stpm

1. 4.1 Sistem
Pencernaan
Pengenalan

2. Sistem Digestif

3. Definisi Sistem Digestif
 Proses mengubah makanan pepejal
kepada makanan yang larut dan boleh
diserap dipanggil
digestion/penghadaman
 Proses ini adalah tindakan pelbagai jus
digestif yang mengandungi enzim.

4. …sambungan
 Enzim adalah bahan kimia yang
mengalakkan tindakbalas kimia dalam
benda hidup walaupun ia tidak ada
kesan dari tindakan kimia itu.
 Penghadaman terhasil daripada sistem
digestif, meliputi saluran penghadaman
(alimentary canal) dan organ organ
digestif.

5. …sambungan
 Saluran penghadaman dikenali sebagai track alimentari
atau track gastrointestine(GI).
 Saluran penghadaman terdiri daripada :
 Mulut (kaviti oral)
 Faring
 Esofagus
 Perut
 Usus kecil
 Usus besar
 Dubur.

6. Organ Penghadaman

7. …sambungan
 Organ penghadaman :
 Lidah
 Gigi
 Kelenjar liur
 Pankreas
 Hati
 hempedu

8. 4.2 Pengelasan Nutrien
 Karbonhidrat
 Terdiri daripada gula ringkas seperti
monosakarida (glukosa).
 Ia terbahagi kepada monosakarida,
dissakarida atau polisakarida(kanji).
 Hanya monosakarida sahaja boleh
diserap dan digunakan oleh sel sel
kerana molekulnya adalah sangat kecil.

9. …sambungan
 Karbonhidrat lain perlu dipecahkan
dengan cara penghadaman atau
digestion kepada molekul yang lebih
kecil.
 Karbonhidrat adalah sumber utama
tenaga kepada tubuh.
 Karbonhidrat yang berlebihan akan
menjadi lemak dan akan disimpan dalam
tisu lemak.

10. Maksud Lipoprotein
 Any of a group of conjugated proteins in
which at least one of the components is a
lipid. Lipoproteins, classified according to
their densities and chemical qualities, are the
principal means by which lipids are
transported in the blood.

11. …sambungan
 Lemak
 Lemak adalah sumber sumber tenaga.
 Lemak boleh menghasilkan 2 kali tenaga
lebih banyak daripada karbonhidrat dan
protein.
 Manusia menyimpan tenaga lebih dalam
sel sel lemak.

12. …sambungan
 Lemak adalah nutrein essential(sangat
diperlukan) di dalam tubuh.
 Simpanan lemak akan membekalkan
tenaga semasa kecemasan seperti
ketika demam atau kekurangan
pengambilan kalori.

13. …sambungan
 Lemak adalah komponen sel membran
dan menyumbang kepada pembentukan
hempedu dan hormon steroid seperti
hormon seks.
 Ada 3 jenis lemak :
 Lemak tepu – terdiri daripada minyak
haiwan yang menjadi pepejal dalam
suhu bilik seperti keju dan lemak
haiwan.

14. …sambungan
 Lemak polisaturated – minyak sayuran,
ia berbentuk cecair bila berada dlam
suhu bilik dan digunakan bagi
merendahkan kadar kolesterol.
 Lemak monosaturated – adalah
minyak sayuran dalam bentuk cecair
bila dalam suhu bilik contohnya minyak
jagung dan kacang tanah.

15. Peranan Lemak Dalam Badan
 Selain membekalkan tenaga, salah satu
fungsi lemak dalam badan adalah
menghasilkan sel membran untuk melindungi
organ dalaman badan dan mengurangkan
geseran antara organ organ.
 Lemak dalam badan digunakan untuk
mengawal keradangan, membekukan darah
dan bertanggungjawab dalam pengecutan
dan pengembangan salur darah.

16. …sambungan
 Lemak juga bertanggungjawab mengekalkan
fungsi keimunan yang normal, meningkatkan
pertumbuhan kulit dan menyelaraskan fungsi
fisiologi wanita.
 Golongan wanita yang mengalami
kekurangan lemak akan mengalami masalah
haid, kadar kemandulan juga meningkat.

17. …sambungan
 Protein
 Ia lebih kompleks daripada karbonhidrat dan
lemak dan mempunyai kumpulan amino(NH).
 Protein menyediakan pelbagai fungsi dalam
badan.
 Pembentukan enzim.
 Membentuk kadar tindakbalas kimia.
 Bertindakbalas dalam pertumbuhan dan
pembesaran serta membaiki tisu tisu.

18. …sambungan
 Protein juga bertindak sebagai pembekal tenaga,
berlakunya pengucupan otot, sistem hormon,
sistem pengangkutan plasma, pembekuan darah
dan antibodi.
 Protein mengandungi asid amino essential
adalah protein lengkap sumber sumbernya
adalah telur, daging dan susu.
 Protein yang tidak mengandungi semua asid
amino essential adalah protein tidak lengkap
sumber sumbernya sayuran, kekacang dan
gandum.

19. …sambungan
 Vitamin
 Vitamin dianggap sebagai sebatian organik
aktif secara biologikal.
 Ia berfungsi sebagai koenzim dan perlu bagi
pertumbuhan dan pembesaran serta
kesihatan.
 Vitamin menunjukkan bahawa bahan tidak
disintesiskan antara organisma dan akibatnya
perlu didapati daripada diet.

20. …sambungan
 Jenis jenis Vitamin dan fungsinya.
 (vitamin larut lemak).
 Vitamin A – mengalakkan pertumbuhan tulang,
pertahanan terhadap penyakit, memperbaiki
struktur kulit dan mengelakkan rabun contohnya
tomato,avokado,pisang,nenas,telur dan hati.
 Vitamin D – pertumbuhan normal, meningkatkan
paras sitrat (garam asid sitrik) dalam darah dan
mengalakkan penyerapan kalsium dalam usus,
menjaga kesihatan tulang dan gigi contohnya ubi
kentang, sardin dan tuna.

21. …sambungan
 Vitamin E – sistem pertahanan saraf dan otot,
melindungi struktur membran daripada rosak,
mengekalkan pertumbuhan normal,
mengelakkan metabolisma, mengekalkan
struktur paru paru, hati dan membran sel
darah merah. Ia juga bertindak sebagai anti
oksida, selain itu ia bermanfaat mencegah
penyakit jantung dan melambatkan proses
penuaan contohnya sayuran hijau, soya dan
gandum.

22. …sambungan
 Vitamin K – ia bagus untuk mereka yang baru
menjalani pembedahan. Ia juga membantu
membentuk struktur tubuh baru dan
menyembuhkan jahitan contohnya kubis dan
salad.
 (vitamin Larut Air)
 Vitamin C – membentu percepatkan
penyembuhan luka, menjaga sistem
kekebalan tubuh, menyerap zat besi dan
membentuk tulang dan gigi contohnya tomato,
avokado pisang dan nenas.

23. …sambungan
 Vitamin B (B1,B2,B3,B5,B6,B12) – membantu
pertumbuhan dan perkembangan bayi, selera
makan, pencernaan, penjagaan tisu mata dan
membantu proses metabolisma contohnya
kekacang dan daging (B1), keju, putih telur
dan yogurt (B2).

24. …sambungan
 Mineral
 Mineral adalah elemen kimia yang didapati daripada
sebatian organik di dalam makanan.
 Antaranya :
 Natrium
 Potassium
 Kalsium
 Ferum
 Fosforus
 Zink
 (jadual lebih lanjut m/s 154-155)

25. …sambungan
 Serat
 Serat hanya didapati daripada tumbuhan
seperti gandum,sereal,kekacang,bijirin
sayuran serta buahan.
 Kepelbagaian jenis serat penting untuk fungsi
usus.
 Serat makanan tidak dicernakan oleh badan
manusia tetapi memainkan peranan penting
dalam kesihatan.

26. …sambungan
 Antara fungsi serat ialah :
 Ia menyumbang kepada saluran
penghadaman yang sihat dengan
membekalkan bahan pukal dan melembutkan
kumuhan pejal, membantunya bergerak
melalui saluran penghadaman dengan lancar.
 Serat makanan adalah bahan penting untuk
bakteria baik yang wujud di dalam salur
penghadaman.

27. …sambungan
 Ia juga menghalang pembiakan bakteria
berbahaya di saluran penghadaman.
 Serat makanan berupaya mengikat bahan
bahan yang berbahaya dan membawanya ke
dalam sistem perkumuhan.

28. …sambungan
 Air
 Air adalah komponen penting kepada
tisu tubuh.
 Air mempunyai fungsi yang sangat
mustahak kepada tubuh:
 Sebagai pelarut kepada tindakbalas
biokimia.
 Sebagai pengantara dalam
pengangkutan bahan bahan tertentu.

29. …sambungan
 Sebagai pelincir kepada pergerakan
sendi dan saluran pencernaan.
 Mengawal suhu badan secara
perpeluhan.
 Bertindak sebagai penyerap hentak
(absorber) kepada organ dalaman
seperti paru paru dan otak.

30. 4.3 Piramid Makanan

31. Proses Pencernaan dalam…
 Mulut
 Gaster
 Fungsi sistem Pencernaan
 Memecahkan makanan secara fizikal kepada lebih
kecil
 Mengubah kandungan makanan secara kimia
dengan jus penghadaman kepada hasil struktur
seperti lemak, karbonhidrat dan protein
 Menyerap nutrein ke dalam kapilari darah di usus
kecil untuk digunakan oleh tubuh
 Menyingkirkan bahan kumuh

32. Mulut
 Makanan dalam mulut dikunyah secara
mekanikal kepada bentuk yang lebih kecil.
 Makanan ini akan bercampur gaul dengan air
liur dan membentuk gumpulan yang
dinamakan bolus.
 Air liur ialah sejenis cecair alkali
mengandungi mukus yang bertindak sebagai
pelincir untuk memudahkan makanan ditelan.

33. …sambungan
 Air liur mengandungi enzim amilase yang
bertindak ke atas kanji dan menukarkannya
kepada dekstrin dan maltosa.
 Kanji ---- amilase ---- dekstrin + maltosa.
 Rajah di atas menunjukkan tindakbalas
amilase ke atas kanji.

34. Gigi
 Gingivae atau gusi menyokong dan
melindungi gigi.
 Ia terdiri daripada tisu berdaging yang diliputi
oleh membrane mukus.
 Membrane ini mengelilingi bahagian sempit
gigi dan melindungi struktur atas dan bawah
dagu.
 Makanan harus dikunyah

35. …sambungan
 Gigi memecahkan makanan kepada
bahagian kecil dan meningkatkan luas
makanan.
 Ini membolehkan enzim pencernaan dapat
mencerna makanan dengan lebih berkesan
dan pantas.

36. Esofagos
 Lidah akan menolak bolus ke dalam
esofagos melalui tindakan menelan.
 Esofagus terletak dbelakang trakea dan
berada selari dengannya.
 Panjang esofagus ialah 25 cm.
 Semasa proses menelan, epiglotis akan
mengawal makanan daripada memasuki
trakea dan mengelakkan tercekik.

37. …sambungan
 Sebaik sahaja bolus makanan masuk, otot
esofagus akan mengembang dan
menguncup.
 Pergerakkan ini secara beritma untuk
menolak makanan sepanjang salur
pencernaan yang dinamakan peristalsis.

38. Perut
 Perut merupakan organ berongga seperti
pundi yang terletak disebelah kiri dibawah
diafragma.
 Pencerut Kardiak terletak dihujung esofagus
yang mengawal jumlah makanan daripada
masuk balik ke esofagus.
 Pencerut Pilorus yang terletak dibahagian
bawah perut mengawal makanan dari perut
masuk ke dalam duodenum.

39. D) Penyerapan Produk
Pencernaan
 Penyerapan makanan berlaku dalam usus
kecil.
 Terdapat beberapa enzim, secretin dan
cholecystokinin yang merangsang jus
pencernaan dari pankreas,hati dan hempedu.
 Jus pankreatik juga mengandungi natrium
bikarbonat yang meneutralkan kandungan
makanan di dalam perut yang mempunyai
asid yang tinggi

40. Proses Pencernaan
Organ /
Kelenjar
Rembesan Enzim Bahan yang
bertindaklas
Hasil
Pencernaan
Mulut Air liur Amilase Kanji masak Dekstrin ,
maltosa
Perut Jus Gaster Pepsin,Renin
Asid Hidroklorik
Cair
protein,
kaseinogen
pepton +
polipeptida
kasein
Pundi Hempedu Hempedu Garam
Hempedu
lemak Asid lemak +
gliserol
Pankreas Jus Pankreas Tripsin,
amilase, lipase
Pepton, kanji,
lemak
Polipeptida,
maltosa, asid
lemak + gliserol
Usus Kecil Rembesan
didalam usus
kecil
Peptidase,
maltase,
sukrase,
laktase, lipase
Polipeptida,malt
osa,
sukrosa,laktosa
,lemak
Asid amino,glukosa,
glukosa + fruktosa
Glukosa +galaktosa
Asid lemak + gliserol

41. TAMAT