia, którzy wciąż są aktywni i jednym z najbardziej znanych hiszpańskich pisarzy fantastyki naukowej, wywołującym zainteresowanie czasopism poświęconych temu gatunkowi, które jego twórczości poświęcały już numery monograficzne. Niektóre z jego opowiadań są uważane za klasyki hiszpańskiej fantastyki naukowej. Na przykład La última lección sobre Cisneros (1978), przedstawiające Hiszpanię w epoce zmierzchu cywilizacji, która wyczerpała swoje zasoby naturalne, czy też Cuestión de oportunidades (1982) - krytyka naszych najniższych instynktów. Także klasykami są powieści Viaje a un planeta Wu-Wei (1976), mówiąca o zesłaniu głównego bohatera z "cywilizacji" na odległą planetę, do "dzikiego świata" oraz El señor de la rueda (1986), napisana z wielkim poczuciem humoru, a opowiadająca o dziwnym pseudośredniowiecznym społeczeństwie. Autor praktycznie w całej swojej twórczości prowokuje czytelnika i nawet do najbardziej klasycznej space opera (powieści o przygodach międzyplanetarnych) włącza elementy refleksji sprawiające, że ten włącza się aktywnie do narracji. Ma swoje własne cele i dzieli się z czytelnikiem tym, co go niepokoi: brak wolności, brak porozumienia i otchłań niepohamowanego konsumizmu. W swych dziełach Bermudez nie dyskredytuje technologii, lecz piętnuje jej złe wykorzystanie.
  • 42. A CO OBECNIE WARTO POCZYTAĆ? Ildefonso Falcones – „Katedra w Jaume Cabré – „ Wyznaję” Barcelonie”   Jaume Cabré urodził się w Barcelonie. Tak Ildefonso Falcones (ur. w 1958 w Barcelonie) − hiszpański pisarz. jak jego bohater uczył się gry na skrzypcach i tak  jak on porzucił je dla bardziej wyrafinowanego hiszpańskich ostatnich lat zatytułowanej Katedra w instrumentu – języka. Od lat uznany za Barcelonie, która jest jednocześnie debiutancką najwybitniejszego pisarza katalońskiego, po książką tego autora. Jej napisanie zajęło autorowi 5 lat wydaniu w 2011 roku powieści Wyznaję stał się i wymagało obszernych studiów nad historią jednym z najważniejszych pisarzy europejskich. Jego obsypane nagrodami książki zostały przetłumaczone na kilkanaście języków i wydane w setkach tysięcy egzemplarzy Autor jednej z najgłośniejszych powieści średniowiecza w Katalonii. W ojczyźnie pisarza książka znajdowała się na pierwszym miejscu bestsellerów nieprzerwanie przez 13 miesięcy, osiągając prawie 1,5 mln sprzedanych egzemplarzy.  Obecnie Falcones wraz z żoną i czwórką dzieci mieszka i pracuje w Barcelonie. Z zawodu jest adwokatem specjalizującym się w prawie cywilnym.
  • 43. N A T Y M ZA KOO CZ Ę , G DYŻ „GADUŁA JEST SAMOGRAJĄCYM DĘTYM INSTRUMENTEM” JAK NAPISAŁ RAMÓN GÓMEZ DE LA SERNA (1888– 1 9 6 3 ) – H I S Z PA Ń S K I P I S A R Z