2. Звесткі пра Літву
Мелі:
Падзел на знаць і
просты народ;
Не мелі:
• Гарадоў;
• Пісьменнасці.
1009 г. – першая ўзгадка пра Літву ў летапісах.
Да ХІІІ ст. літоўцы:
3. Паходы літоўцаў
Спачатку Літва – у залежнасці ад Русі
Але!
З ХІІ ст. – паходы на Русь;
З пач. ХІІІ ст. – пагражае Русі і Польшчы;
1236 г. – нанесла паражэнне ордэну
мечаносцаў
Ён аб’яднаўся з Тэўтонскім (які
падначаліў прусаў).
4. Узвышэнне Навагрудскага княства
• Высокае развіццё с/г, рамяства і гандлю;
• ХІІ – ХІІІ стст. – актыўнае будаўніцтва (каменныя, часам 2-павярховыя
дамы з зашклёнымі вокнамі і часам з фрэскамі);
• Дарагая зброя і посуд з Візантыі і падуладных ёй краін.
5. Асаблівасці Навагрудскай зямлі
Адна з самых спакойных на Русі;
Значны вопыт мірнага суіснвання
славян і балтаў:
Узровень развіцця славян вышэйшы
Балты для іх – не канкурэнты, а
саюзнікі
Славяне часам запрашалі на
княжанне літоўскіх князёў
6. Міндоўг
1235 г. – першая ўзгадка ў летапісах:
падпарадкаваў іншых літоўскіх
валадароў.
Сяр. ХІІІ ст. – Міндоўг распаўсюдзіў
сваю ўладу на Беларускае Панямонне
(Навагрудак, Ваўкавыск, Слонім)
Пачатак утварэння ВКЛ
Але!
Умацаванне ўлады Міндоўга –
незадаволенне іншых літоўскіх
князёў
7. Мяцеж
Разам з мяцежнікамі –
крыжакі і галіцка-валынскія
князі
Мэта:
• Крыжакоў – атрымаць
Жамойць, каб злучыць свае
лівонскія і прускія землі;
• Галіцка-валынскіх князёў –
падпарадкаваць
Навагрудскую зямлю.
8. Каранацыя Міндоўга
1253 г. – каранаваўся ў Навагрудку каронай, якую прыслаў яму Папа Рымскі.
Стаў роўным з еўрапейскімі манархамі
9. Барацьба з праціўнікамі
Крыжакам – частку Жамойці;
Навагрудак, Ваўкавыск, Слонім – сыну
галіцка-валынскага князя Раману
Данілавічу на правах васальнай
залежнасці;
Выдаў дачку за іншага сына Данілы
Галіцкага – Шварна;
Расправіўся з мяцежнікамі-літоўцамі
Вярнуў сабе Навагрудак
10. Барацьба з праціўнікамі
• Навагрудак стаў першым
палітычным цэнтрам дзяржавы
• Галіцка-валынскія князі хацелі
аслабіць Міндоўга з дапамогай
мангола-татараў
Але!
Іх паход у Панямонне і Літву
беспаспяховы
11. Барацьба з крыжакамі
Жамойты не жадалі скарацца
крыжакам
1260 г. – яны разбілі крыжакоў у бітве
каля в. Дурбе
Супраць Тэўтонскага ордэна паўсталі
прусы
Крыжакі на працягу 20 гадоў
усталёўвалі ўладу ў Прыбалтыцы
12. Апошнія гады Міндоўга
1261 г. – Міндоўг разарваў
пагадненне з крыжакамі, уступіў
супраць іх у саюз з полацкім і
віцебскім князямі і Аляксандрам
Неўскім
Але!
1263 г. – супраць Міндоўга змова
(Даўмонт, Транята). Міндоўг
забіты. Жамойцкі князь Транята
стаў на чале дзяржавы.
13. Князь Войшалк – сын Міндоўга
1. З дапамогай пінскіх князёў
падпарадкаваў Навагрудак;
2. Пасля – і Літву;
3. Расправіўся з забойцамі бацькі.
4. Пасля – у манастыр.
5. Уладу ў ВКЛ – Шварну.
1270 г. – смерць Шварна. Князем
стаў Трайдзень.
14. Кан. ХІІІ ст. – князь Віцень
• Дасягнуў адзінства ВКЛ;
• Перадаў уладу свайму
брату Гедыміну.
