1. KLIMAREN OSAGAIAK - I
OSAGAIAK:
Atmosferan aztertu eta kuantifikatu egin daitezkeen fenomenoak
1- Intsolazioa eta hodeiak
● Espainian, latitudeagatik
urtean daude 2000
eguzki-ordu
baino gehiago.
Hala ere kontraste
handiekin.
2. KLIMAREN OSAGAIAK - II
2- Airearen tenperatura (isotermak)
● Urak lurrak baino hobeto gordetzen du beroa
● Itsasotik hurbil ,tenperatura leunagoak.
● Kliman aztertu beharrekodak dira:
a.-Urteko tenperatura bitartea (hilabete beroena
eta hilabete hotzenaren arteko aldea)
b.-Izozteak (airearen tenperatura 0ºC
azpitik denean)
Tenperaturen arabera klimak bereizten dira:
klima beroa: batazbestekoa 20º Ctik gora
kanarietakoa
klima epelak: batazb. 6º eta 19 ºc artean
ozeanikoa, mediterranearrak,tratsiziokoa
klima hotzak : batazb. tenperatura 6ºC azpitik
mendikoa
5. KLIMAREN
OSAGAIAK - III
3- Haizearen hezetasuna
● Itsasoaren hurbiltasuna eta
tenperaturen araberakoa egongo da.
● Lainoak sortuko dira hezetasunagatik(ur tanta txikiak
atmosferan),eta huekin prezipitazioak egongo dira.
Lakuko lainoa
Adbekziozko lainoa
aire epela eta hezea kontaktoan aire edo ur hotzagoarekin,
lainoak sortzen dira eta euria.
Laino baxuak
kumuloak zirroak
7. 4- Presioa eta haizea
Presio atmosferikoa:
Aireak lurrazalaren gainean egiten duen pisua da.
Presio atmosferiko normala eta itsas-mailan 1013 Mb-koa
da( 760 mm).Hortik gora =goi presioa eta hortik
behera=behe presioa.
Isobara:
Inguru bateko presio berdineko puntuak
lotzen dituen lerroa.
Haizea:
Lurrazaletik aireak egiten duen mugimendua da, eta
mugitzen den airea da haizea.
Penintsulan haizearen zirkulazioaren norabide nagusia
mendebaldekoa da.
KLIMAREN
OSAGAIAK - IV
.Behe presioa=borraska=zikloia=depresioa(ezegonkortasun
atmosferikoa)
.Goi presioa=antizikloia(egonkortasun atmosferikoa)
Isobarak
9. KLIMAREN OSAGAIAK - V
5- Prezipitazioak:Hodeietatik datorren ura da,bai likidoa edo
solidoa (elurra, ihintza,txingorra))
Prezipitazio motak:
● Orografikoak
- Erliebearen eraginez
● Konbektiboak
- Lurzorua berotzean eta hezetasuna egotean sorturikoak
● Fronte prezipitazioak
- Bi aire masak elkar ukitzean,
adb. fronte polarra.
Prezipitazioen arabera klimak izango dira:
1.- hezeak: urteko prezipitazioak 800mm baino gehiago
k. ozeanikoa,mendikoa, trantsiziokoa
2.- Lehorrak: urteko prezip. 300 mm-800mm artean
mediterranear biguna, medit. kontinentalizatua
3.- Erdi elkorrak: urteko prezipitazioak 300mm baino gutxiago
medit. erdi elkorra, kanarietakoa
11. 1. Klima ozeanikoa
2. Klima mediterranearra
2.1 Itsasoko klima mediterranearra (negu
leunak)
2.2 Klima kontinentalaren eragin duena
3. Klima erdi elkorra, subdesertikoa.
4. Mendiko klima
5. Kanarietako klima
ESPAINIAKO KLIMAK
13. KLIMA OZEANIKOA
●Prezipitazioak:
● Ugari eta erregularrak
● Urtean 800 mm baino gehiago=eremu hezea
● Egun euritsuak 150 baino gehiago
● Prezipitazio gehien neguan.
● Faktoreak: erliebea, mendebaldeko haizea,
fronte polarra,itsasoa.
●Tenperaturak:
● Tenperatura-bitarte txikia: 15ºC azpitik
● Uda freskoak (20ºCbaino baxuagoak )
● Negu moderatuak (hilabeterik hotzena 6ºC eta 10ºC bitartean)
● Barrukalderantz neguko tenperatura hotzagoa (6ºC-tik
beherakoa) eta tenperatura-bitarteko handiagoa.
● Batezbesteko tenperatura 12º-14ºC= klima epela
● Faktoreak: itsasoa, latitudea, fronte polarra, erliebea,
Penintsularen iparraldean:Euskaditik
Galiziako kostalderaino
LANDAREDIA: EREMU EUROSIBERIARRA
14. Negu biguneko Klima
mediterranearra
●Prezipitazioak:
● Urriak eta desberdintsuak: 800 eta 300mm bitartean=
eremu lehorra
● Udako sikutea
● Maximo nagusia udazkenean gertatzen da:faktoreak
● Genovako Golkoko borraska
● Tanta hotza
● Itsasoa (Mediterra.)
●Tenperaturak
● Zabaltasun termikoa: 14º
● Bb 15/17ºC =klima epela
● Uda beroak (22ºC-tik gorakoak)
● Negu leunak (hilabeterik hotzenean
10ºC inguru).
● Faktoreak: latitudea, itsasoa,Saharako haizea
LANDAREDIA: EREMU MEDITERRANEARRA
Kostalde mediterranearrean,Balearetan,Ceuta,Melillan,Andaluzian.
15. Klima mediterranear kontinentala
●Prezipitazioak
● 800 – 300 mm bitartekoak=eremu lehorra
● Mesetan eta Ebroko sakonunean
urriagoak dira erliebearen oztopo
eraginagatik.
● Faktoreak: erliebeak oztopatzen duelako,eta
daudenean prezipitazioak, hauek
konbektiboak dira, beroagatik.
Valladolid
Penintsularen barnealdean, Ebroko arro erdialdean izan ezik.
16. Klima mediterraneoa kontinentalizatua - 2
●Tenperaturak
● Bitarte handiak: 16º C-tik gorakoak(18º,19º)
- negu hotzak
- uda beroak
● Batezbestekoa epela:12º C-13ºC =klima epela
● Faktoreak: kontinentaltasuna(ez da itsasoaren eragina
nabari),latitudea(gune epeleko tokia izatean ba klima epela)mesetaren
altitudea (tenperaturak ezin dira leundu).
LANDAREDIA: EREMU
MEDITERRANEARRA,BEREZITASUNEKIN!!!
Maquia (silizearen gainean)
17. Klima Mediterranear ERDI ELKORRA ,
subdesertikoa edo estepakoa
●Prezipitazioak
● 300 mm-ra ez dira heltzen
● Faktoreak: zirkulazio atmosferikoa, erliebea
●Tenperaturak
● Hego-ekialdean (estepa beroa) : adb.Murtzian
● Urteko bataz bestekoa 17-18ºC
● Negu oso leunak (tenperaturak: 10ºC-tik gorakoak)
● Barrukaldean (Mantxaren ekialdean eta Ebron): estepa hotza:
● Urteko bataz besteko 17ºC baino gutxiago
● Neguan: 6ºC eta 10ºC bitartean eta 6ºC eta -3ºC bitartean
Faktoreak: itsaso medit. , latitudea, Afrikako haizea lehorrak eta beroak
Zaragoza
Penintsulako hegoekialdean -Almeria,Murtzia- eta
Ebroko depresio barnealdean.
LANDAREDIA: EREMU MEDITERRANEARRA (barietate lehorrak)
18. Mendiko Klima
●Ezaugarriak.
Prezipitazio eta tenperaturak
● 1.000 metro baino gehiagora
(latitudearen arabera).Prezipitazioak:
1.500 mm. baino gehiago=eremu hezea
● Bataz besteko tenperatura ez da 10ºC-
tik igotzen
● Hilabete batzuk oºC-tik azpitik
● Alde hezea:
● Kantabriar mendikatea
● Prezipitazioen maximoa neguan
● Pririneoak
● Zenbat ekialderago
prezipitazioen maximo udan
● Mediterranear aldea
Alturan (1000 mtik
gora).Pirineo,S.Iberikoa,Kantauriar
Sisteman...
Faktorea : ALTITUDEA
19. Erdiko eta
Hegoaldeko mendien
klima
● Barruko mendiak
● Iberiar sistema,
Sistema Zentrala,
Toledoko mendikatea
eta Sierra Morena.
● Prezipitazioak: 1000-1500 mm artean
● Batez besteko temperatura: 5ºC eta 7ºC
● Hegoaldeko mendietan:
● Sistema Betikoa eta Penibetikoa
● Tropiko arteko mendietako giroa
● Prezipitazio urriagoak eta oso garaietan
● Udako lehortasuna oso markatuta
LANDAREDIA: BOREOALPEARRA
Sierra Nevada
Gredos
20. Kanarietako Klima
● Prezipitazioak
●Oso urriak dira behe lurretan
●Alde garaietan 1000 mm-ra iritsi daitezke
●Orokorrean 300 mm baino gutxiago= eremu erdi
elkorra.
● Tenperaturak
● Hilabete guztietan 17ºC-tik gorakoak
● Tenperatura bitarte 10ºC-tik beherakoa.
● Batezbestekoa 20ªC gora =klima beroa
Hego Tenerife
Ipar Tenerife
Kanaria Handia uhartea
Kanarietan
LANDAREDIA: MAKARONESIARRA
21. Kanarietako Klima
●Kanarietako kliman eragina duten faktoreak
● Tropikoen arteko eremua=latitude nahiko baxua.
● Tropikoko goi-presioak (Azoreetako antizikloia)=egoera egonkorra
● Ipar-ekialdeko alisioak (tenperatura leunak)
● Neguan: Atlantikoko depresioak euria ekarri.
● Udan: Saharako airea (beroa eta sikua)
● Uharteen erliebearen eragina,adb Teide inguruan
● Kanarietako ozeanoko korronte
hotza dela eta, udan airea egonkorragoa da (A)
Tenerife
Gran Canaria
23. 1.- Klima ozeanikoa: ur isurialdeen banalerroaren iparraldeko lurraldatzen ditu: Gipuzkoa, Bizkaia,
eta Arabako iparraldean. Prezipitazioak ugariak eta erregularrak dira (1500 mm) eta maximoak
udazken neguak ematen dira. Arrazoiak:itsasoa, orografia eta bestetik fronte polarra eta itsasoko
haizeak edo mendebaldekoa igarotzea. Tenperatura moderatua (13ºC) eta bitarte termikoa urria
(11ºC),neguak leunak (8ºC) eta uda freskoak ( ez dira 20ºC-tara iristen) direlako. Arrazoiak:itsasoa,
latitudea, fronte polarra, erliebea dira.
Landaretza: Baso hosto erorkorra: zuhaitz garaiak ditu, enbor zuzen eta hosto handiekin. Hosto
hauek udazkenean erortzen dira. Espezie garrantzitsuenak pagoak, haritzak eta gaztainondoak dira.
Pagoak kareharrizko eta silizeozko zoruetan kokatzen da eta hezetasun handia behar duen landarea
da. Horregatik altuera duten lekuetan kokatzen da. Baso espezifikoak eta mistoak osatzen ditu. Batez
ere Kantabriar mendikateetan eta Nafarroako Pirinioetan aurki dezakegu. Haritzak pagoak baino
hezetasun gutxiago behar du eta harizti zabalenak Galizian eta Kantabriar mendikatetan aurkitzen
ditugu. Gaur egun , arreska koloreko lur motetan, azkar hazi eta ondo aprobetxatzen diren zuhaitzak
sartzen ari dira (pinua eta eukaliptoa), hauek baso hosto iraunkorra osatzen dutelarik ;Bi espezie
hauen hostoek lurzorua azidotu eta txirotu egiten dute.
Otalurrak eta belardiak: otalurrak sastrakadien zona zabala da. espezie nagusiak txilarra eta otea
dira eta askotan baso hosto erorkorren degradazio eran ageri da. Belardiek berriz lur zati handiak
hartzen dute paisaia ozeanikoetan.
24. 2. Trantsizio klima Arabaren (Arabako lautada, Agurain eta Trebiño)
ingurunetan ematen da. Klima ozeanikoaren eta klima mediterraneo
kontinentalizatuaren erdibikoa da. Prezipitazioak iparraldetik hegoaldera
jaitsi egiten dira eta 900 eta 600 mm bitartekoak dira. Maximoa
udazkenean eta neguan izaten da eta minimoa udan(k.ozeanikoaren
ezaugarriak)(ikus ppt faktoreentzat) .Beraz eremu hezea litzateke.
Bataz besteko tenperatura 11º-12º izaten da. Neguak hotzak eta izozte
ugarikoak izaten dira, udak aldiz epel-beroak (k. mediterr. eragina).(ikus
ppt-a faktoreentzat.). Beraz, klima epela.
Landaretza: ametzak , erkametzak dira nagusi, besteak beste, zeren
sasitzak ere ageri dira, bai ozeaniar aldeko zeren medit, barnealdekoak .
3. Klima mediterraneo kontinentalizatua: Errioxa Arabarra eta Araba mendebaldeko haranak
hartzen ditu. Prezipitazioak urriak (600 mm-tik beherakoak) eta irregularrak.Horrek esan nahi du
eremu lehorra dela. Faktoreak (ikus ppt)Udan lehorteak izaten egoten dira eta maximo nagusia
udaberrian ematen da.
Tenperaturak muturrekoak izaten dira, uda beroak eta negu hotzak.(ikus ppt
faktoreentzat).Nolanahi batazbestekoa epela irtengo da (13ºC ingurukoa)=klima epela.
Inguru honetan ageri den landaredian baso mediterranearra nagusi da: hosto iraunkorreko
zuhaitzekin (artea,artelatza) eta pinu mediterranearrak ere bai.Bestalde erriberetako basoaka ere
ageri dira erreka inguruetan. Sasitzak ere zabaldurik daude (makia,garriga).Guzti hau terra rosa
lur motan hazten da.
