2. PERSE KJO TEME?
CDO DITE SOT DEGJOJME PER
RASTE TE TMERRSHME
AKSIDENTESH . KU QINDRA VETE
HUMBIN JETE CDO DITE. SECILI NGA
NE DUHET TE NDERGJEGJESOHET
PER VLERN E JETES . PER TA BERE
KETE DUHET QE TE SENSIBILIZOHEN
TE RINJTE TE PARET.
KUR TE NGASESH NJE AUTOMJET
PERPIQU TI KUJTOSH RREGULLAT E
MEPOSHTME.
VLERSOJE JETEN!
3. Shkaqe dhe statistika te
aksidenteve rrugore
PAKUJDESITE NE
DREJTIMIN E
MJETIT
PERDORIMI I
ALKOOLIT
MUNGESA E
SINJALISTIKAVE
NEGLIZHENCA E
KALIMTAREVE
1465-aksidente
rrugore kane
ndodhur ne vitin
2009
374-persona kane
pesuar plage te
renda
1080-persona kane
pesuar plage te lehta
300- persona kane
vdekur
80% e viktimave
jane meshkuj
4. RRETHET ME NUMRIN ME TE
LARTE TE AKSIDENTEVE
JANE: NE SHQIPERI
TIRANA 17%
DURRESI 7%
LUSHNJA 7%
KAVAJA 6%
5. LEVIZJA E MAKINAVE
Mjetet ne rruge kryejne levizje drejtevizore dhe te
lakuar. Gjate levizjes se tyre ndodh qe te ndodhin
aksidente ne pjese rruge te ndyshme.ndodhja e
aksidenteve ndodh per arsye te ndryshme,por kjo
s`do te thote qe drejtuesit e mjeteve s`jane te afte qe
te parandalojne nje aksident.Qe te parandalohen
aksidentet duhet qe drejtuesi te kete parasysh
;distancen nga mjeti ne mjet,shpejtesine,siperfaqen
e rruges si dhe gjendjen e tij psiqike dhe fizike
6. Gjendja psiqike-fizike
Nese drejtuesi I mjetit nuk eshte ne gjendje te mire
psiqike dhe fizike sjell mos reagim dhe reflektim
ndaj manovrave te mjeteve te tjera ,rritje te
shpejtesise dhe monovra te ndryshme te
palejueshmje ne rruge.Realizon parakalime te
rrezikshme .Duke mos respektuar distancen e mjetit
nga mjeti si dhe shpejtesine per parakalim
7. SHPEJTESIA.
Qe te parandalohen aksidentet duhet qe mjetet te
respektojne sinjalistikat e shpejtesise , te ecin ne rruge
te ndryshme nepermjet shpejtesise se lejuar e mos te
kryejne parakalime me mjetet e tjera qe kane shpejtesi
me te madhe se e mjetit te vet,mos te rrisin
shpejtesine per te parakaluar kur fushepamja e rruges
eshte e pamjaftueshme,siperfaqja e rruges eshte e
rreshqiteshme si dhe kur kane perpara mjete me lende
te rrezikshme ao mbingarkesa e mjetit perpara eshte e
vendosur jo ne menyre te rregullt.
8. Koeficenti I ferkimit
Koeficenti I ferkimit ne lidhje me siperfaqen e rruges
jane.
Per rruge me akull 0,1
Per rruget e lagur 0.3-0.4
Per rruget e thate me asfalt te zakonshem 0.6
Per rruget me granil 0.8
9. Distanca e mjetit nga mjeti
Largesia e mjetit nga mjeti shuma e distances se reagimit me
distancen e frenimit,e cila eshte rruga qe pershkon mjeti nga
momenti I shtypjes se pedalit te frenimit deri ne ndalimin e
plote.
Distanca e reagimit eshte rryge e pershkuar per 1s ose e
shprehur S = 0.3V
Distanca e frenimit te mjetit eshte S= V2 / 254k
V- shpejtesia e levizjes se mjetit ne momenti e shtypjes se
pedalit dhe k koeficenti I ferkimit te rrotes me rrugen
Pra ,largesia e sigurise ndermjet mjeteve eshte’
S = Sr + Sf = 0.3V + V2 / 254k
Distanca e frenimit eshte ne perpjestim te drejte me katrorin e
shpejtesise se mjetit dhe ne perpjestim te zhdrejte me
koeficentin e ferkimit.Kjo do te thote qe shpejtesia dyfishohet
atehere distanca e frenimit katerfishohet.
10. Per rruge me akull
Ne rasti kur mjeti leviz me nje V = 60 m/s dhe koeficenti I ferkimit eshte 0.1
atehere distanca qe duhet te mbaj mjeti nga mjeti per parandalim aksidenti gjendet
me formulen
S = Sr + Sf = 0.3V + V2 / 254k zevendesojme dhe kemi
S = Sr + Sf = 0.3 60 + 60 60 / 254 0.1=
18+ 3600/25.4=159m.
.Po per te njejten rruge gjejme forcen e ferkimit si dhe nxitimin me te cilen leviz
makina.
Dime qe f = µN
Por ne baze te ligjit te Njutonit dime qe f = ma
Meqenese makina kryen levizje forca qe vepron mbi te eshte forca e ferkimit bejme
barazimin e dy shprehjeve dhe kemi
µN = ma ku N= mg zevendesojme
µmg = ma qe ketej sjell qe a = µg = 0.98 m/s2
m.q.se makinat arrijne ne masa te ndryshme studiojme makinen me mase
3500kg.forca e ferkimit ne kete rast eshte
F= ma = 3500 * 0.98 = 3430N.
Qe ne keto rruge te mos kete aksidente duhet qe makina nga makina te kete
11. Per rruge te lagur
Nese mjeti leviz me V= 30 m/s si ne menyren e mesiperme gjejme madhesite
fizike per parandalimin e aksidentit tek mjetet.
S = Sr + Sf = 0.3V + V2 / 254k = 0.3 *30 + 30*30/254*0.4 = 18m
.Po per te njejten rruge gjejme forcen e ferkimit si dhe nxitimin me te cilen leviz
makina.
Dime qe f = µN
Por ne baze te ligjit te Njutonit dime qe f = ma
Meqenese makina kryen levizje forca qe vepron mbi te eshte forca e ferkimit
bejme barazimin e dy shprehjeve dhe kemi
µN = ma ku N= mg zevendesojme
µmg = ma qe ketej sjell qe a = µg = 3.92m/s2
m.q.se makinat arrijne ne masa te ndryshme studiojme makinen me mase
3500kg.forca e ferkimit ne kete rast eshte
F= ma = 3500 * 3.92
= 13720N.
Qe ne keto rruge te mos kete aksidente duhet qe makina nga makina te kete
madhesite fizike te gjetura me siper
12. Ne rruge me asfalt te zakonshem
Nese mjeti leviz me V= 40 m/s si ne menyren e mesiperme gjejme
madhesite fizike per parandalimin e aksidentit tek mjetet.
S = Sr + Sf = 0.3V + V2 / 254k = 0.3 *40 + 40*340/254*0.6 = 16m
.Po per te njejten rruge gjejme forcen e ferkimit si dhe nxitimin me
te cilen leviz makina.
Dime qe f = µN
Por ne baze te ligjit te Njutonit dime qe f = ma
Meqenese makina kryen levizje forca qe vepron mbi te eshte forca e
ferkimit bejme barazimin e dy shprehjeve dhe kemi
µN = ma ku N= mg zevendesojme
µmg = ma qe ketej sjell qe a = µg = 5.88m/s2
m.q.se makinat arrijne ne masa te ndryshme studiojme makinen me
mase 3500kg.forca e ferkimit ne kete rast eshte
F= ma = 3500 * 5.88
= 20580N.
Qe ne keto rruge te mos kete aksidente duhet qe makina nga
makina te kete madhesite fizike te gjetura me siper
13. Ne rruge me asfalt granili
Nese mjeti leviz me V= 70 m/s si ne menyren e mesiperme gjejme madhesite
fizike per parandalimin e aksidentit tek mjetet.
S = Sr + Sf = 0.3V + V2 / 254k = 0.3 *70 + 70*70/254*0.8 = 49m
.Po per te njejten rruge gjejme forcen e ferkimit si dhe nxitimin me te cilen leviz
makina.
Dime qe f = µN
Por ne baze te ligjit te Njutonit dime qe f = ma
Meqenese makina kryen levizje forca qe vepron mbi te eshte forca e ferkimit
bejme barazimin e dy shprehjeve dhe kemi
µN = ma ku N= mg zevendesojme
µmg = ma qe ketej sjell qe a = µg = 7.84m/s2
m.q.se makinat arrijne ne masa te ndryshme studiojme makinen me mase
3500kg.forca e ferkimit ne kete rast eshte
F= ma = 3500 * 7.84
= 27440N.
Qe ne keto rruge te mos kete aksidente duhet qe makina nga makina te kete
madhesite fizike te gjetura me siper
14. Per rruget ne levizje rrethore
Shpesh ne jeten e perditshme hasim rruge
me kthesa. Per te qene sa me te sigurte ne
keto rruge duhet qe te zbatojme nje rregull
mbi shpejtesine. Ky rregull thote qe V=õgR.
Ne rastin kur rruga eshte e thate dhe rrezja e
rruges 50m shpejtesia eshte afersisht 21ms
, kurse ne rastin e rruges se ngrire afersisht
tre here me e vogel.
Keshtu , kujdes ne kthesa!
Duhet ulur shpejtesia per te qene I sigurte ne
kthese.Shihet se kjo shpejtesi nuk varet nga
masa e makines. Vihet re se cdo gje nga
gjendja e ferkimit te rrotave me rrugen.
15. Disa rregulla per parandalimin
e aksidenteve
Drejtuesit e mjeteve nuk duhet te kryejne asnjelloj
manovre qe sjell aksidente ne rruge.
Duhet te jete I vetedijshem kur drejton mjetin.te ruaj
shpejtesine dhe te rris shkallen e reagimit .Te mos
parakaloj mjetet e tjera kur kjo manover nuk realizohet
ne baze te shpejtesise ,fushepamjes dhe distances nga
mjeti ne mjet.
Te kene parasysh perberjen e rruges dhe masat qe
duhen te marin kur kalojne ne rruge me rrezikshmeri te
larte.te mos perdorin alkol apo substanca te tjera
narkotike.
te kontrollojne sistemet e frenimit dhe gjendjen teknike
te mjetit para se ato te nisin udhetimin
16. Disa thenie te shkencetareve
te medhenj
•Ligji i ruajtjes se veshtiresive : nuk ka asnje
menyre te lehte per te vertetuar dicka te lehte.
• Pse matematicienet kane frike te ngasin makinen.
-Sepse gjeresia e rruges eshte e paperfillshme ne
krahasim me gjatesine e saj.
•Mos u shpejto ne marrjen e vendimeve por..kur
i merr ato mos vono zbatimin e tyre
Njeriu qe la rrugën e vjetër për atë te renë di se
çfarë la s'di se çfarë gjene
