2. Բակտերիաները կազմում են
նախակորիզավորների (պրոկարիոտ)
թագավորությունը:Բակտերիաներն ունեն
կենդանի օրգանիզմներին բնորոշ
հատկությունները՝աճում են, զարգանում,
նյութափոխանակութուն են կատարում,
բազմանում և այլն։ Ներկայումս
բնութագրված են մոտ տասը հազար
բակտերիա, սակայն իրականում գոյություն
ունի միլիոնից ավելի տարբեր տեսակի
բակտերիաներ։ Բակտերիաները կյանքի
նախնական ձևերն են։ Դրանք շատ փոքր են
և տեսանելի են միայն մանրադիտակով։ Մի
կաթիլ ջրում հանգիստ կարող են ապրել 40
միլիոն բակտերաններ։ 1 գրամ հողում
կարող է լինել 300 հազարից մինրև 90
միլիոն բակտերիա։
3. Բակտերիաներ լինում են գնդաձև (կոկեր), ցուպիկաձև
(բացիլներ) և պտուտակաձև (վիբրիոններ, սպիրիլներ)։
Ցուպիկաձև բակտերիաների երկարությունը 1-8 մկմ է,
լայն.՝ 0,5-2 մկմ, գնդաձևերի միջին տրամագիծը 0,5-
1 մկմէ։ Բակտերիաների հիմնական կառուցվածքային
տարրերն են թաղանթը, բջջապլազման և նուկլեոիդը։
4. Որոշ ցուպիկաձև բակտերիաներ
ցուպիկի ներսում առաջացնում
են սպորներ և կոչվում են բացիլներ։
Սպորները ձևավորվում են
անբարենպաստ պայմաններում
(սննդարար նյութերի բացակայություն,
միջավայրի քիմիական նյութերի և
ջերմաստիճանի փոփոխություն
դեպքերում)։ Յուրաքանչյուր բակտերիա
գոյացնում է 1 սպոր, հետևաբար
սպորներ առաջացնելը ոչ թե բազմացման
եղանակ է, այլ տեսակի պահպանումն
ապահովող մեխանիզմ։ Սպորները
տարբերվում են ձևով, չափերով, բջջում
տեղադրությամբ։
5. Ի տարբերություն վեգետատիվ
բջիջների, սպորները բնորոշվում
են ճարպերի և ճարպանման
նյութերի ավելի բարձր և ջրի
համեմատաբար փոքր
պարունակությամբ, որի համար էլ
խիստ կայուն են արտաքին
ազդեցությունների նկատմամբ,
իսկ դա հնարավորություն է տալիս
կենսունակությունը պահպանել
երկար տարիներ։ Բարենպաստ
պայմաններում սպորներն աճում
են՝ առաջացնելով վեգետատիվ
բջիջներ։
6. Բակտերաները կարևոր նշանակություն ունեն նաև մարդու կյանքում։
Սննդարդյունաբերության մեջ բակտերիաների գործունեությամբ են
պայմանավորված կաթնաշոռի, թթվասերի, մածունի պատրաստումը,
ինչպես նաև բանջարեղենի թթվեցումը, գինու և քացախի ստացումը։
Շատ բակտերիաներ փչացնում են սննդամթերքը։ Դրանց
ազդեցությամբ վերջինս նեխում է, թթվում կամ դառնանում։
Նաև բակտերիաները օգտագործվում են դեղագործության մեջ:
