Introduction to Innovation

1. Wstęp do innowacyjności -
Podstawowe pojęcia oraz analiza
aktualnej sytuacji zjawiska w
Polsce i na świecie
Michał Bukowiecki

2. Innowacyjny Absolwent
• Projekt jest kompleksowo
zaplanowanym działaniem
promującym INNOWACYJNOŚĆ i
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ wśród
absolwentów uczelni Pomorza
poprzez program szkoleń i staży.
• Głównym celem projektu jest
kształtowanie kultury innowacyjnej i
promocja postawy przedsiębiorczej
wśród studentów i absolwentów
pomorskich uczelni poprzez
skoordynowane działania
edukacyjne oraz pomoc w
nabywaniu umiejętności
praktycznych i identyfikację źródeł
innowacji w przedsiębiorstwach.
• Projekt realizowany jest przez
Pomorskie Centrum Badań i
Technologii Środowiska –
POMCERT.
• Projekt dofinansowany przez
Narodowe Centrum Badań i
Rozwoju w ramach programu
„Kreator Innowacyjności –
wsparcie innowacyjnej
przedsiębiorczości akademickiej”

3. • Podstawowe pojęcia i źródła innowacji (09:00 – 10:30)
– (Wykład, dyskusja, prezentacja multimedialna 2 godziny lekcyjne)
Przerwa (10:30 – 10:45)
• Rodzaje oraz różne podziały i klasyfikacje innowacji (10:45 – 12:15)
– (Wykład, dyskusja, prezentacja multimedialna 2 godziny lekcyjne)
Lunch (12:15 – 13:15)
• Znaczenie innowacji oraz bariery ich wdrażania (13:15 – 14:45)
– (Wykład, dyskusja, prezentacja multimedialna 2 godziny lekcyjne)
Przerwa (14:45 – 15:00)
• Analiza aktualnej sytuacji zjawiska w Polsce i na świecie (15:00 – 16:30)
– (Wykład, dyskusja, prezentacja multimedialna 2 godziny lekcyjne)
Tematyka i Program szkolenia

4. Podstawowe pojęcia i źródła innowacji

5. Innowacyjność –
definicja wg Oslo Manual
Działalność innowacyjna to szereg działań, zarówno o charakterze naukowym
(badawczym) jak i o charakterze technicznym, organizacyjnym, finansowym i
komercyjnym (handlowym), których celem jest opracowanie i wdrożenie nowych
lub istotnie ulepszonych produktów i procesów.
Działalność innowacyjna = wiedza + pieniądze
czyli
Działalność innowacyjna = generowanie pomysłów + wdrażanie

6. nowy technologicznie lub istotnie zmieniony produkt,
proces lub usługa, który przez daną firmę został wprowadzony
na rynek
• High-tech: nakłady na badania i rozwój > 7% sprzedaży
• Low-tech: nakłady na badania i rozwój < 7% sprzedaży
Innowacja

7. Innowacja (wg Prof. Andrzeja Pomykalskiego)
jest procesem obejmującym wszystkie działania związane z
kreowaniem pomysłu, powstaniem wynalazku, a następnie
wdrożeniem wynalazku, nowego produktu lub procesu.

8. Co jest innowacją?
1. Wprowadzenie do sprzedaży jogurtu w nowym opakowaniu,
2. Zmiana nazwy przedsiębiorstwa
3. Zastosowanie „oddychających” tkanin,
4. Zmiana maszyny produkcyjnej na bardziej wydajną
produkującą dokładnie ten sam produkt co poprzednia,
5. Zmiana kolekcji odzieżowej w sezonach.
6. Wprowadzenie internetowych zakupów grupowych (Grupon,
Grupeo),

9. Innowacje polegające na modyfikacji
• jogurty: o różnych smakach owocowych, z kawałkami owoców, z
musli, z mniejszą zawartością tłuszczu, bez cukru.
• konta bankowe: depozyty, kredyt w rachunku, karta płatnicza,
dostęp do konta przez Internet.
• usługi pocztowe: list zwykły, list ekspresowy, list polecony, telegram.
Co jest innowacją?

10. Innowacje polegające na zmianie wzornictwa
• Filiżanki: gładkie, we wzory kwiatowe, we wzory geometryczne, w
różnych kolorach.
• Laptopy: obudowy w różnych kolorach, lakierowane, w skórze.
Co jest innowacją?

11. Innowacje prowadzące do powstania nowej kategorii lub rynku
• Kawiarenki internetowe: rozszerzenie pobytu w kawiarni o
możliwością korzystania z Internetu.
• „Kinder niespodzianka”: uzupełnia czekoladę dla dzieci o możliwość
zabawy oraz o możliwość kolekcjonowania.
• Sklepy na stacjach paliw: uzupełniają zakup paliwa o możliwość
dokonywania zakupów żywności i napojów.
Co jest innowacją?

12. Istotą innowacji wg Schumpetera są:
1. wytworzenie i wprowadzenie nowego produktu;
2. opracowanie i wprowadzenie nowej metody produkcyjnej;
3. znalezienie nowego rynku zbytu;
4. pozyskanie nowych źródeł surowców lub półfabrykatów;
5. zastosowanie nowego sposobu sprzedaży zakupów;
6. wprowadzenie zmian w organizacji.

13. Pierwsza fala rozpoczyna się w roku 1785 i związana jest z użyciem energii
wodnej oraz takimi wydarzeniami jak pojawienie się pieców hutniczych oraz
zastosowaniu innowacji w przemyśle tkackim.
Druga fala ma miejsce 60 lat później w roku 1845, a jej siłą napędową jest
energia parowa. W tym czasie rozwój kolei znacznie wpłynął na zmiany w
dziedzinie komunikacji i transportu.
Fala trzecia rozpoczyna się w roku 1900 i jest z nią związane zastosowanie już
kilku wynalazków o fundamentalnym znaczeniu dla rozwoju gospodarki, m in.
żarówki i silnika spalinowego. Wynalazki te zmieniły oblicze istniejącego
przemysłu, umożliwiły rozwój nowych gałęzi i wprowadziły ulepszenia w już
istniejących. Zasadnicze znaczenie odegrało w tym czasie zastosowanie
energii elektrycznej.
Fale innowacji - Schumpeter (1942)

14. Fala czwarta jest konsekwencją zastosowania już funkcjonującej wiedzy do
Unowocześnienia istniejących produktów (np. samolotów). W związku z gwałtownym
rozwojem przemysłu samochodowego strategiczne znaczenie uzyskał sektor
petrochemiczny. W tym czasie rozwija się także branża elektroniczna, w której powstają
pierwsze maszyny liczące, a w późniejszym okresie komputery.
Fala piąta ma swój symboliczny początek w roku 1999 i związana jest z rozwojem
komputerowych sieci cyfrowych i Internetu. Przestaje mieć znaczenie bariera odległości
w kontaktach biznesowych, czego skutkiem jest rosnąca globalizacja gospodarki. Piąta
fala wywołana została gwałtownym rozwojem nowych technologii bazujących na szeroko
rozumianej wiedzy i informacji. Piąta fala Schumpetera jest często utożsamiana z
gospodarką opartą na wiedzy. W tym etapie rozwoju gospodarki znalazły się obecnie
tylko te kraje, które zapewniły w tym zakresie odpowiednie warunki gospodarcze i
społeczne, w tym:
• odpowiednie nastawienie społeczne,
• wysokiej jakości kapitał ludzki
• oraz duży udział państwa w tworzeniu warunków administracyjno - prawnych i
instytucjonalnych sprzyjających rozwojowi nauki i przedsiębiorczości itp.
Fale innowacji - Schumpeter (1942)

15. Trzy warunki powodzenia innowacji wg P.F. Druckera:
• innowacja jest pracą, która wymaga wiedzy, a
często również ogromnej pomysłowości,
• aby osiągnąć powodzenie, nowatorzy muszą
wykorzystywać swoje silne strony oraz być
emocjonalnie dostrojeni do okazji do innowacji,
• innowacja musi być zawsze blisko rynku, orientować
się na rynek, a w istocie być przez niego
inspirowana.

16. Źródło danych: Sesja informacyjna dla przedstawicieli ośrodków KSU, Zegrze 24-25.10.2007

17. Czas / TimeCzas / Time
Szybkość innowacji /
Źródło danych: Sesja informacyjna dla przedstawicieli ośrodków KSU, Zegrze 24-25.10.2007

18. Rodzaje oraz różne podziały i
klasyfikacje innowacji

19. Innowacja
Produktowa Procesowa
Produkt
nowy
Produkt
ulepszony Zmiany sposobu
docierania
do odbiorców
Zmiany w metodach
wytwarzania
Innowacje
to nie tylko
nanotechnologie
Innowacje
to nie tylko
nanotechnologie

20. Oryginalność
Innowacje
kreatywne
Innowacje
imitujące
Właściwość
efektu
Innowacje
twarde
Innowacje
miękkie
Kryterium
korzyści
Obniżka
kosztów
Poprawa
jakości Wzrost
ilości
wyrobów
Oszczędność
pracy ludzkiej
Ochrona
środowiska
Skala nowości
Nowość
w skali światowej Nowość
w skali kraju
Nowość
w skali firmy

21. Innowacje produktowe
dobra
Zastępowanie materiałów
komponentami o podwyższonych
parametrach
Aparat fotograficzny
w telefonie komórkowym
Sieć bezprzewodowa
w laptopach
Produkty ze znacząco zmniejszonym
zużyciem energii
(energooszczędne lodówki)
Nowe leki
Programowalne grzejniki
i termostaty

22. Innowacje produktowe
usługi
Dowóz do domu Sprzedaż przez internetVideo na żądanie
Bankowość elektroniczna – płatności
przez internet,
banki samoobsługowe
Wprowadzenie kart
magnetycznych
E-learning

23. Innowacje procesowe
dobra
Zastosowanie nowej
technologii produkcyjnej
Narzędzia laserowo tnące
Pakowanie automatyczne
Przenośne skanery do rejestrowania
Wprowadzenie elektronicznego
systemu metkującego
Oprogramowanie identyfikujące
optymalne trasy dostaw
Innowacje procesowe
usługi

24. Innowacje organizacyjne
Zintegrowany system
zarządzania firmą
Systemy szkoleń
Wprowadzenie decentralizacji
odpowiedzialności (delegowanie)
Znacząca zmiana w projektowaniu linii mebli
Licencjonowanie produktówNowy projekt butelki
Innowacje marketingowe
Pozycjonowanie produktów w tvNowa marka produktu

25. Innowacje – skąd one się
biorą? Źródła pomysłów

26. • rozmowy z kolegami
• praca zespołowa nad nowymi projektami
• własne doswiadczenia zawodowe
• wizyty w innych zakładach
• lektura czasopism zawodowych
• rozmowy z klientami
• produkty konkurencji
• Konsultanci
• Internet
• targi i wystawy
• uczelnie wysze

27. Źródła innowacji
• działalność B+R związana z opracowaniem nowych i ulepszonych produktów
(innowacji produktowych) i procesów (innowacji procesowych), wykonane
przez własne zaplecze rozwojowe lub nabyte od innych jednostek;
• zakup gotowej wiedzy w postaci patentów, licencji, usług technicznych,
oprogramowania (tzw. technologie niematerialne);
• zakup maszyn i urządzeń o podwyższonych parametrach technicznych,
niezbędnych do wdrożenia nowych procesów i produkcji nowych wyrobów oraz
budowy i modernizacji budynków służących wdrażaniu innowacji (technologia
materialna).
Nie ma (prawie)
projektów nie
innowacyjnych,
są tylko źle
opisane
Nie ma (prawie)
projektów nie
innowacyjnych,
są tylko źle
opisane

28. Najważniejsze
źródło innowacji
to rozmowa z
klientem
Najważniejsze
źródło innowacji
to rozmowa z
klientem
Innowacyjność to
nie transfer
technologii, lecz
to, co ludzie mają
„w głowach”
Innowacyjność to
nie transfer
technologii, lecz
to, co ludzie mają
„w głowach”
Dzięki
delegowaniu
odpowiedzialnośc
i rodzi się
kreatywność
Dzięki
delegowaniu
odpowiedzialnośc
i rodzi się
kreatywność
Dla powstania
innowacji
niezbędna jest
znajomość rynku
Dla powstania
innowacji
niezbędna jest
znajomość rynku
Najtrudniejsze w
innowacyjności nie
jest generowanie
pomysłów, lecz
wdrażanie i
zarządzanie zmianą
Najtrudniejsze w
innowacyjności nie
jest generowanie
pomysłów, lecz
wdrażanie i
zarządzanie zmianą

29. Znaczenie innowacji oraz bariery ich
wdrażania

30. • Wypuszczanie nadmiernej ilości produktu na rynek bez uprzedniego
zbadania koniunktury handlowej.
• Ustalanie zbyt niskiej ceny na dany towar
• Niedocenianie czasochłonności kształtowania się rynku zbytu.
• Dysponowanie zbyt małym kapitałem założycielskim firmy.
• Dysponowanie zbyt dużym kapitałem założycielskim firmy przy braku
umiejętności zarządzania.
• Brak odpowiedniego doświadczenia i wiedzy o funkcjonowaniu rynku.
• Zaciąganie kredytów (pożyczek) bez opracowanego planu ich spłaty.

31. • Nieliczenie się z możliwością załamania się koniunktury rynkowej bądź też
koniecznością poniesienia nieprzewidzianych wydatków.
• Przeprowadzanie nadmiernej liczby inwestycji w początkowym okresie
funkcjonowania firmy.
• Zbyt szybkie podejmowanie decyzji związanych z rozdysponowaniem
kredytu.
• Złe prowadzenie księgowości
• Przenoszenie własnych ekstrawaganckich nawyków na zarządzanie firma.
• Brak samodyscypliny pracy
• Podejmowanie zbyt ambitnych przedsięwzięć handlowych w stosunku do
wartości środków finansowych przeznaczonych na ich realizacje.

32. Źródło danych: Sesja informacyjna dla przedstawicieli ośrodków KSU, Zegrze 24-25.10.2007

33. • Tworzenie kompletnego produktu minimalny zestaw cech
umożliwiający klientowi rozwiązanie jego problemu
• koncentracja na wybranej grupie klientów
• Jak najwcześniejsze zdobycie niszy na głównym rynku

34. Bariery wdrażania innowacjiBariery wdrażania innowacji
Głównym czynnikiem hamującym powstawanie innowacji jest brak
mechanizmu ekonomicznego, czyli rynku i konkurencji
wymuszającej stosowanie nowych produktów, procesów
technologicznych, systemów organizacji produkcji.

35. Czynniki wewnętrzne:Czynniki wewnętrzne:
• nieufność,
• brak chęci nawiązywania współpracy z innymi firmami i sferą nauki
• brak wystarczającej wiedzy w zakresie innowacji
• brak odpowiednich zasobów,
• Utrudniony dostęp do zewnętrznych źródeł finansowania (formułowane jako brak własnych
środków finansowych przy równocześnie zbyt wysokim oprocentowaniu kredytów finansujących
innowacyjność)
• natury osobowej – problemy kompetencji przełożonych, problemy z pracą zespołową wynikające
z osobistych urazów itp.
• Trudności w i należytym spożytkowaniu posiadanych środków i zarządzaniu finansami.
• Istotny jest także brak pracowników o odpowiednich kwalifikacjach
• natury rynkowej; określane jako brak rozpoznania potrzeb rynkowych i w konsekwencji wysoki
stopień niepewności zbytu nowych produktów
Bariery w powstawaniu innowacji

36. Czynniki zewnętrzne:Czynniki zewnętrzne:
• niechęć do zmian,
• niedostrzeganie korzyści ze współpracy,
• niski poziom zaufania,
• brak zainteresowania współpracą,
• niepełna wiedza na temat nawiązywania kontaktów biznesowych,
• brak umiejętności określania swoich potrzeb w zakresie współpracy
• związanych ze słabością sfery naukowej i badawczo - rozwojowej; przez co
rozumie się brak właściwej bazy rozwojowej, brak przepływu informacji do
gospodarki o nowych technologiach, słaba współpraca instytucjonalna w tym
zakresie
• rozwiązania prawno-administracyjne dotyczące uzyskiwania koncesji i zezwoleń
oraz ochrony własności intelektualnej + nadmierna biurokracja (bariery wynikające
z regulacji prawnych aktów, norm, przepisów)
Bariery w powstawaniu innowacji

37. Źródło danych: Determinanty innowacyjności i rozwoju przedsiębiorstwa www.parp.gov.pl

38. Analiza aktualnej sytuacjiAnaliza aktualnej sytuacji
zjawiska innowacyjności wzjawiska innowacyjności w
Polsce i na świeciePolsce i na świecie

39. Struktura nakładów inwestycyjnych
w Polsce
Postęp technologiczny w Polsce dokonywał się w ostatnich latach głównie
poprzez unowocześnienie parku maszynowego:
• ok. 60% ogółu inwestycji to zakup maszyn i urządzeń
• udział środków wydatkowanych na prace B+R, jedno z
• najistotniejszych źródeł innowacji – 7,5%
• zakup gotowych technologii (dokumentacja i prawa) – 3%
Taka struktura nakładów oznacza, że działalność innowacyjna w Polsce
polega głównie na nabywaniu tzw. technologii materiałowej, co jest
racjonalne w sytuacji konieczności zmniejszenia luki technologicznej.
Źródło danych: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, 2007-2013
Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013, Warszawa 17.05.2006

40. Odsetek firm
innowacyjnych w
Polsce wg
województw, UE-27 i
Niemczech w latach
2006–2008
Źródło: „Innowacyjność
2010”,; opr. Pod
kierunkiem Anety
Wilmańskiej

41. Odsetek
innowacyjnych
firm
Źródło:
„Innowacyjność
2010”,; opr. Pod
kierunkiem Anety
Wilmańskiej

42. Odsetek firm, które wdrożyły innowacje w Polsce, w latach 2006–2008
Źródło: „Innowacyjność 2010”,; opr. Pod kierunkiem Anety Wilmańskiej

43. Nakłady na
innowacje na
jedno
przedsiębiorstwo
(w tys. Euro)
Źródło: „Innowacyjność
2010”,; opr. Pod
kierunkiem Anety
Wilmańskiej

44. Odsetek firm
prowadzących
działalność
innowacyjną
w zakresie
produktów i
procesów w
Przemyśle
Źródło:
„Innowacyjność
2010”,; opr. Pod
kierunkiem
Anety
Wilmańskiej

45. Odsetek firm
które wprowadziły
innowacje
organizacyjne i
marketingowe
Źródło:
„Innowacyjność
2010”,; opr. Pod
kierunkiem Anety
Wilmańskiej

46. Odsetek firm, które w latach 2008-2010 wdrożyły
do praktyki innowacje
(MSP ogółem oraz K-P_MSP; %)
26,9
39,3
32,2
28,127,4
44,0
40,5
34,5
0
10
20
30
40
50
60
innowacje
procesowe
innowacje
produktowe
innowacje
organizacyjne
innowacje
marketingowe
MSP ogółem K-P_MSP
Źródło: „Sektor MSP w Polsce, słabe i mocne strony, szanse i zagrożenia”, w ramach projektu „Monitoring kondycji sektora MSP w
latach 2010-2012” współfinansowanego ze środków EFS w ramach PO KL, PKPP Lewiatan; opr. M.Starczewska-Krzysztoszek

47. Czynniki, które zwiększyłyby innowacyjność firmy - czynnik
kluczowy i o dużym znaczeniu (MSP ogółem oraz K-P_MSP, %) (i)
65,4
47,7
42,8
64,6
57,2
61,9
60,7
41,7
59,6
35,7
50,0
56,7
21,8
40,4
10 20 30 40 50 60 70
Popyt na rynku polskim
Uproszczenie dostępu do funduszy unijnych w UE
Uproszczenie dostępu do funduszy unijnych w
Polsce
Konkurencja ze strony innych, bardziej
innowacyjnych firm
Wiedza o innowacyjnych rozwiązaniach
wprowadzanych przez konkurentów w branży
Dostęp do kredytów na innowacje na
preferencyjnych warunkach
Wiedza o badaniach prowadzanych w różnych
ośrodkach w Polsce
MSP ogółem K-P_MSP
Źródło: „Sektor MSP w Polsce, słabe i mocne strony, szanse i zagrożenia”, w ramach projektu „Monitoring kondycji sektora MSP w
latach 2010-2012” współfinansowanego ze środków EFS w ramach PO KL, PKPP Lewiatan; opr. M.Starczewska-Krzysztoszek

48. Czy w latach 2011-2012 Pana(i) firma ma zamiar
wprowadzić innowacje?
(MSP ogółem oraz K-P_MSP; %)
20,7
40,2
31,4 33,1
46,4
44,045,2
22,6
0
10
20
30
40
50
60
innowacje
procesowe
innowacje
produktowe
innowacje
organizacyjne
innowacje
marketingowe
MSP ogółem K-P_MSP
Źródło: „Sektor MSP w Polsce, słabe i mocne strony, szanse i zagrożenia”, w ramach projektu „Monitoring kondycji sektora MSP w
latach 2010-2012” współfinansowanego ze środków EFS w ramach PO KL, PKPP Lewiatan; opr. M.Starczewska-Krzysztoszek

49. Dziękuję za uwagęDziękuję za uwagę 
Michał BukowieckiMichał Bukowiecki